Vluchtelingen op straat gezet: 'Waarom vlak voor kerst?'
Ruim vijftig uitgeprocedeerde vluchtelingen moeten hun bed-bad-broodvoorziening voor 1 maart verlaten. Vlak voor kerst staan de eerste zestien op straat.
Salomon uit Eritrea is een van de zeven uitgeprocedeerde vluchtelingen die op 17 december uit de bed-bad-broodvoorziening (bbb) moest vertrekken. Hij begrijpt er niets van. "Waarom nu? Vlak voor Kerstmis, midden in de winter. Ik heb geen geld, geen fiets, geen onderdak. Niets."
'Merry Christmas'. Die boodschap, op het bord in de ruimte van hulporganisatie het Wereldhuis, waar hij een bord warm eten krijgt, is aan hem niet besteed. Hij zoekt zijn heil, net als veel lotgenoten, op straat.
Een jaar geleden kwam de 27-jarige Eritreeër Nederland binnen. Hij leefde rond het Centraal Station en in kraakpanden en belandde uiteindelijk in de bbb. Na vier maanden kreeg hij te horen dat hij niet in Nederland mag blijven, vanwege de zogeheten Dublinclaim.
Hij heeft in Italië, een van de Schengenlanden, al een asielverzoek ingediend en moet daar volgens de Dublinverordening dan ook naar terug. Maar Salomon piekert er niet over naar Italië te gaan. "Ik sliep daar onder een brug. Terug naar Eritrea is vanwege de politieke situatie geen optie."
Winteropvang
Hij is gestrest en nerveus. "Ik voel me depressief en leeg," zegt Salomon. "We zoeken veiligheid, hulp en bescherming. We zijn vluchtelingen, geen criminelen."
Salomon heeft zich nu aangesloten bij de door de uitgeprocedeerde vluchtelingen opgerichte actiegroep We Are Here. "Wat mijn toekomst is? Hoe kan ik aan een toekomst denken? Het enige wat ik kan hopen, is dat de dag van morgen beter is dan die van vandaag."
De 19-jarige Mutala uit Togo is op dezelfde dag en om dezelfde reden als Salomon - de Dublinclaim - na vijf maanden uit de bbb gezet. "Ik kon wel huilen." Hij leeft nu een kleine week op straat.
Er werd hem verteld dat hij naar de winteropvang kon gaan, maar na één nachtje besloot hij dat niet meer te doen. "Ik kon daar niet slapen. Er zit een heel ander slag mensen, die bijvoorbeeld drugs en alcohol gebruiken. Daarom slaap ik nu in een park."
Hij is niet van plan terug te keren naar Italië of Togo. "Het is beter om hier illegaal te blijven. Nederland is een rustig land, ik voel me thuis."
Mutala was bezig aan een opleiding Beeldende kunst. "Op mijn leeftijd moet je denken aan studeren en bezig zijn met je toekomst. Ik zit alleen maar te denken."
In een hoek van het Wereldhuis zit een Afrikaanse man die zich Baba noemt. Hij zit nog wel in de bbb, maar voelt de bui al hangen. Hij heeft al veel mensen zien vertrekken. "Als je geen ID hebt, dan ben je niets. Dat voelt heel slecht. Een mens is meer dan alleen een plastic kaart."
Slecht behandeld
Het steekt hem dat hij de dag op straat moet doorbrengen. "We moeten om negen uur de bbb uit, de kou en de regen in. We mogen pas om vier uur terugkomen voor een bordje eten en een bed," zegt Baba.
Op mijn leeftijd moet je denken aan studeren en bezig zijn met je toekomst
Ook Zakaria (27) uit Marokko zit met zijn handen in het haar. Hij moest de bbb onlangs verlaten en woont nu in kraakpanden en leegstaande huizen. Of hij slaapt in bootjes.
Dat hij zich in Italië liet registeren voor asiel noemt hij de grootste vergissing in zijn leven. Maar meewerken aan terugkeer is geen optie. "Daar is de economische situatie slecht en het leven hard."
Hij is boos, verdrietig en voelt zich slecht behandeld. "Ik moest een keer terug naar de bbb en mijn bed was nog gewoon leeg. Waarom kan ik daar dan niet in slapen?"
Lees ook: Uitgeprocedeerden vertrekken het snelst uit Amsterdam
50
Voor 1 maart moeten 50 uitgeprocedeerde vluchtelingen de bed-bad-broodvoorziening verlaten.
Strikte handhaving
Het college heeft al in september besloten de toelatingsregels rondom de bbb strikt toe te passen. De 52 mensen die er voor 1 maart uit moeten, hebben een terugkeerbegeleiding aangeboden gekregen. Zij die hiervan gebruikmaken, mogen in de bbb blijven.
Vlak voor de kerstdagen hebben de eerste zestien de bbb moeten verlaten. Eentje moet op Tweede Kerstdag weg, de anderen volgen in januari en februari. Iedereen waarvan de bbb is beëindigd, kan volgens de gemeente naar de winteropvang die tot en met eind maart is geopend.
Naast de vluchtelingen die voor 1 maart moeten vertrekken, zijn inmiddels vijftien mensen met onbekende bestemming vertrokken. Een paar mensen zitten in een terugkeertraject, één persoon zit in een asielzoekerscentrum.
In de bbb-locaties aan de Walborg in Buitenveldert en de Schuitenhuisstraat in West is plek voor ongeveer 170 mensen. De vrijgekomen plekken worden opgevuld door andere uitgeprocedeerden.