DNB: 1 op de 5 huizen verkocht aan beleggers

In 2017 waren particuliere beleggers goed voor 21 procent van het aantal woningaankopen in de vier grote steden. Dat is een opvallend sterke stijging, stelt De Nederlandsche Bank in het Overzicht Financiële Stabiliteit, dat maandag is gepubliceerd.

Het jaar ervoor viel nog een op de acht verkochte huizen in handen van particuliere beleggers en toen al waarschuwde DNB-president Klaas Knot voor de risico's voor de oververhitte Amsterdamse huizenmarkt.

Buiten de grote steden zijn beleggers goed voor 9 procent van de woningaankopen.

"De rol die beleggers spelen op de huizenmarkt is niet te ontkennen; zij vormen een grote partij die de vraag naar huizen vergroot," aldus Klaas Knot maandagochtend. Zij mengen zich in de biedingenstrijd en een deel wordt verhuurd.

Particuliere beleggers komen af op de snel stijgende huizenprijzen in Amsterdam, die meer mogelijkheden bieden op fikse rendementen dan de spaarrentes en minder riskant zijn dan de schommelende aandelenbeurzen. Ze verkopen de huizen weer door, of verhuren die aan expats of studenten. 

Volgens kenners drijven beleggers zo de prijzen nog meer op. Knot neemt geen moreel standpunt in over beleggers. "Zolang we een vrije huizenmarkt hebben, is DNB agnost. Onze zorg is wel dat mensen een huis kopen dat zij niet kunnen betalen."

Omslag niet aanstaande
De spanning op de huizenmarkt is nog verder opgelopen, constateert DNB. De prijzen in Amsterdam liggen nu 35 procent boven de piek van 2008. 70 procent van de Amsterdamse woningen gaat ver boven de vraagprijs weg. 

Volgens Knot komt Nederland 'enkele honderdduizenden woningen tekort', vooral in het middeldure segment. 

Hij constateert dat het aanbod van nieuwe huizen 'erg traag op gang komt.' "Ik zou wat meer snelheid wensen." Een omslag op de woningmarkt zou risico's opleveren, maar is volgens Knot niet aanstaande, gezien de lage rente en de beperkte nieuwbouw. Wel verwacht hij een afzwakking van de prijsstijgingen. "Minder mensen kunnen dit nog betalen."

21%

In 2017 waren particuliere beleggers goed voor 21 procent van het aantal woningaankopen in de vier grote steden, een opvallend sterke stijging

DNB constateert ook dat de prijs van commercieel vastgoed, zoals winkels en kantoren, flink stijgt, met name in Amsterdam. In 2017 is voor meer dan 20 miljard aan vastgoed verhandeld in Nederland, meer dan de helft daarvan in de regio Amsterdam. 

Vooral buitenlandse partijen laten hun oog vallen op Amsterdam en die drijven de prijzen nog verder op. 

Volgens DNB worden de risico's op ongelukken groter. De prijsstijgingen hebben namelijk te maken met een zoektocht naar rendement door investeerders en daarmee is commercieel vastgoed volgens Knot 'vatbaar voor omslaand sentiment'.

Significante risico's
Het grootste gevaar voor de financiële stabiliteit zit volgens DNB in het buitenland. De mondiale risico's zijn 'significant': de spanningen tussen Amerika en China, handelsoorlogen, de onzekerheid omtrent de brexit, de Turkse economie en de hoge schulden van Griekenland en Italië.

De centrale bank noemt ook de klimaatverandering als een potentieel risico. Niet alleen door schade door orkanen, extreme hitte en hevige regenval, maar ook door maatregelen van overheden om de CO2-uitstoot te verminderen. 

In de nacht van zondag op maandag waarschuwde het klimaatpanel van de VN dat 'niet eerder vertoonde maatregelen' nodig zijn om te voorkomen dat de temperatuur meer dan 1,5 graden stijgt. 

"Grote schokken kunnen tot behoorlijke verliezen leiden voor financiële instellingen en effect hebben op de economische groei," reageerde Knot maandagochtend.

Lees ook: Is uitdijende plaag van beleggers nog te keren? en Groeiende ongelijkheid op de woningmarkt: van wie is deze stad eigenlijk?