Britse Amsterdammer over brexit: 'Er is nog veel woede'
Britse Nederlanders hebben een rechtszaak aangespannen om hun rechten als EU-burger te behouden na de brexit. Nick Nugent is een van hen.
Nick Nugent (46) gaat in 2019 trouwen. Tenminste, als in oktober Groot-Brittannië en de EU eruit zijn gekomen voor de overgangsregeling na de brexit. Anders wordt het een winters fietstochtje op maandagochtend, naar het gratis trouwloket van de burgerlijke stand.
Hij en zijn vriendin, Aafke Scholten, hadden al besloten te gaan trouwen voor van een referendum over de brexit sprake was, maar hun voornemen is na die voor hem desastreuze dag, 23 juni 2016, in een stroomversnelling gekomen.
De Brit woont al tien jaar in Nederland, maar dreigt zijn EU-rechten te verliezen als de onderhandelingen over de brexit op niets uitlopen.
Nugent is een van de klagers in de zaak die nu dient bij de Amsterdamse rechtbank, waarin in Nederland wonende Britten vragen om het behoud van hun rechten als EU-ingezetene ook als Groot-Brittannië de EU verlaat.
De uitspraak is woensdag: het hoogst haalbare is dat de rechter de zaak doorverwijst naar het Hof van Justitie van de EU in Luxemburg.
Nugent groeide op in de buurt van Liverpool, en kwam tien jaar geleden naar Nederland voor werk. Hij kwam terecht in Almelo, 'of all places'.
Een heel fijne plek als je een gezin hebt, zegt hij diplomatiek, maar voor een man alleen 'not the best'.
Twee jaar later verruilde hij zijn woonplaats voor het spannendere Enschede, en verkaste vijf jaar geleden naar Amsterdam.
45.000
Er zijn ongeveer 45.000 Britten in Nederland.
De beste plek waar hij ooit gewoond heeft, zegt hij. Een fijne, compacte stad - je bent in 20 minuten van de ene kant van het centrum naar de andere.
Op de fiets ja, hij heeft een fiets - al is hij wel een mooiweerfietser: als het koud is, of warm, of regent, of waait, pakt hij de tram. "Ik heb het afgelopen jaar vijftien dagen gefietst."
British Society of Amsterdam
In Amsterdam ontmoette hij zijn verloofde, met wie hij in West woont. Hij is accountmanager bij een Canadees softwarebedrijf en voorzitter van de British Society of Amsterdam, een club met duizend leden.
De brexit beïnvloedt niet zijn hele leven, zegt Nugent. "Maar ik houd wel van plannen, en dat gaat nu niet. Tien procent van de ruimte in mijn hersenen wordt in beslag genomen door de brexit. Tegelijk kún je er ook niet zoveel mee."
"Ik heb onze ambassadeur gezegd dat hij ons meteen moet informeren als we iets moeten: als alle 45.000 Britten in Nederland naar het gebouw van de IND moeten om een stempel te halen, dan willen we dat weten. Maar niemand weet wat er moet gebeuren."
Er is nog steeds heel veel woede in de Britse gemeenschap in Nederland, zegt hij. Vooral onder de mensen die hier al vijftien jaar wonen: die zijn volledig gesetteld, en mochten niet mee stemmen bij het referendum. Hij zelf heeft in elk geval zijn stem nog kunnen laten horen.
Zijn ouders hebben 'leave' gestemd, voor vertrek uit de Europese Unie dus.
Hij begrijpt ze wel, zegt hij. "Ze zijn helaas enorm beïnvloed door de rechtse kranten, en zijn niet in staat geweest het grotere plaatje te zien. Zelfs het feit dat ze een zoon hebben in het buitenland, voor wie ze het moeilijker maakten, heeft ze niet overtuigd."
Poolse producten
Zijn ouders waren vooral bezorgd over de groeiende immigratiestromen, een belangrijk argument van het 'leave'-kamp. "Ze herkenden hun Engeland niet meer."
Een collega uit Bournemouth, in het zuiden van Engeland, vertelde hem dat er zeven jaar geleden nog 70.000 mensen woonden, en nu 135.000.
"Dit komt vooral door Oost-Europeanen. In de plaatselijke supermarkt waren alle producten in het Pools, ondertiteld in Engels. Anekdotisch bewijs, natuurlijk, maar ik snap dat zeker ouderen denken dat ze niet meer in Engeland wonen."
De rechtszaak die mede namens hun zoon wordt gevoerd, is wat te abstract voor ze, zegt Nugent. "Wij zijn in een land gaan wonen dat niet vertrekt uit de Europese Unie. Wij willen ook niet vertrekken."
Zelfs het feit dat ze een zoon hebben in het buitenland, heeft ze niet overtuigd
Britten willen duidelijkheid
In oktober dit jaar moeten de voorwaarden van de overgangsdeal tussen Groot-Brittannië en de Europese Unie uitonderhandeld zijn.
Dan kan die regeling op 30 maart 2018 van kracht worden. Er zijn wat voorlopige afspraken over de status van Britten in de EU en EU-ingezetenen in Engeland, maar steeds klinkt weer: nothing is agreed until everything is agreed.
Een Britse en een Amsterdamse advocaat, Christiaan Alberdingk Thijm van Bureau Brandeis, voeren nu een rechtszaak met de inzet: staan de rechten op EU-burgerschap op zichzelf, of kunnen die worden afgenomen als de staat uit de EU stapt?
De zaak is aangespannen namens vijf individuen en twee Britse organisaties. Een van die organisaties is CADS, de Commercial Anglo Dutch Society. Voorzitter Mike Waters wil duidelijkheid over wat er gebeurt na 29 maart. Is hij dan in overtreding als hij naar België reist? Niemand die het weet.
Hij is consultant, en merkt dat het lastiger wordt financiering te krijgen voor grote projecten. "Hoe kun je een lening krijgen voor een langere termijn als je niet weet wat volgend jaar je rechten zijn?"
En zijn dochters, die inmiddels weer in Engeland wonen, mogen zich straks niet meer bij hem voegen omdat ze hun rechten als EU-burger dan zijn verloren. "Die hebben dan niet meer het recht hier te zijn."