Alleen grote crisis remt het toerisme nog

23 miljoen toeristen; eind 2016 kwam dit getal voor het eerst naar buiten en het sloeg in als een bom. Het toerisme in Amsterdam zou, volgens de voorspelling van de gemeente, groeien van 17,3 miljoen tot 23 miljoen in 2025.

Amsterdammers vonden het zo al druk, maar zagen nu dat de stad nog eens zes miljoen bezoekers extra zou ontvangen. Tel daarbij op een bevolkingsaanwas van tienduizend per jaar en het was iedereen duidelijk dat de echte drukte nog moest komen.

Deze voorspelling is de enige die ooit is gedaan en keert daarom steeds weer terug in debatten en documenten: 23 miljoen is het heilige getal.

Maar de wereld is sinds 2016 flink veranderd. Het toerisme is vorig jaar 'de spuigaten uitgelopen', zegt Elsje van Vuuren van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC), dat berekende dat het aantal bezoekers in 2017 ongeveer 13 procent is gegroeid.

Nieuwe voorspelling
"Het tempo van de groei heeft ons verrast," zegt ook Sonny Duijn, econoom bij ABN Amro en gespecialiseerd in onder meer toerisme.

Dit betekent dat de voorspelling van 23 miljoen onder druk staat, want die gaat uit van 3 tot 4 procent groei per jaar, het gemiddelde over de twaalf voorgaande jaren. Wethouder Udo Kock stelt dan ook in een brief aan de gemeenteraad, die vanavond op de agenda staat, dat eerdere berekeningen niet toereikend zijn.

"Ook wij zien dat toerisme sinds 2016 stevig is doorgegroeid," zegt hij in een toelichting. "Daarnaast hebben wij maatregelen genomen tegen de overlast, die ook een rem kunnen zetten op die groei. Daarom wil ik een nieuwe voorspelling zodra wij de cijfers over 2017 binnen hebben."

China en India
Laten we alvast een voorschot nemen. Het meest recente cijfer is 17,3 miljoen toeristen op 31 december 2015, zegt Janine Fluit van Amsterdam Marketing.

In 2016 nam het toerisme meer dan 5 procent toe en in 2017 zelfs 13 procent. Dit betekent dat we begin dit jaar op 20,5 miljoen toeristen uitkomen. Volgens NBTC groeit het aantal bezoekers dit jaar in elk geval vijf procent, dus komen we uit op 21,5 miljoen eind 2018.

Het aantal bezoekers moet daarna minder dan één procent per jaar groeien om toch nog uit te komen op 23 miljoen bezoekers in 2025. Daarvoor is een mondiale crisis nodig.

Duijn van ABN Amro zegt dat de groei van 2017 uitzonderlijk is en dat Amsterdam niet moet uitgaan van een jaarlijkse groei van tien procent of meer. "Vergeet ook niet dat de onvrede over toerisme toeneemt," zegt hij. "Bovendien is het economisch beeld nu positief, dat is over een langere periode niet altijd het geval."

Het internationaal toerisme zal wel blijven groeien, verwacht hij. "Dat komt onder meer door de groei van de wereldbevolking."

Burgemeester Eberhard van der Laan wees graag op de middenklasse in India en China, die het reizen heeft ontdekt en ook Amsterdam zal aandoen. Daarnaast zijn de prijzen van tickets de afgelopen jaren flink gedaald, waardoor mensen vaker gaan reizen, een trend die niet snel zal omslaan.

23

23 miljoen toeristen in 2025, dat was het heilige getal. Maar een realistisch cijfer lijkt het allang niet meer.

Duijn acht een jaarlijkse groei van vijf procent realistisch. Amsterdam voert weliswaar een stringent hotelbeleid, maar desondanks komen er tot 2023 nog 8000 hotelkamers bij. "Pas rond 2024 raken de hotels grote delen van het jaar vol in Amsterdam."

Als we uitgaan van vijf procent groei per jaar, telt Amsterdam begin 2025 bijna 29 miljoen bezoekers, ruim zestig procent meer dan nu en zes miljoen meer dan voorspeld.

'Geen paniekvoetbal'
Aan deze berekening zitten vanzelfsprekend haken en ogen. De helft van de bezoekers komt uit eigen land en het is onduidelijk of het binnenlands toerisme ook zal groeien, al bedroeg de toename in 2017 ook zo'n tien procent.

Bovendien worden de toerismecijfers berekend aan de hand van het aantal overnachtingen in hotels, het enige cijfer dat keihard is. Maar het aantal bezoekers hoeft niet gelijk op te lopen met het aantal overnachtingen.

Als de nieuwe prognose inderdaad uitkomt op een veel hoger bezoekersaantal, zal dat niet direct leiden tot heel ander beleid, zegt Kock. "Geen paniekvoetbal. We zijn al heel ver gegaan in het aanpakken van de overlast, maar we kunnen geen hek om de stad zetten."

Lees ook: Toerisme levert Amsterdam 2,7 miljard aan welvaart op en Zo bewegen burgers en toeristen zich in en rond de hoofdstad

8000

Amsterdam voert een stringent hotelbeleid, maar desondanks komen er tot 2023 nog 8000 hotelkamers bij in de stad.