Zullen we weer eens naar papa gaan?

We zijn op de begraafplaats. Daar komen we geregeld. Of soms. Ik weet niet welke frequentie normaal is voor het bezoeken van een graf, dus ik weet ook niet wat vaak is. Of af en toe.

Wat ik ook niet weet, is wat goed is voor de kinderen. Ik wil dat ze erheen kunnen wanneer ze willen, maar soms zie ik ze in mijn gedachten als volwassenen bij een psychiater op de bank vertellen dat ze vroeger om de haverklap werden meegesleurd naar een grafsteen.

Het is zoeken naar een evenwicht tussen niet willen belasten en gelegenheid bieden. Ze vragen er niet om, daarom gooi ik eens in de zoveel tijd een balletje op: "Zullen we weer eens naar papa gaan?" Altijd krijg ik een 'ja' terug, en dan stappen we op de fiets. Altijd vinden ze het voordat we de straat uit zijn te koud. Te ver. "Ik kan écht, écht, écht niet meer."

We hebben zojuist een tijdje bij Eberhards graf gestaan. De nieuwe bloemen bekeken. Ons afgevraagd wie die kaarsjes heeft aangestoken. Na een minuut of vier waren we wel klaar. Het is soms net een maaltijd: je bent langer bezig met koken dan met eten.

Om de verhouding fietstocht-graf niet helemaal scheef te trekken, plakken we er als toetje een rondje begraafplaats aan vast. Er wordt driftig gerekend - "Ah, die was echt jong!" - en er wordt gekeurd - "Zo'n steen wil ik ook als ik later dood ben". Dan stappen we weer op de fiets. Zuivere speeltijd: elf minuten.
"Het is zo lang fietsen."
"Ik voel mijn tenen niet meer."
"Ik ook niet."

"Hoelang moeten we nog?"

Drie hoofden verdwijnen tussen opgetrokken schouders. Het is ook koud. En ver. Om ze op te beuren, roep ik: "In de zomer is het wel leuk!"

Meteen daarna hoor ik een kermisomroeper in mijn hoofd: komt dat zien, komt dat zien! De vrouw die tegen haar kinderen zegt dat het in de zomer wél leuk is om het graf van je vader te bezoeken! Gekker wordt het niet, beste mensen! Speciaal voor u vandaag tentoongesteld!

Vanaf de fietsen voor me komt geen reactie. Ze nemen voetstoots aan wat ik zeg: in de zomer is het wel leuk om naar papa te gaan. Ik wens in gedachten de psychiater die dit later recht moet breien veel succes. Als we thuis zijn, draai ik de kachel een graadje hoger dan normaal.

Femke van der Laan (39) schrijft wekelijks over haar leven in de stad na de dood van haar echtgenoot Eberhard, de burgemeester van Amsterdam die op 5 oktober 2017 overleed. 

Lees ook: Voor de tweede keer die dag hoor ik Eberhard lachen