Machinist Steve (30): 'De Thalys is de Ferrari onder de treinen'

Het rode modeltreintje van de Thalys dat hij kreeg op zijn elfde verjaardag heeft hij nog steeds. Vele kilometers reed Steve Mak­simovic ermee in zijn slaapkamer. Het koele metaal in zijn vuist, het hoofd vol dromen. Het treintje is een beetje stuk en allang niet meer zo mooi als het was, maar Maksimovic koestert het. Met dat verjaardagscadeau begon het allemaal.

Hoewel zijn ervaring met de supersnelle Thalys nog niet meer behelsde dan een ritje van Amsterdam naar Rotterdam, wist hij zeker wat hij wilde worden: Thalysmachinist. "Ik was er helemaal gek van. Die felrode kleur, de moderne, gestroomlijnde vorm, de bolle neus. Voor mij was het de Ferrari onder de treinen; het hoogst haalbare."

Alleen nog een stipje
Maksimovic herinnert zich nog hoe hij de hogesnelheidstrein tijdens een vakantie in Frankrijk vanuit de auto voorbij zag razen. Vol gas had zijn vader gegeven, tot wel 180 kilometer per uur. De trein verdween echter met een moordend tempo in de verte, totdat hij algauw alleen nog maar een stipje was.

"Dat beeld bleef hangen," zegt Maksimovic. Met ontzag had hij ernaar gekeken, zich voorgesteld hoe machtig het moest zijn om daar voorin te zitten en met duizelingwekkende vaart het landschap te doorkruisen.

Dertien jaar later was het zover. Op 24-jarige leeftijd werd Maksimovic de jongste Thalysmachinist ooit. Plotseling zat híj in de cabine. Met voor hem de snelheidsmeter die kon oplopen tot 320 kilometer per uur en de schuine ruit met zicht op een spits toelopende horizon. De bomen, de snelwegen, de weilanden joegen langs hem heen. Het hoge suizen in donkere tunnels, spookachtig voorbijflitsende tl-bakken. De curves in de rails die het mogelijk maakten om strak door de bochten te gaan.

Hij alleen was verantwoordelijk voor dat voortrazende monster dat de rails leek op te vreten. Onder hem het voortdurende motorgeluid; een hoog, wat naargeestig gezoem dat bij hoge snelheden zo doordringend kan zijn dat gehoorbescherming nodig is.

Geen helpdesk
Maksimovic kwam niet zomaar op Thalys terecht. Eerst werkte hij drie jaar als machinist voor de Nederlandse Spoorwegen. "Toen er een vacature was bij Thalys, solliciteerde ik. Ik werd aangenomen en deed de internationale opleiding."

"De basis van gas geven en remmen is in veel treinen hetzelfde, het gaat vooral om de verschillende soorten materieel die je moet kennen. Ook moet je zelfstandig storingen kunnen oplossen. Er is geen helpdesk, waarop je kunt terugvallen. Je moet weten hoe je bepaalde commando's aan het systeem geeft."

De eerste keer dat hij met zijn mentor in de cabine zat, wist hij niet wat hem overkwam. "Ik had weleens in een Intercity Direct gereden die 160 kilometer per uur gaat, maar Thalys rijdt twee keer zo snel. In het begin dacht ik: wat gebeurt er? Waar moet ik kijken? Alles flitste aan me voorbij. Je leert dan dat het niet nodig is om naar buiten te kijken of op seinen te letten, zoals ik gewend was."

"In principe kun je op een deel van het traject met de gordijnen dicht rijden, want je kijkt alleen op je scherm. Op de hsl gaat veel via het beveiligingssysteem ERTMS. Als de trein moet remmen, geeft het systeem dat aan en volg je de remcurve. Vervolgens sta je precies bij het bordje op het perron stil. Je remt als machinist zelf. Het kan in geval van nood ook automatisch, maar dat geeft grote schokken en is erg onprettig voor de passagiers."

Eigen rijstijl
Vóór elke rit met ­Thalys gaat Maksimovic eerst naar het rangeerterrein in Watergraafsmeer. Daar maakt hij de trein gereed voor vertrek en test alles nog een keer. "Vervolgens ga ik naar Amsterdam en rijd door tot aan Brussel, waar ik word afgelost door Franse collega's voor het laatste stuk naar Parijs. Nederlandse machinisten ­rijden niet in Frankrijk in verband met andere regelgeving. In Brussel heb ik anderhalf uur pauze en dan rijd ik weer terug naar Amsterdam."

Voor die buitenlandse regelgeving moet hij eerst het seinstelsel, de voorschriften, het materieel kennen van de verschillende landen, hij moet er weg- en voorschriftenexamen doen en de taal beheersen. Zolang dat nog niet het geval is, wordt hij afgelost door collega's uit die landen.

De machinist uit Almere heeft een eigen rijstijl ontwikkeld. "Ik rijd zo comfortabel mogelijk, rustig bij de wissels en vol gas op de rechte stukken. Het is eens gebeurd dat een trein met 22 minuten vertraging vanuit Parijs kwam en dat ik ervoor heb gezorgd dat we twee minuten vóór de geplande tijd in Amsterdam aankwamen. Dat lukt niet altijd, maar ik probeer vertraging altijd in te lopen."

Bezeten van treinen
Op perron 15b van Amsterdam Centraal haasten mensen zich die ochtend met rolkoffers en rugzakken naar Thalys. Op de achtergrond de metaalgalmende stem van de stationsomroeper: "De internationale trein van Amsterdam naar Parijs vertrekt over enkele minuten van spoor 15b."

Reizigers klampen de Thalysmachinist aan om te vragen waar hun rijtuig is. Maksimovic - wel in uniform, maar geen dienst - voorziet ze geduldig van informatie. Zijn oud-klasgenoten zijn zelden verrast als ze zien of horen dat hij machinist is geworden van een hogesnelheidstrein.

"Volgens mijn vader was ik vanaf mijn tweede jaar al bezeten van treinen. Als we naar het ­station fietsten, keek ik mijn ogen uit. We gingen vaak naar Familiepark Nienoord in Leek, waar je op modeltreinen kon rijden. Ik denk dat ik dat rondje wel duizend keer heb gereden."

Dolgelukkig
Dolgelukkig was Maksimovic als ze met de trein naar zijn opa in Zuid-Limburg ­gingen, want dat was een extra lange rit. "Ik stelde allerlei vragen aan de conducteur en zag dingen die mijn ouders helemaal niet hadden opgemerkt. Dat de trein een andere locomotief had bijvoorbeeld, of van een ander type was."

"Nog steeds houd ik alle nieuwsberichten over hogesnelheidslijnen in de gaten en vind het ook leuk als de NS weer een nieuwe Sprinter of Intercity heeft. Ik ben benieuwd of mijn zoon, die nu negen maanden oud is, ook zo'n liefde voor treinen krijgt."

Vanaf 4 april rijdt Maksimovic behalve op Thalys, ook op de nieuwe Eurostar tussen Amsterdam en Londen. De trein brengt passagiers in drie uur en veertig minuten van Londen naar Amsterdam en heeft een maximum snelheid van 300 kilometer per uur.

Geavanceerder
Eurostar is geavanceerder dan Thalys, zegt hij. "De techniek is moderner, de cabine groter, de motor stiller." In januari rondde hij zijn opleiding voor de Eurostar af. "We hebben testritten door de Kanaaltunnel gemaakt. Een mooie ervaring, normaal gesproken rijden de Nederlandse machinisten alleen tot aan Brussel."

Het liefst zou Maksimovic doorrijden tot Londen of Parijs, maar dat kan nog niet vanwege die regelgeving. "Ik zou graag al die regels uit mijn hoofd leren. Het lijkt me geweldig eens op een ander traject te rijden. Je zit veel langer in de trein, en Londen en Parijs zijn leuke bestemmingen. Het is een van mijn grootste wensen."

Om anderen te laten meegenieten, heeft Maksimovic een Instagramaccount en YouTubekanaal, met foto's en filmpjes vanuit de treincabine. "Van de rit van Amsterdam naar Brussel maakte ik met de dashcam een filmpje. Dat is meer dan een half miljoen keer bekeken."

Vervelen doet zijn werk nooit, al heeft hij soms de pest in als hij om zes uur
's morgens in de bittere kou over het rangeerterrein loopt, op zoek naar zijn trein.
"Ik ben niet echt een ochtendmens, dan vraag ik me weleens af waar ik mee bezig ben. Als ik de cabine in stap, is het over. Daar heb ik het mooiste uitzicht van de hele trein. Dan zie ik de zon opkomen en bedenk dat dit is waar ik altijd van droomde."

Volg Steve Maksimovic op Instagram (@stevemaxxxx) en YouTube
(www.youtube.com/user/SteveNL360).