Toezichthouder over sjoemelnotaris: 'Niemand zei iets'

Ruim 2,1 miljoen euro van cliënten is verdwenen bij notariskantoor Voorwinde, waar twee al eerder uit het ambt gezette notarissen illegaal werkten. Ze gebruikten daarbij valse namen.

Er is op grote schaal geld opgenomen en overgemaakt van de derdengeldenrekening, waar cliënten van een notariskantoor in vertrouwen hun geld hadden gestald.

De misstanden in het kantoor van notaris Bart Voorwinde vormen de grootste affaire in het notariaat in bijna vijftig jaar tijd.

Het Bureau Financieel Toezicht (BFT), dat met periodieke controles bijhoudt of notariskantoren zich aan de strenge financiële regels houden, werd net als de accountant van het kantoor door notaris Voorwinde jarenlang om de tuin geleid met valse bankafschriften.

In december kreeg het BFT informatie van de politie, waarna een inval volgde. Directeur Marijke Kaptein: "Als zoveel mensen nu zeggen dat zij wisten dat het mis was, waarom trok dan niemand aan de bel?"

Hoe kon het zo lang duren voordat het BFT ingreep?
"Toen wij een signaal kregen dat het mis was bij het kantoor ging het snel. Nog dezelfde dag zijn we in actie gekomen en binnen 24 uur besliste de tuchtrechter dat de notaris moest worden geschorst. Als wij eenmaal concrete informatie hebben kunnen we snel handelen."

"De periode tot de ontdekking heeft lang geduurd, dat klopt. Dat iemand ons moedwillig en stelselmatig kundig vervalste documenten laat zien, ging elk voorstellingsvermogen te boven, althans tot nu."

"Onze mogelijkheden zijn beperkt om daarachter te komen. We zijn een controlerende instantie en hebben niet de bevoegdheden van de opsporingsdiensten."

In het notariaat klinkt kritiek op het BFT. Iedereen wist dat bij notariskantoor Voorwinde twee ex-notarissen werkten die daar nooit hadden mogen zijn.
"Wij horen nu ook dat in het Amsterdamse notariaat veel mensen van de situatie op de hoogte waren. Dat vind ik opmerkelijk. Een zaak als deze is voor het notariaat schadelijk en veel notarissen spreken er nu hun ontzetting over uit - begrijpelijk."

"Als iedereen wist van die zeer risicovolle situatie bij het kantoor, waarom trok er dan niemand aan de bel? Daar verbaas ik mij over."

Twee ex-notarissen, eerder ontzet vanwege gesjoemel met cliëntgelden, op kantoor bij een notaris die al twee keer is geschorst, ook vanwege gerommel met derdengelden.
"Er is kennelijk altijd een bepaalde vraag naar dit soort kantoren, waar de regels niet zo streng worden gevolgd. Het roept de vraag op wat wij moeten doen met notarissen die uit het ambt zijn gezet. Zij mogen nooit meer op een notariskantoor werken, maar waar kunnen zij terecht, met hun specifieke kennis en vaardigheden? Je ziet dat ze toch geregeld richting de rafelranden van het notariaat worden getrokken."

"Als iemand straf krijgt voor een misdrijf, hoort daar resocialisatie bij. In het notariaat bestaat dat niet. Een afgestudeerd jurist wordt pas na een lange periode benoemd tot notaris. Het is een specialistisch vak. Wanneer iemand zijn specialisme niet meer mag uitoefenen, is het vaak lastig om een ander vak te kiezen."

"Binnen het notariaat mag een ontzette notaris niet welkom zijn. Ik hoop dat het notariaat kritisch blijft kijken. Ook de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) kan wellicht iets betekenen. Bedenk alleen wel dat ontzette notarissen niet vallen onder het toezicht van het BFT."

Tot die tijd is het dus niet ondenkbaar dat ex-notarissen opnieuw voet tussen de deur krijgen bij bepaalde notarissen?
"We proberen altijd in kaart te brengen welke kantoren het meest risicovol zijn, zodat we het toezicht op die notarissen waar mogelijk kunnen intensiveren. Ook kijken we of de informatie-uitwisseling met andere instanties beter kan."

"Maar wij hebben elf toezichthouders die toezicht moeten houden op het gehele notariaat, waar jaarlijks miljoenen aktes passeren. Het is voor ons dus van grote waarde als vanuit het notariaat mensen zich melden met informatie over misstanden."

Lees ook:
Sjoemelnotaris Voorwinde had geschorste notarissen in dienst
Zo liet een Amsterdamse notaris miljoenen verdwijnen