Fotograaf legt Wallen vast: mooi komt de stad er niet vanaf
In 1012 A-Z laat fotograaf René Frese de Wallen zien. Een gebied dat nu alleen nog een 'toeristische trekpleister' is.
Het boek opent met een foto waarop een lange rij mensen op de Oudezijds Achterburgwal staat. Ze wachten tot ze naar binnen mogen bij het 'erotische theater' Casa Rosso. De kijker is direct op de Wallen in Amsterdam, een gebied dat ook geroemd wordt als het bekendste Red light district van de wereld.
Dat gebied staat centraal in het fotoboek 1012 A-Z van fotograaf René Frese (1946). 1012 verwijst naar de postcode van dit deel van de binnenstad, vanaf het Centraal Station tot aan de Universiteit van Amsterdam, met de rosse buurt als kloppend hart. De buurt van Frese.
Aanklacht of tijdsbeeld
Met dit boek maakte de oprichter van B"Floor Studios een document. Een tijdsbeeld. Of een soort aanklacht. Wat we op de foto's - het boek ontbeert inleiding en fotobijschriften - zien is een veranderde wereld.
Beter gezegd, de wereld die Frese niet meer ziet. In zijn ogen, lezen we in een korte tekst achterin het boek, 'was Amsterdam een echte havenstad met haar rosse buurt in handen van de penoze, de buurt was een vrijplaats voor zeelui en mannen uit de provincie, die een verzetje zochten.'
Na veel omzwervingen streek de geboren Amsterdammer Frese in 2007 neer op de Wallen. Hij zag dat de buurt heel erg veranderd was. Zijn stad was 'een toeristische trekpleister' geworden en de buurt werd 'gerund door keurige ondernemers'.
Hij besloot in 2015 de buurt twee jaar lang te fotograferen omdat hij ontdekte zelf 'ook een onderdeel van deze toeristische trekpleister te zijn en dat er van de penoze niets meer over was'.
Dweilpauze
Inmiddels is duidelijk dat het toerisme dat de Wallen al lang overspoelt, een groot probleem is geworden. De gemeentelijke ombudsman zei dit jaar dat de binnenstad een 'urban jungle' is zonder gezag. Burgemeester Halsema bestrijdt dat maar wil, vooral in het drukke toeristenseizoen, dweilpauzes inlassen. Delen van de Wallen worden dan afgesloten om de rotzooi op te ruimen.
Die 'urban jungle' zien we niet zozeer terug in het boek, maar wel de vercommercialiseerde Wallen met de vele toeristen (op 'slechts' twee foto's die vermaledijde rolkoffertjes), coffeeshops, souvenirwinkels, en erotische uitspanningen.
Dat heeft Frese goed vastgelegd, maar mooi komt de stad er in zijn boek niet vanaf met al die korte broeken, uitgestalde prullaria en wanstaltige (licht)reclames. Je moet flink je best doen om dwars door dat alles nog de pracht van dit gebied nog te zien. Het zij zo.
1012 A-Z is te koop in het Stadsarchief Amsterdam.
Een vrijplaats voor zeelui en mannen uit de provincie, die een verzetje zochten