Vervroegde vrijlating? Zo'n familie heeft ook levenslang
'U bent toch die vriend van Theo van Gogh?"
Het is een vraag die ik vaker krijg. De man stelde zich voor en vertelde dat hij en zijn vrouw rechtstreekse familieleden waren van iemand die was vermoord. (Ik moet het wat vaag houden, want dat heb ik beloofd.)
De moordenaar had levenslang gekregen.
Nu waren hij en zijn vrouw uitgenodigd door het ministerie om te praten over dat 'levenslang'. Hoe stonden zij tegenover het feit dat levenslang in Nederland echt levenslang is?
De vraag verwonderde hen; ze vonden het een prettig idee dat de moordenaar tot zijn dood in de gevangenis zou blijven. Er waren bij dit gesprek meer slachtoffers van moordenaars aanwezig, ook familie van Theo.
De man en de vrouw waren naar huis gegaan, en opeens had de man gedacht: zo werkt het dus. Dat zei hij ook tegen mij.
"Wat bedoelt u?"
De man zei: "We kwamen thuis en mijn vrouw begon te huilen. Ik begreep dat."
Het ministerie had ze keurig behandeld, iedereen was hoffelijk en aardig, maar toch, doordat strafvermindering aan de orde was gesteld, voelden ze zich schuldig toen ze de bijeenkomst verlieten.
Er werd gesuggereerd dat levenslang onmenselijk zou zijn. Nu voelden de man en de vrouw zich schuldig, omdat zij onmenselijk zouden denken door levenslang levenslang te laten zijn.
Ze zeiden het niet, maar wij werden dus van onmenselijkheid beschuldigd
"Ze zeiden het niet, maar wij werden dus van onmenselijkheid beschuldigd."
De man wilde weten hoe ik daartegenover stond.
Mohammed Bouyeri had niet alleen levenslang gekregen voor de moord op Theo, maar had in de gevangenis ook nog eens een poging tot moord gedaan en in Vught de gevangeniskeuken kort en klein geslagen, plus dat hij had getracht bewakingspersoneel tot de islam te bekeren.
Van goed gedrag kon geen sprake zijn. Maar afgezien daarvan, ik zou tegen vervroegde vrijlating zijn.
"Wie iemand vermoordt, speelt ook met zijn eigen leven. Hij riskeert levenslang, want hij kan in Nederland de doodstraf niet meer krijgen. Dan is levenslang de meest rechtvaardige straf."
Er viel meer over te zeggen, maar de man knikte. "Ik wil niet onmenselijk zijn," zei hij, "wij zijn eigenlijk goede christenen. Maar dat straks iemand vrij rondloopt die onze dierbare heeft vermoord, vind ik niet rechtvaardig... De dader heeft nooit straf genoeg gehad. Wij zijn ook tot onze dood verdrietig."
Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.
Reageren? t.holman@parool.nl