Direct naar artikelinhoud

EMA blijkt nu al banentrekker te zijn

Europees medicijnbureau EMA is nog niet eens in Amsterdam geland of farmabedrijven staan al in de rij om naar de hoofdstad te komen. De tussenstand: ruim 1200 banen erbij.

De betonnen kern van de EMA-toren aan de Zuidas bereikte deze week het hoogste punt: 80 meterBeeld Tammy van Nerum

Het hoogste punt van de nieuwe EMA-toren steekt sinds deze week 80 meter boven de Zuid­as uit. De bouw van de 255 miljoen euro kostende kolos wordt pas november volgend jaar afgerond. De eerste effecten van de komst van EMA zijn echter nu al voelbaar.

Deze week maakte zorggigant Novartis bekend met 400 werknemers naar Amsterdam te komen. Het is lang niet de eerste farmavangst. Het Britse Norgine opende zijn mondiale hoofdkantoor nota bene in de Zuidastoren, die pal naast de EMA-bouwplaats staat.

1200 banen
Sinds de zwaarbevochten komst van de medicijnagent uit Londen werd beklonken, hebben farma­nieuwkomers Amsterdam al zo'n 1200 arbeidsplaatsen ­­opgeleverd, nog los van de 850 werknemers - uiteindelijk 1300 - die EMA straks zelf meeneemt.

"Ik ben verrast door de snelheid waarmee farma- en biotechbedrijven naar Amsterdam komen," zegt directeur Annemiek Verkamman van brancheorganisatie Holland Bio. "Nederland stond er al goed op, maar we hebben een extra streepje voor door de komst van EMA."

"Als ik in de VS medische bedrijven bezoek, merk ik dat de brexit daar leeft," vult Verkamman aan. "Er ontstaat een buzz - wat dat betreft is deze sector net de dorpspomp. Niet alleen bij grote ondernemingen, maar ook bij kleinere bedrijven die daar al een product op de markt hebben, maar nog niet in Europa zitten."

Ze verwacht dat Nederland de rol van Groot-Brittannië kan overnemen, nu dat land door de brexit geen Europese springplank meer kan zijn voor medicijnbedrijven. "In de VS is farma en biotech geconcentreerd rondom Boston. Het zou mooi zijn als Amsterdam het Boston van Europa kan worden."

Ze hoopt dat Nederland ook een van de mondiale farmaceutische innovatiecentra kan trekken. "Die hebben we nog niet."

200 bedrijven
Bedrijventrekker NFIA, onderdeel van het ­ministerie van Economische Zaken, praat ­momenteel met meer dan 200 bedrijven uit de levenswetenschappen die geïnteresseerd zijn in Nederland. "Die kijken niet alleen naar ons land," zegt een woordvoerder, "maar we staan er wel goed op."

EMA speelt daarbij volgens hem zeker een rol als aanjager. "Er is sinds de aankondiging van hun komst duidelijk meer interesse vanuit deze industrie, ook in relatie tot de brexit."

Nederland stond er al goed op, maar we hebben nu een extra streepje voor door de komst van EMA

Niet alleen nieuwe bedrijven uit binnen- en buitenland komen als bijen op de honing af. Ook bestaande bedrijven breiden uit, zoals Abbott in Weesp, dat deze zomer een nieuwe medicijn­fabriek opende.

EMA-effect
Ook voor het wetenschappelijk onderzoek in Amsterdam is het EMA-effect goed nieuws. "Om onderzoek dat bij ons wordt gedaan naar de maatschappij te brengen," zegt directeur Bart Klijsen van IXA, dat voor VU, UvA, HvA en Amsterdam UMC bedrijven en onderzoekers ­samenbrengt, "is samenwerking en participatie met bedrijven onontbeerlijk."

"Daarvoor is een volwassen ecosysteem nodig. Daarom is de komst van EMA zo positief voor Nederland en voor de regio. Hoewel niet al onze contacten direct verband houden met EMA, is er wel veel meer interesse vanuit de medische bedrijvigheid in Amsterdam."

1200

Sinds duidelijk werd dat EMA naar Amsterdam komt, hebben farma­nieuwkomers de stad al zo’n 1200 arbeidsplaatsen opgeleverd.

Volgens Merit Boersma van Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen profiteren we daar uiteindelijk allemaal van mee. "Meer genees­middelbedrijven betekent meer onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen. Dat is goed voor de Nederlandse patiënt."

Nadelen zijn er ook. De behoefte aan hoog­geschoold, specialistisch personeel neemt alleen maar toe. "Zulk talent is vanwege de economische groei al lastig te vinden," zegt Boersma.

"Ik hoorde laatst bij Janssen Pharmaceutica dat het hun al twee keer zo veel tijd kost om goed personeel te vinden. Voor zulke specialisten wordt internationaal stad en land afgezocht en veel buitenlanders willen nu eenmaal het liefst in Amsterdam wonen."

Reden om achterover te leunen terwijl de EMA-golf op ons afkomt, is er niet. "We moeten actief de boer op," zegt Verkamman van Holland Bio. "België zit ook niet stil. Zij wijzen er in hun werving al op dat Brussel en Antwerpen niet al te ver zijn van Amsterdam."

NOVARTIS

400 arbeidsplaatsen

Komt uit Arnhem

Elf jaar geleden raakte Arnhem AkzoNobel kwijt aan Amsterdam, drie jaar later volgden de ingenieurs van Arcadis. Nu moet de Gelderse hoofdstad de Nederlandse vestiging van ­medicijngigant Novartis ook nog aan de hoofdstad laten.

Novartis maakte deze week bekend in De Oliphant te trekken, een van de kantoortorens in het Arenagebied, die momenteel grondig wordt verbouwd. De Zwitserse medicijngigant laat daarvoor na zo'n zestig jaar zijn Hollandse basis in Gelderland achter zich.

Het had een verouderd onderkomen in Arnhem, maar de belangrijkste reden voor de overstap is de komst van het Europees Medicijnagentschap. Niet dat Novartis zo dicht mogelijk tegen de toezichthouder wil aanschurken, maar het bedrijf vreest wel dat het anders internationaal farmatalent zal missen. Dat zal liever kiezen voor een baan in Amsterdam - bij EMA of verwante medicijnbedrijven die zich in het kielzog van EMA in het Amsterdamse nestelen - dan voor het 'verre' Gelderland.

EMA moet immers op zoek naar circa 250 nieuwe medewerkers, omdat 30 procent van het personeel heeft aangegeven niet vanuit Londen mee te willen verhuizen. Gerede kans dat ze die toppers werven bij medicijnbedrijven als ­Novartis. En dan sta je met een ­verouderd kantoor­-gebouw in Arnhem al snel op achterstand.


SANOFI

500 werknemers
Komt uit Naarden en Gouda

De Franse zorggigant Sanofi bundelt vanaf november zijn twee Nederlandse vestigingen in een nieuw onderkomen pal tegenover het AMC. Daartoe behoort ook het Europees hoofdkantoor van gentechdochter Genzyme.

Sanofi trekt in het twee jaar oude Amsterdam Health & Technology Center. Het gaat om 300 werknemers van het hoofdkantoor in Naarden en 200 medewerkers van ­Genzyme uit Woerden.

Met algemeenheden als 'het internationale karakter van Amsterdam' refereert Sanofi - waar twintig verschillende ­nationaliteiten op het hoofd­kantoor werken - even­eens aan de zoektocht naar internationale werknemers. Ook de komst van EMA speelt volgens hen een rol in de bundeling.

Sanofi zal in Amsterdam nieuwe medicijnen en vaccins op het gebied van diabetes, aandoeningen aan het bloedvatenstelsel, zeldzame ziekten, multiple sclerose, oncologie en immunologie ontwikkelen. En dan is een ziekenhuis om de hoek een pre.


KITE PHARMA

300 arbeidsplaatsen
Nieuw

Amsterdam is geen onbekend terrein voor het Amerikaanse biotechbedrijf Kite. Het toen nog zelfstandige Kite nam drie jaar geleden het hoofdstedelijke biotechbedrijf T-Cell Factory voor 21 miljoen dollar over en vestigde zijn Europees hoofdkantoor in het Amsterdamse World Trade Center.

Nu wil Kite in Hoofddorp een medicijnfabriek opzetten, waar het zijn experimentele antikankerceltherapie gaat produceren. Of de fabriek, die uiteindelijk 400 mensen werk moet bieden, er echt komt, hangt nog af van finale toestemming van zorgautoriteiten.

Kite werd vorig jaar zelf overgenomen, voor 11,9 miljard dollar, door farmagigant Gilead. Die noemt dan ook - naast de goede internationale bereikbaarheid van Amsterdam en het biotechklimaat in Nederland - de komst van EMA als een van de redenen om naar Hoofddorp te verkassen.