Het gebeurt regelmatig: doden die lang in hun huis liggen

Dat is per hoofd van de bevolking meer dan twee maal zo vaak als in Amsterdam-Amstelland, Diemen, Zaanstreek en Waterland. Dat blijkt uit een recente publicatie van de GGD Amsterdam, die de cijfers van de 'woninglijken' bijhoudt.

In totaal lagen er in 2005-2015 in Amsterdam 378 doden langer dan twee weken onopgemerkt in huis. Daarvan stierf in Amsterdam 64 procent een natuurlijke dood. Bij 21 procent is door de schouwarts een onnatuurlijke dood vastgesteld, waarvan zeker een derde door zelfdoding. Bij de resterende groep (circa vijf per jaar) kan de doodsoorzaak niet worden vastgesteld.

De GGD heeft de lugubere vondsten vijf jaar geleden ook al eens onderzocht. Ze blijven onverminderd hoog, al fluctueert het per jaar. Zo was 2015 met 56 gevallen een piekjaar en waren er in 2017 'slechts' 31 gevallen.

Sociaal isolement
Wat zegt dit nou? Zijn we in de stad onverschillig ten opzichte van onze buren? Is dit het lelijke gezicht van individuele vrijheid: een sociaal isolement? Hebben we te maken met mensen die zelf hebben gekozen voor een teruggetrokken bestaan? Of is de participatiemaatschappij mislukt?

Volgens onderzoeker Marcel Buster van de GGD is het gebrek aan sociale cohesie in de stad slechts een van de oorzaken. "Er spelen meer factoren. Meer mensen wonen alleen. De architectuur in de stad is ook anders." 

"In hoogbouw met appartementen is het moeilijker een oogje in het zeil te houden bij de buurvrouw, dan bijvoorbeeld in een eengezinswoning, waar de overburen bij je binnenkijken. Daarbij: in de stad wonen meer mensen die verslaafd zijn aan alcohol of drugs."

Dat zijn vaker mannen dan vrouwen. De mannen zijn dan ook oververtegenwoordigd in de groep die lang dood thuis ligt.

378

Tussen 2005 en 2015 werden in Amsterdam 378 doden gevonden die langer dan twee weken thuis lagen

Er zijn verschillende schrijnende gevallen bekend van mensen die pas na maanden of zelfs jaren worden gevonden. Afgelopen juli stuitten agenten op het lichaam van een 84-jarige vrouw in haar woning op de Marten Corverhof in Slotervaart. Zij heeft daar vermoedelijk een half jaar gelegen.

Ongeopende post
In 2014 werd in de Veeteeltstraat in Betondorp een 67-jarige man dood in zijn badkamer aangetroffen. Hij lag daar al drie jaar. En in Rotterdam duurde het zelfs tien jaar voordat een 74-jarige vrouw in 2013 dood in haar huis werd ontdekt. Achter de voordeur lag een enorme stapel ongeopende post.

Buster houdt vanwege vergrijzing en een groeiend aantal alleenwonenden rekening met een groei van dit treurige fenomeen.

Ondertussen werkt de gemeente aan een project om de eenzaamheid van Amsterdammers tegen te gaan. De gemeente wil beter zicht hebben op mensen die eenzaam zijn, of dreigen te vereenzamen, zo liet burgemeester Femke Halsema in oktober nog weten. De woninglijken stonden toen in de gemeenteraad op de agenda.

Wat we zelf nog kunnen doen? Buster: "Als je je zorgen maakt over een buurman, meld dat dan bij meldpunt Zorg & Woonoverlast. Maar bel ook vooral eerst zelf even aan om te vragen hoe het gaat en of je iets kan doen. Zeker als iemand ziek is en hulp nodig heeft."

3

In 2014 werd in Betondorp een man aangetroffen die al drie jaar dood in zijn woning lag