Direct naar artikelinhoud

Tweede Kamer is wel heel erg vaak 'geschokt'

De Tweede Kamer is twee keer per vergaderdag 'geschokt' over een onderwerp, blijkt als je het narekent. Is dat zinvol? 'Het woord schokkend verliest bij overdadig gebruik zijn schokeffect.'

Tweede Kamer is wel heel erg vaak 'geschokt'
Beeld ANP

Dat Tweede Kamerleden nogal eens geschokt zijn, is geen nieuws. Of het nou gaat om de energierekening, oorlog in Syrië of een failliet ziekenhuis: vaak klinkt vanuit Den Haag de verontwaardiging.

De politieke redactie heeft geturfd hoe vaak parlementariërs de woorden 'schokkend' of 'geschokt' in de mond namen. Dat gebeurde het afgelopen jaar 203 keer.

De Tweede Kamer debatteert drie dagen per week, in totaal ruim honderd dagen. Daarmee zijn onze volksvertegenwoordigers gemiddeld twee keer per vergaderdag ergens geschokt over.

De SP spant de kroon: Kamerleden van die partij waren maar liefst 47 keer geschokt. Daarna volgen GroenLinks (32 keer) en het CDA (20 keer).

"Ik vind dit behoorlijk schokkend," reageert SP'er Michiel van Nispen, die boven aan de lijst van meest geschokte Kamerleden staat. Hij was acht keer geschokt.

"Ik hoor niet van elk nieuwtje van de stoep te vallen." Van Nispen beseft dat hij 'misschien iets te vaak' het woordje 'schokkend' of een afgeleide daarvan gebruikt. "Dat komt ook door mijn aandachtsgebied: ik volg justitie, en daar gaat nogal eens wat mis."

Het SP-Kamerlid was geschokt over incidenten in gevangenissen, problemen bij de brandweer en de recherche.

"Ik denk dat mijn partij goed is in benoemen wat fout gaat," zegt Van Nispen over de SP. "Als wij iets zien wat onrechtvaardig is, kunnen wij niet anders dan dat 'schokkend' noemen."

Puppyhandel en manegeproblemen
Van Nispen deelt de 'schokkoppositie' met Femke Merel van Kooten van de Partij voor de Dieren. Ook zij was acht keer geschokt.

"Ik vind het schokkend dat niet méér Kamerleden zo geschokt zijn als ik," laat Van Kooten weten. "Ik volg de onderwerpen van vijf ministeries en ik heb veel gezien waarvan ik oprecht geschokt was. Op zich ben ik geen fan van het gebruik van superlatieven, behalve als je het echt meent. En ik méén het."

Van Kooten was verontwaardigd over illegale puppyhandel en problemen met paarden in maneges, maar ook over de afschaffing van het raadgevend referendum. "Ik ben daar nog altijd oprecht boos over. Het referendum heeft geen eerlijke kans gekregen. D66 ruilde een kroonjuweel in, maar voor wat? Dat heeft de Nederlandse bevolking nooit begrepen."

Oprecht of niet, wat opvalt is dat Tweede Kamerleden vooral geschokt reageren op zaken die door journalistiek onderzoek aan het licht komen. Informatie uit officiële Kamerbrieven is zelden schokkend.

Zo was er de documentaire Beerput Nederland van KRO-NCRV over milieuschandalen waarbij de overheid nauwelijks optreedt. GroenLinks, CDA, D66 én 50Plus waren geschokt. Ook het nieuws dat sommige vertegenwoordigers van internationale hulporganisaties kinderen misbruikten in rampgebieden, sloeg in als een bom.


Je merkt als burger weinig van de activiteiten die de geschokte Kamerleden na hun schokervaring ondernemen

Alle varianten

Onderzocht is hoe vaak de woorden ‘schokkend’, ‘geschokt’, ‘schokkende’, ‘schokkender’, ‘schok’, ‘schokt’, ‘schokkendste’, ‘schokte’ en ‘schokkends’ voorkwamen in debatverslagen en Kamer­vragen in december 2017 t/m november 2018. Daarbij is gecontroleerd dat het ging om oordelen, en niet om bijvoorbeeld financiële schokken of aard­bevingen. December 2018 is niet meegenomen: van deze maand zijn nog niet alle verslagen beschikbaar.

Ook zoiets: de noodklok
Buiten de Tweede Kamer merkt men bitter weinig van al die geschokte Kamerleden, zegt taaldeskundige Wim Daniëls. "Als er werkelijk zo veel is om geschokt over te zijn - wat kan - dan gaan de Kamerleden er blijkbaar toch tamelijk blijmoedig mee om, want je merkt als burger weinig van de activiteiten die de geschokte Kamerleden na hun schokervaring ondernemen."

Daniëls waarschuwt de parlementariërs: "Het woord 'schokkend' verliest bij overdadig gebruik zijn schokeffect."Hij maakt een vergelijking met de 'noodklok'. "Dat is ook zoiets: de noodklok luiden. Die luidt in Nederland vrijwel dagelijks ergens. Maar als de noodklok al te vaak wordt geluid, hoor je hem niet meer."

Michiel van Nispen: SP-politicus staat boven aan de lijst van meest geschokte Kamerleden. 'Ik volg justitie, en daar gaat nogal eens wat mis.'Beeld ANP Sander Koning