Mayra Louise de Wilde over fat-shaming: 'De maat is vol'

Mayra Louise de Wilde heeft overgewicht, net als bijna de helft van alle Nederlanders. Ze is dik. "Zo mag je me ook noemen." Al is het enkel een beschrijvende term, zegt de blogger, actief op Instagram en haar eigen site The Publisized, en sinds haar negentiende plussizemodel. "Als iemand me 'uitscheldt' voor dik, denk ik: ja, dat klopt. Joe! Heel verlichtend, want het is lange tijd anders geweest."

De Wilde wordt al sinds haar tienerjaren ge-fat-shamed, een begrip dat is overgewaaid vanuit de Verenigde Staten, waar volgens de Washington University School of Medicine in St. Louis meer dan zestig procent van de bevolking overgewicht heeft. Van Dale zet fat-shaming uiteen als: 'het bekritiseren of belachelijk maken van een dik iemand door opmerkingen te maken over zijn of haar gewicht.'

Mayra Louise de Wilde, die drie jaar geleden begon te bloggen op haar site dat 'geluk geen kledingmaat kent', krijgt negatieve reacties onder haar foto's vanwege haar maat meer.

"Ik vind het erg als iemand me - echt gebeurd - kankervies noemt. Iemand die zelf besluit mijn profiel op te zoeken, nota bene. Maar noem me gerust plussize, zwaar, té zwaar, groot, mollig of dik - dat bén ik ook." Al duurde het wel jaren voordat ze kon omgaan met haar lijf en de fat-shaming eromheen.

Toen ze op haar elfde voor het eerst ongesteld werd, veranderde ze gestaag van 'spriet' naar een voller meisje. "Ik voelde me toen al dik, al was dat, nu ik terugkijk, niet nodig."

ls de schoolarts haar met haar 1,70 meter en 66 kilo te zwaar vindt, wordt ze getriggerd om te gaan lijnen, naar het voorbeeld van haar moeder. "Die was altijd al voller én vaak bezig met afvallen. Ook in mijn omgeving kende ik geen vrouwen die niet aan de lijn deden of die ik niet continu hoorde zeggen: 'zou je dat wel doen' of 'dat kun je beter laten'."

"Ik werd van alle kanten gebombardeerd met opmerkingen dat je dun behoort te zijn." Dat werd voor de tiener de norm. Was het niet in haar omgeving, dan zag ze het wel in tijdschriften of reclame-uitingen.

"Als ik dagboeken teruglees, zie ik dat het altijd ging over eten, niet eten, dunner worden, mijn maat, mijn gewicht en waarom dat niet goed was. Het was de grootste factor in mijn leven. Ik heb daardoor een kleine twintig jaar het gevoel gehad dat ik er niet toe deed. Ik zag mezelf nooit als goed genoeg. Daardoor begon ik ook gek te doen met eten."

Hartig én zoet
De Wilde luisterde niet meer naar haar lichaam. Ze negeerde hongersignalen, sloeg haar ontbijt over, gooide de lunch weg en at langere tijd veel te weinig. ­Terwijl ze als kind in de groei 'normaal', naar behoefte, zou moeten eten. Ofte­wel: eten bij honger en stoppen bij verzadiging.

Dat mechanisme moet onder andere worden gereguleerd door de hormonen ghreline en leptine. Ghreline geeft aan wanneer iemand honger heeft, leptine, geproduceerd vanuit de vetcellen, dat het lichaam verzadigd is. De Wilde negeerde echter alle signalen, waardoor haar lichaam ontregeld raakte.

"Het werd erger toen ik op mijn zeventiende op kamers ging en door medicijnen tegen bronchitis twintig kilo in drie maanden aankwam. Ik schoot van de 77 naar de 97 kilo. Toen begon mijn strijd met lijnen en eetbuien pas echt."

Als De Wilde aan het eind van de dag thuiskwam en het niet-eten niet meer kon volhouden, volgde er steevast een eetbui. "Omdat ik altijd op dieet was, had ik vaak niets in huis. Dan ging ik naar de supermarkt. Ik had een trucje: ik kocht hartige en zoete producten. Door die af te wisselen, werd ik minder snel misselijk."

Cake en chips bleken een ideale combinatie. "Zo was mijn eetbui langer en was ik langer verdoofd. Ik kon met het eten mijn honger stillen, maar ook gevoelens opzijschuiven. Er was een onderliggend probleem. Onder andere de onvrede over mezelf, dát moest worden aangepakt."

"Mijn gevoelens werden ook nog eens bevestigd. Mensen zeiden: 'Je hebt zo'n mooi koppie' of 'een mooi gezicht.' Nooit zei iemand: 'Wat ben jij mooi.'"

Het resulteerde in jarenlange ontevredenheid en diëten, waarin ze altijd met voorwaarden leefde. "Ik mocht pas naar New York van mezelf als ik 78 kilo woog, pas op die man afstappen als ik mijn streefgewicht had bereikt en ik zou pas in bikini gaan als ik een kleiner maatje had. Ik zie dat bij meer mensen. We straffen onszelf continu voor hoe we eruitzien. Terwijl ik er ook mag zijn met mijn extra kilo's, weet ik nu."

Omslagpunt
Voor Mayra Louise de Wilde komt de omslag als haar vader overlijdt. "Hij was een enorme uitsteller. Hij heeft altijd een grote reis willen maken en besloot dat te doen na zijn vervroegd uittreden." Drie maanden voor hij zou stoppen, overleed hij echter aan longkanker. "Ik had toen twee keuzes: of ik ga mijn vader achterna of ik ga nú leven."

Zeven jaar na dat omslagpunt is de blogger mentaal gegroeid, maar juist ook fysiek. "Heel gek. Ik ben eigenlijk geworden waar ik doodsbang voor was. Toen ik nog niet eens echt dik was, was ik bezig met het voorkomen ervan. Ik ben aan het begin van mijn weg naar een positiever zelfbeeld zeventien kilo afgevallen. Dat is drie jaar stabiel gebleven."

Maar toen De Wilde merkte dat ze met haar slankere lijf niet al haar problemen had opgelost, at ze de verloren kilo's er weer aan. Pure zelfsabotage, noemt ze het. "Het om zeep helpen waar je hard voor hebt gewerkt." Ondanks die extra kilo's veranderde het beeld waarop ze naar zichzelf keek niet. "Ik was er tevreden mee."

Na haar bevalling kwam ze aan en kreeg opnieuw moeite goed voor zichzelf te zorgen, maar ze wist zichzelf te herpakken. Nu, anderhalf jaar nadat ze moeder is geworden, weegt De Wilde 114 kilo bij een lengte van 1,76 meter. "Ja, ik ben dik. En ja: ik denk dat ik nu gezond ben."

Alle diëten geprobeerd
Dik en gezond zijn kan namelijk, zegt ze. "En dat zeg ik niet als enige. Ik heb dat gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeken en onder andere het boek Health at Every Size van de Amerikaanse psycholoog Linda Bacon. En daarbij: het gaat niet alleen om het gewicht hè? Gezondheid heeft ook te maken met je stressniveau en je mentale gesteldheid."

De blogger gelooft erin dat het goed is voor elk individu om te zoeken naar een balans op het gebied van eten en bewegen. "Geluk en een positief zelfbeeld staan los van iemands kledingmaat en gewicht. Ik kan het weten, want ik heb alle diëten geprobeerd: het ziekenhuisdieet, sapkuur, Sonja Bakker, koolhydraten bannen, Weight Watchers, South Beach Dieet, SlimFast, Modifast. Met heel veel moeite val ik een paar kilo af."

"En dan nog blijft het overheersende vooroordeel dat ik de hele dag in de McDonald's zit te eten en ongezond ben. Dat is niet waar. En al was dat wel zo: waar bemoeien anderen zich mee? Verdien ik dan minder respect? Nee. Ik eet gezond en zal nooit in maat 36 passen. Daar heb ik vrede mee. Ik wil nooit meer op dieet. Nu ben ik gelukkig."

"En hoe mensen er ook over denken, het is niet slap om je bij overgewicht neer te leggen," aldus De Wilde. "Het vergt wilskracht om na twintig jaar diëten te beslissen daarmee te stoppen. Daar is pit voor nodig." Daarna dient zich gelijk het tweede obstakel aan: dat iemand zichzelf heeft geaccepteerd, betekent nog niet dat de maatschappij dat heeft gedaan.

Body positivity
"Er is wel iets veranderd in de afgelopen jaren," zegt De Wilde. Zo liep Danielle van Grondelle in 2016 als eerste Nederlandse plussize model op de catwalk in Amerika, wint de hashtag strong het van skinny op Instagram, sierde Ashley Graham vorig jaar als allereerste plussize model een cover van Vogue en prijkte in 2018 voor het eerst een plussize model op de cover van Vogue Arabia.

Om tegenwicht te bieden aan de negativiteit rond overgewicht en fat-shamen is er zelfs een 'lichaamspositiviteitsstroming' ontstaan: Body Positivity Movement. Wie op Instagram zoekt op Body Positivity stuit op meer dan 2,5 miljoen resultaten.

Net als De Wilde willen aanhangers van Body Positivity Movement ervoor zorgen dat iedereen tevreden kan zijn met zijn of haar lichaam. Ook als dat niet in de door maatschappelijke geconstrueerde mal past. "Ik vind een diverser beeld belangrijk. Dat miste ik toen ik opgroeide. Het is niet gezond om allen hetzelfde lichaamsbeeld na te streven."

Minder verhullend
De blogger neemt het heft in eigen handen om te proberen dat diversere beeld te bereiken, onder meer door in mei met het boek Op je lijf geschreven te komen en door foto's van zichzelf te plaatsen in minder verhullende kleding. 

"Bijvoorbeeld een foto van mijn buik, de probleemzone voor veel vrouwen. Dan krijg ik naast positieve berichten veel shit over me heen." 

Ook als De Wilde een naaktfoto van zichzelf in bad post, blijkt ze niet om fat-shaming heen te kunnen. Maar niet-plaatsen is voor haar geen optie. "Bij een slank iemand was geen heisa ontstaan, en ik heb evenveel recht als ieder ander om een bikini aan te trekken, om in bad te gaan en om die foto's te plaatsen." 

Ze gaat er dan ook mee door, juist om een ommekeer te bewerkstelligen. "Een paar jaar geleden had ik me door de reacties rot gevoeld en mijn emoties afgedaan met een eetbui. Nu kijk ik anders naar mezelf. Ik ben een vriendin, een vrouw, een moeder. Mijn buik staat symbool voor het eerste huisje van mijn kind. Hoe kan ik daar een hekel aan hebben? Daar kan niemand toch met haat naar kijken? We zijn meer dan ons gewicht."

Ongezond? 
Volgens Elske van den Berg, psycholoog bij Novarum, centrum voor eetstoornissen en obesitas, gebeurt fat-shaming vooral bij vróuwen die te zwaar zijn. "Zij worden meer afgerekend op hun lichaam dan mannen."

Ruben van Veen, bariatrisch- en trauma­chirurg van het Obesitas Centrum in het OLVG, begrijpt dat het heel vervelend is dat dikkere mensen op die manier te horen krijgen dat ze ongezond zijn. "Maar," zegt hij, "overgewicht ís ongezond, ongezonder nog dan ondergewicht." Dat onderschrijft de World Health Organisation, die stelt dat er jaarlijks meer mensen overlijden aan overgewicht dan aan ondergewicht. 

Volgens Van Veen kun je je wel gezond en gelukkig vóelen. "Maar dat is een houding." Daar zit echter een gevaar in; dat van het sociaal copingmechanisme: in dit geval zichzelf voorhouden dat overgewicht 'oké' is. Overgewicht is echter direct gerelateerd aan een te hoog cholesterol, hoge bloeddruk, diabetes, en 'sluipmoordenaars' als artrose, gewrichtsslijtage en hart- en vaatziekten. De chirurg raadt mensen met overgewicht dan ook aan zich jaarlijks te laten controleren.