Drie Uberchauffeurs over overuren en ongelukken

"De nacht is de jungle. Dan ga je gassen. Niet in het centrum natuurlijk, dat kan ook helemaal niet. De straatjes zijn te klein, het is er te druk, ook om drie, vier uur 's nachts. Al die kutfietsers, zonder licht en zo dronken als ik weet niet wat. Maar buiten de grachtengordel, op die brede wegen, waar je goed zicht hebt, daar kan het best, denk je dan. De Overtoom bijvoorbeeld. Of de Middenweg. De Röellstraat. Als er politie is, dan zie je ze van ver en kun je weer gas terug­nemen."

Hij rijdt nog niet zo lang voor Uber. Een half jaar, meer zal het niet zijn. Al te precies wil hij er ook niet over vertellen, want dan zouden 'ze' weleens bij hem kunnen uitkomen.

"Je praat niet met de pers, je houdt je bek over hoe het gaat. De jongens op kantoor zoeken actief naar mensen die vertellen hoe het is. Ik ben er wel­eens op aangesproken, dat ze dachten dat ik met journalisten had gesproken. Dat was ik toen niet, dit is de eerste keer."

Dubbel tarief
Hij is ergens tussen de twintig en de dertig, 'laten we het daarop houden'. Net een beetje ouder dan de 21-jarige taxichauffeur die vorig weekend betrokken was bij opnieuw een ongeval, waarbij iemand om het leven kwam. Een 24-jarige vrouw werd aangereden op de Heemstedestraat en overleed aan de gevolgen daarvan.

Wie er schuld had aan dat laatste ongeluk, is nog onderwerp van onderzoek door de politie, maar feit is dat het de zoveelste keer is in relatief korte tijd. En dat zijn dan alleen nog maar de dodelijke ongevallen. 

Wie het een beetje bijhoudt, ziet dag in dag uit ongelukken waarbij chauffeurs zijn betrokken die via het 'deelplatform' rijden. In de afgelopen zes weken kostte dat vier verkeersdeelnemers het leven, maar bijna dagelijks lijken hulpdiensten te moeten uitrukken om te assisteren bij de gevolgen van wéér een ongeluk met Uberchauffeurs.

Waar ligt dat aan? Wat is er mis met Uber? De drie chauffeurs met wie Het Parool deze week sprak - een van hen is nog steeds actief voor Uber, de andere twee hebben onlangs afscheid genomen van het bedrijf - zijn eensluidend: ze worden min of meer gedwongen onmenselijk lange dagen te maken. En: Uber stelt ook jonge jongens, die vaak pas net hun rijbewijs hebben gehaald, in de gelegenheid om zich bij het platform aan te sluiten.

"Je wordt roekeloos," zegt een chauffeur die tot vorig jaar voor Uber reed. "Dat komt door de app, die stuurt je alle kanten op. Dan rij je in Oost en dan zie je op de app dat West ineens 'rood' kleurt. Dat noemen ze een 'surge', wat betekent dat er snel een grote vraag zal zijn naar taxi's in dat gebied." 

"Het is in het belang van Uber om daar dan veel taxi's te hebben, dus staat er 2.0 bij. Dat houdt in dat je dubbel tarief krijgt. Dan wordt het interessant. Tja, wat doe je dan? Dan ga je rijden natuurlijk, zo snel als je kunt." Zijn collega: "Daar rij je dan, midden in de nacht. Nauwelijks iemand op straat. Ook ik reed wel­eens door rood. Gelukkig liep dat nooit verkeerd af, want een ongeluk zit na twaalf uur werken in een klein hoekje."

Extreem goedkoop
Een andere chauffeur herkent dit gedrag: hij maakte zich er ook schuldig aan toen hij nog voor Uber reed. "Nu rij ik voor een regulier taxibedrijf en rij ik weer zoals vroeger: rustig en bekeken. Verantwoord. Liever een keer te vroeg remmen, dan een keer te laat. Maar bij Uber had ik altijd haast."

Dodelijke ongevallen

31 maart 2017
Op de Molukkenstraat wordt de 24-jarige Mare Welkers doodgereden door een Uber. De 21-jarige ­bestuurder wordt later vrijgesproken, het was ‘een ongelukkige ­samenloop van ­omstandigheden’.

4 december 2018
Een man steekt over op de Rozengracht en wordt aangereden. Het is nog niet ­duidelijk of de chauffeur schuld had aan het dodelijke ongeval.

3 januari 2019
Een vader en zijn dochter worden geschept door een Ubertaxi op de plek waar de A9 en de A4 elkaar kruisen. Beiden overlijden. De politie onderzoekt de zaak.

13 januari 2018
Een 24-jarige vrouw overlijdt in Nieuw-West na een aanrijding door een 21-jarige Uberchauffeu. Onderzocht wordt hoe hard de taxi reed en of de beide verkeersdeelnemers voldoende hebben opgelet.

"Als een klant zich aandiende, ­accepteerde ik de rit en ging ik automatisch stressen om die klant op te pikken. Als het te lang duurt, annuleren ze en ben je de rit weer kwijt. Daar komt bij: als je te veel wordt geannuleerd, krijg je een slecht trackrecord."

Ook zijn collega noemt 'het gezeik met die app' frustrerend. "De app zei dan: je zit drie tot vier minuten van de klant. Maar als je hem accepteerde, versprong de aanrijtijd ineens naar acht minuten. Dan denk je: dan moet ik dus haast maken, straks ben ik de klant kwijt. Hetzelfde geldt voor een 30+-rit, dan weet je dat je minstens een half uur een klant hebt. Als je zo'n rit binnenkrijgt, dan wil je wel racen, ook door de stad."

Uber heeft een mooie app en er is geen gedoe met betalen, dat gaat allemaal automatisch. Maar Uber is ook extreem goedkoop. Fijn voor klanten, maar de chauffeurs hekelen de lage ­tarieven. 

"Dan zit je bijna een kwartier met mensen in je auto en dan rekenen ze nog geen zes euro af. En daar gaat alles nog vanaf: benzine, kosten van de auto, verzekering en de 25 procent voor Uber. Om tot een beetje normaal inkomen te komen, moet je zestig, zeventig uur rijden." 

Moderne slavernij
Uber heeft maatregelen genomen: chauffeurs kunnen nog maar twaalf uur onafgebroken ­rijden, daarna sluit de app voor minstens tien uur. De chauffeurs lachen erom. "Ik rij ook via andere aanbieders, ik wil niet zeggen welke. Als mijn Ubertijd vol is, schakel ik over op die andere. Ik snap dat dat onverantwoordelijk lijkt, maar er zijn dagen dat je met twaalf uur werken niet genoeg verdient om boodschappen van te doen."

Dat gaat je niet in de koude kleren zitten, zeggen de drie chauffeurs. "Dan heb je de hele dag al gewerkt, maar niet genoeg verdiend en moet je verder. Ik maakte weken van tachtig uur, daar ga je aan onderdoor." 

"Probeer het eens: twaalf uur achter elkaar naar je telefoon staren. Ik voelde me slecht, ik begon kleine dingetjes over het hoofd te zien. En dat kan niet in het verkeer, dan komt er een moment waarop je ineens iemand op je voorklep hebt liggen."

De app van Uber bevordert het, zegt een van de chauffeurs. Net als je naar huis wilt, vliegen ineens de ritjes je om de oren, zegt een chauffeur. "Je kunt wel nee zeggen, maar het is moeilijk te weigeren, want je verdient al bijna niks. Het is alsof ze je verslaafd maken: je weet dat het niet goed voor je is, toch ga je door."

25%

Naast zijn kosten voor benzine, auto en ver­ze­kering draagt elke chauffeur 25 procent af aan Uber. Werkweken van zestig tot zeventig uur zijn daarom heel normaal

Het is uitbuiting, zeggen ze. Een van de ­gestopte chauffeurs: "Het is moderne slavernij. Je maakt extreem veel korte ritjes. De hele tijd mensen laten in- en uitstappen." 

"Naar Schiphol rijden is niet zo ingewikkeld, over de snelweg. Dit was achter elkaar mensen die van de ene gracht naar de andere moesten, van Leidseplein naar Rembrandtplein. Steeds drukte, gedoe, opletten dat je geen handhavers op je dak krijgt. Dat sloopt je."

Zijn collega, die nog steeds actief is: "Mensen zeggen: kap ermee dan. Maar ik heb een duur leasecontract getekend. Een verzekering die van 400 euro per kwartaal is gestegen naar 600. Weet je hoeveel ritten ik moet maken voordat ik ga verdienen? Ik heb ook een vrouw en een huis. Ik moet wel door."

Zijn collega: "Tien uur werken en 114 euro verdienen. Dat gaat gewoon niet. Dan moet je door, anders kost de dag je geld in plaats van dat je iets verdient. Dat is wat die jongens nu doen."