Direct naar artikelinhoud
Column

Het is de belangrijkste vraag die er bestaat

James WorthyBeeld Agata Nowicka

In een talkshow hoort hij iemand zeggen dat bijna ­negentig procent van de Nederlanders gelukkig is. Hij schrikt er een beetje van.

Hij draait de luxaflex tot een kier open en kijkt naar de mensen die bij de tramhalte staan. Ze zien er niet gelukkig uit. "Maar ja, wat is geluk en weten we het als we het zijn?" fluistert hij tegen de lapjeskat die in de vensterbank ligt te slapen.

Het is de belangrijkste vraag die er bestaat. Wat is ­geluk? Het is zo'n grote vraag dat alle antwoorden automatisch te klein lijken. Wanneer is een mens gelukkig? En is enkel de afwezigheid van ongeluk genoeg om over geluk te spreken?

Hij pakt een stroopwafel uit de koelkast. Zijn ex-vrouw vond het altijd zo vervelend dat hij de stroop-wafels in de koelkast bewaarde, maar een koude stroopwafel is een taaie stroopwafel en een taaie stroopwafel kan hem gelukkig maken.

Hij is niet graag gelukkig. Geluk is het korte voorprogramma van ongeluk. De kans is groot dat dat wat hem gisteren gelukkig heeft gemaakt, hem vandaag ongelukkig maakt.

Hij probeert het terug te halen. Dat ­gevoel. Hij probeert het te proeven. Die smaak. Maar niets is zo ongrijpbaar als het recept van geluk. Hij zoekt naar de kruimels van het geluk van gisteren zoals nicotineverslaafden naar net niet helemaal opgerookte sigaretten in de asbak zoeken.

Hij heeft meer met ongeluk. Ongeluk is trouw. Het laat hem nooit in de steek. Geluk is een onenightstand, ongeluk is een diamanten bruiloft. Ongeluk is ook niet zo ongrijpbaar. Zo onnodig zweverig. Het is er. Hij weet dat hij het is.

Het feit dat zijn ongeluk altijd aanwezig is, het feit dat de donkerte hem voorgoed lijkt te schaduwen, maakt hem gelukkig.

Het klinkt misschien gek, maar niets maakt hem zo gelukkig als het simpelweg kunnen toegeven dat hij best vaak ongelukkig is. 

Hij kijkt naar de mensen die bij de tramhalte staan. Hij telt ze. Het zijn er tien. En allemaal lijken ze niet ­bijzonder gretig in het leven te staan. 

"Zijn jullie gelukkig?" schreeuwt hij uit het raam.

De mensen kijken naar elkaar. Ze wachten af. Iemand die echt gelukkig is, zal namelijk nooit als eerste antwoorden.

Een man in een te grote winterjas steekt zijn hand ­omhoog. "Ik weet het niet. Ik denk dat ik te trots ben om ongelukkig te zijn, maar aan de andere kant ook te ongeïnteresseerd om te willen weten wat geluk precies is. Het is makkelijker om gelukkig te zijn als je niet weet wat het is."

Iedereen stapt in de tram. Hij draait zijn keukenraam op slot. Als hij de televisie aandoet, schrikt hij van het geluid. Zijn kleindochter was vanmiddag bij hem op ­bezoek en die is gek op tekenfilms. Hij overigens ook. 

Tekenfilms doen hem aan het leven denken. Een kat die de muis nooit vangt. Een coyote die de renkoekoek maar niet te pakken krijgt. Misschien is dat wel wat ­geluk is. Gewoon iets te doen hebben. Een missie hebben. Op je sterfbed kunnen zeggen dat je het in ieder ­geval geprobeerd hebt. 

Op de televisie probeert een ­jager een konijn uit zijn hol te lokken met een wortel. Het konijn wordt gelukkig van de wortel, de jager wordt gelukkig van het konijn, maar waar wordt de wortel ­gelukkig van?

"Die wortel dat ben ik," zegt hij tegen de kat die in de keuken water uit een oude soepkom aan het likken is.

De in Amsterdam geboren en getogen schrijver James Worthy (1980) probeert in zijn columns iets van het leven te begrijpen. Lees al zijn columns hier terug. 

Reageren? james@parool.nl

Het konijn wordt gelukkig van de wortel, de jager wordt gelukkig van het konijn, maar waar wordt de wortel ­gelukkig van?