Onduidelijk waarom Jawed S. koos voor Amsterdam Centraal

Inmiddels is S. in de PI Vught de buurman van Mohammed Bouyeri, die andere terrorist die in 2004 Theo van Gogh vermoordde uit naam van de islam.

Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt Jawed van twee pogingen tot moord met voorbedachte rade, met een terroristisch motief. "Ik ben hier naartoe gekomen om de eer van onze profeet te verdedigen."

Wie is deze terrorismeverdachte?
Jawed S. werd in mei 1999 geboren in de provincie Logar in Afghanistan, in een stadje vlakbij Kaboel. In 2015 vlucht hij naar Duitsland en krijgt hij een woning in de Palts, een rustige streek in zuidwest Duitsland. Uiteindelijk worden zijn asielaanvragen afgewezen, waartegen Jawed nog beroep aantekent. Maar zijn kansen op een permanente verblijfsvergunning zijn klein.

Jawed leeft als een vrome moslim. Buren en huisgenoten in zijn groepswoning voor jonge asielzoekers herinneren zich hem als een rustige jongen, die wel erg serieus met zijn islamitische geloof bezig is. Af en toe ontsteekt Jawed in woede als hij leest dat de profeet Mohammed, een belangrijke figuur voor moslims, in andere landen zou worden beledigd.

Waarom is Jawed S. naar Amsterdam gereisd?
Tijdens zijn verblijf in het plaatsje Ingelheim am Rhein hoort hij dat PVV-leider Geert Wilders vraagt om inzendingen voor een cartoonwedstrijd met spotprenten over de profeet Mohammed. Volgens een getuige werd Jawed razend toen hij dit ergens had gelezen.

"Je zal zien hoe god wraak op hen zal nemen," zou hij volgens deze getuige hebben gezegd.

Op zijn Facebookpagina publiceert hij video's over Geert Wilders, met op de achtergrond muziek waarin het doden van Wilders wordt bezongen. Eind augustus koopt hij een enkele reis naar Amsterdam Centraal. Zijn huisgenoten laat hij weten dat ze het wifi-abonnement van de woning op naam van een andere huisgenoot moeten zetten.

In Ingelheim laat hij een testament achter, in de Afghaanse taal Pasjtoe, met daarin de toegangscodes voor zijn mobiele telefoon. In zijn rugtas zitten twee messen, een gebedskleed en een schriftje met Arabische teksten.

Volgens een deskundige die door het OM is gehoord, passen die teksten bij de voorbereidende handelingen van een moslim op de naderende dood.

Waarom koos Jawed S. voor Amsterdam Centraal?
Dat is niet helemaal duidelijk, volgens zijn advocaat moest hij zelfs opzoeken waar het land waar de gewraakte cartoonwedstrijd zou worden gehouden precies lag. Feit is dat hij een geplande reisroute naar Amsterdam bij zich had. Volgens het OM zijn er geen aanwijzingen dat hij op weg was naar Den Haag, om Geert Wilders iets aan te doen.

Op CS loopt Jawed na zijn aankomst een tijdje rond, al dubbend over wat en hoe hij moet toeslaan. Uiteindelijk kiest hij voor twee Amerikaanse toeristen met een Eritrese achtergrond, die bij een informatiebalie staan te wachten. Een van hen krijgt een mespunt in zijn ruggenmerg, waardoor hij een dwarslaesie oploopt en hij volgens de Amsterdamse letselschadeadvocaat John Beer waarschijnlijk nooit meer kan lopen of werken.

"Dit is catastrofaal letsel, zijn leven en dat van zijn vrouw is verwoest."

Jawed S. wordt kort na het neersteken van de eerste twee slachtoffers neergeschoten door een oplettende agent. Het OM vermoedt dat hij nog veel meer slachtoffers had willen maken.

De agent heeft hem in zijn heup geraakt, de kogel zit daar nog steeds. "Ik ben naar Nederland gekomen zodat jullie mij kunnen doden," zei hij bij zijn aanhouding.

Wat weten we nog meer van Jawed S.?
In verhoren betuigt hij geen spijt om zijn daden. Tijdens de eerste procedurele zitting in zijn zaak, maakte Jawed S. gebruik van zijn spreekrecht. Hij vroeg aan de rechters waarom Wilders, die hij 'dat varken' noemde, toestemming had gekregen om de profeet Mohammed te beledigen.

Ook zei hij dat, als Wilders opnieuw een cartoonwedstrijd zou organiseren, hij opnieuw in actie zou komen. "Of ik word een martelaar, of ik dood hem." De rechtbank reageerde afgemeten. "Daarmee bent u wel duidelijk."

Hoe zal het met hem aflopen?
Ondanks zijn nauwelijks verholen bekentenissen tijdens de proformazitting van dinsdag, wil het OM hem eerst een paar weken naar het Pieter Baancentrum sturen voor onderzoek naar zijn psychische gesteldheid. Pas halverwege 2019 zal zijn zaak inhoudelijk behandeld worden.

Tot die tijd blijft Jawed S. vastzitten op de Terroristenafdeling van de Extra Beveiligde Inrichting van de PI Vught. Hier zitten diverse andere veroordeelde terroristen, waaronder Mohammed Bouyeri, de dader van de vorige aanslag in Amsterdam, 14 jaar geleden op Theo van Gogh.

Lees terug: Zo voorkwamen agenten een veel bloediger aanslag op CS