Direct naar artikelinhoud

Trippen met truffels als therapie: 'Toch een beetje spelen met vuur'

Beter functioneren door begeleid trippen, kan dat? Diverse bedrijven geven sessies. 'Veel mensen zien psychedelica als een soort magic pill.'

'Onder goede begeleiding kun je met hulp van truffels lastige thema's uit je ­psyche uitgraven tot aan de wortels.'Beeld Julian Stips

In de keuken van haar appartement in Amsterdam-Noord trekt Miriam van Groen (37) thee. Niet van een zakje ­sterrenmix, maar van tien gram psychoactieve truffels. Tripthee dus. 

Die is bestemd voor de tengere twintiger 'Alex' - zijn echte naam houdt hij liever buiten Het Parool. Alex heeft weliswaar een handvol vrolijke festivaltrips achter de rug, ditmaal is persoonlijke groei het doel: "Ik wil ontdekken waarom ik vaak op zo'n onaardige manier tegen mezelf praat." De truffels en Van Groen, die als 'tripgids' zelf nuchter blijft, moeten hem daarbij helpen.

Groeiende vraag
Van Groen, voorheen werkzaam als docent en studentencoach aan een hogeschool, begon haar bedrijf Guided Tripping afgelopen februari. Sindsdien loodste ze zo'n vijftig mensen door een truffeltrip.

"Dat hadden er meer kunnen zijn, want de vraag groeit. Maar ik kan ervan leven zo." Ze werkt altijd volgens een vast protocol. Van Groen: "Een op een, dus geen groepen. Met een intake vooraf, voortdurende begeleiding tijdens de trip en - heel belangrijk - integratiehulp na afloop."

Ook The Psychedelic Society of the Netherlands biedt sinds afgelopen april individuele truffeltrips aan in ­Amsterdam, al zijn er verschillen in aanpak. "Wij doen een dubbele intake," zegt Marta Kaczmarczyk (35), coördinator van deze Nederlandse tak van een internationaal netwerk dat in de jaren zeventig ontstond in San Francisco.

"Eerst krijg je een vragenlijst over je fysieke en mentale ­gezondheid, je medicijngebruik enzovoort. Dan volgt een gesprek." Op basis daarvan koppelt Kaczmarczyk je aan een van haar tripgidsen, onder wie psychologen. Tot dusverre begeleidden die zo'n dertig trips.

Op basis van een vragenlijst over je fysieke en mentale gezondheid, je medicijngebruik en een gesprek, koppelen we ze aan een van de tripgidsen

Luc van Poelje (49), een Amsterdamse internetonder­nemer die kortgeleden de website couragequests.com lanceerde, waarop hij truffelsessies aanbiedt voor teambuilding binnen start-ups, werkt eveneens met een psycholoog. Deze helpt Van Poelje om 'authentiek en ­creatief leiderschap' te stimuleren middels truffelsessies, al moeten de eerste betalende klanten nog komen.

Van Poelje: "De dingen die ik zelf leerde van trippen met truffels - emotionele openheid, vertrouwen, minder luisteren naar angst - zijn precies de dingen waaraan het vaak schort in teams. Wist je dat 65 procent van de start-ups faalt door interne conflicten?"

Ook het buitenland ontdekt Amsterdam voorzichtig als vrijplaats voor legaal werken met geestverruimende truffels (zie kader). De Psychedelic Society England bijvoorbeeld, organiseert hier regelmatig meerdaagse Psychedelic Experience Retreats. Van Groen ontvangt regelmatig cliënten van een bevriende psychotherapeute uit New York. "Het momentum groeit," zegt ze stellig.

"Psychedelica krijgen momenteel veel positieve media-aandacht. Mensen shiften daardoor van angstig naar geïnteresseerd. Het label 'hedonistisch' en 'gevaarlijk' verandert in de ­mening dat trippen echt iets kan toevoegen."

Inzicht en compassie
Maar wat dan precies? Van Groen: "Onder goede begeleiding kun je met hulp van truffels lastige thema's uit je ­psyche uitgraven tot aan de wortels."

Hoe dat fysiologisch precies werkt, is nog tamelijk onbekend. Van Groen: "Het lijkt erop dat trippen het dominante breinnetwerk, dat zorgt dat je overleeft maar ook je innerlijke criticus en je ego omvat, op een lager pitje zet. Daardoor zouden andere aspecten van je intelligentie omhoog kunnen komen. Dat kan leiden tot, bijvoorbeeld, meer inzicht in en compassie voor ingesleten patronen. Of tot het diep gevoelde besef dat je bestaansrecht hebt."

Het label 'hedonistisch' en 'gevaarlijk' verandert in de ­mening dat trippen echt iets kan toevoegen

Een arts in het Amerikaanse leger, die veel kameraden ziet worstelen met trauma's, benaderde Van Groen met de vraag of hij haar werk wetenschappelijk mag onderzoeken. Van Groen: "Erg stimulerend, want momenteel kan ik alleen anekdotisch onderbouwen dat begeleid trippen blijvend je levenskwaliteit kan verbeteren."

Spelen met vuur
Marta Kaczmarczyk, die cognitieve wetenschappen ­studeerde in Engeland, waarschuwt voor te hoge verwachtingen. "Veel mensen zien in psychedelica een soort ­magic pill. Maar een trip lost niet in één klap al je problemen op. Teleurstelling daarover kan leiden tot toename in plaats van vermindering van bijvoorbeeld somberheidsklachten." Bovendien kan trippen volgens Kaczmarczyk zo veel los maken dat mensen er tijdelijk van destabili­seren. "Dat kan gevaarlijk zijn als begeleiders niet goed weten hoe ze daarmee om moeten gaan."

Ook Joop van Gerven, hoogleraar klinische psycho­neurofarmacologie aan de Universiteit Leiden, pleit voor voorzichtigheid. "Begrijp me goed, ik behoor tot de mensen die enthousiast zijn over het potentieel van psychedelica. Recent onderzoek naar ketamine bijvoorbeeld, heeft tamelijk overtuigend aangetoond dat het kortdurende gunstige effecten heeft op depressie."

Vergelijkbaar ­onderzoek naar psilocybine, de belangrijkste psycho­actieve stof in paddo's en truffels (zie kader), wijst volgens Van Gerven in dezelfde positieve richting. "Maar we moeten nog veel meer onderzoek doen om de effecten van trippen, ook die op de langere termijn, echt goed in kaart te brengen. Tot die tijd blijft het, begeleid of niet, toch een beetje spelen met vuur."

Veel mensen zien psychedelica als een soort ­magic pill, maar een trip lost niet in één klap al je problemen op

Van Groen acht de risico's van therapeutisch trippen ­onder goede begeleiding nihil. "Ik krijg hier voornamelijk healthy normals: mensen die al aardig wat persoonlijk ­ontwikkelingswerk gedaan hebben maar tegen plakkerige patronen aanlopen. Tegen psychiatrische diagnoses, bijvoorbeeld zware depressie, zeg ik nee. Want daar weet ik gewoon niet genoeg vanaf."

Ook The Psychedelic Society of the Netherlands selecteert via de dubbele intake aan de poort. "Mensen met een aanleg voor psychose zijn bijvoorbeeld ongeschikt voor psychedelica", zegt Kaczmarczyk.

Als het onverhoopt toch misgaat, dan kan Van Groen ­terugvallen op zogenaamde tripstoppers. Uit een opbergkast haalt ze een wit zakje tevoorschijn. "Twee dextrose­tabletten en vier valeriaanpillen. Heb ik nog nooit hoeven gebruiken." Niettemin kan ze in het uiterste geval nog 112 bellen. "Dat kan gelukkig gewoon in dit land. Maar dat is nooit ook maar in de verste verte nodig geweest."

Eén keer begeleidde Van Groen iemand die voortdurend angstig werd. "Maar dat was dan ook haar grote levensthema - in haar dagelijkse leven was ze voortdurend bang. In haar trip kon ze voor het eerst voelen: de angst is in mij, maar ik bén hem niet. Daarna namen de angsten ook in heftigheid af."

Met angsten krijgt Alex nauwelijks te maken. Tijdens zijn grofweg vijf uur durende trip voeren hij en Van Groen vooral kalme gesprekken. Terugkerend thema: Alex voelt veel meer liefde voor zichzelf dan gewoonlijk. Een uur lang zitten de twee, op uitnodiging van Van Groen, hand in hand.

Als de truffels beginnen uit te werken schakelt Van Groen over op coaching: "Wat zou je uit deze ervaring mee willen nemen in je dagelijkse leven?" Als ze Alex uitzwaait roept ze: "Morgen niet vergeten te bellen hè? En schrijf hier iets over op, voor tijdens ons integratiegesprek over twee weken!"

Ik krijg hier voornamelijk healthy normals: mensen die al aardig wat persoonlijk ­ontwikkelingswerk gedaan hebben maar tegen plakkerige patronen aanlopen

Paddosoorten
Hallucinogene paddenstoelen, beter bekend als paddo's, zijn in Nederland verboden sinds 1 december 2008. ­Directe aanleiding was een 17-jarige Franse toeriste die in maart 2007 na het eten van paddo's haar dood te­gemoet sprong vanaf een brug nabij Nemo. Nog wel legaal zijn magic truffels. Die groeien in de ondergrondse netwerken van schimmeldraden waaruit sommige paddosoorten groeien. Paddo's en magic truffels herbergen dezelfde psychoactieve stoffen, psilocybine en psilocyne, maar de effecten van truffels worden algemeen beschouwd als minder sterk.