'Vrienden raad ik aan niet meer te kopen in Amsterdam'
De oververhitte woningmarkt is hét thema van de verkiezingen. Wat merken de lijsttrekkers van de grote partijen zelf van de gekte? Laurens Ivens van de SP: 'Vrienden raad ik tegenwoordig aan om maar niet meer te kopen in Amsterdam.'
Het winkelpand onder de woning van Laurens Ivens staat leeg. Verderop is ook een voormalig uitzendbureautje te huur. Bij de ANWB-winkel is het opheffingsuitverkoop, nog enkele weken. Het contrast tussen de groeiende stad die kraakt onder het succes en de stagnatie op sommige plekken, is pijnlijk zichtbaar in winkelcentrum Buikslotermeerplein waar Ivens woont.
"Ja dit is gênant," erkent hij ronduit. Als wethouder bouwen en wonen was hij de afgelopen vier jaar verantwoordelijk voor ongekende groei. Vorig jaar werden 9000 nieuwbouwwoningen opgeleverd, een ongekend record. De woningmarkt explodeerde.
Ivens wijt dit vooral aan de miljarden die door de ECB in het Europese monetaire systeem zijn gepompt, om de rente laag te houden. "Het kapitaal stroomde de vastgoedmarkt op, maar het kan ook weer wegstromen. Vrienden raad ik tegenwoordig aan om maar niet meer te kopen in Amsterdam. Voor hetzelfde geld leven we nu al in een bubbel."
Op het Buikslotermeerplein is van een bubbel nog weinig te merken. Met opgetrokken kraag beent Ivens door het gure open winkelcentrum. "Dit wil de Amsterdammer al lang niet meer, maar verbeterplannen vanuit de markt hebben nog niets opgeleverd. Als deze poging ook niet lukt, ben ik ervoor om als gemeente zelf maar delen van het winkelcentrum te kopen en te verbeteren."
Vertraging
Volgens Ivens is er ook voor deze delen van de stad veel gedaan, maar duurt het even voor de effecten zichtbaar worden. "Toen ik in 2014 mooie groeicijfers bekend mocht maken stuurde ik als eerste een bedank-sms aan mijn voorganger. Want in de nieuwbouw zit altijd een vertraging die zich niet houdt aan verkiezingen of coalities."
Of de SP na de verkiezingen door kan besturen of niet, volgens Ivens komt onvermijdelijk later dit jaar een mededeling dat er voor het eerst sinds tijden weer meer sociale huurwoningen in de stad staan dan het jaar er voor.
Voor de derde keer is Ivens lijsttrekker van de SP, de protestpartij die de afgelopen vier jaar op het pluche zat. "De SP begon met oppositie voeren op straat, toen in de raad, en de afgelopen vier jaar heb ik in het college van b. en w. oppositie proberen te voeren tegen het neo-liberale marktdenken," verwoordt hij het zelf.
Links investeren
Ingeklemd tussen D66 en VVD is het de SP uitstekend gelukt om het woonbeleid linksaf te sturen, ondanks enkele pijnlijke compromissen. Met maatregelen als de invoer van een verhuurplicht voor vastgoedeigenaars of het beknotten van Airbnb, is Ivens veruit de meest zichtbare wethouder van Amsterdam geweest.
Toch belooft hij het de komende vier jaar anders te doen. "Ik ga ook graag de oppositie in, als we het verschil niet kunnen maken in een nieuw college."
Hij antwoordt dan ook hard 'nee!' op de vraag of hij opnieuw met twee rechtse partijen in een coalitie stapt. "Het moet wel gek lopen, voordat dit weer gebeurt. De komende jaren kan er fors geïnvesteerd worden in de stad. Dat wil ik niet met rechtse partijen doen en dat betekent dat we in coalitieonderhandelingen een linkse koers zullen varen."
Een lichtpuntje in het verouderde winkelcentrum Buikslotermeerplein is het V&D-pand, ruim een jaar na het faillissement bijna helemaal opgeknapt en verhuurd.
Maar de nieuwe huurders hebben gaten achtergelaten in de rest van het winkelcentrum. "Er zit in de raad een disbalans tussen de grote hoeveelheid aandacht voor het centrum vanwege de druktediscussie, en voor de wijken in Zuidoost, Nieuw-West en Noord. Ik leg de komende vier jaar meer focus op de Amsterdammers buiten de ring."
Zie ook het 'straatinterview' met Rutger Groot Wassink van Groenlinks: 'Alleen reguleren werkt tegen de tsunami op de koopmarkt'
Ivens antwoordt hard 'nee!' op de vraag of hij opnieuw met twee rechtse partijen in een coalitie stapt
'Bank mag streng zijn'
De wooncarrière van Laurens Ivens begon in 1997 als student op zes vierkante meter zonder ramen aan het Damrak (1). Niet de afleiding van de binnenstad, maar de overlast door drukte en het snelle geld was hem daar te groot.
Daarop verkaste de in Doetinchem geboren socialist nog datzelfde jaar naar een sociale studentenkamer op Uilenstede (2). In alle rust rondde hij daar in vijf jaar tijd twee universitaire studies af. "En sindsdien hangt mijn wooncarrière nauw samen met de relaties die ik heb gehad," lacht hij.
"Met mijn toenmalige vriendin trok ik in 2003 in een sociale huurwoning in de Henri Dunantstraat (3), een paar relaties later gaf ik die sociale huurwoning op voor zo'n schaarse middenhuurwoning à 900 euro aan de Erich Salomonstraat (4) op IJburg."
Voor het eerste koophuis maakte Ivens in 2011 de overstap naar het Winterjanpad (5) in Noord, maar het liefdesgeluk was daar opnieuw van korte duur.
In 2012 trok hij in bij toen zijn nieuwe vriendin en nu zijn vrouw Dessie, in een piepklein appartementje in de Indische buurt (6). "De situatie daar inspireerde mij om het VVE-beleid een boost te geven. Het dak lekte, de fundering was niet goed en toch was de VVE niet erg actief."
Samen kochten ze in 2015 hun huidige woning schuin boven de Wibra aan het Buikslotermeerplein (7). "Dat was een heel gedoe want als wethouder verdien ik wel veel, maar als SP'er wordt dat maandelijks natuurlijk gestort op het rekeningnummer van de SP. Bovendien kun je als wethouder geen werkgeversverklaring krijgen omdat je elk moment kan worden weggestuurd door de gemeenteraad."
Uiteindelijk lukte het met het vaste contract van Dessie en kochten ze het huis voor 250.000 euro, waarvoor ze nu maandelijks netto 600 euro kwijt zijn aan rente. "Toch vind ik het wel begrijpelijk dat de bank tegenwoordig zo streng is, dat heeft de vorige crisis ons gelukkig geleerd."