Hoe een straatruzie leidde tot de dood van Ayman Mouyah

Het groepje jongens hangt wel vaker rond bij de viskraam bij de Oosterkerk. Allemaal komen ze uit de flats van Kattenburg en Wittenburg. Ze kennen elkaar van kleins af aan en zijn veel op straat, ook 's nachts.

Soms halen ze rottigheid uit, een paar zijn 'bekenden van de politie' en er gaan verhalen over scooterdiefstal en de verkoop van gestolen onderdelen, maar met zware misdaad houden ze zich niet bezig - voor zover bekend.

Ze hebben niet de stap gezet die een trits iets oudere buurtgenoten wél hebben gezet. Die hebben inmiddels met liquidaties van doen gehad - als dader, als slachtoffer of beide.

Sommigen uit het groepje kickboksen bij schooltjes in de buurt, ook Ayman Mouyah traint er graag. De forsgebouwde Gianni L. gaat wel mee met zijn vrienden naar de sportschool, maar stapt niet zelf de mat op.

Kelderbox
Op een middag in november staat het groepje weer bij de viskraam om een broodje te eten. Mouyah is erbij, net als de dan nog 18-jarige Gianni L. Die heeft zijn scooter bij het zaakje geparkeerd met de sleutels er nog in.

Terwijl de jongens iets bij de visverkoper bestellen, springt plotseling iemand op de scooter en rijdt ermee weg. Het is Tim S., een 39-jarige man die verderop in de kelderbox van zijn ouders woont, op de Leeuwenwerf op Kattenburg. Alleen zijn hond houdt hem daar gezelschap.

Eind jaren negentig was hij een aardige ijshockeyer van wat tegenwoordig de Amsterdam Tigers heet, uitkomend op het hoogste niveau.

Hij misdroeg zich geregeld op het ijs, maar heel ernstig werd het niet. Hij had een mooi appartement, maar kon daarvan de huur niet meer opbrengen nadat zijn vriendin bij hem was weggegaan.

Zijn vader Jan, begaafd karateka, was ooit een roemrucht figuur op de Wallen, waar hij behoorde tot het groepje lijfwachten van 'Zwarte Joop' de Vries. Het ploegje bewaarde met geweld de orde in de rosse buurt. Inmiddels is hij ernstig ziek.

Grimmige ruzie
Vanwege velerlei problemen woont Tim S. in het najaar van 2017 in de box van zijn ouders. Hij is veel op straat en heeft het geregeld met jongens uit de buurt aan de stok.

Als hij er bij de viskraam op de scooter vandoor is gegaan, begint een grimmige ruzie. Kort na de diefstal, in de middag van 21 november, treffen Gianni L. en een vriend hem op straat vlak bij 'zijn' box.

Over wat dan gebeurt scheppen vele lezingen een diffuus beeld, maar de rode draad is dat Gianni de sleutels van zijn scooter van Tim S. terugeist en krijgt, waarna Gianni hem toch een paar harde trappen geeft.

Hij valt op de grond, krabbelt op en wordt nogmaals geschopt, zal hij zelf achteraf verklaren.

Dan komen er drie jongens van Marokkaanse origine bij, onder wie Mouyah. Eén van hen pakt Tim S. bij zijn arm, maar die rukt zich los en rent weg. Gianni heeft zijn scooter terug, maar een plastic kap ontbreekt. De ruzie is nog niet voorbij en ook Tim S. is kwaad.

In de nacht van 23 november staan Mouyah en zeker drie van zijn vrienden aan de voet van de flat aan de Olifantswerf, die grenst aan de Kattenburgerkade. Tim S. ziet ze staan. Volgens betrokkenen brengt hij zijn hond naar de kelderbox en keert hij met een vuurwapen terug om de rekening te vereffenen.

'Respectvolle' vriend
Als hij het groepje bereikt, is er eerst een woordenwisseling. Dan klinken bij de onderdoorgang van de flat de eerste schoten, kort na één uur. De jongens rennen in paniek weg, door het tunneltje onder de flat, naar de Kattenburger­kade.

Zeker één kogel treft Gianni L., die serieus gewond raakt. Twee anderen hebben lichtere schotwonden. Een getuige ziet Tim S. hurken bij een van de jongens en hoort hem zeggen: "De volgende keer gaat ie door je hoofd!"

Verderop ligt Mouyah op de grond. Hij blijkt dodelijk getroffen. Hij sterft ter plekke. Vlakbij ligt de scooter waarom de ruzie was geëscaleerd, met de lichten nog aan.

Binnen een dag na de schietpartij geeft Tim S. zich aan bij de politie, met het uitdrukkelijke verzoek dat de deur van zijn ouders niet zal worden ingebeukt bij een huiszoeking.

Aan dergelijke verzoeken voldoet de politie niet.

Kort nadat Mouyah op de Kattenburgerkade is doodgeschoten, verzamelen zich veel vrienden op straat die vertellen over zijn goede eigenschappen.

Hij was een zorgzame, lieve jongen op wie je altijd kon rekenen. Een harde werker met een bijbaantje. Een trouwe, 'respectvolle' vriend, die zijn vrienden met zijn scooter naar school bracht. Een vrolijke grappenmaker die spontaan met vrienden ging snowboarden.

Hij volgde een mbo-opleiding aan het roc, waar zijn medeleerlingen en docenten hem in alleen maar positieve termen gedenken.

Terwijl het politieonderzoek gaande is en de nabestaanden de begrafenis van Mouyah in Marokko voorbereiden, steken onbekenden een boot in brand op Kattenburg, in de veronderstelling dat die eigendom is van Tims vader Jan. De banden van een auto worden lekgestoken.

In beide gevallen vergissen de daders zich: de boot en de auto zijn van buurtbewoners die niets met de zaak te maken hebben.

Kookles
Gianni L. begint na zijn behandeling in het ziekenhuis aan de revalidatie. Daar is hij nog volop mee bezig als hij een wijkagente zijn littekens laat zien. Kort daarna wordt hij voor de tweede keer in vier maanden neergeschoten.

Op vrijdagavond 26 januari is hij in wijkcentrum Wittenburg aanwezig bij een kookles voor jonge kinderen als twee gemaskerde en gewapende mannen het buurthuis binnenstormen. Ze beginnen te schieten.

Alles wijst er op dat ze voor hem komen. Er gaan verhalen dat hij zich inmiddels wél door zware criminelen had laten inschakelen. Wéér wordt hij geraakt, maar hij overleeft ook nu, na een spoedoperatie.

Opnieuw sterft een ander wel door kogels: de onschuldige Mohammed Bouchikhi (17), dan bezig aan zijn laatste dag als stagiair in het buurthuis. Een 20-jarige stagiaire raakt achter de bar door rondvliegende kogels zwaargewond aan haar benen.

Inleidende zitting
Vooralsnog wijst niets erop dat de schietpartijen met elkaar te maken hebben. Dat Gianni L. in beide incidenten een hoofdrol speelde, lijkt toeval.

Wat het geweld wél gemeen heeft, is de tragiek. Kogels beëindigen de levens van jonge jongens uit dezelfde buurt, die grote plannen hadden, en intens verdrietige families nalaten.

Twee keer in maar een paar maanden lopen honderden geschokte nabestaanden, vrienden, kennissen en hun buurtgenoten stille tochten door dezelfde straten.

Tim S. komt woensdag voor de rechter voor een inleidende zitting. Advocaat Lian Mannheims wil nog geen commentaar geven op de zaak. De familie Mouyah wil evenmin reageren.

Lees ook: Wie is liquidatiedoelwit Gianni L. eigenlijk?