'Nepshop' waarschuwt voor gevaren van oplichting online
Een 'nepshop' in de binnenstad waarschuwt voor de gevaren van oplichting bij online aankopen. Handig, met Black Friday en de feestdagen voor de deur.
De groene neonletters achter de vitrine van een winkelpand op de Haarlemmerdijk flikkeren van 'webshop' naar 'nepshop'. Wie binnenstapt, stuit op een stapel incassobrieven, afslankpillen, sokkels met willekeurige producten erop, posters en een paspop met lagen sportkleding.
"Dat is valkuil nummer een," zegt een winkelmedewerker. "Je denkt dat je online een product koopt, maar sluit onbedoeld een abonnement af voor, tja, in dit geval sportkleding." (zie kader).
Hetzelfde geldt voor de afslankpillen, waarbij je je überhaupt kunt afvragen of het geen misleiding is. Het hondenbot lijkt online een stuk groter dan het in werkelijkheid is, de fleurige nauwsluitende jurk is in realiteit een groen gewaad, de sokkel naast de spelcomputer is zelfs leeg - nooit geleverd. De winkel - een initiatief van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) - is een verzameling van veelvoorkomende online miskopen.
Sociale media
Met Black Friday voor de deur (morgen), sinterklaas en kerst nemen de 'online aankopen toe en daarmee ook de risico's', zegt Anne van 't Hoff, juridisch adviseur bij ACM. In 2017 is er in Nederland 22,5 miljard euro uitgegeven aan online aankopen, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Thuiswinkel Markt Monitor.
In de eerste helft van dit jaar is er 11 procent meer besteed dan in de eerste helft van vorig jaar. "En die aankopen worden niet slechts gedaan bij de grotere, bekende webshops," zegt Van 't Hoff. "Sociale media als verkoopkanaal zijn hot."
Een paar schoenen is zo besteld na een bericht via Instagram. Facebook sluist advertenties van malafide aanbieders in je tijdlijn en ook via Twitter worden spullen aangeboden - vaak goedkoper dan bij bekendere aanbieders.
"Juist op die momenten waarbij je als consument overvallen wordt met een aanbod, is het goed je af te vragen wie de aanbieder écht is," zegt de juridisch adviseur. "De kans dat producten niet worden geleverd of dat er sprake is van misleiding, is groot."
Fysieke winkel
Hoe vaak een onlineaankoop werkelijk op een mislukking uitloopt, is niet bekend. "Velen houden het voor zichzelf," zegt een winkelmedewerker. "Maar er hoeft maar iemand zijn verhaal te delen en het wordt een feest der herkenning."
ACM heeft de online campagne daarom uitgebreid met een fysieke winkel.
Bezoekers maken er op een ongedwongen manier kennis met de risico's en krijgen een 'kassabon' mee met advies: lees altijd reviews, raadpleeg de Kamer van Koophandel om te zien of het bedrijf staat ingeschreven en betaal achteraf, of verzekerd met bijvoorbeeld een creditcard.
Wie deze tips niet opvolgt, loopt een groter risico te worden opgelicht. En in het geval van de afslankpillen een groter risico in een aanhoudende stroom van incassobrieven te belanden.
"Dan val je toch af," zegt de medewerker. "Maar dan van de stress."
Een hondenbot zag er op de site groter uit, een jurk blijkt een enorm gewaad
Oeps, een abonnement
"Op Instagram zag ik een bericht van een bekende artiest die sportbroeken aanprees," zegt Marije Hoogendoorn (28). "Ik klikte door en kwam op een site die betrouwbaar leek. Het was immers gelinkt aan een bekende actrice, niet eens een B-artiest die zou moeten bijschnabbelen."
Voor 24 euro kocht Hoogendoorn twee sportbroeken. Ze betaalde met haar creditcard en haar aankopen zijn op tijd geleverd. "Ik dacht nog: dit is een goede aankoop. De broeken waren mooi en zaten goed."
Maar een maand later werd er nog eens vijftig euro van haar creditcard afgeschreven. Via een callcenter in Oost-Europa kreeg ze te horen dat ze een abonnement had afgesloten voor sportkleding. "Ik kon het alleen telefonisch opzeggen met een bestelnummer dat ik nooit heb ontvangen." Na meerdere telefoontjes en schriftelijk contact lukt het. "Maar die vijftig euro ben ik kwijt."