Podcast over kleuteronderwijs: schiet het Nederlandse systeem tekort?

Met een knoop in de maag bracht radiomaker Jennifer Pettersson, die twintig jaar in Amsterdam woont, haar dochters elke ochtend naar hun dagbesteding. Wat ze daar uitvoerden, wist ze eigenlijk niet goed. Maar de krappe bezetting op de crèche liet weinig ruimte over voor knuffelen, spelen of naar buiten gaan.

Toen haar oudste naar het kleuteronderwijs ging, ontdekte Pettersson dat kinderen zich de hele dag koest moeten houden, slechts tien van de zestig minuten lunchpauze buitenspelen en soms  met z'n dertigen onder toezicht van één leerkracht staan.

Uit frustratie over een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau schreef ze een opiniestuk in NRC Handelsblad. Dat onderzoek ging over vrijetijdsbesteding van Nederlandse mannen en vrouwen.

Vrouwen bleken veel meer tijd te spenderen aan het welzijn van hun kroost, terwijl de meesten parttime werken én Nederland goede en betaalbare kinderopvang en verlofregelingen zou kennen. Aan ontspannen in hun vrije tijd komen ze maar weinig toe, met een continu opgejaagd gevoel als gevolg.

Huilende ouders
In Zweden gaat dat heel anders, schreef Pettersson in de krant. Ouders krijgen gezamenlijk 480 dagen betaald ouderschapsverlof, zodat een kind pas na de eerste verjaardag naar de voorschool hoeft. Daar werken drie juffen op een groep van vijftien kinderen en gaan kleintjes een volle dag per week naar buiten.

"Als ik dit had geweten, had ik andere keuzes gemaakt," zegt Pettersson. "Dan had ik geprobeerd te stoppen met werken, beter gezocht naar een gastouder, of een écht goede crèche en school."

Pettersson kreeg zoveel berichtjes van ouders die zich herkenden in haar verhaal dat ze besloot over het Nederlandse systeem de podcast Opgejaagd te maken. Ze verwerkte gesprekken met ouders, die vertellen dat ze elke dag huilend hun baby van tien weken achterlaten op de crèche, en de opvang eigenlijk een veredelde parkeerplaats vinden.

Persoonlijk
Maar ze spreekt ook met deskundigen, leerkrachten en kinderen, reist naar Zweden om daar de kinderopvang te bekijken en loopt een dag mee in een Nederlandse kleuterklas.

"Ik vond de strenge discipline daar verbijsterend. Kinderen die nog niet eens zindelijk zijn, moeten elke ochtend minstens een half uur op hun billen in de kring zitten. Als ze wiebelen, krijgen ze op hun kop."

Opgejaagd is naast een journalistiek ook een persoonlijk onderzoek. Want wie denkt dat Pettersson maar lekker terug naar Zweden moet emigreren als het hier allemaal zo slecht geregeld is: dat overweegt ze serieus. Maar haar man, radiomaker Jair Stein, ziet een verhuizing minder zitten. "Hij heeft lang gezegd dat ik Zweden romantiseer en gewoon terug wil naar mijn vaderland, maar door mijn project is hij er ook anders naar gaan kijken."

De podcast is nog niet af en zal waarschijnlijk onthullen of ze hem heeft kunnen overtuigen. "Onze dochters zijn nu 4 en 7 jaar, en niet echt gelukkig op school. Voor het einde van dit schooljaar moeten we de knoop doorhakken: óf we kiezen voor alternatief onderwijs zoals een vrije school, of we vertrekken."

Opgejaagd, NPO Radio 1, vanaf 4/2, 21.00 uur, en als podcast op vpro.nl/opgejaagd en nu al via podcast­apps.