Direct naar artikelinhoud
Column

Dit is letterlijk en figuurlijk hartverscheurend

Roos SchlikkerBeeld Oof Verschuren

Komt een vrouw bij de dokter. Ze vertelt dat ze zich moe voelt. Ook is ze duizelig en moet ze eindeloos uithijgen als ze een simpele trap op is gelopen. Haar lijf voelt raar. Ze is bang dat er iets ernstigs aan de hand is.

Zou het haar hart kunnen zijn? De dokter lacht schamper. Daar heb je er weer eentje. Zo'n feministisch type. Nee hoor, ze hoeft zich heus geen zorgen te maken. Tuttut. Gewoon een beetje ontspannen. Daaag, mevrouw.

Niet grappig? Inderdaad. Niet grappig. Toch gebeurt dit. Elke dag overlijden in Nederland 107 mensen aan hart- en vaatziekten. Van hen zijn er 57 vrouw. Dat is schrikken, vooral als je weet dat hartproblemen bij vrouwen vaak niet worden herkend.

Uit internationaal onderzoek blijkt dat veel vrouwen met een hartziekte worden onderbehandeld. Hun klachten zijn anders; zo hebben zij eerder last van benauwdheid dan de klassieke pijn op de borst. Daarnaast is de onderzoeksapparatuur minder geschikt. Een ECG is makkelijker te maken van een kerel dan van een vrouw bij wie het borstweefsel in de weg zit.

Afgelopen week vroeg hoogleraar cardiologie Angela Maas opnieuw aandacht voor dit probleem. "Heeft een man een hoge bloeddruk, dan wordt hij behandeld met een pilletje," vertelt ze in een interview op topvrouwen.nl. "Een vrouw daarentegen krijgt te horen dat het stress is en ze het maar wat rustiger aan moet doen. Die vrouw wordt dus niet serieus behandeld."

Dieprode schaamte in de medische wereld is op z'n plek.

Dat leidt tot schrijnende situaties. "Een vrouw werd door haar cardioloog weggestuurd van het spreekuur, ze kreeg bij de deur letterlijk een zetje. Twee weken later trof ik haar op de IC, omdat ze onwel was geworden en met spoed gedotterd moest worden."

Alarmbellentijd, dunkt me. Hoe is het mogelijk dat hartfalen als vrouwendoodsoorzaak nummer 2 geldt, maar de zorg niet optimaal is? Dieprode schaamte in de medische wereld is op z'n plek.

Maar wat zegt cardioloog Hans Bosker van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie deze week tegen Nieuwsuur? Dat hij de aandacht die voor het vrouwenhart wordt opgeëist wel wat dwingend vindt overkomen. "Er zit soms een vleugje feminisme bij."

Pardon? De helft van de bevolking wordt onderbehandeld, zorgen daarover kun je toch niet wegzetten als activistisch gemotiveerd? Die ontstaan door knalharde feiten. Zevenenvijftig per dag.

Zevenenvijftig moeders, oma's, partners, vriendinnen. Die op straat in elkaar zakken. Die in bed liggen en nooit meer wakker worden. Die kilkoud verstenen omdat hun hart het niet meer doet.

Hoeveel daarvan hadden gered kunnen worden? Daar moeten we met elkaar over praten. De enige juiste betekenis van feminisme in deze context is: hart voor vrouwen. Hart voor het vrouwenhart. Maar dat bedoelde Bosker vrees ik niet.

Nadat Maas in 2012 de eerste leerstoel vrouwencar­diologie had gekregen, ontving ze een haatmail van een collega waarin stond dat ze maar beter in de Efteling aan de slag kon. Omdat ze in sprookjes geloofde.

Dit is het antwoord van sommige artsen op een levensgroot probleem. Het is letterlijk en figuurlijk hartverscheurend.

Roos Schlikker (1975) is journalist en schrijfster van boeken en toneelstukken. Elke zaterdag schrijft ze een column voor Het Parool. 

r.schlikker@parool.nl