De prijsstijgingen laten weinig over van het extra loon

Werknemers met een laag tot middelhoog inkomen profiteren het meest van de verlaging van de inkomstenbelasting, zo blijkt uit gegevens van loonstrookverwerker ADP, die donderdagochtend zijn cijfers presenteerde. Maar doordat het lage btw-tarief ook omhooggaat, is het nog de vraag of werknemers werkelijk meer overhouden in hun portemonnee.

Het bedrijf zet vraagtekens bij de belofte van het kabinet dat vrijwel iedereen ook zijn koopkracht ziet stijgen. Directeur Martijn Brand noemt het voorbeeld van een gezin met een modaal inkomen en twee kinderen en hun uitgaven aan voeding volgens het Nibud: bijna 16 euro per dag, 475 euro per maand.

Met een btw-stijging van 6 naar 9 procent worden de boodschappen dus zo'n 15 euro duurder. "Als je modaal verdient of daaronder, ga je dus al een groot deel van het extra inkomen opeten."

Btw-verhoging
Behalve de btw nemen ook andere uitgaven toe in 2019. Prijsvergelijkingssite Pricewise noemde eerder een stijging van 327 euro per jaar aan energiekosten. Ook zijn veel mensen soms tot een tientje per maand meer kwijt aan zorgpremies.

Bovendien is het ook nog niet duidelijk welke prijsstijgingen winkels doorvoeren. "Dus de koopkracht stijgt wel, maar voor een deel ben je dat meteen weer kwijt aan eerste levens­behoeften," benadrukt Brand.

Andere uitgaven kunnen ook hoger uitvallen. Een poll van Koninklijke Horeca Nederland laat zien dat bijna 95 procent van de ondernemers in deze branche de btw-verhoging aan de gasten doorrekent. 

Werkgevers zijn meer kwijt aan personeel. De kans bestaat dat ze die hogere kosten aan de consument doorberekenen. Dat komt door de stijging van bepaalde algemene bijdragen, zoals de werkgeversbijdrage voor zorgverzekeringen.

Consumptie zwaarder belast
Het loonstrookje stemt wel optimistisch. "De grote lijn is dat het modale inkomen, dus het inkomen dat het meeste voorkomt, er met 56 euro per maand op vooruitgaat," zegt Brand. 

Op een minimuminkomen (1616 euro bruto per maand) komt er 36 euro per maand bij, een stijging van 2,5 procent. Op een modaal inkomen is de stijging het grootst, met 2,6 procent. Anderhalf keer modaal (4167 euro) ziet zijn inkomen 2 procent stijgen. Daarboven wordt het voordeel procentueel steeds wat kleiner.

Er zijn wel duidelijke verschillen per sector. Zo zijn ambtenaren meer kwijt aan pensioenpremies. Ambtenaren die drie keer modaal verdienen (8333 euro), gaan er netto 4 euro op achteruit. Dat is dan ook de enige groep, aldus ADP.

De hogere salarissen zijn het gevolg van het kabinetsbeleid om de belasting op consumptie te verhogen en de inkomstenbelasting te verlagen, zodat werken lonender wordt. Zo worden belastingtarieven lager en worden de arbeidskorting en de algemene heffingskorting juist hoger in 2019.

Vakantiegeld
Er zit wel een addertje onder het gras. Dit soort kortingen wordt kleiner naarmate het inkomen stijgt. Van extra beloningen als het vakantiegeld of de dertiende maand blijft zo netto minder over in 2019.

De meeste werknemers zullen overigens eerst geconfronteerd worden met hogere kosten, en zien dat pas aan het einde van de maand gecompenseerd op hun loonstrookje. Toch stijgt de koopkracht gemiddeld 1,6 procent, beloofde het kabinet. 

Daarbij zullen er altijd uitzonderingen zijn, benadrukt directeur Arjan Vliegenthart van budgetinstituut Nibud, voormalig wethouder van Amsterdam. "Maar 95 procent zal erop vooruitgaan." 

Al neemt Amsterdam wel een speciale positie in. Leven in de stad is duur. Huurprijzen en horecaprijzen zijn hoger dan elders, al verdienen werknemers gemiddeld ook meer.