De complexe zoektocht naar de ware: ben jij het dan?

Vorig weekend was er dat meisje dat hem met die sprekende ogen aankeek. Alsof ze dacht: hé, wie ben jij dan? Zoals hij dat ook dacht. Erik (30) zag haar uitbundig lachen tegen anderen. Vast een vrije geest. En later zag hij haar mooi en soepel dansen. Soms keek ze even zijn kant op.

Misschien is zij het wel, dacht hij. Waarmee al het grote zou gaan gebeuren. Die lange reis over de wereld, helemaal los van alles, prachtige plekken zien en er samen van genieten. Daarna kinderen en een huisje. En dan ondanks de strubbelingen met kleine kinderen, hypotheek en al dat andere, steeds verder naar elkaar toegroeien en aaneen geklonken raken.

Maar hij had haar niet aangesproken. Het was al laat, zijn vrienden wilden naar huis en de muziek stond zo knoerthard dat je bijna niet kon praten. Misschien had hij gewoon niet het lef gehad. Afgewezen worden door een meisje van wie je denkt dat zij hét misschien is, voelt alsof er een mes door je hart gaat.

Drie jaar geleden had hij wél het lef gehad, het staat hem nog op het netvlies. Ze hadden elkaar aangekeken en allebei gedacht: hé, wie ben jij dan? Ze hadden gesproken over verre reizen. Zij maakte zich ook zorgen over hoe de dingen in de wereld gingen.

Erik had een sterke connectie gevoeld en ze waren die avond bij elkaar in bed beland. Dat was geen groot succes. Misschien omdat hij haar zo opwindend vond. Je zou het als een compliment kunnen zien, dat het bij hem allemaal te snel ging.

Daarna waren ze gaan daten en voelde hij hoe al zijn energie haar kant op wilde. Bij haar zijn, alles over haar weten, wat ze dacht en voelde, gewoon alles. Bij de derde afspraak zei ze dat ze het niet voelde voor hem. Niet dat ene.

Wapperende haren
Daarna was hij een tijdje met meisjes gegaan van wie hij wel vermoedde dat ze hem leuk vonden, zodat hij geen risico liep. Met zo'n vijf meisjes sprak hij geregeld af. Zo had hij elke week een of twee leuke avonden.

Als je elkaar wat langer kende, kwam er een beetje intimiteit bij. Maar een jaar geleden was hij gaan denken dat het misschien niet goed was. Op deze manier kon hij eindeloos doorgaan, zonder dat er zich werkelijk iets ontwikkelde. Was hij celibatair gaan leven. Het zou ruimte creëren voor die grote liefde.

Na een paar maanden was Erik de Surinaamse tegengekomen. Ze had een knap gezicht en mooie ronde vormen. Door haar kleur keek ze noodgedwongen anders naar de wereld. Niet zo standaard. Datzelfde heeft hij ook, door het vele reizen en zijn studie antropologie. Geestelijk zaten ze op één lijn. Hij was graag in haar nabijheid. Zij hield van zijn afgetrainde lichaam, de mannelijke kaaklijn en die heldere blauwe ogen, zei ze. Seksueel klikte het heel goed.

Toen hij met vrienden op vakantie zou gaan, vroeg ze of ze nou iets hadden. Hij had bevestigend geantwoord. Van de zomer was er altijd wel ergens een feestje of een festival, met overal vrouwen, gebruind en met wapperende haren, die naar hem glimlachten en hem soms aankeken alsof ze dachten: hé, wie ben jij dan? Amsterdam, met zijn 40 procent singles tussen de 25 en 40 jaar én het vermeende vrouwenoverschot, leek een bodemloze bron van genot.

Zijn relatie gaf hem zelfvertrouwen. Niet langer had hij de hongerige blik van een vrijgezel. Vrouwen vonden dat aantrekkelijk. Dus was het weer gaan knagen. Was hij gaan denken dat er zoveel meer was. Hij vond de Surinaamse leuk, maar wat als hij een vrouw zou tegenkomen waar hij in één klap smoorverliefd op zou worden? Dan zou hij haar in één keer laten vallen. En hij wilde nog zoveel. De Surinaamse was 34 en tegen de tijd dat hij zijn bucketlist had afgewerkt, was het aan de late kant voor kinderen.

Hij wilde praten
Hij zei dat hij wilde praten. Ze voelde het aankomen. Als je zegt dat je wil praten, weten ze het wel. Hij probeert het altijd licht te houden. Zei dat ze een fantastische vrouw was en dat ze helemaal niet onzeker over zichzelf hoefde te zijn. Dat ze pech met hem had, omdat hij nu eenmaal moeite had om zich te binden. Al zijn relaties waren binnen een jaar uitgegaan. Misschien omdat zijn ouders het verkeerde voorbeeld hadden gegeven. Ze reageerde teleurgesteld en verdrietig.

Daarna zei ze: "Ik ga je helpen die angst te overwinnen." Dat is altijd lastig. Vooral als hij zeker weet dat hij niet verder wil. Moet hij er een schepje bovenop doen. Zegt hij dat het echt niet aan haar ligt, maar aan hem. Dat hij het nu niet kan en ook niet wil!

Daarna had hij de contacten met de andere meisjes weer aangeknoopt. Het is aangenaam. Hij is vrij om te doen wat hij wil. Soms vraagt een van hen of ze niet een volgende stap moeten zetten. Dan zegt hij dat ze een heel leuke vrouw is en ze niet aan zichzelf hoeft te twijfelen, maar dat hij zich nog niet wil binden. Soms wil een meisje hem niet meer zien. Meestal spreken ze een paar maanden later toch weer af.

Krampachtig
Het is allemaal heel verwarrend voor Liset Hamming (37), dat haar vader stierf toen ze zes maanden zwanger was, dat Juul toen werd geboren en ze anderhalf jaar later alweer uit elkaar gingen en ze nu parttime-moeder/parttime-single is.

Het had zo mooi kunnen zijn. Met zijn drieën uit te zoeken hoe het allemaal moet. Samen je kind zien groeien en elkaar vertellen wat je zo geweldig aan haar vindt. Al die bijzondere kleine gebeurtenissen te delen. En later misschien een tweede kind en met zijn allen een tijdje in het buitenland gaan wonen.

Nu ze alleen in een minihuisje in de Jordaan zit en haar ex alweer met een ander is, dringt het pas werkelijk tot haar door wat er allemaal niet meer kan. Van de week onderweg naar huis, fietste ze langs een oliebollenstal en bedacht ze hoe geweldig Juul het zou vinden om haar eerste oliebol te proeven. Maar Juul was bij haar ex. Moest Liset drie dagen lang onthouden om die oliebollen voor Juul te kopen. Het is zo krampachtig.

Roze streepje
Het was allemaal zo snel gegaan. Ze kenden elkaar zeven maanden, woonden een week samen en waren juist bezig om niet zwanger te worden. De ovulatie-app lag op het nachtkastje. Ze dachten dat ze het zonder problemen konden doen.

Drie weken later had Liset hem de zwangerschapstest voorgehouden. "Zie jij ook een roze streepje?" De rest van de dag hadden ze in verwarring doorgebracht. Misschien hadden ze meer moeten bespreken, alle emoties over het aanstaande ouderschap boven tafel krijgen. Ze dachten dat ze dezelfde dingen wilden - gelukkig zijn, lachen en dansen - maar ze verschilden in de invulling ervan.

Een jaar later vertelde hij in relatietherapie dat hij nooit de ruimte had gevoeld om zich erover uit te spreken. Dat hij zich erin geluisd voelde. Van verbazing had Liset niets kunnen zeggen. Dat de man van wie ze had gehouden, haar zó kon wantrouwen. Nu zit ze de ene helft van de week in de moedermodus, zorgt ze voor rust en regelmaat. Het andere deel is ze single en moet ze weer het liefdespad op.

Snoepwinkel
Liset was altijd bezig geweest om juist niet over grote liefde, kinderen en hoe dat allemaal moest, na te denken. Ze had er maar twee beelden van: Dat het uiteindelijk naar de knoppen zou gaan, zoals bij haar ouders. Of je nam het niet serieus en zou wel zien. Ze had wel naar liefde gezocht en gevonden, maar had elke relatie na twee jaar verbroken. Toch een beetje het moment voor de volgende stap.

Na die moeizame periode met haar ex verlangde ze naar de zachtheid van een aanraking. Dat er weer een man naar haar verlangde. Voor het eerst voelde Liset de tijd voorbij tikken. Een soort gezoem in haar achterhoofd. Nu moet ze zich in sneltreinvaart afvragen of ze nog een keer moeder wil worden. En met wie. En dat met het risico dat het weer misgaat.

Haar ex zei dat ze rustig aan moest doen, niets overhaasten voor hun dochter. Die had makkelijk praten met zijn nieuwe vriendin van 25. Zij heeft nog hooguit vijf vruchtbare jaren. Dan kan je niet gaan freewheelen. Soms denkt ze dat ze er een knoop in moet laten leggen, zodat er een eind zal komen aan het getwijfel. Maar haar moeder vindt dat ze beter kan wachten. "Als het niet gebeurt dan niet en als je wel iemand ontmoet kan het tenminste nog."

Maar hoe meer mogelijkheden, hoe meer verwarring. Net als met die datingapps. Het is net een snoepwinkel waar je alles in alle soorten en maten kunt halen. Spermabanken, eitjes invriezen, swipen, daten. Zomaar een avond een vreemde kerel erin luizen. En steeds weer even verder kijken. Het is een ontroerende gedachte dat al die single dertigers in de eenzaamheid van hun slaapkamer liggen te swipen en te hunkeren. Niemand die het ziet. Niemand aan wie je iets hoeft uit te leggen.

Moederschap
De relatie van een vriendin liep kort geleden op de klippen. Die is boos op haar ex, aan wie ze haar meest vruchtbare jaren heeft verspild. Het is oneerlijk dat de levens van mannen en vrouwen rond deze leeftijd zo ver uit elkaar lopen. Onvruchtbaar raken is toch een klein beetje sterven. Kerels gaan nog eerder dood dan dat ze geen kinderen meer kunnen maken. "Het komt toch wel goed met mij?" zei die vriendin.

Een ander heeft haar eitjes laten invriezen. Met 25 jaar hadden ze zich de liefde anders voorgesteld. Vroegen ze zich af wanneer ze kinderen zouden krijgen. Nu is er geen tijd meer voor drie kinderen. Worden het er twee, of één. En straks misschien wel geen.

"Wat moet je eraan doen, als je de liefde niet uit het oog wil verliezen?" Harder zoeken? Maar waar dan? Sommigen swipen en daten zich een slag in de rondte. Die gaan zo op in die eindeloze hoeveelheid mogelijke geliefden dat ze over hun werkelijke verlangens heen swipen. Liset probeert hen uit te leggen dat ze in zichzelf moeten zoeken naar wat ze werkelijk willen.

Man met kinderen
Liset heeft haar dochtertje van twee. Voor haar is het anders. Bij vriendinnen ziet ze dat het doel van daten verschuift van de wens verliefd te worden, naar het verlangen om zwanger te raken. Zelf wil ze liever daten met een man die kinderen heeft. Die weet hoe het voelt om zo van je kind te houden. Maar ja, dan ontzegt ze zichzelf al die leuke kinderloze mannen.

De datingapp installeren was een heel stuk makkelijker dan hem te gaan gebruiken. Al bij de derde swipe was ze een bekende tegen gekomen. Die had toch allang een gezin? Hij zei dat hij alweer vier jaar een alleenstaande vader was. Vorige week heeft Liset gedatet met een andere man. Eentje uit de oude vriendenkring. Had ze even bij vrienden geïnformeerd of het wel iets voor haar was.

Ze wil niet meer zo wegzweven in het leven van een onbekende geliefde, zoals ze dat vroeger deed. Het moederschap heeft haar geaard. Haar idee van de grote liefde is erdoor veranderd. Ze wil nog wel een keer twintig jaar met iemand samen zijn, maar de logische weg van samenwonen, kinderen krijgen en zo, is er niet meer.

Zat ze tegenover die man van 43. Zonder kinderen. Zag hij in haar nog de moeder van zijn kinderen? Met nog vijf vruchtbare jaren wist hij dat het kon. Ze waren elkaar aan het besnuffelen. Aan het uitzoeken wat die ander wilde. Over kinderen en samenwonen wilde je niet beginnen. Hooguit een voorzetje geven en kijken wat die ander ermee doet.

Moest ze over haar dochter beginnen, of niet? Heel ongemakkelijk allemaal, omdat ze zo graag over haar wilde vertellen. Bij het afscheid hadden ze gezoend. Hij had haar een beetje overvallen. Niet heel hartstochtelijk of zo, meer een teken dat het meer was geweest dan gezellig uit eten. Dat het een vervolg kon krijgen. Ze zal de grote liefde heus nog wel tegenkomen, denkt Liset. Met die gedachte troost ze zich.

De oliebollenbakker
"Heb je nou al een vent?" vroeg de zoveelste laatst aan Pieternel Osinga. Ze zei van niet. "Hoe kan dat nou? Een leuke vrouw als jij?" Meestal antwoordt ze dat er van alles mis is met haar. Dat ze misschien aardig lijkt, maar dat helemaal niet is. 35. Als ze aan haar leeftijd denkt, is ze zelf verbaasd. Je komt niet meer zo snel nieuwe mensen tegen als toen je een twintiger was, toen je allemaal vrij was en samen overal naartoe ging.

Dus toen haar moeder begon over de dochter van een vriendin die een leuke man hand ontmoet via Relatieplanet, had ze zich ook maar aangemeld. Kreeg Pieternel pagina's lange mails met liefdesverklaringen van wildvreemde mannen. Daar was ze snel mee gestopt.

De moeder van een vriendin zei dat ze een leuke jongeman had ontmoet. Die moest Pieternel echt even bellen. "Ik zou maar opschieten, want die man blijft vast niet lang alleen." Moet ze zo'n wildvreemde man opbellen en zeggen: "De moeder van mijn vriendin vond je zo leuk." Laat maar.

Via Tinder, Happn en The Inner Circle had ze tientallen dates. De allereerste keer ging ze wat drinken met een man met een leuke kop, die zichzelf op de app ondernemer had genoemd. In de tijd dat hij van de deur naar haar tafeltje was gelopen, wist ze dat het niks zou worden.

Ze vroeg hem waarin hij eigenlijk ondernam. "Oliebollen." Ze was innerlijk in de lach geschoten, maar meteen daarop schrok ze van haar vooroordeel. Er waren vast hele leuke oliebollenbakkers. Na een uur was ze met gierende banden vertrokken. Al dat daten leerde haar dat het voor veel mannen iets casuals is. Even een drankje doen. Even kijken of het was is. Het haalt de druk ervan af, maar ze voelde zich op geen enkele manier speciaal.

In het echt
De datingapps heeft Pieternel weggedaan. Ze wil dat het in het echt gebeurt. Ze is zangeres en soms spreekt een man haar na een optreden aan. Het podium is een goede plek om de aandacht op je te vestigen. Begeerd te worden. Maar zo'n man praat tegen die zangeres op het podium, niet tegen een gewone vrouw die zingt.

Na haar laatste relatie, vier jaar geleden, toen Pieternel er kapot van was maar zich na een tijdje weer bijeenraapte, besloot ze te gaan doen wat ze echt wilde. Haar hart volgen. Naar New York, daar liedjes schrijven en een album opnemen. Niet langer hoefde ze haar energie met die ander te delen. Ze kon het allemaal op zichzelf richten. Ze schreef veel liedjes over de liefde, met titels als Run no more.

Op een open mic-avond wilde ze een liedje uitproberen. Stond ze daar, een heel blij meisje met haar gitaar. Naast haar stond een gitarist die haar begeleidde. Hij keek haar aan. Shit, ik denk dat ik hem leuk ga vinden, dacht ze. Het was eng, omdat het zo dichtbij kwam en ze het twee jaar niet meer had gevoeld. Voor er iets kon gebeuren moest ze naar Nashville om nummers op te nemen.

Maar een half jaar later waren ze met een stel gaan drinken en hij en zij als enigen overgebleven. Net toen ze zich afvroeg wat ze eigenlijk deden, waren ze gaan zoenen. O, natuurlijk, dacht ze. Dit zat er de hele tijd aan te komen. Die week hadden ze dag en dacht samen doorgebracht. "Ik vind je geloof ik heel erg leuk en dat vind ik eng," zei ze.

Hij zei dat hij haar ook leuk vond, maar niet meer dan dat. Daar was ze helemaal van in de war geraakt. Ze had de chemistry tussen hen toch gevoeld? Later, toen ze alweer in Amsterdam zat, zei hij over skype dat hij dat ook had gevoeld, maar dat hij er doodsbenauwd voor was.

Soms zijn de omstandigheden gewoon te complex om liefde te doen slagen. Dat neemt niet weg dat het overal kan gebeuren. Kijk naar een vriendin van haar die in Zuid-Amerika verliefd werd op een Engelsman. Die dacht ook niet: is dit wel een goed idee? Die gingen er voor en die wonen nu hier samen in Amsterdam.

Gezinnetje beginnen
Het ergste van alles is dat iedereen denkt dat haar leven zonder man en kinderen niet af is. Dat ze haar vol medelijden aankijken en vragen waarom het toch niet lukt. Straks gaat ze lunchen met een zwangere vriendin. Ze is blij voor haar, maar haar eigen weg loopt gewoon anders. Ze heeft dat gedoe niet en is vrij te doen wat ze wil.

Maar hoe zal dat straks zijn als ze veertig is? Heeft ze dan spijt? Moet ze voorzorgsmaatregelen nemen? Haar eitjes laten invriezen? Maar jezus, moet het allemaal zo maakbaar zijn? Als ze maar doet wat ze graag wil, goede energie meeneemt, zal ze mensen ontmoeten die ook hun dromen volgen en zich niet laten afremmen door een omgeving die zegt: "Zou je dat nou wel doen? Moet je niet een gezinnetje beginnen?"

Leuke mensen die zeggen: "Ja, laten we het doen!" Ergens op die weg zal ze vast weer iemand ontmoeten, zullen de vonken in de rondte vliegen. En dan zal het andere misschien gebeuren. Of niet. Maar ze doet tenminste wat ze wil. En ze is niet zielig! Als Pieternel 's avonds na een optreden naar huis rijdt, blijft ze voor haar deur vaak in de auto zitten. Wat muziek luisteren, wat schrijven. Binnen wacht er niemand. In haar auto is ze vrij. Kan ze zo wegrijden. Verder de wereld over.

Liefdesangst
"Op jouw leeftijd had ik al twee zoons," krijgt Erik van zijn vader te horen. Nadat hij het had uitgemaakt met de Surinaamse, reageerde zijn moeder teleurgesteld. "Waarom doe je dat nou? Ze was zo spontaan en een goede partij voor je?" Erik zei dat hij geen zin had om verantwoording aan haar af te leggen.

Zijn moeder voelt zich schuldig, omdat ze van de een op de andere dag met haar zoons bij hun vader was weggegaan. Haar zoons die nu verstokte vrijgezellen zijn. Na haar laatste bezoek liet ze een boek bij Erik achter. Liefdesangst, heet het. Ze had er in geschreven dat ze hoopte dat hij wel zou durven houden van iemand en niet de fouten zou maken die zij had gemaakt.

Nu is het al bijna winter. Gaat hij naar feestjes van vrienden met kleine kinderen. Stelletjes die samen naar huis gaan. Waar ga ik eigenlijk naartoe? denkt hij dan. Het is schipperen. Als hij een relatie heeft denkt hij na een tijdje: is dit het nou? Is dit de vrouw waar ik de rest van mijn leven mee zal zijn?

Het voelt alsof zijn leven zal ophouden. En als hij weer een tijdje single is, met wekelijkse dates met vrouwen waar hij wel iets voor voelt, maar niet dat ene, denkt hij ook: is dit het nou? Misschien zou hij weer een tijdje alleen moeten zijn. Aan de andere kant geniet hij van zijn huidige leven.

Ben jij het nou?
Als de ware liefde zich aandient, zal deze zich door niets laten weerhouden. Erik koestert de gedachte dat het altijd kan gebeuren. Dat avontuurlijke gevoel is bij hem als hij door het park loopt, op een feestje, in de supermarkt.

Dat hij bij het vriesvak opzij kijkt, haar recht in de ogen kijkt en denkt: ben jij het nou? Zal zij hetzelfde denken? Zal het niet tussen zijn vingers doorglippen? Zullen ze iets tegen elkaar durven zeggen, samen wat gaan drinken?

Hij stelt zich voor dat zijn hart dan helemaal opengaat. Dat alles stroomt en hij zich mee zal laten voeren. Nergens zorgen over zal maken en dat alles mooi is. Dat het niet zal uitmaken of ze op acht vierkante meter moeten wonen, omdat het enige dat telt is dat ze samen zijn.

Liefde is namelijk leuk en eigenlijk heel makkelijk. Misschien zal hij dan met haar een huisje buiten de stad zoeken. Weg van al die verleidingen, die feestjes, cafés en parken vol vrouwen die hem nieuwsgierig aankijken, met die vraag in hun ogen: ben jij het nou?  

^{Erik is een pseudoniem}