Direct naar artikelinhoud
Proces Holleeder

Dit was dag 50 in proces Holleeder

Willem Holleeder (60) staat sinds februari 2018 terecht voor het geven van de opdrachten voor vijf liquidaties - waardoor uiteindelijk zes doden vielen. Misdaadverslaggever Paul Vugts houdt je in dit liveblog op de hoogte van het megaproces.

.Beeld Sjoukje Bierma

07:27 dinsdag 15 januari 2019

Aan 'de Peter R. de Vries-show' wilde Willem Holleeder niet meedoen, maar hij kreeg in de loop van zittingsdag 50 in zijn liquidatiezaak het podium terug. Lees hier de hoogtepunten van het verhoor terug.

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld ANP Aloys Oosterwijk

16:18 maandag 14 januari 2019

Wieland: "Hoe is het in de Ebi (Extra Beveiligde Inrichting)?"

Holleeder: "Rustig. Ik zit daar alleen. Ik ga vroeg naar bed, behalve als Peter (R. de Vries) bij Jinek zit, haha, dan blijf ik langer op. (Peter R. de Vries, op de tribune: "Dat is best vaak.") Ik sta om zes uur op, train wat buikspieren, dan gaat de deur open en heb ik een uurtje luchten en een uurtje sporten en dat is het. Ik heb in de gevangenis zeven keer een hartstilstand gehad, maar ik heb gelukkig geen hersenschade. Denk ik, haha."

Wieland: "Dood gaan is makkelijk, zeggen ze, iedereen kan het."

Holleeder: "Zo is het toch?"

Wieland: "U bent niet het type voor een bijnadoodervaring, denk ik. Heeft u het licht gezien?"

Holleeder: "Dat zeg ik meestal niet, want dan denkt iedereen dat ik gek ben. Ik zag het licht en een lange tunnel en (zus) Sonja zei: 'Kom terug'. Het leek alsof ik onder water was en alles was heel rustig."

Wieland: "U zag in elk geval niet Satan met een drietand.."

Holleeder: "Nee. Maar ik was feitelijk al dood."

Wieland: "Als u op een dag uit de EBI komt, wat dan?"

Holleeder: "Dan gaannik wéér naar de reclassering. De vorige keer kreeg ik geen bankrekening. Dat is tegenwoordig moeilijk, want je gaat ook met de trein met je bankpas. Ik zou nu weer naar de reclassering gaan."

Wieland: "Dus het eerst dat u doet als u buiten komt, is een bankrekening openen? Dat klinkt misschien wat materialistisch..."

Holleeder: "Het is zo. Je kunt niets meer zonder bankrekening. Geen huis huren, niet op de tram..."

Wieland: 'Hoe heeft u dit proces ervaren?"

Holleeder: "Moeilijk. Het evenwicht is al snel zoek. U bent van mijn leeftijd en kent mij al van vroeger. De andere rechters zijn jonger en kennen me toch ook al een tijdje. Het zijn Peter R. de Vries en (zus) Astrid en John van den Heuvel en Jan Meeus en zo (die volgens hem een campagne tegen hem voeren). Het is een trial by media. Het is niet makkelijk als rechtbank je daar aan te onttrekken. Het feit dat het gerechtshof in de liquidatiezaak Passage mij in het arrest tegen andere verdachten al veroordeeld heeft, dat vind ik gek."

Wieland: "Op de eerste dag van dit proces heb ik geloof ik al gezegd dat ik dat ongelukkig vind en dat ik niet goed begrijp waarom dat nodig was."

Holleeder: "Ik maak dat mee. Ze denken: dat is Holleeder. En u bent ook een mens zoals ieder ander."

Rechtbankvoorzitter Wieland sluit af. De zaak gaat op 14 februari verder als officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher beginnen aan hun requisitoir.

16:08 maandag 14 januari 2019

Holleeder weerspreekt Astrid nog maar eens, als die zegt dat Holleeder nooit kan genieten. "Als iemand van het leven heeft genoten, ben ik dat wel. Ik denk niet dat zij weet wat genieten van het leven is. Dat ik ooit veertig miljoen had, is onzin, maar ik heb altijd goed geleefd. Het meeste geld geef ik uit aan anderen. Ik heb een goed leven gehad."

Wieland: "Is dat ook uw antwoord als ik u vraag wat u van uw leven heeft gemaakt?"

Holleeder: "Ik heb er van gemaakt wat ik er van gemaakt heb. Had ik het anders willen doen? Als ik in het onroerend goed had kunnen gaan van het geld van mijn ouders, had ik hier niet gezeten. Ik heb een andere weg genomen. Ik vind het ook flauw achteraf te zeggen dat ik het anders had willen doen."

Wieland: "Is dat ook wat u zult zeggen tegen de heilige Petrus aan de hemelpoort?"

Holleeder: "Ik weet niet of ik in de hemel kom. Ik heb goed geleefd, ik heb veel geld verdiend, maar ook veel verspeeld."

16:04 maandag 14 januari 2019

Holleeder wordt door zus Astrid omschreven als 'een superstrateeg' die heel ver vooruit denkt en altijd zorgt dat hij niet afgeluisterd kan worden. Thomas van der Bijl noemde hem 'een schaker met overal schaakstukken'.

Holleeder: "Onzin. Astrid lult maar wat en ik ben geen schaker. Door al die media gaan mensen denken dat je een schaker bent. U kunt zich ongetwijfeld voorstellen, meneer de voorzitter, dat mensen toch een bepaald beeld van je gaan hebben. Dat je slecht bent. Dat is niet bij iedereen. Als ik 'godverdomme' zeg, wordt dat anders opgevat dan wanneer meester Janssen (zijn advocaat) 'godverdomme' zegt. Bij meester Janssen zijn ze bang."

16:00 maandag 14 januari 2019

Dat Holleeder woest bij misdaadjournalist Peter R. de Vries aan de deur kwam, was eigenlijk omdat hij van de verhalen af wilde dat zus Sonja een relatie met hem had. "Maar toen zag ik zijn vrouw en heb ik alleen gezegd dat ik niet in de film over de Heinekenontvoering wilde."

Het gerechtshof dat hem in de afpersingszaak veroordeelde, stelde vast dat Holleeder makkelijk dreigt of geweld gebruikt.

Holleeder: "Ik ben niet driftig."

Wieland: "Kan het niet zo zijn dat mensen dat wel in u zien?"

Holleeder: "Dat kan. Door al die media-aandacht hebben mensen een beeld van me. Als ik chagrijnig ben, kunnen mensen bang zijn."

Wieland: "Enigszins Cruijffiaans zei u eerder: 'Ik geef wel eens iemand een schop en ik weet dat dat niet mag, maar het heeft dan wel een reden'."

Klopt, zegt Holleeder: "Het is misschien een nare eigenschap, maar zo ben ik wel opgegroeid."

15:53 maandag 14 januari 2019

Wieland haalt aan dat getuigen Holleeder omschrijven als gewelddadig en kort aangebonden. Thomas van der Bijl zegt dat hij in 2003 in elkaar is geslagen door Hugo Broers, met wie Holleeder in de gevangenis had gezeten.

Holleeder: "Het is gewoon onzin, ik was daar niet bij." Astrid noemde hem een psychopaat, zoals ze zelf een psychopaat is: "In haar geval is het waar ja, haha, en in mijn geval niet. Aan onderzoeken doe ik niet mee. Dan ben je afhankelijk van anderen. Ik kan dreigen en schreeuwen, ja. Ik ben een jongen van de straat. Het was altijd schreeuwen in de Jordaan. Ik kan niet tegen onrecht en daar kan ik me dan wel tegen verzetten, ja, maar dan ben je volgens mij geen psychopaat."

Zus Astrid 'is een pathologische leugenaar', zegt Holleeder: "Ze moet zogenaamd iedereen helpen. Als je alles gelooft wat zij zegt, heeft ze zestig uur in een dag nodig."

Holleeder 'kan uit zijn slof schieten' en 'dingen doen die hij niet meent'.

Wieland: "Misschien kun je niet zeggen dat er veel mensen zijn die alleen het lam in zich hebben en niet de wolf."

15:49 maandag 14 januari 2019

Zus Astrid heeft uitvoerig verteld dat Willem hoge eisen stelde aan zijn familie, bijvoorbeeld met verjaardagen.

Holleeder: "Ik heb hekel aan al die verplichte dingen, dat vind ik niks. Aan mijn eigen verjaardag heb ik al helemaal een hekel. Bij andermans verjaardag kan ik na een half uurtje weg, maar bij de mijne moet ik blijven."

15:41 maandag 14 januari 2019

Holleeder was 'meestal wel een beetje op zichzelf', zegt hij. Hij probeerde door te stoten naar de bovenwereld. Via de malafide vastgoedbaron Willem Endstra ontmoette hij 'belangrijke mensen'.

Holleeder had altijd 'vriendinnen'. Geregeld meerdere vriendinnen tegelijk. Zo is hij. Ex Sandra zegt dat Holleeder 50.000 keer per dag aan de telefoon hing...

Holleeder: "Niet waar. Het was juist een probleem dat ik te vaak weg was. Ik ben veel te druk bezig met al mijn dingen. Ja, en met mijn andere vriendinnen, want ik heb er altijd wel een paar. Ik zei altijd: 'Als het je niet bevalt, moet je weg gaan, want dat doe ik ook'. Ik had altijd meerdere vriendinnen, want dat is mijn hobby. Ik speel open kaart en heb dat gezeur dan niet. Alleen met de feestdagen heb je dan gedoe, want iedereen wil dat je komt. Dat kost dan geld en dan komt het wel weer goed."

Rechter Wieland merkt op dat hij in dezelfde positie zit als Holleeder in de zin dat ze 'allebei terugkijken op hun carrière'.

15:36 maandag 14 januari 2019

Holleeders vader overleed toen hij gedetineerd zat vanwege de Heinekenontvoering. Met de directeur is hij afscheid gaan nemen. In 1991 kwam hij weer vrij. Hij ging met Cor van Hout in zaken. In 1996 ontstond het conflict omdat Van Hout in de drugs was gegaan en hij na de eerste aanslag op zijn leven geen boete van een miljoen wilde betalen aan rivalen John Mieremet en Sam Klepper. "Toen ging ie (Van Hout) lopen schreeuwen dat hij met lood zou betalen en niet in geld. We zijn onze eigen weg gegaan."

Holleeder: "Cor zat in de drugs en wilde niet betalen. We hadden afgesproken nooit in de drugs te gaan. Toen heeft Robbie (Grifhorst, 'de vijfde Heinekenontvoerder') de stekker er uit getrokken."

Cor van Hout en Sonja Holleeder hebben een gehandicapte dochter die ze rechtstreeks in een pleeggezin lieten plaatsen na haar geboorte. Holleeder: "Dat vond ik een misselijke streek. Het ging allemaal om Cors imago. Mijn moeder wilde dat kind wel opvoeden, maar dat mocht niet. Te zeggen dat je het allemaal niet aan kunt, is de makkelijkste weg."

15:28 maandag 14 januari 2019

Holleeder had 'onderschat' hoeveel media-aandacht de ontvoering van Freddy Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer zou opleveren.

"Het was de bedoeling ze sowieso vrij te laten, ook al zou niet zijn betaald. Maar het is uit de hand gelopen en heeft ook langer geduurd dan bedoeld. Ik geloof dat we het allemaal hadden onderschat."

Dat de familie alleen maar ellende heeft gehad door de Heinekenontvoering, is een vertekend beeld, zegt Holleeder. "Mijn moeder, mijn zussen: niemand heeft meer armoede gekend. Het is niet zo dat iedereens leven is verwoest. Nadat ik mijn vader in elkaar had geslagen, is het leven voor mijn moeder pas begonnen. Astrid beweert dat het alleen maar ellende was, maar het is niet waar."

15:25 maandag 14 januari 2019

Als kind werd Holleeder geslagen door zijn alcoholistische vader.

"Ik heb klappen gehad, ja, als hij dronken was. Maar ik was niet de enige jongen in de klas die klappen kreeg van zijn vader. Je had toen nog de kindertelefoon. Mijn vader was een heel lieve man als hij nuchter was, maar hij dronk de hele dag. Ze konden op het werk voor vijf cent een flesje Heineken krijgen. Het waren allemaal alcoholisten. Mijn vader nam ook nog eens een tas mee naar huis."

Holleeder ging trainen op de sportschool 'met allemaal pooiers en criminelen, al waren er ook wel aardige mensen'. Op een dag sloeg hij zijn vader in elkaar omdat hij zijn moeder had geslagen.

"Ik was al koppelbaas, heb mijn Mercedes dubbel geparkeerd en heb hem in elkaar geslagen. Hij is weggerend en ging de politie halen, maar toen mijn moeder had verteld hoe het zat, ging de politie weer weg.

Vanaf die gebeurtenis moest iedereen in het gezin Willem serieuzer nemen, wordt gezegd.

Holleeder: "Pertinent niet waar. Ik woonde al op mezelf in de Van Hallstraat en kwam soms thuis, maar ze hoefden niet te doen wat ik zei."

15:19 maandag 14 januari 2019

Wieland haalt aan dat over Holleeder is geschreven dat hij een rustige jongen was, tot hij Cor van Hout leerde kennen. Holleeder: "Ik vind dat een beetje flauw en zie dat anders. Het heeft meer te maken met dat ik naar de sportschool ging en wat mondiger werd. Het heeft niet met Cor te maken."

Wieland haalt ook een anekdote aan over Holleeder die als jongen tien gulden vroeg van zijn moeder, maar er maar vijf kreeg, waarop hij het biljet woest kapot scheurde.

Holleeder: "Het is allemaal leuk wat in een boek staat en in een film, maar het is onzin. Dat tientje is niet doorgescheurd. Ik heb gisteren dat tweede deel gezien van de serie Judas. Dat eerste deel ging over de eerste aanslag op Cor van Hout en daar zet Astrid zich ook weer heel anders neer dan het buitenbeentje dat ze was. Gisteren ben ik bij het tweede deel in slaap gevallen, eerlijk gezegd. Astrid vertelt die verhalen allemaal, maar het is onzin."

15:15 maandag 14 januari 2019

Wieland haalt Holleeders strafblad aan. Over de Heinekenontvoering waarvoor hij twaalf jaar kreeg. Later kreeg hij negen jaar cel voor afpersing. Vanwege de bedreiging van Peter R. de Vries kreeg hij vier maanden plus 'die merkwaardige veroordeling die daar bij hoort' van de herroeping van zijn voorwaardelijke invrijheidsstelling van 1095 dagen, die hij alsnog moet uitzitten.

Rechter Wieland haalt een parabel aan. "Die gaat over de vader die tegen zijn zoon zegt dat er in iedere jongen een wolf en een lam zitten. Wie je wordt, hangt er vanaf wie je voedt, zei de vader. Dat klopt niet helemaal. Het hangt er ook nog vanaf wie de vader voedt. Wie bent u?"

Holleeder: "De goudvis! Ik zit ook vaak in een kom!" Op de tribune wordt het grapje gewaardeerd.

15:12 maandag 14 januari 2019

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland schakelt dan toch over naar de bespreking van Holleeders persoonlijke omstandigheden. Droogjes: "Meneer Holleeder, hoe gaat het met u?"

Holleeder, duidelijk nog bezig met het vorige punt.: "Het is heel lastig dat ik hier steeds op woordjes word gevangen."

15:04 maandag 14 januari 2019

Rechter Mildner: "Wat bedóelt u als u zegt dat al het geld weg is bij Paarlberg en dat hij zich geen zorgen hoeft te maken? Kennelijk is er iets dat wij niet kunnen zien?!"

Advocaat Sander Janssen, ook met stemverheffing: "Meneer Holleeder zegt: dat geld hoefde nergens heen, want het was zijn eigen geld."

Officier van justitie Stempher: "Maar hij moest wel naar Londen om het verzoek van Endstra aan Paarlberg kracht bij te zetten en is nadien volgens meneer Holleeder doodsbang."

Stempher: "Neemt u ook in uw verhaal mee dat 17 miljoen euro is weggesluisd via Paarlberg waar geen titel voor was?"

Janssen: "Nee, dat neem ik niet mee. Ik hou er rekening mee dat Paarlberg ten onrechte kan zijn veroordeeld. Ik kan niet zeggen dat het niet zo kán zijn dat Paarlberg dacht dat het zijn eigen geld was."

Rechter Mildner: "Waarom is meneer Paarlberg dan in 2011 nog zo bang?"

Janssen: "Ik weet niet of Paarlberg naar aanleiding van de vervolging van Holleeder is aangesproken door criminelen die hadden gelezen of gehoord dat het geld van Endstra naar Paarlberg was gegaan."

14:55 maandag 14 januari 2019

Officier van justitie Lars Stempher leest op dat Willem Holleeder tegen Peter R. de Vries zei dat 'het niet onterecht' was dat Jan-Dirk Paarlberg doodsbang was.

Stempher: "We hebben het gewoon over witwassen, hè, waarvoor Paarlberg 4,5 jaar cel heeft gekregen. En dán zegt u: die man heeft niet de waarheid verteld omdat hij bang is, en dat is terecht, hè, dat hij bang is."

Holleeder, kribbig: "Lúister! Ik ga het u nog één keer uitleggen. Ik kan u verzekeren dat er geen geld naar Dino Soerel is gegaan of naar Stanley Hillis."

Aanklager Stempher, met stemverheffing: "Misschien is er nog wel een vórdering!"

Holleeder: "Ach, hou toch op. Het is allemaal leuk en aardig om allemaal woordjes te wegen... Het feit blijft dat daar geen geld naartoe is gegaan."

Stempher: "U zegt dat hij doodsbang was. Waar komt die angst vandaan?"

Holleeder: "Hij heeft in elk geval niemand betaald en heeft al het geld voor zichzelf gebruikt. Dat ik een keer ergens een verkeerd woordje heb gebruikt... Ik begin er zo moe van te worden. Er ís geen geld bij Soerel en Hillis terechtgekomen. Zij kénnen dat soort dingen niet eens! Dat zijn de feiten. Zo simpel is het."

Rechter Somsen citeert Holleeder in zijn gesprek met Peter R. de Vries dat Paarlberg doodsbang is en dat hij 'een wezel' is. "Dat is de context."

Holleeder: "Feit is dat nergens geld naartoe is gegaan. Ik kén daar niks anders van maken."

Somsen: "Heeft u in uw gesprekken namens Endstra met zakenrelaties vaker problemen gehad met verkeerd begrepen worden? Dat woordjes verkeerd werden opgevat? Of is dat alleen hier in de rechtszaal?"

Holleeder: "Ach, dat is nou een beetje flauw. Nee, ik heb gewoon mijn zaken gedaan, op een normale manier, en klaar is klaar. Ik kan niks anders zeggen dan hoe ik het nu hier allemaal heb uitgelegd. Het is met Astrid hetzelfde: die haalt twee woordjes uit een gesprek, over De Rem (Martin E., de 'vijfde Heinekenontvoerder'), en dan komt zij hier vertellen dat ik met De Rem Cor van Hout heb vermoord. Het wordt allemaal verdraaid. Ik weet dat geen een boef van Paarlberg geld hep gehad."

14:50 maandag 14 januari 2019

Rechter Benedicte Mildner en Holleeder raken steeds verwikkeld in een ingewikkeld debat over wat Holleeder op welk moment heeft bedoeld met zijn uitspraken tegenover Peter R. de Vries en met zijn handelen.

Rechter Margo Somsen: "Ik haak een heel klein beetje af..."

Holleeder: "Ik ook."

Somsen: "Stel dat er vijf emmers geld van Endstra naar Paarlberg zijn gegaan. Zijn er dan twee emmers echt voor hem en moet de rest naar anderen?"

Holleeder: "Ik weet dat ook niet precies, wat van wie is, in die emmer, en die emmer... Dat gesprek met Peter R. de Vries... Ik ben soms makkelijk in woorden. Ik trek de conclusie dat Endstra geld naar Paarlberg overmaakt en dat die man dat voor zichzelf heeft gebruikt. Dan kan ik er niks anders van maken dan dat het zijn eigen geld was. Ik kén d'r ook niks anders van maken.

"Holleeder herhaalt na alle Babylonische spraakverwarringen (bewust gecreëerd of niet) wat hij al zo vaak heeft gezegd: "Ik hoop dat ik hier uiteindelijk op mijn daden wordt beoordeeld en niet op mijn woordjes."

14:39 maandag 14 januari 2019

Rechter Mildner: "U zegt tegen Peter R. de Vries dat Paarlberg (na zijn processen) nog steeds heel bang is. U heeft een briefje geschreven aan hem, zegt u, om hem te melden dat hij zich geen zorgen moest maken. Ik zal u zeggen hoe ik dat begrijp: U zegt dat Paarlberg niet bang meer hoeft te zijn en dat hij geen geld meer hoeft te geven aan criminelen, omdat alles is doorgesluisd."

Holleeder: "Ik weet niet precies meer hoe ik het toen bedoeld heb. In ieder geval heb ik geprobeerd hem te zeggen dat hij zich geen zorgen meer moet maken. Ik heb het anders gezegd, maar mijn manier van praten is anders dan die van u, niet juridisch. Uit de boekhouding van Paarlberg blijkt toch ook niet dat hij iemand betaald hep? Hij hep dat geld van Endstra gewoon voor zich eigen gebruikt."

14:32 maandag 14 januari 2019

Officier van justitie Stempher: "In Kolbak (Holleeders afpersingszaak) is gebleken dat Paarlberg betalingen heeft gedaan waar geen titel onder lag... Dat hebben rechtbank en hof bewezen geacht (en Holleeder en Paarlberg veroordeeld voor respectievelijk afpersen en witwassen). U was gestuurd omdat er druk op de ketel gezet moest worden."

Holleeder: "Ik weet niks van bedragen en zo en ben daar gewoon heen gegaan om die man te zeggen dat hij moest helpen. Die Paarlberg is natuurlijk een heel aardige man, maar ik moest hem alleen effe zeggen: 'Hij (Endstra) hep jou ook geholpen'. Het is niet zo dat die man (Paarlberg) meteen maar springt als je hem geld vraagt."

Dan maakte Holleeder gebruik van zijn reputatie als zware crimineel, ja. "Natuurlijk denken die mensen: 'Pffff, daar heb je die mafkees,' maar ze regelen het wel. Zo ben ik in de bovenwereld terechtgekomen. Maar ja, ik ben d'r ook weer uit gekukeld." (Gelach op de publieke tribune.)

14:20 maandag 14 januari 2019

Na de lunch hervat rechter Benedicte Mildner de zitting met nog wat laatste vragen over betalingen die de malafide vastgoedbaron Willem Endstra via zijn eveneens omstreden zakenrelatie Jan-Dirk Paarlberg liet lopen. Holleeder zei in het gesprek met misdaadjournalist Peter R. de Vries dat hij wist dat Paarlberg (veroordeeld tot 4,5 jaar cel voor witwassen) in de rechtbank had gelogen omdat hij was bedreigd.

Holleeder: "Nou ja, die man heeft gezegd dat het zijn eigen geld was, terwijl hij gewoon had moeten verklaren dat ik bij hem was geweest (op een toilet in een hotel in Londen). Paarlberg werkte alleen met buitenlandse vennootschappen, daarom wilde Endstra hem gebruiken om het geld buiten het gezichtsveld van Nederland te houden. Dat moest ik hem gaan zeggen van Endstra. Dat hij Endstra effe moest helpen, omdat Endstra hem in het verleden ook had geholpen."

13:29 maandag 14 januari 2019

Aanklaagster Sabine Tammes schakelt over naar het 'gesprek' op het kantoor van ex-advocaat Bram Moszkowicz. Daar zou Willem Endstra in het bijzijn van Dino Soerel een automatisch wapen in zijn buik gezet hebben gekregen.

Holleeder: "Dat was gewoon een normaal gesprek. Dat van die dreiging is absoluut niet waar. Ik heb zelf die afspraak gemaakt. Willem Endstra wist dondersgoed dat het gesprek er over zou gaan dat die Ouwe (crimineel Stanley Hillis) zijn geld moest krijgen (de 'tien miljoen gulden' die hij bij Endstra had ingelegd). Dino Soerel was daar allen bij als de oren van Hillis. Hillis was er zelf niet bij, want die was te onberekenbaar."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland pauzeert voor de lunch, tot kwart over twee.

13:25 maandag 14 januari 2019

Het gaat verder over het onverwachte bezoek dat Holleeder op een toilet in een hotel in Londen bracht aan de malafide zakenman Jan-Dirk Paarlberg. Holleeder: "Ik heb bij al die nette mensen bij wie ik langs ben geweest, niet gedreigd."

Officier van justitie Lars Stempher: "Niet hóeven bedreigen, mag ik dat ook zeggen (vanwege Holleeders reputatie)?"

Holleeder: "Dat mag u ook zeggen. Ik hoef niet te dreigen."

13:11 maandag 14 januari 2019

Holleeder weidt uit over zijn rol die hij speelde namens de malafide vastgoedbaron Willem Endstra. "Ik hoefde niemand te bedreigen. Als Endstra van iemand geld moest krijgen en die betaalde maar niet, dan ging ik daar voor hem heen en zei ik dat Willem Endstra geld nodig had. Dan maakte zo-iemand dat over. (Ergo: zijn reputatie was voldoende)."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland maakt een eind aan het gehakketak. Hij vraagt de partijen of zij nog vragen hebben aan Peter R. de Vries 'want die zit boven nu al uren naar een muur te staren'. Het Openbaar Ministerie, Holleeder en zijn advocaten hebben geen nadere vragen.

Wieland laat De Vries weer binnen komen in de rechtszaal. Hij krijgt nu te horen dat hij niet meer hoeft te getuigen en kan gaan en staan waar hij wil.

13:11 maandag 14 januari 2019

Holleeder weidt uit over zijn rol die hij speelde namens de malafide vastgoedbaron Willem Endstra. "Ik hoefde niemand te bedreigen. Als Endstra van iemand geld moest krijgen en die betaalde maar niet, dan ging ik daar voor hem heen en zei ik dat Willem Endstra geld nodig had. Dan maakte zo-iemand dat over. (Ergo: zijn reputatie was voldoende)."

13:07 maandag 14 januari 2019

'Oudste rechter' Benedicte Mildner vraagt zich af wat de bedoeling van Holleeder was met zijn gesprek met Peter R. de Vries. "Wat moest na uw dood nou precies duidelijk worden? Dat Dino Soerel (Jan-Dirk Paarlbergs compagnon) David Beesemer heeft bedreigd?"

Holleeder: "Dat iedereen wist dat Jan-Dirk Paarlberg onschuldig was."

Rechter Mildner: "Moest niet bekend worden dat Dino Soerel mensen bedreigde?"

Holleeder: "Dat staat mij niet bij."

Het blijft een ongemakkelijk verhoor, omdat Holleeder zich steeds op zijn zwijgrecht beroept daar waar het over Dino Soerel gaat.

Holleeder: "Het is vervelend voor u en misschien vind ik het zelf ook wel vervelend, maar ik noem al mijn hele leven geen namen. Ik ben nu zestig en ik ga niet anders leven."

Rechter Mildner: "Maar waarom wilt u dan dat dit na uw dood allemaal bekend zou worden?"

Mildner krijgt geen bevredigend antwoord, al gebruiken Holleeder en zijn advocaat Sander Janssen veel woorden.

13:01 maandag 14 januari 2019

Volgens aanklager Lars Stempher heeft het er sterk de schijn van dat Jan-Dirk Paarlberg ('de bange wezel') ging betalen door de bemoeienis van Soerel en Holleeder.

Holleeder: "Ik probeer alleen maar uit goeiigheid te bemiddelen."

Stempher: "In een situatie waarin door Soerel de druk is opgevoerd..." (Dat was in het kantoor van David Beesemer boven restaurant Paardenbug in Ouderkerk aan de Amstel.)

Holleeder: "Ik ging gewoon naar die jongen toe op verzoek van Willem Endstra. Hij zei: 'Het is niet waar'. Ik ben terug gegaan naar Endstra om te zeggen dat hij zei dat het niet waar is. Meer niet."

Holleeder: "Als hij met (de uiteindelijke schuldeiser) Stanley Hillis een probleem wil (wat Willem Endstra had willen voorkomen), moet hij dat zelf weten."

12:47 maandag 14 januari 2019

Officier van justitie Sabine Tammes snijdt andere onderwerpen uit het gesprek met De Vries aan dan de band met Dino Soerel. Zoals over de malafide zakenman Jan-Dirk Paarlberg, die een probleem had met crimineel Stanley Hillis, die een fors bedrag van hem wilde.

Willem Holleeder 'moest daar naartoe om te kijken of het probleem op te lossen was'. Ergo: Paarlberg moest Hillis betalen.

In zijn schriftelijke stuk aan Peter R. de Vries schreef Holleeder dat Dino Soerel compagnon David Beesemer van Jan-Dirk Paarlberg 'in mijn bijzijn' bedreigde om dat geld te krijgen vanwege een conflict over mislukte investeringen in een club op Ibiza. Holleeder, nu: "Ik heb daar nu geen herinneringen meer aan."

Het verhoor springt al een tijdje van de hak op de tak. De officieren van justitie vragen naar details uit de brief en het gesprek met Peter R. de Vries, waar Holleeder niet veel over kwijt wil of waaraan hij geen herinneringen zegt te hebben.

Jan-Dirk PaarlbergBeeld anp

12:27 maandag 14 januari 2019

Holleeder blijft herhalen dat hij in de gevangenis 'alles' hoorde van zus Astrid, en dat zij naar zijn smaak te veel namen noemde. "Ik hoefde Astrid niets te vertellen, want ik had geen enkele informatie die Astrid niet had."

Dat Holleeder in zijn telefoongesprek met Peter R. de Vries steeds zei dat hij Astrid 'cryptisch' van alles had verteld, was onhandig uitgedrukt, zegt hij nu. "Ik had geen informatie die ik haar cryptisch, dus versluierd, kan geven, want ik had geen informatie die Astrid niet had."

Rechte Margo Somsen vraagt zich af waarom Holleeder in zijn gesprek met Peter R. de Vries steeds zegt dat hij Astrid 'cryptisch' gerust moest stellen, terwijl die alles volgens hem al wist?

Holleeder komt er ook niet uit: "Het is voor mij ook ingewikkeld. Ik geef geen info aan Astrid en Sonja, maar zij geven info aan mij."

12:20 maandag 14 januari 2019

'Oudste rechter' Benedicte Mildner: "Heeft het feit dat Stanley Hillis net was doodgeschoten, invloed op uw angst?"

Holleeder: "Nee, helemaal niet. Ik heb niks met Stanley Hillis en weet niet wat hij hep uitgespookt. Daar is geen link naar mij toe."

Mildner: "Maar in het gesprek zegt u dat u wél een link had met Hillis, want hij had 10 miljoen euro ingelegd bij (de malafide vastgoedmagnaat) Willem Endstra."

Holleeder: "Ja, maar dat had nergens mee te maken. Ik heb geen angst voor Hillis en ik heb niet gedacht aan Soerel toen Hillis was doodgeschoten."

12:15 maandag 14 januari 2019

'Jongste rechter' Margo Somsen zet een aantal data op een rijtje.

Op 13 december 2010 kwam Ali Akgün vrij uit voorarrest voor de zaak Passage. Die zou vervolgens mensen onder druk zijn gaan zetten om in het voordeel van Dino Soerel te gaan verklaren. Op 21 februari 2011 werd Stanley Hillis geliquideerd. Vervolgens probeerde zus Astrid Holleeder de Criminele Inlichtingeneenheid te bereiken. Daarna vond het gesprek plaats tussen misdaadverslaggever Peter R. de Vries en Holleeder. Er speelde veel tegelijkertijd.

Aanklager Lars Stempher: "Daarom is het zo vervelend dat u over de helft van het gebeurde niets wilde zeggen, want misschien zijn het wel communicerende vaten."

Holleeder: "Kijk, Astrid heeft mij stiekem opgenomen, dus wat ik daar zeg over Dino Soerel, is niet mijn schuld. Peter R. de Vries' woord was vroeger veiliger dan je geld op de bank, dus daar kan ik ook niets aan doen dat dat nu naar buiten komt..."

Officier van justitie Stempher zegt niet te snappen waarom Holleeder nu niet wil spreken 'nu alles al openbaar is'.

Holleeder: "Ik blijf me om mijn eigen redenen, waarover ik niet wil vertellen, beroepen op mijn zwijgrecht."

12:08 maandag 14 januari 2019

Holleeder zegt dat hij in en vanuit de gevangenis alleen contact had met zijn familie. "Alle informatie van buiten, kreeg ik van Astrid. Dat (crimineel) Ariën K. bedreigd was, dat andere bedreigd werden et cetera, om verklaringen in elkaar te zetten. Dat is de info die ik van buiten krijg. (Zussen) Astrid en Sonja voelden zich bedreigd. Het enige dat ik gedaan heb, is steeds Astrid bedaren door de telefoon en op bezoek."

Astrid en Sonja 'waren echt overspannen'. Vond Holleeder de dreiging reëel, vraagt aanklager Stempher.

Holleeder: "Ik zat binnen, ik kon het niet checken."

Holleeder: "Astrid kwam met al die verhalen van buiten. Dat zie je ook in het gesprek (met Peter R. de Vries). Het is niet zo dat ik Astrid gewaarschuwd heb. Astrid was ook van dat Ficq-verhaal op de hoogte. (Het verhaal dat advocaat Bénédicte Ficq zijn advocaat Stijn Franken zou hebben bedreigd.)"

11:51 maandag 14 januari 2019

Terug van de koffiepauze heeft rechtbankvoorzitter Frank Wieland vragen aan Holleeder. "U heeft hier altijd gezegd: 'Ik noem nooit namen." Nu zou u, volgens het gesprek met de heer De Vries, een meinedige verklaring moeten afleggen over Dino Soerel..."

Holleeder: "Kijk, het is heel simpel meneer de voorzitter. Ik heb met Peter gesproken. Op dat onderdeel met die Dino heb ik me altijd beroepen op mijn zwijgrecht en dat blijf ik doen. Meester Franken heeft er ook nooit wat over gezegd. Dat gesprek met Peter was in een tijd dat ik hem nog vertrouwde. Hij zou het pas naar buiten brengen als ik dood was. Ik ging er van uit dat het niet openbaar zou worden."

Wieland: "U zegt: 'Ik voelde me bedreigd door Ficq'. Waarom zegt u dan niet: 'Ik kán niet bedreigd worden door Ficq, want ik noem geen namen."

Holleeder begrijpt de vraag duidelijk niet. Het gaat er namelijk niet om dat hij van plan zou zijn namen te noemen, het gaat er om dat hij de naam van Dino Soerel móest noemen, tegen zijn gewoonte in.

Holleeder: "Het is een heel slimme vraag, maar op dat punt beroep ik me op mijn zwijgrecht."

Wieland: "Heeft u zich daadwerkelijk bedreigd gevoeld?"

Holleeder: "Over dat onderwerp, daar waar het gaat om Dino Soerel, blijf ik me beroepen op mijn zwijgrecht. Klaar."

Officier van justitie Lars Stempher: "Ik was een beetje verheugd eerlijk gezegd, doordat u voor de pauze had gezegd dat u vragen zou beantwoorden..."

11:26 maandag 14 januari 2019

Advocaat Janssen stelt weer wat vragen over de cryptische, versluierende manier waarop Holleeder met De Vries sprak. Die legt weer uit dat ook andere criminelen zo spreken en doen, maar dat Holleeder 'die kunst had geperfectioneerd'.

Holleeder maakt nu en dan wegwerpgebaren.

Rechter Wieland: "Wilt u daar op reageren, meneer Holleeder?"

Holleeder, wat geïrriteerd: "Straks. Laat hem zijn verhaal nou maar doen, dan zal ik straks alles uitleggen."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland pauzeert voor een kwartier.

11:22 maandag 14 januari 2019

Sander Janssen haalt aan dat Astrid Holleeder zei dat Peter R. de Vries haar had voorzien van geluidsapparatuur, maar dat ze dat zulke 'onhandig grote' apparatuur vond dat ze zelf maar ging knutselen.

De Vries, lachend: "Nu raakt u me een piepklein beetje in mijn beroepstrots. Mijn programma was buitengewoon goed in het heimelijk opnemen van gesprekken. Ik heb voor Astrid door professionals een jas laten vermaken waarin de apparatuur helemaal was weggewerkt. Ze had natuurlijk wel een accuutje en een opnameapparaatje nodig dat ze in haar jaszak moest doen."

"Ze was bang dat Willem toch wat zou merken, bijvoorbeeld omdat ze een nieuwe jas had. Ze heeft toen zelf wat geregeld. Achteraf heb ik hier in de rechtszaal, als opnames weer heel onduidelijk waren, gedacht: misschien was dat met mijn apparatuur toch beter geweest."

11:14 maandag 14 januari 2019

Advocaat Janssen haalt aan dat De Vries op de geluidsopname geregeld heeft benadrukt dat hij het besprokene nooit naar buiten zou brengen terwijl Holleeder nog leefde.

Janssen: "Toch sprak u al kort na het gesprek met Astrid over het gesprek. Vond u dan niet dat u die belofte brak? Of had u de indruk dat zij wel wist wat speelde?"

De Vries: "Het was een heel andere tijd waarin Astrid en Willem niet tegenover elkaar stonden zoals nu het geval is. Ik weet dat zo niet."

Raadsman Janssen: Heeft u hierover achteraf nog met Astrid en Sonja gesproken?"

De Vries: "In hun levens is zó veel gebeurd... De tape sneeuwde al snel onder in alle ontwikkelingen nadat Holleeder (begin 2012) was vrijgekomen? Al die bedreigingen, die toegenomen druk."

11:08 maandag 14 januari 2019

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder krijgt de kans wat te vragen. "Wat is het verschil tussen komen getuigen hier over en die tape verspreiden in de media?"

De Vries: "Ik denk dat ik dit best goed heb uitgelegd. Holleeder stelt dat er hogere machten zijn waaraan ook hij zich moet conformeren. Ik heb persoonlijk ingeschat dat ik er goed aan zou doen er ruchtbaarheid aan te geven als ik deze tape uit handen zou geven aan anderen."

Janssen: "Was u bang dat zou uitlekken dat u die tape had ingebracht?"

De Vries: "Op die tape worden door Holleeder steeds allerlei onheilspellende dingen gezegd. Ik heb het verstandig geacht er voor te zorgen dat breder bekend was dat ik die tape had ingebracht. Het is gewoon mijn persoonlijke inschatting geweest."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland merkt op dat hij 'enige animositeit' voelt tussen De Vries en advocaat Janssen.

De Vries: "Ik vind meneer Janssen een buitengewoon beminnelijke man."

Wieland, gekscherend: "U zou in de toekomst nog wel eens van zijn diensten gebruik moeten kunnen maken.."

De Vries: "Dat lijkt me buitengewoon onwaarschijnlijk."

Terug naar het onderwerp: De Vries herhaalt dat hij gebruik heeft gemaakt van zijn 'journalistieke contacten en vaardigheden' om te waarborgen dat breed bekend was dat hij die tape had verspreid en wat daarin aan de orde kwam, om zijn veiligheid te waarborgen. 'Door toeval, pech en knulligheid' kunnen dingen uitlekken. "Dat weet ik als journalist als geen ander."

11:02 maandag 14 januari 2019

Rechtbankvoorzitter Wieland zegt dat ook de rechtbank nog wel wat vragen heeft. "Hoe komt het dat de geluidsopname zo is uitgemeten in de pers?"

De Vries: "Goed dat u die vraag stelt. De reden dat ik deze geluidsopname onder bepaalde media verspreid heb, is dat ik dat uit veiligheid heb gedaan. U heeft op de tape gehoord dat Holleeder op verschillende momenten zegt dat zijn leven in gevaar is als naar buiten komt wat hij zegt. Hij houdt mij, met 35 jaar ervaring als misdaadverslaggever, 'nog geen duizendste weet van wat speelt'. Eigenlijk wemelt die hele tape van uitspraken van Holleeder over dat zijn leven gevaar loopt, met krachten die hij ook niet in de hand heeft. Als hier iets van waar is, dan is het nogal wat dat ik die tape uit handen geef en er voor zorg dat die in een proces terecht komt. Ik heb voor mezelf geoordeeld dat het voor mijzelf beter was dit onder meerdere mensen te verspreiden, en de zaak min of meer stuk te maken. Anders zou ik de enige zijn die wist wat op de tape stond. Ik vond dat het geen kwaad kon het breder te verspreiden."

Rechter Wieland: "Hoe geloofwaardig vond u wat de heer Holleeder zei, over dat hij gevaar liep? Ik had daar wel moeite mee."

De Vries: "U hoort op de tape dat ik hem ook wel kritisch bevraag, maar hij bleef herhalen dat ik nog geen duizendste wist van wat speelde. dat hij bang was dat hij 'een niet natuurlijke dood zou sterven' door hogere machten. Daar ging die hele tape over. In die zin heb ik dat wel serieus genomen."

11:01 maandag 14 januari 2019

Aanklager Stempher vraagt naar de map die De Vries heeft meegenomen: "Zijn er nog dingen die u onder de aandacht van de rechtbank wil brengen?"

De Vries: "Dat is een moeilijke vraag. Ik ben een dossiertijger en bewaar heel veel zaken die u misschien interessant zou vinden, maar er zijn geen dingen meer die dit proces op zijn kop zouden zetten."

De aanklagers zijn klaar met het stellen van vragen.

10:54 maandag 14 januari 2019

Peter R. de Vries wil uit zichzelf 'een vraag beantwoorden die niet is gesteld'.

"Omdat mensen, ook in de media, zich afvragen waarom ik nu met die opname kom. Ik heb eerder in dubio gestaan of ik wat over de tape moest zeggen, zoals tijdens verhoren in 2014 en 2015. Aan het eind van een verhoor is mij wel eens door een rechercheur gevraagd of ik verder nog wat had te verklaren. Ik heb toen ruim een minuut gezwegen en de rechercheur aangekeken. Toen zat ik in dubio, maar heb ik uiteindelijk besloten het niet te doen."

"Toen ik hier vorig jaar (juni) door uw rechtbank werd verhoord, heb ik ook gewag gemaakt van dat gesprek, waarvan ik verslagen uiteindelijk ook heb ingebracht, net zoals die brief. Na mijn laatste verhoor hebben de officieren van justitie mij gevraagd of zij konden beschikken over de stukken waaruit ik had geciteerd."

De Vries had verwacht dat hij nog een derde keer zou worden opgeroepen voor een verhoor. "Dat heeft u om u moverende redenen niet gedaan. Ik ben wel het proces blijven volgen en merkte dat Willem Holleeder geregeld onwaarheid sprak. Uiteindelijk ben ik die tape ergens uit een kluis gaan halen en heb ik die teruggeluisterd. In de marge worden dingen gezegd die in 2011 níet van belang waren, maar nu wel in verband met Holleeders verklaringen."

"Ik vond het best lastig omdat ik Holleeder had beloofd dat ik het gesprek en de tape niet zou openbaren. Zoals wel vaker in het recht botsten hier grote waarden. Holleeder bleef zijn zussen en ondergetekende stelselmatig afbranden. Ik zou er daarom niet mee kunnen leven als ik die tape niet naar buiten had gebracht."

10:39 maandag 14 januari 2019

Nam De Vries contact op met Bénédicte Ficq, die hij goed kende, wil aanklaagster Sabine Tammes weten?

De Vries: "Nee, dat vond ik gevaarlijk. Ik had met Holleeder en Franken vertrouwelijkheid afgesproken en beloofd dat ik niets naar buiten zou brengen tenzij Holleeder zou overlijden. Dan ga ik het niet met een direct betrokkene bespreken."

Heeft De Vries kunnen verifiëren of advocaat Franken inderdaad was bedreigd? "Ik ken Stijn Franken als een serieuze advocaat, een hoogleraar, en bepaald geen cowboy. Ik vond het een serieus verhaal."

Officier Tammes verwijst naar elementen in het gesprek waarin Holleeder veel vertelde, ook over zaken waarvan De Vries nog niet wist. "Heeft advocaat Franken achteraf gezegd dat u elementen met een korreltje zout moeten nemen?"

De Vries: "Nee, dat wat we hadden besproken, was hoe Holleeder en Franken het zagen."

Franken maakte 'geen enkel voorbehoud' bij wat Holleeder had gezegd. De Vries: "De conclusie was dat het een goed, serieus gesprek was geweest. Op de band hoort u mij na het gesprek nog tegen Franken zeggen dat ik 'dit wel authentiek vond overkomen'. Franken had dat idee ook."

Holleeder zei in het telefoongesprek dat hij 'cryptisch had gesproken' met zijn zussen Astrid en Sonja.

De Vries: "Ik herkende dat wel, als insider die zowel de zussen als Holleeder goed kent. Zoals zij hun contacten hier in de rechtszaal over hun contacten met Willem beschreven, herken ik het wel. Willem zegt nooit iets direct. Hij praat altijd versluierd, cryptisch. Hij zegt: 'Ik zie je wel daar en daar waar we elkaar vorige week hebben gezien' of 'bij Ome Jan', als hij hotel Jan Tabak (in het Gooi) bedoelde. Zo praat hij."

10:33 maandag 14 januari 2019

Cruciaal in de brief en het gesprek met Holleeder was dat die zei dat hij van de verdediging van Dino Soerel 'een meinedige verklaring moest afleggen' waarin hij moest zeggen dat hij diens naam had misbruikt bij het afpersen van derden, onder wie de malafide vastgoedbaron Willem Endstra.

Holleeders advocaat Stijn Franken zou eerst 'verbluft' zijn geweest toen Soerels advocaat Bénédicte Ficq volgens hem op zijn kantoor was gekomen om Holleeder en Franken te bedreigen. De Vries: "Mijn idee is dat hij pas in tweede instantie heeft gereageerd."

Officier van justitie Lars Stempher haalt aan dat Holleeder eerst van plan was inderdaad te gaan verklaren dat hij Soerels naam had misbruikt, maar dat vervolgens de eis kwam dat hij ook vragen van het gerechtshof zou beantwoorden. Dat wilde hij niet.

De Vries: "Ik begreep dat (Soerels andere advocaat) Nico Meijering toen heeft voorgesteld dat Holleeder zich dan maar op die vragen op zijn verschoningsrecht zou beroepen."

10:27 maandag 14 januari 2019

Aanklager Lars Stempher haalt aan dat in het gesprek aan dat Holleeder zegt dat hij 'cryptisch' heeft gesproken met zijn zussen. "Kennelijk speelde het breder. Heeft u daar wat van gemerkt?"

De Vries: "In die tijd had ik geregeld contacten met de zussen. Voor hen was het een stressige tijd waarin van alles speelde. Meestal kwam ik daar om een andere reden, bijvoorbeeld om het zoontje van Cor van Hout op te halen om hem mee te nemen naar een wedstrijd of zo. In de marge had ik dan gesprekjes, maar dat was niet in een interviewsetting of zo."

De Vries had het idee dat zussen Astrid en Sonja Holleeder wel wisten dat er wat speelde en dat het belangrijk was wat Willem Holleeder zou verklaren, maar ik denk niet dat zij wisten dat er een dreiging zou spelen vanuit Bénédicte Ficq."

De Vries vertelde Astrid Holleeder wel dat hij met Willem had gesproken, maar liet haar de bandopname niet horen, zegt hij.

Hoe hij merkte dat Astrid en Sonja 'onder stress stonden', vraagt officier van justitie Sabine Tammes. De Vries: "Die familie stond altijd wel onder stress. Er speelde altijd wel wat."

De Vries heeft Holleeder niet verteld dat hij zus Astrid had verteld wat voor gesprek zij hadden gevoerd. De Vries: "Willem zat vast. Ik heb hem niet meer gebeld of zo."

10:24 maandag 14 januari 2019

Advocaat Franken 'maakte geen enkel voorbehoud over een wellicht wat te opgewonden Willem Holleeder' en voelde zich duidelijk ook zelf bedreigd. "Hij wilde het ook op band hebben.

Toen drong zich de vraag op hoe dat dan moest, want gesprekken van Holleeder met de buitenwereld werden opgenomen. Stijn stelde voor het gesprek op te nemen op zijn kantoor, via de geheimhouderslijn."

Het gesprek vond plaats op vrijdag 29 april, op Frankens kantoor in Amsterdam.

Holleeder belde in en voerde een langdurig gesprek met De Vries. Dat werd opgenomen. "Dat was de opzet van het verhaal."

10:15 maandag 14 januari 2019

Aanklager Lars Stempher krijgt als eerste de kans vragen te stellen over de door De Vries aan het Openbaar ministerie en de rechtbank ingebrachte tape.

"Wat wij tot nu toe uit de stukken halen is dat u benaderd bent door meester Franken (Stijn Franken, toen, in 2011, de advocaat van Holleeder) en dat die op uw kantoor kwam en de brief overhandigde die meneer Holleeder had geschreven."

Dat klopt, zegt De Vries. "In april 2011 ben ik door Stijn Franken benaderd. Hij stuurde me een sms met het verzoek of hij op korte termijn bij me wilde langskomen. Op mijn kantoor hebben we 12 april 2011 gesproken. Willem Holleeder en Stijn Franken voelden zich bedreigd door advocaat Bénédicte Ficq (de advocaat van Dino Soerel) en gaf me die brief van 10, 11, 12 A4'tjes van Willem Holleeder."

Als Holleeder en Franken niet deden wat Soerel eiste, zou dat volgens De Vries 'levensgevaar opleveren'. "In elk geval voor Holleeder. Stijn (Franken) wilde per se bij mij op kantoor komen omdat hij zichzelf óók bedreigd voelde. Dáárom wilde hij daar tijdens een zitting geen gewag van maken.

'Ik zei: 'Jongen, als dit zo is, dan zeg je het toch in de rechtbank? Dan zeg je toch tegen het rechtscollege: 'Dit en dit is gebeurd en dit kán toch niet?' Maar hij durfde het niet."

10:08 maandag 14 januari 2019

In een goed gevulde rechtszaal en voor een volle publieke tribune opent rechtbankvoorzitter Frank Wieland de zitting.

Hij kondigt aan dat misdaadverslaggever 'Peter de Vries' (hij laat de R. steeds weg) in de ochtend wordt verhoord.

Vanmiddag zal de rechtbank volgens de planning Holleeder bevragen over zijn persoonlijke omstandigheden.

Holleeder laat weten dat hij 'zeker wil reageren' op de geluidsopname die Peter R. de Vries heeft ingebracht. Ná het verhoor van De Vries. Holleeder: "Ik ga niet meewerken aan de Peter de Vries-show. Hij kan zijn show hier houden, dan kom ik later wel."

Holleeder heeft 'best wel veel' te zeggen over zijn brief en de geluidsopname uit 2011. "U zult ook wel vragen hebben. Geen probleem."

De misdaadverslaggever neemt plaats in de getuigenbank. Holleeder, cynisch: "Hij laat wel op zich wachten, hè? Belangrijke mensen komen te laat."

Peter R. de Vries arriveert bij de Bunker. De misdaadverslaggever getuigt opnieuw in het strafproces tegen Willem Holleeder.Beeld anp

07:07 maandag 14 januari 2019

Na een ruime onderbreking vanwege de feestdagen gaat het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder maandag verder met de vijftigste zittingsdag.

Aanvankelijk stond vooral de bespreking van Holleeders persoonlijke omstandigheden op de agenda, maar inmiddels is een nieuw verhoor ingelast van misdaadverslaggever Peter R. de Vries.

Die heeft onlangs een geluidsopname aan het dossier laten toevoegen van een gesprek dat Holleeder in 2011 vanuit de gevangenis met hem had.

Het gaat om het gesprek dat volgde op een uitvoerige, strikt vertrouwelijke brief die Holleeder via zijn advocaat Stijn Franken aan De Vries had toegespeeld.

De Vries mocht de inhoud van de brief en het gesprek alleen naar buiten brengen als Holleeder zou zijn vermoord - wat hij vreesde.

De Vries had de brief in het voorjaar al ingebracht omdat Holleeder de inhoud ervan had ontkend tijdens een getuigenverhoor van de journalist.

Hij voelt zich niet meer aan de vertrouwelijkheid gebonden omdat Holleeder hem met de dood had bedreigd en omdat Holleeder hem er van beschuldigt dat hij samen met zussen Astrid en Sonja ‘een verhaal in elkaar heeft gezet’ om Holleeder levenslang te bezorgen.

Het Openbaar Ministerie beschouwt De Vries’ informatie als ‘zeer belastend’, onder meer omdat Holleeder in de brief en het gesprek min of meer toegeeft dat hij met criminelen Stanley Hillis en Dino Soerel een driemanschap vormde.

Het OM beschuldigt Holleeder er van dat hij samen met de inmiddels tot levenslang veroordeelde Soerel en de in 2011 geliquideerde Hillis opdracht gaf voor liquidaties.

In het requisitoir, waarvoor in februari twee weken zijn ingeruimd, zullen aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher levenslang eisen tegen Holleeder.

In maart zullen Holleeders advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz vrijspraak vragen.

Het vonnis staat gepland voor juli.

11:57 dinsdag 18 december 2018

Het verhoor gaat nog even verder, maar dit liveblog over de zaak-Holleeder stopt voor nu, omdat onze misdaadverslaggever naar het hoger beroep in de zaak over de wildwestschietpartij in de Staatsliedenbuurt is.

Later vandaag volgt er nog wel een samenvatting van het negende verhoor van Astrid Holleeder.

11:42 dinsdag 18 december 2018

Astrid Holleeder is in een dispuut verwikkeld met advocaat Sander Janssens over haar bewering dat Holleeder steeds andere verklaringen bedacht waarom Sandra den Hartog miljoenen moest betalen. Willem Holleeder moet er soms hardop om lachen. Hij vindt het weer een vertoning.

De rechtbank wil pauzeren voor koffie. Getuige Astrid Holleeder: "Ik wil wel door. U wilt pauzeren omdat u bang bent dat ik geagiteerd raak, hè?"

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Nee hoor, ik vind het wel spannend als u geagiteerd raakt. Maar we gaan nu even pauzeren."

Het is koffiepauze, voor een kwartier.

11:32 dinsdag 18 december 2018

Aanklager Stempher heeft 'een wat algemene vraag'.

"Wat weet u van dreigingen uit andere hoek dan van verdachten op het leven van Cor van Hout?"

Astrid: "Daar weet ik helemaal niks van. Het kwam alleen van hem. In het begin kwam het (gevaar) voor Cor van John Mieremet, maar toen bleek dat Willem bij Mieremet was, was het voor Cor alleen maar 'Willem', Willem, Willem'. Niets anders."

11:27 dinsdag 18 december 2018

Later hebben Willem en Astrid verzonnen dat Stanley Hillis de afperser was van Sandra den Hartog.

"Haar is eerst verteld dat John Mieremet de bedreiger was aan wie ze moest betalen. Later was het Jotsa en weer later in ene Stanley Hillis. Op dat moment dacht zij ook: 'Wat raar'. Dat kwam doordat wij ineens aanknopingspunten hadden om het verhaal meer in de richting van Hillis te douwen. Zo is dat gegaan."

Het zal voor buitenstaanders lastig te volgen zijn, maar Astrid probeert de voortdurende intriges te schetsen in Holleeders wereld.

11:21 dinsdag 18 december 2018

De beruchte baas van de 'Joegomaffia' Sreten 'Jotsa' Jocic kwam volgens Astrid ook voor in de gesprekken, maar het bandje daarvan kan ze niet vinden.

Astrid: "Dat ging bijvoorbeeld over (zijn toenmalige vriendin) Sandra den Hartog, die al dan niet door de Joegoslaven zou worden bedreigd. Op een bankje bij (advocatenkantoor) Cleerdin en Hamer vertelde hij mij dat 'dat rond Jotsa allemaal spel was' (de suggestie dat Jocic Den Hartog bedreigde). Hij had zelf van Sandra haar geld afgepakt met die Joegoslaven als smoes. Hij had haar de hele tijd gedreigd met Jotsa, Jotsa , Jotsa maar pakte zelf Sandra's geld. Helaas kan ik de band niet vinden, al zie ik niet de relevantie voor deze zaak, want hier wordt hij niet voor vervolgd, toch?"

11:17 dinsdag 18 december 2018

Astrid Holleeder memoreert, met gebroken stem en in tranen, dat zus Sonja haar eerder wel had gewaarschuwd dat er iemand bij de school van haar kinderen stond (in 1996, voor die eerste aanslag op Cor van Hout).

"Ik ben advocaat en niemand is schuldig tot het tegendeel is bewezen, maar ik zou hem (Holleeder) zo graag dingen willen horen bekennen. Over de Deurloostaat (die eerste aanslag op Van Hout) dacht ik tijdens onze gesprekken: 'Tjé, jij zit het mij hier nu gewoon te vertellen'. Het maakt me niet uit wie het gedaan heeft (wie heeft geschoten) maar om degene die er achter zit. De schutter is maar een werktuig."

Officier Stempher: "Wij zien sterke aanwijzingen dat uw broer in die periode met Joegoslaven omging. Uit het dossier blijkt ook van in ieder geval één trip naar Sarajevo en wij hebben het idee dat hij daar vaker is geweest. Daarom vragen wij getuigen, zoals u, naar zijn contacten met Joegoslaven."

Astrid: "Hij had daar (in voormalig Joegoslavië) zijn contacten en volgens mij deed hij daar ook helemaal niet geheimzinnig over. Hij draaide Joegoslavische muziek in de auto. Hij hoopte extra aanzien te verwerven daar door iemand te helpen via plastische chirurgie zijn gezicht te laten veranderen. Door dat gezicht van die man te laten verbouwen wilde hij stijgen."

11:11 dinsdag 18 december 2018

Officier van justitie Lars Stempher wil 'nog wat losse eindjes bespreken'.

Eerst wil hij Astrid 'voorhouden' dat hij met Willem Holleeder heeft gesproken over zijn Joegoslavische contacten. Onder hen was 'meneer P., de vermoedelijke schutter op Cor van Hout in 1996' (bij de eerste aanslag op diens leven). "Uw broer zegt dat hij hem niet kende. Wat weet u daar van?"

Astrid: "dat heb ik toch al verklaard? Sonja heeft hem niet herkend en daardoor is hij niet veroordeeld. Die persoon was toen (tijdens dat proces) blij om, dat hij was vrijgesproken door die niet-herkenning van Sonja, bespraken we."

Over Milos 'Bato' P. heeft Willem nooit gesproken, zegt Astrid. Ook niet over Luka B.
"Ik heb er geen behoefte aan daar verder op te antwoorden. Ik vind het wel mooi zo.''(Astrid wil niet nog meer problemen door over bijvoorbeeld hier niet erg relevante Joegoslavische criminelen te spreken, heeft ze eerder wel gezegd.)

11:06 dinsdag 18 december 2018

Officier Tammes haalt een gesprek aan waarin Astrid en Willem fluisteren.

Astrid: "Hij heeft mij daar het geheimpje verteld dat Fred Ros Wim (Holleeder) 'moest doen' van Thomas van der Bijl. Toen hebben ze het omgedraaid (dus Ros moest Thomas van der Bijl late doodschieten)."

Tammes: "Maar het gaat er ook om wie op de motor heeft gezeten (bij de moord op Cor van Hout in 2003). Uw broer zegt: 'Zal ik je een geheimpje vertellen?' Waar gaat dat over?"

Astrid: "Hij heeft mij verteld wie wél op de motor heeft gereden (volgens Astrid wapenhandelaar Sjaak B.). En dat Thomas eigenlijk de verkeerde persoon heeft uitgezocht om hem (Willem Holleeder) om het leven te laten brengen."

Astrid: "Je gaat niet aan Wim beginnen (aan de liquidatie van Willem Holleeder). Niet in die periode in elk geval (toen Holleeder nog machtig was)."

Dit gaat over de periode voor Holleeder in januari 2006 werd gearresteerd vanwege afpersingen.

11:02 dinsdag 18 december 2018

Advocaat Sander Janssen heeft een vraag over een gesprek dat Willem en Astrid in een auto voeren. Volgens haar is het 'een schijngesprek' omdat Willem Holleeder in een (mogelijk afgeluisterde) auto nooit een echt gesprek zou voeren.

Janssen: "Toch staat in de weergave dat gefluisterd wordt. Waarom zou hij dan wel fluisteren als het een nepgesprek is?"

Astrid: "Hij fluistert dan zó zacht dat het niet opgenomen kan worden. Of we zeggen het tegenovergestelde van wat we bedoelen. Wij praten ook met de mond (playbackend zonder geluid)."

Willem Holleeder lacht cynisch. Astrid gaat stoïcijns door: "Hij (Willem) is dan behoorlijk in paniek omdat Fred Ros kroongetuige is geworden. Daarom zijn wij verbaal en non-verbaal op een manier aan het communiceren zodat (door afluisterende rechercheurs) alleen het goed wordt gehoord. We houden óók altijd nog rekening met camera's in de auto. Dus als we bewegingen maken, doen we dat subtiel."

Advocaat Janssen: "U moet ook nog auto rijden daarbij!"

Astrid: "Het is in onze familie onze tweede natuur. Mijn familie begrijpt me prima. Dat zult u ook hebben met uw kinderen en uw vrouw. Je ontwikkelt non-verbale communicatie."

10:52 dinsdag 18 december 2018

Aanklaagster Tammes schakelt over naar een oud gesprek dat Astrid opnieuw heeft beluisterd. Daarin zegt Willem dat 'Endstra hem ook heeft willen pikken.'

Tammes: "Uw broer zegt: 'Laat ik je dit zeggen, Endstra heeft me ook willen pikken...'

U zegt: 'Ja weet ik'. Wat weet u?"

Astrid: "We hebben het dan over (zus) Sonja die hem, in zijn beleving, pikt. Dat was ook het geval bij Endstra, volgens hem. Hij zegt: 'Kijken als ze op de grond ligt...' (Astrid maakt een handgebaar dat een pistool verbeeldt, merkt een rechter op.) Wij praten niet letterlijk over moorden. Daarom verwijst hij naar Endstra, die ook is vermoord. Ik besefte weer dat ik snel wat moest doen, want dat het niet lang meer ging duren met Sonja. 'Op de grond liggen' is bij ons vermoord worden."

Astrid herhaalt dat zij wel dingen kan verstaan in de opnames die de rechters, officieren en advocaten niet zeggen te verstaan. "Ik heb dat gesprek gevoerd. Ik kan het daardoor wel verstaan." Geïrriteerd: "Voor mij gaat het niet om kutten van: 'Deze woorden zijn niet duidelijk te verstaan'. Ik versta het wél."

10:44 dinsdag 18 december 2018

Tammes leest een stukje voor over 'die Marokkaantjes' die zich bij Holleeder meldden en die allemaal diensten aan hem wilden verlenen. Holleeder zegt in het gesprek: "Ik hoef ze maar te bellen.. Heb je werk, vragen ze dan."

Ook komt 'Zwarte Leen' weer langs.

Astrid: "Zwarte Leen is hem een doorn in het oog. (Vastgoedondernemer Leen B.) Leen was in 1996 ook in de Deurloostraat (in de Amsterdamse Rivierenbuurt) na de eerste aanslag op Cor van Hout. Dat wil niet zeggen dat Leen B. iets met die aanslag te maken had gehad, maar Willem had maar heel weinig nodig om een heel verhaal van te maken. Ook omdat Leen B. later met Willem Endstra was, vond mijn broer hem irritant. Hij was bang dat Leen B. met zijn geld aan de haal zou gaan. Zo denkt hij altijd."

Leen B. 'was doodsbang' voor Holleeder, zegt Astrid. "Je weet nooit wanneer de klap in het donker komt als je fout in zijn (Willems) hoofd zit. Dat heb je gezien bij Cor (van Hout) ook. Het geldt voor ons ook. Voor ons is dit ook een eindig verhaal, maar je weet alleen niet wanneer."

10:42 dinsdag 18 december 2018

Later op de opname gaat het om de mislukte aanslag die in 2013 op crimineel Gwenette Martha was gepleegd, waarna die met de politie was gaan praten.

Tammes: "Wat was uw belang daar uitgebreid over te spreken? Had uw broer een connectie met Martha?"

Astrid: "Het gaat om de vraag wat je doet in zo'n situatie. Ga je na een mislukte aanslag met de politie praten?"

10:38 dinsdag 18 december 2018

Officier Tammes memoreert dat het gesprek 'eindeloos verder gaat'. "Het gaat over (misdaadmagazine) Koud Bloed dat voor een belangrijk deel is gewijd aan Namik Abbasov, de aan een hersenbloeding overleden schutter die de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra had vermoord. (Ondergetekende had een uitgebreid artikel over hem geschreven in dat blad.)"

Astrid: "Het was heel belangrijk wat werd gezegd over wat Abbasov had verteld (aan de politie) en opgeschreven in een soort manuscript van een boek. Een advocaat bevestigde in Koud Bloed delen van wat Abbasov had gezegd en geschreven. Dat vonden wij gevaarlijk. Als je een deel bevestigt, bevestig je eigenlijk het geheel voor je het weet."

Willem Holleeder maakte zich wel zorgen om wat allemaal verscheen over de Rus.

Astrid: "Maar die Rus was wel dood. Dus wat kon hij verder nog zeggen?"

10:32 dinsdag 18 december 2018

Ook komt ter sprake dat (de latere kroongetuige) Fred Ros niet betaald was.

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder breekt in: "Niet betaald voor wat?"

Astrid: "Die hele kwestie toen. Ros zou een soort zwijggeld krijgen om niet te praten."

Janssen: "Het gaat niet om (de moord op) Thomas van der Bijl of zo?"

Astrid waarschuwde justitie aanvankelijk dat Fred Ros als kroongetuige weinig zou inbrengen, omdat hem zwijggeld was betaald. Ros had als kroongetuige inmiddels ook aan justitie verteld dat hem zwijggeld was betaald. Toch sprak hij honderduit.
De getuige kan nu niet precies zeggen wanneer ze deze opname maakte. Ze was al een tijdje heimelijk gesprekken met haar broer aan het opnemen, dat wel.

10:28 dinsdag 18 december 2018

Astrid: "Willem heeft ooit tegen ons gezegd dat hij 40 miljoen had, toen hij op zijn top was. Hij wilde naar de 100 miljoen. In de periode van dit gesprek (in de periode tussen zijn vrijlating na zijn straf voor afpersingen en vóór zijn arrestatie voor het geven van opdrachten voor liquidaties) moet hij geld maken met Puk (Lucas Boom, in 2015 geliquideerd in Zaandam).''

Astrid vroeg zich af hoe haar broer ooit al die tientallen miljoenen kon hebben, en nu niets meer. Maar vragen naar geld was heel gevaarlijk.

10:21 dinsdag 18 december 2018

Tammes heeft vragen over de opname van de dag waarop Astrid en Willem een editie van misdaadmagazine Koud Bloed kopen en een boek van journalisten Marian Husken en Harry Lensink over witwassen. Het Parool is al uitverkocht.

Astrid en Willem bespreken dat 'er steeds meer varianten komen op hetzelfde thema' (in boeken en het magazine). Willem zegt: 'Dat er geen geld meer is. Dat alles in beslag genomen is'.

Hij vindt het 'gunstig als dat er in staat, want Dino (Soerel) wil al het geld hebben'. Dino Soerel heeft Willem er volgens hem 'proberen in te douwen, levenslang, zodat hij het geld had'.

Tammes wil graag weten waar het gesprek precies over gaat.

Astrid: "Het lijkt me handiger als we het in stukjes opknippen. We bespreken dat er zo veel verschillende verhalen liggen over de liquidaties dat het heel moeilijk wordt voor justitie hem daar op vast te pinnen. Dat we bespreken dat er geen geld meer is, gaat er over dat zijn geld de hele tijd in beslag wordt genomen omdat ze denken dat die 18 miljoen (afgeperst van Willem Endstra) bij hem ligt."

10:12 dinsdag 18 december 2018

De officieren van justitie mogen getuige Astrid Holleeder als eerste vragen stellen over de twee opnames die zij als laatste heeft ingebracht.

Tammes: "Het eerste gesprek heet 'Drie boeken en een jas', het tweede heeft een cryptischere naam." Een rechter onderbreekt met de mededeling dat de opnameapparatuur van de griffier nog niet werkt.

Astrid, vanuit de cabine: "Helaas heb ik mijn opnameapparatuur niet bij me."

De techniek doet het. Het verhoor kan toch beginnen.

Tammes: "U zegt steeds dat u opnames heeft gevonden. Is dat dan echt fysiek vinden, of beluistert u iets dat u alsnog relevant vindt?"

Astrid: "Fysiek. Ik vind ze."

Aanklaagster Tammes vraagt hoe het kan dat het gesprek 'Drie boeken en een jas' zomaar 'in het midden begint'.

Astrid: "Dat heb ik al vaker gezegd: soms is het voice-gestuurd. (Dan gaat de opname pas lopen als er een stem is te horen.) Het kan ook zijn dat ik het zelf aan en uit zet. Soms is het niet helemaal gelukt. Ik moet u eerlijk zeggen dat ik behoorlijk onder spanning stond. Ik vond het allemaal doodeng om te doen. Ik ben heel blij dat ik juist dit bestand ook terugvond. Het geeft een goed beeld van het verloop van de dag..."

Tammes: "Het is zeven uur.."

Astrid: "Eerder is gesproken van knip-en-plakwerk. Nu heeft u het grote geheel."

Soms gebruikte ze verschillende opnameapparaten tegelijkertijd. Astrid: "Ik ben nog steeds gesprekken aan het zoeken, maar ik kan het gewoon niet vinden. Het gaat in zo'n hoog stresslevel. Mensen begrijpen wel dat je dingen goed verstopt en doordat je ze zo goed verstopt kun je ze niet meer vinden."

10:05 dinsdag 18 december 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting met wat formaliteiten. Een afgewezen verzoek om een getuige nogmaals te horen, de melding van binnengekomen stukken. Verder staat ''hopelijk het laatste verhoor van uw zus Astrid op de agenda''.

Willem Holleeder kondigt aan dat hij vandaag op enig moment 'tegen uw rechtbank nog wat zou willen zeggen en een en ander zou willen uitleggen'. Die gelegenheid zal hij krijgen.

09:28 dinsdag 18 december 2018

De inhoudelijke behandeling van de veelvoudige liquidatiezaak tegen Willem Holleeder (60) sleept zich richting het requisitoir (met tot besluit de strafeis), maar op zittingsdag 49 komt zijn jongste zus Astrid nóg een keer getuigen in 'de bunker' van de rechtbank in Amsterdam-Osdorp.

Het zal voornamelijk gaan over de nieuwe geluidsopnames die zij heeft ingebracht. Het zijn weer registraties van gesprekken met haar broer die ze stiekem heeft opgenomen toen het nog diep geheim was dat Astrid en zus Sonja én ex-vriendin Sandra den Hartog tegen 'De Neus' getuigden.

Met die bandjes, opgenomen met zorgvuldig verstopte apparatuur, wil Astrid de rechters bewijzen dat haar oudste broer haar inderdaad voortdurend in vertrouwen nam over ook zijn kapitale misdrijven, en dat hij uitspraken deed die (veelal indirect) bevestigen dat hij achter moordopdrachten zit.

In haar vorige verhoor, in november, schermde zijn zus met nóg meer toen Willem Holleeder zich wrokkig toonde over weer een setje gesprekjes. Op zijn vraag of dit het nou eens was, antwoordde ze eerst bevestigend, maar vervolgens suggereerde ze toch nog meer achter de hand te houden voor het geval Holleeder weer zou gaan zitten liegen.

Of haar negende verhoor ook echt het laatste zal zijn, blijft dus toch weer afwachten. Ook vandaag zal rechtbankvoorzitter Frank Wieland weer hopen dat broer en zus hun toon een beetje matigen. Op eerdere zittingen vergeleek hij de twee met kinderen op de achterbank, op weg naar een verre vakantiebestemming – die de vader het liefst gaandeweg uit de auto zou zetten. Ook toen hielden getuige en verdacht hun emoties niet heel lang in.

Het eveneens voor vandaag geplande verhoor van Holleeders ex-vriendin Sandra den Hartog (weduwe van de volgens haar in opdracht van Holleeder vermoorde Sam Klepper) is geschrapt. De reden bleef onvermeld.

Na de jaarwisseling is op maandag 14 januari nog een zittingsdag gepland waarop het Openbaar Ministerie nog wat stukken zal voorhouden en waarop de rechters zijn 'persoonlijke omstandigheden' met de verdachte willen bespreken. Verder zijn in die week nog wat 'reservedagen' ingeruimd. Voor de zekerheid, want in een megaproces zoals dat tegen Holleeder weet je het nooit.

Het requisitoir van officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher is voorzien in de twee eerste volle weken van februari. In maart komen advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz dan met hun pleidooien.

Het vonnis zou in juli 2019 moeten volgen.

21:33 vrijdag 23 november 2018

In zijn grote liquidatiezaak besloten Willem Holleeder en zijn zussen een week vol emoties in stijl. Met tirades en sneren en, in de namiddag, oud-Jordanees geschreeuw. Lees een samenvatting van dag 48.

16:29 vrijdag 23 november 2018

De rechtbank sluit de verhoordag af en wenst Holleeder 'een goede reis terug' (naar de Extra Beveiligde Inrichting in Vught).

De twee verhoordagen van volgende week, dinsdag en donderdag, gaan niet door.
Waneer de zaak wel verder gaat en hoe, bepaalt de rechtbank later.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland wijst er op dat Astrid Holleeder al acht dagen is verhoord. Hij wil het nadere verhoor (over haar recent ingebrachte opnames) tot één dag beperken.

16:25 vrijdag 23 november 2018

Willem Holleeder krijgt als laatste het woord. Hij twijfelt of hij vragen wil stellen. "Ik weet wel dingetjes, maar het is allemaal voorbereid..."

Sonja: "Ik zweer het op de dood van mijn kinderen dat het waar is wat ik vertel."

Holleeder: "Je liégt Boxer (Sonja's bijnaam voor zijn oudste zus)! Jij moet vanavond in de spiegel kijken. Je bent veranderd. Je bent een leugenaar. Als je dan toch zo bijdehand bent: waarom heb jij dan een ander slot op de deur gezet?"

Sonja: "Omdat Cor zo vervelend was in die tijd. Niet omdat jij me gezegd had dat Cor gevaar liep."

Holleeder: "Het is makkelijk om mij overal de schuld van te geven. Waarom heb ik dat miljoen betaald dan (om het conflict tussen Cor van Hout en hemzelf en rivalen Sam Klepper en John Mieremet te sussen)? Waarom zou ik dat betalen als ik wilde dat Cor werd doodgeschoten? Dan hield ik dat miljoen wel in mijn zak, toch? Je bent een leugenaar. Boxer, weet je..."

Rechter Wieland: "Ik heb het gevoel dat ik naar een tenniswedstrijd zit te kijken tussen professionele tennissers. Het gaat zo snel en de bal is nog niet uit..."

Holleeder: "Boxer, je liegt. Luister heel goed, Boxer, en ga niet tegen me in. Dat jij liegt moet je zelf weten, maar je moet je schamen. Jij bent niet goed, jij. Ga niet tegen me in... Wie heeft voor jou een woning geregeld zodat je veilig was?"

Sonja: "Vuile leugenaar... Slaap lekker, Wim."

Holleeder: "Ik slaap lekker hoor, maak je geen zorgen. Ik vind het wel erg hoor, dat jullie de stekker d'r uit hebben willen trekken (toen hij aan de hartbewaking lag), haha."

Sonja: "We hadden het moeten doen. Jij hebt geen enkele empathie, jij. Waarom mocht ik tossen op mijn kinderen dan, wie het eerste zou gaan? Zweer jij op (Holleeders zoon) dan dat dat niet waar is?"

Holleeder: "Boxer, ik zweer het op (de naam van zijn zoon).."

Sonja: "Dat heb je al eerder gedaan, hé, zweren op je zoon. Je hebt toen ook gezworen dat je mijn kinderen zou doodschieten als ik je niet zou zeggen waar Cor was."

16:07 vrijdag 23 november 2018

Officieren van justitie Lars Stempher en Sabine Tammes hebben nog wat laatste vragen over de eerste aanslag op Cor van Hout in 1996, in de Deurloostraat in de Amsterdamse Rivierenbuurt.

Sonja vertelt dat ze kort voor de aanslag al een verdachte man zag bij de school van haar kinderen, ergens in de drie weken voor de aanslag waarin Cor van Hout vanwege een ruzie in Buitenveldert woonde. De dag dat hij werd beschoten wilde Van Hout de ruzie volgens Sonja bijleggen en wilde hij samen met haar hun zoontje van 2,5 jaar ophalen.

15:59 vrijdag 23 november 2018

Janssen verhaalt weer over de kleine foto van Thomas van der Bijl die Sonja zeer tegen haar zin aan Willem Holleeder had moeten geven, waarna die werd vermoord in zijn café De Hallen in Amsterdam-West.

Janssen: "Heeft u ooit nog gehoord of zo'n foto in een dossier is opgedoken? Voor zo ver mij bekend heeft niemand over zo'n foto verteld."

Sonja: "Hij heeft echt wél een foto van Thomas aan mij gevraagd."

15:54 vrijdag 23 november 2018

Astrid vertelde dat Willem Holleeder ook een vuurwapen op de zoon van Cor van Hout en Sonja had gezet om af te dwingen dat zij zou zeggen waar Cor zat. Over de raket noch over dat wapen op het hoofd van haar zoon vertelde ze aan Cor.

Waarom, vraagt advocaat Janssen?

Sonja: "Ik wilde dat Willem noch Cor zou worden doodgeschoten. Als ik dat aan Cor had gezegd, had ie (Holleeder) niet meer geleefd."

Janssen: "Nou én!"

Sonja wordt boos: "Ik wil helemaal niet dat iemand wordt doodgeschoten! Mijn broertje Willem niet en Cor niet!"

Janssen: "Kunt u zich voorstellen dat wanneer zich dit allemaal afspeelt, dat u zo onder druk wordt gezet (de verblijfplaats van Van Hout te verklappen), dat ik me moeilijk kan voorstellen dat u dit niet vertelt aan Cor?"

Sonja: "Ik hoopte altijd nog dat Willem en Cor het ooit nog zouden uitspreken.''

Willem Holleeder: "Ik kén je zeggen dat dit niet gebeurd is!"

Sonja: "Ik kan... Laat maar. Ik reageer niet."

Rechter Wieland: "Heel verstandig, mevrouw."

15:49 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Sander Janssen begint weer over de stukken uit de gestolen computer van misdaadjournalist John van den Heuvel die Holleeder aan Astrid had gegeven. Daarin stond dat Holleeder voor criminelen John Mieremet en Sam Klepper de woning van Cor van Hout in de Deurloostraat in de Amsterdamse Rivierenbuurt zou hebben aangewezen, zodat hij daar zou kunnen worden vermoord.

Sonja: "Ik had ook al mensen gezien bij de school van de kinderen."

Sonja vertelt dat Cor van Hout in die periode (in 1996) bij haar weg was en tijdelijk in Buitenveldert woonde. Holleeder zou haar op een dag in zijn auto hebben gezet en naar Cor hebben gereden 'om het goed te maken'.

Janssen haalt aan dat crimineel Mink Kok vertelde dat hij Cor van Hout ooit met een vriend samen stomdronken in zijn eigen auto naar zijn huis had gereden en hem thuis in bed had gelegd (in de Deurlostraat, ter illustratie dat veel criminelen wisten waar Cor van Hout woonde).

Sonja: "Ik ken die hele Mink niet. ik heb nooit een Mink gezien, ik weet niet eens hoe hij er uit ziet."

Janssen haalt getuigen aan die zeggen dat 'iedereen wist waar Cor woonde' en dat Holleeder de woning niet zou hoeven aanwijzen aan klepper en Mieremet.

Sonja: "Misschien wist alleen de schutter niet waar Cor woonde.."

Sonja 'zweert op de dood van haar kinderen' dat Holleeder van haar eiste dat ze hem signalen gaf om aan te geven dat Cor van Hout thuis was.

Sonja, geëmotioneerd: "Ik heb écht in een hel geleefd!" Als ze niet zou zeggen waar Cor van Hout was, zou Willem 'een raket' bij haar 'naar binnen schieten'.

15:42 vrijdag 23 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland heropent de zitting met de opmerking dat het 'vrij heftige dagen zijn' en dat de rechtbank tot uiterlijk half vijf door wil met het verhoor, om daarna nog wat laatste zaken te bespreken zodra getuige Sonja Holleeder is vertrokken.

15:16 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Janssen wil het weer hebben over de overeenkomst die Willem Holleeder ondertekende waarin hij liet weten geen bezwaar te hebben tegen de Hollywoodverfilming van het boek over de ontvoering van Heineken en diens chauffeur Ab Doderer.

Janssen vraagt of het klopt dat de eerste onderhandelingen over die Amerikaanse verfilming al plaatsvonden toen Holleeder nog in de cel zat?

Sonja: "Dat weet ik niet meer. Ik weet dat Wim heel veel heeft lopen tieren en schelden tegen me op het Gelderlandplein omdat hij geld moest hebben van die film."

Officier van justitie Sabine Tammes vraagt of het kan kloppen wat Holleeder heeft gezegd, dat hij bij Sonja tekende voor akkoord voor die film terwijl hij zijn leesbril niet bij zich had en dacht dat hij verzekeringspapieren tekende.

Sonja: "Denk je dat hij gek is? Hij is dat bij mij thuis komen tekenen! Als hij zijn leesbril niet heeft, tekent hij echt niet hoor. Dan ben je bij de verkeerde."

Holleeder, roept er doorheen: "Denk je dat ik gek ben dat ik ga tekenen dat ik geen geld krijg?!"

Sonja Holleeder registreerde de naam Willem Holleeder bij het Europese merkenbureau, volgens hem buiten zijn weten, om te voorkomen dat derden aan de merchandise zoals T-shirts, petjes et cetera zouden kunnen verdienen.

Sonja: "Slim hè?" Ze zegt dat uit eigen beweging te hebben gedaan. Ze registreerde die naam op het adres van een advocaat.

Janssen vindt het maar vreemd dat Sonja die naam 'Willem Holleeder' uit zichzelf registreerde.

Sonja, venijnig: "Zie ik er nou zo dom uit? Dat ik dat niet zelf kon verzinnen? Jij ziet het allemaal maar in het negatieve."

De rechtbank onderbreekt voor een koffiepauze van ongeveer een kwartier.

15:03 vrijdag 23 november 2018

Raadsman Janssen haalt de aangifte aan die Sonja en Astrid Holleeder deden omdat zoon Marcel Grifhorst van 'de vijfde Heinekenontvoerder' Rob Grifhorst hen 'namens (Heinekenontvoerder) Frans Meijer twee ton probeerde af te persen'.

Sonja: "Klopt. Ik laat me niet afpersen."

Mogelijk waren ook Holleeders vrienden Richard G. en diens broer bij de afpersing betrokken, dachten de zussen. Ze zeiden in hun aangifte te denken dat ze zouden worden afgeperst en mogelijk daarna te worden vermoord.

Sonja: "Dat is de methode van mijn broer, hè?" Of Holleeder, die inmiddels in de Extra Beviligde Inrichting in Vught zat, in staat was zijn zussen af te persen? vraagt Janssen. Sonja: "Dat maakt niks uit, hè?"

In een gesprek met Marcel Grifhorst dat ze heimelijk opnam, klonk Sonja poeslief, merkt Janssen op.

Sonja: "Zo doe je dat, hè? Als je meteen gaat schreeuwen, vertellen mensen je niets meer, dus je doet aardig. Als iemand weg is denk ik: 'Hé, wat ben je eigenlijk een hond om mij twee ton af te persen."

14:52 vrijdag 23 november 2018

De anekdote passeert weer dat Cor van Hout zijn vriend Ariën K. in een van zijn vele dronken buien eens een hete bitterbal op zijn hoofd had gedrukt, wat hem een pijnlijke blaar had opgeleverd. Zijn andere vriend en chauffeur Bas Vermeulen zou hij, weer dronken, onder schot hebben gehouden.

Sonja overwoog aanvankelijk niet het in 2011 door haar stiekem opgenomen gesprek met Ariën K. naar de politie te brengen of daarover te spreken toen ze in liquidatiezaak Passage moest getuigen. "Allemaal heel heftige mensen leefden nog."

14:49 vrijdag 23 november 2018

Janssen stapt over op het gesprek dat Sonja voerde met de criminele vriend Ariën K. van Cor van Hout, lang nadat die was geliquideerd. Zij nam dat gesprek stiekem op. Sonja: "Ariën K. moest getuigen over Dino."

Ariën K. vertelde in het gesprek dat hij geen keus had dan te verklaren dat Willem Holleeder de naam van Dino Soerel misbruikt had. Holleeder maakte zich er druk om dat ook hem werd gevraagd zo'n valse verklaring af te leggen in het voordeel van Soerel.

Ariën K. 'was heel bang' voor de mensen die hem hadden benaderd om die valse verklaring af te leggen (Turken onder aanvoering van de later geliquideerde Ali Akgün).

14:38 vrijdag 23 november 2018

Toen Sonja's dochter 'in een dronken bui' eens tegen die ex-vriendin had gezegd hoe erg ze het vond dat haar oom Willem Holleeder haar vader Cor van Hout had vermoord, 'gaf zij dat meteen door aan Wim', zegt Sonja boos.

Janssen haalt aan dat volgens de ex niet Willem Holleeder maar Cor 'de schrik was van de familie. Sonja: "De enige schrik van de familie was híj (Willem). Cor was geen makkelijke man, maar de schrik was Willem."

"Weet je waarom Cor zo vervelend was geworden? Door Willem. Het ging altijd maar om Wim. Wij (haar man Cor van Hout en Sonja) hadden altijd ruzie omdat ik hoopte dat het ooit goed zou komen tussen Cor en Wim."

Janssen haalt aan dat de ex-vriendin zegt dat 'Cor nog agressiever werd toen hij snoof'. Sonja: "Ze moet eens naar haar eigen kijken! Dat mens is knettergek! Cor hep nooit gesnoven."

Sonja zegt dat ze van Willem bij die ex-vriendin moest gaan logeren in München, 'om haar in de gaten te houden'. Sonja: "Dan kon Wim weer naar zijn andere vriendinnetjes. Hij wilde van haar alleen maar weer het geld afpakken. Het is alleen maar uitbuiten, meer niet. Wij hebben haar tegenover hem altijd alleen maar aardig gevonden. En Wim riep over haar alleen maar 'mafkees dit, mafkees dat'..."

De ex zegt ook dat Willem Holleeder de criminele vastgoedmagnaat Willem Endstra 'adoreerde'. 'Auto's wassen, voor de kinderen zorgen, al die vriendinnen van Endstra verzorgen..'

Sonja: "Zo begint het, hè? Wim pakt ze helemaal in. Zo doet ie het altijd. Hij pakt je in en hij schopt je daarna weer weg als hij je niet meer kan gebruiken. Dan ben je zo weer weg."

14:35 vrijdag 23 november 2018

Toen Holleeder met zware hartproblemen in het ziekenhuis lag, zag de ex-vriendin Sonja 'alleen maar huilen', houdt Janssen de getuige voor. Sonja: "Uiteindelijk vond ik het wel erg, absoluut, maar tegelijkertijd hebben we wel gedacht of we de stekker er uit konden trekken."

Janssen: "Ze zegt ook dat uw moeder altijd aan het huilen was in die tijd om uw broer. 'Stien was altijd aan het huilen', zegt ze."

Sonja: "Vind je het gek als zij (die ex) elke dag belt!" Gelach op de publieke tribune.

Sonja: "Dat ik tranen met tuiten huilde...? Ze liegt alle kanten op. Als ik huil, hoor je mij niet eens huilen... Ze liegt."

14:29 vrijdag 23 november 2018

Janssen haalt ook de ex-vriendin van Holleeder weer aan die bij de onderzoeksrechter heeft verteld dat de familie Holleeder 'een soort surrogaatfamilie' voor haar was.

Sonja: "Ik zal je zeggen: ik had echt medelijden met die vrouw. Wat zij allemaal voor mijn broer deed en hoe gek ze op hem was. Die vrouw heeft alles voor hem gedaan. Alles, álles, álles."

"Zelfs een motor gekocht voor hem. Ze was zo gek op hem dat ze mijn moeder heeft gebeld omdat ze van het dak wilde springen omdat ze mijn broer niet meer kon zien. Ik vond het niet om aan te zien hoe mijn broer met haar om ging. Het draaide voor hem weer alleen maar om geld."

Dat de ex-vriendin dacht dat de zussen 'vier handen op één buik waren' met Holleeder, verbaast Sonja niet. "Iedereen dacht dat. Maar zo was het niet, hoor. Dat werd gespeeld. Ik kon niet anders, hè? Ik had geen keus."

"Als je niet mét hem bent, ben je tégen hem, hè? Je wilt hem echt niet tegen je hebben. Er zijn nog honderd anderen die het zo ervaren hebben dat wij heel goed waren met mijn broer."

14:26 vrijdag 23 november 2018

Sonja zegt te hebben gehoord dat haar broer de helft kreeg van het miljoen dat de groep ('de brommerclub') rond Willem Holleeder van Kees Houtman had afgeperst. (Daar is Holleeder ook voor veroordeeld.)

Sonja weigert te zeggen van wie ze dat heeft gehoord. Bits: "Voor wat? Ik ga hier nu geen mensen noemen."

De rechtbank zal later moeten beoordelen of Sonja de vraag van Janssen alsnog moet beantwoorden.

14:20 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Sander Janssen krijgt het woord weer. Hij zal allereerst vragen stellen over de (aanloop naar de) liquidatie van Kees Houtman. Sonja heeft via Telegraafverslaggeefster Saskia Belleman op Twitter gevolgd wat Astrid daarover vanmorgen heeft gezegd, zegt ze. De rijk gevulde publieke tribune applaudisseert voor Belleman.

Sonja zegt weinig te weten van het conflict waarin Houtman en zijn gewezen vriend George van Kleef waren verwikkeld, maar vertelt nu wat ze weet.

Sonja: "George van Kleef benaderde me omdat hij had gehoord dat ze met Wim bezig waren (hem wilde doodschieten). Hij wilde Wim waarschuwen. Daarna kwam hij (George van kleef) niet van hem (Holleeder) af. Dat Wim later George niet heeft gewaarschuwd dat ze hem (Van Kleef) wilden vermoorden, neem ik hem heel erg kwalijk."

Op 10 november werd Van Kleef vermoord, acht dagen na Kees Houtman.

14:14 vrijdag 23 november 2018

Holleeder 'vond het heel irritant' dat allerlei mensen meeluisterden als hij in de gevangenis in Vught bezoek ontving. Later mocht hij bezoek ontvangen in een apart kamertje.

Rechter Mildner heeft een overzicht van bezoeken die Sonja Holleeder bracht aan Holleeder, in Vught. Ze kwam volgens die registraties wekelijks, ook op de dag van de moord op Van der Bijl en de week daarna.

Vanaf woensdag 3 mei mocht zijn bezoek Holleeder ontmoeten in een aparte kamer.

Holleeder heeft steeds ontkend dat Sonja hem niet kan hebben bezocht na de moord op Van der Bijl omdat hij was overgeplaatst. Rechter Mildner: "Dat blijkt dus wel zo."

Holleeder: "Ik kan me dat niet herinneren. Volgens mij was het niet zo." Sonja: "Jawel hoor, dat weet ik zeker."

14:06 vrijdag 23 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland begint de middagzitting en begroet Sonja Holleeder in de getuigencabine. 'Oudste rechter' Benedicte Mildner begint met 'een heel specifieke vraag' die ze heeft. "U heeft verteld over de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl, van wie Willem Holleeder een foto zou hebben gevraagd in de periode voordat Van der Bijl zou worden geliquideerd."

Sonja: "Eerst had ik gezegd geen foto te hebben, maar ik vond er toch één en de volgende dag is hij die komen halen. Toen het gebeurd was met Thomas (hij was vermoord in zijn café) bezocht ik Willem in (de gevangenis in) Vught. Ik zei: 'Goh, wat erg hè, van Thomas'. Hij schudde zijn hoofd om duidelijk te maken dat ik niets moest zeggen. Bij het weggaan omhelsde hij me en fluisterde: 'God, vraag eens aan As (Astrid) of ze wat hebben gevonden, een foto of zo."

12:52 vrijdag 23 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland wil het verhoor afronden. "Mevrouw moet maar nog een keer terugkomen. Dan kunnen we het de volgende keer ook hebben over de bandopnames die nieuw zijn ingebracht."

Astrid: "Ik kom wel weer terug hoor. Als het aan mij ligt, gaat het volgende week donderdag weer door (als weer een zitting staat gepland). Ik wil eigenlijk wel voor het einde van het jaar klaar zijn."

Wieland geeft Willem Holleeder het woord. "Wilt u het leuk houden?"

Holleeder: "Ik zal het rustig houden. Astrid heeft daarstraks gezegd dat ik Cor (van Hout) ergens heb opgehaald om hem te laten neerschieten in de Deurlostraat. Hoe zit dat dan?"

Astrid: "Zo heb ik het niet gezegd. Jij hebt Sonja ergens opgehaald om haar naar Cor te brengen.."

Holleeder: "Ik weet zelf wel hoe het gegaan is. Iedereen wist waar Cor woonde. Ik weet zelf wel hoe het gegaan is. Als ik Cor had willen laten doodschieten, had ik ze (de moordenaars) zijn andere adres toch wel gegeven?"

12:39 vrijdag 23 november 2018

Astrid haalt aan dat crimineel George van Kleef haar broer had gewaarschuwd dat 'ze met hem bezig waren' (Holleeder wilden liquideren). Dat was ook in de aanloop naar de moord op Kees Houtman. Astrid: "Nu is Sjors dood." Van Kleef werd op 10 november 2005 vermoord, ruim een week nadat Houtman op 2 november was vermoord.

Advocaat Sander Janssen wil meer weten over de dreiging dat Willem Holleeder zou worden vermoord, en dat hij werd gewaarschuwd door George van Kleef. Astrid: "Op dat moment gaat Wim plukken aan Sjors. Wat weet je? Wat weet je? Wim had ook nog zijn eigen beef met Kees Houtman. Toen heeft Wim de groep rond die jongen (Van Kleef) misbruikt om die tegen Kees Houtman en Thomas van der Bijl in te zetten. Later waarschuwt Wim Sjors niet als dié gevaar loopt. En Sjors lag op de grond..."

12:35 vrijdag 23 november 2018

Het gaat nu over de periode voor de moord op Kees Houtman, bij wie Holleeder 'een raket' naar binnen zei te willen schieten. Astrid zegt dat uit zijn hoofd te hebben willen praten. "Als je een raket bij iemand naar binnen schiet, word je een staatsvijand en krijg je de BVD (AIVD) op je nek."

12:26 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Janssen en Astrid Holleeder halen de tijd terug waarin Fred Ros als kroongetuige werd gepresenteerd. Willem Holleeder had daarover 'heel veel stress'. Astrid hoorde van Willem en zijn toenmalige advocaat Stijn Franken dat die laatste 'nog wel contact zou hebben' met de advocaat van Ros. Daaruit maakte Astrid op dat Ros zijn verklaringen op Willem zou afstemmen en 'Wim steunde'.

Astrid: "Ik wil het hier niet meer over Stijn (Franken) hebben. Ik heb respect voor hem, prima. Ik vind het wel heel erg belangrijk dat ik hier in het kader van de waarheidsvinding dingen zeg. Ik heb daar zelf geen belang bij. Ik heb juist geen belang bij het ondermijnen van (de verklaringen van) Ros. Dit is hoe ik zijn verhaal kan plaatsen als het over Dino gaat. (Fred Ros beschuldigt vooral Dino Soerel van het geven van moordopdrachten aan hem)."

12:18 vrijdag 23 november 2018

Willem Holleeder kan niet wachten met reageren. "Het is leugen op leugen op leugen. Ik kan dat allemaal niet onthouden om op het einde van de dag pas te reageren!"

Rechter Wieland: "Daar heeft u pen en papier voor en uw advocaat. Aan het einde mag u vragen stellen en opmerkingen maken. Dat zal over een half uur of zo zijn."

12:15 vrijdag 23 november 2018

Crimineel Mink Kok vertelde in een boek en bij de onderzoeksrechter over de conflicten en over de dreiging tegen Cor van Hout.

Janssen: "Mink zegt wat zo veel getuigen zeggen: iedereen wist dat Cor van Hout in de Deurloostraat in de Rivierenbuurt woonde. Dat Willem Holleeder het huis van Cor (in 1996) dus helemaal niet heeft hoeven aanwijzen aan Sam Klepper en John Miermet (die Van Hout daar vervolgens lieten neerschieten). Later bleek dat John Mieremet allemaal verhalen over Holleeder aan het vertellen was."

Astrid: "Ik ken alleen de kant van Wim. De dreiging die hij voelde uit de hoek van Mieremet. Maar ik had het idee dat mijn broer de machtigste was en dat hij nooit het onderspit zou delven."

12:06 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Janssen zweeft in vogelvlucht over de ingewikkelde conflicten die rond de millenniumwisseling speelden in de Amsterdamse onderwereld en wat getuigen daar over hebben gezegd.

Ook de liquidatie van crimineel Sam Klepper in 2000 komt langs, net zoals de schietpartij waarbij crimineel John Mieremet in 2002 zwaargewond raakte op de Keizersgracht.

Astrid gaat daar niet diep op in. Veel dingen 'zijn niet blijven hangen'.

11:58 vrijdag 23 november 2018

Willem Holleeder was volgens een getuige 'idolaat' van de malafide vastgoedbaron Willem Endstra. Hij was altijd voor Endstra bezig, die constant vier, vijf vrouwen had. Na de liquidatie van Endstra in 2004 was Holleeder daar volgens de getuige dagenlang kapot van.

Astrid: "Ik ben daar niet bij geweest."

Janssen: "Heeft u nooit overwogen Endstra te waarschuwen dat hij gevaar liep, via welke weg dan ook?"

Astrid: "Nee. Ik had allemaal mensen om me heen ook, hè, die ik niet in gevaar wilde brengen. Zoals ik nu al mensen in gevaar breng, helaas. Het was ook duidelijk dat Endstra mijn broer wilde vermoorden. Je gaat dan informatie verstrekken waarvan hij (Holleeder) meteen zou weten waar die vandaan kwam. Ik had toen nul vertrouwen in justitie, vanwege hoe ze me hadden behandeld altijd."

11:49 vrijdag 23 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland heropent de zitting en geeft advocaat Sander Janssen weer het woord. Janssen komt terug op 'een bijzin' uit de ochtend, toen Astrid Holleeder zei dat in een gesprek met haar broer aan de orde was gekomen dat 'Jesse niet betaald was'. Janssen: "Betaald waarvoor?"

Astrid: "Voor (de liquidatie van) Cor. Jesse R. is niet helemaal betaald toen (voor het mee uitvoeren van de liquidatie)."

Janssen memoreert dat Jesse R. in de liquidatiezaak Passage de moorden op Kees Houtman (in 2005) en Thomas van der Bijl (in 2006) zou hebben gepleegd. "Dat lijkt me niet in lijn met het niet betaald zijn voor de liquidatie van Cor van Hout (al in 2003). Ik vind het moeilijk te volgen dat iemand die niet is betaald voor een liquidatie in 2003, twee jaar later voor dezelfde opdrachtgevers weer liquidaties gaat plegen..."

Astrid: "Het is wat hij (Willem) zegt in ons gesprek. Ik weet het verder niet."

11:21 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Sander Janssen haalt het interview van ex-kantoorgenoot Jos Rijser in Het Parool aan. Die vertelde dat Astrid hem er in haar kantoor boos op aansprak dat hij getuigen had bijgestaan tegen Willem Holleeder.

Astrid: "Ik kan me dat incident met Rijser op mijn kantoor niet herinneren en niemand van de familie heeft er op deze manier herinneringen aan. Het klopt wel dat wij altijd hebben willen doen alsof alles normaal was met Willem. Niemand mocht weten hoe wij werkelijk tegenover Willem stonden."

"Ik zou Rijser nooit wijzer hebben gemaakt dan hij was, dus dat zou kunnen kloppen. Ik had aan dat mij tevoren opgestuurde artikel niets toe te voegen, dus heb geen wederhoor gegeven. Dat artikel werd wel weer een hoop heisa. Daar baal ik wel van."

Dat ex-kantoorgenoot Jos Rijser getuige Thomas van der Bijl bijstond tegen Holleeder, vond Astrid altijd al wel 'raar'. "Ik vond het vreemd dat hij dat ook al deed toen we nog kantoorgenoten waren, maar ik zou me nooit bemoeien met wat hij doet. Hij doet zijn ding en ik doe mijn ding. Ik herinner me dit incident niet en het ligt niet in mijn aard iemand zo aan te spreken zoals hij zegt."

Jos Rijser, ex-kantoorgenoot van Astrid Holleeder.Beeld Marc Driessen

11:16 vrijdag 23 november 2018

'Jongste rechter' Margo Somsen haalt aan dat de ex zei dat ze het idee had dat de familie Holleeder haar wel aardig vond, maar dat de familie het ook niet zou laten merken als die haar níet mocht om Willem Holleeder niet te mishagen.

Ze zei ook dat Cor van Hout in de jaren voor zijn dood hét grote probleem voor de familie was. Astrid: "We hoeven Cor hier niet heilig te verklaren. Ieder huisje heeft zijn kruisje."

11:11 vrijdag 23 november 2018

De ex-vriendin zegt dat moeder Stientje en zus Sonja 'alleen maar huilden' toen Willem Holleeder in 2007 zijn levensgevaarlijke hartkwaal had. Iedereen was intens verdrietig. De ex kan niet geloven dat Astrid en Sonja eigenlijk al afstand hadden genomen tot Holleeder en dat moeder Stien werkelijk in een brief schreef Willem nooit meer te willen zien uit angst dat haar kleinkinderen iets gebeurt.

Astrid: "Ik heb er geen behoefte aan die ex hier voor schut te zetten. Zij heeft vijftien jaar tevergeefs op hem gewacht. Wilt u nog meer over haar borderlinesyndroom horen? Please, stop daar mee."

Astrid laat zich toch een kwalificatie over de bewuste ex ontvallen ('schijthoer!'), maar wil verder niet in detail treden.

11:06 vrijdag 23 november 2018

Astrid baalt van hoe haar broer over haar praat in zijn proces. "Het is altijd maar beschadiging, beschadiging, beschadiging."

Advocaat Sander Janssen haalt aan dat een ex-vriendin van Holleeder aan die heeft gezegd dat Astrid, Willem en de rest van de familie 'bijna incestueus' met elkaar omgingen. Zo nauw.

Astrid: "Als je bent opgegroeid in een situatie waarin wij zijn opgegroeid (met een tirannieke vader), is het heel moeilijk je als volwassenen tot elkaar te verhouden. Ik was Wims kleine zusje en ik vind het nog steeds heel moeilijk als volwassene met Wim te praten hier. Wij zijn het kind-zijn onderling nooit ontgroeid."

11:03 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Janssen haalt aan dat 'nogal een lang stuk in The New Yorker is verschenen'. "Dat zal u niet zijn ontgaan. (Dat is sarcastisch bedoeld, Astrid Holleeder werkte volop aan dat artikel mee, tot Willem Holleeders weerzin). In dat stuk staat dat u volgens de verslaggever 'verrassend open bent' over de Heinekenmiljoenen waarvan Sonja en de hele familie leefde en nog leeft."

Astrid: "Dat ging over het verleden, niet over nu. Sonja leeft niet meer van de Heinekenmiljoenen. Ik kan niet zo'n gesprek met The New Yorker aan gaan als ik niet open ben. Dat is constant factchecking en factchecking en factchecking... Dus ik heb open verteld, maar over het verleden."

"Wij zijn heel zuiver geweest. Pas op het moment dat wij klaar waren met Goudsnip (de zaak over het witwassen van de Heinkenmiljoenen) zijn we gaan getuigen. Als ik een belang had gehad en een beloning had gewild, waren we kroongetuigen geworden. Maar wij zijn gewone getuigen geworden."

10:57 vrijdag 23 november 2018

Janssen begint over 'nepgoud' dat Holleeder cum suis 'van een Joodje' hadden gekocht van een deel van het Heineken-losgeld (zoals zij de verkoper kennelijk noemden).

Astrid: "Vindt u dat belangrijk? Vraag het aan je cliënt."

Willem Holleeder komt tussendoor. "Voorzitter, ze liegt weer en bedriegt weer. Het wordt hier wel steeds moeilijker voor me mijn mond te houden. Mag ik wat zeggen?"

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "We hebben liever dat u uw commentaar bewaart voor later."

10:50 vrijdag 23 november 2018

Steeds blijkt dat advocaat Janssen in de gespreksopnames andere dingen hoort dan Astrid zegt. Astrid: "U gaat er steeds maar van uit dat wat gezegd wordt, de waarheid is en gemeend is. In de onderwereld werkt het anders. Niemand zegt wat hij echt bedoelt."

Astrid windt zich duidelijk op omdat Janssen en anderen in haar ogen niets begrijpen van de mores in de onderwereld. Haar broer en zijn vrienden, 'allemaal lijpies en mafkezen', liegen altijd en haar zus Sonja en zij moesten altijd maar mooi weer spelen om te zorgen dat ze niet in groter gevaar zouden komen.

"Het kan best zo zijn dat ik vriendelijk doe, omdat ik niet kan instappen bij iemand en kan gaan roepen dat ik afgeperst word."

Janssen herhaalt dat hij 'alleen maar leest' in de opgenomen gesprekken dat Astrid het zegt zo erg te vinden voor Marcel Grifhorst et cetera, terwijl ze hem ondertussen tegenover justitie van afpersing beschuldigt.

Astrid: "Je praat mee, je draait mee. Zo gaat dat in dat milieu."

10:46 vrijdag 23 november 2018

Astrid Holleeder heeft eerder aangifte gedaan van afpersing door (Heinekenontvoerder Frans Meijer via Marcel Grifhorst, de zoon van 'de vijfde Heinekenontvoerder' Rob Grifhorst). Meijer eiste volgens Astrid 200.000 euro via Grifhorst junior. Ze zei bang te zijn vermoord te worden.

Astrid: "Ik zal het preciseren. Frans Meijer en zijn vrienden zijn geen jongetjes waar je zomaar langs loopt. Meijer is onlangs (in West) weer gepakt met een wapen. Hij zag ons als verlengstuk van Willem Holleeder. Wij waren al eerder door Frans Meijer aangesproken. Toen wilde hij ook al geld van Sonja. Dat was in 't Kleine Kalfje (aan de Amstel). Hij pakte mijn arm en draaide die heel hard om zodat het heel erg pijn deed. Hij was heel bedreigend."

Astrid 'vindt het allemaal niet zo heel relevant' wat er is gebeurd met Frans Meijer, zegt ze nu. "Ik ben ook niet geïnteresseerd in Marcel Grifhorst."

10:35 vrijdag 23 november 2018

Raadsman Sander Janssen gaat zeer gedetailleerd in op eerdere verklaringen van Astrid Holleeder in bijvoorbeeld de liquidatiezaak Passage. Wat hij nu op de deze week ingebrachte bandopnames hoort, schetst in zijn visie een heel ander beeld.

Astrid vindt van niet. De gesprekken tussen haar broer en haar speelden zich af 'op een niveau' dat voor buitenstaanders niet altijd goed is te volgen. Wat werd gezegd betekende niet altijd wat een normaal mens denkt te verstaan.

"Ik weet niet of Willem de naam van Dino heeft misbruikt, want daar ben ik niet bij geweest. Ik hoor weer wel (op de nu ingebrachte bandjes) dat Dino de pot heeft en dat Jesse R. niet volledig is betaald. Ik kan u (Janssen) niet overtuigen, maar de rechtbank moet uiteindelijk maar beoordelen wat de waarde van mijn verklaringen en de geluidsopnames is."

Willem Holleeder wil dolgraag reageren en maakt daartoe aanstalten, maar rechtbankvoorzitter Frank Wieland zegt dat hij de getuige moet laten uitpraten.

10:26 vrijdag 23 november 2018

Het gesprek gaat nu even terug tot allerlei verwikkelingen die eerder in dit proces aan de orde zijn geweest. In de visie van Astrid probeerde haar broer zijn ex-compagnon Dino Soerel 'monddood te maken'. "Ik heb niks tegen Dino. Hij heeft Cor (van Hout) niet vermoord. Mijn broer heeft Cor vermoord."

Het gaat over 'het naamsmisbruik' dat Willem Holleeder in het verleden werd verweten. Van het kamp rond Dino Soerel en van diens advocaten zou Holleeder hebben moeten liegen in het voordeel van Dino Soerel. Dat hij diens naam inderdaad had misbruikt om mensen af te persen (met de suggestie dat Soerel achter hem stond).

10:24 vrijdag 23 november 2018

Advocaat Sander Janssen: "U heeft eerder gezegd dat u alles had ingeleverd..."

Astrid: "Dat heb ik helemaal niet gezegd. Ik heb bij de onderzoeksrechter gezegd dat ik dingen niet meer kon vinden. Als het over deze tape gaat, is het zo dat wij geen enkele beveiliging kregen nog. Wij waren een paar vrouwen met kinderen en justitie stond aan de zijlijn."

Raadsman Janssen: "In de (grote Amsterdamse liquidatiezaak) Passage heeft u gezegd dat u alles had ingeleverd.."

Astrid: "Ik heb eerder inderdaad bewust wat achtergehouden. Als justitie je niet beschermt..."

10:21 vrijdag 23 november 2018

Een andere opname, gemaakt op nieuwjaarsdag, gaat over 'jongetjes van vijftien, zestien die zich aanbieden als huurmoordenaar' en over 'Zwarte Leen-poppen' (die term wordt nu nog niet uitgelegd). Astrid: "Ik dacht: ik lever dit nu ook maar in om mijn eigen gelijk aan te tonen."

Rechter Benedicte Mildner: "Is dit het laatste? Nu komt er niets meer?"

Astrid: "Nu komt er niets meer.... Tenzij hij weer gaat zitten liegen."

Willem Holleeder: "Dus je hebt wél nog meer liggen?"

Astrid wordt daar niet heel concreet over: "Voor mij zijn die tapes wel belangrijk omdat ik u daarmee de ondersteuning kan geven van mijn verhaal. Maar ik speel geen spelletjes. Ik doe wat ik moet doen om aan te tonen dat hij liegt en ik de waarheid spreek."

"Normaal hoeft een getuige zijn gelijk niet met bewijzen aan te tonen, maar ik zit hier in een setting met iemand die heel charismatisch is. Ik heb gedaan wat ik kon en ik hoop dat het genoeg is. We kunnen er een heel ingewikkeld verhaal van maken, maar die opnames zijn ondersteuning van mijn verklaring."

10:13 vrijdag 23 november 2018

Wieland: "U weet ook hoe uw broer heeft gereageerd op het inbrengen van de nieuwe opnames? Dat u een spel speelt?"

Astrid: "Ik snap de kracht van de herhaling. Hij blijft zeggen dat ik een spel speel. Liegen is zijn hoofdnatuur, zoals mijn moeder zei. Niet eens zijn tweede natuur, maar zijn hoofdnatuur. Het gaat om secundaire victimisatie. Ik word als slachtoffer de hele tijd beschimpt en voor leugenaar uitgemaakt. Ik besteed niet overal aandacht aan, want dan kan ik naar Santpoort (waar vroeger een psychiatrische inrichting zat). Ik hoop dat het hier een keer over de inhoud gaat."

Astrid erkent dat ze 'heel snel op dat kindniveau zit' met haar broer als ze 'kibbelen'. "Ik weet dat u wel wat kunt hebben (wat het bekvechten betreft)..." Astrids stem breekt. Ze huilt.

Rechter Wieland: "Ik zie dat het u emotioneert. We zullen kijken hoe het vandaag gaat."

10:09 vrijdag 23 november 2018

Wieland wil allereerst weten hoe de nieuwe geluidsopnames van ongeveer zes uur deze week weer bij de rechtbank zijn beland.

Astrid: "De opnames die gaan over 'dat Dino (Soerel) al het geld heeft', heb ik verstrekt naar aanleiding van wat hier op de zitting was gezegd door mijn broer. Ik heb die opnames eerst niet verstrekt omdat onze beveiliging pas laat was geregeld. Daarna heb ik hem de kans gegeven het zelf te vertellen of te zwijgen, op zijn minst. Maar dat doet-ie niet. Nu neem ik het risico hem zelf in zijn eigen woorden te laten zeggen hoe het zat (op de band). Hij zegt op de opnames zelf dat Dino al het geld heeft en dat (de tot levenslang veroordeelde huurmoordenaar) Jesse R. zijn geld niet kreeg."

Astrid vindt 'dat ze een heel vergaande stap zet met alle consequenties voor mij van dien'. Rechter Wieland: "Welke consequenties zijn dat?"

Astrid: "Ik had al namen genoemd, van Jesse R., van (wapenhandelaar) Sjaak B. en nu noem ik ook de criminele organisatie."

10:04 vrijdag 23 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting. Astrid Holleeder zit klaar in de getuigencabine, met haar advocaat Willem Jebbink.

Wieland memoreert dat hij Willem Holleeder en Astrid de vorige keer vermanend heeft toegesproken. Hij vergeleek ze met 'ruziënde kinderen op de achterbank naar een ver land'. Nu: "Ik hoop dat u dat nog ter harte neemt." Ergo: de verdachte en de getuige moeten zich gedragen en niet in gekissebis en geschreeuw vervallen.

07:36 vrijdag 23 november 2018

Het is een week vol emoties in het liquidatieproces tegen Willem Holleeder.
Het begon er mee dat zijn advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz hem moesten melden dat zus Astrid weer 'alsnog gevonden' geluidsopnames had ingebracht van gesprekken met hem die ze heimelijk had opgenomen - om haar getuigenissen over zijn tirannieke inborst enigszins te kunnen staven.

De nieuwe dosis munitie van zijn zus bestaat uit 55 A4-tjes waarin op het eerste gezicht geen wereldschokkende nieuwe inzichten zijn gevat, maar die haar betoog toch net weer iets meer lijken te schragen.

Dan de emoties van de donderdag, toen de nabestaanden aan het woord kwamen.
Het was de dag waarop de nabestaanden van met name de in november 2005 vermoorde handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman en diens in april 2006 geliquideerde vriend Thomas van der Bijl hun podium kregen. Zie ook de updates hieronder.

Urenlang kreeg Holleeder van die nabestaanden de volle laag. Ze maakten volledig gebruik van het moderne spreekrecht dat slachtoffers in de rechtszaal toekomt en staken emotionele betogen af vol verwensingen en sarcastische sneren.
Holleeder was soms zichtbaar aangedaan, maar deed er wijselijk het zwijgen toe.

Het is daarmee voor deze week nog niet voorbij met het rumoer in de zwaarbeveiligde rechtszaal van 'de bunker' in Amsterdam-Osdorp.
Op zittingsdag 48 in het megaproces 'Vandros' komen Holleeders zussen Astrid en Sonja weer getuigen.

Dit keer staan voornamelijk hun verklaringen over Willems leidende rol in een criminele organisatie op de agenda. De bende die hij samen met de in 2011 geliquideerde Stanley Hillis en de inmiddels tot levenslang veroordeelde Dino Soerel zou hebben bestuurd.

Het 'driemanschap' zou via een tussenlaag van getrouwen uiteindelijk twee moordcommando's hebben aangejaagd die een reeks slachtoffers ombrachten.

Zoals alle verhoren van de zussen tot nu toe, zullen de bevragingen de gevoelstemperatuur in de rechtszaal opstuwen.
De verdachte is het helemaal zat met de getuigen, die zich juist tegen hem hebben gekeerd omdat ze hun leven onder zijn juk helemaal beu zeggen te zijn.

Vanaf 10 uur zal het naar verwachting weer knetteren als jongste zus Astrid in de getuigencabine plaatsneemt.
Hoewel haar nieuw ingebrachte geluidsopnames formeel pas voor een later moment op de agenda staan. (Astrid moet steeds weer terugkomen doordat er voortdurend nieuwe gespreksstof bij komt.)

Het verhoor van zus Sonja staat vanaf 14 uur op de rol, dus het wordt hoe dan ook een volle procesdag.
Met de nieuwe verhoren van de zussen sukkelt de inhoudelijke behandeling van de dossiers naar een einde, al blijft dus nog tijd nodig voor die bespreking van de nieuwe bandjes.

Ook de persoonlijke omstandigheden van Holleeder moeten nog worden besproken voordat officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher volgens de agenda in februari hun requisitoir houden met de strafeis tot besluit (levenslang, daar twijfelt niemand aan).

In maart krijgen advocaten Janssen en Malewicz de vloer voor hun pleidooi (zij zullen vrijspraak vragen). Het vonnis zou in juli 2019 moeten worden uitgesproken.

Een tekening van Willem Holleeder in de rechtszaal, op een zittingsdag eerder deze maand.Beeld ANP

14:48 donderdag 22 november 2018

Officier van justitie Sabine Tammes komt terug op het verzoek van advocaat Sander Janssen verklaringen te mogen inzien van Remko van Lent, een zakenman die in het proces heeft gezegd dat hij door de groep rond Stanley Hillis op ijzingwekkende manier is afgeperst. Ze wil die verklaringen niet laten inzien.

In het proces 'Briard' zijn de getuigenissen van Remko van Lent overigens door de rechtbank voornamelijk terzijde geschoven omdat ze te onbetrouwbaar werden geacht.

Raadsman Sander Janssen persisteert bij zijn verzoek en vraagt de rechtbank het Openbaar Ministerie op te dragen hem de verklaringen alsnog te laten inzien 'omdat de getuige door het OM wel serieus wordt genomen, ook in het proces Vandros II' (tegen onder anderen Donald Groen, een vermoede helper van zowel Stanley Hillis als Willem Holleeder).

Officier van justitie Sabine Tammes 'bespeurt bij de raadsman ondanks het immense dossier een rupsje-nooitgenoeg-gedrag'.

Advocaat Sander Janssen: 'Jammer, tot nu toe kon ik gewoon lekker dooreten.'

De rechtbank zal later een beslissing nemen. Vrijdag komt om 10:00 uur zus Astrid Holleeder weer getuigen. Vanaf 14:00 uur is het weer de beurt aan zus Sonja.

14:39 donderdag 22 november 2018

Rechter Mildner: "Van alle nabestaanden horen wij hier hoe naar het is dat er telkens weer nieuwe (rechts)zaken zijn waardoor alles weer wordt opgerakeld."

Een vertegenwoordiger besluit namens zoon Joey van Kees Houtman. Hij heeft een brief geschreven.

"Voor mij is het onbegrijpelijk dat Holleeder de dingen heeft kunnen doen zonder dat hem is opgelegd dat hij een persoonsonderzoek heeft moeten ondergaan."

Twee jaar lang heeft Holleeder 'met zijn kartel' de familie Houtman voor een miljoen afgeperst, zegt hij, en nu dertien jaar verdriet.

Tot Holleeder: "Ik dacht dat je in deze business zat om geld te verdienen, en niet om op de eerste rang te zitten in Osdorp (in de gerechtsbunker). "Het is nogal wat, verraden worden door je eigen bloed', schrijft de zoon verwijzend naar zijn zussen.

Tot Holleeder: "Het doet me denken aan het jongetje dat chocolade op zijn wangen heeft, maar zegt het niet te hebben gegeten."

De zoon hoopt dat Holleeder 'voor altijd in de EBI (Extra Beveiligde Inrichting) zal zitten'. "Dan kun je lekker kaarten met Jesse R. (veroordeeld tot levenslang voor onder meer de liquidatie van Kees Houtman). (..) Van rondjes op je Vespa naar rondjes door de cel."

Opnieuw ziet Holleeder af van het recht te reageren. "Het lijkt me het moment van hun. Het lijkt me niet gepast daar doorheen te gaan zitten kakelen."

14:35 donderdag 22 november 2018

Dochter Gillian spreekt nu. "Willem, of moet ik je nu ook Holleeder noemen, zoals de rest van de samenleving? Iedereen schijnt jou als knuffelcrimineel te adoreren. Op de foto met bekende Nederlanders, hier en daar een biertje. Mijn vader overleed in mijn armen. Tot zover dat 'geen vrouwen en geen kinderen.''

"Elke dag proberen wij te leven met wat jij naar eigen zeggen niet gedaan hebt. Je hebt me alles afgepakt. Mijn superheld. De man met onvoorwaardelijke liefde voor zijn toen nog kleine kind. De man die mij niet meer kan weggeven op mijn bruiloft. Zo goed als hij voor anderen was, zo goed is de rest ons nu vergeten. Ik kan je nu de ergste ziektes toewensen, maar ik doe het niet. Ik gun het je niet."

Tot slot, bijtend: "Bedankt. Er is niemand in deze wereld die mij kan teruggeven wat wij zijn verloren. Dertien jaar later zijn we nog steeds hier. Hebben we nog steeds verdriet."

14:27 donderdag 22 november 2018

Het is nu tijd voor de 'slachtofferverklaringen' van Houtmans nabestaanden.

Advocaat Wendy van Egmond leest eerst de verklaring voor die weduwe Maria Houtman heeft opgesteld. "Inmiddels zijn we dertien jaar verder en loopt het derde proces. Zijdelings kijken we mee en worden we geconfronteerd met de berichten uit de media. Kees was een liefhebbende man, vader en vriend. Hij heeft me altijd op handen gedragen en leefde erg mee met zijn kinderen."

Vlak voordat 'het licht uit zijn ogen verdween', kon Maria hem in de hal van hun woning nog nét een kus geven.'Mijn leven stopte met het dichtritsen van de lijkzak'.

De weduwe kon haar kinderen niet aankijken omdat ze hun verdriet niet aan kon. Ze 'kampt nog steeds met de gevolgen van het trauma'.

Dat Maria Houtman als 'anonieme bedreigde getuige' optrad in het afpersingsproces tegen Willem Holleeder maakte het nog ingewikkelder. Met wildvreemden moest ze rondjes rijden, altijd in de angst dat het zou uitlekken. (Uiteindelijk werd de weduwe als getuige bekend).

Sarcastisch, tot slot, in haar schriftelijke verklaring: "Bedankt Willem, voor wat je ons en al die anderen hebt aangedaan." Ze voegt zelf van achter in de zaal nog wat toe aan haar geschreven verklaring. "Niemand kwam even aanbellen van hoe is het met jullie. Met twee kleine kinderen, hè? Ik vond vandaag dat ik hier moest zijn, omdat ik emotioneel in staat ben naar Willem te kijken nu. Kijken of ik hem kan vergeven."

14:16 donderdag 22 november 2018

Weduwe Maria van de in november 2005 geliquideerde Kees Houtman zit in de rechtszaal, samen met haar dochter. Houtman stierf in hun armen nadat hij ineen was gezakt in de hal van hun villa aan de Johan Braakensiekhof in Osdorp.

Namens Houtmans zoon zal een vertegenwoordiger spreken.

Maria Houtman vordert 475.383,14 euro vergoeding voor haar materiële schade en 20.000 euro voor de immateriële schade. Haar en Kees Houtmans dochter vordert 37.946,60 euro schadevergoeding voor 'het gederfde levensonderhoud' (door slecht te kunnen functioneren en 20.000 euro vergoeding voor de immateriële schade. Haar en Kees Houtmans zoon vraagt 20.940,06 euro aan vergoeding van gederfd levensonderhoud en 20.000 euro aan vergoeding voor zijn immateriële schade.

Advocaat Wendy van Egmond zegt alleen kort te willen spreken over de vorderingen tot schadevergoeding, omdat er vooral ruimte moet zijn voor het spreekrecht dat de nabestaanden willen uitoefenen.

Advocaat Van Egmond legt vooral uit waarom ze wil dat de Staat de schadevergoedingen voorschiet (door oplegging van 'een schadevergoedingsmaatregel), zodat ze na een eventuele veroordeling niet rechtstreeks met Holleeder in de slag hoeven.

"Het leven van mijn cliënten ligt al dertien jaar stil. De wijze waarop Kees Houtman is overleden, werkt verlammend."

13:27 donderdag 22 november 2018

De schadevergoeding die David Denneboom vordert, wordt vreemd genoeg nog altijd niet genoemd door zijn advocaat.

De auto die Denneboom na de liquidatie van Endstra bij zijn woning had gezien, had een kenteken dat de politie volgens hem gelinkt werd aan personen 'met antecedenten' van wie dreiging kon uitgaan.

Advocaat Lousberg kan, daarnaar gevraagd door Holleeders advocaat Sander Janssen, geen redenen noemen waarom de schutters die Endstra hadden gedood, het op hém hadden gemunt. "Het was een subjectieve angst. Uitsluiten kon hij het niet (dat de schutters hem alsnog zouden vermoorden)."

Denneboom 'verspijkerde' in Ibiza 'voor een kleine ton' voor de beveiliging, merkt Janssen op. Lousberg: "Hij wilde niet van een goed beveiligde woning in Nederland verhuizen naar een onbeveiligde woning." Van de beveiliging voor zijn Nederlandse huis heeft Denneboom geen rekeningen meer. In Spanje kon Denneboom een groot landgoed aankopen. Raadsvrouw Lousberg: "Iemand hoeft er niet op achteruit te gaan. Mijn cliënt woonde en leefde goed."

Bij de onderzoeksrechter zei Denneboom dat hij geen therapie had gehad voor het verwerken van zijn trauma. Het verbaast Holleeders advocaat Janssen dat hij nu wel vergoeding van de kosten voor zijn therapie vordert. Mogelijk was hij die therapie bij de onderzoeksrechter vergeten, zegt zijn raadsvrouw.

Janssen wijst er op dat in de 'eindeloze reeks getuigen' die over Willem Endstra en diens intimi hebben gesproken, naar zijn herinnering niemand spreekt over een 'bijzondere affectieve relatie' tussen Denneboom en Endstra, terwijl die wel 'shockschade' vordert omdat zijn goede vriendin zijn bijzijn is vermoord.

Denneboom vraagt voor zijn immateriële (40.000 euro) en zijn materiële schade (ruim een ton) tezamen een vergoeding van ongeveer anderhalve ton.

13:04 donderdag 22 november 2018

De rechtbank gaat verder met bespreking van de vordering van David Denneboom, die op 17 mei 2004 een kogel in zijn been kreeg toen zijn zakenrelatie Willem Endstra op de Apollolaan in Amsterdam-Zuid werd geliquideerd.

Denneboom heeft een schriftelijke verklaring ingebracht waarvan hij niet wil dat de rechtbank die bespreekt, omdat hij volgens zijn advocaat 'zo veel mogelijk buiten de publiciteit wil blijven'. De rechtbank gaat daar mee akkoord.

Raadsvrouw Mireille Lousberg vordert namens zakenman Denneboom een schadevergoeding voor de medische kosten aan zijn knie, omdat hij niet verzekerd was. Ook nam hij beveiligingsmaatregelen. Hij was bang dat de schutters na 17 mei 2004 'nog naar hem op zoek waren' omdat hij een belangrijke getuige was. Hij was er ook niet helemaal zeker van dat Endstra het belangrijkste doelwit was geweest. Nadat hij steeds dezelfde auto bij zijn woning had gezien, nam hij een week persoonbeveiliging. Ook andere beveiligingsmaatregelen, met name aan zijn oude en zijn nieuwe woning, nam hij vanwege de moord op Endstra.

Denneboom kocht in 2005 een woning op Ibiza. Ook dat huis liet hij beveiligen, omdat de verdachten van betrokkenheid bij de liquidatie van Endstra nog niet waren gearresteerd. Het was oorlog in de Amsterdamse onderwereld. Mijn cliënt had het gevoel dat het nog niet rustig was. Mijn cliënt was met zijn volledige naam genoemd in de media."

Denneboom heeft geen facturen meer. Hij heeft de gemaakte kosten geschat, volgens zijn advocaat 'in lijn met de wet'. Hij en zijn persoonlijke assistent schatten de kosten van zijn alarminstallatie op 8.000 euro. Denneboom vordert ook vergoeding voor de reiskosten van en naar zijn advocaat en de kosten door zijn vernielde kleding.

Voor zijn 'immateriële schade' vordert hij ook een fors bedrag. "De door mijn cliënt geleden fysieke en psychische schade is enorm," zegt advocaat Lousberg. "Hij heeft onbeschrijflijke pijnen gehad doordat een kogel dwars door zijn knie was gegaan. Van een vitale jonge vader veranderde hij in iemand die afhankelijk was en moest revalideren."

Denneboom moet nog steeds drie keer per week sporten om zijn knie in beweging te houden. De psychische klachten door 'de doodsangsten' die de zakenman had doorgemaakt, maakte hem achterdochtig en angstig. "Hij liet zich tegen zijn zin leiden door angsten." Ook in het buitenland voelde Denneboom zich niet veilig. "Hij leefde in een gevangenis.''

Denneboom zag de liquidatie van Endstra als 'een waarschuwing' en was bang dat de daders hem alsnog zouden doodschieten. Hij was 'ongewild bekend' door de liquidatie, wat in de vastgoedwereld 'negatieve consequenties' had. Hij is blij dat Willem Holleeder is aangehouden. "Dat geeft hem enig gevoel van rust."

Dat 'zijn goede vriend en zakenpartner' Willem Endstra in zijn bijzijn werd doodgeschoten, leidde voor Denneboom tot shockschade, stelt hij.

11:04 donderdag 22 november 2018

De zus van Thomas van der Bijl vertelt nu hoe ze op 20 april 2006 haar kinderen naar school had gebracht. Daarna ging ze een kopje thee drinken in een café. Daar werd gebeld. In café De Hallen van haar broer was wat aan de hand. Daar aangekomen werd ze geconfronteerd met haar vermoorde broer.

"De pijn die mijn broers en zussen en mijn moeder is aangedaan, komen wij nooit te boven. Mijn moeder is overleden van verdriet. Klap op klap." De beelden van de moord blijven maar in haar hoofd spelen. "Dat Thomas is doodgeschoten is een blijvend litteken in mijn hart. Als ik langs De Hallen rij, komt alles naar boven van die dag."

Ze wijst naar achter, naar Willem Holleeder. "Jíj! Jij bent in mijn ogen een laffe hond. Een menselijke sloopkogel. Ik ga er van uit dat jij de straf krijgt die jou toekomt en dat je nooit de Westertoren meer zult zien! Jij weet niet wat je hebt aangericht. Ik hoop dat het recht zegeviert. Dat heeft mijn broer Thomas verdiend."

De nabestaanden nemen huilend plaats achterin de zaal.

Rechter Mildner vraagt of Willem Holleeder wat wil zeggen. "Nee. Ik vind niet dat dit een gepast moment is om wat te zeggen. Beter niet."

10:58 donderdag 22 november 2018

Nu is de beurt aan de dochter van Van der Bijl. Huilend vertelt ze dat ze veel in 'de bunker' is geweest. "Mijn vader was veel te zacht. Hij kon niet aanzien hoe de moordenaar van zijn beste vriend er mee wegkwam."

Thomas van der Bijl 'wist wat hem te wachten stond en dat hij de volgende was. "Hij heeft me zo vaak verteld: 'Als ik vermoord word, heeft Willem (Holleeder) het gedaan.'"

Het is haar 'ontnomen nog een laatste knuffel aan haar vader te kunnen geven'.
Hevig geëmotioneerd vertelt ze dat ze nog steeds niet verder kan met haar leven door wat op haar achttiende is gebeurd. "Het verleden beheerst teveel mijn leven en ik weet niet hoe daar mee om te gaan."

Ze bedankt Astrid en Sonja Holleeder omdat ze tegen hun broer getuigen. "Dat was het. Ik heb nog zo veel meer te vertellen, maar ik laat het hier bij." Over Willem Holleeder: "Weet u, het liefst vlieg ik hem aan. Ik ben zó kwaad."

10:51 donderdag 22 november 2018

Raadsman Fellinger leest nu de verklaring voor die Van der Bijls zoon Tommy op papier heeft gezet.

Hij zat in de brugklas toen hij hoorde dat zijn vader was vermoord. Aan het lichaam kon hij zien dat 'zijn beste vriend, vader' écht was vermoord. Hij is telkens opgelucht dat zijn moeder nog leeft en ligt steeds wakker door het trauma. "Wat ik ook probeer, het lukt me niet het te verwerken."

Hij heeft nog steeds behandelingen vanwege paniekaanvallen en zijn posttraumatische stressstoornis. "De kogelwonden, het ijskoude gevoel dat hij werkelijk is vermoord. Zelfs dat mijn vader met een kogelwerend vest in de auto zat en ik tegen de leuning (in de auto) moest blijven om niet zichtbaar te zijn.'' Tommy voelt zich 'levenslang gehandicapt'.

10:43 donderdag 22 november 2018

Eerst zal de familie Van der Bijl aan het woord komen. De dochter van de in 2006 geliquideerde Thomas van der Bijl, zijn weduwe, broer en zus zullen in elk geval spreken over wat de moord met hen heeft gedaan. Hun advocaten zullen hun vorderingen tot schadevergoeding toelichten.

Officier van justitie Sabine Tammes zal de verklaring van dochter April van der Bijl voorlezen. Zij trof haar vader dood aan. Ze had dat verdrongen, maar de herinneringen herleefden toen ze haar relaas op papier zette. Ze voelt zich niet in staat zelf haar verhaal te doen. Ze is intensief behandeld door deskundigen. Ze vordert ruim een ton.

Broer Joop van der Bijl vordert ruim zesduizend euro voor de kosten die hij maakte om Thomas van der Bijl te laten begraven et cereta.

Weduwe Caroline Rijke en zoon Tommy van Thomas van der Bijl vorderen elk 25.000 euro. Ze lijden allebei aan een posttraumatische stressstoornis. Hun advocaat Jop Fellinger zal namens hen spreken.

De raadsman bespreekt eerst hun vorderingen.

Caroline Rijke heeft het gehavende lichaam van haar man moeten zien en de bloedvlekken in café De Hallen. Eerst heeft ze in de grote liquidatiezaak Passage alle media-aandacht moeten doorstaan, nu haalt de zaak vanwege het proces van Holleeder weer 'de voorpagina's'.

De weduwe moest sinds 2006 de beelden van haar geliquideerde man zien op internet en in andere media. Bijna 12,5 jaar lijdt ze onder de moord, terwijl de twee betrokkenen bij de liquidatie (Dwight S. en Remy H.) alweer vrij zijn na hun celstraf.

Zoon Tommy was 13 jaar toen zijn vader Thomas van der Bijl werd vermoord. Ook hij moest zijn gehavende lichaam zien en ook hij vindt het heel naar dat hij nu door de zaak-Holleeder nog steeds met de moord op zijn vader wordt geconfronteerd terwijl hij alles 'al te graag wil vergeten'.

Rechter Benedicte Mildner zegt te begrijpen 'dat het voor alle nabestaanden zwaar is dat de dood van hun naaste telkens opnieuw wordt besproken, in zittingszalen en elders'.

10:31 donderdag 22 november 2018

Een half uurtje later dan gepland opent rechtbankvoorzitter Frank Wieland de zitting.
Het is weer wat drukker in de rechtszaal dan de laatste tijd, omdat daar nabestaanden en hun advocaten zijn aangeschoven.

'Oudste rechter' Benedicte Mildner zal voornamelijk met de nabestaanden spreken. Voorzitter Wieland bereidt Holleeder er op voor dat 'zijn rol vandaag bescheiden zal zijn'.

07:50 donderdag 22 november 2018

Op dag 47 van het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder (60) komen met name de nabestaanden van geliquideerde slachtoffers aan bod.

Zij willen schadevergoeding en sommigen zullen in ongetwijfeld emotionele 'slachtofferverklaringen' vertellen hoe hun levens zijn verwoest doordat hun dierbaren uit het leven werden geschoten.

In elk geval zullen nabestaanden van de in november 2005 geliquideerde handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman en zijn vriend Thomas van der Bijl (een in 2006 vermoorde kroegeigenaar die lang in het milieu zat) hun verhaal doen. Zij twijfelen er niet aan dat Holleeder hun naasten heeft laten vermoorden.

Ook in de liquidatiezaak Passage, waarin Holleeders medeverdachten onder wie Dino Soerel levenslang kregen, deden zij hun zegje.

Waarschijnlijk zal ook vastgoedhandelaar David Denneboom een vergoeding vragen van de kosten die hij heeft moeten maken doordat hij in zijn been werd geraakt toen hij in mei 2004 met de malafide vastgoedhandelaar Willem Endstra uit diens kantoor liep op de Apollolaan in Amsterdam-Zuid.

Endstra werd vermoord., Denneboom werd in zijn been geraakt.
De rechtbank verwacht de hele dag nodig te hebben voor de aandacht die de slachtoffers moeten krijgen.

Willem Holleeder ontkent iets met de liquidaties te maken te hebben.

18:39 dinsdag 20 november 2018

De rechtbank is vergevorderd met het doorspitten van de moorddossiers tegen Willem Holleeder. Die wordt er vooral 'moe' van dat zus Astrid wéér geluidsopnames inbrengt.

Het 'bandjesnieuws' kwam hard aan. Holleeder probeerde zich duidelijk te beheersen en klonk eerst vooral vermoeid, maar hield zijn woede toch niet in.

"Ik heb vanaf dag één gezegd dat Astrid dit spelletje zal blijven spelen! Het begint wel vervelend te worden allemaal. Ik maak me niet druk over de inhoud, maar ik vind het toch brutaal dat ze dit zo doet én dat ze (in een interview) in The New Yorker heeft gezégd dat ze hier spelletjes speelt," fulmineerde Holleeder.

15:18 dinsdag 20 november 2018

Rechtbankvoorzitter Wieland sluit de zitting. Donderdag gaat de zaak verder. Dan komen vooral de nabestaanden van geliquideerde slachtoffers aan het woord.

15:13 dinsdag 20 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland wil de zittingsdag afsluiten, maar advocaat Sander Janssen heeft nog 'een nabrander'.

Hij wil stukken inzien uit het onderzoek 'Briard' (naar Donald Groen, Hells Angelskopstuk Harrie Stoeltie en anderen). Daarin heeft de uiteindelijk door de rechtbank voornamelijk afgeserveerde getuige Remko van Lent allerlei volgens Janssen mogelijk relevante verklaringen afgelegd.

Het Openbaar Ministerie zal donderdagmorgen reageren op het verzoek om inzage in die stukken.

15:05 dinsdag 20 november 2018

Rechter Somsen wil ter afronding nog wat doornemen over 'de organisatiestructuur'.

Ze neemt wat types organisatiestructuren door, waaronder die van 'een kwal' zoals die in de liquidatiezaak Passage is aangevoerd: met een sterk hiërarchische, gesloten top, met daaronder in slierten andere structuren.

Holleeder moet lachen: "U bedoelt mij, een kwal? Er zullen hier best mensen zijn die mij een kwal vinden. Maar zonder gekheid: Het klinkt allemaal mooi, maar aan het eind van de rit is het een heel spannend verhaal wat allemaal niks is. Ik ken al die andere mensen niet. Ik heb Dino Soerel gezien en ik heb met hem gebeld in een telefooncel en ik ken Stanley Hillis, maar dat heeft verder niks met liquidaties te maken. Er wordt allemaal maar gespeculeerd, maar ik ken al die mensen niet. Neem nou Fred Ros: hij kent mij niet, ik ken hem niet, maar hij bedenkt allemaal van die structuren..."

14:47 dinsdag 20 november 2018

Opnieuw passeert de roemruchte foto van de begrafenis van de vader van crimineel Danny K. op begraafplaats Zorgvlied op 12 april 2006.

Daar komen tal van vermoede criminele kopstukken samen. 'Pater familias' Greg R. en zijn inmiddels tot levenslang veroordeelde zoon Jesse R.; de inmiddels geliquideerde Ali Akgün, de latere kroongetuige Fred Ros, ex-topvechter en veroordeeld witwasser Dick Vrij, de inmiddels geliquideerde ex-topvechter Hans Nijman, Dino Soerel en de inmiddels overleden hasjhandelaar Charles Zwolsman.

Het Openbaar Ministerie gebruikt die foto vaak om onderlinge verbanden aan te tonen.

Rechter Somsen rondt af: "Een ontmoeting op zich zegt niet zo veel, maar het gaat ons om de manier waarop. De manier van gedragen."

Holleeder: "Dat had u van mij de hele dag kunnen zien. Ik ben graag buiten. Toevallig is het nu geobserveerd."

14:40 dinsdag 20 november 2018

De rechter neemt nog allerlei contacten door tussen criminelen die worden gerekend tot de entourage van de vermoede groep Hillis-Soerel-Holleeder.

Die criminelen zouden in contact hebben gestaan met de Alkmaarse groep die liquidaties zou plegen voor de groep. Patrick R., Donald Groen, Jurmaine B., Ziya G. en Dino Soerel en mogelijk Murat K. worden in wisselende samenstellingen gezien.

Rechter Somsen: "Het ziet er steeds uit als onder de radar willen blijven door personen die relevant lijken voor dit dossier."

14:33 dinsdag 20 november 2018

De geobserveerden willen steeds 'onder de radar blijven', zo veel is rechter Somsen wel duidelijk.

In 2005 is Soerel te zien als hij contact heeft met Ali Akgün. Op 1 juni 2005 vertrekt Soerel uit Purmerend, onderweg belt hij met een multomap in handen in een telefooncel. Met (de inmiddels geliquideerde) Senol Tuna loopt hij een sportschool in en uit. Hij rijdt uiteindelijk op zijn motor naar Amsterdam en ontmoet bij een winkelcentrum oud-politieman Hans van E. (later verdacht van het helpen lekken van gevoelige politie-informatie). Even later komt Soerel met Willem Holleeder vanuit de richting van het Scheepvaartmuseum aanlopen naar het Kadijksplein. Holleeder: "Ik ben Soerel wel vaker tegengekomen. Wat hij dan de rest van de dag heeft gedaan, weet ik niet."

Dino Soerel heeft in zijn eigen zaak gezegd dat er geen verband was tussen zijn ontmoetingen. Met Hans van E. sprak hij over 'plakken hasj', met Holleeder 'voerde hij gewoon normale gesprekjes'.

Twee weken na de voornoemde observatie ziet de recherche Soerel en Holleeder weer wandelen, druk in gesprek. Soerel gaat een telefooncel in, Holleeder wacht buiten. Holleeder: "Ik zat daar vaak in de buurt. Dan at ik wat of dronk ik wat. Kennelijk heb ik met Dino afgesproken, God zal weten waarom. Niet iets zakelijks of zo."

Een observatieteam ziet Holleeder in de Amsterdamse Rivierenbuurt op zijn scooter rijden in de Waalstraat. Later worden verderop drie mannen gezien, onder wie Donald Groen en Patrick R.

14:18 dinsdag 20 november 2018

Het volgende, mogelijk laatste, 'hoofdstukje' in het dossier over de bende gaat over observaties door de recherche van leden van de vermoede groep.

Dino Soerel heeft al eens geprobeerd uit te leggen waarom hij zich afschermde, belde vanuit telefooncellen, steeds apart met betrokkenen af sprak et cetera. Hij 'zat in het drugsmilieu' en daar hoorde dat gedrag bij. "Iedereen in het drugsmilieu probeert zich zo af te schermen."

Het is een behoorlijk aantal observaties die het openbaar ministerie in het dossier heeft gestopt.

In oktober 2003 worden (vermoede moordmakelaars) Patrick R. en Donald Groen gezien als ze naar het clubhuis van de Amsterdamse Hells Angels rijden. Op een ander moment rijden ze naar Duitsland. Ze worden vervolgens ook weer in de PC Hooftstraat gezien. Patrick R. stapt in een auto die op naam staat van hun medeverdachte Jurmaine B.

Donald Groen en Dino Soerel worden samen gezien, ook bij het motel van Van der Valk langs de A2 in Breukelen. Daarna rijdt Soerel op zijn motor naar Amsterdam. In Amsterdam-Noord heeft hij contact met Willem Holleeder. Daarna gaan ze allebei een telefooncel in. Holleeder: "Dat zou ik echt niet weten mevrouw. Ik ken Dino Soerel."

Rechter Somsen: "Er vallen mij verschillende dingen op. Het is een druk heen en weer rijden en afspreken. Dat u samen met Soerel een telefooncel in gaat, valt me op."

Holleeder: "Het zegt me niks. Met wie hij verder contact heeft gehad daarvoor, daar heb ik niks mee te maken. Wie ik in die telefooncel heb gebeld en waarover: ik zou niet weten wat. Het ken van alles zijn. Dan moet ik gissen, en dat ga ik niet doen."

14:05 dinsdag 20 november 2018

Rechter Somsen bespreekt nu getuigenissen en stukken over het voor elkaar zorgen als 'leden' van de groep in de gevangenis kwamen.

Crimineel Nico V. heeft daarover in het verleden gesproken. Moordenaar Namik Abbasov zei kort voor zijn dood door een hersenbloeding tegen de leden van het Bijzonder Ondersteunings Team (BOT) van justitie (die het zwaarbeveiligde vervoer regelden) dat zijn advocaat werd betaald 'door de groepering rond Holleeder'.

Holleeder: "Het is weer lekker makkelijk, die zegt weer wat en die is er weer niet. Ik heb geen groepering."

De inmiddels geliquideerde Ali Akgün, een goede vriend van Dino Soerel, betaalde volgens een getuige de advocaten van twee Alkmaarse Turken die verdacht worden van betrokkenheid bij de moord op Willem Endstra. Kroongetuige Fred Ros zegt dat hij in de gevangenis werd onderhouden door 'de groep', opdat hij niet zou praten. Ook hierin zou Ali Akgün een rol hebben gespeeld. Hij 'mocht Jesse R. en Holleeder offeren' zodat Dino Soerel buiten gevaar zou blijven.

Holleeder: "Ook daar heb ik niks mee te maken. Hier is het duidelijk niet de groep Holleeder. Ik moest juist geofferd worden. Ik heb daar niet voor betaald."

14:01 dinsdag 20 november 2018

Officier van justitie Lars Stempher vraagt Holleeder naar 'Hillis en wapens'.

Holleeder: "Ik weet dat Mink Kok veel wapens had en dan zal Stanley Hillis die ook wel kunnen hebben."

Stempher: "U heeft ook gezegd dat Hillis er achter zat toen hier op de eerste dag van uw proces 'Kolbak' (over afpersingen in 2007) met een antitankwapen op dit gebouw was gevuurd. Hoe wist u dat?"

Holleeder: "Van John Mieremet en Sam Klepper. Ik hoorde dat het gebruikte wapen een raket was. Meer wil ik er niet over zeggen. Ik ken wel gaan speculeren, zoals iedereen doet..."

Holleeder herhaalt dat hij 'niemand wil verraden'. "Ik ben nu zestig en ik heb nog nooit iemand verraajen. Ik wil niet dat jullie via mij uitkomen bij degene die toen op de bunker heeft geschoten. Ik heb degenen die geschoten hebben na 2012 gesproken om te verifiëren of het klopte wat ik dacht en dat was zo, maar ik ga ze hier niet noemen."

13:46 dinsdag 20 november 2018

Rechter Somsen bespreekt nu de wapens van de groep.

Willem Endstra noemde Stanley Hillis 'de grootste wapenhandelaar van Nederland'. Hij vertelde hoe hij op het kantoor van toenmalig advocaat Bram Moszkowicz een automatisch wapen in zijn buik gedrukt had gekregen door Holleeder en anderen. Holleeder: "Dat heb ik verklaard: dat is niet waar.

"Die Ouwe' (Stanley Hillis) was volgens Willem Endstra boos op Mink Kok omdat een enorm wapenarsenaal was gevonden in diens flat aan de Nachtwachtlaan in Amsterdam-West, langs de Ringweg A10. Holleeder vindt het allemaal flauwekul.

Holleeder zegt één keer een vuurwapen te hebben gedragen. "Maar dat ding viel vier, vijf keer uit mijn broek. Het is niks voor mij."

In een heimelijk door Astrid Holleeder opgenomen gesprek zegt Holleeder: 'Als je me met dat ding op je af ziet komen, weet je hoe laat het is'. Hij zegt niet te weten wat hij bedoelde, 'maar heeft geen wapen en heeft ook nooit op iemand geschoten'.

Allerlei figuren in de entourage van Holleeder zijn met wapens gepakt. De groep Turkse Nederlanders uit Alkmaar poseren ook met wapens op in beslag genomen foto's.

13:37 dinsdag 20 november 2018

Rechter Somsen gaat over naar de bespreking van het kopje 'materieel' van de vermoede criminele organisatie.

Zo bouwde garagist Jan Brouwer geheime compartimenten in waar de airbag van de bijrijder behoorde te zitten. Nadat de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra het geheim over die verborgen ruimtes aan de geheime dienst van de recherche had verklapt, werden Holleeder, Dino Soerel en verscheidene van hun contacten met dergelijke ruimtes in hun auto's gepakt.

Klusjesman Vincent H. verzorgde beveiligingsmaatregelen voor Endstra, Holleeder en anderen.

Rechter Somsen: "Endstra sprak met ontzag over Vincent H., die volgens hem van een koffiezetapparaat nog een nietmachine kon maken."

Dat Holleeder lijfwachten had, ontkent hij. "Ik heb nog nooit een bodyguard of lijfwacht gehad. Ik ga met die jongens wat drinken, gewoon gezellig."

Dat Holleeder bij scooterzaak Andiamo aan de Van Baerlestraat 'dertig scooters kocht voor zijn groep' is flauwekul, zegt hij. "Ik heb Willem van Boxtel van de Hells Angels er wel eens een cadeau gedaan ('Big Will', die later uit de club zou worden gegooid). Ik had er zelf een stuk of vier. Ik kocht ze tegen inkoopprijs en soms verkocht ik ze door."

12:45 dinsdag 20 november 2018

Somsen gaat over tot de bespreking van de liquidaties door het driemanschap Holleeder-Hillis-Soerel. Vastgoedmagnaat Willem Endstra sprak tegen de geheime dienst van de recherche over '25 liquidaties' door Holleeder en zijn groep. Holleeder: "Alles wat Endstra vertelt, is om zichzelf te verdedigen, maar de waarheid vertelt ie niet."

Endstra vertelde dat Holleeder 'zijn teampje' heeft. Endstra was als de dood dat hij 'door de heer Dino en Paja (Maruf M.) en de bende' zou worden vermoord als Holleeder de cel in zou gaan enkel voor de afpersing van Endstra. Daarom wilde hij geen aangifte doen.

Namik Abbasov, vrijwel zeker de moordenaar van Willem Endstra, noemde onder meer Donald Groen als tussenpersoon die samen met enkele Nederlandse Turken achter moorden zou hebben gezeten. Hij noemde dezelfde personen als de later getuige Hidir Korkmaz (inmiddels overleden door een bizar visongeluk), die Holleeder, Hillis en Soerel beschuldigde.

Hidir korkmaz schetste uitgebreid hoe de Turken moorden pleegden in opdracht van 'Jerrel' (Jermaine B.), die weer in dienst stond van Dino Soerel en Willem Holleeder.

Rechter Somsen: "Die namen die Korkmaz noemt, daar is uitgebreid nader onderzoek naar gedaan."

Holleeder: "En daar is niks uit gekomen."

12:41 dinsdag 20 november 2018

Zus Astrid van Willem Holleeder heeft opnieuw heimelijk gemaakte geluidsopnames ingebracht in het veelvoudige liquidatieproces tegen haar broer. Dat bleek dinsdagochtend op dag 46 van de zaak. De opnames zullen vrijdag worden besproken als Astrid Holleeder en haar zus Sonja weer worden verhoord.

12:27 dinsdag 20 november 2018

De rechtbank zet steeds grotere passen. Rechter Somsen snijdt nu het onderwerp afpersingen aan – nog steeds in het 'hoofdstuk' over de inkomsten van de beweerde criminele organisatie.

Vele afpersingszaken passeren, inclusief de afpersingszaken waarvoor Holleeder tot negen jaar cel is veroordeeld, die hij heeft uitgezeten. "Ik ben daarvoor veroordeeld, ja, maar nu plakken ze daar Stanley Hillis en Dino Soerel weer aan vast. Hoe komen ze daar bij? Mieremet."

Rechter Somsen schakelt weer over naar het handgeschreven stuk van Willem Holleeder dat misdaadjournalist Peter R. de Vries zeer tegen zijn zin aan de rechtbank heeft gegeven. Daarin schrijft Holleeder over 'een vals spel' dat de advocaten van Dino Soerel speelden om Soerel uit de wind te houden en te kunnen ontkennen dat Soerel en hij nauwe banden hadden.

Holleeder: "Zoals ik steeds heb gezegd: ik heb Peter geen toestemming gegeven dat stuk voor mijn dood openbaar te maken en ik wil er verder niks over zeggen."

Het gaat nog altijd over de afpersingen, de inmiddels zeer vertrouwde thema's komen aan de orde. Nu bijvoorbeeld weer de vraag in hoeverre het van Willem Endstra afgeperste geld uiteindelijk naar Holleeder had moeten worden gesluisd.

12:06 dinsdag 20 november 2018

Holleeder praat zacht en klinkt vermoeid, zeker als de getuigenissen van zijn zussen aan de orde komen. Zoals de getuigenis van Astrid die zegt dat zus Sonja na de moord op haar man Cor van Hout in 2003 de schutters moest betalen.

"Weet je wat het is, ik word er een beetje flauw van... Vrijdag komt Astrid weer haar verhaal vertellen hier. Ik begin er vervelend van te worden, van de spelletjes die hier gespeeld worden."

Het dossiertje over 'de communicatie' tussen Holleeder, Hillis en Soerel, waarover bijvoorbeeld weduwe Maria Houtman van Kees Houtman heeft verteld. Holleeder: "Hoe moet zij dat nou weten?! Zij heeft het van Kees Houtman, maar hoe moet Kees Houtman dat nou weten, hoe ik mijn contacten met mensen onderhoud. Ik moet u eerlijk zeggen, ik ben een beetje geïrriteerd."

Tot Holleeders ergernis neemt rechter Somsen steeds meer getuigenverklaringen door over de afgeschermde, 'versluierde' communicatie tussen hem en andere criminelen. In het criminele milieu is het de normaalste zaak van de wereld dat gesprekken en andere communicatie worden afgeschermd. Dat die werkwijze nu in de context van liquidaties wordt geplaatst, stoort de verdachte.

Rechter Somsen vervolgt met stukken over de handel in drugs door de entourage van Holleeder. Die heeft altijd gezegd dat hij zo min mogelijk met drugs te maken wilde hebben. 'Hasj is tientjeswerk' en van handel in cocaïne komt alleen maar ellende.

12:03 dinsdag 20 november 2018

Rechter Somsen neemt volop getuigenissen door van criminelen en andere getuigen die zeggen dat Holleeder, Hillis en Soerel vele miljoenen hadden.

Holleeder antwoordt steeds korter, geregeld met een afgemeten: 'Onzin.'

De rechter gaat over op de uitgaven door de groep. Bedragen die betaald zouden zijn voor liquidaties, te beginnen met die van Alexander Bulatovic in mei 2003 in de PC Hooftstraat. In hoog tempo volgen meer liquidaties.

11:44 dinsdag 20 november 2018

Holleeder reageert op rechter Somsen.

Holleeder: "Ik kom uit een tijd waarin je met zwart geld gewoon via de bank leningen kon krijgen om op een normale manier geld te verdienen. U zult daar als rechters anders naar kijken, maar ik zag het zwarte geld als een middel om wel degelijk in de bovenwereld te kunnen investeren."

Advocaat Sander Janssen: "Met de bril van nu (met vele wetten en regels tegen witwassen van zwart geld) ziet het er anders uit, maar het is niet helemaal fair om nu met de huidige bril te kijken naar die andere tijd waarin ook advocaten 50.000 gulden zwart aanpakten voor rechtsbijstand en daarover gewoon spraken."

Holleeder: "Ik ben ook koppelbaas geweest. Al die aannemersbedrijven kochten gewoon facturen voor hun zwarte geld. Ook in de horeca ging alles zwart. Mensen die toen rijk zijn geworden met hun zwarte geld, gaven ook hun geld niet terug. Ik deed dat ook niet. Op dat punt ben ik dan een boef, maar ik heb geen opdrachten voor liquidaties gegeven."

Willem Endstra moest volgens hem zijn tientallen miljoenen aan 'de groep' overmaken ('Vergeleken daarbij was het losgeld voor Heineken een goedkoop rondje').

Holleeder: "Allemaal onzin. Endstra heeft het geld gewoon naar Jan-Dirk Paarlberg overgemaakt. Als je hem mag horen, is het net alsof-ie uit de hemel is komen vallen, die Endstra. Maar het is niet zo. Hij is degene die er een puinhoop van heeft gemaakt. Híj is degene die al die miljoenen van criminelen heeft aangepakt. Híj is degene die drie miljoen van (crimineel) Marco Eijk aanpakt en hem een nepcontractje geeft, waarna Eijk binnen de kortste keren op zijn kont ligt (vermoord wordt)..."

11:32 dinsdag 20 november 2018

Rechter Margo Somsen hervat het doornemen van de stukken over de vermoede bende van Holleeder, Hillis en Soerel.

Nu wil ze de inkomsten bespreken van de groep. Verschillende getuigen hebben gezegd dat de gokhallen op De Wallen heel belangrijk waren voor Holleeder, omdat hij daar primair van leefde.

Holleeder: "Ik wilde die niet op mijn naam hebben, want elke keer als de vergunning verleend moest worden, zat je weer met je billen bij mekaar. Een vergunning is een ver-gunning: ze kunnen die intrekken wanneer ze maar willen."

De malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra vertelde de geheime dienst van de recherche dat Holleeder '20 miljoen' had en dat het geld 'van het groepje was'.

Holleeder: "Het is gewoon niet waar. Ik had iets meer dan een miljoen en dat heeft Astrid nu."

Holleeder herhaalt dat hij best geprobeerd heeft een legaal leven te leiden. "Ik heb als jongetje bij de slager gewerkt en later in een modezaak gestaan. Mijn vader werkte ook hard en toch hadden we gaten in onze schoenen. Misschien heb ik te veel gewild. Wel ben ik blijven doorvechten om in de bovenwereld te komen."

Rechter Somsen: "Maar u wilde wel op een bepaald niveau komen in de bovenwereld. U heeft niet gedacht dat u al uw zwarte geld maar weg moest doen om eerlijk in de bovenwereld te functioneren. U wilde de bovenwereld in, maar niet ten koste van alles?"

Holleeder: "Wél ten koste van alles."

Rechter Somsen merkt op dat de wetten over witwassen en over vergunningen veel strenger zijn geworden vanaf ruwweg de millenniumwissel. "Realiseert u zich dan op een gegeven moment dat u de door u gewenste investeringen in onroerend goed niet met zwart geld kon doen, maar ook niet met wat geld van werken bij de slagerij?"

Rechter Benedicte Mildner vult aan dat 'de kant van de opsporing de onroerend goedmarkt in de criminaliteit ziet verdwijnen via u'.

Holleeder: "Ik ben gewoon een jongen van de straat en ik ben mijn geld uit de Heinekenontvoering blijven gebruiken om in de bovenwereld te komme."

Rechter Mildner: "Maar dat kán dus niet als het geld uit een ontvoering komt. De basis is dan al niet in orde."

11:23 dinsdag 20 november 2018

Willem Holleeder vraagt het woord.

"Over de spelletjes van Astrid waarover we net een discussie hadden: ik hoor net van mijn advocaat dat ze wéér nieuwe opnames heeft ingeleverd. Het begint wel vervelend te worden nu allemaal. Ik heb dat voorspeld, dat ze weer met nieuwe dingen zou komen en ik maak me er niet druk om, maar ik vind het toch brutaal dat ze dat zo doet en dat ze (in een interview) in The New Yorker heeft gezégd dat ze hier spelletjes speelt."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland merkt op dat de rechtbank het stuk in The New Yorker heeft gelezen en het standpunt van Holleeder nu heeft gehoord.

10:57 dinsdag 20 november 2018

Voortdurend prikkelen officieren van justitie Lars Stempher en Sabine Tammes Holleeder. Nu weer vraagt Stempher hem 'eens uit te leggen' hoe het 'vieze spel' van Astrid Holleeder in elkaar zit waarmee ze haar broer veroordeeld probeert te krijgen.

Stempher: "U doet net alsof ik Malle Pietje ben, maar ik snap het niet."

Holleeder: "U bent niet Malle Pietje, u bent gewoon een aardige man maar omdat u officier van justitie bent, doet u zo. Astrid heeft haar hele verhaal samen met Sonja en Sandra in elkaar gezet. Zij is advocaat en zij weet dondersgoed hoe ze iedereen moet bespelen en hoe ze u moet laten denken, als advocaat. Dat is het spel dat hier (in de rechtszaal) de hele dag wordt gespeeld."

Stempher: "Speelt u dan nu ook een spel met mij? U bent heel goed op de hoogte van hoe het spel werkt..."

Holleeder: "Ik speel geen spel. U doet wat u moet doen als officier: mij veroordelen."

Stempher: "Mijn werk is de waarheid te achterhalen."

Holleeder ontvouwt nogmaals zijn visie op het fenomeen officier van justitie: "Als ik A zeg, zegt u B."

Stempher: "Uw visie komt er op neer dat Astrid alles in elkaar heeft gezet en dat iedereen doet wat zij wil. Dat zij iedereen kan manipuleren en dat diegenen dan precies vertellen wat zij wil. Terwijl ik in de verklaringen van Sonja en Astrid toch ook heel andere zaken zie passeren dan zaken die Astrid heeft verteld. Maar u blijft er bij dat bijvoorbeeld Sandra meewerkt aan een complot waardoor u levenslang achter de tralies komt? Dat legt u dan wel bij een getuige op haar bord, hè, dat beseft u?"

Holleeder: "Ja. Sandra is ook geen gewone vrouw, hè? Sandra is de weduwe van Sam Klepper. In een andere zaak heeft ze het ook gedaan. U mag nog blij zijn dat ze me levenslang probeert aan te smeren."

Stempher: "Van dit soort suggesties distantieer ik me..."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "U zou eens een biertje moeten drinken samen. Dat wordt gezellig..."

10:36 dinsdag 20 november 2018

Rechter Somsen: "Meneer Holleeder, u heeft in elk geval een reputatie in het milieu en in de media. Er wordt wel door getuigen gezegd dat daar gebruik van werd gemaakt."

Holleeder: "Ik heb me op enig moment aangesloten bij motorbende No Surrender. Ik heb gezegd: 'Als jullie daar ruchtbaarheid aan geven, wordt het weer zo'n mediahype. Als jullie dat willen, doen we dat'.

''Ik ben me daar van bewust, dat mensen er misbruik van maken dat ik die reputatie heb. Er zijn ook voorbeelden waarin ik er niét aan heb meegewerkt dat mijn reputatie werd misbruikt. Het werkt altijd, of ik er nu toestemming voor heb gegeven of niet. Of dat ik het helemaal niet weet."

Holleeder: "Ik zat een keer in een restaurant in Den Haag en toen kwam er een man naar me toe die zei: 'Ik heb betaald, is het nou over?' Ik kende heel die man niet. (Iemand had gezegd dat hij voor Holleeder moest betalen, kennelijk.) Ik zeg tegen die man: 'Er is niks aan de hand, zeg maar wie je dat heeft gezegd, dan ga ik wel met je mee. Je hoeft niks voor mij te betalen.' Op die manier werd er over mij gesproken en werden verhalen verteld.''

Kroongetuige Fred Ros schetste de organisatie rond Holleeder als een getrapte organisatie met verschillende lagen. Holleeder: "Dat moet nog maar waar zijn, hè, wat die Ros zegt..."

Verschillende getuigen, onder wie oud-ijshockeyer en vriend van veel criminelen Ferry de Kok, hebben geschetst hoe Stanley Hillis 'de touwtjes in handen had' en hoe Holleeder zich bij problemen opwierp als 'reddende engel', zogenaamd, waarna ze hun slachtoffers gingen afpersen.

Holleeder: "Dat heeft Ferry de Kok weer van John Mieremet. Ik heb hem pas gezien na 2012, voor die tijd wist hij niks van mij. Alles komt van Mieremet en dat wordt steeds herhaald door andere mensen."

Rechter Somsen: "We zouden hier natuurlijk graag met John Mieremet gesproken (geliquideerd in 2005), met Kees Houtman (geliquideerd in 2005), met Hidir Korkmaz (vorig jaar omgekomen bij een bizar visongeluk) en met Willem Endstra (geliquideerd in 2004)..."

Holleeder: "Ik had ook graag met hun hier gezeten. Ook met Thomas van der Bijl (geliquideerd in 2006). Dat was gewoon een lieve timmerman.''

Kroongetuige Fred Ros zegt dat 'de werkelijke opdracht voor de liquidatie van (mede-Heinekenontvoerder) Cor van Hout van Holleeder kwam', en dat ook Stanley Hillis en dino Soerel daar bij waren betrokken.

Archief foto uit 2008 van de plek waar Thomas van der Bijl werd vermoord.Beeld anp

10:28 dinsdag 20 november 2018

Door verhalen die derden rondstrooiden en verhalen die media publiceerden, waren mensen ten onrechte bang voor Holleeder, herhaalt die.

"Mensen nemen voor waar aan wat in de media staat, zeker als een politiechef het nog zegt ook. Ik weet dat mensen bang waren voor Sam Klepper en John Mieremet, met wie ik omging. Misschien dat ze daardoor dan ook anders naar mij zijn gaan kijken."

Holleeder herhaalt ook zijn mantra: "Ik ben opgegroeid op straat. Ik heb wel eens een klap gegeven en ik schreeuw, ja. Dat zou kunnen.''

''De verhalen over dat ik liquidaties zou hebben laten plegen, komen uiteindelijk allemaal van (rivaal) John Mieremet, via Kees Houtman, via andere criminelen enzovoorts. Het is moeilijk er een uitleg aan te geven waarom mensen bang zijn."

Officier van justitie Lars Stempher: "Het kan ook zijn doordat dat u mensen afperst en dreigt ze te laten vermoorden..."

Holleeder: "Ik héb Kees Houtman niet afgeperst.."

Officier van justitie Sabine Tammes: "U bent wel de énige die dat zegt."

Stempher: "In dit dossier heeft u volgens u níets gedaan. Alles is volgens door anderen verzonnen... Iedereen die u belast doet dat totaal onterecht..."

10:19 dinsdag 20 november 2018

De inmiddels door een bizar ongeluk overleden Turks-Nederlandse getuige Hidir Korkmaz zei van zijn criminele intimi te hebben gehoord dat Holleeder veel geld had en zo machtig was. Holleeder: "Ik ken die hele Korkmaz niet. Ik ken die Turken (om hem heen) niet en ik heb geen idee waar hij het allemaal vandaan haalt."

Er is uitvoerig onderzoek gedaan naar de groep Turken rond Korkmaz. Rechter Somsen houdt Holleeder voor dat uit andere onderzoeken blijkt dat die door hem genoemde Turken intensief met elkaar omgingen. "Een groot aantal dingen die hij zegt, ook over trouwfeesten en feesten in Turkije, wordt bevestigd in nader onderzoek. Wat hij over u zegt, heeft hij van horen zeggen.''

Holleeder: "Ik ken hem niet."

Advocaat Sander Janssen: "Wat hij zegt over dingen die zich binnen die Turkse gemeenschap afspeelden, zullen wij in ons pleidooi niet betwisten. Wat hij over onze cliënt zegt wel. Inmiddels hebben overigens negen rechters de verklaringen van Hidir Korkmaz terzijde hebben geschoven, ook vorige week nog in de zaak 'Husky' in Breda."

Officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher protesteren en wijzen er op dat de rechters in die Bredase liquidatiezaak (over de liquidatie van de Turk Hakki Yesilkagit) die verklaringen terzijde hebben geschoven omdat die onvoldoende werden bevestigd, niet omdat ze onbetrouwbaar zouden zijn.

Over en weer verwijten de aanklagers en advocaat Janssen elkaar dat ze dossiers over andere, irrelevante zaken in dit proces 'willen fietsen'.

Rechtbankvoorzitter Wieland: "Ik merk op dat 'verklaringen in een proces fietsen' geen strafvorderlijke term is en dat we het daar niet over hoeven te hebben hier.''

Holleeder blijft herhalen dat het 'allemaal onzin is' wat de aangehaalde getuigen zeggen en dat hij zich 'daarin niet herkent'.

10:09 dinsdag 20 november 2018

Rechter Margo Somsen gaat verder met bespreking van 'de rolverdeling' in de 'criminele organisatie' van Stanley Hillis, Dono Soerel en Willem Holleeder. Volgens de in 2004 vermoorde malafide vastgoedbaron Willem Endstra had Holleeder 'veertig moordenaars'. Holleeder, nu: "Onzin. Ik heb geen moordenaars. Niet één.''

De rechter bespreekt kroongetuigen Peter la Serpe en Fred Ros die over het driemanschap spraken.

Moordenaar Namik Abbasov van Willem Endstra, die na zijn arrestatie met de politie sprak alvorens te overlijden aan de gevolgen van een hersenbloeding, koppelde Holleeder aan zijn beweerde opdrachtgever Donald Groen. Holleeder: "Ik zie niet in hoe hij dat op die manier moet zeggen en of hem dat is ingefluisterd door de politie."

10:00 dinsdag 20 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting. De rechtbank heeft een beslissing genomen over een nader verhoor van officier van justitie Betty Wind, verantwoordelijk voor het Team Criminele Inlichtingen (de geheime dienst van de recherche).

Zij krijgt opdracht alle informatie binnen de TCI te zoeken over drie onderwerpen: problemen die de in 2005 vermoorde Kees Houtman had met crimineel John Mieremet, diens problemen met crimineel Stanley Hillis en en de betrokkenheid van Hillis bij afpersingen en liquidaties in de periode van 2002 tot 2006.

07:07 dinsdag 20 november 2018

Op dag 46 van Willem Holleeders megaproces gaat met name 'jongste rechter' Margo Somsen eerst verder met de bespreking van de dossiers over het criminele 'driemanschap' dat Holleeder zou hebben gevormd met Dino Soerel (inmiddels tot levenslang veroordeeld) en Stanley Hillis (in 2011 geliquideerd).

Een driemanschap dat via tussenpersonen opdracht zou hebben gegeven voor liquidaties. Die zouden vervolgens zijn gepleegd door twee 'moordcommando's' – één uit Amsterdam rond de tot levenslang veroordeelde Jesse R. en één uit Alkmaar rond een groepje Nederlandse Turken.

Ook zullen Holleeders persoonlijke omstandigheden aan bod komen.

Zussen
Donderdag komen in elk geval drie 'benadeelde partijen' (nabestaanden van geliquideerden) spreken en zullen zij hun schadeclaims toelichten. Twee spreken in de ochtend, één in de middag.

Vrijdag staan weer verhoren gepland van Holleeders zussen Astrid (in de ochtend) en Sonja (in de middag).

Op dinsdag komt ex-vriendin Sandra den Hartog opnieuw getuigen.

Als niets onverwachts gebeurt, zal het proces daarna komen stil te liggen.

In februari zullen aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher hun requiditoir houden met de strafeis (levenslang) tot besluit.

In maart zullen Holleeders advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz vrijspraak vragen.

De rechtbank spreekt zich volgens de planning in juli 2019 uit in het vonnis.

Beeld uit 2011: forensisch onderzoekers bij de plek in Oost waar topcrimineel Stanley Hillis werd neergeschotenBeeld anp

22:22 maandag 19 november 2018

De halve onderwereld passeerde weer, op de eerste dag van de behandeling van de dossiers onder de aanklacht dat Holleeder met Dino Soerel en Stanley Hillis 'een driemanschap' vormde dat moorden liet plegen.

Misdaadjournalist Paul Vugts geeft een analyse van de 45ste dag van het proces: 'Moordend driemanschap heeft nooit bestaan'.

16:13 maandag 19 november 2018

De rechtbank rondt af voor vandaag. Morgen vanaf 10.00 uur gaat 'jongste rechter' Margo Somsen verder met het doornemen van de stukken over de criminele organisatie die Holleeder zou hebben gevormd met Dino Soerel en Stanley Hillis in de leiding – met daaronder enkele vaste tussenpersonen en daar weer onder twee 'moordcommando's': één groep Amsterdammers rond Jesse R. (die al levenslang kreeg) en één groep voornamelijk Turkse Nederlanders uit Alkmaar.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland sluit de zitting. Tegen Holleeder: "Goede reis." Holleeder: "Dank u."

15:58 maandag 19 november 2018

Oudste rechter' Benedicte Mildner vraagt Holleeder wat het hem deed toen Stanley Hillis in februari 2011 werd doodgeschoten.

Holleeder: "Ik was verbaasd. Ik dacht: 'Hillis doodgeschoten, nou, nou..' Ik zat al sinds 2006 vast..."

Rechter Somsen haalt de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra aan die in zijn geheime gesprekken met de Criminele Inlichtingeneenheid zei dat 'Dino (Soerel) de leider van dat groepje is'. (Het groepje van Soerel, Hillis en Holleeder.)

Op een ander moment zegt Endstra dat Holleeder almachtig is.

Holleeder, nu: "Ik ben geen leider. Zelfs niet van Richard G. (uit 'de brommerclub' die ook volgens rechtbank en gerechtshof slachtoffers afperste)."

Ferry de Kok zei dat 'Stanley Hillis het baasje is en Pjotr (crimineel Peter R.) vieze klusjes opknapt'. De Kok plaatst Holleeder ook in de groep van Hillis.

Holleeder: "Die wijsheid heeft-ie alleen van John Mieremet."

Ferry de Kok zei ook dat 'Stanley (Hillis) de touwtjes in handen had' en dat 'iedereen naar hem luisterde'.

De uit zijn functie gezette advocaat Bram Zeegers, een vriend van Willem Endstra, zei ook dat Endstra Hillis, Soerel en Holleeder als een driemanschap beschouwde dat hem gezamenlijk in de tang had.

Kort na zijn getuigenis op de zitting in de afpersingszaak tegen Holleeder overleed Zeegers onder verdachte omstandigheden aan een overdosis in bad.

15:49 maandag 19 november 2018

Rechter Somsen verwijst weer naar de verklaringen van de 'anonieme bedreigde getuige Q5' die zegt dat Willem Holleeder, Dino Soerel en Ali Akgün in de Baja Beach Club schreeuwden over de te liquideren slachtoffers.

Holleeder reageert weer sarcastisch: "Zij komt langslopen in die keiharde muziek en wij staan te schreeuwen dat we Kees Houtman en Thomas van der Bijl et cetera gaan laten vermoorden. Dat kán toch niet. Dat sláát toch nergens op? Ik begrijp dat niet. Ik kan het ook niet controleren, omdat we maar heel mondjesmaat te horen krijgen wat die Q5 heeft verklaard."

15:46 maandag 19 november 2018

Rechter Somsen schakelt over op de relatie tussen Holleeder en Stanley Hillis. Ze leerden elkaar kennen in de gevangenis in Alkmaar. Hillis fungeerde op verzoek als tussenpersoon in het conflict tussen Cor van Hout en Willem Holleeder enerzijds en Sam Klepper en John Mieremet anderzijds.

Holleeder zat er op verzoek van vastgoedmagnaat Willem Endstra ook bij toen die met Stanley Hillis sprak over de terugbetaling van de door Hillis ingelegde miljoenen.

Criminelen Sam Klepper en John Mieremet waren volgens Holleeder als de dood voor Hillis. Dat hij met Hillis wilde investeren in een club op Ibiza ontkent Holleeder opnieuw (dat kwam eerder vandaag al ter sprake).

Volgens kroongetuige Fred Ros had Holleeder zich voor zeven miljoen euro ingekocht in de groep rond Hillis. Onzin, herhaalt Holleeder.

Het handgeschreven document van Holleeder dat misdaadjournalist Peter R. de Vries zeer tegen Holleeders zin aan de rechtbank heeft gegeven, lijkt Holleeder zelf te schrijven over zijn driemanschap met Stanley Hillis en Dino Soerel.

Soerel ontkent ook dat ooit een driemanschap heeft bestaan.

15:18 maandag 19 november 2018

Na een korte pauze vervolgt rechter Margo Somsen het doornemen van de stukken over de beweerde 'criminele organisatie' van Holleeder met Dino Soerel en Stanley Hillis.

Holleeder heeft altijd gezegd dat hij 'zijn eigen ding' deed en alleen 'ging sporten en drinken' met Soerel. Zakelijk hadden ze volgens hem niets met elkaar te maken.

Holleeder: "Je moet niet altijd alles willen weten van iemand. Ik zeg in de bajes altijd: zeg me niks over jouw zaak en vraag mij niks over mijn zaak. Ik wil het allemaal niet weten."

Dino Soerel vertelde dat Holleeder tijdens een etentje met hem naar buiten ging. Holleeder zou verteld hebben dat hij met Stanley Hillis aan het investeren was in een discotheek op Ibiza. Holleeder zou gevraagd hebben of hij ook wilde meedoen, maar dat wilde hij naar eigen zeggen niet.

Holleeder, nu: "Het is niet waar. We zijn wel samen naar buiten gegaan om effe een stukje te lopen en wat te dollen. Ik heb nooit geïnvesteerd in die club op Ibiza. Dat was een project van Stanley Hillis en Evert Hingst (de malafide advocaat, vermoord in 2005)."

Bij een huiszoeking bij Dino Soerel werd een briefje gevonden waarop stond dat iemand met de bijnaam 'de Haaiensnaaier' veel geld van Soerel moest krijgen. De Haaiensnaaier is volgens justitie Holleeder. Die ontkent dat.

Dino Soerel heeft gezegd 'niet te kunnen zeggen of met Haaiensnaaier Holleeder wordt bedoeld'. In een afgeluisterd gesprek zei ex-topvechter Dick Vrij tegen Dino Soerel dat hij 'de Haaiensnaaier net nog had gezien, met een nieuwe bodyguard'. Ze moeten lachen en zeggen dat het 'net een lachfilm is'.

Soerel heeft wel gezegd dat Vrij Holleeder misschien Haaiensnaaier noemde, maar hij zelf niet. Dat de 'Haaiensnaaier' in de in beslag genomen aantekeningen Holleeder is, ontkende Soerel bij het gerechtshof. De bijnaam Haaiensnaaier werd volgens Soerel 'voor meer inhalige figuren gebruikt'.

Holleeder nu: "Ik heb geen geld van Dino Soerel tegoed gehad of gekregen. Ik weet dat Dick Vrij me altijd Hollie noemt, maar de naam Haaiensnaaier is nooit voor mij gebruikt."

Dino Soerel heeft eerder gezegd dat Holleeder zijn naam had misbruikt bij het afpersen van slachtoffers. Holleeder suggereerde dat Soerel achter hem stond als hij geld eiste. Daardoor zou Soerel heel kwaad op Holleeder zijn geworden en zouden ze gebrouilleerd uit elkaar zijn gegaan. Holleeder: "Ik heb niemands naam misbruikt."

In een afgeluisterd telefoongesprek vroeg een onbekende man aan een vriendin van Dino Soerel of Soerel niet met Holleeder op trok. "Ja, maar Dino heeft zijn eigen ding en Holleeder heeft zijn eigen ding."

In Holleeders afpersingszaak Kolbak heeft de rechtbank bewezen verklaard dat Dino Soerel én Willem Holleeder op het kantoor van toenmalig advocaat Bram Moszkowicz de malafide vastgoedmagnaat samen met andere zware criminelen zo zwaar hadden bedreigd dat Endstra miljoenen begon te betalen.

Holleeder ontkent dat Soerel en hij toen samen optrokken. Soerel was daar namens Stanley Hillis en hijzelf was daar met Endstra, zegt Holleeder nu.

14:51 maandag 19 november 2018

Dino Soerel zou eind jaren negentig 'een soort boekhouder' zijn geweest van Jan Femer, uit de groep van Stanley Hillis. Officier van justitie Lars Stempher: "Hij (Soerel) lijkt zich wel te hebben opgewerkt in die tijd."

Holleeder: "Ja, wat is opgewerkt... Ik heb leuk met hem gezeten (in de gevangenis) en we hebben wat gedronken. Later heb ik hem er bij gevraagd toen ik naar Hillis moest, want Hillis is heel wispelturig."

Astrid Holleeder zei dat haar broer 'naar machtige mensen trok' zoals Hillis 'om zich sterk te maken'.

Kroongetuige Fred Ros zegt dat Dino Soerel in 2003 'een van de grootste criminelen van Nederland was, net zoals Stanley Hillis'. Holleeder zou zich 'hebben ingekocht' in de groep van Soerel en Hillis.

De roemruchte observatiefoto's van de begrafenis van de vader van crimineel Danny K. worden weer aangehaald. Daarop zijn Greg R. te zien, diens zoon Jesse R., Dino Soerel, Ali Akgün en Fred Ros.

Weduwe Maria Houtman van Kees Houtman noemde Holleeder ook als onderdeel van een bende waarvan ook Dino Soerel en Stanley Hillis onderdeel waren.

Holleeder: "En van wie heeft zij dat dan? Van Kees Houtman. Die had het weer van John Mieremet. Ze vertellen het allemaal aan elkaar, maar het is niet waar. Al die verhalen komen van Mieremet."

14:43 maandag 19 november 2018

Kroongetuige Fred Ros zegt dat Holleeder zeven miljoen van het van Endstra afgeperste fortuin aan Stanley Hillis had gegeven om zich in te kopen.

Holleeder: "Geen euro. Kom op nou, zeven miljoen geven om met iemand mee te mogen lopen?! Ik heb niks aan Hillis gegeven. Ik ben wel eens met Hillis mee geweest omdat die geld wilde hebben van iemand, maar ik heb hem nooit iets gegeven."

Holleeder 'heeft van Hillis nooit begrepen dat die geld gekregen heeft'.

14:37 maandag 19 november 2018

Rechter Somsen neemt allerlei verklaringen van allerlei criminelen door die Holleeder in groepjes plaatsten. Zo sprak Ferry de Kok over het driemanschap Holleeder-Hillis-Soerel met onder dat driemanschap 'Turkies' en 'Marokkanen' (die moorden voor de drie zouden hebben gepleegd).

Holleeder: "Ik heb geen Turkies en ook geen Marokkanen." Holleeder werd verafgood door die jongens, zei Ferry de Kok. ('Ze riepen nog net geen Allah Akbar tegen hem'.)

Zus Astrid Holleeder sprak uitvoerig over de samenwerking tussen Hillis, Soerel en haar broer. Holleeder: "Dat heeft ze allemaal gekopieerd."

14:32 maandag 19 november 2018

'Het oogmerk' van de organisatie, volgens justitie: het geven van moordopdrachten. Willem Endstra zei in zijn geheime gesprekken met de recherche dat Holleeder '25 liquidaties had laten plegen'. Holleeder: "John Mieremet en Willem Endstra hebben het plan gemaakt mij overal de schuld van te geven."

De Turks-Nederlandse crimineel Atilla Ö. zei dat Holleeder een groepje vormde met Dino Soerel. Holleeder protesteert.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland, gekscherend: "Als u het niet met hem eens bent, moet u dat met meneer Ö. opnemen."

14:25 maandag 19 november 2018

Rechter Somsen gaat over naar de periode waarin Holleeder een 'crimineel samenwerkingsverband' zou hebben gevormd met Stanley Hillis en Dino Soerel. Volgens de recherche was dat in elk geval vanaf 2001.

Oud-ijshockeykeeper en vriend van veel criminelen Ferry de Kok heeft bij de onderzoeksrechter verteld dat Holleeder naar Stanley Hillis trok na de liquidatie van Jan Femer (op de Haarlemmerdijk) in 2000.

In elk geval vanaf begin 2002 moeten Stanley Hillis, Dino Soerel en Willem Holleeder een samenwerkingsverband hebben gehad met liquidaties als oogmerk, stelt de recherche. Toen werd Johnny Mieremet in februari neergeschoten op de Keizersgracht.

Holleeder: "Niet dus. Ik heb niks te maken met die aanslag op John Mieremet."

Mink Kok zei in augustus 2004 tegen zijn vriendin (tijdens het afgeluisterde 'bezoek zonder toezicht' in de gevangenis) dat 'die Ouwe' (Stanley Hillis), Dino Soerel en Willem Holleeder 'vanaf drie jaar geleden' samen waren en dat daar 'allemaal mensen omheen hingen'.

Holleeder: "Dat is makkelijk om dat maar effe te zeggen, maar ik zie het niet."

14:15 maandag 19 november 2018

Rechter Somsen neemt verschillende criminele groepen en groepjes door. Rond Stanley Hillis, rond Dino Soerel, rond de familie van pater familias Greg R., et cetera.

Holleeder, weer over zijn scootergroep: "We gingen op vrijdagavond stappen en dat deden we met de scooter." Ze kwamen dan ook in café De Hallen in Amsterdam-West, van Thomas van der Bijl. "Daar was het niet zo gezellig na een bepaald omslagpunt in de avond. Dan zaten daar allemaal mensen uit de buurt. Daar was niet zo veel aan."

Holleeder legt uit hoe hij de Vespa in Amsterdam groot maakte. Hij werd de hele tijd aangehouden in zijn auto's. "Eerst ging ik fietsen, maar ik zweet heel snel. Dan moest ik steeds een schoon T-shirt aantrekken waar ik kwam. Tot ik op de Van Baerlestraat (in Amsterdam-Zuid) reed en daar zo'n Vespa in een etalage zag hangen. Ik denk: 'Ik ben gek. In Parijs en Milaan, waar ik veel kwam, rijden ze d'r allemaal op. Hier in Amsterdam niet. Ik kocht zo'n Vespa en ineens namen ze d'r allemaal een."

13:53 maandag 19 november 2018

'Jongste rechter' Margo Somsen heropent de zitting na de lunch. De 'criminele organisatie' komt aan de orde. Somsen: "Ik heb voor mezelf de vraag opgeschreven: 'Eén organisatie?' Het dossier is vol groepen en organisaties. In hoeverre had u zicht op de verhoudingen in het criminele milieu?"

Holleeder: "Ik vind dat lastig. Dat je mensen met elkaar ziet, wil niet zeggen dat zij tot dezelfde groep behoren. Sam Klepper en John Mieremet waren een groep. Jan Femer hoorde bij de groep van Stanley Hillis. Ik ben samen geweest met Cor (van Hout). Toen Cor drugs ging doen, ben ik dat niét gaan doen. Ik was (later) ook met (de malafide vastgoedmagnaat Willem) Endstra. Ik heb in principe op mezelf willen zijn."

Sam Klepper noemde Holleeder 'een wagonnetje'. Holleeder: "Dat bedoelde hij laatdunkend. Als het niet bevalt, koppelen we hem wel af, was zijn idee. Ik hoorde niet bij hun."

Holleeder had zijn 'brommerclub'. "Met die jongens (op scooters) ging ik wat drinken. Je wordt snel als een groep gezien, maar dat was het niet. De rechtbank in Kolbak (de afpersingszaak waarin Holleeder 9 jaar cel kreeg) noemde ons een criminele organisatie omdat we allemaal op een Vespa-scooter reden. Ik denk: wat is dát nou?! Iederéén reed toen op die scootertjes omdat ik daar op reed."

Officier van justitie Lars Stempher: "Het ging er om dat u met die groep op scootertjes (de handelaar in hasj en vastgoed) volgens de rechtbank Kees Houtman heeft afgeperst, toch? Met die scooters werd meneer Houtman naar u gebracht et cetera. Het ging om dat feitencomplex."

Sander Janssen merkt op dat de kwalificatie 'brommerclub' door criminelen laatdunkend bedoeld was. 'Pizzakoeriers' werd ook wel over Holleeders groep gezegd.

12:57 maandag 19 november 2018

Rechter Somsen gaat met zevenmijlslaarzen door eerder door Holleeder afgelegde verklaringen, soms met het verzoek om een nadere toelichting. Soms gaat het om een paar zinnen en van de hak op de tak.

Holleeder is in de onderwereld alleen maar angst en wantrouwen gewend. Hij had liever een ander leven geleid, waarin hij niet 'altijd automatisch voorzichtig moest zijn'. Van drugshandel heeft hij zich 'op één akkevietje na altijd gedistantieerd'. "Alle conflicten zijn altijd om drugs."

12:51 maandag 19 november 2018

Rechter Margo Somsen neemt verklaringen door waarin Holleeder heeft geschetst hoe de malafide vastgoedbaron Willem Endstra zaken deed. Hij deed alles uit zijn hoofd 'want wat je opschrijft kan gevonden worden'.

'Mensen' (uit het criminele milieu) vertelden Holleeder heel veel omdat hij hun namen nooit zou noemen.

Holleeder 'was altijd op zijn qui vive' met criminelen Sam Klepper en John Mieremet, met wie hij een tijd intensief optrok. Uiteindelijk is Klepper geliquideerd en werd Mieremet zijn aartsvijand. "We waren geen driemanschap. Zij waren een tweemanschap en ik was gewoon aan wagonnetje dat aan ze was gekoppeld."

Holleeder heeft gezegd dat hij 'niet zo veel heeft met angst'. Nu: "Ja, de dingen zijn zoals ze zijn."

Holleeder zei eerder dat hij heel voorzichtig was met Klepper en Mieremet. 'Taalgebruik is heel belangrijk'.

11:51 maandag 19 november 2018

De rechtbank heeft de zitting hervat en en neemt verklaringen door die Willem Holleeder in de loop van zijn proces heeft afgelegd.

Nu gaat het over de onmogelijkheid voor Holleeder om een normaal leven te leiden. Hij zegt dat het hem continu onmogelijk is gemaakt 'zijn leven op de rit te krijgen door gewoon weer te gaan werken'.

Hij had nog een boel zwart geld liggen en heeft zelfs overwogen dát geld te gebruiken om het enorme bedrag te voldoen dat hij aan de Staat moest betalen vanwege de veroordeling in zijn 'ontnemingszaak'.

Officier van justitie Lars Stempher maakt er bezwaar tegen dat Holleeder zichzelf als slachtoffer van het systeem presenteert. Dat leidt tot enig stemverheffen van Stempher, Holleeder en zijn advocaat Sander Janssen.

Holleeder, tot slot: "Als iedereen nou een fatsoenlijke tweede kans krijgt, was het makkelijker."

11:49 maandag 19 november 2018

Advocaat Sander Janssen haalt een podcast aan waarin misdaadjournalisten Vico Olling en Martijn Haas – die het boek De Kouwe Ouwe schreven – zeiden dat al hun 'zeker dertig bronnen' het beeld schetsten van Stanley Hillis als 'de man die bovenaan stond' (in het criminele milieu). Die podcast van journalisten Harry Lensink en Marian Husken is aan het dossier toegevoegd.

Ook Janssen heeft het beeld dat Hillis een cruciale spil was in het milieu. De verdediging van Holleeder gaat er van uit dat holleeder zaken in zijn schoenen geschoven krijgt die Hillis heeft gedaan. Holleeder kan in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught overigens geen toegang tot podcasts, merkt hij op.

11:38 maandag 19 november 2018

Officier van justitie Lars Stempher: "U zegt het meneer Van den Heuvel kwalijk te nemen dat hij niets deed toen hij had gehoord dat u zou worden geliquideerd. Wat heeft u in dat soort situaties zelf gedaan? U heeft volgens misdaadverslaggever Peter R. de Vries gezegd dat u de moord op George van Kleef had kunnen voorkomen (in 2005), maar dat niet heeft gedaan."

Over George van Kleef zou Holleeder tegen De Vries hebben gezegd dat die betrokken was bij de moord op Cor van Hout.

Holleeder: "Het zou onzin zijn dat George van Kleef iets te maken had met de moord op Cor van Hout en als ik het had geweten dat hij zou worden doodgeschoten, zou ik hem hebben gewaarschuwd. Ik begrijp niet waarom Peter (R. de Vries) dit zo heeft opgeschreven."

11:24 maandag 19 november 2018

Rechter Mildner haalt een afgeluisterd telefoongesprek aan tussen crimineel John Mieremet en misdaadjournalist John van den Heuvel op de dag nadat de criminele advocaat Evert Hingst was geliquideerd in Amsterdam-Zuid. Mieremet vond het 'geweldig' dat 'ze elkaar nu opruimen'.

John van den Heuvel had een interviewafspraak met Evert Hingst en vroeg of John Mieremet dat wist, en wat hij van Hingst wist. Mieremet haalde aan dat hij dacht dat Evert Hingst hem in februari 2002 naar zijn kantoor op de Keizersgracht had gelokt in opdracht van onder anderen Stanley Hillis – waarna Mieremet werd neergeschoten, hetgeen hij met geluk overleefde. Van den Heuvel zei 'niet te weten of Hingst dat zou gaan zeggen' (over zijn rol bij die aanslag).

Mieremet sloot ook niet uit dat Hingst opnieuw Mink Kok zou gaan beschuldigen. Van den Heuvel en Mieremet bespraken dat Hingst zichzelf in de problemen had gebracht als 'consigliere' (advocaat die zware criminelen helpt). Van den Heuvel vroeg Mieremet in zijn uitzending op televisie te komen.

Holleeder: "Uit dat gesprek blijkt ook dat John van den heuvel wist dat Mieremet mij wilde vermoorden. Hij grinnikt daar dan zelfs om. Dat neem ik hem als misdaadjournalist kwalijk, want hij heeft niks gedaan om te voorkomen dat ik zou worden geliquideerd. Hij (Van den Heuvel) heeft zelfs nog gesproken op Mieremets begrafenis. Ik kan me niet voorstellen dat je goed contact met zo iemand houdt als je weet dat die liquidaties heeft laten plegen."

Mieremet vertelde Van den Heuvel dat er na Hingst 'nog wel een paar zouden vallen' omdat doelwitten uit de weg moesten worden geruimd omdat ze 'even te veel wisten'. Mieremet zei dat hij 'lekker zou blijven zitten waar hij zit' (ver weg in Thailand). "Ik vind het allemaal wel goed. Laat mij er maar buiten. We wachten gewoon af, John. Gewoon aan de zijkant blijven zitten."

Mieremet zei 'best wel vrolijk' te zijn omdat hij 'Evert heeft overleefd'. John Mieremet werd vervolgens in Thailand geliquideerd.

11:19 maandag 19 november 2018

Officier van justitie Lars Stempher heeft een vraag. Hij 'kan niet geloven' dat Holleeder zich helemaal niet bezig hield met de liquidatie van Jules Jie terwijl die in 2003 toch talk of town was in het Amsterdamse criminele milieu. Te meer omdat Holleeder volop contact had met personen die met Jie in verband stonden.

Holleeder: "Als ik hem niet ken, heb ik er niks mee te maken."

Stempher kan ook niet geloven dat Holleeder niet wist wat Dino Soerel in het criminele milieu deed. Holleeder herhaalt wat hij zo vaak heeft gezegd: "Dino is gewoon een gezellige jongen met wie ik een kop koffie dronk."

11:16 maandag 19 november 2018

Holleeder werd in 2003 samen met Dino Soerel aangehouden in de PC Hooftstraat. Hij sprak geregeld met de beruchte crimineel Danny K. en diens rechterhand (ex-topvechter) Dick Vrij.

In afgeluisterde gesprekken spraken Danny K. en Holleeder over het afpakken van geld en auto's. Holleeder: "Als Danny K. ergens geld te goed heeft, kan het zijn dat ik probeer ergens een goed woordje te doen om te proberen of ik het kan oplossen. Zo ben ik. Ik zou dat misschien beter niet moeten doen, maar het heeft niks met afpersing te maken."

11:10 maandag 19 november 2018

Ed H. legde eerst een verband tussen Holleeder en Stanley Hillis en Dino Soerel. Later zei hij bij de onderzoeksrechter dat 'Soerel een loopjongen was van Hillis' en dat Holleeder niet betrokken was bij de kwestie waarin zeven ton van hem werd geëist. Zijn vrouw had 'dingen uit zijn verband getrokken', zei Ed H. Holleeder 'had hem nooit lastig gevallen'. Dat een vriend van Ed H. zei dat ook Holleeder bij dat druk zetten betrokken was, noemt Holleeder nu 'onzin'.

Stanley Hillis was levensgevaarlijk en liet mensen doodschieten, was het beeld van veel mensen. Holleeder kan daar wel in mee gaan, zegt hij. De beruchte criminelen Sam Klepper en John Mieremet waren volgens hem 'voor niemand bang, nergens in Nederland niet' behalve voor Hillis.

Vriend Ben K. van Ed H. bevestigde veel van diens verhalen. Rechter Mildner gaat in heel grote passen door zijn verklaringen heen. Hij zegt Ed H. 'nooit bewust over Holleeder te hebben gehoord en ook niet over Stanley Hillis'.

Holleeder herhaalt wat hij in zijn proces al zo vaak heeft gezegd: "Ik ken heel veel mensen, dat is mijn probleem, maar dat ik ze ken wil niet zeggen dat ik betrokken ben bij wat ze doen."

11:09 maandag 19 november 2018

Rechter Mildner informeert naar de contacten van Holleeder en Soerel met Donald Groen en Hells Angels Harrie Stoeltie. Holleeder kende Groen oppervlakkig, herhaalt hij. "Hij deed wat met (antieke) klokken."

Ed H. vertelde dat hij de Turkse Nederlander Ziya G. ('Pasja') wel eens bij Jules Jie thuis had gezien. Hij dacht ook dat Donald Groen en Stanley Hillis elkaar al kenden, hoewel ze tegenover hem deden alsof dat niet zo was.

Holleeder, nu: "Ik kan daar niks over zeggen, want je moet het wel zeker weten. Ze zullen elkaar ongetwijfeld gekend hebben, denk ik, maar ik weet dat niet honderd procent zeker."

Van Jules Jie zegt Holleeder alleen te weten dat die was doodgeschoten. "Als ik hem verder niet ken, ben ik daarin ook niet geïnteresseerd."

11:07 maandag 19 november 2018

Ook in latere verhoren maakt Ed H. de indruk 'nog heel erg bang te zijn' memoreert rechter Mildner. Ed H. zei niets met Holleeder en Willem Endstra te maken te hebben. Ed H. zei dat 'ze me alleen maar hebben zitten afpersen, dat hele zooitje'. Hij plaatste Holleeder 'in de club van Stanley Hillis en Dino Soerel'.

Holleeder: "Ik ken Hillis, maar ben geen club met Hillis. Ik ben geen driemanschap en heb niks met Hillis te maken. Ze koppelen me altijd overal maar aan."

10:58 maandag 19 november 2018

In januari 2004 belde Ed H. zelf de recherche omdat hij naar eigen zeggen werd bedreigd en afgeperst door Dino Soerel en Donald Groen. Hij zei zijn auto te hebben moeten afgeven. Ed H. zei dat hij in de gevangenis tegen Soerel had gezegd dat hij 'zijn bedenkingen had' bij Donald Groen. Dat had hij beter niet kunnen zeggen.

Patrick R. en een Hells Angel zouden Ed H. hebben opgehaald en naar Donald Groen hebben gebracht. In een 'heel erg dreigende situatie' had hij die auto moeten afgeven, via een vriend.

Twee dagen later eiste Donald Groen weer dat Ed H. zou komen. Die stuurde zijn vriend. Die vriend kreeg te horen dat Ed H. echt zelf moest komen. Uiteindelijk kreeg Ed H. naar eigen zeggen van Donald Groen, Dino Soerel en anderen te horen dat hij 'het geld moest betalen dat ze nog van Jules Jie te goed hadden'. Het ging om zeven ton.

Ook Hells Angels Harrie Stoeltie en Ed van den B. zouden rollen hebben gespeeld in de marge. Ed H. zegt met een vriend naar België te zijn gevlucht.

Holleeder: "Ik ken ook die Ed H. en die vriend niet. Ik weet sowieso niet wat daar gespeeld heeft en ik ken die personen niet. Ik ken Dino Soerel en heb Donald Groen wel eens op het clubhuis gezien (van de Hells Angels) en ik ken Harrie Stoeltie ook wel, maar zij hebben mij daar niks over verteld. Ik praat met mensen niet over wat ze doen."

Holleeder herhaalt het nog maar een paar keer: "Ik ken de hele zaak niet."

10:55 maandag 19 november 2018

Vriendin 'Kitty' van Jules Jie vertelde dat Jie ruzie had met ene Bertus. Kitty vertelde dat Ed H. kort na de moord op Jie aan haar deur stond om te vragen naar 'de drugs, het geld en de wapens'.

Holleeder: "Ik weet hier niks van hé, maar je ziet het altijd in die getuigenissen naar voren komen. Mensen zeggen dat ze er zelf niks mee te maken hebben en vertellen hele verhalen over anderen. Ik heb mijn advocaat regelmatig laten vragen aan getuigen naar contacten van Cor (van Hout) met Joego's in Volendam. Iedereen ontkent iets te weten. Iedereen wil zijn eigen hachje redden en probeert niks uit te hoeven leggen."

10:47 maandag 19 november 2018

'Oudste rechter' Benedicte Mildner gaat over tot de bespreking van stukken over de liquidatie van crimineel Jules Jie (en diens Thaise vriendin) op 10 oktober 2003 in Amstelveen en ontwikkelingen die daar mee samenhangen.

Edze 'Ed' H. belde kort na die liquidatie naar Patrick R. en Donald Groen (beweerde 'moordmakelaars' van de groep rond Holleeder). Weer later komt in een telefoontje ter sprake dat Joop van de Loo 'er net was' om 'Ed en Patrick te spreken'." Patrick R. wil dat 'Ed nergens heen gaat' omdat 'we eerst onze organisatie goed op orde moeten hebben'. Op observatiefoto's is te zien dat leden van de vermoede groep rond Holleeder elkaar ontmoeten.

Twee dagen later benadert de politie Ed H. Die vertelde dat hij 'een goede vriend' was van Jules Jie, met wie hij uitging in club Marcanti (in West), ging sporten en twee keer naar Thailand reisde. Ed H. had een café en wat pandjes en een coffeeshop.

Rechter Mildner: "Wat opvalt is dat hij tegen de politie helemaal niets zegt over die ontmoeting (met criminelen) kort daarvoor."

Ed H. vertelde de politie dat hij na Jies dood 'alleen met Daniëlle contact had gehad' (de dochter van Jules Jie). Geconfronteerd met de afgeluisterde telefoongesprekken en observaties erkende hij dat hij wel allerlei prominente figuren in het Amsterdamse milieu had ontmoet.

Holleeder: "Ik kende die Jules Jie niet en ik heb geen idee wie hem heeft vermoord. Ik ken dat hele verhaal niet."

10:40 maandag 19 november 2018

Rechter Wieland rondt de bespreking van het verhoor van Edgar van L. af. "Holleeder kan mensen 'in behandeling nemen' en manipuleren." Mieremet en Holleeder waren 'allebei dominante mannetjes die elkaar manipuleerden'.

Holleeder: "Ik ken die Edgar van L. niet. Hoe kan hij dan weten dat ik manipuleer?"

Rechter Wieland: "Om te weten dat iemand een dominant mannetje is, moet je hem ook kennen..." Holleeder: "Precies."

Holleeder: "Mensen die me niet eens kennen, zeggen heel vaak dingen over me. over hoe ik ben. Ze hebben dingen misschien van anderen gehoord of uit de media. Daar heb ik altijd mee te maken. Ik ben daar ook zelf schuldig aan, want ik ben zelf met John Mieremet en Sam Klepper en zo omgegaan. Terwijl Sam altijd zei dat ik helemaal niks ben omdat ik anti-geweld ben. Ik wil graag wat verdienen, maar liquidaties zijn niet mijn ding. Daar ziennik niks in. Dat lost niks op, want het geeft alleen nieuwe problemen."

Rechter Wieland: "Dat hebben we wel gezien in die periode. Dat liquidaties niks oplossen en alleen maar problemen gegeven."

Holleeder: "Ik ben nog van de oude stempel van een klap geven en zo."

10:31 maandag 19 november 2018

Getuige van L. zei dat 'zij samen moordenaars hadden', doelend op criminelen Stanley Hillis, Dino Soerel en Willem Holleeder. Mieremet noemde hij 'een moordlustig mannetje'.

Holleeder: "Mieremet had een kort lontje."

Achter een verwarmingsbuis van Mieremet is een papiertje gevonden waarop aantekeningen stonden over Holleeder en anderen. Daar zouden kentekens op hebben gestaan en een slaapplaats van Holleeder.

Holleeder: "Mijn slaapplaatsen wist hij niet. Alléén (ex-vriendin) Sandra den Hartog wist waar ik sliep. Mijn zussen niet, John Mieremet niet en Willem Endstra niet."

Holleeder: "Het enige dat hij gedacht zou kunnen hebben, is dat ik in de Van Eeghenstraat (in Zuid) zat. Maar ik woonde daar niet (meer). Mieremet wist geen plek waar ik woonde."

Holleeder herstelt: ook Sonja wist 'soms eventueel' wel waar hij verbleef, omdat ze Sandra den Hartog wel eens hielp als Holleeder weer moest verkassen. "Ik kan moeilijk zelf verhuizen, want dan val ik op. Voor Sonja heb ik nooit geheimen gehad."

10:20 maandag 19 november 2018

Holleeder vindt de verklaringen van Edgar van L. 'heel belangrijk' omdat die meer inzage geeft in de werkwijze van John Mieremet.

Rechter Wieland: "De officier van justitie vroeg Edgar van L. naar het contact tussen Mieremet en Holleeder in de periode rond de moord op Mieremets ex-compagnon Sam Klepper. Van L. zei dat Mieremet u overal bij betrok voor het geval hij in de problemen zou komen (zodat Holleeder ook vuile handen zou hebben)."

Holleeder schetst de intriges in die periode en de achterdocht over en weer. "Het is een heel onzekere situatie."

Getuige Edgar van L. zei van Mieremet te hebben gehoord dat Holleeder bij de neergeschoten Gijs van Dam junior op ziekenbezoek was geweest bij Heliomare, waar die revalideerde. Mieremet zou Holleeder daar hebben willen vermoorden. 'ODK', zei Van L. (Op De Kont – de term die Mieremet bezigde voor een moord).

Holleeder: "Ik ben alleen bij Gijsje geweest in het VU Ziekenhuis. Ik ben niet in Heliomare geweest. Niemand wist sowieso waar ik was."

Rechter Wieland herhaalt dat er 'veel fake news was', wat maakt dat met de verklaringen van Edgar van L., die alles immers van Mieremet zegt te hebben gehoord, behoedzaam moet worden omgegaan.

10:13 maandag 19 november 2018

Edgar van L. heeft ooit aan de politie verteld dat John Mieremet 'samen met Holleeder' achter de moord op Heinekenontvoerder Cor van Hout zat. Later trok hij dat in. Over de liquidatie van Sam Klepper in 2000 dacht Edgar van L. dat Mieremet daar achter zat en dat die 'Holleeder niet nodig had' daarbij. Van L.: "Mieremet was niet van het delen. Als hij Klepper samen met Holleeder had laten vermoorden had hij moeten delen (het bezit van Klepper, dat Mieremet wilde inpikken)."

Holleeder, nu: "Mieremet heeft altijd overal desinformatie neergelegd. Overal hetzelfde verhaal. Dat is zijn werkwijze."

Rechter Wieland, "Desinformatie, fake news, om de ander op het verkeerde been te zetten? Zodat je de ander kon manipuleren?"

Holleeder: "Je moet het zo zien. Mieremet heeft op 23 augustus 2002 geprobeerd een deal te sluiten met officier van justitie Koos Plooij. Later (toen dat op niets was uitgelopen) is hij met (misdaadjournalist John) Van den Heuvel gaan praten. (Mieremet gaf uitgebreide interviews in De Telegraaf waarin hij de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra 'de bankier van de onderwereld' noemde en Holleeder diens bewaker.) Mieremet kreeg door dat stuk in de krant wel zijn geld, maar hij kwam ook in de problemen. De fiscus ging de boel omver trekken. Toen moest hij zich er uit redden. Dan komen die verhalen."

Rechter Wieland: "Hij werd getroffen door zijn eigen stinkbom..."

10:06 maandag 19 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting en merkt op dat het 'een volle week' wordt. Willem Holleeder beaamt dat.

Advocaat Sander Janssen heeft de rechtbank gevraagd nog wat oude dossierstukken te bespreken, waaronder een verhoor van getuige Edgar van L. – die veel zegt te hebben gehoord van de in 2005 geliquideerde crimineel John Mieremet.

Edgar van L. zegt Holleeder één keer te hebben gezien, thuis bij crimineel Walther W. Hij zegt Holleeder geen hand te hebben gegeven omdat hij toen nog niet wist wie Holleeder was.

Holleeder: "Ik kan me niet herinneren dat ik hem ooit heb gezien en ik kan me ook niet herinneren dat ik bij Walther W. thuis ben geweest."

Rechter Wieland: "U zag in die periode vast veel mensen." Holleeder: "Ja."

07:59 maandag 19 november 2018

Op de vijfenveertigste zittingsdag in het (begin februari aangevangen) proces tegen Willem Holleeder begint de rechtbank aan het dossier over de criminele organisatie die hij met, met name, de in 2011 geliquideerde Stanley Hillis en de tot levenslang veroordeelde Dino Soerel zou hebben gevormd.

Dat driemanschap zou via een middenkader van vooral Donald Groen, Jurmaine B. en Patrick R. twee moordcommando's hebben aangestuurd. Het ging volgens het Openbaar Ministerie om een 'Amsterdamse' groep rond Jesse R. (inmiddels veroordeeld tot levenslang) en een 'Alkmaarse' groep van met name Nederlanders van Turkse origine.

Vaak zijn dossiers over 'artikel 140' in het wetboek, over het verbod op bendevorming, een marginaal sluitstuk in grote processen over zware misdrijven zoals moorden. In het megaproces over liquidaties in opdracht van Holleeder is dit deel heel belangrijk.

De basis onder de zaak is namelijk de beschuldiging dat het driemanschap rivalen liet liquideren. In het proces tekent zich heel duidelijk een patroon af. Criminelen zeiden in hun omgeving en in meerdere gevallen ook tegen de recherche dat ze vreesden in opdracht van Holleeder en diens entourage te worden geliquideerd, waarna ze inderdaad werden doodgeschoten.

Of Stanley Hillis de gevaarlijkste in de groep was, Dino Soerel of Holleeder: daarover lopen de verklaringen van betrokkenen en andere getuigen nogal uiteen.

Advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz hebben de rechtbank aandacht gevraagd voor tal van oude dossiers van de recherche waaruit het beeld oprijst dat (bovenal) Hillis een veel groter gevaar vormde dan Holleeder. In andere stukken krijgt Soerel vooral de zwarte piet.

Die dossiers zullen deze week worden besproken.

Vandaag en morgen wil de rechtbank zo veel mogelijk paperassen bespreken die gaan over de vermoede bende waarvan Holleeder onderdeel was.

Op dinsdag komen volgens de agenda ook zijn 'persoonlijke omstandigheden' aan bod.

Donderdag is ruimte gemaakt voor de 'benadeelde partijen' zoals nabestaanden van vermoorde slachtoffers of hun advocaten. Die zullen schadevergoeding vragen. In elk geval nabestaanden van de geliquideerde vrienden Kees Houtman en Thomas van der Bijl krijgen spreektijd.

Vrijdag staan opnieuw verhoren gepland van zussen Astrid ('s ochtends) en Sonja Holleeder (in de middag). Dinsdag 27 november neemt volgens de agenda ex Sandra den Hartog opnieuw plaats in de getuigencabine van 'de bunker' in Amsterdam-Osdorp.

Daarna komt de zaak lang stil te liggen. In februari krijgt het Openbaar Ministerie het podium voor het requisitoir met de strafeis tot besluit (iedereen verwacht dat levenslang zal worden gevraagd). In maart volgt het pleidooi van Holleeders advocaten.

Nogmaals: dat is de planning. In grote processen zoals de zaak 'Vandros' kan altijd van alles voorvallen dat de boel in de war gooit. Tot nu toe valt dergelijk oponthoud overigens reuze mee.

De uitspraak van de rechtbank is voorzien in juli 2019 – anderhalf jaar na aanvang van het proces.

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld anp

12:22 maandag 12 november 2018

Na een korte onderbreking meldt rechtbankvoorzitter Frank Wieland dat de rechtbank alle door advocaat Sander Janssen ingebrachte stukken wil bespreken vanaf volgende week, als de verdenking van het leiden van de criminele organisatie wordt besproken.

Zo is de zitting ineens afgelopen.

De zaak gaat maandag 19 november om 10.00 uur verder.

12:13 maandag 12 november 2018

Voorzitter Wieland gaat over tot bespreking van de agenda voor deze week. Raadsman Janssen heeft in een brief gevraagd om aandacht voor stukken die hij de rechtbank heeft toegestuurd. Het gaat onder meer om stukken uit oude dossiers die hij heeft verzameld.

Janssen: "Het ging mij er vooral om die stukken onder uw aandacht te brengen. Op welke manier u ze wilt bespreken, laat ik aan u."

Officier van justitie Sabine Tammes zegt dat ze inmiddels opdracht heeft gegeven aan de recherche die stukken toe te voegen aan het dossier.

De rechtbank trekt zich zo terug om te bepalen of de zaak vandaag verder moet gaan. Op maandag en dinsdag zal de rechtbank in elk geval de dossiers bespreken over het ten laste gelegde leiden van een criminele organisatie door Holleeder.

Op dinsdag willen de rechters ook Holleeders persoonlijke omstandigheden bespreken.

Donderdag 22 november komen de 'benadeelde partijen' aan bod, onder wie nabestaanden van vermoorde slachtoffers zoals Kees Houtman en Thomas van der Bijl.

Op dinsdag 27 november staat een nieuw verhoor van Holleeders ex-vriendin Sandra den Hartog gepland.

In februari krijgt het Openbaar Ministerie de gelegenheid voor het requisitoir met de strafeis tot besluit (iedereen verwacht dat levenslang zal worden gevraagd).

In maart volgt het pleidooi.

12:10 maandag 12 november 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland beëindigt het verhoor van officier van justitie Wind voor vandaag. De rechtbank zal later beslissen welke precieze opdracht zij zal krijgen. Nu kan OvJ Wind gaan.

11:57 maandag 12 november 2018

Willem Holleeder vraagt zelf het woord. "Niets ten nadele van mevrouw Wind, maar ik heb ervaringen van voor 2006 (toen Wind nog geen TCI-officier was, dat is ze pas vanaf 2012). Ze (rechercheurs van de geheime dienst) kwamen elke dinsdagavond naar café Lexington om naar informatie over mij te vragen. Soms waren ze met z'n tweeën, soms met z'n vijven. Ze vroegen mensen of die informant wilden worden. Die wilden dan niet, maar de volgende dinsdag kwamen ze gewoon weer terug. Jan van Looijen (roemrucht chef van de Criminele Inlichtingeneenheid) was daar zelf soms ook bij."

Wind bevestigt dat ze weinig kan zeggen over de periode voor 2012, maar herhaalt dat het nu geen beleid is uitvoerig of meermaals vragen te stellen aan mensen die geen informant zijn.

"Er is niets mis mee dat de TCI actief probeert informanten te werven. Dat is juist een taak van de TCI. Maar het is niet zo dat we veel informatie hebben van mensen die geen informant zijn of dat dergelijke informatie in enig dossier is opgedoken."

Over de anekdote van Holleeder over café Lexington (ooit een geliefde kroeg van hem in Amsterdam-Zuid) herhaalt Wind niet te weten wat daar vroeger is gebeurd.

Wat de mogelijke informatie over 'Rooie Bob' B. betreft, wil Wind 'een helder kader' van de rechtbank van waarnaar ze moet zoeken in de systemen. "Ik kan niet zomaar gaan zoeken naar wat dan ook uit de afgelopen 18 jaar."

Advocaat Sander Janssen: "Het zou ons gaan om enige informatie ten aanzien van (de in 2011 geliquideerde crimineel Stanley Hillis).."

Wind: "Het zou geen kader moeten zijn zoals: alles over Stanley Hillis..."

Janssen: "Misschien dan informatie aangaande Stanley Hillis met betrekking tot bijvoorbeeld afpersingen en liquidaties. Misschien afpersingen en liquidaties vanaf 1999 (toen weer een geweldsgolf begon). Tot 2007 zou ik dan zeggen. Dan betrek ik er (de vermoorde vastgoedhandelaar) Peter Petersen bij."

Wind, enigszins cynisch: "Daar heb ik dan wel even genoeg werk aan. Ik kan vanuit mijn verantwoordelijkheid ook niet toezeggen dat ik alles zou kunnen inbrengen. Ik kan kijken wat er is en vervolgens kijken of ik dat binnen de grenzen van de afscherming (van informanten) wat over kan zeggen."

11:48 maandag 12 november 2018

De rechtbank hervat het verhoor van officier van justitie Betty Wind, verantwoordelijk voor het Team Criminele Inlichtingen. De rechtbank wil weten of het denkbaar is dat ooit een telefoon van 'Rooie Bob' B. zou zijn ingenomen (waarin mogelijk aanwijzingen zouden kunnen zitten dat hij werd afgeperst door crimineel Stanley Hillis).

Wind: "Het is niet goed denkbaar dat wij in het kader van de TCI zo'n telefoon zouden willen hebben. Een telefoon bevat mogelijk juist informatie die wél tactisch bruikbaar is."

Dat is een algemeen antwoord, erkent Wind. Ze heeft er geen herinnering aan dat iets met een telefoon van Bob B. aan de hand is geweest.

Een verhoor van een betrokkene bij een geheime dienst zoals het Team Criminele Inlichtingen is altijd moeizaam, omdat het afschermen van details een hoofdtaak is. Daarop is het verhoor van officier van justitie Betty Wind geen uitzondering.

Advocaat Sander Janssen memoreert een getuige (hij zal doelen op Ferry de Kok) die zegt dat hij, hoewel niet ingeschreven als informant, samen met crimineel Johnny Mieremet 'wel tien' gesprekken voerde met de TCI (of voorganger Criminele Inlichtingeneenheid). Wind lijkt dat niet waarschijnlijk. Het is hoogst uitzonderlijk dat criminelen die niet zijn ingeschreven, uitvoerig met de TCI praten.

11:01 maandag 12 november 2018

Officier van justitie Betty Wind heeft zich maandagmorgen in de gerechtsbunker in Osdorp gemeld voor haar getuigenverhoor.

Het verhoor van Wind was niet aangekondigd. Zij is 'CIE-officier' en onderhoudt vanuit het Openbaar Ministerie (OM) de contacten met de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE), de 'geheime dienst' van de recherche.

Wind was aanklaagster in het grote liquidatieproces Passage toen dat bij de rechtbank in Amsterdam liep. Mede onder haar verantwoordelijkheid werd Peter la Serpe binnengehaald als kroongetuige. Hij verklaarde onder anderen belastend over Holleeder, die hij aanwees als opdrachtgever voor de moord op Kees Houtman in 2005.

Haar ondervraging draait om mogelijk ontlastende informatie voor Holleeder in de zaak-Houtman, waarbij het gaat om conflicten die Houtman zou hebben gehad met Stanley Hillis en John Mieremet.

Volgens Wind, die vanwege de gevoeligheid van veel CIE-informatie terughoudend moet zijn, is van "keihard ontlastende informatie" geen sprake.

Betty Wind, hier links op beeld uit 2013, bij aanvang van de uitspraak in het liquidatieproces Passage.Beeld anp

10:56 maandag 12 november 2018

Het op 5 februari begonnen liquidatieproces tegen Willem Holleeder gaat dag 44 in, en de laatste fase van de inhoudelijke behandeling van zijn vijf moorddossiers.

Het gaat om dossier ‘Viool’ over de moorden op mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout en diens toevallige metgezel Robert ter Haak in 2003; dossier ‘Enclave’ over de liquidatie van de malafide vastgoedhandelaar Willem Endstra in 2004; dossier ‘Agenda’ over de liquidatie van handelaar in hasj- en vastgoed Kees Houtman in 2005; dossier ‘Boeddha’ over de liquidatie van crimineel Johnny Mieremet in 2005 en dossier ‘Perugia’ over de moord op de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl in 2006.

Maandag bespreken de rechtbank, officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher en advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz met Holleeder de laatste losse eindjes wat die dossiers en algemene thema’s betreft.

Mogelijk komen nog verzoeken tot nader onderzoek aan de orde. De kans is groot dat de andere voor deze week ingeruimde zittingsdagen (dinsdag, donderdag, vrijdag) niet nodig zijn.

Vanaf 19 november zetten de rechters zich aan de behandeling van de stukken over de criminele organisatie die Holleeder in de visie van justitie vormde met de in 2011 geliquideerde Stanley Hillis en de inmiddels voor het aanjagen van liquidaties tot levenslang veroordeelde Dino Soerel.

Waar dergelijke ‘140-dossiers’ (vernoemd naar artikel 140 in het wetboek, dat bendevorming strafbaar stelt) vaak een beetje onderaan de aanklacht bungelen en in strafprocessen een marginaal sluitstuk vormen, zijn de dossiers in de liquidatiezaak ‘Vandros’ tegen Holleeder van groot belang.

Het Openbaar Ministerie stelt immers dat het driemanschap Holleeder-Hillis-Soerel opdracht gaf voor de moorden en dat een middenkader uiteindelijk twee moordcommando’s aanstuurde – één uit de regio Amsterdam, rond de tot levenslang veroordeelde huurmoordenaar Jesse R., en één waarvan een groepje Turkse Nederlanders uit Alkmaar de kern vormde.

In de eerste twee weken van februari staat het requisitoir van aanklagers Tammes en Stempher gepland. Aan het eind daarvan zullen zij levenslang eisen.

Advocaten Janssen en Malewicz krijgen in de eerste twee weken van maart de beurt voor hun pleidooi – als niets geks gebeurt.

De uitspraak van de rechtbank is voorzien in juli 2019 – anderhalf jaar na aanvang van het proces.

Holleeder op een rechtbanktekeningBeeld anp

12:10 dinsdag 16 oktober 2018

Op maandag 12 november zullen waarschijnlijk wat ‘losse eindjes’ worden behandeld, voordat op maandag 19 november de zaak inhoudelijk zal verdergaan, met de behandeling van de verdenking van het deelnemen aan een criminele organisatie.

In de dagen die volgen zullen ook Holleeders zusters Astrid en Sonja getuigen, net als zijn ex-vriendin Sandra den Hartog.

12:03 dinsdag 16 oktober 2018

De zitting is hervat. Voorzitter Frank Wieland meent dat de vragen van Janssen te zeer raken aan de veiligheid van de kroongetuige. “De vraag van de verdediging gaat over het begin van de onderhandelingen en die onderhandelingen maken deel uit van de overeenkomst en dus de veiligheid van de getuige, reden om de vragen te beletten.”

Dat betekent overigens niet dat de rechtbank daarmee al vaststelt dat de overeenkomst rechtmatig is.

Janssen heeft geen verdere vragen aan Ros en ook het OM heeft geen behoefte aan het verder horen van Ros. Voorzitter Wieland vraagt Janssen hoe hij het verhoor heeft ervaren, nu daar een intermediair tussen zat. Janssen: “De intermediair verdient een compliment, al gaat er ook veel verloren.”

Daarmee is het verhoor van Ros voorbij en is de zittingsdag van vandaag afgelopen.

11:14 dinsdag 16 oktober 2018

Het wordt wat stekelig in de zaal als Janssen vraagt naar de wensen die Ros had over zijn veiligheid toen hij zijn overeenkomst aanging met justitie.

Advocaat Onno de Jong van Fred Ros meent dat Janssens vragen te veel over veiligheidsmaatregelen gaan. Janssen maakt duidelijk dat hij niets hoeft te weten over de daadwerkelijke invullen van de veiligheidsaspecten van de overeenkomst, maar dat hij juist wil weten wat Ros’ verwáchtingen waren toen hij besloot kroongetuige te worden.

Hij wil weten of Ros wist welke afspraken La Serpe eerder met het OM had gemaakt en of dat van invloed was op de wensen die hij aan justitie kenbaar maakte toen hij besloot kroongetuige te worden.

Het Openbaar Ministerie reageert wat geprikkeld op die vragen. Officier van justitie Lars Stempher meent dat Janssen bezig is met ‘een fishing expedition’.

De rechtbank vraagt Janssen waar hij naartoe wil met zijn vragen. Janssen: “Ik vind het van belang om enig zicht te krijgen op de vraag in hoeverre de afspraken met La Serpe doorwerking hebben gekregen bij deze getuige.”

Het gaat hier om het in Passage veelbesproken punt dat La Serpe een geldbedrag heeft gekregen om zijn eigen beveiliging te regelen. Daar zien sommige advocaten een verkapte betaling in voor zijn verklaring.

De rechtbank schorst nu om na te denken of Ros verplicht zal worden op deze vragen te antwoorden.

10:52 dinsdag 16 oktober 2018

Janssen wil weten wat Fred Ros vindt van de uitspraak van La Serpe, die zei dat hij ‘dertig jaar ervaring’ in het criminele milieu had en dat hij mensen feilloos kan inschatten. Ros doet wat schamper over de statuur van La Serpe, zoals wel vaker.

Ros kent vrijwel niemand die La Serpe kende. “Ik ken alleen twee mensen uit Friesland, die hadden nare ervaringen met La Serpe. Maar in het criminele milieu heb je wel vaker nare ervaringen.”

De rechtbank wil nu – waarom is niet helemaal duidelijk – van Ros weten of geld belangrijk is in het criminele milieu. Ros: “99 procent van de criminelen wordt crimineel vanwege het geld. Maar goede contacten zijn belangrijker dan geld.”

10:40 dinsdag 16 oktober 2018

Janssen vraagt nu naar de verklaring die Astrid Holleeder eerder heeft afgelegd, waarin zij zei dat Thomas van der Bijl toenadering had gezocht tot Fred Ros met de vraag Willem Holleeder te vermoorden. Ros zou met die boodschap naar Holleeder zijn gestapt, die de opdracht vervolgens zou hebben omgedraaid, volgens Astrid Holleeder.

“Ik ken meneer Van der Bijl niet en ik ken meneer Holleeder niet. Die heb ik nooit gesproken. De reden dat Van der Bijl is vermoord heb ik gisteren verteld.”

Ros vertelde gisteren dat hij van Dino Soerel opdracht kreeg Van der Bijl te vermoorden omdat die met de politie praatte. Dat is ook wat hij eerder in Passage verklaarde.

De betaling voor Van der Bijl kwam van Ali Akgün. “Hij was in de buurt. Maar we kunnen het hem niet meer vragen.”

Akgün werd in 2014 in Istanboel doodgeschoten achter het stuur van een peperdure sportwagen.

Ros zegt niettemin dat voor hem ‘vaststaat’ dat Willem Holleeder op de achtergrond er mee te maken had. “Maar nogmaals: ik heb Willem nooit gesproken en ik heb geen opdracht van hem gehad. Die heb ik van Dino gehad. Maar ze hoorden bij elkaar.”

10:36 dinsdag 16 oktober 2018

Over de moord op Willem Endstra heeft Fred Ros nooit erg veel verklaard. Ook nu op vragen van Janssen zegt Ros weinig over die zaak te weten.

De bekende crimineel Danny K. vertelde volgens Ros dat meerdere mensen ‘mee-aten’ bij Endstra, daarmee kennelijk doelend op de afpersingen van de vastgoedmagnaat.

Ros ontmoette K. in de gevangenis. Naarmate de tijd vorderde begon Ros de positie van K. anders te beschouwen. Hij begreep dat hij K. hoger in de hiërarchie moest plaatsen dan hij aanvankelijk had gedaan. “Danny voelde zich gesterkt door Dino (Soerel) en Dick Vrij.”

Ros weet weinig over Kees Houtman, die in november 2005 werd doodgeschoten. Hij weet óf niets van geruchten over conflicten van Houtman met bekende criminelen óf hij weet dat enkel van horen zeggen.

Ros hoorde ook iets over Houtman en de Turkse topcrimineel Atilla Ö. van de doodgeschoten Gwenette Martha, wiens naam een tongbreker blijkt voor de tussenpersoon.

10:24 dinsdag 16 oktober 2018

Veroordeeld huurmoordenaar Jesse R., waarmee Ros veel omging, zou hebben gezegd dat hij ‘Cor van Hout mocht doen,’ en dat hij de ‘power van Holleeder achter zit had.’

Daaruit maakte Ros op dat Willem Holleeder medeverantwoordelijk was voor de moord op Cor van Hout.

Advocaat Janssen wil weten of Jesse R. ooit meer heeft gezegd over Holleeder, maar Ros denkt ‘dat dit het wel is.’ Als Janssen daar meer over wil weten dan moet hij het maar ‘aan zijn andere cliënt vragen,’ zegt Ros. Janssen was ook de raadsman van Jesse R. bij in het Passageproces. Janssen: “Mijn andere cliënt zei dat Holleeder helemaal geen power had.”

Janssen houdt Ros voor dat die eerder heeft gezegd dat Cor van Hout met heel veel mensen problemen had, ook door ‘beledigingen en drinken’. Ros bevestigt nu weer dat Van Hout veel ruzie had, maar specificeert dat niet.

10:13 dinsdag 16 oktober 2018

De zitting is begonnen. Fred Ros en de tussenpersoon die zijn antwoorden herhaalt zitten in de getuigencabine. Holleeders raadsman Sander Janssen zegt dat hij 'vooral de puntjes op de i wil zetten vandaag.' Janssen heeft geen behoefte om 'Passage over te doen.'

Hij wil het vooral met Ros hebben over 'de opdrachtkant' van liquidaties. Dat is immers ook de verdenking waarvoor Holleeder wordt vervolgd. Janssen begint met vragen over de moord op Cor van Hout.

09:51 dinsdag 16 oktober 2018

Dag 43 van het proces tegen Willem Holleeder zal vermoedelijk van relatief korte duur zijn. Nadat gisteren de rechtbank vragen stelde aan kroongetuige Fred Ros is het vandaag de beurt aan de verdediging van Willem Holleeder en het Openbaar Ministerie.

Tot nu toe is Ros voor Holleeder nog niet erg belastend geweest: hij verklaarde weliswaar dat Holleeder met Stanley Hillis en Dino Soerel 'een driemanschap' vormde, maar moest daar telkens aan toevoegen dat hij dat niet uit eigen wetenschap wist.

De verdediging zal Ros daarover waarschijnlijk niet uitgebreid gaan bevragen. Bovendien houdt Ros zich, net als La Serpe eerder al, grotendeels aan zijn verklaring zoals hij die al in Passage aflegde. Niemand van de procesdeelnemers voelt de aanvechting om de Passage-zaak over te doen.

Aanvang zitting om 10.00 uur.

16:29 maandag 15 oktober 2018

Lees het verslag van de 42ste procesdag hier terug.

14:43 maandag 15 oktober 2018

De zaak is voor vandaag klaar. Morgen gaat het om 10.00 uur verder, dan zal Holleeders raadsman Sander Janssen vragen stellen aan Ros, net als het Openbaar Ministerie.

14:32 maandag 15 oktober 2018

De rechtbank vraagt Ros of hij ooit heeft gehoord dat er plannen waren Willem Holleeder te vermoorden. Astrid Holleeder heeft namelijk gezegd dat Van der Bijl vermoord moest worden omdat hijzelf plannen had Holleeder te liquideren.

Van der Bijl zou dat aan Ros hebben gevraagd, verklaarde Astrid Holleeder. Ros heeft nooit geweten over die plannen, zegt hij: “Dat is voor mij nieuw, ik wist daar niks van.” De rechtbank zegt kort tussendoor dat Holleeder straks vragen mag stellen, maar die is dat niet van plan: “Dat hoeft niet hoor.”

14:27 maandag 15 oktober 2018

Ros herhaalt nu maar weer eens dat de detentieomstandigheden een rol speelden bij het sluiten van een deal met justitie. “Als ze me niet in Vught hadden opgesloten was die deal er misschien veel eerder geweest.”

Ros wilde, naar eigen zeggen, breken met het criminele milieu, zodat hij nog iets anders kon doen met zijn leven.In een van zijn verklaringen noemde Fred Ros Holleeder ‘de kop van jut'.

“Als er iemand al bekend is en aandacht heeft, dan is het makkelijk om je achter zo iemand te verschuilen,” zegt Ros daar nu over.

14:10 maandag 15 oktober 2018

De zitting is hervat. De 'jongste rechter' Margo Somsen vertelt hoe Ros na de eerste veroordeling in Passage, waar Ros dertig jaar cel kreeg, met justitie ging samenwerken. Zo gaat het stap voor stap – en zonder veel nieuws – door het lange traject van Fred Ros van verdachte tot kroongetuige.

13:19 maandag 15 oktober 2018

De rechtbank besluit tot 14.00 uur te pauzeren, zodat ook Ros ‘even de benen kan strekken.’

13:15 maandag 15 oktober 2018

Eind 2008, in de maanden voordat de zittingen bij de rechtbank in Passage beginnen, blijft Ros nog zwijgen, ook nadat de moordenaars van Thomas van der Bijl in hun rechtszaak verklaringen tegen hem hebben afgelegd.

“Misschien was het vertrouwen in de overheid er toen nog niet.” In die tijd laat Ros tijdens de politieverhoren zijn hoofd op zijn armen rusten, sluit zijn ogen en blijft zo het hele verhoor zitten. De politieman heeft er dan wel genoeg van: “Fred, ik vind het wel gezegend zo.”

Pas in 2013, als Ros dus als dertig jaar cel heeft gekregen in Passage, zijn er opnieuw gesprekken. Ros klaagt dan vooral over zijn slechte detentieomstandigheden. “Ik heb in Vught 27 maanden in afzondering gezeten, in de oude barakken van het concentratiekamp.”

Ros dacht destijds dat de slechte omstandigheden werden gebruikt om hem onder druk te zetten een overeenkomst te sluiten.

13:05 maandag 15 oktober 2018

De rechtbank vraagt nu naar de afwegingen die Ros maakte toen hij besloot om met justitie te gaan samenwerken. Aanvankelijk kreeg Ros zwijggeld terwijl hij in de gevangenis zat. Daarover praatte Fred Ros in oktober 2008 in de gevangenis met Siem Wulfse (voormalig Sterkste man van Nederland).

Dat bedrag wordt heimelijk opgenomen. Het gaat vooral over geld. Het gaat over een bedrag van 133.000 euro en als dat niet wordt betaald dan zal hij verklaringen gaan afleggen. Ros nu over dat zwijggeld: “Ik kreeg ongeveer honderdduizend euro per jaar, per dag 175 euro. Die zouden ze dan elk jaar afrekenen.”

Ros wilde het niet in een grote pot uitgekeerd krijgen, want dan zou het aantrekkelijker worden om hem te liquideren dan om te betalen. Sowieso vreesde Ros te worden vermoord, want ook als hij zou blijven zwijgen zouden mensen kunnen denken dat hij ooit iets zou doen met de informatie waarover hij beschikte.

12:45 maandag 15 oktober 2018

Nu de moord op Willem Endstra.

Daarbij had Fred Ros geen rol, maar via een zijpad rond de Amsterdammer Leen Bosnie, een zakenpartner van Endstra, hoorde Ros wel wat dingen over de vastgoedmagnaat. Fred Ros speelde naar eigen zeggen een kleine rol bij een voorgenomen actie tegen de Bosnie.

Die zou volgens sommigen te dicht bij Endstra hebben gestaan en daarmee anderen in de weg hebben gezeten. Ros zocht uit waar Bosnie woonde en de later geliquideerde crimineel Patrick Brisban zette volgens Ros een auto klaar. Tot een liquidatie van Bosnie kwam het echter niet.

Het valt de rechtbank op dat Ros niet erg onder de indruk lijkt van de statuur van Holleeder: “Ik zit hier Willem Holleeder niet vrij te pleiten, maar ik ga af op de feiten die ik gehoord heb. Veel mensen die in die tijd rond Holleeder liepen zagen hem niet als heel groot. Dan bedoel ik Dino, Danny K., Dick Vrij en Ali Akgun.”

12:26 maandag 15 oktober 2018

Nu de liquidatie van Thomas van der Bijl, in april 2006.

Fred Ros: “Jesse R. en Peter la Serpe vonden het te riskant. Toen kwam Dino bij mij en hij zei dat het op moest schieten, omdat ‘hij met de politie praatte en je weet nooit waar dat toe kon leiden.’ In die bewoordingen ongeveer.”

Doordat het eerst Jesse R. was die de afspraak met Soerel had gemaakt, maar die niet uitvoerde, ‘kwam het op mijn bordje,’ zegt Ros. “Toen ben ik twee jongens gaan zoeken en die hebben uiteindelijk de liquidatie gepleegd.”

Die Dwight S. en Remy H. kregen uiteindelijk beiden ruim 14 jaar cel.

Ros, over de voorbereiding: “Samen met Jesse heb ik die jongens opgepikt en we zijn een rondje gaan rijden en hen alles laten zien. Jesse was de eerste opdrachtaannemer, dus die reed mee. Hij wist hoe het zat.”

Dat Ros de twee jongens zwaar onder druk had gezet om de moord te plegen is volgens Ros niet waar.

Foto uit 2008 van cafe De Hallen op de hoek Willem de Zwijgerlaan/Jan van Galenstraat waar kroegbaas Thomas van der Bijl werd vermoord.Beeld anp

12:19 maandag 15 oktober 2018

Het gaat nu over de liquidatie van Kees Houtman, op 2 november 2005.

De rechtbank vraagt Ros of hij weet wie de opdracht gaf: “In mijn beleving waren het Willem, Dino en Stanley.”

Ros zat op dat moment in de gevangenis. “Daar zei een goede bekende van Dino dat ‘mijn vriend (Ros’ vriend Jesse R. dus) wel weer bezig was geweest.’ Omdat die goede bekende dat wist, moest de opdracht wel van Dino zijn gekomen. En die beslist nooit alleen, dus moet het van die drie zijn geweest.”

Ros vroeg daarna tijdens een bezoek in de gevangenis aan Jesse ‘of hij weer bezig was geweest.’ Die bevestigde dat.

Holleeders raadsman Sander Janssen vraagt verduidelijking: “Wie was die goede bekende van Dino Soerel?” Ros: “Dat was Danny K.

12:16 maandag 15 oktober 2018

De rechter vraagt nu naar de liquidatie van Cor van Hout, 24 januari 2003. Ros zegt niet te weten wie de opdracht daarvoor gaf.

Wat hij nu vertelt, komt overeen met wat hij er eerder over zei in zijn verklaringen in Passage. Een hoofdrol bij die liquidatie speelde Willem Holleeder, zegt Ros, wel.

Dat baseert hij op ‘alle verhalen en geruchten,’ en omdat Jesse R., zei dat hij ‘de power van Willem Holleeder’ achter zich had zitten, nadat hij die liquidatie had ‘mogen doen.’

Ros: “Ik ben in de veronderstelling dat Dino erachter zat, maar Holleeder wordt er ook bij genoemd. Het zal vanuit het driemanschap (Holleeder, Hillis en Soerel) zijn gekomen.”

In een eerdere verklaring heeft Ros al eens gezegd dat een opdracht van Dino ‘automatisch ook een opdracht van Willem was.’

De liquidatie van Cor van Hout was een langlopende, gevoelige zaak, zegt Ros. “Een hele hoop mensen wilden hem dood hebben.”

De rechter vraagt Ros wat zijn eigen aandeel was in de moord van Van Hout. Ros: “Dat weet ik eigenlijk niet. Ik heb een rode motor verzet van Vinkeveen naar Diemen en ik heb twee jongens uit Venezuela opgehaald en bij een hotel afgezet.”

Pas toen daarna zaken over de moord in de media verschenen, begreep Ros naar eigen zeggen pas dat de motorfiets mogelijk met de liquidatie te maken had gehad.

Beeld uit 2003: het lichaam van Cor van Hout ligt afgedekt onder een deken.Beeld anp

11:49 maandag 15 oktober 2018

Zoals een miniem dna-spoor doorslaggevend kan zijn in een strafzaak, zo kan een klein stekkertje de gang van zaken in de rechtszaal verstoren. Het lukt maar niet om de audio-verbinding tussen Fred Ros en de tussenpersoon te herstellen. Alle procesdeelnemers wachten rustig af.

11:41 maandag 15 oktober 2018

De zitting wordt hervat na een korte pauze. De vragen aan Ros, die tot nu toe algemeen van aard waren, zullen nu specifieker gaan over de verdenkingen tegen Holleeder.

11:16 maandag 15 oktober 2018

"Ik weet dat Dino en Holleeder heel goed met elkaar omgingen, vriendschappelijk en zakelijk. Via Danny K. heb ik wel gehoord dat er geld van Willem is betaald aan Dino en consorten. Wat voor geld dat was weet ik niet, maar ik denk dat het van Endstra kwam. Er werd een beetje lacherig over gedaan dat Willem zich moest inkopen voor beveiliging.”

Het zou om een bedrag zijn gegaan van zeven miljoen euro. Ros zegt dat hij in de gevangenis zwijggeld kreeg van Dino en Ali om zijn mond te houden in Passage. Hij zegt dat hij ook te horen kreeg dat hij mensen mocht ‘opofferen.’

Dat werd uitgebeeld: ‘Chinese ogen’ sloeg op Jesse R. (die van Indische komaf is) en er werd een gebaar van een neus gemaakt: dat zou over Holleeder zijn gegaan. “Ze kregen waarschijnlijk door dat ze iemand moesten opofferen en toen heb ik die twee namen doorgekregen.”

11:06 maandag 15 oktober 2018

Ros vertelt desgevraagd over zijn plaats in de hiërarchie in die tijd. Die wisselde, afhankelijk van de klus die gedaan moest worden. “Bij een incasso met auto’s kon Jesse R. mij wel helpen. Maar als er een transport was, wat hij meer deed, dan kon ik iets voor hem doen.”

“Als het om liquidaties ging en Jessy was in Nederland, dan stond Jessy boven mij. Maar als Jessy wegviel, omdat ‘ie vaak in het buitenland was, dan had ik rechtstreeks contact met Dino en Ali Akgun. Dan was de hiërarchie weer omgedraaid.”

Dino Soerel ‘was wel de baas,’ zegt Ros. Ali Akgun (later doodgeschoten in Turkije) verdiende ‘heel veel geld’ zegt Ros. Stanley Hillis (doodgeschoten in 2011) stond op ‘gelijke hoogte met Dino,’ al kende Ros hem niet.

Hij vertelt een anekdote: “Ik kwam net terug uit Spanje en een bekende Nederlandse crimineel had daar een kind misbruikt. Dat vertelde ik aan Dino en die vond dat ook erg. Die zei dat hij met ‘die ouwe’ (Hillis) zou bespreken of er een potje voor was.”

Als de naam van Holleeder valt, zegt Ros: “Dat is het leukste van alles, die heb ik nooit gesproken, die ken ik helemaal niet. Maar hij werd genoemd in het rijtje van Soerel. Dino was leidend bij die drie mensen (Willem, Dino en Stanley). Absoluut.”

Over de rol van Holleeder: “Ik heb begrepen uit gesprekken met mensen die Willem ook goed kennen, dat als Stanley en Dino iets niet wilden, het ook niet gebeurde. Als Willem het dan wel wilde, dan had-ie pech.”

10:50 maandag 15 oktober 2018

De rechter: “Gebruikte u geweld?"

Ros: “Nou, ik ben volgens mij nooit veroordeeld voor een geweldsdelict.”

De rechter: “Dat zegt niet alles.”

Volgens Ros liegen twee mannen (die veroordeeld zijn voor hun rol bij de moord op Thomas van der Bijl), als zij zeggen dat Ros hen bedreigde door te zeggen dat hij geen losse eindjes zou achterlaten. Ze liegen ook als ze zeggen dat Ros hen leerde hoe je iemand moest liquideren, zegt hij.

Waarom hebt u zich ingelaten met liquidaties? “Dat had te maken met de persoon voor wie ik het heb gedaan.”

En wie was dat? “Dino Soerel. Bij Ali (A.) heb ik afstand gehouden.”

10:45 maandag 15 oktober 2018

Rechter Margo Somsen houdt Fred Ros de namen voor van een aantal figuren uit de Amsterdamse onderwereld:

Drugsbaron Greg R.: “In die tijd was ik een soort aangenomen zoon voor Greg R. Met terugwerkende kracht natuurlijk niet. (Fred Ros legde verklaringen af tegen R.’s zoon Jesse).

Jesse R. (die in Passage tot levenslang werd veroordeeld vanwege betrokkenheid bij moorden): “Daar had ik zakelijk en een beetje vriendschappelijk contact mee.”

Peter R. (die in 2015 in Diemen werd neergeschoten): “Petertje. Ja, die ken ik van vroeger, begin jaren negentig.”

De lijst met namen is lang en Ros zegt veel mensen te kennen, al waren er weinig vrienden bij. “In het criminele milieu zijn vriendschappen niet vanzelfsprekend. Je bent altijd voorzichtig met elkaar.”

De rechter vraagt Ros naar zijn ‘loopbaan.’ “Ik heb meubelmakerij gestudeerd en ben profvoetballer geweest.” Daarna werd Ros, die een imposant postuur heeft, portier. Hij opende een discotheek op het Leidseplein en een sexclub in Amsterdam-Noord. Daarna ging Ros klusjes in het criminele milieu doen, vertelt hij: “Tsja, je leert wat mensen kennen.”

Hij deed onder meer incasso-opdrachten. Rechter Somsen: “Hoe deed u dat?” Ros: “Gewoon even langsgaan en vragen of ze netjes willen betalen.” De rechter vraagt of Ros daarbij intimideerde, ook omdat hij er in die tijd tamelijk indrukwekkend uitzag. Mensen waren onder de indruk van zijn fysiek, zegt Somsen. Ros: “Dat ligt dan aan die mensen.”

2015: forensisch onderzoek bij de auto van Peter R. in Diemen, die gewond raakte toen hij onder vuur werd genomen.Beeld anp

10:25 maandag 15 oktober 2018

Rechter Somsen schetst over welke zaken Fred Ros iets kan vertellen: de dossiers Viool (moord op Van Hout), Agenda (moord op Kees Houtman) en Perugia (moord op Thomas van der Bijl en het onderzoek Enclave (de liquidatie van Willem Endstra).

De rechter zal Ros vragen naar wie hij is als persoon en hoe hij aan zijn kennis komt van het criminele milieu en de strafbare feiten waarover het gaat. Ook zal ze vragen naar de totstandkoming van Ros’ overeenkomst met justitie. Somsen wil bovendien weten waarom Ros vandaag getuigt.

Haar eerste vraag: “Hoe heeft u zich op dit verhoor voorbereid?”
Ros, via de tussenpersoon: “Niet.”
Rechter: “Heeft u een goed geheugen?”
Ros: “Dat zullen we zien, maar ik denk het wel.”

10:17 maandag 15 oktober 2018

De 42ste dag van het proces tegen Willem Holleeder is begonnen. Holleeder zit in een grijs overhemd. “Ik ben d’r,” zegt hij. Holleeder heeft dit weekend een beetje uitgerust, antwoord hij op de vraag van voorzitter Frank Wieland. “Dat was ook wel nodig.”

De ‘jongste rechter’ Margo Somsen legt aan Fred Ros uit dat ze op een andere plek in de zaal zit dan gebruikelijk, zodat het voor haar makkelijker is met hem te communiceren.

De tussenpersoon, die Ros’ antwoorden doorgeeft, is voor de rechtbank niet zichtbaar. Somsen zal Ros’ straks vragen gaan stellen en schetst de voorgeschiedenis van Ros’ veroordeling en daaropvolgende samenwerking met justitie.

09:59 maandag 15 oktober 2018

Opnieuw zal Fred Ros, één van de twee kroongetuigen van justitie, verklaringen afleggen. Ros, die door de rechtbank in de Passagezaak werd veroordeeld tot 30 jaar cel, sloot een deal met justitie waardoor hij in hoger beroep verklaringen aflegde tegen zijn medeverdachten.

Kroongetuige Ros kwam weg met 14 jaar cel en is inmiddels op vrije voeten. Omdat justitie koste wat kost wil voorkomen dat uitlekt waar ter wereld Ros verblijft, wordt hij onder bijzondere omstandigheden gehoord. Hij zit in een getuigencabine, vermomd en geschminkt en is slechts zichtbaar voor de officieren van justitie, de rechtbank en de advocaat van Willem Holleeder, Sander Janssen.

Bijzonder is ook dat Ros' antwoorden via een intermediair worden gegeven. Ros antwoordt op vragen en via een koptelefoon hoort de tussenpersoon dat, die de antwoorden vervolgens in zijn eigen woorden aan de procesdeelnemers vertelt. Zo moet worden voorkomen dat uit Ros' taalgebruik of accent kan worden afgeleid waar hij zich bevindt. Holleeders raadsman Janssen had zich tegen die methode verzet, omdat hij meent dat een verhoor daardoor te zeer wordt beïnvloedt.

Lees hier terug wat er vrijdag tijdens het proces gebeurde.

14:13 vrijdag 12 oktober 2018

Dan komt de zitting abrupt ten einde. Er zijn geen vragen meer voor La Serpe en maandag gaat de zaak verder met het horen van Fred Ros.

14:09 vrijdag 12 oktober 2018

Volgens La Serpe vertelde Ros hem eens dat hij ‘in vol ornaat’, dus gewapend en wel, in de bosjes had gelegen om Nedim Imac dood te schieten.

La Serpe geloofde dat niet: “Je kijkt hem in de ogen als ‘ie zoiets vertelt en je weet gewoon dat het gelul is. Jesse dacht ook dat het gelul was.”

Ros heeft altijd ontkend zo’n verhaal te hebben verteld. La Serpe: “Ik weet het honderd procent zeker.”

14:01 vrijdag 12 oktober 2018

De zitting is hervat en kroongetuige Fred Ros heeft plaatsgemaakt voor kroongetuige Peter La Serpe. "Daar ben ik weer," zegt hij.

Holleeders raadsman Sander Janssen vraagt nu La Serpe wat die vindt van Ros' verhaal dat La Serpe per abuis dacht van Ros een moordopdracht te hebben gekregen.

La Serpe zegt dat Ros hem tijdens een bezoek aan de gevangenis zei dat crimineel George van Kleef moest worden geliquideerd. Ros noemt dat onzin. La Serpe: "Ik blijf bij wat ik er eerder over heb gezegd. Fred maakt er een andere versie van."

Dat het Gerechtshof Ros vrijsprak van het voorbereiden van de moord op Van Dijk, betekent volgens advocaat Janssen dat La Serpe een grote misrekening deed toen hij uit dat gesprek opmaakte dat hij George van Dijk moest vermoorden.

Dat is belangrijk, omdat daarmee aangetoond kan worden dat La Serpe geen betrouwbare getuige is. La Serpe maakt zich niet druk: "Ik begrijp wel waarom u die kant op wilt, want daarmee zou u mij helemaal onderuit halen. Maar als u dat deze rechtbank kan wijsmaken, bent u de beste advocaat van Nederland."

Dat het Hof Fred Ros vrijsprak, noemt La Serpe sarcastisch 'een gerechtelijke dwaling."

13:01 vrijdag 12 oktober 2018

Ros herhaalt nu in de getuigencabine wat hij eerder in Passage ook verklaarde: hij sprak met Ali Akgun en Dino Soerel over liquidaties.

“Toen ik buiten kwam sprak ik met twee mensen: Ali Akgun en Dino Soerel. Ali Akgun vroeg me of ik wilde helpen met twee Turkse mensen. En ja, het verhaal van Dino kennen we. Dat ging om Thomas van der Bijl.”

Als Ros spreekt over het ‘helpen met mensen’ lijkt het over liquidaties te gaan. Hij geeft toe in die tijd in Aerdenhout te zijn geweest, waar een potentieel doelwit (de Turkse crimineel Atilla Önder) woonde.

Een andere getuige zei bij de rechtbank in de Passagezaak dat Ros hem daar opdracht gaf Önder te vermoorden. Dat ontkent Ros nu: “Ik heb dat niet aan hem gevraagd. Dat moet u maar aan hem vragen.”

De andere man die op de dodenlijst van Akgun zou hebben gestaan was vermoedelijk Nedim Imac, de toen gevierde voorzitter van de Amsterdamse amateurvoetbalclub Turkiyemspor – en berucht heroïnehandelaar.

Imac werd in 2007 doodgeschoten. Ros zegt niets te hebben gedaan rond Imac. “Ik had niet zoveel interesse in alles dat met Ali (Akgun) te maken had.”

12:51 vrijdag 12 oktober 2018

Het eerste contact tussen Ros en La Serpe ontstond toen La Serpe in de gevangenis op bezoek kwam bij Ros, volgens die laatste om een wapen te vragen. Ros verwees hem door naar Jesse R., zegt hij.

La Serpe getuigde later dat hij uit dat gesprek met Ros opmaakte dat crimineel George van Dijk moest worden vermoord. Ros heeft altijd gezegd dat het anders zat: hij zou in het gesprek hebben gezegd dat Van Dijk ‘een dorpsgek’ was die ‘kon doodvallen’ en maakte La Serpe daaruit op dat Van Dijk moest worden vermoord – ten onrechte, benadrukt Ros.

Later werden La Serpe en Ros door de rechtbank veroordeeld voor het voorbereiden van de moord op Van Dijk. Het Hof sprak Ros daarna vrij. Veel nieuws vertelt Ros daar nu niet over.

La Serpe zag hij eerst als ‘gewoon doorsnee, niets bijzonders.’ Ook later, nadat Ros was vrijgekomen, veranderde dat niet. “Het staat me niet zo bij hoe de verstandhouding was. Als ik Jesse kwam ophalen, zat hij (La Serpe) in een huisje in Wilnis, drugs te gebruiken. Ik heb misschien drie keer met hem in de auto gezeten.”

Voor wie het bijna zou vergeten: Holleeder zit ook in de zaal, zwijgend. Af en toe schraapt hij zijn keel.

12:30 vrijdag 12 oktober 2018

Janssen vraagt wat Ros wist van La Serpe toen hij hem ontmoette. “La Serpe en ik zagen elkaar weleens, maar heel zelden. We spraken nauwelijks. La Serpe kwam via Jesse (R.) en die zei dat het met hem wel goed zat. Later zei Jesse dat het toch wat minder goed zat.”

Voor die ontmoeting kende Ros La Serpe niet, zegt hij. “Het was nooit mijn bedoeling samen te werken met La Serpe. Ik heb dingen samen met Jesse gedaan en het was zijn keuze dat La Serpe daar ook bij was.”

Ros vervolgt: “Ik wilde niks met La Serpe, hij zat in een droomwereld. Elk mens heeft een vorm van narcisme en bij La Serpe heb ik heb gevoel dat het narcisme zijn lichaam overstijgt. In mijn beleving voelt hij zich heel belangrijk. Hij voelde zich altijd beter dan anderen.”

Het verhoor verloopt wonderlijk: terwijl Janssen een natuurlijk spreektempo hanteert, laat het antwoord telkens even op zich wachten. Het is niet duidelijk in hoeverre de intermediair de woordkeuze van Ros aanpast, wat deels de functie is van de tussenpersoon.

12:18 vrijdag 12 oktober 2018

De zitting is hervat. De rechtbank: “Het beste is om zoveel mogelijk te doen alsof de intermediair er niet is, maar dat moeten we maar uitproberen.”

De rechtbank neemt de belofte af, zodat Ros onder ede staat. “U moet beloven dat u naar waarheid zal verklaren.”

De stem van de intermediair klinkt door de zaal: “Dat beloof ik.”

Wie de intermediair is, is niet bekendgemaakt.

Sander Janssen, die zich dus verzette tegen het gebruik van een intermediair, begint zijn verhoor van Ros.

12:00 vrijdag 12 oktober 2018

De rechtbank heeft nagedacht over het verzoek van het Openbaar Ministerie. Fred Ros zal inderdaad via een intermediair worden gehoord. Voorzitter van de rechtbank Frank Wieland legt uit:

"De veiligheid van de getuige staat voorop en dat hij gevaar loopt is evident. Onze ervaring in dit proces is dat dergelijke maatregelen enkel worden voorgesteld als die ook nodig zijn. De rechtbank is ongelukkig met de beslissing die we moeten nemen, maar het gebruikmaken van een intermediair is wenselijk."

Er volgt opnieuw een korte schorsing.

11:30 vrijdag 12 oktober 2018

Het Openbaar Ministerie doet de rechtbank een verzoek: zij wil dat Fred Ros via een intermediair wordt gehoord. Dat betekent dat Ros op vragen eerst aan een derde persoon antwoordt en dat die zijn antwoord zal herhalen.

Dat zou nodig zijn om de veiligheid van Ros te waarborgen. Officier van justitie Sabine Tammes: “Er is grote belangstelling voor Fred Ros. Er zijn allerlei berichten op internet van mensen die denken hem ergens ter wereld te hebben gezien. Met name de journalist Hendrik-Jan Korterink maakt er veel werk van om hem te vinden.”

Volgens justitie zou Ros met zijn woordgebruik of accent onbewust kunnen verraden waar hij in het kader van zijn getuigenbeschermingsprogramma zit. Holleeders advocaat Sander Janssen verzet zich tegen het gebruik van zo’n intermediair.

“Bij mijn weten is het in Nederland slechts één keer eerder gebeurd dat een getuige op deze wijze is gehoord. Dat was in de Passagezaak, nota bene omdat hij door Ros bedreigd zou zijn geweest.”

Janssen: “Het horen van die getuige is toen dramatisch verlopen. Alle dynamiek gaat verloren. Net zoals de intonatie die iemand aan zijn antwoorden geeft.”

Janssen denkt dat het met het veiligheidsrisico wel meevalt: “Ros heeft tot zijn vijftigste in Nederland gewoond, hij lijkt mij nog altijd vloeiend te spreken in zijn moedertaal. Het risico dat hij een woordje gebruikt dat ervoor zorgt dat hij getraceerd kan worden, lijkt mij verwaarloosbaar.”

De rechtbank buigt zich nu over het verzoek van justitie.

11:03 vrijdag 12 oktober 2018

La Serpe leerde Fred Ros (die later dus de tweede kroongetuige werd en straks gaat getuigen) via zijn maatje Jesse R. kennen. La Serpe moest weinig van Fred Ros hebben, zegt hij nu:

"Ik vertrouwde hem niet. Dat ging er niet om of hij met de politie zou praten, want Fred had zelf genoeg te verbergen. Maar ik moest hem niet. Dat intimiderende gedoe met dat aardige stemmetje ernaast. En dan die ogen. Onzeker."

La Serpe vertelt dat er in de groep groot wantrouwen was. "Ik kon Jesse R. (met wie La Serpe veel optrok en liquidaties voorbereidde en pleegde) ook niet vertrouwen. Als ik zomaar was gestopt, was ik ook voor Jesse een los eindje geweest."

Sander Janssen zal – na een korte schorsing – verder vragen stellen aan Fred Ros.

10:51 vrijdag 12 oktober 2018

Het gaat nu over een moment dat Jesse R. en Peter La Serpe een liquidatiedoelwit aangewezen zouden krijgen.

La Serpe verklaarde daar wisselend over: het vaakst zei hij dat het Thomas van der Bijl was die zou worden aangewezen, een enkele keer dat het toch Kees Houtman was.

In sommige getuigenissen heeft La Serpe gezegd dat Willem Holleeder Van der Bijl (of Houtman dus) zou gaan aanwijzen.

Het ging uiteindelijk allemaal niet door: La Serpe had geblowd en dan was er met hem geen land te bezeilen.

Janssen trekt het verhaal van La Serpe in twijfel, omdat hij daar wisselend over heeft verklaard. La Serpe doet daar wat schamper over: hij vindt dat de meeste van zijn verklaringen helder genoeg zijn geweest.

10:42 vrijdag 12 oktober 2018

Janssen wil van La Serpe weten hoe hij eigenlijk aan zijn kennis kwam over de stand van zaken in het Amsterdamse milieu. Heeft hij die misschien vooral van horen zeggen?

La Serpe erkent dat ’98 procent van de verhalen in het milieu klinkklare onzin zijn.’ Janssen zegt te hebben gehoord dat veel mensen in het Amsterdamse milieu La Serpe niet kennen.

La Serpe: “Ik had in die tijd inderdaad geen contact met mensen als Holleeder, Klepper en Mieremet. Ik had contact met Jesse R. Ik zei tegen Jesse: als ik jou ken, ken ik iedereen.”

La Serpe wijdt uit: “Mijn begrip van het milieu stamt niet uit één gesprekje, ik loop al vanaf mijn dertiende mee. Dan krijg je een begrip van waar de poppetjes staan. Als je gepokt en gemazeld bent, kan je goed de onzin van de zin onderscheiden.”

Janssen: “Maar in het Amsterdamse milieu was u niet gepokt en gemazeld.” (La Serpe kwam vermoedelijk pas in 2002 in het Amsterdamse milieu terecht)

La Serpe: “Dus als je bij Ajax kan voetballen, kan je niet bij Feyenoord voetballen?”

Er volgt een verhandeling met veel voetbalmetaforen.

10:18 vrijdag 12 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen wil van La Serpe helderheid over hoe en wanneer Kees Houtman bovenaan de dodenlijst kwam te staan, die kennelijk aan La Serpe en Jesse R. was gegeven.

La Serpe stelde in eerdere verklaringen dat Holleeder tijdens een ontmoeting op het Groot Gelderlandplein 'Osdorp eerst' zei. Dat betekende volgens La Serpe dat Houtman als eerste moest worden gedood. “De enige uit Osdorp was Kees Houtman.”

Janssen wil weten of op een eerder moment, dus voordat Holleeder daar een rol in speelde, al aan La Serpe en Jesse R. was verteld dat Houtman als eerste moest worden doodgeschoten.

La Serpe zegt nu dat hij niet zeker weet of hij en Jesse R. de keuze voor Houtman al hadden gemaakt voordat zij een toevallige ontmoeting hadden met Holleeder.

La Serpe en Janssen begrijpen elkaar niet altijd even goed.

La Serpe tegen Janssen: “Met alle respect, ik denk dat u allerlei dingen door elkaar haalt.”

Janssen tegen La Serpe: “Met alle respect, dat is niet zo.”

10:14 vrijdag 12 oktober 2018

De zitting is begonnen. Ros en La Serpe zullen niet gelijktijdig worden gehoord: daarvoor is in de extrabeveiligde rechtbank geen ruimte. Beide mannen moeten immers onzichtbaar blijven voor eenieder.

De rechtbank zal hen om de beurt horen en met elkaars verklaringen confronteren. De advocaat van Willem Holleeder, Sander Janssen, begint met het stellen van vragen aan Peter La Serpe.

10:10 vrijdag 12 oktober 2018

Een bijzondere dag vandaag in de Bunker: maar liefst twee kroongetuigen treden aan. Zowel Peter la S. als Fred Ros zullen vandaag verklaringen afleggen over de zaken waarvan Willem Holleeder wordt verdacht.

Beide mannen hebben ruime ervaring met het vertellen over de verwikkelingen in de onderwereld tot aan de eerste jaren van dit millennium.

La S. was al kroongetuige bij de rechtbank in de Passage-zaak, Fred Ros koos na een veroordeling tot dertig jaar cel eieren voor zijn geld en getuigde in het hoger beroep tegen zijn voormalige medeverdachten.

Fred Ros werd onder andere veroordeeld voor zijn rol bij de liquidatie van kroegbaas Thomas van der Bijl. La S. werd schuldig bevonden aan het medeplegen van de liquidatie van Kees Houtman. Van beide moorden wordt Holleeder verdacht.

Lees ook: 'Moordmakelaar' Fred Ros hintte al in 2007 op een deal met justitie

18:37 donderdag 11 oktober 2018

Zittingsdagen lang herhaalt kroongetuige Peter la Serpe in de liquidatiezaak tegen Willem Holleeder getuigenissen die bekend zijn uit de megamoordzaak Passage, waarin zijn medeverdachten zijn veroordeeld. Holleeder is het wel beu.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland stelde onderkoeld vast dat Holleeder het toch nog tot zittingsdagen 39 en 40 had volgehouden voor hij zijn proces écht vervelend begon te vinden.

"Ik zit hier nou twee dagen. Het is speculeren op speculeren op speculeren op van horen zeggen op speculeren met die man. Het begint zo langzamerhand vervelend te worden,” baste Holleeder door 'de bunker' van de rechtbank in Amsterdam-Osdorp.

De volgers van het proces verstaan het Holleederiaans: als iets 'zo langzamerhand vervelend wordt' is de verdachte er he-le-maal klaar mee.

Lees de samenvatting van dag 40: Holleeder is proces beu: 'Het is speculeren op speculeren'

16:29 donderdag 11 oktober 2018

Ineens is de zitting voorbij. Morgen gaat de zaak om 10 uur verder, met zowel kroongetuige Peter la Serpe als de tweede kroongetuige Fred Ros die om en om zullen worden verhoord.

16:27 donderdag 11 oktober 2018

Janssen gaat weer terug naar de uitspraak van kroongetuige La Serpe dat Jesse R. hem in 2001 op Schiphol trots had verteld dat hij 'de power van Holleeder achter zich had'. Een paar maanden nadat La Serpe dat voor het eerst aan de recherche had verteld, zei hij dat het niet waar was, houdt Janssen de getuige voor.

La Serpe: "Ik weet niet hoe ik dat toen bedoeld heb en welke tactische overwegingen ik had."

16:19 donderdag 11 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland memoreert, terug van de pauze, dat kroongetuige Peter la Serpe jarig is vandaag. Tegen de getuige: "We houden u lang op, op uw verjaardag, realiseren we ons."

Holleeder: "Heb je geeneens gebak meegenomen?!"

Advocaat Sander Janssen belooft zich te beperken tot nog maar een paar vragen. "Ik begin zelf ook moe te worden en het is hier warm."

15:50 donderdag 11 oktober 2018

De rechtbank pauzeert een kwartier voor koffie. Advocaat Janssen gaat inventariseren welke vragen hij vandaag nog wil stellen en wat morgen kan, als behalve La Serpe ook kroongetuige Fred Ros naar de bunker komt.

15:49 donderdag 11 oktober 2018

Holleeder vindt het 'nou wel vervelend worden': "Ik zit hier nou twee dagen. Het is speculeren op speculeren op speculeren op van horen zeggen op speculeren met die man. Het begint zo langzamerhand vervelend te worden. Ik ken die jongen niet en ik ken geen mensen die zaken met hem hebben gedaan. Hij kan zeggen dat mensen bang moeten zijn als ik voor de deur sta. Ze moeten bang zijn als híj voor de deur staat, dat is me zo langzamerhand wel duidelijk."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Fijn te horen dat u het pas op dag 39 en 40 vervelend vindt worden... Hoe ver bent u meneer Janssen?"

Holleeder: "Já, Sander, laten we het daar eens over hebben, goeie vraag."

Janssen: "Ik ben een eind op streek."

Rechter Wieland: "Uw cliënt begint er onder gebukt te gaan..."

Holleeder: "Haha. U (rechter Wieland) gebruikt mij om mijn advocaat onder druk te zetten.."

15:45 donderdag 11 oktober 2018

Rechter Margo Somsen: "U zei gisteren: 'Hoe mensen op de naam Holleeder reageren, maakt deel uit van een beeld dat je je van iemand vormt. Wat bedoelde u daarmee?"

La Serpe: "Het beeld dat ik had van Holleeder was aan de hand van alle informatie die ik had, en is completer dan het beeld dat iemand heeft die alleen televisie kijkt. Als Jesse R. vertelt over Holleeder, neem ik dat serieus. Als een junk het vertelt, is dat wat heel anders. De bron is belangrijk, punt."

"Jesse kende ik goed en daardoor wist ik wanneer hij blufte en wanneer hij serieus was. Sjaak B. zat teveel met zijn neus in de coke. Fred Ros was een heel bange jongen in een groot lichaam. Dat was bij hem heel makkelijk te zien."

15:36 donderdag 11 oktober 2018

Raadsman Janssen: "U noemt wel allerlei andere mensen van wie u wat te vrezen dacht te hebben (en niet Holleeder). Waarom?"

La Serpe: "Ik maakte mijn inschattingen. Van de jongens in het middenkader zoals Ali Akgün zou het me worst wezen als die boos op me waren. Dino Soerel kende ik niet als persoon. Die zou ik nu ook op het niveau van Holleeder plaatsen. Over Holleeder had ik al die tijd héél veel informatie vergaard."

Holleeder interrumpeert: "Hoe dan?!"

La Serpe: "In (de gevangenis) Norgerhaven hoorde ik van Cor van Hout. Ik hoorde van Jesse R. over hem, ik hoorde van Sjaak B. over hem... Dertig jaar lang had ik allemaal dingen gehoord waardoor ik een bijna fysiek beeld had gekregen van een bepaald persoon..."

Advocaat Janssen: "Dat zijn toch ook maar verhalen?"

La Serpe: "Nou, verhalen... Die Heinekenontvoering was wél gebeurd. Die afpersingen waren wél gebeurd.. In het milieu leer je wie je wel en wie je niet serieus moet nemen."

Janssen: "Ik ben al die verhalen van u niet één serieuze jongen tegengekomen die u wat over Holleeder heeft gezegd (behalve Jesse R.)"

La Serpe: "Als u al mijn dertig jaar in het criminele milieu wil bagatelliseren is dat uw goed recht. Ik kan mensen lezen. Willem kan ook mensen lezen. Vraagt u hem dat maar, privé, want dat zal hij hier niet zeggen."

Holleeder, sarcastisch: "Ik heb jou wel gelezen nu, ja."

Janssen: "Als ik u vraag: 'noem eens een serieus mens met een serieus verhaal over Willem Holleeder, heeft u niets te zeggen."

La Serpe: "Als u mij na dertig jaar in het criminele milieu en na al die jaren in het liquidatieproces Passage niet ziet als een getuige-deskundige, is dat uw goed recht."

15:28 donderdag 11 oktober 2018

Janssen schakelt over op een nieuw thema. "U heeft de beslissing genomen (aanvankelijk) niet over Willem Holleeder te willen verklaren. In het allereerste gesprek zou u tegen de rechercheurs van de Criminele Inlichtingeneenheid dat u over hem niets kon zeggen."

La Serpe: "Ik zag hem als een serieuze partij. Ik was bang dat het anders (als hij wel over Holleeder zou gaan verklaren) te groot zou worden. Dat ik het niet meer zou kunnen behappen."

15:13 donderdag 11 oktober 2018

La Serpe zei eerder dat 'de slagkracht van Willem Holleeder was afgenomen' op het moment dat hij in oktober 2011 besloot alsnog in de rechtszaal over Holleeder verklaringen te gaan afleggen. La Serpe, nu: "Zijn positie was op dat moment aanzienlijk verlaagd (Holleeder zat al sinds januari 2006 vast vanwege zijn afpersingszaak). Dat klopt, ja."

Holleeder is in de ogen van La Serpe 'even verantwoordelijk' voor 'alles wat gebeurd is' als de anderen omdat hij 'overal vanaf weet', zei hij tegen het gerechtshof in de liquidatiezaak Passage. Op die manier was Holleeder 'honderd procent overal bij betrokken' (bij de liquidaties).

Benedicte Mildner: "Zegt u nu: 'Het staat voor mij als een paal boven water dat Willem Holleeder overal bij betrokken was' op grond van wat u zelf met hem meemaakte en op grond van wat u wist van Jesse R. en uit het milieu?"

La Serpe: "Ja. Ik zat midden in het milieu en kende alle verhalen en posities. Op een gegeven moment schat je de dingen juist in. Ik stond dertig jaar midden in het milieu en zat in een liquidatie-cirkeltje. Ik kan al die dingen met mijn ervaring plaatsen."

Advocaat Janssen: "Kunt u dan mensen noemen die met u spraken over Holleeder, die wisten hoe het zat."

La Serpe: "Het hele milieu. Iedereen in het milieu die daar twintig jaar rondloopt uit het middenkader waar ik toe word gerekend en alles wat er boven zat. Willem hoorde niet bij ons groepje, dus over hem werd makkelijk gesproken. Met betrekking tot liquidaties sprak ik voor 98 procent alleen met Jesse. Over andere dingen die met Holleeder te maken hadden, sprak ik veel makkelijker met anderen."

Rechter Mildner: "Is het wel eens gebeurd dat u iets had geplaatst (ingeschat) over Holleeder en dat dan achteraf bleek dat u het mis had gehad?"

La Serpe: "Niet met betrekking tot Willem. Ik zal best eens mijn beeld hebben moeten bijstellen, maar niet over hem."

15:07 donderdag 11 oktober 2018

Janssen: "Waren er in uw beleving mensen die boven Holleeder stonden?"

La Serpe: "Het beeld dat de overheid had, was wat mij betreft verkeerd, met een kapitein waar allemaal mensen onder vallen. Het zijn allemaal grote ego's. Willem (Holleeder) was een eenheid. Dino (Soerel) was een eenheid. Stanley (Hillis) was een eenheid. Jesse R., Sjaak B.: het waren allemaal eenheden."

"Ik kan me voorstellen dat verschillende ego's groot genoeg zijn om op zichzelf te kunnen staan. het ligt er net aan hoe dominant een persoon is. Wat hij uitstraalt en hoe hij over komt."

Janssen: "U kent het hele verhaal van het driemanschap waarin Hillis, Soerel en Holleeder samenwerkten."

La Serpe: "Die jongens werkten samen omdat ze belangen hadden. Tegelijkertijd zullen ze met anderen weer andere belangen hebben gehad. Het gaat allemaal om geld verdienen en controle."

La Serpe geeft een voorbeeld: "Stel, de officieren, u (advocaat Janssen) en ik gaan samen xtc invoeren. Ik heb ondertussen ook een ander contact dat ook hasj wil invoeren. Dan vraag ik jullie: kan ik ook hasj laten meelopen op het xtc-transport, dan krijgen jullie elk een bepaald bedrag? Ik ga natuurlijk niet zeggen wie die hasj wil laten meelopen, want dan pakken jullie mijn contact van me af. Zo doe je steeds zaken (opportunistisch)."

La Serpe zag Dino Soerel, Stanley Hillis en Willem Holleeder als 'senior-partners' en Ali Akgün als 'junior-partner' van Dino Soerel.

La Serpe: "Willem Holleeder was een absolute eenheid. In het milieu werken allerlei losse eenheden samen."

Een rechercheur zei tegen La Serpe over Holleeder: 'Dat is een angsthaas. Hij sluit zich altijd aan bij de sterkste partij'. La Serpe, nu: "Ik zou hem eerder een opportunist noemen."

14:58 donderdag 11 oktober 2018

Advocaat Janssen wil weten wat La Serpe 'uit eigen wetenschap' wist van Willem Holleeder. "Ik kende hem vooral uit de verhalen van Jesse en anderen in het milieu. Anderen uit ons groepje, al kan ik niet terughalen welke informatie ik op welk moment van wie heb gekregen." Wie Holleeder was, was 'common knowledge' in het criminele milieu in die tijd.

"Ik kijk niet zo snel tegen mensen op. Hij kreeg veel aandacht van mede-criminelen. Als iemand die veel geld had om zijn doelen te bereiken. Die mythische namen, dat ergerde me. De media hypen mensen. Ik zou het beeld niet geloven dat de media neerzetten en ik zou ook niet geloven hoe de verdediging mensen neerzet. Voor Jesse R. en mij was Holleeder een rat. Zo spraken we over hem."

Janssen: "U noemde het milieu eerder al 'net een stel ouwe wijven'. Hoe kunt u dan weten of een gesprekspartner dingen zelf weet of dat-ie iemand nakletst?"

La Serpe: "Ik kan redelijk goed mensen analyseren. Na dertig jaar in het milieu leer je mensen lezen. Ik weet voor negentig procent zeker of iemand de waarheid spreekt, dat durf ik rustig te zeggen. Ik kan mensen goed lezen. Oké, laat ik het op tachtig procent zetten."

14:33 donderdag 11 oktober 2018

Advocaat Janssen wil weten of La Serpe zich herinnert hoe de moordopdrachten voor Atilla Önder en Nedim Imaç bij Jesse R. terecht waren gekomen. La Serpe: "Atilla Önder stond al op de lijst van voor mijn tijd. De opdracht Nedim Imaç te laten doodschieten kreeg Jesse R. later in de Baja Beach Club in Rotterdam."

Op Schiphol vertelde Jesse R. volgens La Serpe in 2001 dat hij 'de power van Holleeder achter zich had'.

In zijn tiende kluisverklaring zei La Serpe in 2006 dat 'Cor (van Hout) geliquideerd moest worden' (door Jesse R.) en dat hij niet wist waarom.

Advocaat Janssen: "U vertelt in die verklaring niet over dat citaat van Jesse R. over 'de power van Holleeder'. Weet u waarom?"

La Serpe: "Ik kan me dat niet herinneren. Voor zo ver ik weet heb ik daarover altijd consistent verklaard."

In het afpersingsproces van Willem Holleeder plaatste La Serpe die opmerking over 'de power van Holleeder' in 2005, in plaats van in 2001, houdt raadsman Janssen de getuige nu voor. La Serpe: "Ik denk dat ik me toen vergist heb. In mijn herinnering heb ik altijd consistent verklaard over dit moment (dat het in 2001 was). Ik heb hier desgevraagd wel dertig keer over verklaard. U pikt er nu twee verklaringen uit. Misschien moet u de andere 28 momenten er ook bij leggen, dan kunt u zien dat ik consistent heb verklaard."

Janssen: "U heeft ook een keer gezegd dat Jesse u in de penitentiaire inrichting over 'de power van Holleeder' vertelde..."

La Serpe: "Jesse praat graag groot. Dat hij het na die eerste keer in 2001 later nog eens die term gebruikte, kan goed zijn. Zo spreekt Jesse."

Officier van justitie Lars Stempher heeft nog een verklaring van La Serpe gevonden waarin die vertelt dat Jesse R. op Schiphol opschepte dat hij 'de power van Willem' achter hem had.

Janssen rondt het onderwerp af. La Serpe voegt nog toe dat hij zich het gesprekje in 2001 met Jesse R. 'niet woordelijk' kan herinneren nu, maar dat hij nog goed weet dat Jesse R. toen op Schiphol op zijn zusjes wachtte, die hij lang niet had gezien. Er was ook 'een Joego' bij.

14:20 donderdag 11 oktober 2018

Holleeders advocaat Sander Janssen schakelt terug op de brisante woorden 'Osdorp eerst' die Willem Holleeder volgens Peter la Serpe in 2005 had uitgesproken tegen huurmoordenaar Jesse R. - bij winkelcentrum Groot Gelderlandplein in Amsterdam -Buitenveldert.

De liquidatie van Kees Houtman, uit Osdorp, had voorrang, interpreteerden La Serpe en Jesse R. La Serpe, nu: "Vanaf toen zijn we de moord op Houtman echt gaan voorbereiden." Tot die tijd 'reden ze rondjes' om verschillende doelwitten en hun omgeving te observeren.

In die tijd waren Jesse R. en La Serpe bijvoorbeeld voorzitter Nedim Imaç van amateurvoetbal Türkiyemspor aan het observeren. Bij zijn woning aan het Stadionplein in Amsterdam-Zuid was een liquidatie lastig doordat bewoners daar de parkeergarage uit kwamen rijden. Bij de voetbalclub was het erg druk.

Zo observeerden Jesse R. en La Serpe ook andere doelwitten.

Er waren twee soorten dodenlijstjes, volgens La Serpe. De 'Dino-lijst' en de 'Ali-lijst'. Dino Soerel wilde bepaalde rivalen uit de weg laten ruimen en Ali Akgün had zo zijn opdrachten – om persoonlijke conflicten. De Turks-Nederlandse criminelen Nedim Imaç en Atilla Önder hadden conflicten met 'de achterban' van Ali Akgün.

14:05 donderdag 11 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland heropent de zitting na de lunch. De officieren van justitie hebben het in de ochtend besproken filmpje opgezocht van het proefschieten met de kalasjnikovs door specialisten van de politie op de hei. Dat wordt nu afgedraaid. Een oorverdovend lawaai vult 'de bunker'.

Het gaat om schoten met zowel de uit de Amstel opgedoken kalasjnikov die kroongetuige Peter la Serpe zegt te hebben gebruikt bij de liquidatie van Kees Houtman als met een 'gewone' kalasjnikov.

"Heftig," zegt rechtbankvoorzitter Frank Wieland.

Rechter Benedicte Mildner vraagt La Serpe wat het met hem doet, aangezien hij zegt met de kalasjnikov te hebben geschoten bij de moord. La Serpe: "Ik merk dat ik er nu grotere afstand toe heb dan de eerste keer dat ik het filmpje zag (in het liquidatieproces Passage). Zowel in tijd als in gevoel."

La Serpe 'hoort de verschillen' tussen de schoten van de kalasjnikovs, maar herinneringen roept het filmpje niet echt meer op. "Zoals ik zeg: de afstand is aanzienlijk groter."

13:06 donderdag 11 oktober 2018

In het proces Passage is, in Janssens woorden, 'eindeloos gesproken' over wat La Serpe in het beginstadium van zijn onderhandelingen met justitie wel en niet had gelogen en waarom.

La Serpe: "In de eerste veertien kluisverklaringen heb ik de waarheid gesproken. In de vijftiende kluisverklaring, over de liquidatie van Kees Houtman, heb ik zekerheidjes ingebouwd omdat mijn rol zo groot was (en hij nog terug moest kunnen als de deal zou afketsen)."

Rechter Benedicte Mildner: "U zegt dus, samengevat, dat u zich niet kunt herinneren dat u dat over Willem Holleeder en Dino Soerel heeft gezegd (in 2006). U zegt ook dat u zich niet kunt voorstellen dat de rechercheurs het zouden hebben opgeschreven als u het niet had gezegd. U zegt óók dat u zich niet kunt herinneren dat u Holleeder heeft genoemd om tactische overwegingen (om zichzelf als getuige interessanter te maken)."

La Serpe: "Dat klopt."

12:59 donderdag 11 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen schakelt over naar een nieuw onderwerp.

Had La Serpe in Naarden-Vesting gehoord dat Jesse R. aan Willem Holleeder 'een klus' vroeg (een moordopdracht)? La Serpe zegt zich dat nu niet te kunnen herinneren.

"Ik herinner me dat niet en dat heb ik ook in de rechtbank en bij het gerechtshof verklaard. Ik weet het niet meer en ik weet dat ik eerder heb verklaard dat ik het niet meer wist."

12:55 donderdag 11 oktober 2018

Op 26 november 2011 vertelde La Serpe de rechtbank in de zaak Passage dat hij 'zich niet kon herinneren' dat hij in 2006 had verteld dat Jesse R. door Holleeder naar Soerel was verwezen waar hij die moordopdracht kreeg.

La Serpe, nu: "Ziet u, ik ben oprecht. Ik kon het me niet herinneren en ik kan het me nu niet herinneren. Maar die rechercheurs van de CIE waren op en top politieagent. Je bent recht of krom. (Hij bedoelt dat de rechercheurs het verhaal niet uit zijn mond zouden hebben opgetekend als het niet waar was.)"

La Serpe herhaalt zich niet te kunnen herinneren dat hij dat verhaal over Holleeder en Soerel toentertijd heeft verteld, maar zegt dat het zeker niet zo was dat hij dat verhaal toen heeft gelogen om zijn 'waarde als kroongetuige op te vijzelen'.

"Als die jongens van de CIE zeggen dat ik het zo gezegd heb, zal het zo zijn. En namen toevoegen om mijn waarde (als getuige) te verhogen: dat is niet gebeurd."

La Serpe zou de rechercheurs ook hebben gezegd dat Holleeder bij de al vaak aangehaalde bijeenkomst bij het Groot Gelderlandplein in Amsterdam-Buitenveldert tegen Jesse R. had gezegd: 'Als deze goed gaat, heb ik er nog één voor jullie' (een liquidatie). Dat zegt La Serpe zich nu niet te kunnen herinneren.

12:44 donderdag 11 oktober 2018

Tijdens het afleggen van zijn vijftiende kluisverklaring zei La Serpe op 2 november 2006 op enig moment dat de rechercheurs 'de band maar uit moesten zetten'.

Hij zei toen volgens de rechercheurs over de liquidatie van Kees Houtman dat Jesse R. daarvoor de opdracht had gekregen van Willem Holleeder.

Meer specifiek zei La Serpe dat Jesse R. enige tijd voor de liquidatie van Kees Houtman naar Willem Holleeder was gegaan om te vragen om 'een klus' (een moordopdracht). Holleeder zou Jesse R. hebben verwezen naar Dino Soerel. Die zou hem de opdracht hebben gegeven Houtman te liquideren.

La Serpe, nu: "Het was nog steeds in de periode waarin we elkaar nog steeds afvoelden (de rechercheurs van de Criminele Inlichtingeneenheid en hij). De naam van Holleeder kwam langs in verhalen van Jesse R. als zijnde een speler in het geheel."

12:36 donderdag 11 oktober 2018

De opdracht de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl dood te schieten, kregen Le Serpe en Jesse R. al toen de latere andere kroongetuige Fred Ros nog vast zat, zegt La Serpe. Nadat zij 'waren overlopen' bij Van der Bijls woning en de opdracht terug hadden moeten teruggeven, nam de inmiddels vrijgekomen 'moordmakelaar' Fred Ros de klus over.

La Serpe: "Hij komt morgen (getuigen). Vraag het hem maar."

Advocaat Janssen: "Dat zal ik zeker doen."La Serpe, die morgen net zoals Fred Ros ook weer zal getuigen: "Ik kijk uit naar de confrontatie."

12:10 donderdag 11 oktober 2018

Terug van de koffiepauze heeft officier van justitie Sabine Tammes een vraag aan kroongetuige Peter la Serpe over een plek waar hij vaak zou hebben afgesproken. Tammes: "U noemde 'het stille plekje'. Waar is dat?"

La Serpe: "Dat was een plek vlakbij begraafplaats Zorgvlied (aan de Amstel) waar Jesse graag afsprak, volgens mij ook met Ali Akgün."

Advocaat Sander Janssen heeft in de pauze opgezocht wat La Serpe in zijn allereerste verhoren heeft gezegd over 'het automatische vuren' met de kalasjnikov. "Je moet één keer het ding indrukken. Dan gaat-ie tu-tu-tu."

La Serpe: "Ja. Daarna zijn er (in liquidatieproces Passage) drieduizend vragen over gesteld en heb ik die verklaring genuanceerd."

Janssen vraagt of La Serpe in de koffiepauze nog heeft nagedacht over het geld dat hij kreeg voor de liquidatie van Houtman. La Serpe, lachend: "Ik denk niet na, om eerlijk te zijn. Ik ga hier zitten en wacht de vragen af. Sorry. Ik ga er met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid van uit dat Ali Akgün het geld (130.000 euro) aan Jesse betaalde."

Volgens La Serpe was er 'één lijst' (dodenlijst) van te liquideren doelwitten, die Jesse R. had aangenomen. La Serpe: "Het waren dynamische lijsten. Soms kwam er een naam bij soms ging er een vanaf."

Advocaat Janssen: "Weet u nog wat het eerste lijstje was?" La Serpe: "Eerst stonden daar op Martin Hillegers, Kees Houtman en die jongen uit Aerdenhout (de Turks-Nederlandse crimineel Atilla Önder). Later kwam Thomas van der Bijl daar bij. En er was die lange neger (August Adjoeba)."

Janssen: "Waren er nog andere namen?"

La Serpe: "Ja, die jongen van dat Turkse restaurant en die voetbalclub (heroïnehandelaar Nedim Imaç, de voorzitter van de inmiddels opgedoekte amateurvoetbalclub Türkiyemspor)."

Over 'de lange neger' uit de Van Woustraat hint La Serpe naar het in het proces Passage al vaak vertelde verhaal dat Jesse R. en La Serpe bij een flat in Buitenveldert in de bosjes hadden gelegen om die August Adjoeba te liquideren. Ze waren er niet zeker van of de donkere man die vervolgens passeerde, Adjoeba was, en schoten niet.

Later zou 'moordmakelaar' Ali Akgün hebben gezegd dat ze in het vervolg bij twijfel 'gewoon moesten schieten' omdat in die flat behalve witte Nederlanders verder vooral Japanners woonden en dat hij wel 'de verantwoordelijkheid zou nemen' als R. en La Serpe per ongeluk de verkeerde 'neger' zouden doodschieten.

11:34 donderdag 11 oktober 2018

La Serpe 'denkt' dat hijzelf 'misschien twintig' en Jesse R. in de zes maanden voor de moord op Kees Houtman 'misschien 130' telefoons hadden. "Jesse zonder telefoon dat bestaat niet."

La Serpe denkt dan ook dat Jesse R. een telefoon bij zich moet hebben gehad toen hij na de liquidatie van Kees Houtman 'verslag ging uitbrengen' bij de vermoede 'moordmakelaar' Ali Akgün (inmiddels geliquideerd). Daarmee moet hij het omstreden bericht 123456 aan Akgün hebben gestuurd. Het Openbaar Ministerie ziet dat bericht als de boodschap van Jesse R. aan Ali Akgün dat 'de klus was geklaard'.

In de avond na de moord op Houtman ging Jesse R. (samen met wapenhandelaar Sjaak B.) naar seksclub Huize Ria aan de Overtoom in Amsterdam. La Serpe ging naar Wilnis, waar hij toen woonde, snoof veel cocaïne en dronk veel. Later die nacht wilde Jesse R. per se dat ook La Serpe naar club Huize Ria kwam, wat hij vanwege zijn drank- en drugsgebruik met tegenzin zegt te hebben gedaan.

Het moet volgens Le Serpe 'moordmakelaar' Ali Akgün zijn geweest die Jesse R. 130.000 euro betaalde voor de liquidatie van Houtman. "Dat is voor mij een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid."

11:25 donderdag 11 oktober 2018

Janssen komt terug op de al héél vaak besproken hulzen die La Serpe na de moord op Houtman van straat zegt te hebben geraapt. Hij zegt het zich vooral te herinneren door de eindeloze stroom vragen en antwoorden daarover in de zaak Passage.

Na de moord op Houtman zegt La Serpe een tas met daarin de kalasjnikov in de Amstel te hebben gegooid. Later wees hij de plek aan, waar de recherche de tas met de kalasjnikov vond.

"Die tas was heel zwaar. Hij belandde dicht bij de kant. Ik herinner me nu dat ik eerst dacht: 'Shit'. Later vond ik het wel voordelig. Als vissers vissen, gooien ze hun hengel uit wat verder van de kant. Dus was het wel een voordeel dat de tas heel dicht bij de kant lag."

11:21 donderdag 11 oktober 2018

De politie heeft filmpjes opgenomen van schietproeven waarbij een specialist met een 'gewone' kalasjnikov schoot en met de uit de Amstel opgedoken kalasjnikov die La Serpe bij de moord op Houtman zou hebben gebruikt. Die tweede schoot een stuk langzamer, maar nog steeds snel.

Janssen: "Wij hebben als verdediging in het proces Passage de wens uitgesproken zelf te mogen schieten, maar dat verzoek is afgewezen." Tegen rechter Mildner: "Dat kunnen we alsnog wel doen, toch, mevrouw? Ik zou best eens willen schieten."

11:14 donderdag 11 oktober 2018

Janssen memoreert dat allerlei getuigen zeggen dat ze 'automatisch vuur' hebben gehoord bij de liquidatie van Houtman. Janssen: 'U zegt nu dat het een semi-automatisch wapen was..."

La Serpe: "Nee, dat zeg ik niet. Ik zeg dat ik de trekker steeds heb moeten overhalen. We weten het ook uit het liquidatieproces Passage dat al die onderzoeken zijn gedaan en van die mooie filmpjes zijn gemaakt waaruit was gebleken dat het een semi-automatisch wapen was."

Janssen: "Die onderzoeken zijn gedaan omdat u had gezegd dat het een automatisch wapen was en dat het bij u wegliep."

La Serpe: "Dat kan ik bevestigen, denk ik. Mijn verklaringen zijn door de vele vragen in het proces Passage steeds genuanceerder geworden. Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat het een semi-automatisch wapen was."

Janssen: "U heeft uw verklaring vanwege allerlei gepresenteerde feiten steeds moeten aanpassen."

La Serpe: "Zo ziet u het. We zitten hier in de rechtbank en de rechtbank mag bepalen of ik de waarheid heb gesproken of niet."

Rechter Benedicte Mildner: "Kunt u zich het gevoel nog herinneren van dat overhalen van die trekker?"

La Serpe: "Ik herinner me het moment van het schieten. De paniek in mijn hoofd. Ik voelde me verloren. Ik stond in een heel grote ruimte, midden op straat, met niets om me heen. Ik wist niet wat ik moest doen. Er zal een beslissing aan het schieten vooraf zijn gegaan, maar ik weet het niet meer."

11:08 donderdag 11 oktober 2018

Janssen vraagt naar allerlei details over de moord op Houtman, waarover La Serpe in de liquidatiezaak Passage 'honderdduizend keer' heeft verteld.

La Serpe: "Ik heb het honderdduizend keer voor me gezien omdat u en meester (Nico) Meijering (advocaat van Dino Soerel en 'moordmakelaar' Ali Akgün) er honderdduizend keer naar vroegen. Ik zie die beelden meteen weer voor me."

Janssen vraagt naar het 'testschieten' door Jesse R. en La Serpe met de kalasjnikov die later zou worden gebruikt bij de liquidatie van Kees Houtman.

La Serpe: "Ik schoot één keer en liep terug. Jesse zei: 'Dat is geen testschieten'. Hij pakte de kalasjnikov over en schoot die leeg."

10:59 donderdag 11 oktober 2018

Volgens La Serpe kwam Kees Houtman de avond van de liquidatie eerst aanrijden met zijn Fiat Doblo. Dat klopt volgens de nabestaanden en andere belangrijke getuigen niet. "Ik zie het zo voor me, ik weet dat anderen zeggen dat het niet kan."

Rechter Benedicte Mildner: "Was u blij dat hij naar binnen ging en het niet kon doorgaan?"

La Serpe: "Ja. Ik wilde weg, maar Jesse wilde nog even wachten."

Kees Houtman kwam weer naar buiten, stapte in zijn Mercedes en werd doodgeschoten.

La Serpe wijdt uit over al zijn emoties in de periode rond de moord, die hij naar eigen zeggen eigenlijk niet had willen plegen. "Ál die emoties en spanningen vertekenen misschien je herinneringen. Dat zou kunnen."

10:55 donderdag 11 oktober 2018

La Serpe herinnert zich dat er op enig moment een hond aan kwam toen Jesse R. en hij in de bosjes zaten in afwachting van Kees Houtman, die ze zouden doodschieten. "Die kwam gewoon even ruiken en ging weer weg. Ik schrok, Jesse was er redelijk rustig onder. Honden ruiken gewoon niet zo goed."

Janssen: "O, ruiken honden niet goed?!"

La Serpe: "Deze niet. Ik weet niet eens meer of ie aan ons bosje snuffelde of aan het bosje daarnaast."

10:45 donderdag 11 oktober 2018

Raadsman Janssen schakelt terug naar de liquidatie van Kees Houtman. "Kunt u zich nog herinneren hoe u de kalasjnikov vast had?"

La Serpe: "Aan de rechterkant."

Janssen: "Hoe had u het wapen vast?"

La Serpe: "Bij de loop. De binnenkant van de jaszak was van heel zachte stof, een soort satijn. Daardoor kon ik het wapen zo vastpakken."

Janssen: "Kunt u zich de foto's herinneren van hoe dat er uit moet hebben gezien volgens de politie?"

La Serpe: "Hoe de politie denkt dat het er uit heeft gezien, kan wel wat anders zijn dan hoe het was. De loop van de kalasjnikov stak een klein beetje onder de jas uit."

La Serpe heeft verteld dat Jesse R. en hij in een parkje vlakbij de moordplek 'waren overlopen' door een buurvrouw. "Het wapen zie ik niet in mijn herinnering, daar. Ik zie mezelf wel weer in de bosjes zitten."

Janssen: "Misschien heeft u buitengewoon goed ontwikkelde dijspieren, maar als ik minutenlang gehurkt moet zitten, lukt me dat niet."

La Serpe, die zegt 'twintig, dertig minuten' in de bosjes te hebben gezeten tot aan de liquidatie: "Dat kunt u wel, als u steeds gaat verzitten. Er is niemand hier in de zaal die dat niet kan."

Janssen: "O, nee?"

La Serpe: "Zo moeilijk is het allemaal niet."

De kroongetuige was in de aanloop naar de moord 'niet met die randdingen bezig' zoals pijn om het lange hurken. "Je bent op en top geconcentreerd. De spanning is zo groot dat die al je energie en focus vergt. Alle randdingen laat je vallen."

10:37 donderdag 11 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland geeft het woord aan advocaat Sander Janssen van Holleeder. Die mag weer vragen stellen aan de getuige.

Janssen vraagt zich af in hoeverre La Serpe nog 'uit zijn geheugen' kan spreken, 'uit de bron', en niet uit verklaringen die hij al dertig keer heeft gegeven.

La Serpe: "Ik verklaar op basis van de beelden in mijn hoofd. Als ik zo'n vraag krijg over dat huren van die auto, bijvoorbeeld, zie ik de beelden terug van toen."

10:30 donderdag 11 oktober 2018

'Oudste rechter' Benedicte Mildner komt terug op een huurauto die Jesse R. en Peter la Serpe volgens de kroongetuige regelden via Willem Holleeder. Jesse R. was gevlucht uit het gevangenisziekenhuis en had bij verhuurbedrijf 'Rent-a-Wreck' een 'barrel' gehuurd waarmee niet deugdelijk viel te rijden. Holleeder hielp ze volgens La Serpe aan een deugdelijke Opel Corsa via een kennis die weer een contract sloot met Avis. Ze ontmoetten elkaar in de buurt van het clubhuis van de Amsterdamse Hells Angels, waarna Holleeder La Serpe achterop de brommer naar het verhuurbedrijf zou hebben gebracht.

Willem Holleeder heeft een vraag: "Ik heb jou opgepikt op de Wenckebachweg, toch?"

La Serpe: "Waar is de Wenckebachweg?"

Holleeder: "Waar ik je opgepikt heb."

La Serpe: "Toen ik vanaf de Amstel onder het viaductje door kwam, zag ik je staan op je brommertje. (Dat is inderdaad op de H.J.E. Wenckebachweg.) We hebben elkaar een hand gegeven en jij zei: 'Spring maar achterop'. We zijn naar het verhuurbedrijf gegaan."

Holleeder: "We gingen langs het clubhuis van de Hells Angels, klopt dat?"

La Serpe: "Ik kan me niet herinneren dat ik het embleem van de Hells Angels heb gezien..."

Holleeder: "Stond er Avis op de gevel (van het verhuurbedrijf)?"

La Serpe: "Ik zou het bij god niet weten..."

Holleeder: "Lagen er papieren van Avis, had die verhuurder kleding van Avis aan..."

La Serpe: "Hij had burgerkleding aan."

Holleeder, tegen de rechtbank: "Ik heb hem opgepakt op de Wenckebachweg. We zijn inderdaad ergens naar links gegaan en een paar panden vanaf de weg links heb je daar Auto Matijs. Daar kon je spullen laten inbouwen en zo. Die Auto Matijs hep die auto geregeld voor hun. Niet ik. Ik had duidelijk gezegd tegen die Jesse dat hij zijn rijbewijs mee moest nemen, want anders was ik niet mee gegaan. Zij hebben via die Matijs die huurauto geregeld."

Holleeder: "Iedereen huurde daar auto's, kocht daar telefoons et cetera. Ze hadden daar alles (bij Auto Matijs)."

Het komt er op neer dat Holleeder in grote lijnen bevestigt dat hij met La Serpe een auto is gaan huren, alleen dat het via tussenpersoon Matijs S. ging (bij wie veel criminelen zaken regelden toentertijd) en niet rechtstreeks via verhuurbedrijf Avis.

10:16 donderdag 11 oktober 2018

Op het eerste moment dat kroongetuige La Serpe wat wil zeggen, blijkt zijn stem te worden vervormd, doordat een knop verkeerd staat. Rechtbankvoorzitter Wieland: "U klinkt als een Russisch kozakkenkoor." Een parketwacht zet de installatie weer goed en we horen weer La Serpes vertrouwde stemgeluid.

10:08 donderdag 11 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting. Hij zal beslissingen geven op verzoeken van advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder om kroongetuige Peter la Serpe te dwingen antwoord te geven op specifieke vragen over zijn deal met de Staat, over zijn rol als kroongetuige en over de getuigenbescherming.

Officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher vroegen de rechtbank La Serpe te 'beletten' die antwoorden te geven.

In 2005 was La Serpe begonnen geheime 'kluisverklaringen' af te leggen. In 2007 sloot hij een deal over zijn getuigenbescherming en legde hij verklaringen af tegenover politie, justitie en (onderzoeks)rechters in het grote liquidatieproces Passage. De jaren daarna zijn aangepaste overeenkomsten gesloten.

De rechtbank overweegt dat La Serpe zich 'aan strakke afspraken dient te houden' die hij met de overheid heeft gemaakt. "De rechtbank stelt voorop dat zij geen aanknopingspunten heeft te twijfelen aan La Serpes verplichting te zwijgen. Evenmin heeft de rechtbank aanknopingspunten te twijfelen aan de stelling van de getuige dat hij gevaar zal lopen als hij zijn afspraken niet nakomt."

Het komt er op neer dat La Serpe niet op verdere vragen over zijn bescherming hoeft te antwoorden. Rechter Wieland benadrukt dat de rechtbank pas veel later zal oordelen over de rechtmatigheid van de deals van het Openbaar Ministerie met de kroongetuige.

08:13 donderdag 11 oktober 2018

Op de veertigste dag van Willem Holleeders veelvoudige liquidatieproces Vandros gaat de rechtbank vandaag verder met het verhoren van kroongetuige Peter la Serpe.

Het gaat weer met name over de liquidaties van de handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman (2 november 2005, Amsterdam-Osdorp) en de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl (20 april 2006, Amsterdam-West).

Voor Holleeders advocaten en de kroongetuige is het héél veel herhaling van zetten. Raadslieden Sander Janssen en Robert Malewicz stonden in het grote Amsterdamse liquidatieproces Passage immers de tot levenslang veroordeelde huurmoordenaar Jesse R. bij, in wiens zaak La Serpes biecht de bodem vormt onder het bewijs. Dat monsterproces duurde uiteindelijk, bij de rechtbank en het gerechtshof, een slordige tien jaar.

La Serpe is duidelijk geregeld verveeld doordat hem voor de zoveelste keer dezelfde vragen worden gesteld, maar voor Holleeder en de rechtbank is het nu eenmaal de eerste keer dat hij getuigt.

De rechtbank gaat met zevenmijlslaarsen door de dossiers om niet ál te veel in herhaling te vallen, wat bij Holleeder en zijn verdediging soms weer het onrustige gevoel oproept dat het erg snel gaat allemaal.

Morgen komt behalve La Serpe volgens de planning ook de tweede kroongetuige naar 'de bunker', Fred Ros, al blijft het de vraag of de agenda zo kan worden gehandhaafd aangezien de eerste verhoordag van La Serpe maandag was komen te vervallen. De rechtbank heeft de partijen voor zo ver bekend (nog) niet laten weten dat de agenda moet worden aangepast.

15:38 dinsdag 9 oktober 2018

Terwijl Peter La Serpe vandaag voor het eerst getuigde in het Holleederproces kwam via Het Parool naar buiten dat een voormalige collega-advocaat Astrid Holleeder beticht van leugens. De rol van cruciale getuige Astrid Holleeder in de strafzaak tegen broer Willem wordt ondergraven -> Ex-collega: 'Astrid Holleeder liegt in moordproces'

Sander Janssen en Robert Malewicz, de advocaten van Willem Holleeder, lieten weten verheugd te zijn met de uitspraken van de Amsterdamse strafadvocaat Jos Rijser.https://www.parool.nl/amsterdam/ex-collega-astrid-holleeder-liegt-in-moordproces~a4605796/Lees ook: 'Astrid hád geen afscheid van Willem genomen'

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld anp

15:34 dinsdag 9 oktober 2018

Sander Janssen: "Wat weet u nou van Holleeders betrokkenheid van Willem Holleeder bij de liquidatie van Cor van Hout?"

La Serpe: "Dat heb ik in het laatste uur verteld. Mijn communicatie met (Jesse R.'s vriendin) Francis over de helmen (die bij de liquidatie zouden zijn gebruikt, zoals ook Fred Ros zou hebben geweten). De uitspraak van Jesse R. op Schiphol in 2001 dat hij 'nu de power van Holleeder achter zich had'. De uitspraak van Jesse R. in Naarden-Vesting dat Cor en Willem al lang geen vrienden meer waren. Plus het gegeven dat Jesse R. erg leek op de compositietekening van de man die bij de moordplek van Van Hout was gezien. Dat laatste leidt niet direct naar Holleeder, maar maakt mijn plaatje compleet."

15:29 dinsdag 9 oktober 2018

"Kroongetuige worden met dertig jaar ervaring in het milieu, als je nooit anders hebt geweten, is geen keuze maar een proces," zegt Peter la Serpe. Vandaar dat de advocaten zijn eerste schreden op het pad van verklaringen over zijn oude vrienden niet te zwaar wegen. In het begin loog hij bewust over details. Alles wat hij heeft verteld nadat hij eenmaal een deal had, is waar.

"Naar mij toe is het onredelijk en naïef te veronderstellen dat van zwart naar wit komen naar één keer gaat." Ergo: in 'de aftastende fase' heeft La Serpe geregeld gelogen, maar met liegen is hij gestopt toen het proces Passage echt begon.

15:16 dinsdag 9 oktober 2018

De kroongetuige raakt met Holleeders advocaat Sander Janssen voortdurend in Babylonische spraakverwarringen over welke verklaringen hij in welk stadium heeft afgelegd van het proces Passage (tegen de medeverdachten van Holleeder).

In 'het voortraject' van zijn deal 'verklaarde hij tactisch' en bouwde hij zijn 'zekerheidjes' in (leugentjes). Die verklaringen mogen van La Serpe dan ook niet worden verward met zijn latere verklaringen in het proces, want díe klopten. Steeds vaker praten de getuige en de advocaat door elkaar.

Voortdurend zijn er de deja-vu's voor degenen die het proces Passage ook tien jaar lang hebben gevolgd.

Geharrewar.

Peter la Serpe verzucht het nu ook: "Het lijkt het Passageproces wel."

14:59 dinsdag 9 oktober 2018

Rechter Wieland gaat over naar La Serpes wetenschap over de moord op Cor van Hout. Met Jesse R.'s vriendin Francis communiceerde La Serpe over de moord op Cor van Hout toen Jesse vast zat. Ze communiceerden via briefjes omdat Francis 'paranoïde was' en bang was te worden afgeluisterd.

La Serpe: "Francis was écht paranoïde, niet een beetje. Ze dacht dat er een zendertje in haar kies zat."

Francis zou op zo'n briefje hebben geschreven dat 'ze' 'toch helmen op hadden'? (De moordenaars van Cor van Hout.) Jesse R. zou tegen Fred Ros hebben gezegd dat 'daar de helmen waren gekocht' toen ze langs een winkel reden.

De compositietekening van een man die door een getuige was gezien bij de moordplek van Cor van Hout in Amstelveen, leek volgens La Serpe sprekend op Jesse R. La Serpe zei Jesse R. dat 'het een wonder was' dat hij nog niet voor die liquidatie was aangehouden. 'Ik heb een engeltje op mijn schouder', zou Jesse R. hebben gezegd.

Ergens in de zomer van 2001 zei Jesse R. op Schiphol volgens La Serpe dat hij 'nou de power van Willem Holleeder achter zich had'. Het 'was goed voor zijn carrière' dat hij 'Cor mocht doen' voor 500.000 euro.

14:49 dinsdag 9 oktober 2018

La Serpe verbaasde zich dat Holleeder bij het drukke winkelcentrum Gelderlandplein in Buitenveldert op straat liep, voor zijn gepantserde auto.

Het verbaast rechter Wieland dat dat La Serpe verbaast. "U verbaast zich omdat Holleeder bij het Gelderlandplein op straat liep en vond dat 'ook niet slim', maar dat hij op zijn brommertje naar Naarden-Vesting kwam (voor de eerder besproken ontmoeting) vond u níet vreemd?"

La Serpe: "Als je een helm op hebt op je brommer, herkent niemand je."

Holleeder kwam geregeld voorbij in gesprekken tussen Jesse R. en La Serpe: "Criminelen keuvelen maar. Net een stel ouwe wijven. Wat allemaal wordt gekletst, het is niet te geloven."

La Serpe vond Holleeder 'een grote jongen'. "Het eerste dat boven komt is (de liquidatie van) Cor van Hout. Dat heeft op mij de meeste indruk gemaakt. Een leuke Amsterdamse jofele jongen. Als het om gesprekken gaat dan, hè?" Jesse R. schepte op dat hij 'de power van Holleeder achter zich had'.

14:41 dinsdag 9 oktober 2018

Tijdens de ontmoeting in Naarden-Vesting vroeg Jesse R. volgens La Serpe aan Willem Holleeder om 'een klus'. Holleeder zou hebben gezegd dat hij 'morgen maar naar Dino (Soerel) moest gaan want ik heb er genoeg'.

La Serpe zegt Willem Holleeder drie keer te hebben ontmoet. Eerst die keer in Naarden-Vesting. De volgende dag bij de Avis in Amsterdam waar Holleeder een auto zou hebben geregeld voor de voortvluchtige Jesse R. omdat die 'in een oud barrel' reed. De derde keer was bij het Groot Gelderlandplein in Buitenveldert. Daar zei Holleeder volgens La Serpe tegen Jesse R. 'Osdorp eerst'. La Serpe was daar naar eigen zeggen met Jesse R. en Sjaak B.

Jesse R. zou hebben gebaard dat alles goed zou komen.

'Osdorp eerst' zou hebben betekend dat de liquidatie van Kees Houtman, uit Osdorp, als eerste dood moest.

14:29 dinsdag 9 oktober 2018

In 'zijn boek' schreef La Serpe ook dat Jesse R. wilde dat hij naar een café zou gaan om Thomas van der Bijl te observeren, die moest worden vermoord in opdracht van Holleeder.

Peter la Serpe vindt het moeilijk te reageren op verklaringen die Jesse R. eerder heeft afgelegd in zijn liquidatieproces Passage, waarin hij levenslang kreeg voor huurmoorden. "Wat Jesse R. gezegd heeft is, op de woordjes 'de' en 'het' na, klinklare onzin."

Dat Peter R. de Vries zegt zich het gesprek met hem en Jesse R. en Holleeder niet te kunnen herinneren, klopt volgens La Serpe niet. "Peter R. de Vries heeft meineed gepleegd."

La Serpe heeft verklaard dat Peter R. de Vries al een cameraploeg had geregeld om die voor de CIE negatieve opnames te laten maken. Peter R. de Vries heeft dat met klem ontkend.

La Serpe: "Peter R. de Vries liegt. Hij is het geweten van Nederland, maar hij is ergens onderweg besmet geraakt in het milieu waarin hij verkeert."

14:09 dinsdag 9 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland hervat na de lunch. Hij gaat vragen stellen aan kroongetuige Peter la Serpe over een ontmoeting die hij zegt te hebben gehad in het Gooi in een restaurant, waarbij behalve Willem Holleeder en Jesse R. ook misdaadjournalist Peter R. de Vries zou zijn aangeschoven. (Peter R. de Vries zit vandaag overigens weer op de tribune in 'de bunker').

Volgens La Serpe was de bijeenkomst in restaurant Het Arsenaal in Naarden. Hier is veel over te doen geweest, want alle anderen ontkennen dat.

La Serpe zegt dat het de bedoeling was dat hij voor een cameraploeg van Peter R. de Vries de Criminele Inlichtingeneenheid van de recherche zou zwartmaken. Hij zegt dat hij schrok toen Holleeder ineens verscheen en toen hij door kreeg wat de bedoeling was.

"Ik schrok er van dat Holleeder er bij was én dat ik op tv slecht moest spreken over de CIE. Ik heb meteen gezegd: 'Dat gaat 'em niet worden'. Ze wilden dat ik zou zeggen dat de CIE mij zou manipuleren om me te verleiden slechte dingen over Jesse R. te zeggen terwijl dat leugens waren."

Peter R. de Vries arriveerde in zijn grijze BMW X5, dacht La Serpe. Rechter Wieland: "Als zo'n auto groter is dan die van je baas, is het een BMW X5."

In 'zijn boek' schreef Peter la Serpe dat Jesse R. hem de CIE wilde laten zwartmaken en dat hij de exercitie zag 'als een bevestiging van de opdracht van Holleeder'. Ook hier liet Jesse R. zich volgens La Serpe door Holleeder aansturen.

Jesse R. had La Serpe ook al verteld dat hij betrokken was geweest bij de moord op Cor van Hout (2003) in opdracht van Holleeder.

Peter R. de Vries heeft stellig herhaald dat Willem Holleeder niet bij zo'n ontmoeting is geweest.

Holleeder zegt 'alleen met vrouwen' in Het Arsenaal te zijn geweest. Uit onderzoek is gebleken dat Holleeder zeker twee keer met een man heeft afgesproken daar. La Serpe heeft eerder gezegd dat het 'kletskoek' is dat Holleeder ontkent met hem in Het Arsenaal te zijn geweest.

Verscheidene getuigen en onderling emailverkeer tussen Jesse R. en Peter R. de Vries lijken La Serpes verhaal over de ontmoeting te ondersteunen.

13:14 dinsdag 9 oktober 2018

Rechter Wieland schakelt terug op La Serpes verklaringen over de verscheidene 'dodenlijsten' die circuleerden en die Jesse R. had aangenomen. Jesse R. vertelde daarover volgens La Serpe uitvoerig. La Serpe: "Dat kan ik bevestigen."

Zo reed La Serpe op enig moment Jesse R. naar de Rotterdamse Baja Beach Club waar die naar binnen ging. La Serpe wachtte buiten. Uiteindelijk keerde Jesse R. terug met de mededeling: 'We hebben er drie'. La Serpe: "Drie liquidaties."

13:08 dinsdag 9 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland schakelt over op 'de zekerheidjes' die La Serpe aanvankelijk had opgenomen in zijn nog geheime kluisverklaringen. Hij loog over details zodat hij niet eenvoudig met succes kon worden vervolgd als hij niet tot een deal zou kunnen komen met het Openbaar Ministerie.

Het gerechtshof in de liquidatiezaak-Passage stelde vast dat La Serpe vooral in zijn laatste kluisverklaringen dergelijke 'zekerheidjes' had verwerkt.

In het soort van manuscript dat La Serpe schreef, schrijft hij dat hij 'niet meteen het achterste van zijn tong liet zien' zodat zijn bekentenis niet tegen hem zou kunnen worden gebruikt.

Rechter Wieland: "Ik wil niet naar de bekende weg vragen, maar wat was dat voor u, een zekerheidje?"

La Serpe zucht diep: "Hier hebben we heel veel over gesproken. Het was een tactische overweging om in geval van nood vrijgesproken te kunnen worden. Natuurlijk zou onderzoek worden gedaan en dan zouden de fouten in mijn verklaringen blijken. Ik probeerde iets meer controle te krijgen over mijn situatie met de middelen die ik had."

12:56 dinsdag 9 oktober 2018

Op enig moment wordt Jesse R., in 2004, opgenomen in het penitentiair ziekenhuis in Scheveningen omdat de politiekogel in zijn rug 'was begonnen te wandelen'. Hij ontsnapte.

Rechter Wieland: "Dat is een mooi verhaal. Jesse R. is daar toen ontsnapt gewoon door een stuk hout voor het raam weg te nemen, naar buiten te klimmen en het stuk hout weer terug te plaatsen. Grappig dat dat zo kan."

La Serpe: "Ja, dat stuk hout zette hij terug zodat ze hem niet zouden gaan volgen."

La Serpe sprak met Jesse R. af in een hotel, later in een sushizaak en weer later in het pannenkoekenhuis aan de snelweg bij Leiderdorp.

Jesse R. ontmoette daar (vermoed moordmakelaar) Ali Akgün (die in december 2014 zou worden geliquideerd).

La Serpe leerde dat Ali Akgün en (de latere tweede kroongetuige) Fred Ros 'een liquidatielijst' hadden over te vermoorden rivalen.

Peter la Serpe 'had het niet zo op geweld', naar eigen zeggen, en daarom had hij het niet zo op Fred Ros. La Serpe: "Het klinkt vast vreemd in de context van dit proces, maar ik hou niet van geweld." Fred Ros was 'een kleine, bange jongen in een groot lichaam'. Dat is een bijzonder beeld: Fred Ros is een gebouw van een bodybuilder.

12:46 dinsdag 9 oktober 2018

Kort voordat hij in de gevangenis was beland, was La Serpe doelwit geweest van een moordpoging.

Op enig moment besloot hij af te tasten of hij iets kon bereiken via de Criminele Inlichtingeneenheid in Friesland – omdat de CIE in Amsterdam bekend stond om 'lekken' en om 'de pet' (een plat contact) die Willem Holleeder volgens het milieu zou hebben.

"Friezen zijn gesloten mensen. Dat leek me beter. Ik heb de politie gebeld en gevraagd of ze me met de CIE (hij spreekt uit: 'sie') konden doorverbinden. Dat deden ze."

Op de achtergrond speelde dat La Serpe bang was dat zijn dna was aangetroffen in een auto die bij een zwaar misdrijf was gebruikt.

Het was inmiddels 2003, overigens. De rechtbank zet grote stappen.

12:39 dinsdag 9 oktober 2018

Rechter Wieland tegen La Serpe: "Je kunt veilig zeggen dat als zoveel mensen zich aansluiten bij Scientology, dat er iets in zit dat mensen pakt."

La Serpe: "Je kunt ook zeggen dat als zoveel mensen negatief praten over Scientology, er dan wat is."

Op enig moment raakte ook Jesse R. gegrepen door Scientology. Eerst snapte hij er niets van, later wel. La Serpe: "Hij stopte er heel veel moeite in, omdat ook hij exact denkt. Later begreep ik dat hij alleen exact denkt, puur rationeel en zonder emoties. Hij kent geen emoties, geen empathie."

Wieland: "Uiteindelijk leek Jesse R. iemand met wie u veel geld kon verdienen. Zag u Jesse R. als de kip met de gouden eieren?"

La Serpe: "In de bajes zagen ze hem als een mieterig type in een testosteron-omgeving waarin hij niet helemaal paste. Hij gebruikte crème van Oil of Olaz en dat viel op. Ik was de enige die zo rechtstreeks tegen hem praatte. Dat was kennelijk bijzonder."

Jesse R.'s vader zat groot in de hasjhandel. La Serpe hoopte met Jesse R. ook in die handel te kunnen.

12:34 dinsdag 9 oktober 2018

Op een zitting eind 2011 zei de kroongetuige dat Holleeder 'net zo verantwoordelijk was' (voor de moorden) als Dino Soerel.

Rechter Frank Wieland haalt aan dat La Serpe aanvankelijk had gezegd Holleeder nauwelijks te hebben gekend en Dino Soerel niet te hebben gekend. Daarom wilde hij eerst niet over ze spreken. Wel gooide hij tegen medewerkers 'Carel en Henk' van de Criminele Inlichtingeneenheid balletjes op.

La Serpe schrikt omdat hij de namen van Carel en Henk noemt. Wieland: "Ik noemde ze daarstraks eerst bij naam. Carel en Henk. Een soort Bert en Ernie lijkt me, al wil ik ze niet met Bert en Ernie vergelijken." Gelach op de publieke tribune.

Rechter Wieland wil het hebben over het contact van La Serpe met Jesse R. Ze leerden elkaar kennen in de gevangenis aan het Wolvenplein in Utrecht, waar ze naast elkaar in de cel zaten. Ze voerden '95 procent van hun gesprekken over liquidaties bij elkaar in de cel'. La Serpe 'was geschokt maar ook geïntrigeerd' door R.'s verhalen.

La Serpe, nu: "Met name over (de dubbele liquidatie in 1993 in) ouderkerk aan de Amstel. Jesse was neergeschoten (door de politie), was als een kind en sprak met een zacht, vrouwelijk toontje..."

De moorden waren luguber: de twee Joegoslaven waren in en bij een auto doodgeschoten en daarna in brand gestoken. Die zaak werd in de media bekend onder de wrange noemer 'de barbecuemoorden'.

Rechter Wieland wil in grote stappen door La Serpes leven, maar die fluit hem terug. "U gooit de tijdlijn door elkaar." Wieland: "Daar ben ik goed in. Beschrijft u hoe het zit. Het is uw dag."

La Serpe begint het voor de vaste volgers van de liquidatiezaken bekende verhaal hoe hij in het milieu belandde, hoe hij 'intern worstelde' in zijn hoofd en geïntrigeerd raakte door de Scientology Kerk (een exacte versie van psychologie) en hoe hij op enig moment probeerde 'als docent maatschappijleer' uit het wereldje te stappen. Dat werd niks.

12:17 dinsdag 9 oktober 2018

Van Holleeder wist La Serpe naar eigen zeggen minder dan van Dino Soerel, omdat (de inmiddels tot levenslang veroordeelde huurmoordenaar) Jesse R. hem veel had verteld over Soerel. Toen gaandeweg 'de slagkracht van Holleeder wat was afgenomen' kwam La Serpe in oktober 2011 alsnog met zijn kennis over Holleeder op de proppen 'ook naar aanleiding van weduwe Maria Houtman van de mede door La Serpe vermoorde Kees Houtman.

"Die slachtofferverklaring van Maria Houtman was voor mij de druppel. Ik besloot dat het er allemaal maar uit moest, want anders lag het (de kennis over Holleeder) er allemaal nog maar. Kennelijk triggerde de verklaring van Maria Houtman me."

Hij kent geen emoties, geen empathie.
Peter La Serpe over Jesse R.

11:39 dinsdag 9 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland hervat de zitting. Hij wil met La Serpe doornemen wat hij eerder zoal heeft verklaard in de liquidatiezaak Passage. "Het hoeft niet tot in de kleine uurtjes te lopen en als u moe wordt, zegt u het maar. U heeft eerder gezegd: 'Alles wat ik als getuige heb verklaard, is waar'." La Serpe: "Zeker."

Wieland: "U heeft eerder gezegd het vervelend te vinden dat u zo vaak onbetrouwbaar bent genoemd (met name door de verdachten en hun advocaten), want als je vaak onbetrouwbaar wordt genoemd, blijft daar iets van hangen."

La Serpe: "Daar blijft íets van hangen, ja."

Wieland houdt La Serpe voor dat hij zich achteraf bezien wat genuanceerder had willen uitlaten in het begin van het proces. La Serpe: "Ja. Ik heb dertig jaar in het milieu gezeten. Na dertig jaar op straat is dat niet zomaar weg. Naar aanleiding van de reacties uit de zaal en de pleidooien van advocaten ben ik me gaandeweg wat gaan aanpassen. Ik heb een ontwikkeling doorgemaakt."

Aanvankelijk liet La Serpe de naam Willem Holleeder, met toestemming van het Openbaar Ministerie, weg uit zijn verklaringen. Tot hij in oktober 2011 in de rechtbank plotseling onthulde dat hij wel al jaren eerder over Holleeder had gesproken.

La Serpe: "Voor mij was het heel simpel. Al die zaken werden voor mij zo groot toen ik kroongetuige werd, dat ik heb gezegd: 'Ik vind het prima, maar bij hem (Holleeder) stop ik'. Ik was bang voor mijn familie."

Dino Soerel, Holleeders ex-compagnon, kende La Serpe niet. Daarom sprak hij makkelijker over Soerel. De reputatie van Holleeder kende hij wel, uit de media vooral.

11:36 dinsdag 9 oktober 2018

Janssen komt weer terug op verschillende deals in verschillende stadia van het proces Passage.

La Serpe: "Dit is wat mij betreft een dood paard. U probeert aan draadjes te trekken, maar ik mag hier niets over zeggen op straffe van vervolging. Mijn laatst gesloten overeenkomst is zó strak neergezet, omdat ze mij te soepel vonden met geheimen over het beschermingsprogramma. Dat hele traject is een chaos geworden en die ga ik niet vergroten. Ik ga ook niets zeggen met risico's voor mijn veiligheid. Mijn veiligheid is op dit moment mijn alles."

11:33 dinsdag 9 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen haalt het manuscript De Droomgetuige aan dat La Serpe ooit schreef.

La Serpe: "Dat manuscript over De Droomgetuige heb ik voor mezelf geschreven als therapie. Het gaf me meer ruimte wat flexibeler te zijn in mijn bewoordingen."

La Serpe schreef ook nog en ander stuk 'als Plan B' voor als hij er niet uit zou komen met het Team Getuigenbescherming. Dat werd een heel document over de liquidatie van Kees Houtman, omdat hij goed besefte dat die liquidatie het zwaartepunt van zijn verklaringen was. In dat document had hij de waarheid ernstig verdraaid om het OM een hak te kunnen zetten als dat nodig zou zijn en het OM hem levenslang of 30 jaar cel wilde aansmeren. Zo ver kwam het niet.

La Serpe: "Zo'n document maken, is heel wat anders dan zo'n verklaring afleggen in de rechtbank. Ik zag het als bijzonder kleine kans om door de mazen van de wet te kunnen glippen als het fout zou gaan en ze me 30 jaar hadden willen geven. Het was mijn persoonlijke document. Dat is gestolen (door justitie)."

De rechtbank wil later nog terugkomen op de aanzet die La Serpe gaf voor zijn boek (niet zo zeer over dat andere document).

11:14 dinsdag 9 oktober 2018

Janssen gaat toch door over de arbitrageprocedure en een procedure bij een civiele rechter waarin La Serpe 1,4 euro netto vorderde van de Staat. Hij wilde ook een schadevergoeding van 500.000 euro netto omdat de Staat hem 'opzettelijk in een onveilige situatie zou hebben gebracht'.

Rechtbankvoorzitter Wieland: "Ik denk, meneer Janssen, dat u het hierbij moet laten. U praat steeds over geld en daarover wil de getuige niet spreken."

Janssen: "Ik heb toch nog wel wat vragen. Ik vind dat ik zaken moet voorhouden opdat u weet wat heeft gespeeld."

Wieland: "U heeft een mening. De rechtbank heeft een oordeel. We zullen niet beroerd zijn en u wat ruimte geven..."

Janssen gaat in op allerlei aanvullende vorderingen die La Serpe gandeweg deed in een civiele procedure, opgeteld tot 3,4 miljoen euro. Janssen: "Klopt het dat u dat een advocaat heeft laten vorderen?" '

Oudste rechter' Benedicte Mildner: "Wat is uw vraag, meneer Janssen?"

La Serpe: "Daarover wil en kan ik niets zeggen."

Het valt advocaat Janssen op dat La Serpe heel vroeg in zijn onderhandelingen met justitie 3 miljoen wilde, en dat die 3,4 miljoen 'erg dicht daarbij in de buurt ligt'.

La Serpe: "U veegt heel veel bij elkaar. U bent weer flexibel, net zoals in het proces Passage." Hij gaat daar niet inhoudelijk op in.

Janssen en la Serpe blijven in verschillende bewoordingen hun zetten herhalen. La Serpe gebruikt veel woorden, maar zegt niets waarmee Janssen wat kan.

11:07 dinsdag 9 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen memoreert dat het gerechtshof in de liquidatiezaak Passage weliswaar heeft geoordeeld dat de deals met kroongetuige La Serpe deugen, maar dat hij tegen dat oordeel in cassatie is bij de Hoge Raad. "Want het oordeel van het gerechtshof is in mijn visie niet juist. Daarom moet het hier toch aan de orde komen."

La Serpe: "Als ik u op wat voor manier dan ook tegemoet kom door iets te zeggen, kan dat een misdrijf zijn. Er is al zoveel gezegd en ik wil niet praten over mijn veiligheid. Er ligt helaas al zo veel op straat en daar ben ik ook zelf eerlijk gezegd ook debet aan geweest, maar ik wil niets meer zeggen over zaken die mijn veiligheid raken."

Janssen: "Het interesseert me niet hoe zaken feitelijk ten uitvoer worden gelegd, in welke valuta of weet ik wat, maar uw rechtbank zou zich enigszins een beeld moeten kunnen vormen van wat is afgesproken en beloofd."

Janssen refereert aan de eerdere berichten van actualiteitenprogramma Nova, dat sprak van 'een renteloze lening van 3 ton voor een woning, een renteloze lening van 3 ton voor een bedrijf en verspreid over tien jaar 8 ton als aanvullende toelage bovenop zijn inkomen'.

Janssen: "Nova putte uit een dagvaarding in een proces over de afspraken. Ik wil van meneer La Serpe weten of hij die dagvaarding herkent."

La Serpe: "Ik kan en wil er verder geen antwoord op geven."

10:59 dinsdag 9 oktober 2018

Wieland: "Ik wilde u dit met een hinkstapsprong voorhouden. Wij hebben op dit moment geen vragen meer." Tot advocaat Sander Janssen: "Heeft u nog wel vragen? Zo ja, welke?" Janssen: "Dat hoort u vanzelf wel als ik ze stel, denk ik." Wieland: "Ik bedoelde u het woord te geven."

Janssen vraagt of La Serpe een nieuwe, aanvullende deal heeft gesloten in de aanloop naar dit proces. Nee, zegt La Serpe. Janssen: "Bent u inmiddels begonnen met het aflossen van uw leningen?"

Officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher grijpen meteen in. La Serpe mag niet over de inhoud van zijn getuigenbeschermingsdeal spreken. Stempher: "Gaan we nu op verschillende manieren toch antwoorden te krijgen?" Janssen: "Het is zeker niet mijn bedoeling jarenlange procedures over te doen. Dat zou ook onmogelijk zijn. Maar er zijn nog volop vragen onbeantwoord die in mijn visie wél beantwoord moeten worden."

Raadsman Janssen vindt 'de kwestie van de lump sum' bijvoorbeeld wél aan de orde kan komen. Janssen: "Daar mag meneer La Serpe wél over spreken, want die gesprekken waren niet met het Team Getuigenbescherming maar met officier van justitie Sander de Haas (die namens het 'inhoudelijke' Openbaar Ministerie sprak)."

La Serpe: "U haalt twee dingen door elkaar. Mijn besprekingen over wat u een lump sum noemt, waren met het Team Getuigenbescherming en zijn alleen aan de orde gekomen in mijn gesprekken met Sander de Haas omdat die veiligheid zo voor in mijn hoofd zat."

La Serpe beklaagt zich dat advocaat Janssen 'van alles door elkaar haalt'. La Serpe: "Tussen het ene en het andere moment dat u wilt bespreken zaten drieduizend vragen en drieduizend antwoorden. U (advocaat Janssen) creëert een compleet nieuwe context."

Rechtbankvoorzitter Wieland: "Meneer Janssen, u moet vragen stellen. Nu lijkt u een gesprek aan te willen gaan, maar dat doet u maar in uw eigen tijd."

Janssen: "Dat kan niet, hè?" Janssen wil 'in grote lijnen zicht krijgen op wat aan meneer in het vooruitzicht is gesteld om te komen tot zijn verklaringen'. "Ik wil antwoord op mijn vragen."

Wieland: "Ik denk niet dat het goed is hier alle zetten te herhalen."

10:46 dinsdag 9 oktober 2018

Het nieuwsprogramma Nova bracht op enig moment naar buiten dat La Serpe ruim een miljoen euro beschikbaar was gesteld om zijn getuigenbescherming te regelen. Dat bracht weer een heleboel nieuw rumoer op gang. Het Openbaar Ministerie heeft dat bedrag overigens nooit uitdrukkelijk bestreden.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland probeert met zevenmijlslaarzen door de materie te gaan. Op 4 juni 2012 kwam La Serpe vrij. Ook daarna mocht hij geen vragen beantwoorden over zijn beschermingsdeal.

10:35 dinsdag 9 oktober 2018

La Serpe kreeg al snel 'problemen' met het Team Getuigenbescherming en andere gesprekspartners. La Serpe: "Met iedereen die niet begrijpt in welke positie ik zat."

De term 'lump sum' is volgens La Serpe onjuist. "Dat klinkt alsof iemand er met een zak geld vandoor gaat. Ik zag het niet als een lump sum, maar als een budget om mijn veiligheid voor mijzelf en anderen te regelen."

Advocaat Sander Janssen: "Wat is er verkeerd aan dan? Het is een bedrag dat u zou krijgen."

'Oudste rechter' Benedicte Mildner: "We kunnen beter spreken van 'geoormerkt'?" La Serpe: "Lump sum klinkt in elk geval niet serieus."

La Serpe: "Veiligheid is niet dat je ergens neergezet wordt en bij de bakker moet gaan werken, maar het wordt op maat gemaakt. Als iemand dertig jaar in het milieu heeft rondgelopen en is vrijgevochten, past hij niet in zo'n stramien. Er is gekeken naar hoe mijn kans te slagen wat was te vergroten."

In de eerste onderhandelingen passeerde het bedrag van drie ton. La Serpe: "We kregen niet echt een vertrouwensband, maar ze hebben me geanalyseerd en begrepen dat ik niet voldoende ruimte zou krijgen. In het eerste voorstel kon ik me niet vinden. Uiteindelijk zijn we tot een regeling gekomen."

Holleeders advocaat Sander Janssen, gepromoveerd op het fenomeen 'kroongetuigen', heeft nu al vragen, terwijl de rechtbank het verhoor eerst wil doen. Rechtbankvoorzitter Wieland tegen Janssen: "Als het echt dringend is, mag u al best wat vragen hoor." Janssen: "Op dit punt is het voor mij al snel dringend, maar ik zal proberen zaken op te sparen."

La Serpe vond het Team Getuigenbescherming aanvankelijk 'bijzonder onbetrouwbaar'. Hij stoorde zich er bijvoorbeeld aan dat over concrete geldbedragen werd gesproken, terwijl hetzelfde bedrag 'in Afghanistan' een heel andere waarde had dan elders.

Wieland: "We moeten denk ik vaststellen dat het pad van de getuigenbescherming in die tijd nog redelijk onbetreden was op dit gebied. We kunnen het er wel over eens zijn dat ongelukkige stappen zijn gezet."

De rechtbank probeert het jarenlange gedoe over de getuigenbescherming samen te vatten. Dat is geen sinecure. La Serpe dreigde in het liquidatieproces Passage herhaaldelijk zijn contract als kroongetuige te verbreken.

10:28 dinsdag 9 oktober 2018

Rechter Wieland gaat helemaal terug naar de onderhandelingen van La Serpe met justitie en 'de kluisverklaringen' die hij sloot.

La Serpe: "In het dossier is ontzéttend veel gesproken over het Team Getuigenbescherming. Ik snap het belang, maar voor mij is het heel moeilijk daar nu nog over te spreken. De uiteindelijke deal die ik op de dag voor mijn vrijlating heb gesloten, is héél strak. Het maakt het mij heel moeilijk antwoord op vragen te geven, want voor je het weet schendt ik de deal."

Wieland: "Laat u mij het verhaal maar in stappen doornemen en geeft u mij antwoord als u dat wilt en kunt zonder de deal te schenden."

La Serpe was van het begin verwikkeld 'in twee trajecten'. Met officier van justitie Sander de Haas sprak hij over zijn inhoudelijke deal, met anderen over zijn bescherming. Sander de Haas beloofde dat het Openbaar Ministerie voor de liquidatie van Kees Houtman (2005) en de voorbereidingen voor de moord op Thomas van der Bijl (2006) in principe zestien jaar cel zou eisen, maar die strafeis zou halveren vanwege La Serpes rol als kroontetuige.

10:14 dinsdag 9 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Wieland 'valt met de deur in huis' en wil het hebben over de problemen die La Serpe in het grote Amsterdamse liquidatieproces Passage had met het Openbaar Ministerie, over zijn rol als getuige én over zijn bescherming. La Serpe: "Dat is een vriendelijke weergave." Wieland: "Het was ook mijn bedoeling het de hele dag vriendelijk te houden."

In het proces Passage stonden de medeverdachten van Willem Holleeder terecht. De hoofdverdachten kregen van het gerechtshof uiteindelijk levenslang.

In het proces Passage deed La Serpe voortdurend onthullingen over de troebelen over zijn getuigenbescherming, wat veel consternatie en vertraging veroorzaakte.

Uiteindelijk kwam aan de orde dat La Serpe 'een lump sum-uitkering' heeft gekregen van het Openbaar Ministerie, waarover hij niets mocht zeggen. De bescherming is de verantwoordelijkheid van het in Passage veelbesproken Team Getuigenbescherming (TGB). Dat team vormt een aparte poot van het Openbaar Ministerie en staat los van de officieren van justitie die de inhoud van de strafzaak doen.

Wieland: "Al die kritische vragen aan u kwamen voort uit de gedachte (van verdachten en advocaten) dat uw verklaringen (door justitie) gekocht waren en niet altijd conform de waarheid."

Het betalen voor verklaringen is verboden.

La Serpe heeft altijd in het midden gelaten hoe de overeenkomst over zijn beveiliging in elkaar zit. Hij heeft een fors geldbedrag van meer dan een miljoen gekregen om zijn eigen veiligheid te waarborgen. Daarnaast heeft hij waarschijnlijk contact met het Team getuigenbeschreming.

10:07 dinsdag 9 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting en geeft het woord aan officier van justitie Lars Stempher. Die vordert dat kroongetuige Peter la Serpe in de getuigencabine en vermomd wordt verhoord. Holleeders advocaat Sander Janssen, die een vermomde La Serpe eindeloos op die manier heeft verhoord in het grote liquidatieproces Passage, maakt geen bezwaar.

Rechter Wieland stelt vast dat Guiseppe la Serpe, 11 oktober 1964 geboren in Rotterdam, in de getuigencabine zit naast zijn advocaat Jan-Peter van Schaik.

De rechtbank zal La Serpe als eerste verhoren. Het zal vandaag gaan over de deals die La Serpe sloot met het Openbaar Ministerie over zijn rol als kroongetuige en zijn getuigenbescherming en, vervolgens, inhoudelijk over de liquidaties waarvan Willem Holleeder wordt verdacht.

07:51 dinsdag 9 oktober 2018

In het megaproces tegen Willem Holleeder is Peter la Serpe een van de twee kroongetuigen. Dinsdag wordt hij voor het eerst verhoord. Wie is hij?

Lees het profiel: 'Vieze Peter' la Serpe: toch een gevaar voor Holleeder

07:44 dinsdag 9 oktober 2018

Een dag later dan voorzien neemt kroongetuige Peter la Serpe dinsdag alsnog plaats in de getuigencabine in 'de bunker' – mits zijn vervoersprobleem van maandag tenminste is opgelost en hij niet alsnog weer is gaan muiten.

Peter la Serpe zit straks in de voor getuigen gereserveerde cabine – buiten het zicht van Holleeder, maar zichtbaar voor diens advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz.

Voor dat verhoor zijn vier dagen ingeruimd.

La Serpe had in het grote liquidatieproces Passage eerst níet tegen Holleeder verklaard, met toestemming van het Openbaar Ministerie (OM). Hij deed dat vanaf 2011 toch, nadat hij ruzie had gekregen met het OM over zijn getuigenbeschermingsprogramma.

Hij dacht 'justitie' te kunnen raken door de onwettige 'deal' te openbaren waarin hij Holleeder had mogen weglaten. De rechters tilden echter niet zo zwaar aan dat gegeven.

La Serpe zegt onder meer dat Holleeder aan (de inmiddels als huurmoordenaar tot levenslang veroordeelde) Jesse R. in zijn bijzijn moordopdrachten had gegeven. Dat zou hij hebben gedaan samen met criminelen Dino Soerel (tot levenslang veroordeeld in 'Passage') en Stanley Hillis (vermoord in 2011).

Zo zou Holleeder bij het winkelcentrum Groot Gelderlandplein in Amsterdam-Buitenveldert tegen Jesse R. en La Serpe hebben gezegd: 'Osdorp eerst'. Ergo: de handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman, die een stadsvilla bewoonde in Osdorp, zou van 'de dodenlijst' als eerste moeten worden geslachtofferd.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland zei vorige week al uit te zien naar het verhoor van kroongetuige La Serpe. Voor Holleeder en zijn advocaten geldt hetzelfde.

Volgens de planning moet de tweede kroongetuige, Fred Ros, vanaf vrijdag aantreden in 'de bunker'. Voor die dag zijn de beide spijtoptanten, La Serpe én Ros, besteld – hetgeen een logistieke operatie vergt.

Daarna zal Ros volgens de planning nog een week lang getuigen in Holleeders proces.

Twitter bericht wordt geladen...

08:16 maandag 8 oktober 2018

De eerste zitting waarop kroongetuige Peter la Serpe zou komen getuigen, is maandagmorgen door de rechtbank onverwacht afgelast 'wegens problemen met het vervoer van de getuige'.

Om wat voor problemen het precies gaat, is onduidelijk.

Zoals dat dan gaat in een groot proces zoals dat tegen Holleeder, kwamen de speculaties meteen weer op gang. Zou getuige La Serpe weer aan het muiten zijn?

Het probleem kan ook prozaïscher zijn: La Serpe moet waarschijnlijk van ver komen. Vrijwel niemand weet waar hij een nieuw leven opbouwt. Mogelijk moet hij het eerste deel van de reis op eigen houtje ondernemen om zo min mogelijk mensen op de hoogte te laten komen van zijn verblijfplaats.

Volgens een woordvoerder van het Openbaar Ministerie in Amsterdam gaat het verhoor van La Serpe dinsdag wel gewoon door zoals gepland. Of en hoe de geschrapte zitting van maandag wordt ingehaald, is volgens hem een zaak van de rechtbank. Voor zijn verhoor deze week stonden vier dagen.

15:18 vrijdag 5 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland sluit de zitting voor vandaag. Volgende week komt kroongetuige Peter la Serpe getuigen. De week daarna kom Fred Ros, de tweede spijtoptant.

Dossier: Lees hier alles over Willem Holleeder.

15:01 vrijdag 5 oktober 2018

Verderop in hetzelfde gesprek uit 2014 zegt Astrid dat Willem niet 'naar binnen zal gaan' (gearresteerd zal worden) als ze (justitie) niet echt iets hebben. Als een verdachte bekend is in de media, zoals Holleeder, is het Openbaar Ministerie volgens Astrid voorzichtiger met aanhoudingen (waarna ze voor schut kunnen staan) dan bij anderen. Willem lijkt dat te beamen.

Rechter Benedicte Mildner neemt nog een gesprek door waarin het weer over Dino Soerel lijkt te gaan. Holleeder zegt 'dat die man niet kan denken'.

Aan het eind van een gesprek zegt Astrid tegen Willem: 'Nou, het was gezellig'. Holleeder, nu: "Ja, het is een goeie toneelspeler. Zo had ik het ook ervaren. Gezellig. Ik heb wel geweten dat ze een leugenaar is, maar dat ze zo goed toneel ken spelen wist ik niet. (Ze was hem immers stiekem aan het opnemen). Dit afspelen van deze opnames doet best wel pijn hoor. Ik word hier zwaar in de maling genomen. Dat doet me zeer. Eerder deze week vond ik het ook al zo pijnlijk alles terug te horen, maar het is niet anders."

Onderweg samen naar een heimelijk op te nemen gesprek zeiden Sonja en Astrid in de aanloop naar de ontmoeting met hun broer dingen 'om hem te treiteren' als hij het uiteindelijk zou afluisteren gedurende zijn proces.

Holleeder, nu: "Dan zeggen ze voordat we elkaar zien alvast op de band wat over mijn kleren of zo, over dat ik altijd hetzelfde aan heb. Het is om me te treiteren en het lukt ze hoor. Het doet me zeer."

Lees ook:
Willem Holleeder en zijn advocaten worden er moe van

Willem Holleeder.Beeld anp

14:44 vrijdag 5 oktober 2018

Verderop gaat het er over dat Stanley Hillis de granaataanslag op 'de bunker' heeft laten plegen op de openingsdag van Holleeders proces in 2007. Van wie weet hij dat, vraagt officier van justitie Sabine Tammes. Holleeder: "Die jongens die de granaat hebben afgeschoten, hebben me dat verteld. Ze moesten dat van Hillis doen."

Holleeder veegt Hillis en Soerel in het gesprek duidelijk op één hoop, stelt de rechter vast. Holleeder: "Dat klopt."

Holleeder zegt dat hij op de dag zelf in 2007 al wist dat Stanley Hillis die granaat op de bunker had laten afschieten. "Ik zei die dag meteen: breng me maar naar de rechtbank, niks aan de hand. Hillis deed vaker dat soort dingen en ik wist al wel dat hij vond dat ik mijn mond moest houden."

14:33 vrijdag 5 oktober 2018

In het opgenomen gesprek, in 2014, zegt advocaat Astrid: 'Je zal zo'n klant hebben (zoals Dino Soerel). Daar ben je mooi klaar mee als advocaat...'

Rechter Mildner: "Klopt het dat u hier spreekt over dat u benaderd bent door de advocaten van Dino Soerel die u hebben gevraagd de afpersing van Willem Endstra te bekennen?" Holleeder: "Ik beroep me op mijn zwijgrecht."

Voor de zoveelste keer komt aan de orde waarom Willem Holleeder in de gesprekken met zus Astrid soms plotseling lijkt te fluisteren. Holleeder herhaalt dat hij geen idee heeft. "Het heeft helemaal geen zin om te fluisteren, ik weet soms wel wat ik gezegd heb, en dat het dus geen reden is om te fluisteren, maar daarover beroep ik me op mijn zwijgrecht."

In weer een gespreksflard uit 2014 praten Astrid en Willem er over dat 'hij (Dino Soerel) gedacht had voor de kerst buiten te staan'. Dat gaat mooi niet door.

Geregeld verwijst Holleeder naar Dino Soerel als 'die pisbak'.

Lees ook: Dino Soerel gearresteerd voor liquidaties Endstra en Mieremet

14:30 vrijdag 5 oktober 2018

Holleeder zegt in het gesprek tegen Astrid dat Dino 'iedereen zou kunnen belasten'. Officier van justitie Sabine Tammes: "Hoe weet u dat Dino iedereen zou kunnen belasten als hij nooit met u over liquidaties heeft gesproken?"

Holleeder: "Ik zeg daar maar wat. Ik zeg gewoon 'iedereen'. Maar ik bedoel dat hij bij wijze van spreken iedereen wel zou kunnen belasten."

Aanklager Lars Stempher: "En twee zinnen verderop zegt meneer Holleeder tegen Astrid: 'Weet je wel hoeveel mensen die man heeft doodgeschoten voor niks en nou gaat-ie zo zitten janken'..."

Rechter Mildner: "Wat bedoelt u met janken?" Holleeder: "Janken, janken, janken... Dat ken van alles zijn. Klagen."

Rechter Mildner: "Dat Dino Soerel mensen heeft doodgeschoten voor niks, dat is dus volgens u alleen het verhaal dat u gehoord heeft?" Holleeder: "Ik weet niet precies meer wat ik van wie gehoord heb.. Ik bespreek met Astrid wat ik gehoord heb."

Officier van justitie Stempher: "U kent die man. U heeft gesport met die man... Dan valt het toch op dat u dit allemaal over hem zegt, dat hij zoveel mensen heeft doodgeschoten om niks en dat hij nu zit te janken? Had u daar dan geen beeld bij van: dat kan nooit, Dino doet zoiets niet?"

Holleeder blijft er bij dat hij het alleen vervelend vond dat zijn naam (door de groep rond Dino Soerel) misbruikt was in de zaak Passage en dat hij verder niet weet of Dino Soerel daadwerkelijk veel mensen heeft laten doodschieten.

Holleeder herhaalt nog maar eens dat hij 'buiten dit verhaal wil blijven'.

14:15 vrijdag 5 oktober 2018

In een afgeluisterd gesprek zegt Willem Holleeder over Dino Soerel: 'Hoeveel mensen hij heeft laten doodschieten voor niks, en nu gaat hij zitten janken'.

Holleeder, nu: "Ik zegt hier tegen Astrid wat mensen zéggen. Het is wat ik gehoord heb op straat. Ik heb daarover nooit met Dino gesproken. Ik weet niet of hij mensen heeft laten vermoorden. Het is makkelijk gezegd natuurlijk dat ie nu zit te janken. Dit is dus niet wat ik zelf zeg, maar ik herhaal tegen Astrid wat mensen zeggen, waarvan ik niet weet of het waar is."

Rechter Mildner: "Wie zijn dan de mensen die u hebben gezegd dat Dino zo veel mensen heeft vermoord?" Holleeder: "Ik hou geen administratie bij van wat ik van wie heb gehoord."

Willem Holleeder.Beeld anp

14:08 vrijdag 5 oktober 2018

Astrid vertelt Holleeder dat 'een verklaring van één persoon betrouwbaar wordt geacht door de rechtbank als die voldoende wordt bevestigd door andere bewijsmiddelen'.

Holleeder, nu: "Astrid begint me weer allemaal juridische regels uit te leggen, maar ik ben met mijn gedachten nog steeds bij het onderwerp waar we het eerder over hadden. Ik laat haar lekker praten."

Rechter Mildner blijft maar vragen stellen en gespreksfragmenten afspelen die gaan over de pogingen van Dino Soerels advocaten hem (volgens Holleeder) valse verklaringen te laten afleggen in liquidatiezaak Passage, in het voordeel van Dino Soerel.

Holleeder: "Ik begin me een beetje bezwaard te voelen, maar ik blijf me over dit onderwerp beroepen op mijn zwijgrecht." Rechter Mildner: "U hoeft zich niet bezwaard te voelen."

De rechter gaat gewoon door met het doornemen van het gesprek waarin Holleeder tegen Astrid zegt dat 'hij (Dino Soerel) denkt dat-ie slimmer is', maar 'dat ie Ali ook meetrekt'.

Het gaat erom dat Soerel met allerlei verklaringen wil gaan reageren op de nieuwe kroongetuige Fred Ros, maar dat hij zichzelf volgens Willem en Astrid dan alleen maar dieper in de problemen zal werken.

13:35 vrijdag 5 oktober 2018

De rechtbank wil door met vragen aan Willem Holleeder over de heimelijk door zus Astrid gemaakte opnames van gesprekken met hem. Hij voelt zich volgens zijn advocaten niet helemaal lekker, maar gaat het toch proberen.

'Oudste rechter' Benedicte Mildner stelt vragen over een gesprek waarin Willem met Astrid bespreekt dat Dino Soerel wil dat Holleeder valse verklaringen aflegt in zijn voordeel. Hij lijkt, fluisterend, te bespreken hoe dat is gegaan.

Holleeder, nu: "Ik heb me hier nu al heel vaak op mijn zwijgrecht moeten beroepen op dit thema en dat doe ik nu weer. Ik wil er verder niks over zeggen."

Cor van Hout en Willem Holleeder.Beeld anp

12:58 vrijdag 5 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen houdt getuige Ariën K. een afgeluisterd gesprek voor tussen Cor van Houts gewezen vriend en bodyguard Bas Vermeulen en hem. Een advocaat was naar Vermeulen gekomen om te vragen 'waar het geld lag' (van Cor van Hout). Volgens Vermeulen had Astrid Holleeder de advocaat (overigen haar ex-vriend) die advocaat gestuurd. Vermeulen en Ariën K. waren verontwaardigd om de brutaliteit.

Ariën K., nu: "Cor zei altijd dat het iedereen altijd maar gaat om één ding met vier letters. Geld."

Het verhoor is, nog geen tien minuten na de lunchpauze, ineens voorbij.

12:47 vrijdag 5 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen van Holleeder vraagt Ariën K. naar de verhouding tussen Cor van Hout en diens vrouw Sonja en haar zus Astrid, kort voor zijn dood.

Ariën K.: "Met Sonja had Cor de laatste twee jaar niet veel contact meer. Alleen maar een keer in de week voor de financiële bijdrage, haha. Cor woonde met zijn nieuwe vriendin Lisette, een journaliste, ergens anders.

Cor had een hekel aan Astrid en noemde haar 'erger dan Willem'. Hij zei altijd dat ik wel zou merken hoe ze waren als hij dood was. Ik weet niet wat hij bedoelde..."

Hoe langer de liquidatie van Cor van Hout in 2003 geleden was, hoe meer Ariën K. de overtuiging kreeg dat Stanley Hillis met zijn groep achter de moord zat – met in zijn entourage Dino Soerel en Willem Holleeder.

K.: "Ik heb uit verschillende hoeken gehoord dat Stanley erachter zat. Sommige mensen noemden dat incident in Amsterdam-Noord als de (directe) aanleiding en dat miljoen dat Cor van Hout toen van Hillis had geëist. Ik weet niet meer wie wat precies zei, het liep erg door elkaar."

12:32 vrijdag 5 oktober 2018

Ariën K. vertelde aan Sonja Holleeder dat Stanley Hillis 'met heel veel mensen ruzie had', onder anderen dus met Cor van Hout, die Hillis steeds uitschold. 'Ouwe vieze stinkkerel', had Van Hout geroepen.

Ariën K., nu: "Als Cor drank op had, riep 'ie de vreemdste dingen. Ik vond het ook vreemd. Ik zei u al, het gesprek ging niet goed."

Cor van Hout sloeg eens een bitterbal kapot op het hoofd van Ariën K., die een pijnlijke brandblaar opliep. K., nu: "Haha, ja. Hij wist niet dat die bitterbal er pas net stond en zó heet was, haha. Klopt. Zo was Cor als-ie gedronken had."

Cor van Hout joeg vriend en chauffeur annex bodyguard Bas Vermeulen ook eens de stuipen op het lijf door hem te dwingen in bed te gaan liggen en hem onder schot te houden. Vermeulen was als de dood inderdaad te worden vermoord.

Ariën K.: "Ja, dat is ook gebeurd. Dat was Cor."

Rechter Margo Somsen merkt op dat Ariën K. steeds lacht als hij naar dit soort anekdotes wordt gevraagd. K.: "Ja, dat klopt. Als je het allemaal achter elkaar hoort, klinkt het natuurlijk verschrikkelijk, maar zo erg was het allemaal niet. Zo was Cor."

Een andere crimineel, die ook massagesalons beheerde, waarschuwde Cor van Hout kort voor diens dood dat hij dreigde te worden vermoord. Die crimineel nam Van Hout via de branddeur mee naar buiten uit een restaurant en waarschuwde hem daar. Ariën K. was daar bij. Ook dat zou te maken hebben gehad met dat uit de hand gelopen gesprek tussen Stanley Hillis, Dino Soerel en Cor van Hout in Amsterdam-Noord.

12:29 vrijdag 5 oktober 2018

Officier van justitie Sabine Tammes vraagt naar het drankgebruik van Willem Holleeder. Ariën K.: "Ha, u bedoelt dat ik eerder gezegd had dat hij veertig biertjes dronk? Dat was een beetje overdreven. Ik heb wel met hem gedronken en dat ging in hoog tempo, ja, maar ik heb hem nooit echt erg dronken gezien."

12:28 vrijdag 5 oktober 2018

Ariën K. zei tegenover Sonja over Ali Akgün, die net drie weken vrij was uit de Extra Beveiligde Inrichting in Vught, dat die 'vol gas gaf' om Soerel te redden, terwijl Akgün net drieënhalf jaar had vastgezeten omdat hij verdacht was als 'moordmakelaar' in het liquidatieproces Passage.

12:22 vrijdag 5 oktober 2018

De inmiddels geliquideerde misdaadblogger Martin Kok, een criminele vriend van Cor van Hout, benaderde Ariën K. op enig moment omdat hij 'de afperser wilde afpersen', dus Holleeder wilde gaan afpersen.

K.: "Dat was kroegpraat. Martin Kok had altijd heel veel plannen en ik nam hem niet serieus."

In het heimelijk door haar opgenomen gesprek met Sonja kwam een anekdote ter tafel over een streek die Martin Kok en Van Houts halfbroer Martin Erkamps, 'Remmetje', Cor van Hout hadden geflikt. Iets met een auto. Cor van Hout was zo boos dat hij ze allebei wilde doodschieten, zei Ariën K. De getuige, nu: "Zo had ik Cor van Hout nog nooit meegemaakt, zó boos. Om zoiets kleins."

12:14 vrijdag 5 oktober 2018

Officier Stempher vraagt of boezemvriend Ariën K. na de liquidatie van Cor van Hout nog contact had met weduwe Sonja. K.: "Niet veel, nee. Ik ben een paar keer aan de deur geweest, maar ze zei dat Willem (Holleeder) het niet wilde dat we contact hadden."

Ariën K. vond het vervelend dat de groep rond Dino Soerel via Ali Akgün druk op hem zette om een valse verklaring af te leggen in het voordeel van Soerel en in het nadeel van Holleeder. "Het leek me altijd onverstandig een valse verklaring af te leggen waarover Holleeder dan weer boos zou zijn."

12:08 vrijdag 5 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder legt Ariën K. voor dat hij zegt een ton te hebben moeten betalen van Willem Holleeder, die ook Dino Soerel zou hebben laten komen om druk te zetten. Later maakte Ali Akgün hem op een onprettige manier duidelijk dat hij een verklaring moest afleggen in het voordeel van Dino Soerel. Het was 'verklaren of dood'.

Janssen: "Klopt het dat het element werd toegevoegd dat Holleeder de naam van Dino had misbruikt naar u toe? Was dat gebeurd of was dat een element dat zij hadden toegevoegd?"

K.: "Ik heb nooit het idee gehad dat Willem (Holleeder) tegenover mij de naam van Dino had gebruikt om mij onder druk te zetten. Dat is iets dat ik van hen had moeten zeggen. Ze zouden ook een briefje maken met wat ik moest zeggen. Uiteindelijk is het nooit zo ver gekomen, want ze hebben me niet meer opgeroepen. Kennelijk hebben ze zich bedacht."

Wel werd Ariën K. achter gesloten deuren in de liquidatiezaak Passage verhoord door de rechter-commissaris. Die vroeg hem toen of hij onder druk was gezet te komen. Hij zei: 'Nee, ik heb gewoon een oproep gehad (van het Openbaar Ministerie)'. K.: 'Dat ik was benaderd door die groep dat ik moest verklaren, heb ik toen niet gezegd, nee."

11:58 vrijdag 5 oktober 2018

Aanklager Stempher: "U zat in een spagaat. Of u door de hond of de kat zou worden gebeten, maakte niet uit. Klopt het dat ze heel boos waren op Willem Holleeder?"

K.: "Ja. Ali zei dat Willem Dino's naam te vaak had misbruikt (bij het onder druk zetten van mensen). Voor wat of hoe weet ik niet, maar ik moest aan Dino's kant gaan staan."

Stempher: "Is bij uw afpersing (voor die ton) ook de naam Dino Soerel gevallen?" K.: "Nee. Wel had Holleeder eens Dino Soerel laten komen tijdens een gesprek met mij. Voor mijn gevoel was dat om de druk op mij op te voeren."

Ariën K. probeerde achteraf te achterhalen of Dino Soerel en zijn groep er achter stonden dat Holleeder hem (in zijn visie) voor een ton had afgeperst. Dat was niet zo. Hij moest het zelf maar weten.

11:52 vrijdag 5 oktober 2018

Aanklager Stempher gaat over tot bespreking van het gesprek dat Ariën K. voerde met Sonja Holleeder en dat zij stiekem opnam.

Ariën K. vertelt dat 'de groep Dino' (Soerel) hem nu 'een beetje tegen je broer (Willem Holleeder) wil laten verklaren'.

K.: 'Ik zat er een beetje mee. Met name (Soerels vriend) Ali Akgün wilde dat ik in het voordeel van Dino zou verklaren, maar dat zou nadelig zijn voor Willem. Ik wilde uitleggen dat ik daar een beetje tussenin zat."

Ook jeugdvriend Willie L., een jeugdvriend van Ali Akgün, moest tegen zijn zin in het voordeel van Soerel verklaren, die in het liquidatieproces Passage een van de hoofdverdachten was toen.

Ali Akgün refereerde eraan dat Ariën K. eerder 'op een lijst had gestaan om ook te gaan' en dat de groep-Soerel had gezorgd dat hij van die lijst af ging. Nu moest hij een tegenprestatie leveren. Voor wat hoort wat.

K.: "Ik kende hun verleden natuurlijk. Ik had niet veel ruimte. Ze hoefden de druk niet op te voeren, ik begreep het wel (wie hij tegenover zich had). K. was Ali Akgün al eens tegengekomen 'met andere Turken'. "Ik kende hun verleden natuurlijk. Ik wist in die tijd wel dat het woord op straat was dat ze achter meerdere liquidaties zaten. Als je er vijf of tien hebt gedaan, is die elfde ook niet zo'n stap natuurlijk."

11:22 vrijdag 5 oktober 2018

Officier van justitie Lars Stempher wil weer terug naar dat gesprek met die beledigingen door Cor van Hout aan het adres van Stanley Hillis en Dino Soerel in Amsterdam-Noord. Dat was 'zo'n zes, zeven weken' voordat Van Hout zou worden geliquideerd.

Van Hout merkte sarcastisch tegen Dino Soerel op dat hij 'een lekkere vriend had' met Willem Holleeder, die eerder van Van Hout was overgestapt naar rivalen Sam Klepper en John Mieremet. Hillis en Soerel waren woest, herhaalt Ariën K.

11:16 vrijdag 5 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen memoreert dat Ariën K. volgens misdaadjournalist Peter R. de Vries eerder zei dat 'Cor er weer een vijand bij had, Stanley'.

Ariën K.: "Klopt. In Amsterdam-Noord hadden Cor, Stanley Hillis en Dino Soerel en ik een gesprek. Cor en Stanley dronken veel, Dino en ik dronken niets. Er werd steeds meer gepraat. Cor riep dat hij alle problemen had en dat Stanley al het geld had. Hij wilde één miljoen gulden hebben, voor de mazzel. Als Cor gedronken had, ging hij mensen beledigen. Hij beledigde Dino Soerel ook heel erg. Ik zag dat Stanley echt serieus boos werd. Ik ben de volgende morgen meteen naar Cor toe gereden en heb hem gezegd dat hij een nieuwe afspraak moest maken, want dit was niet goed gegaan dit gesprek. Cor zei dat ze maar de tering moesten krijgen."

"Stanley Hillis 'werd echt boos'," zegt Ariën K. Waar Ariën K. over één miljoen gulden sprak, kan hij ook één miljoen euro hebben bedoeld. "Guldens, euro's, ik weet het niet."

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld anp

11:11 vrijdag 5 oktober 2018

Aanklager Lars Stempher vraagt wie behalve Jesse R. nog meer betrokken waren bij de uitvoering van de moord op Van Hout.

K. zegt nu dat niet te weten. "Ik weet wel wie in zijn groepje zaten, natuurlijk. Peter la Serpe (de latere kroongetuige) natuurlijk, Sjaak B. en die oud-voetballer... Fred Ros. Ik weet dingen van Gilbert Rommy en verder heb ik het maar van verhalen."

In de visie van Ariën K. ging Dino Soerel vooral met (de inmiddels geliquideerde) Ali Akgün om – en Stanley Hillis – en 'hing Willem Holleeder daar wat bij." Hij ziet Holleeder niet als de initiator in de groep.

11:05 vrijdag 5 oktober 2018

Ariën K. sprak in 2012 met zus Sonja Holleeder. Dat gesprek nam zij stiekem op. Ook toen vertelde Ariën K. dat Jesse R. achter de moord op Cor van Hout zat. Hij zei ook dat 'degene die dat gedaan heeft voor je broer werkte (Willem Holleeder) en voor Stanley Hillis en Dino Soerel'.

K., nu: "De leider was Stanley Hillis natuurlijk. Jesse R. reken ik tot de uitvoerdersgroep. Willem (Holleeder) hoorde ook bij dat groepje." 'Ze hebben ook Kees Houtman gedaan', zei K. in 2012 tegen Sonja. K., nu: "Ja."

Ariën K. noemde tegen Sonja Stanley Hillis, Dino Soerel en Willem Holleeder als de opdrachtgevers voor de moord op Cor van Hout. De uitvoerder was slechts 'een wapen'. K., nu: "Het gaat er mij om wie de opdracht hebben gegeven. De uitvoeder is maar een wapen."

11:01 vrijdag 5 oktober 2018

In de maanden na de liquidatie van Cor van Hout hoorde Ariën K. van Gilbert Rommy (zoon van 'de Zwarte Cobra' Henk Rommy) dat Jesse R. betrokken was geweest bij de moord.

Rommy zei het heel erg te vinden dat zijn goede vriend was doodgeschoten en dat hij het verschrikkelijk vond dat zijn halfbroer Jesse R. daarbij betrokken was. Jesse R. had tegen Rommy gezegd dat Van Hout wel moest worden vermoord, omdat hij met de politie sprak. K.: "Sorry, zei Jesse."

Volgens Gilbert Rommy was voor de moord op Van Hout 'een half miljoen' betaald.

11:00 vrijdag 5 oktober 2018

Van der Bijl vertelde aan Ariën K. dat hij in zijn strandtent Venice Beach in Zandvoort klappen had gehad in opdracht van Willem Holleeder. K.: "Holleeder sloeg natuurlijk niet zelf."

Hoe Van der Bijl wist dat Holleeder achter de moord op Cor van Hout zat? K.: "Dat was zijn gevoel. Thomas was niet iemand die dingen onderbouwde, hij riep het. Hij vond het ook verschrikkelijk dat Kees Houtman was vermoord nadat die door Holleeder was afgeperst. Daar was Holleeder volgens hem ook verantwoordelijk voor."

10:57 vrijdag 5 oktober 2018

Thomas van der Bijl schafte op enig moment een kogelwerend vest aan. K.: "Ik weet dat hij ruzie had met Willem [red. Holleeder], maar of hij alleen met Willem ruzie had, weet ik niet."

Eerder zei K. dat de ruzie onder meer te maken had met 'een boek' (de rechten van het boek van Peter R. de Vries over de ontvoering van Heineken) en het gegeven dat Thomas van der Bijl had rondverteld dat Holleeder achter de moord op Cor van Hout zat. Nu herinnert K. zich dat maar gedeeltelijk.

10:52 vrijdag 5 oktober 2018

Astrid Holleeder heeft in 2017 verklaard dat Ariën K. die ton moest betalen vanwege een cocaïnetransport. K.: "Dat klopt niet."

Thomas van der Bijl vertelde begin 2005 tegen de politie dat Ariën K. een ton had moeten betalen aan Holleeder en een klokje had moeten belenen in 2004. "Dat kan goed," zegt de getuige.

Ariën K. heeft de handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman later twee keer kort gesproken in Van der Bijls café De Hallen in Amsterdam-West. Ze stelden vast dat ze 'in hetzelfde schuitje zaten'. "Het café was vol. We spraken oppervlakkig: zo van 'het is allemaal wat'."

10:47 vrijdag 5 oktober 2018

Officier van justitie Stemphet houdt Ariën K. voor dat hij in 2007 ook wapenhandelaar Sjaak B. noemde. Die had 'een maand of acht' naast Ariën K. in de cel gezeten.

Cor van Hout en Ariën K. hadden ook 'buiten' nog contact, toen Sjaak B. (in Badhoevedorp) in het autobedrijf van zijn vader werkte. "Cor heeft Sjaak geloof ik nog wel een beetje geholpen met geld."

In 2007 vertelde de verwarde Ariën K. de recherche dat hij bij Sjaak B. wel eens in een kofferbak had gekeken en wapens had gezien. K. grinnikt daar nu om. "Ik kan me dat niet meer herinneren."

Ariën K. moest 'binnen drie dagen' 100.000 euro aan Willem Holleeder betalen, 'voor zijn zus Sonja'. Dat kreeg hij te horen nadat hij 'op een brommertje' was opgepikt en naar café 1890 in Amstelveen gebracht.

"Dat was niet terecht. Holleeder zei het op een dreigende manier, dat ik moest betalen. Kees Houtman zat ook aan tafel. Al snel dacht ik dat ik misschien beter maar kon betalen, want anders ging ik misschien Cor achterna. Kees Houtman zat in hetzelfde schuitje. Hij zei me dat die ton van mij meeviel, omdat hij zelf een miljoen moest betalen."

Ariën K. heeft 'wat klokkies' beleend 'om ergens geld te krijgen' en betaalde Holleeder binnen drie dagen. In het koffiehuis waar hij vaak zat, kreeg K. te horen dat hij weer naar café 1890 aan de Amsterdamseweg moest komen om het geld over te dragen.

"Ik heb het geloof ik in tweeën betaald. Het is in ieder geval betaald."
K. heeft eerder gezegd dat de vordering van een ton terecht was omdat hij dat geld had geleend van Cor van Hout.

10:39 vrijdag 5 oktober 2018

Met de liquidatie van Sam Klepper in oktober 2000 had Van Hout zich niet beziggehouden, zegt Ariën K.

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder haalt een getuige aan die zegt dat Cor van Hout hem in augustus 2000 in Amsterdam een miljoen had geboden om Mieremet en Klepper te vermoorden. K. zegt daar niets van te weten.

Op 24 januari 2003 had Ariën K. met Cor van Hout, botenhandelaar Robert ter Haak en vriend en chauffeur Bas Vermeulen geluncht in Chinees restaurant Royal San Kong in Amstelveen, waarna Van Hout op straat werd doodgeschoten.

Ariën K. ging er na de liquidatie van uit dat Willem Holleeder een rol speelde bij de liquidatie van Van Hout. "Hij was met hun (de groep Mieremet) natuurlijk."

Bij de politie noemde Ariën K. aanvankelijk de naam van John Mieremet als opdrachtgever voor de moord op Van Hout. In juli 2007 werd Ariën K. opnieuw verhoord. Hij zat toen zwaar in de psychische problemen. Hij zei toen over (de inmiddels voor huurmoorden veroordeelde) Jesse R.: "Als je huurmoorden pleegt, dan durf je alles."

Ariën K., nu: "Zeker weet ik het natuurlijk niet, maar op straat, ook van mensen die ik wel vertrouw, heb ik een paar maanden na de aanslag op Van Hout te horen gekregen dat Jesse R. bij de liquidatie betrokken was geweest."

In dat verhoor in 2007 zei Ariën K. dat hij de politie niet vertrouwde, omdat er 'een mol' in de recherche zat. Hij noemde crimineel Stanley Hillis 'de grote baas'.

"Dat is allemaal later pas uitgekomen. Toen Cor leefde was dat niet aan de orde. Later, na de moord, hoorde ik van allerlei kanten dat Stanley de grote man was. Hij was met Dino Soerel en Willem (Holleeder). Dat was een beetje het gesprek op straat."

10:32 vrijdag 5 oktober 2018

Van Hout kwam Mieremet tweemaal bij toeval tegen, in het bijzijn van Ariën K. "De eerste keer in het ziekenhuis. Allebei hun vrouwen hadden een borsvergroting ondergaan. Ze zaten allebei aan het bed, met de ruggen naar elkaar toe. De tweede keer was in Volendam. Mieremet reed achter ons in een auto met de brandweerman (Tonnie van Eunen, die later zelfmoord zou plegen)."

Van Hout trok Mieremet uit de auto en sprak hem, heetgebakerd, aan. "Achteraf was Cor kwaad. Hij was kwaad op zichzelf omdat hij Mieremet niet had doodgeschoten. Dat vond ie verschrikkelijk dom. Hij was echt heel teleurgesteld in zichzelf.

Cor vond altijd dat Mieremet de aanstichter was van alles." Ariën K. had in Volendam meteen het idee dat Van Hout Mieremet zou doodschieten. Tot zijn verbazing ging Van Hout een stuk wandelen met Mieremet. "Ze gingen steeds verder weg en ik moest bij de auto blijven. Ik keek nog of er camera's hingen en of ik dan de banden daar uit zou moeten halen om Cor te helpen. Ik wist 99 procent zeker dat hij Mieremet dood zou schieten."

10:26 vrijdag 5 oktober 2018

In 2000 werd Cor van Hout opnieuw beschoten, nu van grote afstand met een snipergeweer, bij de woning van Sonja in Amstelveen-Westwijk.

Ariën K.: "Daar zat volgens Cor ook Mieremet weer achter. Hij heeft tot zijn dood (in 2003) altijd gedacht dat Mieremet hem wilde vermoorden. Altijd Mieremet, Mieremet. Natuurlijk vond hij het vervelend dat Willem voor de andere kant had gekozen, dat is logisch natuurlijk, maar hij (Van Hout) heeft altijd gedacht dat het wel weer goed zou komen."

Van Hout sprak Holleeder volgens Ariën K. eens in de zoveel tijd. Het eindigde meestal in ruzie. K., nu: "Nou ja, ruzie... Dat was altijd wel een beetje hun manier van doen. Er werd heel hard gesproken door allebei."

10:22 vrijdag 5 oktober 2018

Ariën K. zegt de details niet te kennen van de verdeling van de boedel door Van Hout en Holleeder na hun breuk. Hij hoorde wel dat Holleeder de gokhallen op de Amsterdamse Wallen kreeg en Van Hout de prostitutiepanden in Alkmaar, maar hield zich met die verhalen niet bezig.

Op enig moment haalde Ariën K. Cor van Hout op uit de gevangenis in Hoorn. Van Hout voelde dreiging vanuit de hoek van Johnny Mieremet. K.:" We haalden hem op met verschillende auto's. Kogelwerende auto's ook."

Cor van Hout had in de gevangenis veel contact met xtc-miljonair Ronald van Essen, die in december 1999 een liquidatiepoging overleefde in Amsterdam-Zuid, waardoor hij invalide raakte. Ariën K. zegt alleen 'van de straat' te hebben gehoord over de achtergronden. "Er worden zoveel dingen gezegd op straat.."

De angst van Cor van Hout voor het kamp van John Mieremet bleef na zijn detentie. K. "Hij heeft altijd gedacht dat alleen Mieremet achter hem aan zat. (Niet zozeer Willem Holleeder, die met Mieremet omging)."

10:18 vrijdag 5 oktober 2018

Van Hout en Holleeder hadden ruzie na de aanslag omdat Holleeder tegen Van Houts zin een boete had betaald aan de groep rond criminelen Sam Klepper en John Mieremet die de aanslag had gepleegd.

Eerst beschouwde Cor van Hout zijn oude vriend Holleeder niet als een gevaar, maar na de tweede mislukte aanslag in 2000 in Amstelveen 'werd het minder' met hun verhoudingen, zegt K. (grimmiger).

Eind jaren negentig was in een loods van Cor van Houts jeugdvriend en manusje van alles Thomas van der Bijl een wapenstash (opslagplaats) opgerold. K. zegt daar weinig van te hebben geweten. In de grote zaak City Peak tegen Van Hout en zijn groepering die daar op volgde, over drugs en wapens, werd ook Ariën K. veroordeeld. Hij wilde in hoger beroep, maar uiteindelijk verbood Van Hout hem dat omdat hij een deal had gesloten met officier van justitie Fred Teeven. K.zegt niet te weten wat die deal inhield, maar hij gehoorzaamde.

10:12 vrijdag 5 oktober 2018

Ariën K. zat begin jaren negentig in de gevangenis met Heinekenontvoerder Cor van Hout, Willem Holleeder en Dino Soerel. Later hield hij intensief contact met Cor van Hout.

Pas na de eerste, mislukte moordaanslag op Cor van Hout, in 1996 in de Deurloostraat in de Rivierenbuurt, kregen Van Hout en Holleeder ruzie. De eerste aanslag kwam voor Ariën K. volledig uit de lucht vallen. Van Hout ging revalideren in Frankrijk. Eenmaal terug had hij meteen weer intensief contact met Ariën K.

10:01 vrijdag 5 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting en struikelt uitgerekend op dag 38 van het proces over Holleeders geboortedatum. Hij noemt 1969 als geboortejaar in plaats van 1958. Holleeder: "Dank u." Wieland: "Heeft u zich überhaupt wel eens afgevraagd hoeveel mensen uw geboortedatum uit hun hoofd kennen?" Holleeder, lachend: "Vast veel, behalve u dan, ha."

Getuige Ariën K. heeft plaatsgenomen in de afgeschermde getuigencabine. Hij is aangevoerd met politiebeveiliging.

De officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher hebben de getuige opgeroepen, maar ook advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz zullen vragen hebben aan deze kleurrijke getuige.

Aanklager Lars Stempher memoreert dat K. al vaak is verhoord. "Wij menen vast te kunnen stellen dat u niet altijd naar waarheid heeft verklaard. Dat kwam voort uit angst. Kunt u vandaag wel vrijuit verklaren?" Ariën K. "Ja."

07:24 vrijdag 5 oktober 2018

Op dag 38 van het veelvoudige liquidatieproces van Willem Holleeder komt crimineel Ariën K. junior getuigen. De drugshandelaar was sinds 1994 één van de beste vrienden van Holleeders mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout en zat aan bij de lunch in het Amstelveense Chinees restaurant Royal San Kong waarna Van Hout en disgenoot Robert ter Haak op straat werden geliquideerd door twee mannen op een motor.

Kort na de liquidatie zou Ariën K. misdaadverslaggever Peter R. de Vries hebben gezegd dat Willem Holleeder de opdracht had gegeven.

Nadat ze elkaar lang niet hadden gesproken, maakte Sonja Holleeder in 2012 een afspraak met Ariën K. Hun gesprek nam ze op. In dat gesprek vertelde Ariën K. van alles over de liquidatie van Cor van Hout. Hij zei van Gilbert Rommy (zoon van de in de Verenigde Staten gedetineerde 'Zwarte Cobra' Henk Rommy en een soort halfbroer van Jesse R.) te hebben gehoord dat Jesse R. en wapenhandelaar Sjaak B. betrokken waren bij de uitvoering van de moord - waarvan Holleeder ook volgens het Openbaar Ministerie de opdrachtgever was.

Zus Astrid Holleeder heeft als getuige verteld dat Ariën K. van Gilbert Rommy had gehoord dat Jesse R. na de moord op Cor van Hout drie dagen lang had gesnoven en was doorgedraaid. Omdat hij ook met Van Hout in de gevangenis had gezeten, had hij spijt dat hij hem had doodgeschoten, zo vertelde Astrid Holleeder in tranen.

Volgens Astrid had Gilbert Rommy in de gevangenis tegen Ariën K. gezegd dat hij geprobeerd zou hebben de liquidatie van Van Hout te stoppen als hij de kans had gekregen.

Ariën K. had niet lang voor diens dood een ton geleend van Cor van Hout, die makkelijk was met het voorschieten aan vrienden. Na Van Houts liquidatie ging het verhaal dat Willem Holleeder hem had afgeperst, maar volgens K. was van afpersing geen sprake: hij moest inderdaad nog die ton terugbetalen aan Van Houts weduwe Sonja.

De criminele kroegbaas Thomas van der Bijl had de politie in het jaar voordat hij op 20 april 2006 werd geliquideerd verteld dat Ariën K. 'het klokje van zijn vrouw had moeten verkopen' om Willem Holleeder tijdig 20.000 euro van die ton te kunnen terugbetalen, maar Ariën K. heeft dat verhaal als gezegd genuanceerd met de stelling dat er inderdaad een reële vordering was - weliswaar van Sonja en niet van Willem, maar dat maakte hem naar eigen zeggen niet uit.

Overigens ging in het criminele milieu ook het verhaal dat de latere kroongetuige Peter la Serpe ooit 'twee junks' had ingehuurd om Ariën K. voor 25.000 euro te liquideren - omdat die geld terug wilde dat hij had geïnvesteerd in drugshandel door Jesse R. en La Serpe. De verslaafden zouden het geld hebben verbrast en Ariën K. uiteindelijk maar met een schroevendraaier hebben gestoken toen La Serpe ze had aangesproken op hun wanprestatie.

In een andere versie van het verhaal had La Serpe via een tussenpersoon twee Algerijnen ingehuurd om K. te vermoorden en verwondden die hem licht met een kruiskopschroevendraaier.

16:18 donderdag 4 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland sluit de zitting af en blikt na het exposé van Janssen voor naar de volgende week, waarin kroongetuige La Serpe wordt verhoord. "Dat kon nog wel eens een boeiende week worden."

Morgen gaat de zaak om 10.00 uur verder met het verhoor van crimineel Ariën K., een goede vriend van Cor van Hout tot diens liquidatie in 2003 en sindsdien nog altijd een goed contact van met name zus Sonja Holleeder van Willem.

16:15 donderdag 4 oktober 2018

Janssen zegt te begrijpen dat de rechtbank niet helemaal opnieuw hoeft te oordelen over de precieze uitvoering van de liquidatie van Kees Houtman, maar hij wil wel deze kanttekeningen plaatsen die belangrijk kunnen zijn bij de beoordeling van de (on)betrouwbaarheid van de verklaringen van kroongetuige La Serpe in de zaak tegen Willem Holleeder.

16:12 donderdag 4 oktober 2018

Een laatste ooggetuige zag een man schietend vanuit de steeg naast zijn woning naar de Mercedes van Kees Houtman rennen, schieten en hurken achter de auto. Ook dat is heel anders dan de situatie zoals La Serpe die beschrijft.

16:07 donderdag 4 oktober 2018

Weduwe Maria Houtman schetste een heel ander beeld van de avond dan La Serpe. Ze zag 'twee commandotypes' komen aanrennen en schietend vlak voor de villa langsrennen. Ze 'hadden allebei een soort mitrailleur in de handen'. Houtmans dochter schetste grofweg hetzelfde scenario. La Serpe zegt met Jesse R. juist al te hebben klaargezeten in de tuin aan de andere kant van de villa.

16:00 donderdag 4 oktober 2018

La Serpe vertelde dat hij in de woonwijk die het Johan Braakensiekhof is, waar Houtmans villa staat, een half uur heeft gezeten met de kalasjnikov op zijn schoot, terwijl buren moeten zijn thuisgekomen. Janssen: "Ik kán me dat niet voorstellen."

15:49 donderdag 4 oktober 2018

De kalasjnikov die op aanwijzingen van kroongetuige Peter La Serpe uit de Amstel is opgevist en die bij de liquidatie van Houtman zou zijn gebruikt, heeft een stalen, inklapbare kolf, in plaats van de houten kolf (zoals een standaard kalasjnikov heeft) waarover La Serpe sprak.

La Serpe had verteld dat hij de kalasjnikov onder zijn jas had verborgen, terwijl een normale kalasjnikov onder een jas zoals La Serpe had gedragen uit komt. Hurken, zoals La Serpe zegt te hebben gedaan, is a helemaal lastig.

La Serpe vertelde dat hij 'automatisch vuurde' met de kalasjnikov en dat het wapen 'wegliep' vanwege de slagkracht. Ook getuigen hoorden 'automatisch vuur'.

De uit de Amstel opgeviste kalasjnikov die La Serpe zegt te hebben gebruikt, is echter een semiautomatisch wapen waarmee níet automatisch héél snel een enorme reeks kogels kan worden afgevuurd.

Het signalement dat een getuige gaf van één van de schutters ('een Chinees of Indisch uiterlijk, met een brilletje en halflang haar) kan volgens Janssen niet passen bij het toenmalige signalement van Jesse R., wiens vader op Java is geboren.

Waar La Serpe aanvankelijk had gezegd dat het onzin was dat Jesse R. die avond een brilletje kon hebben gedragen, later paste hij die stelling aan onder druk van de verklaringen van de getuige die de schutters zou hebben gezien.

15:37 donderdag 4 oktober 2018

Aangezien Willem Holleeder 'kapot' is na weer een intensief verhoor over de geluidsfragmenten die horen bij Astrid Holleeders verklaringen, wordt het laatste deel van de zittingsdag gebruikt om advocaat Sander Janssen een powerpointpresentatie te laten geven.

Het gaat om de presentatie zoals hij die ook (namens de uiteindelijk tot levenslang veroordeelde Jesse R.) heeft gegeven in de liquidatiezaak Passage. Het gaat over de liquidatie van Kees Houtman en hoe de objectieve omstandigheden en tastbare bewijzen daar zich verhouden tot de verklaringen van belangrijke getuigen, met name kroongetuige Peter la Serpe.

In zijn eerste sheet heeft Janssen op een rijtje gezet welke 'problemen' de politie zag met de verklaringen van La Serpe. Op allerlei onderdelen komt wat La Serpe over de moord op Houtman vertelt, niet overeen met sporen op de plaats(en) delict en verklaringen van bijvoorbeeld weduwe Maria Houtman.

Er waren zoveel missers dat de politie gaandeweg het idee kreeg dat La Serpe misschien niet eens op de moordplek is geweest.

14:54 donderdag 4 oktober 2018

Willem Holleeder en zijn advocaat Sander Janssen ergeren zich er aan dat de officieren van justitie steeds blijven vragen over de kwestie dat Holleeder voor Dino Soerel kennelijk een verklaring zou moeten afleggen, hetgeen hij niet zag zitten.

Hij beroept zich steeds op zijn zwijgrecht. Janssen: "U vliegt het onderwerp steeds van andere kanten aan, maar u krijgt geen antwoord. Hier wil mijn cliënt niet over praten."

Holleeder herhaalt dat hij 'kapot' is. "Mijn zussie Sonja komt hier met een briefje van een psychiater en hoeft dan maar een paar uur te verklaren. Ik zit hier al drie dagen te verklaren. Ik ben kapot."

De rechtbank pauzeert voor tien minuten tot een kwartier.

14:41 donderdag 4 oktober 2018

Willem zegt in een deel van een door Astrid opgenomen gesprek dat kroongetuige Fred Ros voor de eerder vrijgesproken Dino Soerel een groter probleem is dan de eerste kroongetuige Peter la Serpe was.

Dit omdat La Serpe zijn informatie 'van horen zeggen' had, waar Fred Ros 'uit de eerste hand heeft' wat hij kan vertellen over moordopdrachten (aangezien hij die persoonlijk van Soerel zegt te hebben gekregen).

Holleeder zegt op de band tegen Astrid dat 'ik weer tegenstrijdige verklaringen moet gaan afleggen tegen mezelf'. Holleeder lacht: 'Want ik ben bang voor hem (Soerel)'. Holleeder kan het zich niet herinneren, zegt hij nu.

"Astrid kén zich alles herinneren, zegt ze. Die moet in het Guiness Book of Records. Ik kan het me allemaal niet herinneren hoor, wat ik precies wanneer waarover heb gezegd. Ik ben ook gaar hoor, ik weet het allemaal niet meer."

14:21 donderdag 4 oktober 2018

Waar Holleeder nu zegt dat 'Astrid er een mooi verhaal van maakt', van die gesprekken, achteraf, stelt officier van justitie Sabine Tammes vast dat het Willem Holleeder is die steeds het initiatief heeft in het opgenomen gesprek.

Holleeder: "Ik zeg u nu dat Astrid er een mooi verhaal van maakt. Achteraf."

Geërgerd: "Ik spreek toch gewoon Nederlands? Ik kan wel mavo hebben gedaan, maar ik spreek nog wel gewoon Nederlands!"

Niet meer weten
In reactie op afgespeelde stukjes geluidsopname reageert Holleeder geregeld met de vaststelling dat hij nu niet meer weet wat hij heeft gezegd en dat hij het zelf ook niet kan verstaan.

Waarom hij fluistert? Holleeder: "Dat wéét ik toch niet?! Ik weet nu toch niet meer waarom ik jaren geleden fluisterde? Kijk, ik heb dat nou al zo vaak gezegd: ik ken de situatie nu niet meer waarin ik toen ben gaan fluisteren. Kwam er iemand aan? Zaten we ergens?"

Officier van justitie Lars Stempher: "Maar als u hier nu zit te praten en iemand komt dichterbij, waarom zou u dan ineens moeten fluisteren?"

Holleeder: "Dat ligt er aan waar het over gaat en wat de omstandigheden zijn. Verder ken ik daar geen zinnig woord over zeggen. Ik moet het hier ook doen met wat ik hoor en lees. Ik begin er nu ook echt moe van te worden."

In een gesprek zegt Willem Holleeder: 'die komt er niet meer uit'. Dat gaat over Dino Soerel, nadat Fred Ros als tweede kroongetuige is gepresenteerd. Holleeder: "Dat dacht toen iedereen. Dat stond ook overal in de media."

In een gespresflard merkt Astrid op dat ze (de advocaten van Soerel) in de zaak van Badr Hari 'ook ineens met een verklaring kwamen die nergens op sloeg'. "En weer een nieuwe verklaring, daarna. Het werd van kwaad tot erger."

Op veel vragen die betrekking hebben op besprekingen of spanningen tussen de advocaten van hemzelf en Dino Soerel, blijft Holleeder zich op zijn zwijgrecht beroepen.

14:09 donderdag 4 oktober 2018

In weer een heimelijk gemaakte gespreksopname die Astrid heeft ingebracht, bespreken Astrid en Willem weer de gevolgen van de presentatie van de tweede kroongetuige Fred Ros. Die wordt op de website crimesite.nl 'alleen maar afgezeken'.

Holleeder: "Dat is die (advocaat Nico) Meijering, hè? (Die crimesite volgens hem voedt.)" Holleeder merkt ook op de 'Die Ros niet de hele waarheid zal vertellen'. In een later flard gesprek: "Als-ie dat doet heeft ie een debiel van een advocaat."

Zorgen
Het lijkt er sterk op dat Holleeder en Astrid zich zorgen maken om Dino Soerels reactie (en die van zijn advocaat Nico Meijering) op de net geopenbaarde getuigenissen van Fred Ros.

Ze zijn bang dat Soerel zal overreageren en zich niet zal beperken tot de stelling dat Ros uit zijn nek kletst. Holleeder: "Het gaat er om dat Dino wat gaat zeggen. Ik kreeg wel dingen mee uit de media."

Advocaten
Willem en Astrid lijken te bespreken dat advocaten Stijn Franken (van Holleeder) en de advocaten van Dino Soerel bijeenkomen om te bespreken wat Dino Soerel zal zeggen in reactie op Ros' getuigenissen.

Ook hebben Soerels advocaten aan Franken gevraagd of Holleeder een verklaring wilde afleggen. Franken zou weinig zin meer hebben in besprekingen, 'want hij was al eens bedreigd' (vanuit het kamp Soerel). Holleeder, nu: "Ik beroep me op mijn zwijgrecht."

Verklaring Soerel
Willem en Astrid bespreken verder dat het afleggen van een verklaring in dit stadium 'het domste is' wat Dino Soerel gaat doen. Rechter Mildner: "Dat klinkt wel een beetje alsof u weet wat Soerel zou kunnen gaan zeggen?"

Holleeder: "Dat weet ik niet. Ik ben alleen bang dat ze wat gaan verzinnen over mij." Rechter Mildner: "Niet dat Dino Soerel gaat zeggen dat het van u moest (moorden laten plegen)."

Holleeder, nu: "Nee, dat bedoel ik hier niet. Ik ben alleen maar bang dat ze wat over mij zouden verzinnen. Ik had er geen trek in voor m'n niks gearresteerd te worden."

Ik ben alleen maar bang dat ze wat over mij zouden verzinnen.
Holleeder

14:05 donderdag 4 oktober 2018

Terug van de lunch haalt Officier van Justitie Lars Stempher de handgeschreven brief van Willem Holleeder aan misdaadjournalist Peter R. de Vries aan, die De Vries tegen Holleeders wil heeft overgedragen aan de rechtbank.

Daarin staat onder veel meer dat Dino Soerel wel degelijk betrokken was bij 'het kantoorincident' waarbij de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra op het kantoor van advocaat Bram Moszkowicz een automatisch wapen in zijn buik gedrukt zou hebben gekregen.

Ook staat er dat Dino Soerel betrokken was bij het bedreigen van een zakenman, over zijn bemoeienis met een kwestie rond crimineel John Mieremet en over 'anonieme bedreigde getuige' Q5 die van alles verklaart.

Stempher: "Uit uw eigen brief, waarover we nu beschikken, blijkt dat Dino Soerel wel degelijk over u zou kunnen verklaren...

Holleeder: "Dat ging over de afpersingszaak, hè? Niet over liquidaties."

12:56 donderdag 4 oktober 2018

Rechter Mildner gaat door naar een heimelijk door Astrid opgenomen gesprek.

Volgens Astrid was het uitgangspunt van het gesprek weer dat Willem en zij samen weten dat Holleeder schuldig is aan bijvoorbeeld de moorden op Kees Houtman en Thomas van der Bijl.

Het gesprek gaat over het gevaar dat Dino Soerel verklaringen over Holleeder kan afleggen. Weer gaat het om zijn vrees te worden aangehouden.

Op de opname is te horen dat Willem Holleeder zegt dat Dino een verklaring zal gaan afleggen. Astrid zegt dat Soerel en zijn advocaten zullen zeggen dat Fred Ros zijn informatie uit de tweede hand heeft, 'de auditu'. De bron zal zeggen dat het niet waar is. 'Dat is een probleem (voor justitie, in dat geval)'.

Rechter Mildner: "Tussendoor hoor ik heel zacht praten. Daarna zegt Astrid, 'Had Dino dat gezegd?' Wat zegt u daar tussenin? Wat had Dino gezegd volgens u?"

Holleeder: "Het enige dat ik kan bedenken is dat de familie (van Soerel) in paniek was, want dat had ik van Puk gehoord (de in 2015 in Zaandam geliquideerde Lucas Boom). Ik zou bij god niet weten wat ik hier zacht gezegd kan hebben."

Holleeder had via Lucas Boom gehoord dat de familie van Dino Soerel naar advocaat Nico Meijering van Soerel was gegaan, in paniek omdat Fred Ros kroongetuige bleek te zijn geworden.

Op de opname zegt Holleeder, naar aanleiding van de verklaringen van Fred Ros, tegen Astrid over Dino Soerel: "Die gaat in één keer van vrijspraak naar levenslang."

Holleeder, nu: "Dat zei toen iedereen over Soerel. Dat hij van vrijspraak naar levenslang zou gaan. Dat stond geloof ik zelfs in de media."

Op de opname zegt Holleeder dat (Dino Soerels advocaat) Meijering 'een belang heeft' en 'van het gezeur af moet'.

Holleeder, nu: "Ik beroep me op mijn zwijgrecht."

Verderop op de opname gaat zegt Astrid dat het 'toch is omdat Thomas (van der Bijl) jou wilde vermoorden?' (Het idee is dat Thomas van der Bijl is vermoord omdat die Holleeder wilde vermoorden).

Astrid zegt dat Dino Soerel geen paniekvoetbal moet gaan spelen en alleen moet zeggen 'die goser (Fred Ros) lult uit zijn nek. Hij moet niet zo stom zijn om meer te zeggen'.

Astrid zegt dat het 'typisch Dino is' om paniekvoetbal te spelen en meer te gaan doen dan de verklaringen van de nieuwe kroongetuige wegwuiven.

Holleeder: "Ik beroep me op mijn zwijgrecht."

12:47 donderdag 4 oktober 2018

Officier van justitie Sabine Tammes zegt niet te snappen waarom Holleeder 'zo benauwd is' om het nieuws dat (de tweede kroongetuige) Fred Ros verklaringen heeft afgelegd.

Holleeder: "Ik maakte helemaal niet druk om die Fred Ros, want ik kende die gozer helemaal niet en hij kon niks over mij vertellen. Het ging mij er om of Dino Soerel zou kunnen gaan verklaren en een verhaal in elkaar zou kunnen draaien. Ik heb er niks mee te maken, maar iedereen zou toch bang zijn voor gezeik als zoiets gebeurt?"

Aanklaagster Tammes: "Ik kan me dat veralgemeniseer van u niet voorstellen. Hoezo moet je je zorgen maken?"

Holleeder: "Ik heb zo vaak gezeik gehad van mensen die me noemen of verhalen in elkaar gaan zetten. De recherche heeft zo vaak geprobeerd me ergens in te draaien. Ik ben die oude Heinekenontvoerder. Rechercheurs van toen hebben nu hoge functies. Meerdere van die (hooggeplaatste) rechercheurs hebben geprobeerd een zaak tegen me in elkaar te zetten. Dat is schering en inslag geweest. Ik moet daar altijd voor vrezen."

Aanklager Lars Stempher: "Wat kan u gebeuren als u Fred Ros niet kent en hij niets over u kan verklaren?"

Holleeder: "Ik ben daar heel voorzichtig in. Ik heb zo vaak last van mensen die over me praten terwijl er niks is. Ik ga niet eens naar het buitenland omdat ik bang ben dat ze daar dan een zaak tegen me in elkaar draaien. Ik moet daar altijd voor oppassen. Die Ros kon wel gaan liegen. Het hoeft niet waar te zijn, maar als iemand dingen roept kan ik daar last van krijgen."

12:28 donderdag 4 oktober 2018

Op de band (zie updates hieronder) zegt Holleeder dat 'iedereen dacht dat het (Fred) Ros was, en niet....(niet te verstaan)'.

Holleeder herhaalt nu weer dat hij nooit zou zeggen dat de motorrijder Fred Ros níet was. "Ik weet niet wie het wel was, dus kan het niet hebben gezegd."

Astrid Holleeder heeft als getuige gezegd dat ze niet alleen over die motorrijder op die beelden spraken, maar over de liquidatie van Cor van Hout. Holleeder: "Astrid zegt dit, Astrid zegt dat.."

Op de opname zegt Holleeder: 'Dino gaat altijd vertellen hoe het is. Dat is het spelletje.'

Rechter Mildner: "Wat bedoelt u daar?" Holleeder: "Ik was bang dat Dino Soerel mijn naam zou misbruiken in zijn proces. Verder beroep ik me op mijn zwijgrecht. Ik heb Dino zelf nergens mee kunnen confronteren en weet zelf hoe vervelend het is als mensen zeggen dat ze je naam misbruiken terwijl het niet waar is."

'Huis schoonmaken'
Holleeder zegt in de opname dat 'Sonja het huis niet hoeft schoon te maken'. Dat gaat niet over echt schoonmaken, maar over het weghalen van geld en spullen (mogelijk bewijsmateriaal) als hij gearresteerd zou zijn.

Holleeder: "Mijn geld, mijn klokje en zo. Die moeten dan effe weg als ik gearresteerd zou worden. Nee, ha, het gaat niet over echt schoonmaken nee, als je gearresteerd wordt."

12:21 donderdag 4 oktober 2018

Rechter Mildner speelt een geluidsfragment af. Het is weer een opname van een heimelijk door Astrid opgenomen gesprek met haar broer. Ze bespreken de motorrijder die is geflitst door een verkeerscamera, waarvan het Openbaar Ministerie de beelden heeft verspreid omdat met dezelfde motor de daders zijn gevlucht na de liquidatie van Cor van Hout in 2003.

Astrid zegt: 'Als je nu nog dat onderzoek moet doen... Met die motorrijder op die foto's weet je nog?' Holleeder antwoordt: 'Ja, iedereen dacht dat het Fred Ros was en niet... (niet te verstaan)'.

Holleeder, nu: "Dat was toen allemaal in de media. Dat ze weer bezig waren met wie er op die motor had gezeten. Ik heb geen naam genoemd van iemand anders die op die motor zou hebben gezeten. Ik heb die opnames heel vaak nageluisterd, maar ik hoor niet wat ik zeg. U heeft het ook vaak geluisterd en u weet ook hoe moeilijk het is en hoe moeilijk het niet is. De één denkt dat ie dat hoort, de ander denkt dat ie dat hoort..."

Rechter Mildner: "Kan het zijn dat u zegt: 'En niet die Rommy'?"
Holleeder: "Wie is Rommy?"
Mildner: "Gilbert Rommy. De zoon van Henk Rommy (alias de Zwarte Cobra, een bekende crimineel die een langdurige celstraf uitzit in de Verenigde Staten voor xtc-handel)."
Holleeder: "Dat kan ik volgens mij helemaal niet gehoord hebben, omdat het maar één lettergreep is. Ik hóór het gewoon niet wat daar gezegd is. Rommy kan ik me niet voorstellen, want ik ken die jongen helemaal niet. Hoe zou ik aan die naam komme? Zijn vader heb ik wel eens een keer gezien en meer niet. Ik weet wel van zijn bestaan, maar heb die Gilbert nooit van zijn leven gezien."

Uiteindelijk zegt Holleeder op de opname: "Ik heb me weer opgeblazen vandaag, hè? (Advocaat Stijn Franken heeft hem gezegd dat hij er rekening mee moet houden dat hij gearresteerd wordt.)"
Holleeder, nu: "Stijn bedoelt het goed, maar als ik daar heen ga (naar Frankens kantoor) dan hoor ik dat het best zou kunnen dat ik gearresteerd kan worden. Dan ga ik weg en maak ik me weer druk." Op de opname zegt Holleeder ook dat het slecht is voor zijn hart als hij naar Franken gaat. Holleeder, nu: "Ik dol wat, hè?"

Ik dol wat, hè?
Holleeder

12:08 donderdag 4 oktober 2018

In het gesprek (zie update hieronder) vraagt Willem aan Astrid of hij gaat worden gearresteerd. Nu nog niet, denkt Astrid. Misschien later wel, als 'ze (justitie) er nog wat bij vinden'. Dat beaamt Holleeder in het gesprek: 'Ja, dan wel ja."

Astrid ziet die reactie als een bekentenis, houdt de rechter Holleeder nu voor. Holleeder, nu: "Dat is toch logisch? Als ze wat tegen je vinden, word je gearresteerd, natuurlijk, maar er was niks. Ik zit gewoon met haar te praten over dit en dat. Ik héb nergens wat mee te maken."

Officier van justitie Sabine Tammes: "Maar als u niets heeft gedaan, kunnen ze naast de verklaringen van (de tweede kroongetuige) Fred Ros toch niets vinden?"

Holleeder: "Ze gingen niks vinden, want ik had niks gedaan."
Tammes: "Zo staat het hier niet. U lijkt er van uit te gaan dat er meer te vinden is."
Holleeder: "Zo interpreteert u het, want u bent een officier. Ik was helemaal niet bang dat Dino (Soerel) of Fred Ros over mij kon praten, maar dat ze over me zouden gaan liegen. Verder had ik niks te vrezen."

Gesprek
In het gesprek van een uur vraagt Willem liefst zeven keer aan Astrid of hij gaat worden aangehouden.

Holleeder: "Zo ben ik, zo praat ik. Ik wil dingen weten. Hoe het zit. Ik was bang dat ze mij de schuld zouden geven. Dat is het enige. Zo is het toch ook gegaan? Het gerechtshof heeft mij toch ook de schuld gegeven (van het met Soerel samen geven van de opdrachten voor de liquidaties van Kees Houtman en Thomas van der Bijl.)? Ik weet niet wat mensen wel of niet heeft gedaan."

Officier van justitie Lars Stempher: "Waarvan had Dino Soerel u in (liquidatieproces) Passage de schuld kunnen geven dan?"
Holleeder: "Daarover beroep ik me op mijn zwijgrecht. Ik wil daar niet over praten en ik wil niks zeggen over Dino Soerel. Dino heeft met mij nooit gesproken over liquidaties en de vraag of hij terecht is veroordeeld kan alleen hij beantwoorden."

Ik wil dingen weten.
Holleeder

11:58 donderdag 4 oktober 2018

Rechter Benedicte Mildner hervat na een korte pauze de zitting met de bespreking van weer wat heimelijk door zus Astrid opgenomen gesprekken.

In het eerste te bespreken gesprek hebben Willem en Astrid het over de mogelijkheid dat Dino Soerel in liquidatieproces Passage een verklaring zal gaan afleggen.

Holleeder, nu: "Ik bespreek met Astrid de berichten in de media hier over en over dat ik op korte termijn zou worden gearresteerd, daar gaat het om. Ze is een familielid. Mijn advies haal ik bij Stijn (Franken, zijn toenmalige advocaat), maar bij Astrid blaas ik stoom af. Iedereen denkt dat het maar normaal is, maar het is heel heftig als je op het journaal ziet dat je gaat worden gearresteerd."

"Toen ik nog vast zat heeft Astrid me eerder ook heel veel dingen verteld over wat buiten gebeurde en over wat ze hoorde (in het criminele milieu). Ik zal me op mijn zwijgrecht beroepen, maar dat is de achtergrond van dit gesprek. Het is niet dat ik u persoonlijk niet wil beantwoorden, maar ik beroep me op mijn zwijgrecht."

Het is heel heftig als je op het journaal ziet dat je gaat worden gearresteerd.
Holleeder

11:29 donderdag 4 oktober 2018

Getuige Bob B. heeft volgens weduwe Maria Houtman klappen gekregen omdat hij over de achtergronden van de moord op Kees Houtman had gesproken.

Officier van justitie Sabine Tammes vindt het lastig bij haar collega die over de inlichtingendienst gaat nogmaals aan te dringen op openbaarmaking van de oude verklaringen van Bob B. "Mijn collega heeft uitgelegd waarom ze die verklaringen niet wil inbrengen. Daar hebben we het mee te doen."

Janssen: "Ik hoef niet te weten of Bob B. een informant is van de criminele inlichtingeneenheid, maar ik vind dat u (de rechtbank) en ook de officieren van justitie in deze fase van dit proces zouden moeten willen weten wat Bob B. heeft gezegd en of hij eerder problemen heeft gekregen omdat hij zou hebben gelekt dat Kees Houtman zou worden doodgeschoten."

Rechter Benedicte Mildner zegt dat de rechtbank later zal beslissen of de oude getuigenissen van Bob B. moeten worden ingebracht in het proces.

11:20 donderdag 4 oktober 2018

Het gaat nu over conflicten die de beruchte Stanley Hillis met Kees Houtman zou hebben gehad. Advocaat Sander Janssen wil daar meer informatie over.

In 2006 sprak getuige Bob B. uitgebreid met de Criminele Inlichtingeneenheid (de 'geheime dienst' van de recherche, nu Team Criminele Inlichtingen) over die conflicten tussen Hillis en Houtman, onder meer over een brand met een loods.

De officier van justitie die over de CIE/TCI weigert informatie te geven over (de verklaringen van) getuige B., maar daarmee neemt advocaat Sander Janssen geen genoegen. De raadsman vraagt de rechtbank de officier van justitie op te dragen de informatie toch in te brengen omdat die belangrijk kan zijn voor Holleeder.

Als Hillis zelf mogelijk achter de moord op Houtman zat, zou dat ontlastend zijn voor Holleeder.

Bob B.
In 2015 heeft Bob B. overigens gezegd dat hij er van uit ging dat Willem Holleeder de moord op zijn vriend Kees Houtman op zijn geweten moet hebben ('al doet ie dat natuurlijk niet zelf'.)

Janssen: "Als meneer B. dat later zegt, is dat misschien slecht voor meneer Holleeder, maar ik wil weten wat er in 2006 is verklaard. Is iets slecht voor meneer Holleeder dan is het maar slecht voor meneer Holleeder." Holleeder, lachend, "Dan wil ik een andere advocaat."

Is iets slecht voor meneer Holleeder dan is het maar slecht voor meneer Holleeder.
Advocaat Sander Janssen

11:13 donderdag 4 oktober 2018

De ex-vriendin van de in 2011 geliquideerde crimineel Stanley Hillis komt ter sprake. Volgens Maria Houtman was zij (die ex) bang van Hillis. ("Niemand verlaat De Koning.") Holleeder zegt daar niets van af te weten.

11:09 donderdag 4 oktober 2018

In het schema dat weduwe Maria Houtman had getekend voor de recherche, kwamen zakenrelaties van Kees Houtman voor, onder wie (de in 2009 geliquideerde) Peter Petersen en Gerrie van der S. Ze sprak over allerlei ruzies om onroerend goed.

Holleeder: "Ik weet daar weinig van. Ik weet dat ze zaken deden met Leen Bosnie (een vastgoedhandelaar aan wie Holleeder een hekel had en die volgens hem in de drugs zat), maar ik weet verder niet wat ze allemaal gedaan hadden."

"Ik ken Peter Petersen alleen van 'Hé, hallo'. Hij was gewoon iemand die bij Willem Endstra langs kwam voor een pandje, maar achteraf werd het weer niks. Ik ken hier wel gaan zitten speculeren, maar dat hep geen zin."

10:58 donderdag 4 oktober 2018

De rechter houdt nu artikelen in media voor waarin elementen zaten die later opdoken in de verklaringen van weduwe Maria Houtman, soms zaten daar fouten in.

Ook die fouten nam Maria Houtman in haar verklaringen over, wat voor advocaat Sander Janssen aantoont dat zij mediaberichten vertaalt in verklaringen alsof het om haar eigen kennis gaat.

Yab Yum
Maria Houtman vertelde dat Willem Holleeder stiekem banden had opgenomen in luxebordeel Yab Yum en de seksclub van de Heinekenontvoerders in de Roompotstraat - om klanten te kunnen afpersen. Daarover had Maria van haar man Kees gehoord.

Holleeder, nu: "Dat is niet waar. Ik heb nergens banden opgenomen. Dat stond uitgebreid in berichten in de media, maar er is nooit iets van gebleken."

Holleeder was wel met Kees Houtman in de Yab Yum, maar dat Houtman daar door Holleeder was bedreigd, zoals Maria Houtman zegt, ontkent Holleeder met klem.

Holleeder over het verwijt dat hij opnamen maakte in de seksclubs om klanten af te persen: "Kijk, mevrouw de rechter, met die seksclubs verdien je heel wat meer dan met onroerend goed. Het is echt niet nodig mensen af te persen."

Met die seksclubs verdien je heel wat meer dan met onroerend goed.
Holleeder

10:54 donderdag 4 oktober 2018

Het gaat nu weer even over de rol die Willem Holleeder geregeld in de horeca speelde. Hij wilde zelf geen horecazaken bezitten, omdat hij 'het gedoe met vergunningen' niets vond.

"Als ik hoor dat iets te koop is, leg ik mijn oor te luister en probeer ik er wat aan te verdienen. Dan gaan ik kijken of er iemand is aan wie het is te verkopen. Als dat lukt, vraag ik commissie. Negenennegentig procent van de gevallen is het niks, maar in één procent kan ik wat verdienen. Nou, ik had ook niet zo veel te doen, hè, dus ik ging luisteren."

10:48 donderdag 4 oktober 2018

Advocaat Sander Janssen wijst op 'de evolutie' in de verklaringen van Maria Houtman, die steeds meer lijkt te weten in verhoren na publicaties in de media. Het lijkt er sterk op dat zij informatie uit de media tot eigen wetenschap probeert te maken in de verhoren.

Nu rechter Mildner weer verklaringen van weduwe Maria Houtman heeft voorgehouden op verzoek van Holleeder en zijn advocaten, neemt ze eveneens op verzoek van de verdediging verklaringen van Thomas van der Bijl door.

De verdediging ziet nadrukkelijk 'een samenspel' tussen Thomas van der Bijl en Maria Houtman. Houtman hoorde steeds flarden van Thomas van der Bijl, maar de verhalen van beiden werden steeds aangepast en aangevuld. Dat zij achteraf zeiden zaken al veel eerder te hebben geweten, kan volgens de advocaten niet kloppen.

10:42 donderdag 4 oktober 2018

Kees Houtman wilde niet delen als hij 'een vrachtwagen had binnengebracht van een paar miljoen (met hasj), zei weduwe Maria Houtman.

Kort voordat Thomas van der Bijl zelf werd vermoord, op 20 april 2006, had hij Maria nog gezegd dat hij 'iets doms' had gedaan. Hij was gepakt omdat in zijn loods in Zwanenburg honderden kilo's hasj waren gestasht.

Maar omdat hij een 'anonieme bedreigde getuige' tegen Willem Holleeder was, was hij op aandringen van officier van justitie Fred Teeven al snel weer losgelaten. Dat werd in het criminele milieu natuurlijk verdacht gevonden. Wie zo snel werd vrijgelaten in zo'n zaak, moest wel hebben gepraat.

'Weinig waarde'
In de jaren na de moorden op Kees Houtman (november 2005) en Thomas van der Bijl (2006) zoog Maria Houtman bewust en onbewust informatie op van (criminele) kennissen.

Haar eigen waarnemingen en wat ze had gehoord, was duidelijk door elkaar gaan lopen. Daar zullen Holleeders advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz later in het proces uitgebreid op terugkomen, als zij zullen betogen dat Maria Houtmans getuigenissen van weinig waarde zijn.

'Vaag in mijn hoofd'
Aanvankelijk was Maria Houtman er van uit gegaan dat George van Kleef (zelf geliquideerd in november 2005) en René van D. haar man hadden vermoord, omdat die eerder namens Willem Holleeder aan de deur van hun villa in Osdorp hadden gedreigd een plak dynamiet op het dak te plakken als Kees Houtman niet zou betalen.

Later veranderde dat beeld door alles wat ze hoorde. Het was een tijd lang vaag 'in haar hoofd', maar later werd het 'weer helder'.

10:29 donderdag 4 oktober 2018

'Oudste rechter' Benedicte Mildner neemt verklaringen door van weduwe Maria Houtman na de moord op haar man, die in haar armen was gestorven op 2 november 2005.

De eerste jaren zei ze 'al die mensen niet te kennen'. "Dat zwikkie dat opgepakt is natuurlijk wel, die ken ik allemaal." Met die opmerkingen bedoelde ze de groep rond Holleeder die begin 2006 voor afpersingen was gepakt. De verdachten die later voor liquidatiezaak Passage werden gepakt, begin 2007, zei ze niet te kennen.

"Je bent zo bang als je namen hoort vallen. Ik heb het ook in de krant gelezen. Dino, Stanley... Ik ken die gasten niet, maar ik hoor die namen ook vallen. Kijk, Kees werd afgeperst, Holleeder vond hem ook niet echt prettig."

Maria Houtman had gehoord dat Holleeder Kees Houtman, diens vriend Thomas van der Bijl en een derde had gedreigd te vermoorden. 'Ik vermoord jou, ik vermoord jou en ik vermoord jou, zei-ie."

"Die ouwe Hillis (Stanley Hillis, geliquideerd in 2011) is de koning," zei Maria Houtman.

Schema
Atilla önder had van Kees Houtman coffeeshop The Future mogen overnemen tegen betaling in termijnen. Daar kwam hun vriendschap uit voort. In een verhoor in het voorjaar van 2008 nam Maria Houtman een schema mee. Daar stond ook de amateurvoetbalclub Türkiyemspor op, en allemaal namen van criminelen die in en rond die club hingen.

Houtman dacht dat de groep rond Willem Holleeder verantwoordelijk was voor de moord op Kees Houtman. Dat had ze voor diens gewelddadige dood (op 20 april 2006) van Thomas van der Bijl gehoord.

Later in 2008 vertelde weduwe Maria nogmaals heel uitvoerig over 'de heel angstige periode' voor en na de moord op haar man Kees en alle verhalen die ze hoorde over de achtergronden van de liquidatie.

De halve Amsterdamse onderwereld figureert in haar verhalen, maar heel vaak weet ze het fijne niet van alle ontwikkelingen. Ze heeft veel van horen zeggen.

Je bent zo bang als je namen hoort vallen.
Uit verklaringen weduwe Kees Houtman

10:19 donderdag 4 oktober 2018

Willem Holleeder was ietsje later in 'de bunker' in Amsterdam-Osdorp doordat het transport een lekke band had.

Het begint met conflicten in de Turks-Nederlandse onderwereld, tussen de groep rond de beruchte Amsterdams-Turkse crimineel Atilla Önder (wiens zoon Baris Önder enkele jaren geleden in Amsterdam is geliquideerd) en de groep rond Ali Akgün. Er speelden verschillende vetes en conflicten.

Advocaat Sander Janssen noemt allemaal namen van Turkse criminelen die zijn geliquideerd. De geliquideerde handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman was een goede vriend van Atilla Önder.

Ali Akgün kan ook een motief hebben gehad om Houtman dood te schieten vanuit dat conflict met de groep rond Önder.

Janssen: "Dit soort conflicten in de onderwereld is vele malen ingewikkelder en complexer dan dat één partij een ruzie heeft met één andere partij." Hij zegt dat omdat het Openbaar Ministerie er van uit gaat dat Holleeder, Dino Soerel en Stanley Hillis via Ali Akgün de moord op Houtman heeft laten plegen.

Dit soort conflicten in de onderwereld is vele malen ingewikkelder en complexer.
Advocaat Sander Janssen

07:34 donderdag 4 oktober 2018

De rechtbank gaat ook donderdag vanaf 10.00 uur verder met het doorspitten van de twee cruciale dossiers 'Agenda' en 'Perugia' over de liquidaties van de handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman en de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl.

Het zal met name gaan over de moord op Van der Bijl en alles wat daar omheen speelde.

Aangezien die twee dossiers in de grote liquidatiezaak Passage tegen Holleeders (voornamelijk veroordeelde) medeverdachten gedurende liefst tien jaar uitputtend zijn behandeld door de rechtbank en het gerechtshof, is het veel herhaling van zetten, maar uiteraard krijgt Holleeder volop de kans zíjn zegje erover te doen.

Maandag en dinsdag ging dat volgens het inmiddels bekende patroon. Volgens Holleeder heeft zijn manipulatieve zus Astrid, samen met zijn andere zus Sonja en ex Sandra den Hartog, gewiekst 'een verhaal in elkaar gedraaid' omdat zijn zussen hem 'er in willen leggen'.

Thomas van der Bijl sprak sinds 2005 met officier van justitie Fred Teeven en enkele rechercheurs en waarschuwde dat zijn leven 'aan een zijden draadje hing' en dat hij in opdracht van Holleeder vermoord zou worden als uit zou komen dat hij met de politie sprak.

Volgens Holleeder had Van der Bijl nooit wat van hem te duchten. “Hij was gewoon een heel aardige jongen.”

Dat zowel Kees Houtman als Van der Bijl kogelwerende vesten zouden zijn gaan dragen omdat ze vreesden dat Holleeder ze zou laten doodschieten, ook in de kroeg, is onzin, zei hij dinsdag tegen de rechtbank.

Zelf droeg hij ook sinds zijn breuk met mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout geregeld een kogelwerend vest, zoals zoveel criminelen. Op zijn Holleederiaans: “Ik werd (in de kroeg) altijd uitgekleed, want ik moest betalen.”

Holleeder herhaalde dat hij onterecht is veroordeeld voor het afpersen van onder anderen Kees Houtman en dat hij Van der Bijl nooit heeft mishandeld.

Ook dinsdag zijn weer gesprekken aan de orde geweest die zus Astrid heimelijk opnam, waarin haar broer op cruciale momenten zou zijn gaan fluisteren omdat hij over zijn misdrijven sprak – hetgeen hij ontkent: soms wendde hij zijn hoofd af van haar microfoon en léék het alleen alsof hij fluisterde.

Het ging ook weer over de vraag waar en hoe het Heinekenlosgeld was begraven, omdat Van der Bijl daarover verhalen heeft verteld die haaks staan op die van Holleeder.

Het Openbaar Ministerie heeft inmiddels laten weten dat de strafzaken tegen Holleeders ex-compagnon Dino Soerel en hun criminele contact Donald Groen – nu ook aangeklaagd voor de liquidaties van Willem Endstra en John Mieremet – niet in Holleeders proces zullen worden betrokken.

Donderdag en vrijdag zijn nog ingeruimd voor het doornemen van met name het dossier over de moord op Thomas van der Bijl, op 20 april 2006 in zijn café De Hallen in Amsterdam-West.

Volgende week komt kroongetuige Peter la Serpe naar 'de bunker', de week daarop spijtoptant Fred Ros.

Een geblindeerde auto komt aan bij de speciaal beveiligde rechtbank de bunker.Beeld anp

15:56 dinsdag 2 oktober 2018

Thomas van der Bijl was 'gewoon een heel aardige jongen - niks bijzonders.' Willem Holleeder betwistte dinsdag in de gerechtsbunker in Amsterdam-Osdorp dat hij ook maar het geringste motief zou hebben gehad om Van der Bijl uit de weg te laten ruimen, zoals justitie denkt.

Iedere verklaring die in die richting wijst deed Holleeder af als 'onzin' of 'in elkaar gezet'. Van der Bijl, kroegbaas en actief in het drugsmilieu, werd op 20 april 2006 doodgeschoten in zijn café in Amsterdam-West. De daders zijn gepakt en veroordeeld, evenals de mannen die hen hebben aangestuurd.

Dino Soerel is veroordeeld voor het geven van de opdracht. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) heeft hij dat in samenspraak met Holleeder gedaan. Meerdere getuigen hebben daarover verklaard.

16:09 maandag 1 oktober 2018

Tijdens de zitting werd bekend dat de Amsterdamse criminelen Dino Soerel en Donald Groen vandaag zijn gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de liquidatie van Willem Endstra in 2004 en John Mieremet in 2005.

Soerel en Groen zouden samen met Willem Holleeder een criminele organisatie hebben gevormd met het laten plegen van die liquidaties als oogmerk. De voor andere liquidaties tot levenslang veroordeelde Amsterdammer Soerel is vanmorgen in zijn cel geconfronteerd met de nieuwe aanklacht.

De officieel in Almere woonachtige Donald Groen is in Spanje aangehouden in zijn villa nabij Alicante. Lees verder.

15:35 maandag 1 oktober 2018

Kees Houtman nam na de liquidatie van Willem Endstra (mei 2004) een bodyguard in de arm omdat hij bang was ook vermoord te worden, omdat Holleeder hem afperste. Volgens die bodyguard was dat afpersen ook begonnen met gedoe om dat pand in de Scheldestraat.

Getuige Edgar van L., een vriend die veel van John Mieremet zegt te hebben gehoord, heeft verteld dat Mieremet Holleeder wilde (laten) doodschieten. Ook anderen, onder wie Kees Houtman, zouden 'geld in een potje hebben gedaan' om de liquidatie van Holleeder te bekostigen. Holleeder was daar volgens Van L. achter gekomen, waarna die zich bij Houtman zou hebben beklaagd.

15:23 maandag 1 oktober 2018

Holleeder kocht een Vespa-scooter voor Kees Houtman. Holleeder: "Wij gingen vaak weg samen. Altijd als we ergens heen waren geweest, zoals naar Yab Yum, dan wilde ik afrekenen en bleek hij al te hebben betaald. Op enig moment vroeg Kees mij een Vespa-scooter voor hem te kopen (zoals hij en zijn vrienden ook hadden). Ik heb die Vespa gekocht en die mooi blauw laten spuiten. Die heb ik voor café De Hallen (van Thomas van der Bijl in Amsterdam-West) gezet en de sleutels naar binnen gebracht. 'Die is voor Kees', zei ik. Een scooter kopen is heel wat goedkoper dan bij Yab Yum afrekenen."

14:57 maandag 1 oktober 2018

Het gaat nu al tien minuten over relaties van Kees Houtman en diens vriend en compagnon Peter Petersen en gedoe om panden en projecten.

14:46 maandag 1 oktober 2018

Vastgoedhandelaar Peter Petersen (in 2009 geliquideerd) heeft tegen de politie verklaard dat hij in luxebordeel Yab Yum een gesprek had met Willem Holleeder en Kees Houtman, nadat Houtman mannen aan de deur had gehad die hem bedreigden.

Petersen vroeg Holleeder waarom hij 'de centen van Kees afpakte'. Houtman zou hebben gezegd: 'Nee, dat doet Willem niet'. Volgens Petersen moest Houtman nog 'een oud bonnetje betalen' omdat hij in het verleden 'mensen had gesneden'. Meer zei Petersen niet te weten.

Holleeder introduceerde Kees Houtman eens op diens verzoek bij toenmalig advocaat Bram Moszkowicz, volgens Holleeder omdat er gedoe was over een vrachtwagen met hasj, Houtman, Petersen en Holleeder dronken volgens Holleeder 'gezellig een kopje thee', waarna Holleeder wegging en Houtman zijn zaken met Moszkowicz besprak. Volgens Peter Petersen zat het anders en was het gesprek bij Moszkowicz 'een nasleep' van de bijeenkomst in Yab Yum.

Petersen zei de politie nooit problemen met Holleeder te hebben gehad en dat verhalen onzin waren dat Holleeder hem een vuurwapen in de mond had gedrukt.

Wispelturig
Petersen vertelde de politie dat hij namens Kees Houtman een veelbesproken pand in de Scheldestraat in de Amsterdamse Rivierenbuurt kocht, maar dat Houtman het ineens niet meer wilde hebben omdat hij wispelturig was.

(Volgens Houtman en Thomas van der Bijl was Houtman te verstaan gegeven dat hij het pand in de Scheldestraat niet mocht kopen omdat criminelen Holleeder en John Mieremet daar op aasden, omdat het behoorde tot de erfenis van de in 2004 geliquideerde malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra.)

Petersen zei de politie dat hij nooit het gevoel had dat Kees Houtman echt bang was van Holleeder. 'Kees vertelde halve verhalen. Hij was strategisch'.

Holleeder is blij met de verklaring van Peter Petersen, die niet mee ging in 'de spelletjes van John Mieremet'. "Mieremet was altijd overal verhalen aan het neerleggen (waarin Holleeder de boeman was). Die spelletjes kennen we van hem. Peter Petersen ging daar niet in mee. Hij zag dat het onzin was."

Meerdere tipgevers vertelden de recherche dat Peter Petersen onder druk werd gezet en werd afgeperst door Willem Holleeder. Zo zou hij een boerderij in Midden-Beemster hebben moeten aankopen in Holleeders opdracht. Holleeder: "Dat slaat helemaal nergens op."

De tip dat Petersen onder druk een verklaring had moeten tekenen waarin hij stelde niet te worden afgeperst door Holleeder, is volgens die laatste ook onzin.

14:35 maandag 1 oktober 2018

De rechter schakelt terug naar de afpersing van Kees Houtman in de anderhalf jaar voordat hij zou worden vermoord. Hij moest 1 miljoen betalen aan Willem Holleeder. Holleeder is voor die afpersing onherroepelijk veroordeeld.

Holleeder vindt die veroordeling onterecht. "Maar over die afpersingszaak hoef ik het niet meer te hebben, want daarvoor heb ik mijn straf uitgezeten. Ik zit hier nu vanwege de verdenkingen over een liquidatie."

Holleeder kende Houtman vanaf 1992 uit Spanje, waar ze buren waren omdat hun 'flatjes' boven elkaar lagen. "Ik kende hem van 'Hé, hallo'. Meer niet. Op enig moment ben ik daar uit Spanje weggegaan omdat het alleen maar boeven waren daar. Daarna heb ik hem voor het eerst weer gezien in De Hallen (het café van Thomas van der Bijl in Amsterdam-West). Gewoon lachen en dollen."

Houtman had volgens Holleeder geen probleem met hem, maar met de eveneens in november 2005 geliquideerde crimineel George van Kleef. Dat conflict ging volgens Holleeder over hasjhandel.

14:32 maandag 1 oktober 2018

Zus Astrid Holleeder zegt dat Willem tegenover haar niet ontkende dat hij 'Osdorp eerst' had gezegd tegen Jesse R. en Peter la Serpe, toen zij hem zag kort nadat La Serpe dat in het proces Passage had verklaard.

Weduwe Maria Houtman zei op de avond van de liquidatie van haar man dat 'het allemaal vrienden waren vroeger allemaal, hè?' "(John) Mieremet, (Sam) Klepper en Kees Houtman. Nu is er nog maar één. (Ze moet duidelijk op Holleeder hebben gedoeld.) Hij doet dat natuurlijk niet zelf. Ik ga die naam van die bierkoning niet bij naam noemen."

Maria Houtman wilde die naam niet noemen omdat ze dan haar huis zouden opblazen 'met dynamiet op haar dak'.

Holleeder, nu: "Al die verhalen komen van John Mieremet. Die heeft die verhalen de wereld in geholpen. Kees Houtman zal het ongetwijfeld hebben gezegd tegen zijn vrouw. Kees Houtman heeft die dingen ook tegen Thomas van der Bijl gezegd. Die dingen komen allemaal bij John Mieremet vandaan. Er is wel een conflict geweest waarbij is gedreigd dynamiet op haar huis te plakken, maar dat was een ander conflict, gewoon over drugs, waarmee ik niets te maken heb."

Rechter Mildner: "Hoe zit Mieremet dan in dit verhaal? Mieremet was diezelfde ochtend ook doodgeschoten (in Thailand, ook op 2 november 2005)."

Holleeder: "Het ís niet één verhaal. Het zijn losse verhalen. Waarom Kees Houtman zegt dat-ie afgeperst is omdat hij (een specifiek pand in) de Scheldestraat niet mocht kopen? Omdat hij natuurlijk de politie niet kon zeggen dat een drugszaak was misgelopen. Thomas van der Bijl had in november 2004 al van alles gehoord van John Mieremet."

14:11 maandag 1 oktober 2018

'Oudste rechter' Benedicte Mildner hervat de zitting en memoreert dat kroongetuige Peter la Serpe in 2011 tijdens de strafzaak Passage ineens onthulde dat hij wél van alles over Willem Holleeder kon vertellen.

Hij zei onder meer dat hij Holleeder eens had ontmoet op het Gelderlandplein in Amsterdam-Buitenveldert. Met wapenhandelaar Sjaak B. en Jesse R. ging hij kleding kopen. Achter het winkelcentrum zag Jesse R. Holleeder. R. stapte uit, sprak met Holleeder en wenkte uiteindelijk La Serpe dat die moest komen. La Serpe stelde zich toen aan Holleeder voor.

'Osdorp eerst'
Holleeder zou hebben gezegd 'Osdorp eerst', wat moest duiden op Kees Houtman. Van de moordopdrachten die nog uitstonden moest Houtman, uit Osdorp, er eerst aan. Holleeder: "Die hele ontmoeting heeft niet plaatsgevonden."

Er zouden in die periode drie moordopdrachten hebben uitgestaan, voor Kees Houtman, Thomas van der Bijl en crimineel Martin Hillegers.

Volgens La Serpe zei Holleeder toen bij het Groot Gelderlandplein ook dat hij 'er nog twee' zou hebben (moordopdrachten) 'als deze goed zou gaan'.

13:10 maandag 1 oktober 2018

De toenmalige eigenaar van La Bastille bij het Leidseplein vertelde dat Willem Holleeder de zaak in 2002 samen met crimineel Danny K. had willen kopen.

Holleeder, nu: "Dat deed ik altijd als zo'n zaak te koop kwam. Dan ging ik kijken of ik daar wat mee kon verdienen. Ik heb die Bastille nooit willen hebben, maar als ik twee partijen bij elkaar kon brengen, dan deed ik dat zodat ik dan commissie zou krijgen."

Uiteindelijk liepen de onderhandelingen stuk en 'is de zaak niet gedraaid'.

Overigens zegt Holleeder dat hij zich niet meer kan herinneren of hij over La Bastille onderhandelde voor Danny K. of voor een ander. "Ik heb over la Bastille gesproken voor een ander, maar of dat Danny K. was weet ik niet precies meer. Het maakt toch ook niks uit? Als ik wat kén (door)verkopen dan doe ik dat. Zelf hoef ik geen horeca. Horeca is één drama. Dan zit je met vergunningen en weet ik wat."

De in april 2006 vermoorde Thomas van der Bijl vertelde in 2005 aan toenmalig officier van justitie Fred Teeven dat Willem Holleeder voor de helft eigenaar was van de Baja Beach Club in Rotterdam (waar Holleeder volgens andere getuigen volop sprak over liquidaties).

Holleeder: "Thomas van der Bijl zegt heel veel in zijn verklaringen, maar hij vertelt vooral wat hij heeft gehoord van Kees Houtman en anderen. Hij heeft alles van horen zeggen. Ik ken u later haarfijn uitleggen hoe dat allemaal kan. De vraag is wat-ie (Van der Bijl) nou van wie werkelijk gehoord heeft. Een paar dingen die nooit duidelijk zijn geworden zijn mij nu wel duidelijk."


12:47 maandag 1 oktober 2018

Holleeder kwam Jesse R. eens tegen op de H.J.E. Wenckebachweg, vlakbij het toenmalige clubhuis van de Hells Angels. R. vroeg aan Holleeder waar hij tegen contante betaling een auto kon huren.

Holleeder wist wel zo'n plek in de buurt, maar dan moest R. wel zijn eigen rijbewijs kunnen overleggen. Jesse R. is zijn rijbewijs gaan halen. Later bracht Holleeder Jesse R. naar een vaste contactpersoon die voor hem een auto kon regelen. (Het gaat over Matijs S., die veel criminelen faciliteerde.)

Volgens Holleeder was de ontmoeting met Jesse R. toeval. Volgens Jesse R. was de ontmoeting afgesproken.

Zo dwaalt de rechtbank steeds verder af van de aanklacht over de liquidatie van Kees Houtman, maar het is van belang vast te stellen hoe goed Holleeder en Jesse R. elkaar kenden en of ze een vertrouwensband hadden waarbinnen een opdracht voor een liquidatie voor de hand lag.

Holleeder heeft Jesse R. naar eigen zeggen vooral 'wel eens in The Bulldog gezien' (de vestiging aan het Leidseplein die heel populair was onder criminelen) en kwam hem ook verder alleen toevallig tegen op straat.

Soerel bood volgens La Serpe aan Jesse R. '100', '100' en '130' voor de liquidaties van Thomas van der Bijl, Martin Hilligers en Kees Houtman (100.000 euro, 100.000 euro en 130.000 euro). Jesse R. zou tegen La Serpe hebben gezegd dat hij 'Houtman voor Holleeder had gedaan'.

Weduwe Maria Houtman baseerde weer verklaringen over liquidaties op wat ze van Van der Bijl hoorde, maar in haar verklaringen zaten cruciale fouten. Daarom gebruikte de rechtbank noch het gerechtshof die verklaringen in de grote liquidatiezaak Passage voor het bewijs. Advocaat Sander Janssen noemt dat een terechte beslissing.

De rechtbank pauzeert voor de lunch, tot tien over twee.

12:17 maandag 1 oktober 2018

Rechter Mildner refereert weer aan een al veel besproken ontmoeting die Jesse R. met Willem Holleeder, misdaadjournalist Peter R. de Vries en La Serpe zou hebben gehad in restaurant Het Arsenaal in het Gooi.

Holleeder ontkent bij zo'n ontmoeting aanwezig te zijn geweest. Jesse R. zou Holleeder uiteindelijk om 'een klus' hebben gevraagd. Holleeder zou hebben geantwoord dat hij maar contact moest opnemen met Dino Soerel. Holleeder: "Dat is onzin. Ik heb niks te maken met liquidaties, dus zo'n klus kun je mij niet vragen. Als je mij een klus zou vragen, zou het gaan om te stukadoren of zo."

La Serpe zei tijdens het afleggen van zijn toen nog geheime 'kluisverklaringen' in 2006 dat Holleeder levenslang zou krijgen als hij over Holleeder zou verklaren, maar dat durfde hij toen nog niet (pas in 2011 onthulde hij tijdens het grote strafproces Passage dat hij wel degelijk wist van moordopdrachten van Holleeder).

Volgens La Serpe kenden Holleeder en Jesse R. elkaar al vanaf 1999. Dat zou Jesse R. aan La Serpe hebben verteld. Holleeder ontkent dat. In 2004 kreeg La Serpe het idee dat Jesse R. en Holleeder elkaar goed kenden. Holleeder: "Ik kende Jesse helemaal niet goed. Ik kwam hem wel eens tegen in de kroeg en ik heb hem wel eens gezien op straat (toen R. een auto nodig had), maar meer is het niet."

Jesse R. heeft bij de rechtbank verklaard dat hij via via wel eens contact had gezocht omdat hij via Holleeder contact wilde zoeken met misdaadjournalist Peter R. de Vries.

Holleeder: "Hij kan toch zelf met Peter R. de Vries bellen?! Alle boeven belden met Peter R. de Vries. Vroeger dan, hè. Toen-ie nog aardig was." (Holleeder heeft inmiddels een hekel aan Peter R. de Vries omdat die verklaringen tegen hem heeft afgelegd en in zijn visie samenspant met zijn zussen om hem levenslang aan te smeren.)

12:10 maandag 1 oktober 2018

Rechter Mildner schakelt weer terug op de mobiele telefoons en piepers. "Meneer Holleeder, u gebruikte toch ook veel piepers?"

Holleeder: "Ja. Heel crimineel Nederland had die piepers en ook gewone mensen hadden die piepers. Ik had ze al toen ik op de Wallen liep. Die Siemens (de eerste generatie mobiele telefoons) was loodzwaar. Dan loop ik liever met zo'n pieper. Je went er heel snel aan. Ik liet ze mij een nummer sturen en dan belde ik ze terug als ik zin had. Het was voor mij ook een barrière. Je hoeft niet de hele tijd meteen met iedereen in gesprek te raken. Ik heb voor 2012 nooit ge-sms't. Ik had een systeem en daarin zat ik vastgeroest. Ik vond dat prima."

De rechter gaat terug naar de verklaringen van kroongetuige Peter la Serpe, over de toedracht van de moord op Kees Houtman. Hij had na een periode waarin hun contact op een laag pitje had gestaan, weer intensiever contact nadat Jesse R. 'zichzelf had ontslagen' uit het penitentiair ziekenhuis in Scheveningen (hij was gevlucht).

Eind 2004 schepte Jesse R. volgens Peter la Serpe op dat hij 'de power van Holleeder achter zich had'. Holleeder, nu: "Onzin. Ik heb helemaal geen power."

11:53 maandag 1 oktober 2018

Rechter Benedicte Mildner hervat de zitting. Ze neemt nog meer verklaringen door van kroongetuige Peter la Serpe over de moord op Kees Houtman. Zelf zegt hij na de moord de wapens te zijn gaan dumpen in de Amstel terwijl Jesse R. naar beweerd moordmakelaar Ali Akgün ging om het bloedgeld op te halen: volgens La Serpe 130.000 euro.

Ali Akgün was in de zaak Passage ook een belangrijke verdachte. Hij werd door de rechtbank vrijgelaten en is in de aanloop naar het hoger beroep geliquideerd in Istanbul, Turkije.

De rechtbank worstelt zich door de ingewikkelde codes en lettercombinaties die de groep rond Jesse R. gebruikte om telefoonnummers en afspraken af te schermen.

Toen Ali Akgün werd aangehouden voor de liquidatiezaak Passage had hij een heleboel telefoons bij zich. Met sommige zou hij in één-op-één contact hebben gestaan met medeverdachten. Kort na de liquidatie van Houtman zou Jesse R. naar een pieper van Akgün de cijferreeks '123456' hebben gestuurd. Het Openbaar Ministerie maakt daar uit op dat Jesse R. wilde laten weten dat de operatie was geslaagd.

Advocaat Sander Janssen van zowel Jesse R. als Willem Holleeder merkt op dat bepaald niet vast staat dat het aan Jesse R. toegeschreven nummer inderdaad bij hem in gebruik was. Toen dat nummer in gebruik werd genomen, zat Jesse R. vast. Ook is de telefoon in Nederland gebruikt terwijl Jesse R. in Marokko was.

Advocaat Sander Janssen merkt op dat altijd schimmig is gebleven waarom Ali Akgün de verdachten van het uitvoeren van liquidaties betaalde. Officier van justitie Sabine Tammes: "Dat lijkt me vrij logisch. Er is altijd een tussenlaag tussen de opdrachtgever en de uitvoerders en volgens ons was die tussenlaag hier Ali Akgün."

Raadsman Janssen denkt dat Ali Akgün zélf een belang had om moordenaars te betalen, omdat er een conflict speelde met een Turkse drugshandelaar. Hij suggereert dat Houtman in opdracht van een Turkse maffiabaas is doodgeschoten en dat Akgün voor hém als tussenpersoon fungeerde.

10:58 maandag 1 oktober 2018

De rechter beschrijft de situatie die de recherche na de liquidatie op de Johan Braakensiekhof aantrof. In de Mercedes van Houtman en een tweede auto voor de deur zaten kogelgaten. Van de Mercedes naar de voordeur van Houtmans villa liep een bloedspoor. Ook in gevels zaten kogelgaten. Er moest met een kalasjnikov en een pistoolmitrailleur zijn geschoten.

Peter la Serpe vertelde als kroongetuige dat hij met Jesse R. enkele weken voor de liquidatie een kalasjnikov had opgehaald in Limburg. Wapenhandelaar Sjaak B. zou de Glock hebben geleverd waarmee Jesse R. uiteindelijk zou schieten. Ze hadden proefgeschoten in een weiland, wat 'vreselijk veel herrie maakte'.

De avond van de liquidatie waren Jesse R. en hij in het zwart gekleed naar de Johan Braakensiekhof gegaan. Hij (La Serpe) zou 'dekkingsvuur geven' terwijl Jesse R. Houtman zou doodschieten.

La Serpe vertelde hoe hij met Jesse R. in de bosjes zat toen Kees Houtman onverwacht in zijn Fiat Combo bij zijn huis arriveerde en daar binnen ginbg. Toen hij een half uur later in zijn Mercedes stapte, rende Jesse R. op hem af en begon hij op hem te schieten – met zijn rug naar de woning en zijn gezicht richting de straat. La Serpe hoorde Houtman zoiets als 'kankerkoppen' roepen.

Over wat Houtman zou hebben geroepen ('kankerlijers' of 'kankerkoppen' is in het proces Passage heel veel te doen geweest. Ook over de looproutes die Jesse R. en Peter la Serpe zouden hebben gevolgd, zijn tal van disputen geweest.

Janssen: "Over alle details is verschrikkelijk veel gezegd. Ik denk dat ik u toch steeds blijf lastigvallen omdat het anders lijkt alsof iedereen het in Passage uiteindelijk eens is geworden over het feitencomplex, wat absoluut niet het geval is."

La Serpe herinnerde zich dat hij van de overkant van de straat schoot met de kalasjnikov, dat hij lichtsporen van de speciale munitie zag en dat hij het huis en de Combo van Houtman raakte. Na de moord vluchtten ze naar de Europaboulevard, waar ze de wapens in een gereedstaande Opel Corsa legden.

La Serpe zegt de gebruikte wapens op een donkere plek in de Amstel te hebben gegooid. Daar is uiteindelijk op zijn aanwijzingen de kalasjnikov opgedoken 'tegenover lantaarnpaal 49', in een shoppertas van Albert Heijn, die zo'n vier meter uit de kant op de bodem lag.

In de tas zaten ook doosjes met zo'n vierhonderd patronen en twee volle patroonhouders. De patronen pasten bij de patronen die op de Johan Braakensiekhof waren gevonden.

Advocaat Janssen merkt op dat over de patronen, hulzen en de gebruikte kalasjnikov 'een hele hoop te doen is geweest' in de zaak Passage. "Het duurde niet voor niets eindeloos, dat proces."

Janssen wijst er op dat de rechtbank zoveel tegenstrijdigheden zag in de verklaringen van La Serpe over de gang van zaken tijdens de moord dat die verklaringen niet bruikbaar waren. Het hof gebruikte die verklaringen later wél voor het bewijs.

Jesse R. had op de avond van de liquidatie volop contact met wapenhandelaar Sjaak B.. Twee dagen na de liquidatie registreerden de beveiligingscamera's van het Okura Hotel ze.

Rechter Mildner roert 'weer een gevoelig punt' aan, over verklaringen die de later geliquideerde criminele kroegbaas Thomas van der Bijl en weduwe Maria Houtman over de liquidatie hebben afgelegd, net zoals andere criminelen.

Eén van die criminelen, vriend Ariën K. van Cor van Hout, zegt dat Holleeder de naam van Dino Soerel na de liquidatie van Cor van Hout had laten vallen om hem onder druk te zetten en hem af te persen. Holleeder, nu: "Dat is niet waar. Ariën K. moest geld aan (zus) Sonja betalen. Ik heb geen geld van hem in ontvangst genomen en ik heb Soerels naam niet genoemd."

10:34 maandag 1 oktober 2018

Oudste rechter' Benedicte Mildner begint met het doornemen van dossier 'Agenda' over de liquidatie van de handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman, die op 2 november 2005 even voor acht uur 's avonds met negen kogels werd doodgeschoten voor zijn stadsvilla aan de Johan Braakensiekhof in Amsterdam-Osdorp.

Holleeder zou uitvoerders Jesse R. en (de latere kroongetuige) Peter la Serpe geld en spullen hebben geleverd en informatie hebben verschaft of laten verschaffen. Hij zou op enig moment aan Jesse R. en La Serpe hebben laten weten 'dat Houtman prioriteit had' ('Osdorp eerst', zou Holleeder hebben gezegd).

De rechter wijst er op dat Peter la Serpe (acht jaar) en Jesse R. (levenslang) zijn veroordeeld voor het plegen van de moord op Houtman en dat Holleeders ex-compagnon Dino Soerel (levenslang) is veroordeeld voor het samen met Holleeder geven van de opdracht. "Ik wil nogmaals benadrukken dat de rechtbank hier in uw zaak een eigen oordeel heeft te vellen."

De politie kreeg op 2 november 2005 even voor acht uur 's avonds de melding van de schietpartij. Toen de politie bij zijn villa arriveerde, was Houtman al overleden in de hal (in de armen van zijn weduwe en voor de ogen van zijn dochter).

Weduwe Maria Houtman vertelde dat Houtman om tien voor half acht thuis was gekomen en even voor acht uur weer was vertrokken, waarna ze schoten hoorde. Door het keukenraam zagen zij en haar dochter twee in zwart geklede mannen wegrennen. Ze had Houtman nog 'kankerlijers!' naar de daders horen roepen.

Zijn dochter vertelde in grote lijnen een zelfde verhaal.

Een buurvrouw was bij het uitlaten van de hond twee mannen tegengekomen, van wie 'één een Chinees-Indisch uiterlijk had'. (Jesse R.'s vader Greg R. is geboren op Java, Indonesië).

Advocaat Sander Janssen wijst er op dat 'ongeveer een miljoen kanttekeningen zijn geplaatst' bij bijvoorbeeld de getuigenis van die buurvrouw. "Ik begrijp wel dat we niet alles uit het proces Passage hier kunnen bespreken, maar nu krijgen we wel een héél uitgeklede versie."

Rechter Mildner wijst er op dat in elk geval Peter la Serpe in de zaak Passage onherroepelijk is veroordeeld en dat ze onder meer put uit zijn vonnis. Dat wil uiteraard niet zeggen dat ze alles uit dat vonnis ook als bewijs ziet tegen Holleeder. "Ik kan niet overal alle kanttekeningen maken, hoewel ik weet dat die er zijn."

Janssen zal daarom her en der zijn kanttekeningen plaatsen. Janssen: "Ik denk wel dat ik mijn opmerkingen moet blijven maken, omdat het anders lijkt alsof wat u ons voorhoudt niet betwist wordt, terwijl het op heel veel manieren juist wél betwist wordt."

Sander Janssen merkt op dat hij enkel over de haardracht van Jesse R. in de dagen rond de liquidatie 'zelfs een powerpointpresentatie heeft' waaruit blijkt dat R. zijn haar niet droeg zoals de getuige beschrijft. Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Daar verheugen we ons op."

Afgesproken wordt dat Janssen opmerkingen plaatst als hij dat nodig vindt. Wieland: "Het is dan aan de oudste rechter om u de mond te snoeren of juist het woord te geven." Daarmee gaat Janssen akkoord.

10:18 maandag 1 oktober 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting, een kwartiertje later dan gepland. Voordat de rechtbank een begin maakt met de dossiers over Houtman en Van der Bijl, leest Wieland de beslissing voor over het verzoek de voorlopige hechtenis van Holleeder op te heffen voor de liquidatie van de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra.

Advocaat Sander Janssen had aangevoerd dat Holleeder, anders dan het Openbaar Ministerie, níet als enige aantoonbaar een motief had om Endstra te laten vermoorden omdat hij hem voor tientallen miljoenen had afgeperst. Janssen wees naar bijvoorbeeld crimineel Johnny Mieremet en andere zware criminelen die óók conflicten hadden met Endstra om grote geldbedragen die ze hadden ingelegd.

Janssen had er ook op gewezen dat er geen getuigen zijn die 'uit eigen wetenschap' over Holleeders rol bij de liquidatie konden verklaren.

Het bewijs dat Holleeder de opdracht gaf bestaat volgens Janssen vooral 'uit boterzachte informatie' van de geheime dienst van de recherche.

Ten derde had de advocaat er op gewezen dat Holleeder geen aantoonbare banden had met de dadergroep die de liquidatie volgens justitie uitvoerde.

Officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher zien juist volop bewijs dat Holleeder de opdracht heeft gegeven voor ook deze onderwereldmoord. Voor het scenario dat een ander dan Holleeder de moord liet plegen zien de aanklagers na zeer uitvoerig onderzoek geen aanwijzingen.

De rechtbank wijst dat verzoek tot opheffing van Holleeders voorarrest af. De rechters zien voldoende 'ernstige bezwaren' (aanwijzingen) voor Holleeders betrokkenheid, al benadrukte voorzitter Wieland dat in dit stadium nog niet hoeft te worden beoordeeld of er voldoende hard bewijs is voor een veroordeling.

"Dat oordeel komt pas aan het eind van dit proces, na het requisitoir (van het Openbaar Ministerie) en het pleidooi (van de advocaten)."

Dat de Amsterdamse rechtbank de vermoede uitvoerders van de liquidatie heeft vrijgesproken, 'doet niet af' aan de aanwijzingen voor hun rollen die in Holleeders dossier zitten.

Dat Willem Endstra in de aanloop naar de liquidatie veel problemen had met andere criminelen, 'maakt niet dat de verdenkingen tegen u (Holleeder) aan kracht verliezen'. "Samengevat: De kaarten worden pas gedeeld nadat ze zijn geschud. Zo ver is het nog niet."

07:37 maandag 1 oktober 2018

Deze week komen twee cruciale dossiers aan bod. Justitie ziet de hardste bewijzen voor de moorden op Kees Houtman en Thomas van der Bijl.

Willem Holleeder (60) heeft er al vijftien maanden buikpijn van. Ex-compagnon Dino Soerel is vorig jaar door het gerechtshof veroordeeld voor de moorden op handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman (2005) en die van kroegbaas Thomas van der Bijl (2006).

Nadat de rechtbank deze week een begin maakt met het doorspitten van de omvangrijke dossiers, treden vanaf 8 oktober de kroongetuigen aan. Eerst Peter la Serpe, voor naar schatting drie of vier dagen. Dan voor eenzelfde tijdspanne Fred Ros.

Lees verder: Holleederproces gaat cruciale fase in

14:07 donderdag 13 september 2018

Het criminele driemanschap' van Willem Holleeder, Dino Soerel en Stanley Hillis had minstens twee moordcommando's ter beschikking die liquidaties konden plegen. Dat zei officier van justitie Lars Stempher donderdag in de veelvoudige liquidatiezaak tegen Holleeder. Hij raakte een gevoelig punt.

Lees de recap van dag 34: Justitie stellig: Holleeder had twee moordcommando's

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld Aloys Oosterwijk/ANP

12:32 donderdag 13 september 2018

Na de korte bespreking van Holleeder en zijn advocaten gaat de zitting verder.

Advocaat Sander Janssen: "De strafvorderlijke, processuele werkelijkheid botst hier op het gevoel van Holleeder dat nog zo veel is te zeggen. Het dossier is zó groot dat iedereen een selectie zal moeten maken. Nu neemt het Openbaar Ministerie een standpunt in waardoor Holleeder het idee bekruipt dat hier allerlei zaken worden aangevoerd waarover hij nog niets heeft kunnen zeggen. Is een verklaring van een verdachte bedoeld om informatie te vergaren of ook om alvast een standpunt in te nemen over de bewijsmiddelen? Wij vinden het laatste. Het is inhoudelijk sterker de verdachte vragen te stellen zodat hij vers van de lever kan antwoorden. Ik kan uw rechtbank niet dwingen vragen te stellen die u niet heeft, maar meneer Holleeder hoort al jaren zijn naam in allerlei processen passeren en hij heeft er erg de behoefte aan daar meer over te mogen zeggen."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Ons eerste doel, meneer Holleeder, is u aan bod te laten komen en te horen hoe u staat tegenover de zaken die passeren. Wij hebben tot nog toe zonder enige reserve stukken voorgehouden die door uw advocaten zijn ingebracht. Dit is een groeidossier. Ik denk dat de rechtbank op enig moment moet kunnen oordelen dat we voldoende hebben kunnen praten over alle zaken. Vandaag is door de officier van justitie een aantal keren gesproken over de criminele organisatie. Daarover gaan we nog spreken. Weest u gerustgesteld: daarover gaan wij uitvoerig vragen stellen. Nu is ons voorstel dat u uw reactie op dit stuk van het Openbaar Ministerie geeft op 1 oktober, als we weer verder gaan."

Wieland verzekert Holleeder dat de rechtbank 'probeert de kern uit het verhaal te halen'. "Als u dan zou vinden dat wij niet de kern uit het verhaal hebben gehaald, krijgt u uitgebreid de gelegenheid nader zaken aan de orde te stellen."

Advocaat Sander Janssen stelt voor dat zijn collega Robert Malewicz en Holleeder nog gaan bekijken welke onderdelen van een onlangs door het Openbaar Ministerie ingebracht stuk over de vermoede criminele organisatie, nog moeten worden besproken voordat de rechtbank zal beslissen over Janssens verzoek Holleeders voorlopige hechtenis op te heffen voor de liquidatie van Willem Endstra.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Nogmaals, meneer Holleeder, wij doen deze zaak met zijn drieën en ons is er alles aan gelegen dat u volledig de ruimte heeft gekregen te reageren op alles waarop u zou willen reageren. Pakt u die volledige ruimte."

Holleeder: "Dank u, voorzitter."

De zitting gaat op 1 oktober om 10 uur verder.

12:06 donderdag 13 september 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland rondt af. Hij geeft Willem Holleeder nog de kans wat te zeggen. Dat wil hij.

"Het Openbaar Ministerie heeft heel veel punten naar voren gebracht waarover u mij nog geen vragen heeft gesteld. In het proces Passage ben ik al veroordeeld terwijl ik bij dat proces geen verdachte ben geweest. Ook wordt verwezen naar mijn veroordeling in (afpersingszaak) Kolbak. Ik zou graag hebben dat u mij daarover vragen stelt om een zelfstandig, eigen oordeel te kunnen vellen. Ik vind het belangrijk dat u mij daarover gaat horen."

'Oudste rechter' Benedicte Mildner: "We kunnen niet het hele dossier aan u voorhouden. Er komt een moment waarop de rechtbank u gaat vragen of het dossier voldoende is voorgehouden. Ik zou u willen suggereren: pak het dossier er bij en noteer wat u nog zou willen zeggen en waarop u zou willen reageren."

Holleeder: "Het gaat mij nu vooral om de dingen die hier nu allemaal zijn gezegd (door de officieren van justitie) die mij nu nog niet zijn voorgehouden. Als het Openbaar Ministerie die dingen belangrijk vindt, wil ik daarover vragen kunnen beantwoorden."

Officier van justitie Lars Stempher: "Er komt in de toekomst een moment waarop we de criminele organisatie bespreken. Dan zou u kunnen regeren. Tot nu toe heeft u vooral gezegd dat u de meeste van de genoemde personen niet kent. Wat zou u dan nog verder over ze willen zeggen?"

De rechtbank geeft Holleeder en zijn advocaten in overweging onderling te bespreken of en hoe ze uitvoeriger zouden willen reageren. De rechters schorsen om de raadslieden en Holleeder de kans te geven zich tien minuten te beraden.

11:57 donderdag 13 september 2018

Namik Abbasov schreef kort voor zijn dood aan een intrigerend manuscript voor een boek, rond alter ego Marat. Hij lijkt volgens Stempher te schrijven over medeverdachten Özgür C. en Ali N. en over Donald Groen en anderen. Dat 'komt overeen met het beeld dat uit het onderzoek rijst'.

"Deze mannen kennen geen grenzen. Als zij iemand dood willen hebben waar ook ter wereld, dan kunnen zij dat regelen. Zij kunnen ook advocaten regelen."

Stempher: "Wij zijn er van overtuigd dat het hier gaat om de liquidatie in Thailand van John Mieremet waarin hij zelf een rol lijkt te hebben gespeeld." Abbasov én medeverdachte Ali N. uit het onderzoek naar de liquidatie van Willem Endstra waren toen voor (opmerkelijk) korte tijd in Thailand.

Stempher vraagt de rechtbank de verschillende liquidaties in onderling verband te zien. Dan worden patronen zichtbaar. De inmiddels tot levenslang veroordeelde Jesse R. was volgens rechtbank en hof betrokken bij liquidaties waarvan ook Willem Holleeder wordt verdacht. 'De Groep Alkmaar' zou betrokken zijn bij de liquidaties van Endstra en Mieremet omdat Jesse R. vast zat en 'simpelweg niet beschikbaar was'.

Stempher: "Het voorgenoemde betekent naar onze stellige overtuiging dat het driemanschap (Dino Soerel, Stanley Hillis, Willem Holleeder) de beschikking had over zeker twee groepen uitvoerders (van liquidaties)."

Ook de verklaringen van 'Anonieme bedreigde getuige' Q5, een medewerker van de Rotterdamse Baja Beach Club, passen in het beeld van een driemanschap dat moorden liet plegen. Q5 heeft uitvoerig verklaard dat Holleeder, Soerel en Akgün in die club over liquidaties spraken, schreeuwden zelfs.

Stempher rondt af met de mededeling dat van alle andere vijanden van Willem Endstra niet is gebleken dat zij hem hebben laten vermoorden. Alles wijst naar Willem Holleeder, Dino Soerel en Stanley Hillis.

Lees ook: Dit zijn de 5 moorddossiers in de zaak Holleeder

11:36 donderdag 13 september 2018

'Een tussenlaag' in de criminele organisatie vormden criminelen Patrick R. en 'Jerry' B. Zij komen in meerdere relevante liquidatieonderzoeken voor, waaronder de onderzoeken naar de moorden op Willem Endstra en John Mieremet. Zij hebben geregeld op belangrijke momenten contact met personen die justitie als 'de toplaag van de criminele organisatie' beschouwt.

Als uitvoerders fungeerde 'de Groep Alkmaar', bestaande uit vooral Turks-Nederlandse criminelen uit Alkmaar onder wie Ziya G., 'Pasja' en de neven Ali N. en Özgür C. Zij zouden worden aangestuurd door 'de negroïde personen', volgens justitie 'Jerry' B. en Patrick R.

Om de voornoemde verdachten hing een hele groep Turkse Nederlanders en bijvoorbeeld de Rus Namik Abbasov die Willem Endstra hoogstwaarschijnlijk heeft doodgeschoten.

Stempher haalt tal van ontmoetingen aan tussen 'Jerry' B. en/of Patrick R. met leden van 'de toplaag' van de groep, waarna B. en/of R. contact hebben met 'de Groep Alkmaar'.

Ook Ali Akgün was geboren en getogen in Alkmaar. Ze stonden daar alledrie lang ingeschreven in dezelfde straat.

Uit heimelijk opgenomen gesprekken in de gevangenis valt volgens Stempher 'af te leiden' dat Ali A. en zijn toenmalige vriendin spreken over Ali N. en Özgür C. als 'die mongolen' (zoals Akgüns vriendin ze noemt) van wie Ali A. de advocaten betaalt. Özgür C. krijgt dan bijstand van Ali Akgüns advocaat Nico Meijering. Als Ali Alkün met die andere Alkmaarse Turken in verband kan worden gebracht, geeft dat 'problemen'.

Ook Özgür C. sprak meermaals met familie in de gevangenis en besprak Ali Akgün, die twee cellen verder had gezeten dan hem. Een zwager zei Özgür dat 'ze de link met De Neus (Willem Holleeder) niet kunnen leggen'.

Broer Baris van Ali Akgün zou Özgür C. volgens een getuige 'beschermen'.

Na de liquidatie van Ali Akgün in december 2014 kreeg Murat K. uit 'de Groep Alkmaar' condoleances omdat Akgün 'een gabber' van Murat K. zou zijn geweest.

11:18 donderdag 13 september 2018

Terug van de koffiepauze geeft rechtbankvoorzitter Frank Wieland het woord aan officier van justitie Lars Stempher.

Die memoreert dat Holleeder 'ook de afgelopen weken weer alles heeft ontkend' en dat hij 'vooral uit de buurt wil blijven van de uitvoeders van de liquidatie'. "Uitvoerders weten heel vaak niet wie de opdrachtgever is. Dat is naar onze stellige overtuiging de realiteit in het criminele milieu."

Stempher schetst de 'criminele organisatie' die bij de moord op Endstra betrokken was.

'Het driemanschap' van Holleeder en criminelen Stanley Hillis en Dino Soerel gaf volgens een lange reeks getuigen opdrachten voor liquidaties.

Lees ook: Holleeder: 'Soerel betrokken bij afpersen Endstra'

De Turkse Nederlander Ziya G., 'Pasja', zou ook over dat trio hebben gesproken met getuige Hidir Korkmaz. "Zij besloten uiteindelijk samen. Als ik de naam Dino 150 keer heb gehoord, heb ik de naam Holleeder 140 keer gehoord. Zij hadden vijftig mensen om zich heen die moorden konden uitvoeren."

Willem Endstra noemde de drie natuurlijk als zijn probleem. Kroongetuige Fred Ros: "Als je van Willem (Holleeder) een vijand bent, ben je automatisch ook van Dino (Soerel) een vijand."

'Dino is leidend', zei Ros, op wiens verklaringen Soerel inmiddels tot levenslang is veroordeeld voor het geven van de opdrachten voor de moorden op handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman en de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl – moorden waarvan ook Holleeder wordt verdacht.

Kroongetuige Peter la Serpe noemde Dinoe Soerel en Willem Holleeder 'grote ego's' die niet echt een baas boven zich duldden. Het gerechtshof in de zaak liquidatiezaak Passage veroordeelde Soerel als leider van de criminele organisatie die liquidaties liet plegen.

Ook Stanley Hillis is vaak door getuigen genoemd als figuur die met Soerel en Holleeder samenwerkte als hem dat zo uitkwam.

Stempher wijst op het oordeel van het gerechtshof in Passage 'dat volstaan kan worden met de momenten waarop er contact tussen Soerel en Holleeder is geweest'.

Uit de brief van Holleeder aan misdaadjournalist Peter R. de Vries blijkt volgens Stempher ook op meerdere plekken van 'een driemanschap' van Dino Soerel, Stanley Hillis en Holleeder.

Stempher: "Tegen het driemanschap Soerel, Hillis en Holleeder dient (de inmiddels geliquideerde) Ali Akgün worden gepositioneerd." Dat blijkt vooral uit de verklaringen van een reeks getuigen. Akgün werd in de zaak Passage als 'moordmakelaar' vervolgd, maar werd na meer dan drie jaar in de Extra Beveiligde Inrichting in Vught vrijgelaten en vermoord. Volgens een getuige was hij meteen na zijn vrijlating 'alweer tekeer gegaan' met het aanjagen van moorden.

Stempher: "Ook Donald Groen willen we niet onbesproken laten." Groen is door observatieteams geregeld gezien met Stanley Hillis, Dino Soerel en Willem Holleeder. "Vastgesteld kan worden dat Holleeder contact had met Soerel, Hillis, Akgün en Donald Groen.

Officier van justitie Lars-Sempher noemde Holleeders brief aan Peter R. de Vries eerder al een cruciaal stukBeeld anp

10:51 donderdag 13 september 2018

Tammes bespreekt de Turks-Nederlandse drugshandelaar Hidir Korkmaz die vele getuigenissen aflegde. Die is door advocaten van Holleeders mede-verdachten 'tot op de grond toe afgebrand'.

De inmiddels door een bizar visongeluk overleden Korkmaz kon door zijn karakter niet anders dan wijdlopig spreken en werd daar door de advocaten voortdurend op gepakt. "Natuurlijk zitten in zijn verklaringen inconsistenties, maar dat is ons inziens geen reden ze in de vuilnisbak te kieperen."

Korkmaz heeft verklaard dat Dino Soerel en Willem Holleeder de opdrachtgevers waren voor de moord op Endstra. "Voor mij zijn zij één." Die 'wetenschap' had Korkmaz van de groep Turks-Nederlandse criminelen met wie hij toentertijd was bevriend.

Een gewezen bodyguard van de op 2 november 2005 geliquideerde handelaar in hasj en vastgoed Kees Houtman zegt dat hij te horen kreeg dat hij niet met Endstra moest omgaan 'want die gaat om'. Tammes: "Om gaan is in dit verband geliquideerd worden."

Na deze bespreking van alle getuigen die zeggen dat Willem Holleeder Endstra liet vermoorden (of zou laten vermoorden) is het tijd voor pauze. De rechtbank schorst tot kwart over elf.

10:47 donderdag 13 september 2018

Broer Haico Endstra zegt dat Willem Endstra hem uitvoerig vertelde over zijn wanhoop om de afpersing door Holleeder en de liquidatie die hij vreesde. "Er moesten flinke sommen betaald worden om hem in leven te houden." Ook tegen Haico zei Willem Endstra steeds dat 'Willem (Holleeder) er achter zou zitten als hem wat werd aangedaan'.

Ex-advocaat en goede vriend van Endstra Bram Zeegers, na malversaties uit zijn ambt gezet, kreeg eind 2003 van Endstra te horen 'dat het zijn laatste kerst zou zijn'.

Tammes: "Uit al deze verklaringen komt de vrees van Willem Endstra dat verdachte hem zou laten vermoorden onverbloemd naar voren."

Endstra liet ook schriftelijke stukken achter bij onder meer een notaris, waarin hij beschreef dat Holleeder hem zou laten vermoorden.

10:39 donderdag 13 september 2018

Nu bespreekt officier Tammes 'de achterbankgesprekken' van Willem Endstra met de recherche.

Namens Willem Holleeder is in zijn hoger beroep al betoogd dat Endstra in een bondje met crimineel John Mieremet opzettelijk Holleeder beschuldigde van alles dat Mieremet had gedaan.

Tammes: "Die in-de-plaatsstelling die Holleeder ook nu weer aanvoert, heeft het gerechtshof gepasseerd. Het Hof heeft vastgesteld dat 'behoedzaam' met de achterbankgesprekken moest worden omgegaan, maar heeft ze wel gebruikt."

Endstra herhaalde in de achterbankgesprekken steeds dat Holleeder hem steeds kort tevoren op de hoogte stelde van liquidaties die zouden worden gepleegd ('Ken je die en die? Nou, blijf dan maar bij hem uit de buurt').

Endstra werd doodsbang van Holleeder. Die zou hem steeds hebben toegevoegd: 'Het is helemaal afgelopen met jou'. Endstra zei steeds dat hij 'er aan zou gaan'.

Tammes: "Natuurlijk had Endstra geen glazen bol waarin hij zijn eigen dood kon zien, maar zijn verklaringen passen precies bij de verklaringen van de andere getuigen over Holleeders plan hem te vermoorden."

Een vriendin die Endstra de laatste dagen voor zijn dood had, vertelde dat Endstra haar had verteld dat hij op een dodenlijst stond en dat het niet goed zou aflopen.

Een andere partner van Endstra, Anita Schuts, vertelde dat Holleeder haar meermaals zei: "Als ik straks op de grond lig, heeft Endstra het gedaan."

Zus Beatrix Endstra vertelde Willem Endstra ook dat 'verdachte er achter zou zitten' als hem wat zou overkomen. Endstra 'zat klem'. Beatrix Endstra: "Hij zei: 'Als er wat gebeurt, is hij het'. Dat heeft hij (Willem Endstra) meerdere keren gezegd." Ook 'de kinderen liepen groot gevaar', zei Willem Endstra.

10:35 donderdag 13 september 2018

Volgens Astrid ging Holleeder na de liquidatie naar Endstra's familie om de schijn op te houden dat hij niet met de moord te maken had. Ook op heimelijke, door Astrid opgenomen, gesprekken met Holleeder lijkt hij te bekennen dat hij Endstra heeft laten vermoorden.

Ex-Sandra den Hartog zegt dat Holleeder vooraf steeds riep dat 'die kankerhond er aan moest'. In de dagen voor de moord moest Sandra 'maar naar Parijs gaan'. Dat kon niet. Daarom ging Holleeder maar met zijn andere vriendin Maike Dijkhuis naar Parijs – justitie denkt dat hij dat deed om een alibi te hebben. Daarna steunde hij de familie Endstra, uit strategische overwegingen.

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld anp

10:31 donderdag 13 september 2018

Tammes: "Dát Willem Endstra Willem Holleeder wilde laten vermoorden, is wel aannemelijk geworden, maar de vraag is of Holleeder dat ook wist."

Zus Astrid zegt dat Willem Holleeder haar vertelde dat Willem van Boxtel en de criminele broers Roy en Robert Picenie hem wilden laten liquideren. Holleeder ging ook naar het clubhuis van de Hells Angels om verhaal te halen. Zus Sonja vertelt ook dat het 'algemeen bekend was' dat Endstra Holleeder wilde laten vermoorden.

Ex Sandra den Hartog zegt dat Holleeder liep te vloeken: "Endstra wil mij vermoorden. Híj míj!" Het was 'één van de ergste keren' dat Holleeder bij haar kwam. Ze zag op de beelden van haar camera's al dat het helemaal mis was door de manier waarop Holleeder arriveerde en parkeerde. "De stoom kwam letterlijk uit zijn neus. (..) Had hij dus gehoord dat Endstra hem wilde laten vermoorden door een bom onder het clubhuis (van de Hells Angels) waar hij elke dinsdagavond kwam (Als de Hells Angels clubavond hadden)."

Tammes: "Die opdracht door Endstra om de verdachte te laten vermoorden, was één motief voor hem om Endstra te laten vermoorden."

Het tweede belangrijke motief was dat 'iedereen wist' dat Willem Endstra met de politie sprak, 'de absolute doodzonde volgens de verdachte'.

Holleeder gaf zus Sonja naar haar zeggen achteraf toe dat hij Thomas van der Bijl én Willem Endstra had laten vermoorden omdat ze met de politie spraken. Dat zegt zus Astrid ook.

Sonja Holleeder zegt dat ze kort na de liquidatie van Willem Endstra naar een carpoolstrook moest komen van Willem Holleeder. Hij had kranten bij zich met berichten over de liquidatie van Endstra. Hij vraagt of al wat bekend is over verdachten. Sonja: "Hij zei: 'Box (de bijnaam van Willem voor zijn zus), het was hij of ik."

10:19 donderdag 13 september 2018

Officier van Justitie Tammes memoreert de ontmoeting tussen de toenmalige Amsterdamse Hells Angels-president Willem van Boxtel, de Hells Angel Willem P. en Willem Endstra op 15 december 2003. Endstra vroeg toen, ook volgens andere getuigen, aan Van Boxtel om Holleeder te laten liquideren. Hij bood een miljoen plus een Aston Martin.

Later deed Endstra volgens getuige Edgar van Lent ook aan (de inmiddels geliquideerde) crimineel Marco Eijk het verzoek Holleeder te liquideren.

Op vliegveld Niederrhein, net over de grens in Duitsland, was ook een bespreking waarin Endstra besprak dat Holleeder moest worden vermoord.

10:09 donderdag 13 september 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting en geeft het woord aan aanklaagster Sabine Tammes, die als eerste het woord zal voeren namens het Openbaar Ministerie.

Het relaas van de officieren van justitie – na Tammes zal ook haar collega Lars Stempher spreken – zal enkele uren duren met een pauze halverwege.

Tammes wijst er op dat 'de verdediging uitgebreid ingaat op de voorgeschiedenis van de moord op Endstra die oplevert dat Willem Endstra zelf niet helemaal kosjer was en vijanden had gemaakt'.

Advocaat Janssen noemde tal van criminelen die óók motieven hadden hem te laten liquideren. "Van de meesten is in het onderzoek naar de moord op Endstra, 'Enclave' op geen enkele manier gebleken dat zij bij die liquidatie betrokken waren." Het Openbaar Ministerie gaat dan ook 'minder ver terug in de geschiedenis', namelijk vanaf het moment in 2002 dat de criminele schuldeiser John Mieremet in een interview in De Telegraaf Endstra's zakelijke leven ruïneerde door hem 'de bankier van de onderwereld' te noemen en Willem Holleeder diens 'bewaker'.

Tammes: "In december 2002 blijkt er van de vriendschap tussen de verdachte (Willem Holleeder) niets meer over te zijn en wordt Endstra in het advocatenkantoor van Bram Moszkowicz door verdachte, Dino Soerel en Paja M. zeer zwaar bedreigd." Vanaf dat moment begon de 'brute afpersing' door Holleeder en consorten en begon Endstra tientallen miljoenen te betalen.

In zijn afpersingszaak Kolbak is Holleeder onherroepelijk veroordeeld voor het afpersen van onder anderen Endstra. Tammes: "Zoals hij alles ontkent, ontkent de verdachte nu ook de afpersing."

Het gerechtshof heeft in 'de ontnemingszaak' tegen Holleeder een streep gehaald door de veroordeling tot het betalen van het volledige afgeperste bedrag, omdat Endstra's miljoenen bij zakenman Jan-Dirk Paarlberg zijn blijven hangen en nooit daadwerkelijk bij Holleeder zijn beland. Tammes: "Het gegeven dát Holleeder Endstra heeft afgeperst, hield ook het gerechtshof in die ontnemingszaak overeind."

07:41 donderdag 13 september 2018

Op dag 34 van het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder reageren aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher op het verzoek van Holleeders advocaat Sander Janssen diens voorarrest op te heffen voor het deeldossier over de liquidatie van de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra (17 mei 2004).

Janssen en collega Robert Malewicz vinden dat het ontbreekt aan sterke aanwijzingen dat Holleeder die moord heeft laten plegen (waarbij de uitvoerder zakenrelatie David Denneboom overigens in zijn been raakte).

Janssen schetste vooral de complexe verhoudingen binnen het criminele milieu in de periode voor de liquidatie en de vele conflicten waarin Endstra was verwikkeld met ook andere criminelen die hem even goed hebben kunnen laten vermoorden.

Op een vergelijkbaar 'opheffingsverzoek' van Janssen na de behandeling van het dossier over de liquidatie van Cor van Hout reageerde het Openbaar Ministerie door te stellen dat Janssen héél veel tijd en woorden had besteed aan alternatieve scenario's waarin Holleeder onschulig zou zijn, maar dat hij niet erg uitvoerig was ingegaan op de bewijzen.

De rechtbank wees Janssen verzoek vervolgens met weinig woorden af.

Het ligt voor de hand dat Tammes en Stempher nu enigszins vergelijkbaar zullen reageren door de complexe onderwereldgeschiedenis de complexe onderwereldgeschiedenis te laten en vooral op de bewijzen te focussen die zij zien dat Holleeder achter de liquidatie van Endstra moet hebben gezeten.

21:46 woensdag 12 september 2018

De rechtbank had drie dagen uitgetrokken, maar joeg de dossiers over de twee moordaanslagen op Willem Holleeders rivaal John Mieremet er vrijdag in krap één dag doorheen.

Lees de recap: Voor het eerst in maanden voor lege tribunes voor Holleeder

Rechtbankvoorzitter Frank WielandBeeld anp

15:18 vrijdag 7 september 2018

Ineens is de zitting klaar.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland stelt vast dat de rechtbank na één dag al klaar is met de dossiers over de aanslagen op Mieremet, waarvoor drie dagen waren uitgetrokken.

Holleeder klapt. "Applausje voor de voorzitter!" Maandag en dinsdag vallen de zittingen uit, donderdag om 10 uur gaat de zaak door. Dan reageert het Openbaar Ministerie op het verzoek van advocaat Sander Janssen het voorarrest van Holleeder voor de zaak Endstra op te heffen.

Lees hier al het nieuws over de strafzaak van Willem Holleeder.

15:14 vrijdag 7 september 2018

Endstra's waarschijnlijke moordenaar Namik Abbasov, gevraagd naar zijn reizen naar Thailand op mogelijk voor de moord op Mieremet relevante momenten, vroeg de recherche of de politie wist 'dat Ali daar ook was geweest'. Ali N. 'moest de tickets voor Thailand snel hebben'.

Een Turkse getuige zei dat hij 'altijd dacht dat Ali N. in de drugs zat', omdat hij op zeer grote voet leefde en kleding kocht voor vijfduizend euro'. Een vriendin van Özgür C. viel het op dat die zowel in berichten over de liquidatie van Endstra als in berichten over de liquidatie van John Mieremet 'grote interesse had'.

Een Turkse getuige zei dat 'wat Özgür gedaan heeft met Holleeder te maken had'. Toen de recherche de naam Endstra noemde, sloeg hij de handen voor zijn ogen. Hij was bang daarover te praten.

15:02 vrijdag 7 september 2018

De schutter Namik Abbasov die Willem Endstra waarschijnlijk had doodgeschoten, was rond de periode van de liquidatie van John Mieremet in Thailand.

Ali N., ook vervolgd voor de moord op Endstra, was op 3 september 2005 vanuit Turkije naar Thailand gevlogen en daags daarna weer Thailand uitgereisd. Op 1 oktober reisde hij weer vanuit Amsterdam naar Thailand. Ook was hij in augustus al eens naar Thailand gereisd, met een ticket dat was betaald door Patrick R., die óók voorkwam in het onderzoek naar de liquidatie van Willem Endstra.

Holleeders gewezen vriend Dino Soerel werd geobserveerd met enkele verdachten uit het onderzoek naar Willem Endstra, in de periode voor de moord op Mieremet.

Holleeder, steeds als een naam is genoemd van 'Endstra-verdachten': "Ken ik niet. Ken ik niet. Ken ik niet."

Mannen met dezelfde achternamen als verdachten van betrokkenheid bij de liquidatie van Willem Endstra reisden dagen voor de moord op Mieremet Thailand in en dagen daarna weer uit. Rechter Mildner: "Maar ja, zij hebben andere voorletters."

De Rus Namik Abbasov die Endstra waarschijnlijk heeft vermoord reisde kort voor de liquidatie van John Mieremet vanuit Moskou naar Thailand. Daags na de moord vertrok hij weer. Hij vloog ook geregeld naar Turkije (waar medeverdachten vandaan komen uit de Endstra-zaak).

Verdachte Ali N. van het voorbereiden van de moord op Endstra beriep zich op zijn zwijgrecht op vragen wat hij in de dagen rond de moord op Mieremet in Thailand deed. Hij belde vanuit Thailand ook met zijn neef Özgür C., zijn belangrijkste medeverdachte van betrokkenheid bij de moord op Endstra.

14:46 vrijdag 7 september 2018

Rechter Mildner gaat verder met de stukken over de hervatting van het onderzoek in 2011, toen de recherche verbanden zag tussen de liquidatie van John Mieremet en de liquidatie van Willem Endstra.

14:26 vrijdag 7 september 2018

Bij de onderzoeksrechter van liquidatiezaak Passage tegen zijn medeverdachten noemde Holleeder de verklaringen van Q5 in 2010, toen hij daarover in De Telegraaf had gelezen, 'knip en plakwerk van John van den Heuvel'.

Dino Soerel heeft eerder ontkend dat hij Holleeder na eind 2003 nog heeft gezien in de Baja Beach Club, anders dan Holleeder nu zegt, houdt de rechter hem voor. Holleeder: "Een datum kan ik niet geven. Dat kan ik eigenlijk met niks. Zo leef ik nu eenmaal."

Soerel vond de verklaringen van Q5 het amper waard om op te reageren, zei hij in het proces Passage. "Het is zo makkelijk van alles te verzinnen. Alles heeft al in de media gestaan."

Ali A. had in de zaak Passage geen goed woord over voor Q5. Hij noemde alles onzin wat Q5 zei en nodigde de rechtbank uit samen op een uitgaansnacht naar de Baja te gaan zodat de rechters zouden ervaren dat het onmogelijk is daar gesprekken op te vangen. Hij zei Holleeder nooit in de Baja te hebben gezien.

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld anp

14:18 vrijdag 7 september 2018

Q5 zegt dat Holleeder en Soerel 'in elkaars oor' schreeuwden en dat het duidelijk was dat het besluit vier mensen om te leggen van hen was. "Soerel leek de machtigste. Er werden namen genoemd van Hingst, Kees en Thomas. Ali Akgün zat te knikken. Hij leek zich in the inner circle van Holleeder en Soerel te begeven. Ali leek de mensen te hebben om het uit te voeren."

De groep bestond uit voornoemde criminelen en 'Turken rond Ali en portiers'. Na de liquidaties bevestigde een contact van Dino Soerel aan Q5 'dat wat' hij of zij 'had opgevangen over de slachtoffers'.

Volgens Q5 'kon Willem (Holleeder) jaloers worden om de aandacht die Dino kreeg'. "Willem drinkt zomaar twintig biertjes en wordt dan heel luidruchtig." Holleeder: 'Wat ik altijd doe: de eerste drie drink ik op en de rest zet ik weg. Zeker als ik nog ga rijden."

Q5 zegt ook te hebben gehoord dat 'negatief werd gesproken over John Mieremet, omdat die de erfenis van Sam klepper had ingepikt en zijn vrouw op straat had gezet'.

Over de malafide advocaat Evert Hingst werd volgens Q5 in de club gezegd dat het verbazingwekkend was dat 'Hingst zo snel weer vrij was nadat hij was gepakt met vuurwapens'. (In de onderwereld rijst dan altijd al snel het idee dat iemand met de politie praat en als tegenprestatie snel wordt vrijgelaten.)

Sporenonderzoek rond het stoffelijk overschot van ex-advocaat Evert Hingst na de liquidatie in 2005.Beeld anp

14:14 vrijdag 7 september 2018

De anonieme bedreigde getuige Q5, een medewerker van de Baja Beach Club in Rotterdam, heeft gezegd dat hij of zij Dino Soerel, Willem Holleeder en Ali Akgün (inmiddels geliquideerd) 'van gezicht kende'.

Volgens Q5 kwamen de drie in 2005 een paar keer per maand in de club en ook in twee andere Rotterdamse clubs. Soerel en Holleeder zeiden volgens Q5 dat 'er mensen aan moesten' en dat Ali Akgün knikte.

Q5 zegt meer dan eens op verschillende avonden van Holleeder én Soerel te hebben gehoord: 'Die gaat eraan, die pak ik'. Holleeder: "Dat zeg ik wel eens als ik een leuk meissie zie, 'Die gaat eraan, die pak ik'. Ik ben niet zo'n Baja-ganger, het is me veel te laat. Verder kén ik hier niks mee."

Holleeder beklaagt zich dat hij bij een anonieme bedreigde getuige niet kan controleren wat die precies heeft gezegd en vanuit welke achtergrond. "Ze knippen er stukjes af." Ali Akgün 'moest hij niet' en 'hij mij niet'.

Holleeder is 'misschien twee, drie keer in de Baja geweest'. "Voor mij is dat te laat. Het is net zoals in Amsterdam in een club zoals The News (in de Leidsebuurt). Dat is alleen maar gezeik met dronken mensen, doorgesnoven. Ik ben de hele dag overal en nergens en heb echt niet alles onthouden. Ik zal Soerel heus een keertje in de Baja hebben gezien, maar niet vaak."

In een afgeluisterd telefoongesprek tussen crimineel Danny K. en ex-topvechter Dick Vrij gaat het in januari 2006 over 'Foef' (Soerel) en 'Hollie' (Holleeder) die 'er waren'. (Twee dagen voordat Holleeder op 30 januari 2006 zou worden aangehouden.)

Rechter Mildner: "U zegt: 'Als ik nou zou weten wie Q5 is, kan ik weten wat motieven kunnen zijn over mij te liegen', toch?" Holleeder: "Ik weet niet wie het is en kan me er geen beeld bij vormen. Dan vraag ik me af: 'Waarom zegt iemand dit?' Ik ga toch niet met Dino Soerel in een club over zoiets praten? De politie kan altijd om je heen staan."

14:07 vrijdag 7 september 2018

De in de zomer van 2017 in Amsterdam doodgeschoten Pieter Hoovers vertelde de politie dat hij Ferry de Kok al lang kende. Nadat De Kok was neergeschoten nodigde hij hem uit naar Thailand te komen. Later kende hij John Mieremet en De Kok in Thailand. Ze kregen ruzie om een grondtransactie. Hoovers zei te denken dat de oorzaak van de liquidatie van Mieremet 'in Nederland lag'.

Astrid Holleeder heeft gezegd dat haar broer haar had gezegd dat hij Mieremet wilde vermoorden. "Nu gaan er snel veel achter elkaar," zou hij hebben gezegd voordat Evert Hingst, John Mieremet en Kees Houtman in een paar dagen werden doodgeschoten. "Hij wist dat omdat hij daar achter zat."

Holleeder herhaalt dat het allemaal onzin is en dat Astrid 'als advocaat een verhaal in elkaar heeft gezet'. Astrid 'heeft alles uit de dossiers', zoals 'Kolbak', de afpersingszaak van Holleeder. "Ik weet alleen dat ik het niet tegen haar gezegd. Ze ken het overal lezen, want ze haalt bij iedreeen dossiers."

Officier van justitie Sabine Tammes: "Bij wie haalt ze welke dossiers dan? U zegt het zo stellig..." Holleeder: "Ik praat nu eenmaal anders dan u." Tammes: "Dat kunnen we wel stellen, ja." Holleeder: "Ze heeft het Kolbak-dossier, het Goudsnipdossier (over de afwikkeling van de zaak over het Heinekenlosgeld), allerlei dossiers..."

Astrid Holleeder zegt dat haar broer haar vertelde dat 'Stanley een leger heeft' (Stanley Hillis). Ze weet veel omdat ze 'veel met haar broer heeft beleefd'. Holleeder, nu: "Ze heeft helemaal niets met me beleefd. Veel verzonnen, niets beleefd."

Begrafenis van topcrimineel Stanley Hillis (64), hij werd in 2005 in Amsterdam-Oost doodgeschoten.Beeld anp

14:03 vrijdag 7 september 2018

Ferry de Kok zegt over het fotograferen van Holleeder na 2012 dat hij Holleeder nooit heeft gezegd dat hij tegen de politie heeft gezegd dat hij Holleeder verdacht van de moord op Mieremet.

Volgens De Kok wilden sommige Bekende Nederlanders niet met Holleeder op de foto. Sommigen weigerden. "Er zijn ook Bekende Nederlanders die zich achteraf kapot geschrokken zijn."


Ex-topvoetballer en trainer Frank Rijkaard en K1-vechter Badr Hari wilden volgens De Kok eerst niet op de foto, maar deden het toch op De Koks aandringen, omdat die daar een flinke bron van inkomsten in zag. Holleeder: "Badr Hari vond het gewoon gezellig."

In 2005, kort na de liquidatie van John Mieremet, zei zijn vriendin Ria Eelzak dat ze niet zo op de hoogte was van waarmee Mieremet bezig was. Ze zei dat Willem Holleeder na de liquidatie van Mieremet en van Kees Houtman (dezelfde dag) een feestje gaf in The Bulldog aan het Leidseplein.

K1-vechter Badr Hari.Beeld anp
Ex-topvoetballer en trainer Frank Rijkaard.Beeld anp

13:56 vrijdag 7 september 2018

Ferry de Kok zei dat de mislukte aanslag in 2002 op Mieremet door Peter 'Pjotr' R. was gepleegd. Pieter Hoovers had nog steeds veel contacten in Amsterdam en verhuurde in Thailand scooters zoals de scooter waarop de daders na de liquidatie van Mieremet vluchtten.

Ferry de Kok had nog met Willem Endstra en John Mieremet gegeten en 'Endstra kon de rekening niet eens betalen'. Holleeder: "(Broer) Haico kan in elk geval nu nog wel de rekeningen betalen. Niet alleen van het eten."

Ferry de Kok zei kort na de liquidatie tegen de politie dat hij Holleeder en de mensen om hem heen zou doodschieten als hij de kans kreeg. Holleeder 'heeft allemaal Turkies om zich heen."

Op 12 december 2005 wijst Ferry de Kok naar Holleeder als opdrachtgever van de moord op Mieremet was en dat Pieter Hoovers daar bij betrokken was.

In 2008 zegt De Kok heel andere dingen. Peter 'Pjotr' R. heeft níet geschoten op Mieremet in 2002. "Ik heb de dingen gezegd die de politie wilde horen om het lichaam van John snel naar Nederland te krijgen."

Holleeder vindt hij 'een nare kankerhond'. Jaren later zal hij Holleeder 'een bloedgezellige gozer' noemen. Holleeder lacht hard. "Dát is wél waar, há." De politie vindt het lastig dat Ferry de Kok zo draait.

Op 13 oktober 2015 is De Kok opnieuw gehoord in Holleeders zaak. Hij zegt dat hij nooit een naam heeft gehoord in verband met de aanslag en alleen de politie 'naar de bek praat'.

"Het was de politie die over Stanley Hillis en Willem Holleeder begon." Rechter Mildner vraagt zich af waarom Holleeder 'uitgerekend' Ferry de Kok foto's van hem liet maken nadat hij in 2012 was vrijgekomen.

Holleeder: "Ik reed op de gracht en ineens reden Ferry en Edwin Smulders (ook een paparazzo) naast me. Ik vroeg ze geen foto's te maken tot degene met wie ik was weg was. Dat heeft hij gerespecteerd. Ik dacht: dan doe ik het zo. Ik laat hem foto's maken en dan ben ik overal van af."

13:48 vrijdag 7 september 2018

Rechter Benedicte Mildner behandelt de liquidatie van John Mieremet op 2 november 2005 rond 10.45 uur op zijn vakantiepark in aanbouw in de Thaise sekstoeristenplaats Pattaya.

Een man schiet hem in zijn kantoor in buik en achterhoofd en hij sterft aan hersenletsel. De zwart geklede dader stapt achterop een motor waarop de bestuurder klaar zit. Hij stopt zijn vuurwapen in een tas en de motor rijdt weg.

Mieremet had via de Amsterdammer Pieter Hoovers (onlangs geliquideerd in een woning aan de Ceintuurbaan in De Pijp) zijn nieuwe, Thaise vriendin leren kennen. Zij zag de daders vluchten vanuit haar auto. Volgens haar waren het twee Thai. Ze had ze eerder in de buurt zien staan zonder helm.

Rechter Mildner: "Kende u Pieter Hoovers? Uit De Jordaan, of uit het circuit?" Holleeder: "Nee, ik ken hem niet."

De beheerder van het huisjespark in aanbouw en zijn vrouw waren getuigen. De vrouw hoorde de man eerste vragen: 'Who is John?" Hij schoot Mieremet eerst in zijn buik en gaf hem daarna het genadeschot door zijn hoofd. Volgens haar was de schutter 'een buitenlander, géén Thai."

De eigenaar van een eettentje in de buurt zag de twee mannen beiden in het zwart gekleed, met een motor. Ze aten wat bij hem. Ze wisselden geen woord, de bijrijder hielp zijn helm op en nam maar één hap. De bestuurder was volgens hem klein, de bijrijder groter. Ze werden gebeld en gingen haastig weg. De man achterop de motor was volgens hem 'geen Thai' maar eerder 'een Israëliër of een Indiër.

Het onderzoek kwam stil te liggen, maar werd in 2011 weer heropend naar aanleiding van informatie uit het onderzoek naar de liquidatie van Willem Endstra in mei 2004 (anderhalf jaar voor de moord op Mieremet).

Schutter Namik Abbasov die Endstra waarschijnlijk heeft vermoord (en inmiddels is overleden) was in die periode in Thailand, net zoals overigens zijn medeverdachte Ali N. uit het Endstra-onderzoek.

Volgens vriend Ferry de Kok (inmiddels paparazzo-fotograaf) van Mieremet sprak de in Thailand woonachtige Pieter Hoovers slecht over Mieremet. Hoovers had volgens De Kok contact met Holleeder. Holleeder: "Onzin, ik ken die man niet."

Volgens De Kok waren Mieremet en hij 'er niet rouwig om' dat Evert Hingst op 31 oktober 2005 in Amsterdam-Zuid was vermoord. Volgens De Kok was Hingst vermoord omdat 'de groep van Holleeder opruiming houdt'. Hij voorspelde dat 'er nog meer zullen volgen' en dat de groep geleid door Holleeder 'overal achter zat'.

13:46 vrijdag 7 september 2018

Bij de hervatting van de zitting na de lunchpauze stelt rechtbankvoorzitter Frank Wieland vast dat de publieke tribune 'voor het eerst leeg is' afgezien van journalisten. Holleeder balt beide vuisten in de lucht. "We hebben het voor elkaar, voorzitter! Ligt het aan mij of aan u?!"

13:43 vrijdag 7 september 2018

Officier van justitie Lars Stempher heeft nog wat vragen. "U zegt dat u bij het woonadres van uw moeder een bom had zien hangen. Wat heeft u toen gedaan?

Holleeder: 'Ik heb gedacht naar de politie te gaan, maar dat is niet mijn ding. Ik zag het hangen toen ik de was kwam brengen, op zondag. Ik dacht: 'Hè?' Het hing aan een draadje. Later zag ik dat het weg was. Daarna was het weer terug, maar uiteindelijk heb ik het niet meer gezien."

Stempher: "Heeft u uw moeder gewaarschuwd?" Holleeder: "Ik heb niet gepraat over een bom, maar ik heb wel gezegd: 'Daar hangt een raar ding'."

Stempher: "Laat me proberen me in u te verplaatsen.." Holleeder: "Doet u dat eens..." Stempher: "U weet dat er dreiging kan zijn op uw leven omdat u voor Endstra werkt. U ziet iets geks hangen en denkt: 'Een gek ding'. Dan denk ik dat ik mensen zou waarschuwen. Uw moeder heeft buren, er wordt post gebracht, uw moeder loopt in en uit..."

Holleeder: "Nu weet ik dat het een bom was. Nu dacht ik dat wel, maar ik wist het niet zeker. Als ik toen zeker had geweten dat het een bom was, had ik iedereen wel gezegd: 'Ga weg'. Weet u wat het is, meneer? Als je op dat soort dingen gaat letten, ben je de hele dag bezig. Er staat altijd wel ergens iemand verdacht.. Ik heb gedacht: 'Ik hou het in de gaten' en ineens was het weg."

Holleeder: "Ik leef zoals ik ben. Ik kijk of iets wat is, of het wat wordt... Als ik zeker had geweten dat het een bom was, had ik mijn moeder daar wel weggehaald.. Maar ik wist het niet zeker."

13:38 vrijdag 7 september 2018

Rechter Mildner snijdt 'het hoofdstukje' aan dat Holleeder en Mieremet elkaar na 2002 'wilden vermoorden'.

Mildner: "Uw zus Astrid heeft gezegd dat u haar vertelde dat u het op Mieremet had voorzien." Holleeder: "Is niet waar. Heb ik niet met haar besproken."

Willem Endstra zei dat 'Mieremet nog vrolijk rond liep maar dat Holleeder hem kapot zou gaan schieten'. Een criminele getuige zegt dat Mieremet in een gepantserde auto reed uit angst voor Holleeder. Holleeder: "Ze (Sam Klapper en John Mieremet) reden altijd al in gepantserde auto's."

Een hele trits criminelen hebben gezegd dat Mieremet en Holleeder elkaar wilden (laten) vermoorden. Mieremets toenmalige vriend Ferry de Kok zei dat Mieremet 'elke dag vuur spoog over Holleeder'.

Er was een verhaal over een bom die onder de scooter van Holleeder zou worden geplaatst.

Holleeder: "Ik heb gehoord dat Mieremet me wilde laten vermoorden. Het heeft geen zin je tegen iemand te verdedigen. Ik verdedig me in zijn totaliteit. De kogel kan ook van de andere kant komen. Vanaf 1996 (de eerste aanslag op Cor van Hout) ben ik mijn beveiliging gaan perfectioneren.

Bij Holleeders moeder Stien hing op enig moment een bom. Holleeder: "Dat heb ik zelf gezien."

Kroongetuige Peter la Serpe zegt van huurmoordenaar Jesse R. te hebben gehoord dat Mieremet aan R. had gevraagd om Holleeder te vermoorden. Jesse R. zei toen naar Holleeder te zijn gegaan en de opdracht aan nam om Mieremet te vermoorden." Holleeder: "Ik heb niets met Jesse R. en Mieremet heeft R. echt niet nodig om mij te vermoorden."

Thomas van der Bijl, oud manusje van alles van Cor van Hout, heeft enkele jaren voor hij werd geliquideerd gezegd dat Holleeder volgens Cor van Hout de moord op Mieremet wilden plegen.

Holleeder: "Thomas heeft zo veel gezegd." Hij geeft een lange reeks voorbeelden van dingen die Van der Bijl over hem heeft gezegd die niet kloppen. Holleeder 'wil niet speculeren' over motieven van andere criminelen om Mieremet te laten liquideren.

Volgens misdaadjournalist Peter R. de Vries zei Cor van Hout hem desgevraagd dat hij Mieremet niet zou laten doodschieten uit wraak voor de aanslagen die in opdracht van Mieremet op hem waren gepleegd. Van Hout zei dat hij geen mensen wilde laten doodschieten. "Die grens ga ik niet over."

Cor van Hout zei volgens een getuige 'opgelucht' te zijn dat Mieremet in een toevallige ontmoeting had gezegd hem niet meer te willen doodschieten. Holleeder: "Opgelucht, opgelucht... Corwas in zijn hele leven nooit opgelucht. Dit zou vroeg of laat worden beslecht natuurlijk."

Misdaadverslaggever Peter R. de Vries werd gehoord door de rechtbank.Beeld anp

13:33 vrijdag 7 september 2018

Rechter Mildner hervat de zitting en haalt verklaringen van zussen Astrid en Sonja aan. Ze zeggen dat Holleeder geregeld had dat John Mieremet moest worden doodgeschoten. Holleeder: "Absoluut niet waar." Dat Holleeder via Sonja aan Cor van Hout had gevraagd mee te betalen aan de liquidatie van Mieremet 'is ook niet waar'.

John Mieremet legde op 14 maart 2005 een verklaring af bij de politie waarin hij zei dat Stanley Hillis, Dino Soerel en Willem Holleeder hem hadden laten neerschieten in 2002 en dat Peter 'Pjotr' R. en 'Puntje' er ook bij betrokken waren.

Mieremet heeft op enig moment aan Holleeder gevraagd of hij achter de aanslag in 2002 had gezeten. Holleeder: "Ik heb gezegd van niet. Maar ik zou dat ook denken als ik hem was, want Mieremet wilde geld van Endstra en ik was toen met Endstra."

In wegrestaurant De Lucht aan de A2 bij Den Bosch zou zijn toenmalige vriendin in het bijzijn van Holleeder 'en twee Joegos' begin 2002 'bibberend' een papiertje aan Mieremets vriendin Ria Eelzak gaf waarop een enorm bedrag stond dat Mieremet volgens haar nog aan Sandra moest betalen. Holleeder: "Sandra bibbert niet als ze geld krijgt." Het ging om negentig miljoen.

13:30 vrijdag 7 september 2018

De blog is onderbroken door een internetstoring. De updates worden vanaf nu weer bijgewerkt en hervat.

11:20 vrijdag 7 september 2018

Holleeder: "Mieremet heeft dit verhaal over die aanslag gebruikt om geld te vragen van Endstra. Die zou dan toch gezegd hebben: 'Lul niet, ik heb je nog gewaarschuwd'. Toen Endstra later bij Mieremet kwam, kreeg ie wapens op zich gericht. Als Endstra Mieremet echt had gewaarschuwd, zouden ze toen toch meteen hebben gezegd: 'Kom binnen'."

Volgens Holleeder hadden Mieremet en Endstra uiteindelijk afgesproken samen te werken om Holleeder als zondebok te bestempelen om de aandacht van zichzelf af te leiden.

Holleeder heeft het verslag bij zich van de bespreking die Mieremet met justitie voerde waarin hij Holleeder wilde zwartmaken. Holleeder: "Dezelfde punten die hij toen met justitie besprak, wat niet tot een deal kwam, kwamen later terug in die achterbankgesprekken van Endstra."

Holleeder ziet één groot vooropgezet plan om hem van alles de schuld te geven.

11:15 vrijdag 7 september 2018

Holleeders zussen en misdaadjournalist Peter R. de Vries hebben verteld dat Holleeder tevoren aan Cor van Hout had gevraagd of die 'wilde meedoen' (betalen) met de liquidatie van Cor van Hout.

Peter de Vries zegt dat 'Cor er wel wat voldoening uit haalde dat Holleeder met Mieremet was gegaan en daarna problemen had'. Hij moest het zelf maar uitzoeken.

Holleeder: "Met andere woorden: om Mieremet iets aan te doen had ik Cor nodig?! Ik had een half miljoen betaald alleen maar om het op te lossen! Pff. Het is moeilijk jezelf te verdedigen als mensen een spelletje spelen."

Vastgoedmagnaat Willem Endstra heeft gezegd dat Holleeder hem tevoren had gezegd dat hij Mieremet ging laten neerschieten. Endstra zou nog geprobeerd hebben Mieremet via zijn zoon te waarschuwen, maar het was al te laat.

Zoon Barry Mieremet bevestigt dat Endstra hem heeft gewaarschuwd. Endstra had daar bij gezegd dat hij het niet aan Holleeder mocht vertellen. Holleeder: "Onzin. Willem Endstra heeft helemaal niemand gewaarschuwd. Hij liegt."

Getuige Edgar van Lent zegt van Barry te hebben gehoord dat die was gewaarschuwd over de aanslag.

11:10 vrijdag 7 september 2018

Rechter Mildner haalt 'anonieme getuige D' aan die heeft gezegd dat hij bij de Hells Angels had gehoord dat Holleeder de opdracht had gegeven John Mieremet te vermoorden. De schutter zou uit het buitenland komen.

"U heeft in elk geval over de Hells Angels gezegd dat u daar wel kwam, maar dat u daar niet over de moord op Mieremet heeft gesproken."

Holleeder: "Hij zegt ook dat het in het clubhuis was (aan de Amsterdamse H.J.E. Wenckebachweg). Dat clubhuis werd afgeluisterd, dat wist iedereen, dus het is sowieso niet waar."

Advocaat Sander Janssen haalt een verklaring van 'D' aan bij de onderzoeksrechter waarin hij verteld dat hij over dat moordplan had gehoord van Harrie Stoeltie (de werkelijke leider achter de schermen van de Amsterdamse Hells Angels toen).

Janssen haalt allerlei uitspraken aan. "Hij concludéért dus dat Holleeder zo'n plan had."

De rechter vraagt of Holleeder een idee heeft wie die eerste aanslag in 2002 op Mieremet heeft laten plegen. "Hij had zó veel vijanden.. Het ken iedereen geweest zijn. Mieremet wist het zelf ook niet, want hij is het aan (leider van de 'Joegomaffia') Jocic gaan vragen."

11:01 vrijdag 7 september 2018

Misdaadjournalist Bas van Hout zei in 2016 dat de 11 miljoen Duitse Mark die John Mieremet had betaald om van de Joegoslaven af te komen (die na een oude drugsdiefstal een boete had opgelegd) via Holleeder werden betaald, maar dat Holleeder het geld in eigen zak had gestoken.

Dat zei Van Hout te weten van alle betrokkenen. "Ik heb Bas van Hout niet gezegd dat ik Mieremets geld heb ingepikt. Mieremet zegt dit, Mieremet zegt dat... Natuurlijk zegt ('Joegobaas') Jotsa Jocic tegen Van Hout dat hij dat geld van Mieremet nooit heeft gehad," zegt Holleeder.

"Kijk, weet u wat het is? Bas van Hout heeft het opgeschreven. 'Van horen zeggen liegt men veel', is het oude gezegde van Sam Klepper. Ongeacht wat Bas van Hout denkt wat-ie weet.. Het is niet zo."

Officier van justitie Sabine Tammes: "In uw (eerder ingebrachte) aantekeningen schrijft u: 'Bedreigt Mieremet. Mier 11 miljoen D-Mark betaald aan mij en Dino en Ouwe. Wat bedoelt u daarmee? Het lijkt een ondersteuning van het verhaal dat u die 11 miljoen heeft geïncasseerd om u in te kopen bij Stanley Hillis.."

Holleeder: "Me in te kopen? Hahaha. Hier heb je 11 miljoen, mag ik dan een broodje met je eten? Schei uit.."

10:56 vrijdag 7 september 2018

Over de aanloop naar de eerste aanslag in 2002 zei Ferry de Kok eind 2005 (nadat Mieremet was vermoord): "Die Holleeder is met iedereen bezig. Hij heeft Sam (Klepper) doodgeschoten, Jan (Femer) doodgeschoten..." Hij noemde nog meer namen. Het was Holleeders 'bedoeling Mieremet te pakken', zegt De Kok dan.

Rechter Mildner memoreert dat De Kok dat van Mieremet had gehoord'. Holleeder: "Juist. Mieremet is degene die al die verhalen vertelt, en niemand anders. Dat zijn de spelletjes die Sam Klepper en John Mieremet altijd hebben gespeeld."

10:51 vrijdag 7 september 2018

In de periode rond de eerste aanslag op Mieremet in 2002 was Holleeder van allerlei kanten gewaarschuwd dat John Mieremet steeds riep dat hij Holleeder zou 'pakken'.

Holleeder, nu, Holleederiaans: "Ik ken Mieremet van haver tot gort. Als hij dat zegt, zal hij dat wel willen, maar je weet nooit of het waar is. Het maakt niet uit. Je hoeft je alleen maar te beveiligen voor dingen die je niet weet. Ik ben ook nooit bewapend geweest, want het hep geen zin."

Officier van justitie Lars Stempher wijst erop dat het niet klopt dat Holleeder nooit een wapen had en geeft een voorbeeld van het tegendeel. Holleeder, bokkig: "Ik pak mijn weegschaaltje er maar weer bij... (Hij vindt dat justitie al zijn woorden overdreven op een goudschaaltje weegt).

"Holleeder kende de eerder genoemde neef van Sam Klepper, Sjors Kool, wel, die zei dat Holleeder hem na de eerste aanslag weghield van Mieremet. "Hij komt uit de Jordaan, hè, ik ken hem."

10:42 vrijdag 7 september 2018

Holleeder zegt dat hij Ferry de Kok in de jaren-nul niet goed kende. Hij zag hem wel eens, 'maar ik ben zestig en ik ken iedereen en praat met iedereen'.

Nadat Holleeder in 2012 was vrijgekomen na zijn celstraf voor afpersingen, hebben (toen inmiddels tot paparazzo bekeerde) De Kok en Holleeder 'wat foto's gemaakt'. (Dat is nogal een understatement, want de twee waren tijden héél vaak samen. De Kok werd Holleeders huisfotograaf.)

Holleeder zegt dat hij die eerste foto's alleen wilde zodat 'het gezeur zou stoppen' waarin iedereen op hem joeg. "Met één foto van Ferry die ik Peter R. de Vries heb gegund, hoopte ik dat het over zou zijn. Dan is de smaak eraf."

Ferry de Kok heeft verteld dat de smaak er helemaal niet af ging en dat hij heel veel foto's van Holleeder heeft gemaakt (wat aantoonbaar waar is, internet staat er vol mee.)

Holleeder: "We trokken wel vaker op, maar dat hing er van af." Rechter Mildner, over Holleeders band met de oude vriend van John Mieremet: "Heeft u met meneer De Kok ooit over het verleden (met John Mieremet) gesproken?" Holleeder: "Over Mieremet hebben we het nooit gehad."

10:32 vrijdag 7 september 2018

Mieremet zou na de aanslag tegen getuige Edgar van Lent hebben gezegd dat hij de schutter had herkend als 'Pjotr': Peter R.

Ook Mieremets toenmalige manusje van alles en bodyguard Ferry de Kok wees Pjotr kort na de uiteindelijke liquidatie van Mieremet in 2005 aan als de schutter die op de Keizersgracht al had geprobeerd Mieremet dood te schieten.

Hij noemde hem 'het mannetje van (de beruchte crimineel) Stanley Hillis dat 'er op los knalde'. Later trok De Kok die verklaring in.

Peter 'Pjotr' R. speelt al decennia rollen in de Amsterdamse onderwereld. Eind 2015 overleefde hij een poging tot liquidatie in Diemen, bij de flat van zijn moeder.
R. werd lang beschouwd als 'de geweldsman' van de in 2011 geliquideerde Stanley Hillis.

10:29 vrijdag 7 september 2018

Holleeder herhaalt dat Astrid haar verhaal heeft opgehangen uit financieel gewin. "Ze heeft tegen mij altijd gezegd dat ik een boek moest schrijven. Iedereen die ooit een boek over mij heeft geschreven, heeft daar goed aan verdiend. Ze heeft dat boek nu zelf geschreven. Dat heeft ze niet toevallig even geschreven hè, dat was een vooropgezet plan."

Officier van justitie Sabine Tammes: "Zij zag in een glazen bol dat het boek een eclatant succes zou worden?" Holleeder: "Heb je daar een glazen bol voor nodig, huh?!"

Holleeder zet weer, met verheven stem uiteen, hoe zijn zussen fors geld hebben verdiend door een regeling over de criminele nalatenschap van Cor van Hout en door Astrids boeken.

Holleeder: "Ze hep nu dat geld van Van Hout, ze hep mijn geld en ze geeft dat geld van dat boek. Wanneer gaan we het daar eens uitgebreider over hebben, over die deal over de opbrengsten van de Heinekenontvoering?"

Rechter Mildner: "Misschien kunt u, advocaat Janssen, daar een voorstel over doen?" Janssen: "Dat wil ik met plezier doen."

10:23 vrijdag 7 september 2018

Advocaat Sander Jansen: "De getuige reflecteert dertien jaar nadien onder invloed van van alles en nog wat op wat toen is gebeurd. Dat mechanisme komen we vaker tegen."

Zijn toenmalige vriendin Sandra den Hartog zegt dat Holleeder na de mislukte aanslag op Mieremet tierend en vloekend thuis kwam, klagend dat het 'zo goed was voorbereid'. Hij zou een handgebaar hebben gemaakt waarmee je een vuurwapen verbeeldt.

Uit alles bleek volgens haar dat Holleeder de aanslag op Mieremet had georganiseerd. Holleeder: "Ik heb het hier al eerder gezegd: dat verhaal van Sandra is in elkaar gezet door (zus) Astrid. Het slaat helemaal nergens op."

Zus Astrid Holleeder zegt dat Holleeder na de eerste aanslag naar Mieremets familie was gegaan 'om een cover op te houden'. Holleeder zou Mieremet in die tijd geregeld 'een kankerhond' hebben genoemd en hebben gezegd dat hij hem zou laten vermoorden.

Holleeder: "Pertinent niet waar, ik kan het wel honderd keer zeggen. Ik vind het een schande dat een advocaat dit zomaar kan zeggen. Een kwalijke zaak."

10:20 vrijdag 7 september 2018

Mieremets vriendin Ria Eelzak belde Willem Holleeder op 1 maart toen Mieremet naar het gevangenisziekenhuis in Scheveningen zou worden gebracht.

Holleeder, nu: "Dat kon natuurlijk niet. Hij kon daar wel heen, maar moest niet als een gedetineerde worden behandeld. Dan verlies je al je privileges en mag je maar één keer per week bezoek krijgen. Ria moest hem de hele dag kunnen zien als ze dat wilde."

Mieremet verkaste uiteindelijk vanuit het 'penitentiair' ziekenhuis ('het pen') naar ziekenhuizen in het buitenland.

Een getuige uit het criminele milieu zegt dat Holleeder ervoor zorgde dat hij (getuige) niet bij Mieremet kon komen voor bezoek. Hij sprak Mieremet pas weer toen Mieremet in België was.

Holleeder: "Slaat nergens op. Misschien wilde Mieremet hem zelf niet zien. Ik zou niet weten wat voor reden ik zou moeten hebben om te voorkomen dat hij bij Mieremet mocht komen."

De getuige vertelde dat in 2015, toen hij er al van overtuigd was dat Holleeder achter de twee aanslagen op Mieremet zat. De getuige is een neef van de in 2000 geliquideerde Sam Klepper.

10:13 vrijdag 7 september 2018

Mieremet werd al snel uit het ziekenhuis overgebracht naar het gevangenisziekenhuis in Scheveningen. Hij zei in eerste verhoren geen idee te hebben gehad waar de aanslag vandaan kwam, want na de liquidaties van zijn misdaadcompagnon Sam Klepper in 2000 en de crimineel Jan Femer kort daarvoor 'waren de spanningen weg'.

Holleeder: "Mieremet heeft altijd een achterliggend doel met wat hij zegt. Het is maar net wat-ie op dat moment denkt."

Holleeder had Mieremet in de ochtend voor de aanslag nog gesproken. Die had toen volgens Holleeder gezegd dat hij in België zou blijven, waar hij toen in een villa woonde net over de grens, en dat hij wel zou bellen als hij weer naar Amsterdam zou komen.

10:12 vrijdag 7 september 2018

Brandweerman Tony van Eunen (die later zelfmoord zou plegen), die bevriend was met Mieremet, had hem naar Hingst gebracht. Hij wachtte in zijn auto op de brug, maar zei nadien niets te hebben gezien of gehoord tot de politie de gracht afzette.

Evert Hingst was toentertijd 'fiscaal raadsman' van Mieremet. De korte afspraak was om 13 uur. Vriendin Ria Eelzak van Mieremet werd door de politie gebeld na de moordpoging. Ze vroeg of hij nog leefde. Toen dat werd bevestigd, zou ze 'jammer' hebben gezegd.

Holleeder, nu: "Ik had niet de indruk dat ze het jammer vond dat Mieremet nog leefde."

10:09 vrijdag 7 september 2018

Die liquidatiepoging op John Mieremet mislukte. Het rechercheonderzoek 'leidde toentertijd tot weinig' en is 'weer opgepakt nadat de zussen Astrid en Sonja Holleeder verklaringen waren gaan afleggen.

Holleeder wordt de 'uitlokking' van die moordpoging verweten. Op Mieremet werden acht kogels afgeschoten. Maar twee waren raak: in zijn onderrug en been.

Holleeder zou de onbekend gebleven daders hebben geïnstrueerd. Holleeder: "Dat is allemaal niet gebeurd. Ik heb er niks mee te maken."

De aanslag was op de Keizersgracht tussen de Vijzelstraat en de Reguliersgracht voor het kantoor waar de malafide advocaat Evert Hingst resideerde (zelf op 31 oktober 2005 geliquieerd).

De bijrijder van een motor, donker getint, schoot op Mieremet nadat die het kantoor had verlaten. Mieremet moet zijn geobserveerd vanuit een wit busje. Mieremet werd neergeschoten met een Walther P5, een semi-automatisch pistool.

10:04 vrijdag 7 september 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting. 'Oudste rechter' Benedicte Mildner zal met Holleeder dossier 'Fazant' bespreken, over de aanslag op rivaal John Mieremet op 26 februari 2002 op de Keizersgracht.

07:56 vrijdag 7 september 2018

Op zittingsdag 33 begint de rechtbank in de veelvoudige liquidatiezaak tegen Willem Holleeder aan het derde deeldossier. Dat gaat over John Mieremet, met wie Holleeder een tijdje intensief optrok, maar die hij meestal als een levensgevaarlijke rivaal zag.

Op Mieremet zijn twee aanslagen gepleegd. Op 26 februari 2002 werd hij neergeschoten op de Keizersgracht, na een afspraak op het advocatenkantoor waar de gevallen, malafide advocaat Evert Hingst werkte. Op 2 november 2005 werd hij vermoord in zijn kantoor op het vakantiepark in aanbouw in het Thaise sekstoeristenoord Pattaya.

Waar Holleeder over de tot nu behandelde liquidaties van mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout en de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra heeft gezegd dat niet hij maar Mieremet daartoe de opdracht zal hebben gegeven, kan hij dat in dit dossier lastig volhouden.

Mieremet zelf beschuldigde 'onderwereldbankier' Willem Endstra en diens 'bewaker' Holleeder in de laatste jaren van zijn leven openlijk van die eerste aanslag. Hij verhuisde vanuit zijn zwaarbeveiligde villa in België naar Thailand omdat hij vreesde dat de klus anders alsnog zou worden geklaard. Achteraf bezien ten onrechte waande hij zich veiliger daar in Azië, waar hij het aanlegde met een lokale vriendin (zijn Nederlandse partner was in Nederland achtergebleven).

Saillant is dat één van de Turkse Alkmaarders die justitie er van verdenkt in opdracht van Holleeder betrokken te zijn geweest bij de liquidatie van Endstra, Ali N., volgens de aanklagers ook een rol lijkt te hebben gespeeld bij de moord op Mieremet. Hij reisde rond die moord voor maar een paar dagen naar Thailand. Wat hij daar precies deed, weet overigens ook justitie niet.

Ook volgende week worden de dossiers over de aanslagen op Mieremet, 'Fazant' en 'Boeddha', nog behandeld.

14:10 donderdag 6 september 2018

Janssen rondt zijn verzoek om opheffing van de voorlopige hechtenis van Holleeder in de zaak Endstra af. Hij ziet volstrekt onvoldoende aanwijzingen dat Holleeder iets te maken heeft met die liquidatie om zijn cliënt voor die zaak langer in de cel te houden.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland kondigt aan dat het openbaar ministerie op 13 september zal reageren. Morgen begint de rechtbank met de dossiers over de aanslagen op John Mieremet.

Lees hier welke vijf moorddossiers bij de zaak Holleeder horen

13:59 donderdag 6 september 2018

Namik Abbasov, die Willem Endstra hoogstwaarschijnlijk heeft doodgeschoten en later zou overlijden, heeft gezegd Holleeder niet te kennen. Tegen een rechercheur deed Abbasov op een luchtplaats in een pauze van een verhoor onverwacht uitspraken over de achtergronden van de liquidatie van Endstra.

De rechercheur 'sprak Engels tegen een niet zo goed Engels sprekende verdachte, die Russisch spreekt', merkt Janssen alvast op. Het proces verbaal dat van het gesprek is opgemaakt.

Dat gezegd hebbende: "Abbasov noemt Donald Groen als opdrachtgever van de moord op Endstra en anderen als betrokkenen bij de uitvoering, maar niet Holleeder. Hij noemt Holleeder alleen later in een ander verband."

Abbasov ontkent in dat gesprek dat hij Endstra heeft doodgeschoten (in weerwil van veel hard technisch bewijs). Janssen: "Ook voor Abbasov geldt helaas dat we hem niet meer kunnen ondervragen, maar hij wist niets dat voor de zaak van Holleeder van belang is."

Janssen: "Zelfs wanneer u in weerwil van de integrale vrijspraak van de verdachten in de zaak over de uitvoering van de liquidatie van Endstra zou willen aannemen dat zij de moord op Endstra hebben gepleegd, kunt u (de rechtbank) de stap naar Willem Holleeder nog niet zetten."

Het bewijs dat Holleeder de opdracht heeft gegeven voor de liquidatie van Willem Endstra, stoelt volgens Janssen vrijwel geheel op de verklaringen van zussen Astrid en Sonja Holleeder en zijn ex-vriendin Sandra. Die vrouwen hebben volgens Janssen weinig concreets verteld over Holleeders beweerde rol bij de liquidatie van Endstra.

Het boek dat Astrid Holleeder schreef over haar broer.Beeld anp

13:49 donderdag 6 september 2018

Hidir Korkmaz benaderde justitie in 2013, omdat hij een deal wilde sluiten. In 2014 bereikten het openbaar Ministerie en Korkmaz 'overeenstemming over zijn getuigenbescherming'.

Janssen zegt dat de verdediging van Holleeder nauwelijks inzicht heeft gekregen in de afspraken over die bescherming (en niet kan beoordelen of hij bijvoorbeeld onrechtmatig is beloond).

Janssen is gepromoveerd op het fenomeen kroongetuigen en heeft van dat onderwerp vrijwel zeker het meeste verstand van iedereen in 'de bunker' vandaag. Hij roept de rechtbank op 'extra kritisch te gaan kijken' naar de overeenkomst tussen justitie en Korkmaz, zoals rechters in het verleden ook deden.

Dat Korkmaz tijdens een bizar visongeluk is overleden, vindt Janssen 'heel jammer'.

De rechtbank in de zaak tegen de uitvoerders van de liquidatie van Endstra heeft zijn verklaringen geheel van tafel geveegd, omdat hij onbetrouwbaar werd bevonden.

Het gerechtshof in de grote liquidatiezaak Passage liet zijn verklaringen onbesproken. Alle rechters die Korkmaz en zijn verklaringen hebben beoordeeld, hebben die verklaringen terzijde geschoven, dus.

Janssen: "Wij zouden heel veel woorden aan Korkmaz kunnen besteden hier, maar we gaan dat niet doen."

Janssen gaat toch summier in op Korkmaz verklaringen. Die gaan vooral over criminele Turkse contacten van hem die allerlei uitspraken zouden hebben gedaan over Holleeder en, in het bijzonder, over diens rol bij de liquidatie van Willem Endstra.

"Het is onmogelijk nog vast te stellen wat hij uit de media heeft gehaald, die al volop over de zaak hadden bericht, en wat hij van derden kan hebben gehoord. Zijn verklaringen kunnen in dit proces geen waarde hebben."

13:36 donderdag 6 september 2018

Janssen wijst er op dat zéér uitvoerig onderzoek geen hard bewijs heeft opgeleverd dat Holleeder in contact stond met de uitvoerders.

Dat zeggen alleen de veelbesproken getuigen, vooral de Turkse drugshandelaar Hidir Korkmaz die in Oost-Europa is overleden tijdens een bizar ongeluk tijdens het vissen.

Een tipgever zei het team Criminele Inlichtingen (zoals de Criminele Inlichtingeneenheid inmiddels heet) dat 'Holleeder de baas was van die groep', maar daar is volgens Janssen geen enkel bewijs voor gevonden.

"U weet hoe een ongelooflijke berg stukken in deze zaak is geproduceerd, en in ál die onderzoeken die er omheen hangen, maar uit niets blijkt concreet dat Holleeder op één moment contact had met leden van deze groep."

Onderzoek op de plaats delict waar vastgoedhandelaar Willem Endstra werd vermoordBeeld anp

13:32 donderdag 6 september 2018

Advocaat Sander Janssen schakelt over naar de daadwerkelijke moord op Willem Endstra op 17 mei 2004 voor zijn hoofdkantoor op de Apollolaan.

Daarvoor is 'een concrete dadergroep' in beeld gekomen, memoreert Janssen, 'een Turkse groepering' waaruit hoofdpersonen ook zijn vervolgd. Overigens werden de belangrijke verdachten Özgür C. en Ali N. door de rechtbank vrijgesproken, al loopt hun zaak nog in hoger beroep.

De Russische schutter Namik Abbasov overleed in zijn cel aan de gevolgen van een hersenbloeding.

12:38 donderdag 6 september 2018

Willem Holleeder zegt, terug van de lunch, desgevraagd dat hij in zijn afpersingsproces 'Kolbak' de naam van de beruchte crimineel Stanley Hillis niet heeft genoemd vanwege de raketinslag in 'de bunker' op de openingsdag van zijn proces in 2007.

Hij suggereert dat Hillis volgens hem die raket had laten afvuren als waarschuwing dat Holleeder niet over hem mocht spreken. "Het zal een waarschuwing zijn geweest dat ik niet moest praten, maar dat zou ik in dat proces sowieso niet doen."

Hillis is in februari 2011 geliquideerd in de Amsterdamse Watergraafsmeer. Nu durft Holleeder zijn naam kennelijk wel te noemen als mogelijke opdrachtgever van de moord op Willem Endstra.

Hij heeft eerder ook al tegen de rechtbank gezegd dat hij nu wél openheid van zaken zal geven nu hem levenslang boven het hoofd hangt.

12:18 donderdag 6 september 2018

Raadsman Janssen haalt het heimelijk opgenomen gesprek aan dat Willem Endstra's broer Haico na de liquidatie van Willem voerde in de villa van John Mieremet in België. Daarin dreigt Mieremet na Willem Endstra ook andere familieleden van Haico te laten doodschieten.

Janssen gaat er van uit dat John Mieremet zou zijn aangehouden voor afpersingen als hij niet was geliquideerd in Thailand in november 2005 (Willem Holleeder werd op 30 januari 2006 gearresteerd). "Welke gevolgen dat dan voor Willem Holleeder zou hebben gehad, zullen we nooit weten."

Behalve Mieremet en bijvoorbeeld de beruchte crimineel Stanley Hillis zijn volgens Janssen meer beruchte criminelen in beeld geweest als figuren voor wie Willem Endstra kort voor zijn liquidatie doodsbang was.

Meerdere criminele getuigen noemen 'Colombianen' die Endstra in de tang zouden hebben gekregen. Janssen: "Endstra had zich in een steeds groter wespennest gestoken. Hij zat met meer criminelen in een zeer problematische situatie."

Tot slot was er nog een conflict tussen Willem Endstra en de Haagse vastgoedhandelaar Harry Pen, waarin met ernstig geweld werd gedreigd. Janssen: "Het is nog weer een verwikkeling die tot grote dreiging leidde en waarover Endstra de politie in zijn gesprekken niets vertelde. Alles schoof hij in de schoenen van Holleeder. Je kan in een zaak als deze, waarin van zoveel kanten dreiging kwam, nu niet gaan zeggen (over Holleeder): 'Jij hebt Endstra destijds afgeperst en dus heb je hem vermoord'. Dat kán in deze zaak echt niet."

11:34 donderdag 6 september 2018

Na de publicatie in De Telegraaf, waardoor Willem Endstra in grote problemen kwam doordat bijvoorbeeld banken geen zaken met hem meer wilden doen, was Endstra in paniek. Hij zat nu zowel klem in de onderwereld als in de bovenwereld.

Schuldeiser Mieremet dreigde bovendien met nog meer onthullingen in de media. Endstra probeerde hem vervolgens rustig te krijgen door Mieremet alsnog miljoenen te betalen.

Dat leidt er niet toe dat het weer rustig wordt rond zijn persoon. Quote publiceert de beruchte foto van Willem Endstra en Willem Holleeder samen op een bankje voor Endstra's kantoor op de Apollolaan.

Endstra maakt een noodsprong en gaat praten met de Criminele Inlichtingeneenheid van de recherche. Die gesprekken vinden plaats op de achterbank van een rondrijdende auto, om afluisteren te voorkomen en observaties door criminelen onmogelijk te maken.

Die 'achterbankgesprekken' waarin Endstra Willem Holleeder zeer uitvoerig beschuldigt van afpersing, waren de basis onder het dossier 'Kolbak' op grond waarvan Holleeder negen jaar celstraf kreeg voor het afpersen van een trits zakenlieden.

Janssen vraagt de rechtbank 'de inhoud van die achterbankgesprekken kritisch te bekijken', omdat Endstra niet het achterste van zijn tong liet zien en alleen in zijn eigen voordeel sprak.

Zo drong hij zijn conflict met Mieremet erg naar de achtergrond, volgens Janssen uit tactische overwegingen.

De besprekingen tussen Endstra en de geheime dienst van de recherche 'nopen tot behoedzaamheid', waarschuwt Janssen. "Dat oordeelde de politie zelf ook in het vijftiende en laatste gesprek."

Janssen: "Onbetwist kunnen we vaststellen dat Endstra in de gesprekken Mieremet uit zijn verhaal laat en Holleeder in zijn plaats zet op allerlei belangrijke plekken."

Het motief van Endstra om Holleeder in de plaats van Mieremet te stellen is volgens Janssen 'alleen maar verklaarbaar doordat Endstra de kant van Mieremet had gekozen'.

Willem Holleeder ziet de 'achterbankgesprekken' van begin tot eind passen 'in de strategie van Mieremet'.

11:13 donderdag 6 september 2018

In de nasleep van de moorden op 'de Driessens' kwam Willem Endstra 'in een spagaat' terecht, vertelde onder anderen crimineel Mink Kok later.

Endstra kreeg van alle kanten problemen met criminele schuldeisers, onder wie overigens ook 'de Joegomaffia' onder leiding van 'Jotsa' Jocic.

John Mieremet, die ook vele miljoenen bij Endstra had belegd, begon zijn fortuin op hoge toon terug te eisen en stormde op enig moment zelfs met een pistool binnen op Endstra's hoofdkantoor aan de Apollolaan in Amsterdam-Zuid.

Als John Mieremet zijn miljoenen niet krijgt, maakt hij in 2002 opmerkelijke manoeuvres. Hij stapt naar officier van justitie Koos Plooij om te polsen of hij een deal met het openbaar ministerie kan krijgen. Dat gaat niet door, omdat Mieremet eisen stelt die Plooij niet zegt te kunnen en willen inwilligen.

Mieremet stapt óók naar misdaadjournalist John van den Heuvel van De Telegraaf. Hij geeft zijn veelbesproken interview waarin hij Willem Endstra 'de bankier van de onderwereld' noemt en Willem Holleeder diens bewaker.

Een criminele getuige over dat interview, dat Endstra ernstig in de problemen bracht: "Als het niet met een pistool lukt, doe je het op die manier." Janssen: "Dat stuk uit De Telgraaf sloeg in als een bom. Ook in de bovenwereld kwam Endstra daardoor volledig klem te zitten."

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld ANP

11:07 donderdag 6 september 2018

Janssen schakelt over op de investering van twintig miljoen euro van Brabantse criminelen Ron Nyqvist en de broers Rob en Eric Driessen bij Willem Endstra.

Endstra begon zich gaandeweg te beklagen dat de broers Driessen niet meer aan hun verplichtingen voldeden. Kort daarna ontplofte een bom onder de auto van Ron Nyqvist. Die brak door heel veel geluk slechts een paar tenen.

Hij ging, finaal doorgesnoven, op jacht naar de broers Driessen, die hij er van verdacht de bom te hebben geplaatst. In hun woning schoot hij de Driessens dood. Daarna wilde hij naar Amsterdam worden gebracht. Waarschijnlijk wilde hij daar Willem Endstra ook vermoorden.

Nyqvist bekende de moorden op de Driessens volledig en zat een celstraf van 20 jaar uit. Nadat hij na tweederde van zijn straf weer uit de gevangenis was, schoot hij zich in een parkeergarage in Amsterdam-West door zijn hoofd.

Van een rol van Willem Endstra bij de moorden op de broers Driessen is niets gebleken. Janssen: "Maar het was wel de tweede keer (na de aanslag op Ronald van Essen) dat in het milieu grote onrust ontstond doordat grof geweld volgde als iemand problemen had over investeringen bij Willem Endstra."

Janssen 'is hier niet om Willem Endstra te bashen', maar Endstra 'had duidelijk zijn wortels in de onderwereld'. Op 22 mei 2001 wordt Willem Endstra in De Telegraaf 'financier van de handel in xtc' genoemd. Hij was daar heel kwaad over.

10:52 donderdag 6 september 2018

De criminele zakenpartner van Ronald van Essen, Ton van Dalen, heeft uitvoerig tegenover de recherche verklaard dat Van Essen en hijzelf vele miljoenen hadden belegd via Endstra, net zoals andere zware criminelen die actief waren in de xtc-productie en -handel.

Van Dalen zei in 2005 dat de in 2000 geliquideerde Sam Klepper 'absoluut achter de aanslag op Van Essen zat'.

Volgens Ton van Dalen en Mink Kok was Willem Holleeder in die tijd tussen Sam Klepper en diens misdaadcompagnon John Mieremet enerzijds en Willem Endstra anderzijds geplaatst om die partijen uit elkaar te houden.

'Achter de schermen' speelde in die tijd ook de 'Joegobaas' Sreten 'Jotsa' Jocic een belangrijke rol, memoreert Janssen.

Voor Janssen 'staat wel min of meer vast' dat Sam Klepper en John Mieremet de aanslag op Ronald van Essen hadden laten plegen. Dat deden zij volgens belangrijke bronnen in en rond het criminele milieu in opdracht van of in samenwerking met Willem Endstra.

Zoon Ricardo van Essen heeft bij de onderzoeksrechter verklaard dat Willem Holleeder in elk geval niet achter de aanslag op zijn vader zat.

Op 1 januari 2001 begon justitie een groot onderzoek naar Willem Endstra en de investeringen van onder anderen xtc-handelaren Ton van Dalen en Ronald van Essen bij hem. Dat onderzoek zou nog jaren slepen maar strandde uiteindelijk.

10:44 donderdag 6 september 2018

Met kerst 1999 werd Ronald van Essen, na een lange celstraf, door zijn hoofd geschoten in zijn auto voor zijn woning in Amsterdam-Zuid. Hij overleefde die poging tot liquidatie en leeft nog altijd – zij het zwaar gehandicapt en in een rolstoel.

Kort na de aanslag belde Willem Endstra voortdurend naar diens zoon Ricardo, omdat Endstra hem per se wilde spreken voordat hij door de politie zou gaan worden verhoord.

Endstra noemde verscheidene andere criminelen die een motief zouden hebben om Van Essen te vermoorden, onder wie Cor van Hout of Jesse R. Ricardo begon Endstra te wantrouwen. Janssen: "Het wekt de indruk dat Endstra in die dagen om hem moverende redenen iemand anders de Zwarte Piet wil toeschuiven."

Ergo: de verdenking van zich wegschuiven dat hij zelf de moordopdracht heeft gegeven. In het criminele milieu en binnen de opsporingsdiensten zijn er sterke vermoedens dat Endstra de aanslag op Van Essen had laten plegen, omdat hij de vele miljoenen niet wilde terugbetalen die Van Essen kort voor de schietpartij was komen terugvorderen.

Ronald van Essen is er zelf stellig van overtuigd dat Endstra de opdracht had gegeven voor de moordaanslag en vecht ook nu nog voor gerechtigheid. Hij eist, voorlopig tevergeefs, in een lang slepende juridische procedure vele miljoenen van de erven-Endstra.

Twee dagen geleden heeft het gerechtshof in die procedure weer een voor Van Essen nadelige beslissing genomen.

Lees ook: Ex-drugshandelaar Ronald van Essen: 'Wraak is mijn motief'

Ronald van EssenBeeld .

10:36 donderdag 6 september 2018

Janssen gaat terug naar het begin van de jaren negentig waarin Willem Endstra tal van investeringen deed met zijn bedrijf Convoy Vastgoed. In die investeringen participeerden grote criminelen voor vele miljoenen.

De recherche deed in die tijd al verscheidene onderzoeken naar de criminelen met wie Endstra samen investeerde. In die onderzoeken kwamen bedrijven van Endstra voortdurend in beeld.

Xtc-handelaren Ronald van Essen en Ton van Dalen investeerden vele miljoenen via Endstra. Een zoon van Van Essen sprak van 'kamers vol geld' dat naar Endstra ging. De drugshandelaren werden wel vervolgd en veroordeeld, maar Endstra niet.

Janssen: "Misschien was dat omdat witwassen toen nog geen afzonderlijk misdrijf was volgens de wet."

10:29 donderdag 6 september 2018

De belangrijkste getuigen tegen Holleeder hebben een belang om hem te beschuldigen. Bovendien zijn getuigen mensen, met een feilbaar geheugen. "Niet iedereen kan even goed scheiden wat hij of zij uit de media heeft vernomen. Niet iedereen is even intelligent. Niet iedereen kan even goed onderscheiden wat eigen wetenschap is en wat diegene van een ander heeft gehoord een hele tijd geleden."

Na deze inleiding begint Janssen aan zijn eigenlijke pleidooi. Dat is opgebouwd uit drie delen. De bespreking van de periode waarin Endstra 'zijn imperium opbouwde', de bespreking van de periode waarin hij tal van conflicten kreeg en de bespreking van de periode na zijn dood.

Janssen benadrukt dat hij het steeds vooral over Willem Endstra zal hebben en niet over David Denneboom die 'de ongelooflijke pech had' naast Endstra te lopen toen die vermoord werd. Denneboom werd in zijn been geraakt. Janssen: "Ik wil op geen enkele manier voorbij gaan aan het leed van de heer Denneboom, maar niemand is er bij gebaat dat ik hem de hele tijd blijf noemen bij elk punt."

10:11 donderdag 6 september 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent zittingsdag 32 en geeft het woord aan advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder. Die deelt zijn voor te dragen stuk uit. Janssen 'garandeert' dat het 'niet primair zijn doel is' in de media te kunnen vertellen dat Holleeder onschuldig is, ook aan de moord op Endstra, maar dat hij de bewijsmiddelen aan de orde wil stellen voor de rechtbank. Het gebrek daaraan, uiteraard.

Janssen bespreekt allereerst 'de complexe dynamiek' die was ontstaan rond de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra in de periode voor zijn dood. "Er was veel meer aan de hand dan dat meneer Endstra was afgeperst en daarna geliquideerd."

Het dossier over de liquidatie van Cor van Hout en het dossier over de moord op Endstra moeten 'in onderling verband en samenhang' worden bezien door de rechtbank, stelt Janssen, omdat dezelfde criminelen hoofdrollen spelen. Endstra had 'enorme bedragen' aangenomen van zware criminelen en kon of wilde die niet meer terugbetalen toen zij daar om vroegen, zodat vele criminelen 'heel ontevreden' waren over Endstra (en een motief hadden om hem te vermoorden).

Janssen zegt de afpersingszaak van Holleeder 'niet over te willen doen', maar stelt dat Holleeder wel ten onrechte onherroepelijk is veroordeeld in die zaak. "We weten uit de geschiedenis van het strafrecht dat niet alle onherroepelijke veroordelingen juist zijn."

De afpersing is heel belangrijk, want voor de stelling dat Holleeder Endstra heeft vermoord is volgens de raadsman weinig bewijs. "We hebben twee dagen gesproken over de afpersing van Endstra en daarna maar kort over de moord en de nasleep daarvan."

Het openbaar Ministerie zal de rechtbank weer vragen alle bewijsmiddelen over de afpersing van Endstra en de uiteindelijke moord 'in onderling verband en samenhang te bezien' zodat het beeld rijst dat Holleeder overal achter zit, maar Janssen vindt dat in dit dossier onterecht.

"Als het Openbaar Ministerie een schot hagel afvuurt op meneer Holleeder, moet u wel bedenken dat al die hagelkogeltjes hard bewijs zijn. Hard bewijs ís hier niet."

08:25 donderdag 6 september 2018

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder vraagt de rechtbank vandaag diens voorlopige hechtenis op te heffen voor de zaak over de liquidatie van Willem Endstra. De behandeling van dat dossier is nu afgerond.

Het betoog zal uren in beslag nemen. Volgens Holleeder en de raadslieden Janssen en Robert Malewicz kan het Openbaar Ministerie niet bewijzen dat hij Endstra heeft laten doodschieten (waarbij de schutter diens zakenpartner David Denneboom in zijn been raakte).

Het is de tactiek die de advocaten ook al toepasten nadat het dossier over de liquidatie van mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout was afgehandeld. Ook toen deden ze een 'opheffingsverzoek' waarin ze de rechters vroegen Holleeder niet voor die specifieke moord te laten vastzitten.

Door dergelijke verzoeken te doen krijgen de raadslieden al tijdens het proces de kans uitgebreid de aangevoerde 'bewijzen' publiekelijk te bestrijden.

De rechtbank wees het verzoek in de zaak Van Hout af en de kans is groot dat ook in dit geval zal gebeuren. Toch hebben de advocaten dan hun zegje gedaan en haalt dat alle media die de zaak volgen.

Overigens komt Holleeder niet vrij als zijn voorarrest in de zaak-Endstra wel zou worden opgeheven. Hij blijft dan in de cel voor alle andere liquidaties waarvoor hij volgens justitie de opdracht heeft gegeven.

18:10 maandag 3 september 2018

Holleeder uitte zijn frustratie over de beschuldigingen van zijn zus Astrid en Peter R. de Vries. "Ik word er een beetje flauw van."

Het boek Judas en de veelvuldige media-aandacht die Astrid krijgt zijn hem een doorn in het oog. Zijn zus zou alleen maar op geld uit zijn.

De rechtbankvoorzitter erkende de druk van de media, maar verzekerde de verdachte dat zij zich hierdoor niet zullen laten beïnvloeden.

Lees de recap: Holleeder boos over publiciteit Astrid en Peter R. De Vries

Dit was dag 50 in proces Holleeder
Beeld anp

13:54 maandag 3 september 2018

Rechter Somsen schakelt weer terug naar de schriftelijke verklaring die Willem Holleeder in de ochtend heeft ingebracht en waarin hij stelt dat misdaadverslaggever Peter R. de Vries en Astrid Holleeder doen alsof ze zich zwaar bedreigd voelen door Holleeder. Ze vat die héél kernachtig samen.

Holleeder: 'Ik ken Peter R. de Vries 35 jaar en hij is vaak bedreigd geweest. Ik weet hoe hij dan reageert en dat is heel anders dan nu. Hij gaat toch ook steeds in televisieprogramma's zitten. Dat zou hij niet doen als hij zich bedreigd voelde."

Rechtbankvoorzitter sluit de zitting voor vandaag, vrij plotseling. "We eindigen een beetje met een natte flodder nu, maar het is niet anders."

13:47 maandag 3 september 2018

Rechter Somsen schakelt over op de uitwerking van het beklemmende gesprek dat broer Haico Endstra na de liquidatie van Willem Endstra voerde met John Mieremet, in diens villa in België.

Haico Endstra, die door Mieremet in die periode onder grote druk werd gezet om alsnog miljoenen te betalen, was stiekem behangen met afluisterapparatuur. Mieremet zegt 'echt niet de braafste van de klas' te zijn, maar zich 'door iedereen genaaid' te voelen. "Ik probeer me te beheersen en niet boos te worden, maar ik ben nogal opvliegerig." Ook: "Ik voel me met de dag sterker worden. Een heleboel mensen om me heen zijn ook hun geld kwijt."

Haico merkt op dat Mieremet 'toch lekker weg gaat' (naar Thailand)? Mieremet repliceert dat hij eerst Holleeder wil vermoorden. Hij zegt dat 'ze' zijn oudste zoon bedreigen en dat die zoon in opdracht van Holleeder in de sportschool heel hard wordt geschopt en geslagen waardoor zijn benen beurs zijn en zijn tanden er uit liggen. Mieremet: "Ik laat me niet slachten. ik ga door roeien en ruiten. Ik hoop dat jullie mijn rekening leuk vinden."

Haico zegt dat hij niet weet wat zijn broer met Mieremet en zijn advocaat heeft afgesproken. Mieremet: "Ik pik het niet meer. Holleeder gaat er aan, maar jullie gaan boven Holleeder, want jullie zijn makkelijker. Haico, kanjer, ik schiet je zus wel dood en ik schiet (een zoon van Willem Endstra) wel dood. Dag Haico, het beste met je."

13:39 maandag 3 september 2018

Rechter Margo Somsen hervat de zitting met de bespreking van het verhoor van getuige Edgar van Lent bij de onderzoeksrechter.

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder wijst er op dat zowel Edgar als Pieter van Lent zeggen dat ze het idee hadden dat hun vriend John Mieremet steeds vaker Holleeder begon te beschuldigen van zaken waarvan zij denken dat die daarmee niets te maken had – zoals de liquidatie van Sam Klepper.

Edgar van Lent heeft vaak gezegd dat 'Stanley (Hillis) de moordenaars heeft', verwijzend naar het driemanschap Hillis-Holleeder-Dino Soerel. Zowel raadsman Janssen als de officieren van justitie willen liever pas later uitvoerig ingaan op de verklaringen van Van Lent als diens verhoor bij de onderzoeksrechter is uitgewerkt door de griffier.

12:49 maandag 3 september 2018

De rechtbank onderbreekt voor de lunch, tot half twee.

12:47 maandag 3 september 2018

Rechter Margo Somsen bespreekt nu de getuige Edgar van Lent, 'Patatje', die dicht bij crimineel John Mieremet woonde in België en 'een wederzijdse vertrouwensband' met Mieremet zegt te hebben opgebouwd.

Drugshandelaar Van Lent en diens broer Pieter hadden vanaf 2002 'heel veel contact met Sjonnie'. Ze wandelden heel veel langs het water en dan vertelde Mieremet volgens de Van Lents honderduit over onderwereldzaken.

Overigens hebben rechters de getuigen eerder als onbetrouwbaar aangemerkt en uitgesloten van het bewijs.

Volgens Edgar van Lent gaven John Mieremet en Willem Holleeder eerst de opdracht voor de liquidatie van Sam Klepper in oktober 2000. Daarna zouden ze ook achter de tweede aanslag op Cor van Hout in 2000 hebben gezeten. Dat zou Mieremet zelf aan Van Lent hebben verteld.

12:44 maandag 3 september 2018

Officier van justitie Lars Stempher haalt Mink Koks 'windenmeewaaiverhaal' aan. Kok, die in Libanon zat, wilde met Holleeder via Skype bespreken waarom die met alle winden mee waaide.

Holleeder wilde niet. "Ik heb voor het eerst een laptop nu omdat ik die van u heb gekregen. Ik heb ook nooit een iPhone gehad. Ik wilde hem helemaal niet spreken, want ik praat niet via die systemen."

12:42 maandag 3 september 2018

Het gaat nu over incident dat als dieptepunt geldt in de geschiedenis van 'de bunker', waar we nu zitten: Mink Kok vertelde in de zomer van 2000 in zijn strafzaak over een enorme wapenvondst in een verhoor achter gesloten deuren aan de rechtbank dat hij politie-informant was sinds hij in 1998 een deal met toenmalig officier van justitie Fred Teeven had gesloten.

De microfoon stond door een fout open, waardoor journalisten in de perskamer het verhoor konden volgen en Koks rol als informant groot nieuws werd.

In de onderwereld was die onthulling vanzelfsprekend het gesprek van heel veel dagen, omdat Kok als een sleutelfiguur werd beschouwd.

Fred TeevenBeeld anp

12:24 maandag 3 september 2018

Rechter Bénédicte Mildner en Holleeder zijn verwikkeld in een Babylonische spraakverwarring over wie op welk moment de oplossing bedacht dat na de eerste aanslag op Cor van Hout een miljoen gulden boete moest worden betaald, waarna alles zou zijn opgelost.

De namen en bijnamen van Sam Klepper, Mink Kok, 'De Allesweter' en anderen buitelen over elkaar heen, maar bij elke poging tot uitleg wordt het verhaal ingewikkelder.

12:14 maandag 3 september 2018

Officier van justitie Lars Stempher vraagt Holleeder hoe die aankijkt tegen het relaas van Mink Kok.

Holleeder: "In grote lijnen is het iemand die veel weet, maar die ook weer veel heeft gehoord van Ferry de Kok. Ik denk dat hij alles op had kunnen lossen rond Endstra als hij toen buiten was geweest. Ik heb het niet kunnen oplossen."

Het klopt volgens Holleeder wel dat hij na de eerste aanslag op Cor van Hout naar Mink Kok is gegaan om hem te vragen uit te zoeken wie de opdracht had gegeven. "Maar dat was dan een rookgordijn, want ik wist al wie er achter zaten." (Holleeder is er van overtuigd dat Sam Klepper en John Mieremet de opdrachtgevers waren.)

Beeld van de begrafenis van Sam KlepperBeeld anp

12:04 maandag 3 september 2018

Kok zag Holleeder, Hillis en Dino Soerel als een driemanschap. Holleeder noemt hij 'manipulatief', maar daar kon hij naar eigen zeggen wel mee omgaan. "Er zijn meer van dat soort types (in het criminele milieu)."

Rechter Bénédicte Mildner: "Wat vindt u er van wat meneer Kok over u zegt, dat u dominant en manipulatief bent en een sociopaat?"

Holleeder: "Als mensen mij dominant vinden, kan dat. Manipulatief ben ik niet, want ik zeg waar het op staat. Een sociopaat ben ik niet."

Mink Kok en Sam Klepper maakten wel eens grappen over John Mieremet en Willem Holleeder. "We noemden ze de twee tortelduifjes."

In een heimelijk opgenomen gesprek zegt Mink Kok dat 'mensen die fout zijn worden geïsoleerd'. "Paja wordt geïsoleerd. Holleeder wordt geïsoleerd. Je raakt geïsoleerd als je je geloofwaardigheid verliest, als gebleken is dat wat je gezegd hebt, niet overeenkomt met de werkelijkheid."

Kok zag zichzelf als 'de grote apaiseerder' in de onderwereld. Toen hij wegviel (door weer een celstraf) ging iedereen maar doen wat hem goeddunkte en werd het een rommeltje.

11:54 maandag 3 september 2018

Rechter Margo Somsen gaat verder met de bespreking van het recente tweedaagse verhoor van Mink Kok. Het gaat verder over het web van problemen waarin de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra zat gevangen. Mink Kok probeerde 'de angel er uit te halen' en de problemen van Endstra op te lossen. "Qua angel denk ik nu aan Stanley (Hillis)."

Holleeder, nu: "Stanley wilde ook zijn geld terug (van Endstra). In die context zal hij het bedoelen. Ik denk dat de veroorzaker van de ellende John Mieremet was."

Mink Kok wist dat Holleeder 'slecht over hem sprak' en suggereerde dat hij met de politie sprak, maar dat deden meer criminelen. Kok zag Stanley Hillis 'als de kwaaie genius' achter alle problemen van Endstra, herhaalt hij in het verhoor, en Holleeder als 'windenmeewaaier'.

11:25 maandag 3 september 2018

Rechter Somsen werkt toe naar een pauze. Haar collega Bénédicte Mildner komt nog even terug op de schriftelijke verklaring van Holleeder, over de volgens hem valse verklaringen van met name zijn zus Astrid en misdaadverslaggever Peter R. de Vries, omdat die op geld uit zijn en zijn zaak willen beïnvloeden. De rechter wil weten waarom Holleeder dat stuk niet wil voorlezen.

Advocaat Sander Janssen: "Omdat deze zaak onder een vergrootglas ligt en aan alles een draai wordt gegeven. Wij vrezen dat aan die verklaring dan weer een draai zou kunnen worden gegeven dat Holleeder dreigt of zo."

11:15 maandag 3 september 2018

Nadat hij weer eens was vrijgekomen probeerde Mink Kok te achterhalen wat er bijvoorbeeld in 2002 'in godsnaam allemaal was gebeurd' met onder andere de aanslag op John Mieremet in februari en de moord op de Egyptische drugshandelaar Magdi Barsoum enkele dagen daarna.

Uiteindelijk 'stopte hij maar met denken over motieven omdat er geen redelijke motieven waren'. Volgens Kok is 'Holleeder het slachtoffer' van alle intriges rond vastgoedmagnaat Willem Endstra (die tientallen miljoenen had aangepakt van criminelen en niet meer kon terugbetalen).

Stanley Hillis had het Endstra volgens Kok 'verboden Mieremet te betalen'.

Kok noemde in een afgeluisterd gesprek de kampen 'Stanley Hillis en Dino Soerel' en "Willem Holleeder en 'Paja' Mrzic'. "Alle andere kampen stonden daar omheen. Het kamp van Willem Endstra, het kamp van de Hells Angels..."

11:04 maandag 3 september 2018

Mink Kok vertelde dat hij Holleeder in 1990 of 1991 leerde kennen, tijdens een verlof van Holleeders straf voor de Heinekenontvoering. Later zag hij Holleeder bij Willem Endstra nadat hij in 1996 zelf was vrijgekomen na een celstraf. Vanaf 1998 gingen Holleeder en Kok naar diens zeggen geregeld uit eten, ook met vriendinnen er bij. In 1999 zag hij Holleeder vaak samen met Willem Endstra. Toen Kok opnieuw vast zat, kwam Holleeder op bezoek.

Over Cor van Hout zei Kok dat het 'genant was' dat die 'mensen ging bedreigen als hij dronken was'.

Kok kwam in het verhoor ook veel met eigen interpretaties van zaken waarover hij had gehoord. Hij schetste een aantal misdaadgroepen. Zelf vormde hij 'een groepje' met de gebroeders Donald en Michel G. Hij schetste de conflicten die in het criminele milieu speelden.

Kok vertelde dat Holleeder naar hem toe kwam omdat hij wilde uitzoeken wie achter de eerste aanslag op Cor van Hout zat in 1996. Holleeder en Van Hout hadden zich na hun celstraf volgens Kok voorgenomen 'met een schone lei te beginnen', maar Van Hout was toch weer volop in de criminaliteit gegaan, met die aanslag tot gevolg.

Volgens Kok had Sam Klepper die eerste aanslag laten plegen. Hij wilde 'ook Willem laten doodschieten', maar liet dat plan varen nadat Kok daartegen had geprotesteerd.

Doordat Van Hout veel dronk en dan mensen beledigde was het volgens Kok 'onvermijdelijk' dat hij zou worden doodgeschoten, net zoals maffiabaas Klaas Bruinsma eerder.

Mink Kok zegt dat hij Holleeder in 1996 had voorgesteld 'te ontvlechten' met Cor van Hout.

Het verbaasde Kok dat Holleeder steeds meer naar John Mieremet toe trok en 'handje in handje' met hem liep, terwijl (Mieremets misdaadcompagnon) Sam Klepper een hekel aan hem had.

10:51 maandag 3 september 2018

In het dossier zit nu ook een verslag van een zeer uitvoerige verklaring die crimineel Mink Kok op twee dagen in juni jongstleden heeft afgelegd, in aanwezigheid van Holleeders advocaat Sander Janssen.

Kok volgt het proces via 'Twitter, Het Parool en Crimesite.nl'. 'Buiten' heeft hij de afgelopen decennia 'veel dingen gehoord' van allerlei criminelen en hij zag en hoorde zelf dingen. Kok noemde een aantal bijzondere bronnen, waaronder een nader in te brengen verslag van een briefwisseling die hij met Willem Endstra had. Hij is in die twee dagen op heel veel onderwerpen ingegaan die een rol spelen in Holleeders proces.

Kok stelde Endstra in zijn brieven '32 vragen' om 'overzicht te krijgen' over de ingewikkelde situatie waarin de vastgoedmagnaat zich bevond in het criminele milieu destijds. Hij kreeg van Endstra '32 dubbel beschreven A4-tjes terug'.

Kok verblijft in Libanon, waar hij een lange celstraf uit zat voor drugshandel en waar hij nu niet weg kan omdat de Nederlandse Staat hem geen paspoort wil geven vanwege een forse belastingschuld.

Kok noemde zich in het verhoor een vriend van crimineel Sam Klepper (geliquideerd in 2000), van Holleeder, van Donald G. en diens broer. Ferry de Kok, inmiddels fotograaf, noemt hij 'een goede vriend'.

10:47 maandag 3 september 2018

Er is ook een verslag van 28 pagina's van een gesprek met een advocaat van John Mieremet dat vastgoedmagnaat Willem Endstra had opgenomen en dat via Willem Holleeder bij misdaadjournalist Peter R. de Vries terecht kwam.

Het gaat over 'de vertrouwensbreuk' tussen Mieremet en Endstra, dat hij niet meer wil worden bedreigd door Mieremet, maar dat hij via te verzinnen 'titels' door Mieremet ingelegde miljoenen wil terugbetalen.

Endstra zegt te hopen 'dat Mieremet naar een psychiater gaat' en daar zegt dat hij 'waanideeën had' toen hij in 2002 een interview gaf aan Telegraafjournalist John van den Heuvel. Daarin zei hij dat Endstra 'de bankier van de onderwereld' was, met Holleeder als zijn bewaker.

Verder komen de methodes aan de orde via welke Endstra wil betalen aan Mieremet. Endstra en de advocaat bespreken hoe ze een contract gaan opstellen om er financieel met Mieremet uit te komen. Endstra zegt 'nooit de intentie te hebben gehad iemand op te lichten en te besodemieteren'.

10:41 maandag 3 september 2018

Rechter Somsen haalt een proces verbaal aan van officier van justitie Koos Plooij over aantekeningen die hij maakte van een gesprek met John Mieremet, om te verkennen of die op basis van een deal zou kunnen getuigen. Daarin staat onder meer dat Endstra zou kunnen verklaren over een opdracht tot liquidatie, al blijft onduidelijk welke liquidatie.

Het ging ook over de positie in het criminele milieu van 'Joegobaas' Sreten 'Jotsa' Jocic, die volgens Mieremet opdracht had gegeven voor een reeks liquidaties.

Ook kwam 'de werkelijke positie' in de drugshandel aan de orde van de Egyptische crimineel Magdi Barsoum en wat Mieremet had gehoord over de opdrachtgever tot diens liquidatie. En: 'Cor van Hout loopt overal doorheen'.

Ook heeft officier van justitie Betty Wind, verantwoordelijk voor het Team Criminele Inlichtingen, een pak processen-verbaal ingebracht over tips die direct of indirect raken aan Holleeders proces. De inhoud bespreekt de rechter nu niet.

10:27 maandag 3 september 2018

Het eerste stuk betreft een verhoor van Holleeders ex-vriendin Nicky, die werd gewaarschuwd niet met Holleeder om te gaan, maar ze vond hem 'gewoon een leuke, spannende man'. Dat Holleeder 'altijd luid werd', was eerst intimiderend, maar ze wende er aan. Holleeder 'besprak alles met de familie' en 'de familie bepaalde alles', zei ze.

Mede-Heinekenontvoering Cor van Hout 'was de schrik van de familie'. Van Houts dochter zei: 'Was Cor maar dood'. Holleeder sprak nooit over Cor van Hout maar alleen over 'die alcoholist'.

Nadat Holleeder in 2012 was vrijgekomen, was hij een ander mens. Hij gedroeg zich 'als een rebels kind'. Holleeder was volgens de ex de enige die op bezoek ging bij de dochter van Cor van Hout en zus Sonja (die het syndroom van Down heeft en nooit bij haar ouders, zus en broer heeft gewoond).

De ex-vriendin vertelde over moeder Stien Holleeder, dat die haar vertelde hoeveel ze van haar zoon hield en dat ze zich niet kan voorstellen dat moeder Stien daadwerkelijk de heel negatieve brief over hem schreef die haar dochter Astrid in de rechtbank heeft voorgelezen.

Holleeder, nu: "Ik ken haar niet zoals ze zich in de brief uitlaat, maar ze is 83 en ze heeft zich helemaal gek laten maken (door haar dochters Astrid en Sonja). Ze kwam vroeger om de week op bezoek in de gevangenis. Ik belde haar ook vaak. Nu spreek ik niemand meer. Ik heb me die beperking zelf opgelegd om te voorkomen dat ze weer gaan zeggen dat ik buiten van alles aan het organiseren ben (om zijn zussen wat aan te doen)."

Rechtbankvoorzitter Wieland: "Maar dat prikkelt me wel. U zegt dat ze heel oud is. Wilt u dan echt geen contact meer met haar?"

Holleeder: "Ik wil niet dat Astrid weer van alles kan verzinnen. Ik denk: laat maar gaan."

De laatste keer dat Holleeder zijn moeder sprak, zei die dat ze 'allerlei rare dingen' over hem had gehoord, bijvoorbeeld dat hij Cor van Hout heeft vermoord en dat hij de kinderen van Van Hout wat zou willen aandoen. Allemaal onzin, zei Holleeder zijn moeder. Dat was hun laatste contact.

Moeder Stien zei tegen Holleeder dat ze 'voor de kleinkinderen zou kiezen als ze moest kiezen tussen hen en Willem. Holleeder, nu: "Dat doet elke oma. Ik wil haar niet aandoen dat ze haar kleinkinderen niet meer mag zien omdat ze contact met mij heeft."

10:17 maandag 3 september 2018

Holleeder wil zijn schriftelijke verklaring niet voorlezen, omdat 'Astrid en Peter er anders weer een draai aan kunnen geven'.

Officier van justitie Sabine Tammes wil dat de verklaring wél wordt voorgelezen. "Anders wordt het een geheim proces." Haar collega Lars Stempher vraagt de rechtbank het stuk voor te lezen. Rechtbankvoorzitter Frank Wieland vindt dat eigenlijk niet nodig, maar de rechtbank zal er nog over nadenken en komt er aan het eind van de dag op terug.

Rechter Margo Somsen begint de inhoudelijke behandeling en gaat over tot bespreking van enkele stukken die in de zomer zijn toegevoegd aan het dossier.

10:12 maandag 3 september 2018

Holleeder heeft een schriftelijk stuk geschreven waarin hij onderbouwt waarom het verhaal over dreiging jegens Astrid Holleeder en misdaadjournalist Peter R. de Vries 'verzonnen' is.

"Justitie wordt ook maar onder druk gezet (om beveiliging te regelen), dus die kunnen er niets aan doen, maar dat ik ze wat zou willen aandoen is flauwekul. Ze lachen er zelf om. Nu heeft ze weer een interview gegeven aan The New Yorker, compleet met een podcast. Peter R. de Vries heeft in RTL Boulevard zelf gezegd dat die publiciteit daar nodig was omdat het boek Judas hier vanzelf verkoopt vanwege mijn naam, maar dat ik daar nog moest worden geïntroduceerd. Alles wat ze doen is om u als rechtbank onder druk te zetten en voor geld."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "We kennen die druk vanuit de media wel een beetje. We waren ook niet blij met het boek Judas voorafgaand aan het proces. Eerst hebben we gemeend het niet te lezen, maar het zou achterlijk zijn dat niet te doen als het zich zo aan je opdringt. Bij die bijkomende mediaberichtgeving halen we onze schouders op, eerlijk gezegd. U mag er op vertrouwen dat wij ons niet laten beïnvloeden."

10:06 maandag 3 september 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting. De rechtbank heeft de afgelopen zomermaanden nog volop in de dossiers gelezen, meldt hij.

Willem Holleeder vraagt het woord. "Meneer de voorzitter, ik heb vanaf dag één met mijn advocaten besloten mijn verhaal hier te doen en niet in de media. (Zus) Astrid en Peter (R. de Vries) denken daar anders over. Zij verklaren volop in de media en hebben commercieel verklaard. Astrid heeft zelf in de New Yorker gezegd dat ze commercieel verklaart en dat ze speelt met die geluidsopnames."

"Ze gaat straks weer met opnames komme, dat kennen we nou wel. Zij geeft alleen maar wat zij ken gebruiken. Ze heeft nu in twaalf landen dat boek Judas uitgegeven. In Nederland komt er een theaterproductie en een televisieserie. Alles voor geld. Haar motief om te liegen is geld. Het blijft maar doorgaan. Het begint een beetje vervelend te worden. Dat boek Judas is niet meer dan een roman met allemaal leugens van haar."

Vrijdag heeft Holleeder in zijn cel televisieprogramma Nieuwsuur gezien over de theaterproductie Judas. "Iemand vroeg of ze niet hadden moeten wachten tot uw rechtbank uitspraak heeft gedaan. De regisseur zei dat dat niet nodig was, want Astrid had hem nog veel meer verteld (dan ze al heeft opgeschreven). Daarom heeft-ie zestien doodskisten in het decor gezet, zei hij."

De speciaal beveiligde rechtbank De Bunker waar de strafzaak tegen Willem Holleeder wordt voortgezet.Beeld anp

09:13 maandag 3 september 2018

- Hoezeer de opsporingsdiensten er ook van waren overtuigd dat Willem Holleeder de hand had in vele liquidaties: hij bleef heel lang ongrijpbaar. Tot er alsnog getuigen tegen hem opstonden. Dit zijn de getuigen tegen Willem Holleeder.

- De strafzaak Vandros tegen Willem Holleeder is opgebouwd uit vijf moorddossiers die volgens justitie zijn begonnen én zouden moeten eindigen bij Holleeder. 'I have been ordered to kill you because of your behaviour.' Dit zijn de 5 moorddossiers in de zaak-Holleeder

- Willem Frederik Holleeder: van de Jordaan tot College Tour

- Hij is de laatste der Mohikanen uit de 'Hollandse netwerken' die de Amsterdamse onderwereld decennia domineerden: Willem Holleeder. Met een monster­proces dat maandag begint in 'de bunker' in Osdorp, komt een einde aan een tijdperk. https://s.parool.nl/s3be8-a4565468/

08:33 maandag 3 september 2018

Na een zomerstop van ruim zeven weken hervat de rechtbank vandaag het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder (60), in de zwaarbeveiligde 'bunker' in Amsterdam-Osdorp.

Deze week knopen de rechters de losse eindjes aan elkaar van het voor de zomer al goeddeels behandelde dossier 'Enclave' over de liquidatie van de malafide vastgoedmagnaat Willem Endstra op 17 mei 2004 - waarbij ook zijn zakenpartner David Denneboom door een kogel werd geraakt in zijn been.

Lees de hele vooruitblik hier.

Hoe zat het ook alweer?
Lees het in het liveblog van voor de zomer terug -> Proces Holleeder: toch niet de laatste getuigenis van zus Astrid

-> Dit is de voorlopige eindstand van het proces Holleeder