Zuidoost staat aan de vooravond van een ongekende bouwgolf

Zuidoost zit in de lift. En die gaat omhoog, met dank aan de economische bloei van Amsterdam. Met dank ook aan de krapte op de huizenmarkt: anders dan voorheen kijken woningzoekenden nadrukkelijk naar Zuidoost, met als gevolg dat ook de huizenprijzen in het stadsdeel in enkele jaren tijd aanzienlijk zijn gestegen.

"Zuidoost was voorheen voor veel mensen een plek om te beginnen," zegt stadsdeelvoorzitter Tanja Jadnanansing. "Als ze wat meer geld kregen, trokken de mensen vaak weg. Nu willen ze blijven."

Het stadsdeel staat aan de vooravond van een ongekende bouwgolf. De komende decennia zal de bestaande woningvoorraad met 35.000 woningen worden uitgebreid. Te beginnen in het kantorengebied Amstel III, waar bijna 10.000 woningen komen.

"Dat moet echt een nieuw stukje Amsterdam worden," zegt dagelijks bestuurder Dirk de Jager, wijzend op een plattegrond in zijn kamer.

"Met woningen, kantoren, horeca en scholen. Allemaal van een kwalitatief hoog niveau. We spreken hier inmiddels niet meer van Amstel III, maar van Bijlmer-West."

Er staan nog veel meer vlaggetjes op de kaart. Op de grens met Ouder-Amstel, langs de randen van de nieuwe Gaasperdammertunnel, aan de zijkant van het Nelson Mandelapark, naast het Bijlmer Parktheater, achter de World of Food. 

De Jager: "Het gaat voor een deel om bouwplannen die tijdens de crisis in de ijskast zijn verdwenen. Die zijn tevoorschijn gehaald en up-to-date gemaakt. Naast het Bijlmer Parktheater komen huurwoningen voor leraren die een huis zoeken. Zo leveren we onze bijdrage aan het oplossen van het lerarentekort."

Nieuwe koopkracht
Alle bouwplannen bij elkaar maken het stadsdeel aantrekkelijk voor projectontwikkelaars. "We hoeven tegenwoordig niet meer de boer op," zegt De Jager. 

"De partijen willen hier graag aan de slag en dat zorgt voor een heel ander gesprek. We kunnen praten over wat goed is voor het stadsdeel en daar staan de gesprekspartners ook open voor." 

De komst van nieuwe bewoners met nieuwe koopkracht leidt er bijvoobeeld toe dat de Amerikaanse eigenaar van De Amsterdamse Poort nu plannen heeft voor een complete make-over van het winkelcentrum.

Economisch gezien voelt het stadsdeel de wind vol in de zeilen, een ongekende situatie voor de Bijlmer. Er zijn in de voorafgaande vijftig jaar vaker grote investeringen gedaan, maar in de meeste gevallen gebeurde dat met een diepe zucht, in een poging de neerwaartse spiraal bij te buigen.

Nu heerst er een gevoel van groot optimisme. "Als er een stadsdeel vooruitgang verdient, is het Zuidoost," zegt Jadnanansing. "Dit stadsdeel kampt nog steeds met een slecht imago, maar is in werkelijkheid kleurrijk, energiek en gastvrij. We merken dat ontwikkelaars dat beeld herkennen."

Dat neemt niet weg dat de sociale problemen in Zuidoost hardnekkig en groot zijn. Armoede, werkloosheid, overgewicht, schooluitval: veel 'verkeerde' lijstjes worden al tientallen jaren door het stadsdeel aangevoerd. 

"We hebben nu een kans om daar iets aan te doen," zegt Jadnanansing, die vastbesloten is het tij te doen keren. "We willen alle investeringen in de fysieke omgeving gebruiken om meteen ook de sociale problematiek aan te pakken." 

De Jager: "Dat is de belangrijkste opdracht voor de komende vier jaar. Als we er niet in slagen daar iets aan doen, zijn we in mijn ogen mislukt."

Inductieplaten
Er liggen grote kansen, bijvoorbeeld in de energietransitie die Nederland van het aardgas af moet helpen. In Zuidoost is de H-buurt aangewezen als woonwijk voor de start van de groene revolutie. 

"Er zijn straks veel mensen nodig om in die huizen inductieplaten en warmtepompen te installeren. Wij hebben hier een hoge werkloosheid, dus wij willen graag dat onze mensen daarmee aan de slag gaan. Daarover zijn wij nu al in gesprek met het beroepsonderwijs in het stadsdeel. Die energietransitie biedt ook sociaal enorme kansen."

Ook de woningbouw kan een bijdrage leveren, zegt De Jager. "We zien dat in twee flats in de G-buurt sprake is van een concentratie van sociale problemen. Daar vlakbij, achter de World of Food, komt een nieuwe woonwijk." 

"We zijn nu met woningcorporatie Rochdale en bewoners in gesprek over de mogelijkheid om van de flats door te stromen naar een nieuwe huurwoning. Door vrijgekomen appartementen in de flat uit te breken en te vergroten, kunnen we die aantrekkelijk maken voor nieuwe bewoners met wat meer geld. In de hoop dat er een betere mix ontstaat."

Taart voor leraren
Het onderwijs speelt wat het nieuwe bestuur betreft een cruciale rol in het vergroten van de kansen van de kinderen in Zuidoost. Jadnanansing: "Op onze eerste dag in functie zijn we met het hele dagelijks bestuur bij alle scholen in het stadsdeel langsgegaan. Met taart."

"Om de leraren en docenten te bedanken wat ze elke dag opnieuw doen voor onze kinderen. We willen samen met het onderwijs en de ouders optrekken om de schoolresultaten te verbeteren."

Het nieuwe bestuur stuitert van ambitie. Op haar rondgang door het stadsdeel komt Jadnanansing veel enthousiasme tegen, maar ook metaalmoeheid bij bewoners die al veel mooie verhalen van bestuurders hebben gehoord. 

"Daar heb ik begrip voor. Maar ik ben nu eenmaal mevrouw Positief. We gaan aan de slag met de welwillenden, en we hopen dat de mensen die mismoedig zijn geworden zich op een gegeven moment alsnog aansluiten. We moeten dit echt samen doen."