Direct naar artikelinhoud

Corinne Vigreux: 'TomTom heeft duizenden huwelijken gered'

Corinne Vigreux (53) groeide op in een arme buitenwijk van Lyon. Een schril contrast met wat ze later bereikte: ze begon TomTom en werd miljonair. Nu is er haar programmeerschool Codam. 'Ik doe dit niet voor mezelf.'

Corinne VigreuxBeeld Marie Wanders

Zesentwintig jaar geleden richtte een clubje van vier een bedrijf op. Ze zaten in een kantoortje in Hoofddorp, begonnen er met wat softwareontwikkeling.

Dat bedrijf groeide uit tot navigatiegigant TomTom met een omzet van meer dan een miljard euro per jaar.

Corinne Vigreux had Harold Goddijn, nu haar echtgenoot, ontmoet via haar werk bij palmtopcomputermaker Psion. Goddijns vrienden, Peter-Frans Pauwels en Pieter Geelen, sloten zich aan.

Met zijn vieren stonden ze aan de wieg van het bedrijf dat in 2005 naar de beurs ging en van hen in een klap miljonairs maakte. Ze werken er alle vier nog steeds.

Had u verwacht dat TomTom zo groot zou worden?
"Nee, eerlijk, echt niet. In geen miljoen jaar had ik verwacht dat het zo enorm zou worden."

Wat was het hoogtepunt tot nu?
"We hebben duizenden huwelijken gered. Dat klinkt misschien gek, maar ik krijg nog steeds post van mensen die dat zeggen. Echtelijke ruzies werden beslecht omdat je niet meer hoeft te vechten over de route. We hebben verschil gemaakt."

"Er is een tijd vóór satellietnavigatie en een tijd erna. Daar ben ik trots op. En ik ben trots dat we de economische crisis hebben overleefd, dat we er nog zijn als team."

In 2008 draaide alles om, de crisis brak uit.

Een jaar eerder had TomTom voor bijna twee miljard euro kaartenmaker Tele Atlas gekocht. Tegelijkertijd kwam de iPhone uit, met eigen digitale kaarten en navigatie - geduchte concurrentie voor de navigatiekastjes. TomToms waarde kelderde. 

Het bedrijf klom echter uit de rode cijfers. Al gaat dat nog niet zonder slag of stoot, nu afgelopen maand bleek dat autobedrijven als Nissan en Renault kiezen voor een navigatiesysteem van Google Maps in plaats van TomTom, en het aandeel 25 procent daalde.

Hoe kwam dat laatste nieuws aan?
"Het is nooit fijn, mensen die ik tegenkwam op straat benaderden me alsof ze naar een begrafenis gingen. Maar ik heb het vaker meegemaakt. Ik slaap er niet slechter om en ik raak niet in paniek."

"Het zijn belangrijke klanten, maar technologie verandert zo snel. Het is ook goed mogelijk dat ze nog op hun beslissing terugkomen, gelet op de privacy issues met Google."

"Daarbij hebben we vorige week bekendgemaakt dat we onze Telematics-afdeling gaan verkopen - de afdeling die technologie levert voor het tracken van pakketten of auto's in een wagenpark - waardoor we weer verder kunnen investeren in HD-kaarten en navigatie voor zelfrijdende auto's."

Hoe komt u door moeilijke momenten heen?
"Het is best eenzaam. Harold en ik helpen elkaar door die moeilijke periodes. TomTom bestaat 26 jaar, wij zijn een kwart eeuw getrouwd. Een bedrijf bouwen is zwaar."

Wat doet u om met de stress om te gaan?
"Ik loop hard of ik kook. Ik maak jam. We hebben een huis in Zuid-Frankrijk waar we een boomgaard hebben met vijgenbomen. Het is bijna meditatief, je plukt het fruit, je maakt de potten schoon, je kookt. Het is alledaags, maar heel prettig."

Vigreux is Française en groeide op in Vaulx-en-Velin, een voorstad van Lyon. Een banlieue, gebouwd rondom een textielfabriek. Haar grootvader kwam er in 1921 uit Italië om te werken. Haar moeder is er geboren. Het is een multiculturele buitenwijk, die ook in het nieuws is geweest na rellen. Er was weinig geld thuis, maar er werd wel gelezen.

Ik loop hard of ik kook, ik maak jam, tegen de stress

Als we haar spreken, zit Vigreux in een zachte fauteuil in de gerestaureerde tuinkamer van haar huis aan een gracht. Haar telefoon laat elke vijf minuten een geluidje horen; een notificatie voor e-mail, sms of Whatsapp. 

Om haar heen dartelt een mollige grijze poes, Violet. Twee keer klopt een meisje op de deur, met koffie. Echtgenoot Harold Goddijn komt even dag zeggen, net terug van wielrennen. "Wanneer ga je naar Duitsland?" vraagt ze hem snel.

Zelf is ze net terug uit Parijs waar ze in een economische adviesraad van de Franse regering zit en zal in de komende weken nog vliegen naar Berlijn en San Francisco. Wie met haar een afspraak wil maken, moet dat doen via haar persoonlijk assistent. We spreken Engels, want hoewel Vigreux het Nederlands prima beheerst, voelt ze zich daarin meer op haar gemak.

Op welk moment had u door dat u aan 'de verkeerde kant van het spoor' woonde?
"Mijn moeder had dat door. Zij werkte al vanaf haar veertiende in een apotheek in een chique wijk van Lyon. Ze zag daar de villa's, het mooie park en het beroemde Lycée du Parc. Een van haar dromen was dat haar kinderen ooit naar die school zouden kunnen gaan. Dat is gebeurd."

In Frankrijk is het niet zo gebruikelijk om naar een school buiten je wijk te gaan, toch?
"Het was zelfs bijna onmogelijk. Mijn moeder heeft hemel en aarde bewogen om het voor elkaar te krijgen. De eerste dag op dat 'posh' lycée was een enorm contrast met waar ik vandaan kwam." 

"Ik had gaten in mijn jeans, was een beetje een hippie. Maar ik zag ook dat er veel harder werd geleerd. Ik paste me snel aan. Ik stond ook onder grote druk om het allemaal te halen, want ik kreeg een kans die mijn ouders nooit hadden gehad."

Wat wilde u worden vroeger?
"Filmregisseur. Mijn ouders vonden dat geen goed idee. Ze zeiden dat ik eerst een degelijke opleiding moest doen, dat ik film altijd later nog weleens kon oppakken."

Het feit dat ze weet hoe het is om niet met een zilveren lepel in de mond te zijn geboren, is deels de motivatie om Codam te beginnen, de programmeerschool zonder collegegeld die deze maand op het Marineterrein van start is gegaan. 

Vooropleiding of ervaring met programmeren zijn geen vereisten. Er zijn geen docenten, want studenten leren van elkaar en van een slim studiesysteem. 

Vigreux wil met de school twee vliegen in een klap slaan: het tekort aan IT-personeel in Amsterdam inlopen én kansarme jongeren die hun draai in reguliere schoolbanken niet vinden, een kans geven. 

Wat kunt u eerstegeneratiestudenten meegeven waar u veel aan heeft gehad?
"Uit je comfortzone te stappen, daardoor krijg je zelfvertrouwen. Ik heb leren overleven in een situatie die me totaal onbekend was en kwam erachter dat ik het kon." 

"Intellectuele capaciteiten zijn relatief eerlijk verdeeld over de mensheid, maar vermogen en kansen niet. Sommige kinderen in achterstandswijken hebben niet eens een tafel om aan te studeren, laat staan dat ze het collegegeld kunnen betalen." 

"En je ziet vaak 'imposter syndrome': ouders die zeggen dat studeren niet voor 'ons slag mensen' is."

Uw kinderen groeiden in een volstrekt andere situatie op.
"Ik kon mijn kinderen naar de internationale school sturen, ik hoefde geen druk op ze te leggen, het systeem pakte hen wel op. Ik probeer vooral te laten zien wat de waarde van onderwijs is, omdat het je toegangspas is tot de wereld." 

"Mijn doel is: maximaliseer je potentie en heb plezier."

"Een paar jaar geleden hield ik een praatje op hun school, toen ik ontdekte dat geen enkel kind werk associeerde met plezier. Ze verbonden het alleen aan geld. En dat zijn kinderen uit bevoorrechte milieus, waar geld nooit een probleem is geweest."

Hoe komt dat denkt u?
"Mensen zijn risicomijdend, waardoor ze niet kiezen voor iets waar ze echt gepassioneerd over zijn. Ik heb altijd geweten dat ik niets te verliezen had. Toen ik naar Londen ging, wist ik dat ik altijd weer terug kon naar het oberbaantje in Berlijn waar ik goed in was geweest."

"Het is juist belangrijk om in het diepe te springen, een paar goede mislukkingen achter de rug te hebben, daar word je sterker van. Ik heb het thuis niet altijd makkelijk gehad, maar ik ben er veerkrachtig van geworden. Als je met tegenslag kunt omgaan, kun je overal mee omgaan."

U heeft altijd lef gehad.
"Ik ben niet zo bang voor risico's. Toen ik net was afgestudeerd, kwam ik bij een bedrijf terecht voor games en tech, Psion, in Londen, terwijl ik nauwelijks Engels sprak. Ik heb een salesdivisie opgezet in Oost-Europa en het Midden-Oosten."

Corinne VigreuxBeeld Marie Wanders

"Elke keer als ik dacht dat ze me zouden ontslaan, kreeg ik juist promotie. Speak up! zeg ik altijd tegen vrouwen. Ik wist nooit hoe het zou uitpakken, maar ik heb wel altijd gezegd wat ik vond."

Heeft u ooit met seksisme te maken gehad? Dat ze dachten: nou meisje, ga jij maar niet naar Oost-Europa in je eentje.
"Nee. Misschien omdat het de techscene was in de jaren negentig, maar ik was altijd Corinne, niet 'een vrouw'. Ik besefte pas dat ik een vrouw in deze wereld was toen ik 40 werd, om me heen keek en zag dat ik de enige vrouw was. Alle anderen waren afgehaakt."

Waar waren ze gebleven?
"Al is de arbeidsparticipatie hier superhoog, die is vooral parttime. In Nederland is het erger dan in een land als Frankrijk. Als je lang parttime werkt, is het lastiger naar een seniore positie te komen."

Parttime werken is toch niet het enige probleem?
"Het is ook een cultureel probleem. Op het schoolplein heerst nog het idee dat je als werkende vrouw een slechte moeder bent. Nadat we na jaren Londen waren teruggekomen in Amsterdam, gingen mijn zoons even naar een reguliere school. Daar kreeg ik weleens van die blikken. De 'schoolgate pressure' is groot hier."

Bij de uitreiking van de Légion d'Honneur die Vigreux in 2012 ontving, regelde ze dat een vrouw haar die zou geven in plaats van de voor de gelegenheid geboekte man. 

Ze werd gekozen tot een van de vijftig meest inspirerende vrouwen in Europa, spreekt op TEDxWomen en wil met Codam minimaal 40 procent vrouwen binnenhalen.

Wanneer werd u feminist?
"Rond mijn veertigste dus. Soms riepen mensen wel iets over rolmodellen. En ik dacht: waar heb je het over? Ik doe gewoon mijn werk. Maar ik besefte steeds meer hoe belangrijk het is." 

"Ik had als jonge vrouw geen rolmodellen, op mijn moeder na, die altijd heeft gewerkt. Ik realiseerde me dat ik iets kon doen om te helpen. Schuldgevoel is zo sterk bij vrouwen, bij moeders. Ik heb me nooit schuldig gevoeld over werken."

Hebben uw kinderen weleens gevraagd: mama, waarom werk je zo veel?
"Ze waren er trots op. Maar kinderen kunnen heel manipulatief zijn hoor. Ik heb een foto dat ik in pak en met een aktetas op het punt van vertrek sta en een van mijn zoons aan mijn been hangt om te voorkomen dat ik de deur uit ga. Toen ik die laatst zag, zette me dat wel aan het denken. Maar ik heb me nooit schuldig gevoeld."

"Ik had nooit een inwonende au pair of nanny, alleen een oppas die kwam en ging, ook als ze om vier uur 's ochtends nodig was. Als ik thuis was, was ik thuis. Weekenden waren er voor het gezin, net als vakanties. Het heeft mijn zoons geen kwaad gedaan; ik heb een goede relatie met ze en ze zijn onafhankelijk."

Corinne Vigreux9 december 1964, Vaulx-en-Velin, Frankrijk

1983 Lycée du Parc
1985-1987 ESSEC Business School
1986-1992 Export Sales directeur Psion
1992-nu Oprichter en bestuurder bij TomTom
2012 Légion d’Honneur (Frankrijk)
2016 Officier in de Orde van Oranje-Nassau
2018 Oprichter programmeerschool CodamCorinne Vigreux woont in het centrum van Amsterdam en is getrouwd met Harold Goddijn, baas van TomTom. Ze hebben twee volwassen zoons.

Corinne Vigreux woont in het centrum van Amsterdam en is getrouwd met Harold Goddijn, baas van TomTom. Ze hebben twee volwassen zoons.

Corinne Vigreux9 december 1964, Vaulx-en-Velin, Frankrijk
Beeld -

"Werken is ook wie ik ben. Ik zou heel ongelukkig zijn als ik was thuisgebleven. Daarom oordeel ik niet. Vrouwen zijn harder voor elkaar dan mannen over vrouwen zijn. Wie wil werken, moet werken, wie dat niet wil, hoeft dat niet te doen. Het is ook niet altijd een kwestie van kiezen; soms moeten vrouwen gewoon werken."

"Werken is ook een drug. Het is lekker, een plek waar mensen aardig voor je zijn, je begrijpen, een bekende plek met een routine. We hebben hard gestreden om te mogen werken. We mogen blij zijn dat we de keuze nu hebben."

Ik krijg het idee dat alles u makkelijk afgaat. 
"Haha, nou, ik heb net als iedereen minder goede eigenschappen. Ik ben ongeduldig, ik wil dat dingen gaan zoals ik wil dat ze gaan. Ik heb angsten en onzekerheden zoals iedereen." 

"Er is de façade dat het lijkt alsof ik alles kan, maar ik word onzeker van dingen waar ik geen invloed op heb. En ik ben een hypochonder, maar dat is, volgens mij, best Frans."

U gaat nu 50 procent van uw tijd aan Codam besteden. Was u toe aan iets anders naast TomTom?
"Voor mij was het stressvol de afgelopen jaren om een lijn sporthorloges en actiecamera's op te zetten bij TomTom en te concluderen dat ze het minder goed deden dan gehoopt. Ik heb mensen moeten ontslaan, dat is nooit een leuke tijd." 

"Ik vind het nog steeds moeilijk als mensen kritisch zijn op onze producten. We werken zo hard om het voor elkaar te krijgen en het goed te doen. Maar ik kan ook meer loslaten omdat ik goede mensen in mijn team heb die het overnemen."

Het is bijzonder dat de vier oprichters nog bij jullie werken, ook al zijn ze allemaal financieel onafhankelijk. Hoe komt het dat jullie zijn gebleven?
"De passie voor wat we doen en het gevoel van verantwoordelijkheid zijn groot. Ook bij Google, Facebook en Tesla zijn de oprichters nog aanwezig. Het zijn vaak de oprichters die een bedrijf door moeilijke tijden loodsen. Toen Apple niet goed ging, vroegen ze Steve Jobs terug."

"Tech is een complexe business. Het gaat zo snel, er is zo weinig geschiedenis: alle kennis die je opbouwt is uniek. Maar het is niet 'hanging at all costs'. We brengen ook nieuw talent binnen. Het is niet omdat we anders niets te doen hebben."

Wanneer bedacht u Codam?
"Na de beursgang is er geen dag geweest dat ik niet heb gewerkt. Ik wist dat ik op een bepaald moment een school zou willen beginnen. Toen ik vijf jaar geleden voor het eerst programmeerschool 42 in Parijs zag, viel het kwartje."

Werken is ook wie ik ben, ik heb me er nooit schuldig over gevoeld

"Het is een gratis school voor kansarme jongeren, waar je zonder docenten leert programmeren, opgericht door techtopman Xavier Niel. Ik wilde niet iets vanaf nul beginnen. Toen 42 openstond voor franchise, ben ik ermee in zee gegaan."

U heeft weinig ervaring met onderwijs, maar heeft er een duidelijke mening over.
"Het systeem van diploma's, bachelors en masters is over vijftien jaar voorbij. Onderwijs gaat over leren flexibel zijn, hoe je nieuwsgierig blijft, inzetten op aanpassingsvermogen, op zelfvertrouwen. Ik hoop dat een school als deze laat zien dat het daarom draait. Dat kinderen meer mogelijkheden krijgen dan ze nu zien."

Is Codam opzetten erkenning voor uzelf?
"Het gaat me niet om erkenning, ik blijf liever onder de radar. Mensen oordelen altijd zo snel. Dat ze denken: zij heeft geld, daarom kan ze het doen, het is vast een egoding. Ik doe dit niet voor mezelf." 

"Ik spreek alleen maar in het openbaar omdat ik aandacht wil voor Codam. Ik hoef niet in de spotlights te staan. Als je geld hebt, word je anders beoordeeld."

"Toen ik eenmaal mijn plannen bekendmaakte, was ik verrast over de reacties. Mensen zeiden: goed gedaan. Ik was bang voor de backlash, maar ik kreeg juist complimenten. Dat voelt fijn, maar ik hoef geen BN'er te worden."

De eerste stoomcursus van Codam is geweest. Hoe was het?
"Ik vond het best spannend. Ineens is het echt. De eerste piscine, zoals we de eerste maand introductie noemen, was geweldig. 122 studenten deden mee, van wie een kwart meisjes. Minder dan ik wil, maar toch een mooi aantal." 

"Op dag twee gingen ze al in teams aan de slag. Veel studenten kwamen naar me toe om me te bedanken - ontroerend. Ik durf pas echt iets over het resultaat te zeggen als deze jongeren over vier of vijf jaar een goede baan hebben in de techindustrie."

Het gaat me niet om erkenning, ik blijf liever onder de radar
Corinne VigreuxBeeld Marie Wanders