Wethouder wil dit jaar voor 45 miljoen aan vastgoed verkopen
De verkoop van gemeentelijke panden roept steeds meer weerstand op, maar wethouder Pieter Litjens neemt geen gas terug. 'In 2018 willen we voor nog eens 45 miljoen verkopen.'
Dat hij onder tegenstanders bekendstaat als de wethouder die de binnenstad letterlijk in de uitverkoop doet, deert VVD-wethouder Pieter Litjens niet.
Kunstenaars, verzamelaars, vrijwilligersorganisaties: ze klagen steen en been over de gemeente in de persoon van Litjens, die steeds meer gebouwen verkoopt op de vrije markt, meestal aan de hoogste bieder.
Naar eigen zeggen begrijpt hij wel dat de verkoop van een mooi oud pand als een verlies kan voelen, maar bij de liberaal overheerst vooral de blijdschap.
"Ik zie niet in waarom de gemeente een vastgoedboer moet zijn voor gebouwen die ook op een andere manier beheerd kunnen worden. Dat moet je aan de markt over laten."
In 2016 begon hij met het programma Verkoop gemeentelijk vastgoed, dat deel uitmaakt van het coalitieakkoord dat D66, VVD en SP in 2014 met elkaar sloten.
De opbrengst van de operatie gaat naar het aflossen van de nog altijd oplopende schuld van 4,2 miljard euro die Amsterdam bij de banken heeft. "In 2018 hopen we voor nog eens 45 miljoen euro te verkopen, zodat we netto op 100 miljoen euro opbrengst uitkomen."
Kinderdagverblijven
Niet alles wordt verkocht. "We hebben beleidsdoelen met elkaar afgesproken, zoals sport, cultuur, welzijn. Als een pand een functie heeft die daarbinnen valt, verkopen we het niet," zegt Litjens. Wel wil hij een einde maken aan indirecte subsidiëring van sommige ondernemers.
"Een café of een meubelrestaurateur huurt nu soms van de gemeente terwijl de rest van die beroepsgroep iets bij private partijen moet huren. Daarom vind ik de discussie die nu wordt gevoerd fijn, het maakt transparant welke keuzes we maken."
Kantoorpanden in Slotervaart of de Bijlmer, zoals nu het oude stadsdeelkantoor van Nieuw-West dat in de etalage staat, daar hoor je weinig over. De protesten tegen verkoop klinken vooral bij oude gebouwen op bijzondere plekjes in het centrum (zie kader).
De protesten hebben soms effect, zegt Litjens. Zo ligt de verkoopprocedure van het pand in de Westerstraat waar het Pianolamuseum is gevestigd stil.
"Het gaat niet om de opbrengst, maar een pand moet passen binnen een doel dat we met elkaar hebben gesteld. Dat was in dit geval niet het beleidsdoel cultuur, maar stadsdeel Centrum draagt nu de diversiteit in de Westerstraat aan als argument om het pand toch niet te verkopen. Dan kijken we daarnaar."
Ook worden panden waarin kinderdagverblijven zijn gevestigd niet verkocht, omdat het stadsbestuur het behoud van die functie belangrijk vindt voor buurten.
Andere gebouwen worden met beperkende voorwaarden verkocht aan woningcorporaties, bijvoorbeeld om er appartementen voor statushouders in te vestigen. Een enkel pand wordt doorverkocht aan de NV Zeedijk of 1012 Inc., ideële vastgoedbedrijven waar de gemeente een aandeel in heeft.
Hobbyvereniging
Maar alleen in speciale gevallen. "Als een gebouw in het centrum een Nutellawinkel dreigt te worden, dragen we die over aan dit soort partijen. Zo niet, dan moet de vrije markt daar een kans krijgen."
76
Van 2014 tot en met januari 2018 heeft de gemeente 76 adressen verkocht.
Volgens Litjens kijkt de gemeente altijd mee met de gebruikers naar alternatieven. Kunstenaars aan de Lauriergracht krijgen een vervangend atelier aangeboden.
En hobbyvereniging De Zondagsschilders, aan de Geldersekade? "Ik zou het logisch vinden dat zij hun hobby zelf betalen. Ik kan niet in ieders portemonnee kijken, maar het is geen armlastige club. We helpen ze, maar misschien ietsje verder weg."
Ook de Nieuwe Uilenburgerstraat, waar een oud complex in de verkoop stond, is van de markt gehaald met als doel er ouderenwoningen van te maken. "Als we alles wat in aanmerking komt voor verkoop ook op de markt zouden zetten, hadden we 75 miljoen euro meer kunnen verdienen, en waren we nog eens 86 panden kwijt geweest. Dat hebben we dus niet gedaan."
Woensdag moet Litjens zich in de gemeenteraad verantwoorden over het onderwerp. Een meerderheid van de partijen bestaande uit D66, VVD en SP steunt zijn huidige aanpak. Wel belooft hij de raad om al eerder aan te geven welke panden in de verkoop gaan.
Een café huurt nu soms van de gemeente terwijl de rest iets bij private partijen moet huren
Cultuur in de verkoop
De gemeente is al sinds 2014 bezig panden die een cultureel doel dienen af te stoten via de vrije markt. Het college van burgemeester en wethouders heeft zich voorgenomen voor 250 miljoen euro aan vastgoed van de hand te doen om de stadsschuld te verminderen.
Zo kregen leden van De Zondagsschilders, een kunstenaarsvereniging voor ouderen op de Geldersekade, eind vorige maand te horen dat hun pand door de gemeente is verkocht. Per 1 maart heeft een nieuwe eigenaar het er voor het zeggen.
De vereniging, die al sinds 1935 bestaat, vreest dat de huur flink verhoogd zal worden, of zelfs opgezegd. Het Pianolamuseum in de Westerstraat kreeg eind vorig jaar een brief van de gemeente met de mededeling dat ze het pand wil verkopen. Het museum dient volgens de gemeente geen 'duidelijk beleidsdoel'.
"Voor ons betekent dat het einde," zei directeur Yvo Verschoor eerder in deze krant. Hij vermoedt dat het museumpand marktconform misschien wel een miljoen zal kosten. "Een projectontwikkelaar die die investering doet, zit niet te wachten op ons als huurders. De huur zou daardoor ofwel drastisch worden verhoogd, of we zouden eruit moeten." Ook een ateliergebouw aan de Lauriergracht dreigt te worden verkocht.
Cultureel collectief Ontward in de Eerste Nassaustraat kreeg daarnaast in januari een brief van de gemeente dat de huur wordt opgezegd. Ook een pand aan de Frederik Hendrikstraat (het oude Schoolkinderbad, waar nu meubelrestauratoren huizen) dreigt van de hand te worden gedaan.