Direct naar artikelinhoud
Punt voor Punt

Rookruimte-verbod is 'dramatisch', ook voor coffeeshop

Tien jaar na invoering van het rookverbod in de horeca moet ook het alternatief - de rookruimte - eraan geloven. 'Een duidelijke lijn', aldus de niet-rokers. De horeca noemt het 'dramatisch' en vreest voor de omzet.

De rookruimtes zijn in ieder geval nog twee weken open. De staat bekijkt in die tijd of hij in cassatie gaatBeeld Tammy van Nerum

1. Wat is precies besloten?
Het gerechtshof in Den Haag heeft dinsdag ­bepaald dat rookruimtes in hotels, cafés en restaurants moeten verdwijnen. Deze ruimtes vallen niet meer buiten het algehele rookverbod.

De uitzondering is ongeldig verklaard omdat die volgens het hof in strijd is met het Kaderverdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie voor de bestrijding van tabaksgebruik, waar Nederland als lid van de Europese Unie automatisch aan is verbonden. Het Kaderverdrag geldt sinds 2005.

2. Wat zijn de belangrijkste argumenten van het hof?
Het hof stelt dat niet-rokers de sociale druk kunnen voelen om de rookruimte in te gaan als hun vrienden daar zitten.

Bovendien worden medewerkers aan sigarettenrook blootgesteld als ze de rookruimtes moeten schoonmaken en is het 'onvermijdelijk' dat rook uit de rookruimtes ontsnapt en in de rookvrije gedeeltes terechtkomt.

De staat heeft tijdens het hoger beroep aangevoerd dat het toestaan van rookruimtes als overgangsfase geldt, omdat ze vanzelf overbodig zouden worden door andere maatregelen om roken tegen te gaan.

Volgens het hof is er nooit een einddatum gesteld, waardoor het argument van een overgangsfase niet geldt.  

3. Wie heeft de zaak aangespannen?
Clean Air Nederland - voorheen: de Club van Actieve Niet-rokers - spande al in 2014 een rechtszaak aan om rookruimtes te verbieden, omdat het volgens de club in strijd is met internationale afspraken (waaronder de Kaderovereenkomst) en met het streven naar een rookvrije samenleving.

CAN ving eerder bot bij de rechtbank in Den Haag, maar krijgt nu in hoger beroep bij het gerechtshof alsnog gelijk.

CAN-voorzitter Ton Voeten noemt de uitspraak 'een betekenisvolle stap in de strijd tegen het roken'. "Als je als overheid de norm wil stellen dat roken een gevaar is en geen lifestyle, moet je een duidelijke lijn trekken. Dat gebeurt nu."

4. Wat betekent dit voor de horeca?
Branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland noemt de uitspraak van het hof 'dramatisch' voor cafés en discotheken met een rookruimte, zo'n 25 procent van alle horecazaken.

Veel zaken hebben sinds de invoering van het rookverbod in 2008 tienduizenden euro's geïnvesteerd in rookruimtes en dure afzuiginstallaties.

Als je als overheid de norm wil stellen dat roken een gevaar is en geen lifestyle, moet je een duidelijke lijn trekken

Die investeringen worden in één klap tenietgedaan en het verbod zal volgens de KHN direct invloed hebben op het aantal gasten en de omzet. Of dat ook echt zo is, zal moeten blijken. Er is geen onderzoek naar gedaan.

Als het verbod wordt doorgezet, betekent dat ook definitief een einde aan roken in coffeeshops. Doodzonde, zegt Wouter van Egmond van het Platform Cannabisondernemingen Nederland. "Een coffeeshop zonder rookruimte is als een zwembad waar je niet mag zwemmen. Coffeeshops worden loketjes, de sociale functie valt weg."

5. Gaat de staat het verbod meteen handhaven?
Nee. In ieder geval de komende twee weken kan er gewoon worden doorgerookt in rookruimtes. Juristen van het verantwoordelijke ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaan zich in de tussentijd verdiepen in de uitspraak.

Daarna wordt besloten of de staat in cassatie gaat, de enige overgebleven mogelijkheid om de uitspraak ongedaan te maken. Tot die tijd hoeven horecaondernemers niet te vrezen voor controles.

Een coffeeshop zonder rookruimte is als een zwembad waar je niet mag zwemmen

'Zakelijk is het klote'

Robert Klasen, eigenaar Café Klasen, Amsterdam-Zuid:
"Voor ons is het heel vervelend. Ik heb veel klanten die roken, die moet ik naar buiten sturen. Jongeren zijn dat wel gewend, maar ouderen vinden het heerlijk om even te zitten en te ouwehoeren met een sigaretje erbij."

"Toch snap ik het besluit ergens ook wel. Niemand van ons personeel rookt, dus het zou voor onze gezondheid beter zijn als er helemaal niet wordt gerookt. Maar als je het zakelijk bekijkt, is het gewoon klote. Laat het kabinet nou eerst maar eens serieus investeren om mensen echt van het roken af te helpen."

Steven Vermaas, (mede-)eigenaar van onder meer Disco Dolly, Claire en Bloemenbar:
"Het is voor een club qua veiligheid niet te doen om mensen buiten te laten roken. Ze moeten elke keer hun jas pakken, we willen hun veiligheid op straat garanderen en ze moeten opnieuw gefouilleerd worden. Ik sluit niet uit dat het dan zo zal zijn dat je gewoon helemaal niet meer kan roken."

"Ik heb me nog niet verdiept in de uitspraak, maar ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat het niet te weerleggen is. Het is vervelend voor meedenkende ondernemers, want die hebben veel geld geïnvesteerd in een rookruimte die nu weer moet worden ontmanteld."