Bouw Y-Towers in Noord stilgelegd na conflict over kosten

"We halen alles weg wat van ons is: bouw­kranen, voertuigen, materialen. En daarna? Zegt het maar. De bouw ligt stil. Het is triest. We kwamen naar Amsterdam om twee mooie torens neer te zetten."

Hoofdaannemer Züblin is nog altijd verbijsterd over de 'totaal onverwachte' mail op hoge poten die zaterdag vanuit Oostenrijk arriveerde. 'Wij sommeren u het werk onmiddellijk te staken en alle personeel en apparatuur van de bouwwerf te verwijderen.'

"Het is een bizarre stap," zegt Theo Broere van Züblin, "we begrijpen hem ook niet."

De bouw van megacongreshotel Maritim en appartemententoren Y-Towers ligt daardoor stil. Daarmee komt vooralsnog een streep door de vervolmaking van het voormalige Shell­terrein in Noord.

Daktuin
Y-Towers is een kolossaal complex van 90.000 vierkante meter naast het voormalige Groot-Lab van Shell. Op de eerste vier verdiepingen moeten de congreszalen komen van het Duitse congreshotel Maritim.

Daar bovenop hadden, naast een daktuin van Piet Oudolf, twee torens moeten komen: de 110 meter hoge hoteltoren van het Maritim met 579 viersterrenkamers en de 101 meter hoge woontoren Y-Residences met 250 woningen - waaronder 100 shortstayappartementen.

De bouw is al een flink eind gevorderd, waaronder de aanleg van de ondergrondse parkeer­garage en de palen voor het congrescentrum.

Maar de werkzaamheden zijn maandag halsoverkop stilgevallen. Per mail, in handen van vakblad Cobouw, werden de onderaannemers afbesteld. 'Tot onze spijt moeten wij u meedelen dat onze opdrachtgever ons contract voor Y-­Towers heeft ontbonden. Dit betekent dat alle werkzaamheden onmiddellijk gestaakt worden.'

'Dit is geen lichtzinnige stap,' stelt opdrachtgever Oviesa Torena - waarachter de Oostenrijkse geldschieters Invester en IES schuilgaan - desgevraagd in een schriftelijke verklaring, 'maar we zagen geen andere mogelijkheid of redelijk alternatief. We hebben er geen vertrouwen meer in dat Züblin in staat zal zijn het project goed op tijd af te ronden.'

Een hoogoplopend conflict over de bouwkosten is Züblin fataal geworden. "We hadden al een tijd verschil van inzicht over de vraag of we het project wel konden afmaken tegen de afspraken die eerder zijn gemaakt," zegt Broere. "Dat het zou uitmonden in deze rigoureuze stap, hadden we echt nooit verwacht. Het voelt heel onwerkelijk."

Pikant detail is dat het gaat om een Oostenrijks onderonsje. Zowel de investeerders als het moederbedrijf van Züblin, Strabag, komen daarvandaan. Het wordt ook een miljardenstrijd: Strabag is, met een jaaromzet van 14 miljard ­euro, het negende bouwbedrijf ter wereld; Invester claimt voor een miljard euro vastgoed te bezitten.

Aanmerkelijk duurder
De kemphanen houden zich op de vlakte over de aard van het geldconflict, maar de ruzie heeft direct te maken met de sterk gestegen kosten voor bouwmaterialen, bouwvakkers en onderaannemers in Nederland.

Daardoor wordt de bouw van Y-Towers aanmerkelijk duurder dan de 200 miljoen euro die twee jaar geleden, toen Züblin het project aannam, is uitgerekend.

Het stilleggen van de bouw zal de bouwkosten alleen maar verder opvoeren - nog afgezien van het oponthoud dat ontstaat vanwege de zoektocht naar een nieuwe hoofdaannemer, die gezien de overspannen bouwmarkt eerder in de kwartalen dan in de maanden zal lopen.

De torens hadden najaar 2020 opgeleverd moeten worden. Of die planning nog wordt gehaald, is twijfelachtig. Hotelier Maritim moet nu noodgedwongen op zijn handen zitten. "Wij hebben het ook pas gisteren vernomen," zegt hoteldirecteur Remco Gerritsen. "Schriftelijk. Het is voor iedereen een volslagen verrassing. Voor de rest weten wij ook niet wat nu de ontwikkelingen zijn."

"We zullen er met onze partners alles aan doen om het project succesvol af te ronden," stelt Oviesa Torena. "We leggen momenteel het fundament voor een herlancering van de bouwactiviteiten op een zo kort mogelijke termijn."