Direct naar artikelinhoud

Groen in verdrukking door snelle groei Amsterdam

Door de snelle groei van de stad raakt het groen in de verdrukking. Tussen 2003 en 2016 is binnen de ringweg A10 de hoeveelheid groen 11 procent geslonken.

Wibautstraat gezien vanaf het VolkshotelBeeld Lars van den Brink

Sinds 2003 is binnen de Ring drie vierkante kilometer groen verdwenen, blijkt uit nieuw onderzoek van de UvA. Dat staat gelijk aan 550 tot 600 voetbalvelden.

Door op satellietbeelden van een hoge resolutie af te gaan op de breking van het licht hebben de planologen Mendel Giezen, Stella Balikci en Rowan Arundel met de computer heel precies vastgesteld waar tussen 2003 en 2016 groen is verdwenen. "Elk materiaal reflecteert het licht op een andere manier," legt Giezen uit.

Expres hebben ze satellietbeelden uit de zomer gebruikt. In dat jaargetijde steekt de vegetatie het duidelijkst af tegen de bebouwing.

Het verdwenen groen bestaat vooral uit open terrein dat heeft plaatsgemaakt voor nieuwbouw, zoals bij het Westerdok, Overhoeks, Zeeburger­eiland, Science Park en Amstelkwartier. Verder zijn sinds 2003 veel sportvelden bekleed met kunstgras, terwijl de gemeente sportparken is blijven meetellen als groen.

Met de gebruikte onderzoeksmethode worden ook heel plaatselijke veranderingen opgemerkt, zoals tuinen die zijn volgelegd met stoeptegels.

Botsende idealen
Voor de planologen was deze studie ook een manier om een relatief nieuwe onderzoeksmethode, remote sensing, te beproeven. Ze concluderen dat de blik van boven juist van pas komt bij complexe opgaven als hoe groene steden zijn.

Planologen hanteren het ideaal van de compacte stad met veel inwoners op een kluitje als alternatief voor en stad met uitgestrekte voorsteden die ten koste gaan van natuur - het scheelt ook energie en files.

Tegelijk is er het besef dat groen helpt tegen luchtvervuiling, hittestress, wateroverlast door stortbuien en dat het goed is voor de volksgezondheid en de biodiversiteit.

In de praktijk botsen deze twee idealen, concluderen de onderzoekers. De verdichting gaat vaak ten koste van de schaarse stukken groen in de stad. Remote sensing kan volgens de onderzoekers helpen dit soort paradoxen in beeld te brengen.

De onderzoekers merken ook op dat het groen in de stad verder versnippert. De gemiddelde oppervlakte van een stuk groen is teruggelopen sinds 2003.

Groene daken
Het verdwijnen van groen is duurzaamheidsorganisatie De Gezonde Stad al langer een doorn in het oog. Uit onderzoek bleek eerder dit jaar dat de hoeveelheid groen per Amsterdammer in 2016 was afgenomen, ­ondanks nieuwe postzegelparken, groene daken en vergroende schoolpleinen.

Uit het UvA-onderzoek blijkt het verlies aan groen veel groter te zijn. "Onze stad versteent steeds meer," zegt Jaap de Jong, directeur van De Gezonde Stad. Hij rekent voor dat per jaar 44 voetbalvelden aan groen zijn verdwenen. De zeven voetbalvelden aan groene daken die er de afgelopen twee jaar bijgekomen zijn, steken daar maar bleekjes bij af.

Het stadsbestuur denkt 7500 woningen per jaar te bouwen. Daarom is het zaak snel in te grijpen om een verdere afname van het groen te voorkomen, vindt De Jong. "Zonder actie verliezen we jaarlijks een hoeveelheid groen die we nooit meer terugkrijgen."

De Gezonde Stad wil het aantrekkelijk maken om te investeren in groen, door dat aftrekbaar te maken van gemeentelijke belastingen bijvoorbeeld. Op nieuwbouwdaken kan vergroening verplicht gesteld worden en groen zou een criterium moeten zijn bij de uitgifte van bouwgrond. "Een investering in groen wordt dubbel en dwars terugverdiend."

550

Sinds 2003 is er binnen de ringweg A10 een oppervlakte aan groen verdwenen die overeekomt met minimaal 550 voetbalvelden.

Tip Het Parool

Heb je een nieuwstip of nieuwsfoto? Voeg ons toe op Whatsapp. Liever mailen of anoniem tippen? Bekijk hier hoe dat kan.