Bitcoin van hitcoin tot shitcoin: 'Ik had mijn ogen op de zes nullen'

Het is het begin van de financiële crisis in 2008, een week nadat de bank Lehman Brothers failliet is gegaan. De mysterieuze Satoshi Nakamoto stuurt een e-mail rond met het idee voor een nieuw betaalmiddel: de bitcoin. Het is een munt die zonder tussenkomst van een bank kan worden verhandeld. Alles ligt vast in de blockchain, waarbij een netwerk van gebruikers controleert of een munt niet dubbel wordt uitgegeven. 

Geld bijdrukken zoals in het normale monetaire stelsel gaat niet. Bij de start is vastgesteld dat er nooit meer dan 21 miljoen bitcoins zullen zijn. Iedereen kan die bemachtigen door te 'minen'. Dat is het oplossen van wiskundige formules met behulp van speciale software. Het levert bitcoins op als beloning. 

Op 1 januari 2009 wordt de eerste bitcoin gemaakt, zo'n anderhalf jaar later wordt er voor het eerst mee betaald. Een Britse softwareontwikkelaar bestelt twee pizza's voor 10.000 bitcoin, toen 35 euro. Zijn maal zou bij de huidige koers 30 miljoen euro waard zijn.

De bitcoinkoers stijgt na die eerste betaling explosief. In april 2013 komt de bitcoin voor het eerst boven de honderd euro, aan het eind van het jaar is dat al duizend. Cyberaanvallen, hacks en Chinese restricties doen de koers in de jaren daarna weer instorten.

Nadat in 2017 techbeleggers in de bitcoin zijn gestapt, stijgt de waarde weer. In november wordt de 7000 euro aangetikt, een maand later 10.000. Het levert een goudkoorts op en ook minder technische mensen besluiten hun spaargeld in de munt te stoppen. De koers piekt op 17 december op bijna 17.000 euro per bitcoin.

Instanties als het Nibud buitelen over elkaar heen om te waarschuwen voor beleggen in de virtuele munt. Op de koers is geen peil te trekken en de bubbel moet een keer barsten. Dat gebeurt begin dit jaar, als de koers binnen een maand met zo'n 65 procent instort.

Nu, een jaar na het hoogtepunt, staat de bitcoin op 3000 tot 4000 euro. Iedereen die grofweg na juli vorig jaar is ingestapt had er dus slimmer aan gedaan om genoegen te nemen met een lage spaarrente. Hopen op weer een explosieve stijging van de bitcoinkoers lijkt naïef.

Defiano Bulo (25): 'Eigenlijk heb ik wel spijt'

In oktober vorig jaar kreeg Defiano Bulo steeds meer interesse in de bitcoin. Het was in de periode dat de virtuele munt record na record verbrak. "Het bleef maar stijgen. Ik dacht nog: ik ben te laat." De prijs van één munt was destijds rond de 4600 euro. "Bij iedereen die er verstand van had werd de digitale munt populairder. Ik ben me toen gaan verdiepen."

Bulo, ingenieur bij een bureau in Amersfoort, las fora en techwebsites, hield dagelijks de koers in de gaten en sprak over het onderwerp met jongens uit zijn voetbalteam.

Uiteindelijk besloot de ingenieur in te stappen. "Eerst met tachtig euro, dat leverde me destijds 0,016 bitcoin op. Ik hield de fluctuaties in de gaten en besloot nog meer te investeren. Eerst nog eens 150 euro, dan 300 en later nog eens 800. Dit krijg ik later allemaal terug, keer tien, dacht ik toen. En omdat het zo goed ging, verdiepte ik me ook in andere munten. Alles leek maar te stijgen."

Toen de koersen begonnen te dalen, gaf de ingenieur niet op. "Het is misschien een beetje verslavend. Of beter, vergelijk het met het casino: als je geld kwijt bent dan wil je het terug. Zo werkt dat hier ook."

Hoeveel de ingenieur in totaal heeft geïnvesteerd weet hij niet meer precies. "Ik schat rond de 3000 euro. Maar spijt heb ik niet. Ik heb geïnvesteerd met geld dat ik kon missen. Of nou ja, eigenlijk heb ik wel spijt. Tijdens mijn studentenperiode kostte een bitcoin slechts twintig euro. Toen twijfelde ik. Achteraf is dat jammer. Het voelt als een gemiste kans."

Nu is het voor Bulo mooi geweest: ik doe het met wat ik nu heb. Als het meezit wordt het meer waard en anders is dit het. Nog meer investeren doe ik niet meer."

Lucinda Douglas (48): 'Er is nog geen negentig euro over'

De personal trainer van Lucinda Douglas bracht haar op het idee om bitcoins te kopen. "Hij zei een jaar geleden dat de koers gunstig was. Ik zei dat het helemaal nergens over ging."

Maar de nieuwsgierigheid van Douglas, die als professioneel spreker en auteur haar geld verdient, won. "In december vorig jaar kocht ik twee keer voor 900 euro bitcoins met de gedachte: let me see where it goes. Nu is daar nog geen negentig euro van over. Of ik dat erg vind? Nou ja, ik heb erger meegemaakt. Ik heb ook aandelen op de Amerikaanse beurs, de waarde daarvan daalt alsmaar."

"Ja, ik had het geïnvesteerde geld ook aan iets anders kunnen uitgeven, dat klopt. Aan mijn dochter van 24 bijvoorbeeld. In maart reis ik met haar door Amerika. We wilden de trein nemen van het westen naar het oosten en tussendoor uitstappen. Nu gaan we toch maar in één keer door, dat scheelt 300 euro per persoon." 

Hoewel Douglas geen spijt heeft van haar bitcoins raadt ze het vrienden af. "Al die handelswaarden van aandelen en cryptocurrency zijn naar mijn ­mening nergens op gebaseerd." 

Dan was het casino een gelijkwaardigere investering geweest. "Nee, daar heb ik nóg minder vertrouwen in. Twintig jaar geleden ben ik daar een maandsalaris kwijtgeraakt, zonder ook maar een beetje napret. Met bitcoins kan ik het nog volgen, erover lezen en bijleren. Hoeveel ik ook ben kwijtgeraakt, ik ben veel kennis rijker. Daar doe ik het voor."

Stefan Leur (25): 'Ik had mijn ogen op de zes nullen'

'Eerst handelde ik voor de lol in reguliere aandelen," zegt Stefan Leur. "Maar toen ik zag dat de virtuele munten veel sneller iets opleverden, heb ik in de bitcoin geïnvesteerd."

Leur begon voorzichtig: eerst met 500 euro, later nog eens 2000. "In een dag maakte ik soms honderd euro winst." In totaal investeert Leur 20.000 euro in de digitale munt.

"Vorig jaar in december waren mijn munten 100.000 euro waard." Maar in plaats van alles te verkopen, ging Leur door in de hoop nóg meer winst te maken. "Ik had mijn ogen op de zes nullen, ik dacht dat ik er nog meer uit kon halen. Dat is eigenlijk te gulzig. Al vond ik het ook lastig om de bitcoins weg te doen, het zijn een soort kinderen van me geworden. Ik ben eraan gehecht".

Nu heeft Leur, die als locatiemanager werkt bij televisie- en filmproducties in Amsterdam, nog 1200 euro over. "Ik heb tussentijds wel wat verkocht. Onder andere voor de reis naar Bali met mijn vriendin en voor de verbouwing van mijn huis. Maar als ik op de piek was gestopt, had ik nu al mijn hypotheek kunnen afbetalen."

Toch heeft de 25-jarige geen spijt. "Het was gewoon leuk om te doen. Ik blijf hopen dat mijn munten weer meer waard worden, maar als ik realistisch ben denk ik dat de glorietijden van de bitcoin voorbij zijn."

Annette Hoeksema (29): 'Het werd 150 keer meer waard'

Regelmatig worden er op het kantoor bij tekstschrijver Annette Hoeksema lezingen georganiseerd ter inspiratie. Tijdens een workshop over bitcoins kreeg Hoeksema een stukje bitcoin als bedankje. "Dat was twintig cent waard. Ik heb het gelaten, maar toen ik vorig jaar ging kijken zag ik dat het dertig euro waard was geworden, 150 keer meer."

Die ontwikkeling was te mooi om te laten. "Mondjesmaat heb ik meer geïnvesteerd. Eerst een paar tientjes erbij, later vijftig en vlak voor ik voor vier maanden naar Nieuw-Zeeland vertrok, heb ik nog eens een paar honderd euro ingelegd." 

Op vakantie hield Hoeksema de koersen niet in de gaten, al viel het haar wel op dat de media er weinig meer over berichtten. "Eenmaal terug had ik haast niets meer over, amper vijftig euro. Die laat ik nu staan. En stiekem, als ik eerlijk ben, heb ik nog hoop dat het meer waard zal worden." 

Toch zal Hoekse­ma niet meer investeren in de bitcoin. "Ik ben op zoek naar andere manieren om te beleggen. Sparen levert niets meer op."