Direct naar artikelinhoud

Maia Matches tekent de stad als undergroundstrip

Maia Matches (38) is benoemd tot Stadstekenaar 2019. Vrijdag werd ze 'beëdigd' in het Stadsarchief. Voor het eerst legt een striptekenaar gebeurtenissen in Amsterdam vast.

Maia Matches tekent de stad als undergroundstrip
Beeld Maia Matches

De eerste tekening van de nieuwe Stadstekenaar is er een van burgemeester Femke Halsema. Als 'F.U. Valsema, burgerdame van Mokum', zegt ze: "Het wezen van Mokum, dat is de behoefte van vrijheid. De belofte dat je hier in Mokum je geluk kunt najagen, dat je je lot in eigen handen kan nemen."

Het portret maakt deel uit van de strip Het ­Gore Lef, die op de volgende pagina's staat. Want de jongste Stadstekenaar is een striptekenaar. Maia Matches heet ze, en in haar atelier in De Pijp vertelt ze over haar nieuwe baan.

Chaos op papier
"Ik ga dit jaar vier keer een actuele strip maken voor Het Parool. Het is belangrijk voor mij dat ik als striptekenaar ook gelezen wordt. Want dat is het grote verschil tussen een strip en een tekening: het verhaal. Die combinatie van beeld en tekst kan heel verrassend zijn. Je kunt dingen, bijvoorbeeld zo'n citaat van Halsema uit haar speech bij haar beëdiging, echt uit de context halen en mensen tot nadenken aanzetten."

Zoals met haar eerste bijdrage. Het is een commentaar op de ontruiming van de gemeente van het ADM-terrein, begin deze maand. "Het gaat over de verhouding tussen de gemeente en de bewoners van het ADM-terrein. Ik heb dat de laatste twee maanden nauwkeurig gevolgd, zowel vanuit de gemeente als vanuit de ADM-gemeenschap. Het lijkt chaos op papier, maar in mijn hoofd is het wel duidelijk, en weet ik precies wat ik wil vertellen."

(Klik voor de grote versie)

Maia Matches tekent de stad als undergroundstrip
Beeld Maia Matches

Meer dan voorgaande stadstekenaars is Maia Matches politiek geëngageerd. "De Amsterdam Doehetzelf Maatschappij, of Amsterdam Dream Machine, was een fantastische plek waar ik vaak ben geweest. Vanwege de geweldige festivals die ze daar organiseerden, de muziek, de theaterstukken, de dansfeesten. Waanzinnig. Echt ongelofelijk wat ze daar hebben neergezet. Met deze strip, met dit verhaal, wil ik laten weten dat de veranderingen in de stad te belangrijk zijn om niet bij stil te staan."

Anders vastleggen
Waarmee ze helemaal voldoet aan het 'plicht' van de Stadstekenaar, namelijk de veranderingen in de stad vastleggen. Het is voor het Stadsarchief, initiatiefnemer, een andere manier om de stad te documenteren, omdat tekenaars de stad anders vastleggen dan fotografen.

"Ik liep al langer met het idee rond hier een strip over te maken, het was een prachtige plek om vast te leggen, dus die kans heb ik als strip­tekenaar niet laten schieten. En ja, het is ook een soort commentaar op de maatschappij. Laten we wat met het ADM-terrein is gebeurd zomaar schieten, of gaan we er wat aan doen? Het vervangende terrein waar de bewoners nu zitten, mogen ze maar twee jaar gebruiken. En wat dan? Ik wil mijn lezers actief bij mijn onderwerpen betrekken."

Veel vrijheid
Haar werk doet denken aan de Amerikaanse strips uit de jaren zeventig. "Mijn stijl is expliciet, een beetje underground, het sluit aan bij de jaren zeventig. Als kind las ik Mad Magazine, de krantenstrips en de strips van Robert Crumb. Dat zijn referenties. Ik gebruik humor en ook satire. En hier in Nederland is Peter Pontiac een van mijn grote helden. Ik kijk graag naar zijn werk en hoe hij dingen oploste."

Maia Matches, pseudoniem van Maia Machèn, woont sinds 2006 in Amsterdam. Geboren in Toronto, en met een Nederlandse vader, kwam ze op haar achttiende in haar eentje naar Nederland. Ze studeerde af aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch.

"Ik ben eigenlijk beeldhouwer. Maar na mijn afstuderen keerde ik terug naar potlood en papier. Omdat dat naar mijn mening de essentie is en papier de essentiële manier is om ideeën vorm te geven. Maar ik maak nog wel beelden hoor. Voor de Stripdagen in Haarlem heb ik voor de afgelopen twee edities beelden gemaakt. Een was een 3D-beeld van gaga, een van de personages van Peter Pontiac, en vorig jaar een beeld van mijn interpretatie van Frankenstein."

Behalve de vier strips in Het Parool heeft Maia Matches nog geen vastomlijnde plannen om de stad vast te leggen. "Ik heb veel vrijheid om te doen wat ik wil doen, maar ik heb mezelf niet gedwongen nu al onderwerpen op een lijstje te zetten. We zullen zien."

Laten we wat met het ADM-terrein is gebeurd zomaar schieten, of gaan we er wat aan doen?

'Feminisme, seksualiteit en macht' 

Maia Matches is de zeven­de Stadstekenaar van Amsterdam. Ze volgt Joanna Quispel op. Maia Matches was een van de tekenaars van de graphic novel De kraker, de agent, de jurist en de stad (2014). Zij gaf het perspectief van de kraker vorm. Daarnaast gaf ze tussen 2012 en 2016 drie stripkranten uit, over Amsterdam-Oost, -Oud-West en -Noord. Vorig jaar ­publiceerde ze in eigen beheer het stripboek Bitch Knows Best. Collected Garbage 2016-2018.

Volgens het rapport van de Commissie voor de Tekeningen van het Stadsarchief ontbrak tot nu toe de 'toegankelijke, leesbare taal van de striptekenaar' in de ­manier waarop naar de stad geke­ken wordt. 'Maia Matches heeft haar sporen verdiend in de underground comix, produceerde talloze flyers, zines en posters en initieerde miniwebsites.

Vanuit een stevig engagement met onderwerpen als feminisme, seksualiteit en macht verdiept ze zich, maakt uitvoerige schetsen en zet die om in striptekeningen en verhalen. Ze nodigt doorgaans mensen uit om met haar in gesprek te gaan om zo de ontwikkeling van de inhoud van haar verhalen te voeden en het publiek actief te betrekken.'