Rijk of arm, rollator straks voor iedereen even duur

De ministerraad heeft onlangs in stilte ingestemd met een algemene maatregel van bestuur die daarvoor zorgt, bevestigen betrokkenen.

De maximale eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp, rollator of traplift gaat 17,50 euro per 4 weken bedragen, oftewel 227,50 euro per jaar. Gemeenten mogen ook een lager vast bedrag in rekening brengen.

De coalitiepartijen hadden al in het regeerakkoord vastgelegd dat bij de berekening van de eigen bijdrage in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning niet langer mag worden gekeken naar de hoogte van het inkomen, vermogen en het gebruik van zorg. 

Mordicus tegen
De gemeenten zijn hier mordicus tegen. Het plan zou haaks staan op de uitgangspunten van de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid.

Volgens koepel VNG zijn er ook geen mogelijkheden om 'ongewenste aanzuigende werking' van het abonnementstarief te dempen, waardoor gemeenten het risico lopen op een financiële strop.

Vooralsnog werken de meeste gemeenten met het solidariteitsprincipe: armlastige mensen hoeven helemaal niets te betalen voor hulp(middelen) en ondersteuning, terwijl hulpbehoevenden met een flinke bankrekening al gauw vele honderden euro's per jaar kwijt zijn.

Onderzoek
Zo heeft zorgminister Bruins maandag nog een onderzoek naar de Tweede Kamer gestuurd over de huidige kosten van mensen die (medische) hulpmiddelen ontvangen vanuit de gemeente. Te denken valt dan aan rolstoelen, scootmobiels, alarmeringssystemen of aangepast meubilair.

Het bedrag dat hulpmiddelgebruikers aangaven zelf in 2017 te hebben betaald voor hun hulpmiddelen, varieert van nul tot ruim 15.000 euro. De meest voorkomende kosten waren afgelopen jaar 255 euro per patiënt.

Naast de eigen betalingen voor (medische) hulpmiddelen, hebben gebruikers ook gemiddeld hogere kosten dan een gezonde burger voor hun aanvullende verzekering en voor andere vormen van zorg, via eigen bijdragen en het eigen risico. Dit heet het 'stapelen' van zorgkosten.

Middeninkomens profiteren
Volgens het Centraal Planbureau gaan 440.000 ouderen en zieken het nieuwe abonnementstarief gebruiken.

Vooral mensen met een beperking en een middeninkomen profiteren van de invoering. Zij gaan er jaarlijks zo'n 1000 tot 1500 euro op vooruit, aldus Ieder(in), het netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte. In totaal hebben zo'n 180.000 huishoudens voordeel van deze nieuwe maatregel.

De ingreep was volgens de patiëntenorganisaties overigens hard nodig, want voor de middeninkomens liep de stapeling van kosten de laatste jaren het meest uit de hand. Hun zorgkosten waren in vijf jaar meer dan verdubbeld. Ook het kabinet heeft in het regeerakkoord eind 2017 al aangegeven de stapeling van kosten in de zorg te willen tegengaan.

Geen tijd meer
De algemene maatregel van bestuur voor 2019, die de regering kan opleggen zonder tussenkomst van het parlement, was nodig omdat er geen tijd meer was om vóór de start van komend jaar al een complete wet rond te hebben. Die wet moet er wél liggen bij de start van 2020. Daarin gaat een vergelijkbaar abonnementstarief gelden van 19 euro per maand.

Het is ontzettend belangrijk dat vooral gemeenten eindelijk duidelijkheid hebben over de start van het voorlopige abonnementstarief per 2019. Zij moesten zich vooralsnog voorbereiden op het nieuwe betalingssysteem zonder te weten of de abonnementen echt zouden ingaan per 1 januari.