Direct naar artikelinhoud
Blog

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'

Ruim drie jaar na zijn aanhouding en na veertien inleidende zittingen is de rechtbank in Amsterdam gestart met de inhoudelijke behandeling van het megaproces tegen Willem Holleeder. Misdaadverslaggever Paul Vugts houdt je in dit blog op de hoogte.

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'
Beeld Sjoukje Bierma

19:29 maandag 12 maart 2018

Erudiet formulerend, dan ineens Jordanees volks, fel. Nuchter redenerend, dan intens verdrietig. Snoeihard, maar ineens vol medelijden. Astrid Holleeder getuigt tegen broer Willem zoals weinigen getuigen.

Paul Vugts vat het eerste verhoor vandaag van Holleeders jongste zus Astrid samen.

17:07 maandag 12 maart 2018

De rechtbank beslist dat officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher vrijdag aanstaande aan het begin van de zitting weer een reactie geven op de verzoeken van de verdediging van Holleeder. Daarna wordt Astrid Holleeder weer verhoord, door de advocaten en eventueel door Holleeder zelf.

16:51 maandag 12 maart 2018

Janssen heeft een reeks vragen over de afwikkeling van de deals. Het betreft vooral technische vragen over de manier waarop het Openbaar Ministerie met de transactie uit 2011 is omgesprongen en waarom de details daarover niet in het dossier zitten. Over de 'tweede deal' uit 2017 wil Janssen weten voor welk misdrijf die transactie is getroffen en of er verdere afspraken met de getuige zijn gemaakt. Heeft ze ook nog een nieuwe deal met de Belastingdienst?

Janssen: "Dit is geen alledaagse kwestie en dit is geen alledaagse getuige. Het zou goed en noodzakelijk zijn voor de rechtbank te weten wat nou is gebeurd met de criminele erfenis van Cor van Hout. Wij vinden dat op zijn minst op een basaal niveau openheid van zaken moet komen. Als het Openbaar Ministerie niet zelf antwoorden wil geven, zou ik de rechtbank willen verzoeken het Openbaar Ministerie daartoe opdracht te geven."

Officier van justitie Sabine Tammes herhaalt dat met Sonja 'nul afspraken' zijn gemaakt en dat ze 'frank en vrij' zal kunnen verklaren zonder dat dat consequenties voor haar zal hebben. Als de verdediging van Holleeder denkt te kunnen stellen dat Sonja nu nog steeds liegt, zullen de advocaten dat moeten onderbouwen, vindt Tammes.

Tammes: "Ik vind het lastig een opdracht te krijgen op basis van een veronderstelling (dat Sonja liegt) die totaal niet is onderbouwd."

Janssen herhaalt dat hij inzicht moet kunnen krijgen in alle motieven van de getuige.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland wil graag wachten tot na het verhoor van Astrid Holleeder door de advocaten aanstaande vrijdag. "Misschien komen vrijdag de antwoorden wel van Astrid en is de klemmendheid van uw verzoek er dan af."

Advocaat Janssen: "Het is volgens mij onbetwist zo dat Sonja en Astrid veel hebben verklaard in de Goudsnipzaak (over het witwassen van Van Houts erfenis). Dat hebben ze zelf erkend. Waarom moeten we hen nu in deze zaak dan wel geloven?"

16:40 maandag 12 maart 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland geeft advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder het woord voor een relaas over de 'tweede deal' die getuige Sonja Holleeder kennelijk met het Openbaar Ministerie sloot in de aanloop naar haar getuigenissen in Holleeders proces.

Sonja Holleeder sloot eerder een deal in een strafzaak over haar criminele erfenis van haar man Cor van Hout, waarin ze voor 1,1 miljoen euro vervolging afkocht voor witwassen en belastingfraude.

Voorwaarde was dat ze niet had gelogen. Nu zegt Sonja dat ze wél had gelogen in de aanloop naar die deal, maar dat het Openbaar Ministerie heeft beloofd dat ze nu vrijuit kan verklaren zonder zichzelf én anderen in de juridische problemen te brengen.

De advocaten van Willem Holleeder willen het naadje van de kous weten. Wat voor 'tweede deal' heeft Sonja met het Openbaar Ministerie gesloten? De rechtbank droeg het OM ruim twee weken geleden op uitsluitsel te geven. De advocaten zijn, zacht gezegd, niet tevreden met de uitleg die het OM vrijdag in een email en een proces verbaal heeft gegeven.

De 'tweede deal' is volgens advocaat Sander Janssen nog steeds 'in nevelen gehuld'. "We mogen niet eens weten voor welk misdrijf ze een transactie heeft voldaan. Witwassen? Meineed? We weten het niet. Wij vinden dat niet meer om de hete brij heen mag worden gedraaid. Voor ons zal er op basaal niveau duidelijkheid moeten komen."

16:30 maandag 12 maart 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland heeft 'nog één vraag'. "Over de door u gebruikte apparatuur zegt u dat u niet altijd kon opnemen omdat uw broer u soms fouilleerde. Wist u dan van tevoren dat dat ging gebeuren, dat hij u zou fouilleren? Hoe kon u daar op vooruitlopen?"

Astrid: "Ik stopte het bij mijn geslachtsdelen. Dat was het meest veilige. Het is niet gebruikelijk dat je daar gaat lopen graaien."

Rechter Margo Somsen heeft ook één laatste vraag: "Waar was het uw broer volgens u uiteindelijk om te doen?"

Astrid: "Machtsherstel. Het herstel van zijn machtspositie."

Somsen: "Maar dan? Als je de macht weer hebt?"

Astrid: "Dat is een vraag die alleen mijn broer kan beantwoorden. Waarom moet je door als je veertig miljoen hebt, om daar vierhonderd miljoen van te maken? Als je altijd maar honger hebt, word je een holle bolle Gijs."

Het verhoor van Astrid Holleeder is voor vandaag klaar. Vrijdag gaat het verder met vragen door de advocaten en eventueel Willem Holleeder zelf.

16:25 maandag 12 maart 2018

Astrid maakt zich kwaad op de familie van Cor van Hout, die altijd op zijn erfenis is blijven azen. Vrijdag gaf broer Ad van Hout weer een interview op televisie. "Het is altijd hun verhaal over de erfenis. Hij zegt niet: 'Wat moedig dat Sonja voor mijn broer opkomt. Nee, het gaat altijd over dat geld."

Astrid herhaalt dat ze niet snapt hoe de familie Van Hout kan denken ergens recht op te hebben. "Het is het geld van meneer Heineken en verder van niemand." Astrid suggereert dat een familielid van Van Hout de hand heeft gehad in de liquidatie van Cor. "Ik zal nu wel weer een hoop gedoe krijgen en extra risico lopen..."

16:12 maandag 12 maart 2018

Op een ochtend in december 2013 spreken Astrid, Sonja en Willem in een Coffee Company. Willem gaat te keer tegen Sonja. Hij loopt naar buiten en smijt de deur dicht. De zussen gaan mee naar buiten, uiteindelijk gaat het binnen weer door.

Er wordt gesproken over een kogelwerend vest dat Sonja zou moeten dragen. Astrid zegt dat Sonja bang is van Willem. Die zegt dat ze 'gewoon normaal moet doen'. Astrid: "Normaal doen is naar hem luisteren en doen wat hij wil. Het gevaar kwam van hem."

Astrid: "Als je haar daar ziet staan terwijl ze door hem de grond in geschreeuwd wordt, is dat niet mis te verstaan."

In het stiekem opgenomen gesprek zegt Willem dat hij 'hier nog staat' omdat hij 'altijd heeft geloofd in zichzelf'. "Ze liggen allemaal op de grond en ik sta hier nog."

Astrid: "Het is ook zo. Hij is degene die is overgebleven. Hij staat nog steeds, terwijl er heel veel waren die het ook op hem gemunt hadden. John Mieremet, Willem Endstra... Hij heeft het overleefd doordat hij eerder was (met het laten vermoorden van die rivalen)."

16:06 maandag 12 maart 2018

Rechter Benedicte Mildner gaat weer door met het voorhouden aan Astrid van een nieuw gesprek.

Willem zegt daarin dat Sonja 'geen deal met justitie had mogen sluiten' over de erfenis van Cor van Hout. Sonja is 'een kankerhoer' en 'een vieze NSB'er' en hij 'zou haar hebben doodgeslagen' als hij de kans had gehad.

Astrid: "Als je een deal sluit, gaat hij er van uit dat je over hem praat."

15:26 maandag 12 maart 2018

Astrid zegt in een gesprek met Holleeders ex Sandra dat haar broer 'een abonnement op haar heeft'.

Astrid, cynisch lachend: "Ja, dat zal ik gezegd hebben. Ik ben 52 jaar, ik loop al vijftig jaar achter de kont van mijn broer aan te rennen. Hoe lachwekkend is dat? Ik vind nou niet dat ik op dat vlak een heel volwassen leven leid."

In een gesprek waarvan weinig is te verstaan, zei Willem volgens Astrid dat Fred Ros niet de motor bestuurde van waaraf Cor van Hout is doodgeschoten. Willem zou dat hebben bevestigd, dat de bestuurder niet Fred Ros was.

In een andere opname is te horen dat Astrid tegen Willem zegt dat Sonja gestrest is. Willem: "Nog effe en dan stapt ze in een hel."

Willem: "Als Sonja met het geld gaat kloten schiet ik haar kapot, a la minute."

Vervolgens zegt Willem dat hij 'voor nu effe rustig aan zal doen'. Astrid zegt dat het niet zo moet zijn dat zij met Sonja koffie drinkt en dat zij (Astrid) 'gezellig effe mee gaat'. Bedoeld werd: dat als Sonja zou worden doodgeschoten, Astrid ook getroffen zou kunnen worden door kogels, zoals Robert ter Haak ook stierf omdat hij naast Cor van Hout stond toen die werd geliquideerd.

De rechtbank houdt nog een korte pauze voordat met Astrid nog wat laatste opgenomen gesprekken worden doorgenomen. Astrid: "Klink ik geïrriteerd of zo, doe ik iets verkeerd?"

Rechter Mildner: "Nee, ik merk dat ik het zelf vermoeiend vind u de gesprekken voor te houden en naar uw antwoorden te luisteren."

De rechtbank pauzeert tot 16.00 uur.

15:20 maandag 12 maart 2018

In een gesprek zegt Willem dat hij Cor van Hout de baas is. Astrid, huilend: "Cor is er niet meer. Hij is Cor letterlijk de baas geweest, bedoelt-ie."

Astrid: "Ik was toen helemaal van slag om wat hij over Cor zei. Ik mag niet emotioneel zijn over Cor waar hij bij is. Ik hoor bij hém te horen, niet bij Cor. Het is de enige opname waarop u mij hoort huilen. Het kán (in Willems ogen) niet dat ik om Cor huil. Je mag niet eens verdriet hebben om iemand."

Willem Holleeder mompelt geregeld verontwaardigd tegen zijn advocaat Robert Malewicz, die aan zijn linkerzij zit.

Rechter Mildner: "Uw broer zegt dat hij dreigde om druk te zetten..."

Astrid: "Er zijn zat mensen die dreigen en gekke dingen zeggen. Dat ben ik gewend. Cor zei ook wel gekke dingen, ik ook. Maar bij Willem gaat de trein steeds maar harder en heeft het altijd een slechte afloop. Dat is het probleem. Ik heb het gezien bij Cor van Hout, bij Willem Endstra, bij Kees Houtman... Bij Endstra heeft het lang, lang, lang geduurd, hè, maar het kan tien jaar duren: hij doet het."

De criminele kroegbaas Thomas van der Bijl had over Holleeder gezegd dat die Cor van Hout had laten liquideren. Astrid: "Dat is in de ogen van Willem de reden dat hij is veroordeeld in Kolbak (zijn grote afpersingszaak). Het is allemaal de schuld van Thomas en de familie van Cor."

15:10 maandag 12 maart 2018

In een ander gesprek komt aan de orde dat Peter R. de Vries en diens vrouw heel bang zijn na de bedreigingen aan De Vries' deur. Op enig moment zegt Willem: "Je hoeft het niet te zeggen, ik weet wat-ie bedoelt."

Dat gaat volgens Astrid om de liquidatie van Thomas van der Bijl. Peter R. de Vries en zijn vrouw zouden hebben gezegd dat Holleeder ook Thomas van der Bijl heeft laten vermoorden, zoals hij nu Peter R. de Vries zal laten liquideren. Holleeder zegt ook: "Ik ga zeggen dat het over is. Ik ga niet nog meer door het stof."

Als Willem Holleeder tegen Astrid zegt dat Sonja 'aan de beurt is' als ze niet genoeg van haar aandelen van de prostitutiepanden in Alkmaar zou afstaan, gaat dat volgens Astrid evident over haar laten liquideren.

Astrid maakt zich kwaad
als ze terugdenkt aan een gesprek waarin Willem over Peter R. de Vries zou hebben gezegd: "Die kan d'r ook nog wel bij." Bij het rijtje in opdracht van Holleeder geliquideerde personen, vult Astrid in.

"Hij zei het zelfs over de zoon van Peter R. de Vries. Die jongen heeft nergens wat mee te maken! Die heeft bij mij gewoond! Als je toch je vrienden wil laten vermoorden en de onschuldige kinderen van je vrienden." De stem van Astrid breekt weer. "Hij kan heel vals worden. Dan wordt-ie die hond die gaat bijten."

Op een opname zegt Willem dat 'Sonja maar naar de politie moet gaan'. "Dan schiet ik haar zoon als eerste dood."

15:01 maandag 12 maart 2018

In een gesprek besprak Willem dat hij 'petten had' (corrupte politiecontacten) van wie hij informatie kon krijgen, maar die ook desinformatie konden fabriceren waardoor een ander de schuld van bijvoorbeeld een liquidatie kon krijgen.

Astrid heeft er veel energie in gestoken om 'uit te vissen hoe het zat met die petten', omdat ze bang was dat ze zelf zou spreken met een corrupt politiecontact.

Nadat misdaadverslaggever Peter R. de Vries aangifte had gedaan van bedreiging door Willem, bespraken Astrid en een woedende Willem dat die laatste 'niet makkelijk' is. Astrid: "Ik bedoel natuurlijk dat hij Peter zou laten omleggen. Maar zo kan ik dat niet zeggen."

Astrid, nu: "Ik kan het niet eens uitspreken, want dan hoor je hoe belachelijk het is. Dit gaat gewoon over liquideren. Over Péter omleggen."

14:59 maandag 12 maart 2018

Sonja en Astrid hebben jaren in angst geleefd toen ze stiekem opnames aan het maken waren en met de politie spraken.

Astrid valt weer stil.

"Omdat hij mij had gezegd dat hij de opdracht voor Sonja al had gegeven (om haar te laten liquideren), is zij maar ondergedoken. Om hem van zich af te houden, heeft zij maar laten doorschemeren dat ze opnames had gemaakt... Daar hadden we meteen spijt van. Sindsdien heeft hij haar nooit meer vertrouwd."

De rechter vraagt nu naar de gebaren waarmee Holleeder en zijn zussen communiceerden. Het beruchtste was het gebaar met twee vingers voor een pistool.

Rechter Mildner: "Je zou kunnen zeggen: 'Dat ziet toch iedereen?'"

Astrid: "Hij doet dat niet waar iedereen bij is, hè? Hij doet dat snel langs zijn lichaam, waardoor ik het wel zie en anderen niet. Voor ons is het zo normaal om een liquidatie zo uit te beelden."

Bij Cor van Hout was het eerst het gebaar voor doodschieten en daarna een graai-gebaar. "Eerst doodschieten en dan alles afpakken."

Astrid: "U hoort op de opname: 'Eerst dit en dan pak ik hem alles af.' Wat 'dit' is ziet u niet. Dat is het gebaar voor doodschieten."

Twitter bericht wordt geladen...

14:43 maandag 12 maart 2018

Rechter Benedicte Mildner wil nu de (al bekende) heimelijk gemaakte opnames met de getuige bespreken.

Nu wil Astrid nog niet precies vertellen hoe ze die nieuwe opnames heeft gevonden 'tijdens een verhuizing'. Ze had ze verstopt. "Het is een hele periode geweest, waarin ik kennelijk nog gesprekken bij iemand had liggen die is verhuisd en die ze nog had liggen. Verder wil ik daar niet op ingaan."

"Voor mij is het heel belastend mezelf te horen in een rol die ik niet leuk vind. Ik heb het toch beluisterd, maar het daarna zo snel mogelijk aan de officier van justitie te geven."

Rechter Mildner gaat terug naar de opnames die al in het dossier zitten. "Hoe besloot u opnames te maken?"

Astrid: "Het is hier natuurlijk altijd zijn woord tegen het mijne. Dus zat er niets anders op dan het hem zelf te laten zeggen. Dan ben ik niet meer degene die u iets vertelt, maar zegt hij het zelf."

In de Endstra Tapes had Astrid al gelezen dat ook Endstra had verteld over fluisteren, stukjes lopen om zaken te bespreken et cetera. "Wij zijn er altijd op bedacht dat we worden afgeluisterd. Ik wist natuurlijk niet precies wat hij zou gaan zeggen, maar ik wist wel dat hij zou terugkomen op andere zaken."

Astrid: "Wij zeggen hardop wat wij willen dat gehoord zal worden, de rest fluisteren we. Dus het risico was groot dat hij alleen ontkenningen hardop zou uitspreken. Ik moest het fluisteren opnemen, wat heel moeilijk is, en onze manier van praten moet voor u ook nog begrijpelijk worden."

Het was heel moeilijk Willem iets te proberen te ontlokken 'wat buiten de normale patronen valt'. "Als ik iets zou vragen waardoor hij argwaan zou krijgen, zou hij meteen zeggen: 'Ben je van de politie?!' Dan zou het meteen afgelopen zijn."

De jaren 2013 en 2014 had Astrid veel intensiever contact met Willem dan in alle jaren daarvoor. Astrid: "Ik was er continu op bedacht dat hij wat zou merken. Dat hij wat door zou hebben..."

14:32 maandag 12 maart 2018

Het verhoor gaat weer verder. Officier van justitie Lars Stempher bevestigt dat Astrid Holleeder in vier tranches zestien nieuwe heimelijk gemaakte opnames heeft ingebracht van gesprekken die zij met Willem Holleeder heeft gevoerd. Negen van die gesprekken moeten nog worden uitgewerkt.

Het Openbaar Ministerie stelt voor op 23 maart enkele opnames te laten afdraaien in de rechtszaal.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland vraagt zich af waarom het Openbaar Ministerie niet eerder over de nieuwe opnames heeft gesproken.

Stempher zegt dat de kwaliteit eerst moet worden verbeterd, waarna alle gesprekken worden uitgewerkt. Het Openbaar Ministerie wil dat Willem Holleeder 'fris van de lever' op de opnames reageert.

Willem Holleeder neemt het woord. "Vers van de lever. Zoals u weet zijn in (de uitwerkingen van) eerdere opnames ook veel correcties aangebracht. Dat wordt met dit natuurlijk ook het geval. Hier zal het ook weer de vraag zijn wat wel en niet gezegd is. Ik wil zelf eerst de opnames beluisteren en ze uitgewerkt hebben. Anders klopt weer van alles niet in de uitwerking. Ik vind het lullig."

De rechtbank besluit later weer op de kwestie terug te komen.

13:19 maandag 12 maart 2018

Astrid Holleeder krijgt een lunchpauze tot 14.20 uur, maar in de rechtszaal gaat het nog even verder buiten haar aanwezigheid.

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder begint over de nieuwe opnames waarmee Astrid is gekomen.

Janssen: "Al heel vaak heeft de getuige gezegd dat ze alles had ingeleverd dat zij aan opnames had. Het Openbaar ministerie heeft dat bevestigd. We hebben daar heel vaak over gesproken. Nu blijkt ze toch weer nieuwe opnames te hebben gevonden. Dat ze die toevallig heeft gevonden bij het verhuizen, lijkt op voorhand niet heel erg geloofwaardig."

De rechtbank wil pas na de lunch over de nieuwe opnames spreken. De pauze duurt minimaal tot 14.20 uur.

13:14 maandag 12 maart 2018

Rechter Mildner schakelt over op Astrids contact met Sandra, de weduwe van de in 2000 geliquideerde crimineel Sam Klepper, later een vriendin van Willem. Ook zij heeft verklaringen tegen Willem afgelegd.

"Mijn eerste indruk was: ze interesseert me niet en ze boeit me niet. Gaandeweg maak je haar mee en zie je wat haar wordt aangedaan. Ik heb enorm veel respect voor haar, want er is eigenlijk niemand die dit durft."

"Ik vraag haar te getuigen en ze komt niet alleen in de hel met Wim terecht, maar ook nog in de hel met hún (het Openbaar Ministerie, dat haar aanvankelijk niet beschermde waardoor ze volgens Astrid enorme risico's liep)."

13:12 maandag 12 maart 2018

Haar 'smet' is dat Astrid verdachte was in de witwaszaak Goudsnip. "Maar het zijn niet mijn misdrijven geweest die ik heb willen verhullen. Het zijn zíjn misdrijven."

Astrid: "Hij heeft geen angst hè, zoals ik, voor mezelf en voor de kinderen. Hij weet alleen dat hij geen namen moet noemen."

Voor het eerst buigt Willem Holleeder naar de microfoon. "Welke namen dan? Nou, welke namen dan?" Astrid geeft geen antwoord.

13:04 maandag 12 maart 2018

De rechter grijpt weer terug op de keuze die Astrid maakte te gaan getuigen tegen haar broer. Astrid: "Mensen gingen me kwalijk nemen dat ik naast hem bleef lopen. Ze zouden mij kunnen afschieten, 'een zus voor een broer'. Ik moest wel wat."

Astrid had het gevoel 'te dansen met de duivel'. "Ik had echt het gevoel dat Wim een pact had met de duivel. Ik voelde dat ik bepaalde dingen moest aandurven. Geheime opnames maken van onze gesprekken bijvoorbeeld. Ik wist precies waar ik aan begon en wat ik allemaal zou moeten opgeven. Mijn leven."

Astrid zegt niet te begrijpen waarom ze volgens Willem uit een financieel motief verklaringen is gaan afleggen. Astrid, met een brok in haar keel: "Mijn eigen dochter weet niet waar ik wóón. Ik kom niet normaal buiten. Kerst en oud en nieuw zijn voor jullie normaal, maar ik kan mijn deur niet uit. Ik wist dat tevoren."

"Het is niet zo dat ik niet heb kunnen voorzien dat ik een rotleven zou leiden. Hij kan niet begrijpen dat je een medemens ergens voor zou willen behoeden (te worden geliquideerd). Is hij de norm en ben ik de afwijking? Ik ben de norm en hij is de afwijking."

Astrid zegt precies te weten hoe haar broer denkt. "Het is heel beperkt. Het is geen arsenaal en er zit geen logica in."

12:54 maandag 12 maart 2018

Misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink schreef een boek over Cor van Hout en legde dat voor aan Astrid Holleeder, die het met haar broer zou bespreken.

Tegen de uitdrukkelijke wens van Sonja en Astrid moest van Willem Holleeder per se in dat boek blijven staan dat Cor van Hout nooit heeft willen zorgen voor zijn kind dat het Syndroom van Down heeft.

Astrid: "We wilden dat er heel graag uit, maar het mocht niet want uit het boek moest van Willem blijken hoe slecht Cor was."

Met gebroken stem: "Het is het enige onbaatzuchtige dat Cor heeft gedaan: zijn kind laten verzorgen door iemand die daar wél toe in staat was."

Cor van Hout 'had joie de vivre'. Astrid: "Altijd hoeren en snoeren, zo doen die jongens. Mijn leven is het niet, maar voor Sonja was het normaal. Hij is haar enige vriendje ooit geweest, hè. Het is niet normaal, maar voor haar wel. Sonja had een alcoholistische vader en zocht een alcoholist als man. Maar Cor was soms wél leuk."

12:46 maandag 12 maart 2018

Astrid heeft mappen gemaakt voor haar broer over liquidaties waaraan hij werd gekoppeld door getuigen. Het doel was dossiers aan te leggen waaruit moest blijken dat de getuigen alles uit de media hadden. In het aanleggen van die mappen zat weken werk.

Rechter Mildner: "U had een baan..."

Astrid: "Ik had twee banen. Mijn baan en mijn familie."

Mildner: "Het lijkt of u serieus aan zijn verdediging werkt."

Astrid: "Daar was het me niet om begonnen, maar het is uiteindelijk zo gegaan. Ik ben hem gaan helpen. Het is niet zo dat ik dan geen goed werk af kan leveren. Als ik het niet goed doe en het komt uiteindelijk in het proces naar voren, dan heb ík het gedaan."

De rechter begrijpt duidelijk niet hoe Astrid voor haar broer kan blijven werken terwijl ze wilde dat hij juist vervolgd zou moeten worden.

Astrid: "Ik snap dat het voor u heel moeilijk te snappen is. Het is heel moeilijk het stukje gevoel, en hoop, en liefde dat je hebt af te zetten tegen wat hij doet. Ik heb gezien hoe hij heeft huisgehouden in zijn hele omgeving: dat komt nooit meer goed en hij beseft niet eens wat hij allemaal heeft aangericht."

Namens Willem Holleeder had Astrid contact met Auke Kok, die een boek schreef over zijn jeugd. "Dat verzoek kwam via Chrijs (zijn advocaat Chrisje Zuur). Normaal zou ik nooit op die manier met een journalist praten, want wat heb ik te winnen? Maar het moest. U vraagt, wij draaien. Ik wist precies wat ik moest zeggen. Sonja mocht niet met Auke Kok praten, want die is te stom en je weet nooit wat zij zou zeggen, maar ik moest dat wel doen."

12:38 maandag 12 maart 2018

Rechter Mildner houdt Astrid wat gesprekken voor uit de periode waarin Willem was verwikkeld in zijn afpersingszaak.

Astrid moet voor hem ergens stukken ophalen bij een advocatenkantoor en die naar een ander advocatenkantoor brengen. Observaties door de recherche bevestigen dat ze dat vervolgens doet.

Astrid: "Ik zal ongetwijfeld van alles hebben gedaan. Ik heb Sandra bij die advocaten ondergebracht. Als zijn vrouwen naar mannen moesten, moesten wij mee, want hij wil niet dat zijn vrouwen alleen naar mannen gaan."

Sandra had een nieuwe boekhouder nodig. Astrid regelde dat voor Willem. "Niet voor Sandra, want ik was niet zo dol op Sandra."

Astrid: "Hij zet mij onder druk en ik moet derden weer onder druk zetten. Zorgen dat zij dingen voor hem gaan regelen. Zo werkt het. Ik heb dan niet zo veel woorden nodig."

12:37 maandag 12 maart 2018

Astrid breekt weer. Ze heeft twee opnames teruggevonden waarin Willem haar vertelde dat hij zo bang was dat Dino Soerel zou gaan praten. Waarom is ze zo emotioneel, vraagt de rechter? "Omdat hij nu weet dat het gewoon voor hem klaar is."

In die twee zeer uitvoerige gesprekken laat Willem heel duidelijk merken dat hij Astrid voor honderd procent vertrouwt. Dat vindt ze nu duidelijk erg pijnlijk.

12:29 maandag 12 maart 2018

Rechter Mildner vraagt zich af wat Willem Holleeder gedreven kan hebben openhartig te zijn over moorden die hij volgens Astrid had laten plegen en vervolgens aan haar had opgebiecht.

Astrid: "Wij praten nooit. Zo werkt het. Bij ons is niets normaal. Alles waarvan jullie denken dat het normaal is, is dat bij ons niet. Soms moet hij dingen kwijt. Hij moet het vertellen."

Astrid werd volgens haar door Holleeder voortdurend 'als klankbord' gebruikt. Waar Astrid zegt dat de familie Holleeder 'nooit praat', bedoelt ze 'met de politie'.

Holleeder kon er op vertrouwen dat alles geheim zou blijven dat hij zijn familie vertelde.

Astrid: "Dat is wat het verraad van Sonja en mij naar hem toe zo groot maakt. Als je al vanaf de jaren tachtig op je eigen zussen kon vertrouwen... De enigen die je ooit kon vertrouwen, gaan je vanaf 2013 ineens verraden..."

Holleeder heeft nooit vermoed dat zijn zussen met de politie zouden praten. "Als ik morgen iets vreselijks zou doen, kan ik dat rustig tegen Sonja zeggen."

12:23 maandag 12 maart 2018

Willems 'alfamannetjes-gedrag' moest en zou altijd de boventoon voeren. Van Astrid werd iets meer gepikt dan van de anderen, dat wel.

Astrid: "Ik ben altijd de mutant geweest van de familie. Ik had gestudeerd, ik had een kunstenaar als man en daarna weer een smeris. Op de een of andere manier kwam ik daar mee weg."

Toch: als Willem belde, moest ze meteen opdraven. "Wij bellen nooit zomaar, want alles wordt opgenomen. Als hij mij belt, heeft dat een reden en moet er wat gebeuren. Het is nooit normaal zoals bij een broer en zus."

Dan weer wilde Willem weten waar Cor van Hout was, dan weer 'moest hij bij me pissen' omdat hij bij (de malafide vastgoedmagnaat) Willem Endstra in de buurt wilde blijven.

Astrid: "Als hij me niet kon vinden, ging-ie naar mijn moeder, naar mijn zus... Als ik voor hem naar een advocaat moest, ging ik naar het kantoor, want als je daar bent maken ze wel tijd."

12:15 maandag 12 maart 2018

Vrij snel na de eerste aanslag op Cor van Hout werd ook bij Astrid bekend dat haar broer zich 'bij degenen die het gedaan hadden, had aangesloten'.

"Ik snap dat je daar uit angst heel ver in gaat. 'Doe maar gewoon aardig', noemen wij dat. Maar hij hep gewoon gekozen. Dat is zijn goed recht."

"Je gaat niet tegen Pablo Escobar zeggen: 'Je bent een klootzak'. Je zegt: 'Wat zit je haar leuk'. Ik snap dat Wim het zo zag dat hij beter voor Sam Klepper en John Mieremet kon kiezen, maar dat hoef ik dan nog niet leuk te vinden."

Het bleef altijd lastig afstand te nemen van Wim. "Het is niet zo dat ík het contact bepaalde. Het is ook niet zo dat ik het opzocht. Wij namen nooit contact op met Wim en deden ook nooit iets normaals met hem, zoals samen eten of zo."

Het 'familierespect' was belangrijk. "Hij was de baas van de familie. Een echte pater familias, zoals mijn ex het zei. Je doet wat hij zegt en betrekt hem bij de dingen die hij belangrijk vindt. Hij is niet daadwerkelijk geïnteresseerd, maar je moet respect tonen."

Toen haar nichtje was bevallen en Willem niet had uitgenodigd, was hij woest. Astrid: "Daarover zit een tap (afgeluisterd telefoongesprek) in het dossier. Het is niet dat hij wilde komen om naar de baby te kijken, maar hij vindt dat het hem gevraagd had moeten worden. Het wordt altijd weer ellende, dat weet je ook. Wij zijn zijn bezit, dus we zijn er altijd voor hem."

12:05 maandag 12 maart 2018

Terwijl Willem Holleeder in de Santé-gevangenis zat, stuurde Astrid hem boeken. Haar partner ging eerst in een strandtent en later in een bordeel van de Heinekenontvoerders werken.

"Ik heb niet zo veel tegen een bordeel hoor. Ik kan anderen ook niet tegenhouden. Het besef dat het allemaal om geld draaide met een criminele herkomst, kwam pas later. Ik was daar toen niet zo mee bezig, dat kwam pas heel veel later. Ik wilde misschien toch bij mijn familie horen."

De eerste plekken waar Astrid als advocaat werkte, onder meer op de kantoren van Bram Moszkowicz en Vincent Kraal, had Willem geregeld. "Wim had dat contact voor mij gelegd. Het was nooit mijn intentie geweest in het strafrecht te gaan. Ik had Duits ondernemingsrecht gestudeerd, maar werd in het strafrecht gewoon beter geaccepteerd."

Het 'werkte niet'. "Wim stond bij mij dag en nacht voor de deur, want op het advocatenkantoor kon hij natuurlijk niet terecht. Het werkte niet met impulscontrole. Wim wil alles meteen en onmiddellijk. Niets kon wachten."

Ze stapte over naar een kantoor in Bos en Lommer, dat helemaal los stond van haar broer. Na de eerste aanslag op Cor van Hout, in 1996, kreeg ze weer meer contact met Willem. "Dan stond ie ineens weer met (crimineel) John Mieremet voor de deur, die dan even gebruik wilde maken van mijn geheimhoudersrechten. Ik wilde dat niet. Ik wilde sociaal advocaat zijn, juist niet met die zware criminelen werken."

12:00 maandag 12 maart 2018

Dan beginnen de Heinekenontvoerders met het losgeld bedrijven op De Wallen. Astrid gaat er werken, achter de kassa. Ze studeert en heeft brood op de plank nodig.

Rechter Mildner: "Zag u daar bezwaar in, in het licht van wat uw broer en Cor gedaan hadden waardoor ze dat geld hadden?"

Astrid: "Ik weet natuurlijk dat mijn broer en Cor criminelen waren, maar ik kende ook vooral de mens. Pas gaandeweg ben ik gaan begrijpen wat wel kan en wat niet. Ik had niet het gevoel dat ik dit niet kon doen. Ik besefte wel dat ik in de wereld van mijn broer en Cor zou stappen. Een wereld die niet warm is, niet hartelijk, niet ontwikkeld. Ik heb het gedaan zonder steeds het idee te hebben dat het om het Heineken-losgeld ging."

'Pas gaandeweg' begreep Astrid dat ze een morele grens over was gegaan door bij te dragen aan de bedrijven die met het losgeld van de ontvoering waren gefinancierd.

11:52 maandag 12 maart 2018

Terwijl voor de deur van 'de bunker' nog steeds een rij staat (de eerste belangstellenden stonden vanmorgen al voor zes uur voor de deur), hervat de rechtbank het eerste verhoor van Astrid Holleeder.

Rechter Benedicte Mildner vraagt naar het contact van Astrid met haar broer Willem vanaf de Heinekenontvoering, toen Astrid 17 was.

"Het was een schok. We hadden totaal niets in de gaten gehad. Eerlijk gezegd was ik niet heel erg een familiekind. Ik ging mijn eigen weg. Dat ze dit hadden gedaan was wel apart. Meneer Heineken kwam bij ons wel eens op bezoek en mijn vader was idolaat van hem. Dat dit iemand overkwam die je kende, was al een schok. Later bleek dat mijn broer er volgens justitie bij betrokken was. Ik dacht: ik zit in een verkeerde film."

Later besefte Astrid de impact, toen haar broer op de vlucht was.

"De sfeer in ons gezin was niet dat wij opgroeiden voor galg en rat. Als wij een tientje vonden, moesten we dat naar de politie brengen. Wij waren heel brave kinderen, ook op school. Maar Wim had kennelijk toen al in de gaten dat er een andere manier was om zijn geld te verdienen. Het was zeker niet normaal in ons gezin dat je zoiets deed."

Wat Astrid deed? "Zijn er dan maar twee reacties, bij hem blijven of weggaan? Ik denk nu nog dat alles afhangt van de omstandigheden waarin het gebeurt. Wij wisten allemaal dat het enorm fout was wat met meneer Heineken en meneer Doderer gebeurde."

"Meneer Heineken en meneer Doderer kwamen heel chic naar buiten waardoor je niet meteen kon zien wat ze was aangedaan. In een Duits tijdschrift zag ik later pas foto's van hoe ze daar aan de muur geketend hadden gezeten."

De ontvoering is voor Astrid 'hoe zij vastgeketend hebben gezeten in doodsangst'.

11:15 maandag 12 maart 2018

De felheid van Astrid breekt soms ineens als het gaat om het vooruitzicht dat haar broer levenslang krijgt.

Huilend: "Verraden worden door je eigen familie is niet niks. Ik vind het héél erg. Als je het hebt over verraad, is dit het ultieme verraad. Ik had liever gehad dat een ander het had gedaan. Ik kan er niet mee leven, vind het heel moeilijk. Ik begrijp dat mensen het niet snappen, maar ik hou nog steeds van hem."

"Wij hebben geen leuk en normaal leven gehad. Ik heb geen leuke vader gehad en geen leuke broer. Ik vind het krankzinnig en afschuwelijk, maar als je een heel lieve hond hebt die kinderen bijt, zul je voor die kinderen moeten kiezen. Wim is ziek en het enige medicijn zijn die vier muren. Ik vind het zielig voor hem. Hij is ziek. Maar ik moet dit doen."

De rechtbank houdt een korte pauze.

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'
Beeld anp

11:10 maandag 12 maart 2018

Astrid is langzaam 'moreel gegroeid' naar het moment waarop ze over Willem is gaan verklaren.

"Als je mij vroeger een klap gaf, kreeg je er een terug. Ik heb een ontwikkeling doorgemaakt. Ik heb de normen van de bovenwereld leren kennen. Ik heb mensen leren kennen die in óns segment werken (van de rechters en haarzelf). Ik gunde hem nog steeds een leven, maar nu gooi ik hem weer de gevangenis in. Het moorden moest stoppen. Het ging te ver."

Astrid weet dat haar broer 'een strontkar over haar hoofd gaat uitrijden'. Astrid: "Hij gaat dingen verzinnen. Over mij weten mensen inmiddels alles en ik schaam me nergens voor. Het is niet zo dat ik last heb van insinuaties, maar ik vind het wel vervelend, ook voor Sonja. Ik zoek bewijs."

Alle 'negatieve karmapunten' die Astrid in haar leven heeft 'gescoord', wil ze nu wegnemen door te praten.

"Dat liegen van hem is zo makkelijk en je moet je er maar tegen zien te verweren. Als ik u nu hier zeg dat ik gisteren met (officier van justitie) Sabine Tammes in het Vondelpark was, moet zij dat maar eens zien te ontkennen. Hoe moet zij zich verdedigen? Hij probeert met heel simpele technieken mensen de mond te snoeren."

Willem Holleeder grijpt de zaak 'Goudsnip', over de erfenis van Cor van Hout, aan om Astrid 'te compromitteren'. "Wat houdt die fokking Goudsnipzaak nou in afgezet tegen wat Wim allemaal heeft gedaan met zijn moorden en alles? Hij probeert weer sprookjes te bedenken, nou, hij komt maar."

10:47 maandag 12 maart 2018

Willem Holleeder zegt dat zijn zussen hem beschuldigen om daar financieel beter van te worden. Ze zouden de erfenis van Cor van Hout willen veiligstellen en de opbrengst van de Hollywoodfilm van de Heinekenontvoering willen inpikken.

Astrid: "Ik heb altijd gezegd: neem mijn deeltje van die filmrechten. Mij interesseert die opbrengst van die film niet. Ik zou zes procent krijgen, maar bood die Willem aan, maar dat wilde hij niet. Mij zegt het helemaal niks. Ik wil Sonja altijd helpen als het om de kinderen gaat. Ik verdien al mijn hele leven mijn geld normaal, in de bovenwereld. Ik héb al die sores niet. Ik had als advocaat een heel riant inkomen met werk dat ik ontzettend leuk vond."

"Als hij het heeft over geld verdienen, bedoelt-ie geld afpakken van mensen die het hebben verdiend. Ik heb twintig jaar lang een praktijk opgebouwd."

Astrid: "Zijn zielige onderwereldleven... Ik hoef dat niet. Het zijn zíjn waardes die hij op mij projecteert. Hij liegt. Hij wil altijd conflicten creëren om te kunnen afpersen."

10:42 maandag 12 maart 2018

Astrid is blij dat ze stiekem opnames heeft gemaakt en laten maken van gesprekken tussen haar en Sonja met Willem.

Dat Willem zegt dat Astrid het allemaal in scene heeft gezet: "Dat vind ik vrij beledigend en het is onzin. Het zou getuigen van een volkomen verkeerde moraal. Ik werkte twintig jaar in het rechtssysteem. Je kunt niet iemand een leven laten verzinnen. Je bedénkt toch niet dat iemand je zus laat kiezen wie van haar kinderen als eerste zal worden vermoord? Ik kan er van alles over zeggen, maar het is aan u dat te beoordelen."

Astrid spreekt rustig, al snikt en snottert ze steeds. "Het moest gewoon een keertje ophouden. Er waren weer zoveel meer plannen... Het moest wel (gaan praten met de politie.)"

10:39 maandag 12 maart 2018

Rechter Mildner vraagt naar de liquidatie van Thomas van der Bijl in april 2006. "Was dat ook een moment dat meespeelde bij het verklaren?"

Astrid, snikkend: "Thomas was gewoon niet nodig. Thomas was gewoon een goeie jongen. Hij deed wel dingen tegen de wet, maar niets in vergelijking met Willem. Willem ís geen gewone boef, zoals hij hier zegt. Thomas wel. Ik vond het wel heftig, ja, dat Thomas werd vermoord (Volgens Astrid in opdracht van haar broer)."

10:31 maandag 12 maart 2018

Pas kort geleden kregen Astrid en Sonja betere beveiliging door het Openbaar Ministerie. "Het was dus een grote gok (te gaan verklaren). Ook hou je nog steeds van iemand." Astrid zegt ondanks alles nog steeds van haar broer te houden.

Aanvankelijk wilde Sonja niet dat over haar zou worden gesproken. "Het meeste heeft met haar te maken. Als ik dan ga zeggen hoe zij bedreigd wordt, als ik praat over Cor en over haar kinderen, dan weet je dat je de beslissing te gaan praten niet lichtvaardig kunt nemen."

"Sonja is doodsbang dat haar kinderen wat gebeurt. Achteraf vind ik alsnog dat ik de beslissing lichtvaardig heb genomen. Ik had wel verwacht dat het zwaar zou zijn, maar wat de afgelopen jaren is gebeurd, is toch veel erger dan ik had gedacht."

Toen de gevaarlijke crimineel Stanley Hillis in februari 2011 werd geliquideerd, een nauw contact van Willem Holleeder, was dat een belangrijk gevaar dat wegviel. "Hij bleef altijd maar buiten. Het is sowieso niet zo moeilijk iets te regelen, maar Stanley Hillis was wel een groot gevaar."

Zelf zegt Astrid de criminele contacten van haar broer niet of nauwelijks te kennen. "Maar Sonja wel. Sommigen waren haar vrienden."

10:25 maandag 12 maart 2018

Astrid is inmiddels twee keer verhuisd en vertelt dat ze bij die verhuizingen weer nieuw materiaal heeft gevonden.

Na de moord op Cor van Hout zat Willem soms 'te gieren van de pret'. "Dat wijst niet op de vriendschap die hij nu zegt tot op het laatst voor Cor te hebben gevoeld."

Rechter Benedicte Mildner zal de veertig verklaringen van Astrid heel erg op hoofdlijnen doornemen.

Mildner: "Wat was voor u de voornaamste reden te gaan verklaren?"

Astrid, met breekbare stem: "Heel veel redenen, maar vooral het bedreigen door hem van mijn zus (Sonja) en mijn nichtje (Sonja's dochter). Het gaat steeds maar door. Het is iets dat in hem zit. Hij leert niet van straffen. Het was niet meer te doen."

Een andere reden is het gevaar dat Sonja en Astrid volgens hen zelf liepen, omdat rivalen hen zouden kunnen pakken omdat ze Holleeder zelf niet konden pakken.

Naar de politie stappen 'was nooit een optie'. "Wij wisten dat hij 'petten' (corrupte politiemensen) had. Informatie van de politie kwam ook via hem bij ons terecht."

10:09 maandag 12 maart 2018

De rechtbank zal vandaag Astrid Holleeder bevragen, vrijdag krijgen Willem Holleeder en zijn advocaten de kans vragen te stellen. Volgende week krijgen de aanklagers hun beurt.

Astrid Holleeder zegt, vanuit de getuigencabine, 'blij' te zijn dat ze eindelijk 'aan de beurt' is. Haar stem galmt door de zaal, de apparatuur wordt wat bijgesteld.

Astrid Holleeder is al veertig keer verhoord, door de politie, bij de onderzoeksrechter en in het openbaar in het hoger beroep van het grote liquidatieproces Passage, waarin Willem Holleeders ex-compagnon Dino Soerel tot levenslang is veroordeeld.

Ze heeft altijd de waarheid gesproken, zegt ze. Op dit verhoor heeft ze zich rustig voorbereid. Een acute ontsteking aan haar schouder 'helpt'. "Ik word wat gedempt door de pijnstillers, dus dat is wel prettig."

Astrid heeft nauwgezet gevolgd wat allemaal gezegd is tot nu toe. "Naar aanleiding daarvan heb ik wel gezocht naar bewijsmiddelen om dat wat gezegd wordt te kunnen ontkrachten."

Ze wil reageren op wat tot nu toe is gezegd. "Ik heb gezocht naar punten waarmee ik meen mijn woorden kracht bij te kunnen zetten."

Behalve haar veertig verklaringen, zijn er nog haar familiekroniek Judas en haar Dagboek van een Getuige. Met zus Sonja heeft ze vooral besproken wat er met haar emotioneel is gebeurd. Astrids stem breekt. "Sommige dingen vind ik wel heftig, hoe zij is geconfronteerd. Ik snap dat van de verdediging, maar bepaalde opmerkingen steken heel erg. Niet alleen bij mij, maar ook bij de kinderen, natuurlijk."

Ook met misdaadjournalist Peter R. de Vries heeft Astrid nog gesproken. "Hij heeft nog samenvattingen van gesprekken die hij heeft gevoerd met Wim en met (Cor van Houts halfbroer) Martin Erkamps. Ik heb meegekregen dat Wim (vastgoedhandelaar) Leen B. nu naar voren schuift als iemand die van doen had met de moord op Cor. Ik hoor ook dat hij nu zegt dat Robert ter Haak niet de lokker van Cor was. Ik kan daar wel wat over zeggen straks, op grond van gesprekken met Peter R. de Vries en ook op grond van extra gesprekken tussen Wim en mij die ik nog heb gevonden."

10:08 maandag 12 maart 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting. Het is weer héél druk, zowel in de rechtszaal als op de publieke tribune. De eerste geïnteresseerden stonden vanmorgen voor zes uur al te wachten voor de deur van 'de bunker' in Amsterdam-Osdorp.

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'
Beeld anp

09:00 maandag 12 maart 2018

Aan het begin van de zitting zullen Willem Holleeders advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz zich beklagen over de in hun ogen wel heel beperkte informatie die het Openbaar Ministerie ze heeft gestuurd over de afspraken die met zus Sonja Holleeder zijn gemaakt in de aanloop naar haar getuigenissen op de zitting.

Tijdens de eerste verhoren van Sonja kwam de vraag op welke toezeggingen het OM haar heeft gedaan waardoor ze na een lange onderbreking weer was gaan praten. De toezeggingen gaan over de erfenis van haar doodgeschoten man, Cor van Hout.

Eerder kocht Sonja met een schikking van 1,1 miljoen euro verdere vervolging voor het witwassen van crimineel vermogen en belastingfraude af. Die afspraak zou vervallen als zou blijken dat zij in de aanloop naar de schikking had gelogen.

Losgeld
In de zaak tegen haar broer gaf ze toe dat ze inderdaad niet de waarheid heeft gesproken over onder meer de prostitutiepanden aan de Alkmaarse Achterdam die Van Hout haar naliet – betaald met onder meer losgeld van de Heinekenontvoering.

Het OM heeft haar echter beloofd dat ze in het proces tegen haar broer Willem voluit kan spreken over de werkelijke gang van zaken zonder dat zij of derden daar alsnog last van krijgen.

Boze email
De advocaten van Willem Holleeder vroegen de rechtbank Sonja op te dragen te vertellen wat voor afspraken ze precies met het OM heeft gemaakt. De rechtbank droeg het OM vervolgens op uiterlijk 9 maart zelf die openheid van zaken te geven.

De email en het proces verbaal die de advocaten op 9 maart ontvingen, zijn in hun ogen nutteloos, zo schreef Sander Janssen in een boze email. Hoewel hij ‘vanuit eerdere ervaringen laaggespannen verwachtingen had’, wisten de aanklagers ‘met de vrijwel volledige afwezigheid van informatie ons toch weer te frapperen’.

Bewuste beslissing
Janssen kondigt aan dat hij aan het begin van de zitting het woord zal vragen over de kwestie. Hij riep officieren van justitie Sabine Tammes en Lars Stempher op ‘zich bij voorbaat te laten informeren door hun collega’s en kennis te nemen van de in dit verband relevante stukken’ zodat ze meteen alsnog met informatie kunnen komen.

Pinnig: “De vraag werpt zich op waarom het OM telkens zo fragmenteert. De gedachte zou kunnen opkomen dat daaraan een bewuste beslissing ten grondslag ligt.”

De zitting begint volgens de planning om 10 uur, al hadden sommige procespartijen vanmorgen vertraging.

Belangstellenden in de rij bij de rechtbank vanochtend.Beeld anp

07:37 maandag 12 maart 2018

Het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder (59) wordt na een pauze van ruim twee weken maandag hervat met het eerste verhoor van zijn jongste zus Astrid (52) – een verhoor waarnaar zowel broer als zus lang heeft uitgekeken.

Met name de rechtbank zal haar inleidende vragen stellen over haar zeer uitvoerige, belastende verklaringen over Willem. Decennialang was ze zijn vertrouwenspersoon, waardoor ze tot in detail op de hoogte is van zijn gangen.

Willem Holleeder ziet Astrid als de kwade genius achter de getuigenissen van ook zijn ‘lievelingszus’ Sonja, die al twee dagen is verhoord in de zwaarbeveiligde ‘bunker’ van de rechtbank in Amsterdam-Osdorp, en zijn ex Sandra den Hartog, die nog moet verschijnen.

Astrid beschrijft in haar zeer uitvoerige verklaringen – en in twee inmiddels door haar gepubliceerde boeken Judas en Dagboek van een getuige – hoe haar broer haar leven en de levens van haar familie terroriseerde en verwoestte.

Net zoals haar zus Sonja en Holleeders ex-vriendin Sandra, de weduwe van crimineel Sam Klepper, beschuldigt Astrid haar broer van het geven van de opdrachten voor onderwereldmoorden.

Aan de rechtbank de lastige taak de emoties in de rechtszaal te bedwingen. Astrid zegt er van overtuigd te zijn dat haar broer haar zal laten liquideren omdat ze praat; Willem stelt dat zij een web van leugens heeft gesponnen om hem levenslang aan te smeren en ondertussen weg te komen met het samen met zus Sonja wegsluizen van de erfenis die Sonja’s man en Holleeders gewezen ‘bloedgabber’ en mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout had nagelaten nadat hij in januari 2003 was geliquideerd.

Aan zijn zus Sonja stelde Willem Holleeder bewust zelf geen vragen op de eerste verhoordagen, maar van die strategie heeft hij spijt. Nadat in de rechtbank na haar verhoor de opnames waren afgedraaid die de zussen heimelijk van gesprekken met hem hadden gemaakt – waarin hij Sonja op een ijzingwekkende manier uitkaffert en bedreigt – zei hij dat ook voor Sonja en Astrid een vergelijkbare bejegening normaal is.

“Als ik Sonja wél vragen had gesteld, had ze hier ook de ramen er uit getrapt (van de getuigencabine), net zoals Astrid hierboven (in de bunker) heeft geprobeerd de deur er uit te trappen.”

Voor het verhoor van Astrid Holleeder is deze week ook de vrijdag ingeruimd. Net zoals haar zus Sonja zal ze na de inleidende verhoren later nog uitvoerig worden verhoord als de concrete liquidatiezaken aan de orde komen.

Het Parool sprak Astrid Holleeder in oktober over haar tweede boek: 'Dagboek van een getuige': 'Dit verhaal loopt niet goed af'

17:23 vrijdag 23 februari 2018

Het Openbaar Ministerie moet de rechtbank uiterlijk 9 maart uitleggen welke afspraken gemaakt zijn met getuige Sonja Holleeder in de aanloop naar het proces tegen haar broer Willem Holleeder.

Het gaat om de afwikkeling van de erfenis van haar in 2003 geliquideerde man Cor van Hout. Sonja Holleeder zei dinsdag op de tweede dag van haar verhoor in de zaak tegen haar broer dat ze inmiddels vrijuit kan verklaren over de afhandeling van die criminele erfenis zonder het risico te lopen alsnog te worden vervolgd.

In 2011 had ze met een schikking van 1,1 miljoen euro vervolging afgekocht voor het witwassen van Van Houts deel van het nooit gevonden losgeld van de Heinekenontvoering – dat hij onder meer had belegd in prostitutiepanden aan de Achterdam in Alkmaar.

Goudsnip
De overeenkomst in dat strafrechtelijke onderzoek onder codenaam ‘Goudsnip’ zou ongeldig worden als ze blijkt te hebben gelogen.

Sonja geeft nu toe dat ze in die zaak niet de (hele) waarheid heeft verteld.

Nu ze naar eigen zeggen in het proces tegen haar broer wél de hele waarheid mag vertellen zonder dat justitie daaraan consequenties zal verbinden, roept dat de vraag op wat voor vrijwaring justitie haar dan heeft beloofd in een tweede overeenkomst die in december 2016 is gesloten.

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder vroeg de rechtbank dinsdag Sonja op te dragen volledige openheid van zaken te geven over die overeenkomst van eind 2016 die voor haar reden was in februari 2017 weer verklaringen te gaan afleggen nadat ze dat maandenlang had geweigerd – net zoals haar zus Astrid.

Voordat ze ging verklaren tegen haar broer, had Sonja geëist dat ze anderen die bij de afwikkeling van de erfenis betrokken waren, buiten schot zou mogen houden.

De zussen zeggen dat Willem Holleeder Cor van Hout heeft laten liquideren om de panden aan de Achterdam in handen te krijgen.

Het is daarom van groot belang dat Holleeders verdediging en de rechtbank kunnen nagaan of ze nu de waarheid spreekt of niet, én wat ze in het verleden allemaal heeft gelogen. De rechtbank zal uiteindelijk ook een oordeel moeten geven over de betrouwbaarheid van de getuigen.

15:35 vrijdag 23 februari 2018

De rechtbank in Amsterdam heeft vrijdag bepaald dat het Openbaar Ministerie (OM) meer duidelijkheid moet geven over de afspraken die met Sonja Holleeder zijn gemaakt.

Het gaat om afspraken in het kader van haar getuigenverklaring in de zaak tegen haar broer Willem Holleeder.

Eerder deze week bleek tijdens het getuigenverhoor van Sonja Holleeder dat zij vorig jaar afspraken heeft gemaakt over haar getuigenis waar het gaat om de criminele erfenis van haar partner Cor van Hout. Die werd in 2003 geliquideerd. De moord vormt onderdeel van de aanklacht tegen Willem Holleeder.

Justitie heeft jaren geleden onderzoek gedaan naar de nalatenschap van Van Hout. Hij investeerde zijn deel van het verdwenen losgeld van de Heinekenontvoering in onder meer prostitutiepanden in Alkmaar. In dit zogeheten onderzoek-Goudsnip kocht Sonja strafvervolging voor 1,1 miljoen euro af.

In het verhoor van dinsdag zei Sonja dat zij heeft besproken dat zij vrijelijk kan verklaren over de Goudsnipzaak, zonder dat dat consequenties voor haar heeft. De advocaten van Willem Holleeder willen dat deze afspraken op tafel komen. Het OM vond dit niet relevant.

Andere afspraken
De rechtbank wil van het OM weten of er ook nog andere afspraken zijn gemaakt over de inhoud van Sonja's verklaringen, bijvoorbeeld dat zij niet over andere personen hoeft te verklaren. Als die afspraken er zijn, dan wil de rechtbank weten welke.

De rechtbank wil er klaarheid over omdat een en ander relevant kan zijn voor de beoordeling van de betrouwbaarheid van Sonja als getuige. Het OM moet dit uiterlijk 9 maart hebben vastgelegd in een proces-verbaal.

14:49 vrijdag 23 februari 2018

De rechtbank besluit om 15.00 uur of Sonja Holleeder (of haar advocaat) moet vertellen waaruit de recentste overeenkomst tussen Sonja en de Staat bestaat.

15:41 donderdag 22 februari 2018

De rechtbank stopt voor vandaag. Morgen, vrijdag om 15.00 uur maakt de rechtbank bekend of Sonja Holleeder inzicht moet geven in de recentste overeenkomst die ze met het Openbaar Ministerie heeft gesloten over het spreken over haar erfenis van haar geliquideerde man Cor van Hout.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland tegen de drukbezochte publieke tribune: "Voor die zitting van morgen zou ik niet in de rij gaan staan (zoals er nu steeds rijen voor de bunker staan). Dat kunt u dan beter doen voor de zitting van maandag 12 maart, die om 10.00 uur begint.

15:35 donderdag 22 februari 2018

Broer 'Jopie' van de in 2006 geliquideerde Thomas van der Bijl blijkt gisteravond, woensdag, een verklaring te hebben afgelegd waarin hij zegt samen met Thomas van der Bijl het in Frankrijk begraven losgeld van de Heinekenontvoering te hebben opgehaald uit Parijs. Het zat eerst in een verborgen ruimte in de auto, later verstopte Jopie van der Bijl het in een ruimte in zijn huis en vervolgens in een schuur in zijn volkstuintje.

"Ik heb alles vanuit de sporttas in de ton van tachtig bij vijftig (centimeter) gedaan. Thomas kwam wel eens geld halen. Later heb ik ook zelf wel Franse francs gewisseld op verzoek van Thomas." Jopie van der Bijl 'was wel zenuwachtig, want hij moest lang wachten' tot hij kon wisselen.

'Jopie' van der Bijl zegt zijn verhaal nu te vertellen omdat hij 'pissig' was toen hij Holleeder deze week, als toeschouwer op de tribune, hoorde vertellen dat hij het losgeld zélf heeft opgegraven.

Holleeder: "De Franse francs hebben wij meegenomen naar Frankrijk. Onzin dus. Thomas heeft nooit gewisseld, zoals hij voor zijn dood heeft gezegd, want dan zou hij worden gepakt. Ik weet dat Jopie hier steeds zit en dat is prima, maar hij liegt en ik heb het geld zelf opgegraven."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Heeft hij (Jopie van der Bijl) wél reden om te liegen?" Holleeder: "Geen idee, maar wat hij zegt, is niet waar."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland tijdens een pro formazitting in mei vorig jaar.Beeld anp

15:29 donderdag 22 februari 2018

Officier Stempher haalt de liquidaties aan van John Mieremet en Willem Endstra. "Erg natuurlijk," zegt Holleeder. "Endstra had ik zo gewaarschuwd dat hij geen geld moest blijven aanpakken van criminelen omdat hij het niet kon terugbetalen. Het is helaas zo afgelopen zoals ik had voorspeld."

Stempher memoreert dat sommigen Holleeder 'ook wel' als innemend en aardig ervoeren, maar dat vandaag toch duidelijk de driftige, berekenende en dominante Holleeder is getoond. Is hij een man van twee gezichten? Holleeder, die duidelijk niet als psychopaat wil worden gekenschetst: "Ik heb maar één gezicht. Ik kan aardig zijn en ik kan schreeuwen, maar ik ben zoals ik ben, met maar één gezicht."

Vastgoedmagnaat Willem Endstra werd in mei 2005 voor zijn kantoor aan de Apollolaan vermoord.Beeld anp

15:20 donderdag 22 februari 2018

Holleeder: "Ik hóu van Sonja. Ik heb afgelopen dinsdag (tijdens het verhoor van Sonja door zijn advocaat Sander Janssen) bewust zelf geen vragen aan haar gesteld omdat ze anders toch maar gaat schreeuwen. Ze is nog steeds mijn liefste zussie. Ik schreeuw. Ik schreeuw tegen kennissen, tegen Sandra, tegen wie dan ook, maar ik heb ze nóóit wat aangedaan."

Holleeder heeft er 'alleen maar ellende van gehad' dat hij Sonja met haar leugens heeft laten begaan. "Iedereen was kwaad op me, door haar, maar ik heb het laten gaan, want ik hóu van Sonja."

Officier van justitie Lars Stempher informeert naar Holleeders band met vriend Cor. Holleeder: "Dat was echt een bloedgabber, ja. Echt een vriend. Wat slecht was, was als hij om 12 uur begon met drinken en dan om 17 uur heel lastig was."

Hoe het was toen Cor in januari 2003 werd geliquideerd? Holleeder: "Dat was heel erg natuurlijk." Met John Mieremet was het anders. Holleeder: "Ik ben met ze omgegaan omdat ze (Sam Klepper en Mieremet) gevaarlijk waren, maar later leer je hem kennen. Maar het is nooit geweest zoals met Cor."

15:10 donderdag 22 februari 2018

Stempher kondigt 'nog één geluidsfragment' aan. Holleeder: "Maar heeft u nou die tap..." Stempher: "U bent toch niet in de veronderstelling dat dit de laatste keer is dat we u gaan bevragen?" Holleeder: "Nou, dat hoopte ik wél!" Stempher: "Dan moet ik u uit de droom helpen."

Het Openbaar Ministerie draait nog één van de beruchte stiekem opgenomen gesprekjes af tussen Holleeder en zijn zussen.

Holleeder, over Sonja, die volgens hem (te)veel geld wil verdienen aan de door hem verfoeide Hollywoodfilm over de Heinekenontvoering: 'Assie, áls ze doorgaat, krijgt ze hem, hè?! (..) Ze is de likdoorn in mijn leven. Ik heb alléén maar ellende van haar."

Holleeder: "Ik gebruik mijn eigen taal. U vindt het misschien normaal dat Astrid en Peter R. de Vries dit stiekem hebben gedaan. Ik ben door hun in de maling genomen en dat is héél erg als je mensen zo lang zo goed kent. Astrid liegt en bedriegt de hele boel bij elkaar en ze heeft geknipt en geplakt en de boel belazerd."

15:06 donderdag 22 februari 2018

Aanklager Stempher haalt afgeluisterde gesprekken aan van de dag dat Holleeders broer Gerard was ontvoerd, terwijl Holleeder in de gevangenis zat.

Holleeder: "Het was gewoon een overval, niet echt een ontvoering. Ze hebben hem even meegenomen voor het geld."

Stempher: "Het lijkt dat u er anders naar kijkt dan de betrokkenen het ervaren hebben."

Holleeder: "Ik wist inmiddels hoe het zat. Sam Klepper zat hier achter en er zou niks meer gebeuren. Ik wilde mijn familie geruststellen."

Stempher: "Uw zus Sonja was overstuur. U zei: 'Gewoon het geld afgeven, dan komt alles goed'. Het is gewoon maar een overvalletje."

Holleeder: "Dat is altijd mijn advies geweest. Gewoon alles afgeven. Ik ken het ook wel erger maken hè, en zeggen dat ze straks nog terugkomen, maar daar hebben ze ook niks aan."

Stempher: "U maakt het nogal klein."

Holleeder: "Ik wist dat het over was en probeer de boel te sussen. Ik wil ze geruststellen. Dat ken je alleen maar doen door de dingen kleiner te maken. Niet groter. Natuurlijk weet ik dat ze het heel vervelend vinden, maar ze hebben er niks aan als ik olie op het vuur ga gooien."

Holleeder: 'Natúúrlijk bagatelliseer ik het om ze gerust te stellen. Gerard ken ook wel tegen een stootje hoor."

14:58 donderdag 22 februari 2018

De officieren willen foto's laten zien van grote Heineken-logo's die de Hells Angels hadden laten maken, met het embleem van Heineken, maar dan met 'Heerlijk, Helder, Holleeder' er op.

Holleeder: "Ze hadden dat als grap bijvoorbeeld ook op verkeersborden geplakt. Ik vond dat te ver gaan en heb een jongen van De Wallen ze laten weghalen. Te intimiderend, een beetje overdreven."

Stempher: "Wat denkt u wat het doet met de slachtoffers?"

Holleeder: "Dat weet ik niet meneer. Daar heb ik niet bij stil gestaan. Ik heb daar niet over nagedacht."

1983: Freddy Heineken en chauffeur Ab Doderer poseren daags na hun vrijlating bij de villa van Heineken.Beeld anp

14:54 donderdag 22 februari 2018

Officier Lars Stempher 'wil terug naar de Heinekenontvoering'. "Beide heren lagen drie weken aan een ketting en wisten niet hoe het af zou lopen. Heeft u énig idee wat dit met deze heren heeft gedaan?!"

Advocaat Sander Janssen: "Vindt u dit écht relevant?! Moet meneer nu gaan reflecteren op de gevoelens van Heineken 35 jaar geleden?"

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Misschien wil de verdachte antwoord geven? Ik zou zeggen: dat schudt-ie zo uit zijn mouw."

Holleeder: "We waren jong en hebben het onderschat."

Of Holleeder cum suis er ooit aan gedacht het losgeld terug te geven? Holleeder: "Nee. We hebben wel gedacht een gesprek met ze aan te gaan, maar niet om het geld terug te geven. We hadden het toch?"

Rechter Wieland: "Is van de kant van Heineken wel eens een verzoek gekomen terug te betalen?"

Holleeder: "Nee. We hebben met zijn beveiligingsbedrijf gesproken en beloofd dat we aan de andere kant van de straat zouden gaan lopen als we hem tegenkwamen in de PC (Hooftstraat). Om geld hebben ze niet gevraagd."

Als de officieren foto's willen tonen, werken de computers weer niet.

Rechtbankvoorzitter Wieland: "We vliegen naar Mars, heen en weer binnenkort, maar de techniek hier blijkt toch altijd een probleem."

14:51 donderdag 22 februari 2018

Tammes houdt Holleeder passages voor uit een door Astrid opgenomen gesprek over Peter R. de Vries, nadat die aangifte had gedaan van bedreiging door Holleeder aan zijn deur. Holleeder zegt in dat gesprek (over De Vries) eerst dat hij 'hem zal vergeven'. Maar, later: 'Vanaf nou moet ie doen wat ik zeg'.

Holleeder, nu: "Ik was daarna kwaad en heb ook geschreeuwd, ja. En hij loopt naar de politie, schandalig. Ik schreeuw alleen, raak ze niet aan en sla ze niet in elkaar... Inmiddels heb ik gelijk, toch? Ze hebben me er in geluisd. Het is schandalig als je dertig jaar met iemand bevriend bent.. "

Peter R. de Vries bij de speciaal beveiligde rechtbank waar de rechtszaak tegen Willem Holleeder dientBeeld anp

14:44 donderdag 22 februari 2018

In een afgeluisterd gesprek met zijn moeder heeft Holleeder het over 'kankerlijers' en dat hij van alles niet pikt. “Als u het nog steeds niet begrijpt, dit is hoe ik praat. Ik heb een grote bek, ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is.”

Waar dit over gaat? Holleeder: "In elk geval gaat het niet over liquidaties. Ik zou niet mijn moeder liquideren."

In een afgeluisterd gesprek schreeuwt Holleeder dat hij moet zorgen dat hij morgen thuis is, 'de vieze travestiet'. Holleeder, nu: "Schreeuwen, schelden, vloeken, tegen iedereen kankerlijer geroepen, maar niemand met een vinger aangeraakt. U kunt er wel weer een heel verhaal van maken, maar als ik al niet meer mag schreeuwen... Het lijkt wel alsof ik hier zit omdat ik niet mag schreeuwen!"

14:42 donderdag 22 februari 2018

Officier Tammes houdt Holleeder een afgeluisterd gesprek voor waarin hij zegt dat zijn broer Gerard moet komen. Hij heeft al betaald in een hotel, zegt hij, maar Willem wil dat hij toch onmiddellijk naar hem komt.

Holleeder: "Het was kort na de tweede aanslag op Cor van Hout en Cor zou dronken gezegd hebben tegen Astrid dat 'haar broertje er aan ging'. Hij bedoelde mij natuurlijk, maar Astrid maakte daar Gerard van. Gerard werd bang, door Astrid."

"Ik heb Gerard naar Maastricht gebracht omdat hij zich daar veiliger voelde. Hij heeft daar zes, zeven dagen gezeten. Ik heb dat betaald en gedaan. Toen Sonja zei dat er niks aan de hand was, zei ik dat hij terug moest komen. Als hij dan zegt dat hij net heeft betaald, zeg ik dat het mij niet uitmaakt en dat hij moet komen. We zijn gaan eten bij de Japanner. Niks aan de hand."

14:31 donderdag 22 februari 2018

Een ander gesprek met een vriendin lijkt te gaan over een pand in de Van Eeghenstraat. Het wordt afgespeeld. (Holleeder draait ongeduldig met zijn brilletje).

Holleeder vraagt haar dochter in het gesprekje eerst hoe het is met zijn 'lieveling' en of ze lekker heeft geslapen. Dan krijgt hij haar moeder aan de lijn. Het gaat om een advocaat die Holleeder een brief wil schrijven.

Holleeder krijst op ongekend volume: 'Jij gaat die kale kankerkop nú zeggen dat ie me gaat bellen! Hij heeft een probleem met me! Je gaat hem nú bellen! Enzovoort.'

In een ander gesprek neemt de elfjarige dochter op die zegt dat 'papa niet op neemt'. Holleeder vraagt om haar moeder en begint weer vreselijk te schreeuwen: 'Jíj zegt hem dat ie, als ie problemen wil, niet hoeft te zoeken!! Die kan ie krijgen. Laat hem effe komme! (..) Ik ben klaar met dat mannetje met zijn grote bek. Dat zal jij wel zien.'

Tegen de dochter van elf: 'Jouw vader is een grote pisbak. Dat mag je hem zeggen. Zeg maar tegen je vader dat Willem heel pissig is en dat-ie effe naar Amsterdam komt, met zijn kánkerkop!'

Tammes, vilein: "Is dat in de Jordaan ook gebruikelijk, dat u zo kinderen toespreekt?!"

Holleeder: "Die dochter was wel wat gewend met haar vader. Ik schreeuw ja. Zo erg is het toch niet? U probeert mij hier neer te zetten als een karikatuur. Dat kunnen wij ook met Sonja en Cor. Cor wilde Sonja met handschoenen wurgen waar haar kinderen bij waren. Wij zullen het ook wel laten horen, dan."

Holleeder over het pand in Zuid: "Ze had niet moeten verkopen en dat was mijn advies. Dat is ook zo. Ze had dat pand niet moeten verkopen want het is nou heel veel geld waard."

14:27 donderdag 22 februari 2018

Aanklaagster Tammes: "Hoe was uw relatie met Maike?"

Holleeder: "Ach, we hebben veel ruzie gehad. Als ik met mijn vriendinnen ruzie heb gehad, mag u daarvan vinden wat u wilt. Ik zit hier voor liquidaties, niet voor relaties met vriendinnen."

Tammes zegt dat er 'duizenden gesprekken zijn' met Maike, volgens haar kennelijk op hoge toon.

14:22 donderdag 22 februari 2018

Holleeders geduld met de aanklagers is alweer even op. Als hij weer nieuwe verslagjes van afgeluisterde gesprekken krijgt voorgehouden, na een paar seconden: "Volgende!"

Een voicemail van Holleeder aan Sandra: "Je moet lekker even de kanker in je kop nemen, gluiperd." Holleeder: "Oke, volgende."

Holleeder: "Ik heb kanker gezegd, ja. Ik heb alleen maar ruzie. Verder gebeurt niets, dus dat is een goed voorbeeld dat u hier aanhaalt."

Nog een 'gesprekje': 'Waar ben je kankerhoer? Krijg lekker de kanker in je kop.'

Holleeder: “Ik heb het gelezen. Dat is mijn manier van praten. Gelukkig laat u nou zien dat ik dat niet alleen in de opnames doe, maar altijd. Dank u wel."

Als Sandra zegt dat ze in de Utrechtsestraat staat, gelooft Holleeder dat niet. 'Je bent niet in de Utrechtsestraat, schijthoer! Ik heb in tien minuten nog geen tram horen langskomen. Zit je bij een kerel? Kankerhoer.'

Holleeder: "De slimme advocaat Astrid heeft dit weer in elkaar gezet omdat ze percies weet wat de rechtbank kan beïnvloeden."

Astrid 'verzint specifieke dingen om gewicht te geven aan een verklaring'. Holleeder: "Kijk, ze hebben met elkaar gesproken. Sandra gaat wat in elkaar flansen om te laten zien dat ik een slecht mens ben. Zo simpel is het."

14:20 donderdag 22 februari 2018

In juli 2010 zegt Sandra in een afgeluisterd gesprek met Holleeder dat ze 'alles rustig aan het bekijken is' en dat ze voor haar opleiding 'op beurzen moet staan'. Holleeder 'vindt dat minder'. Wat dat betekent, vraagt aanklaagster Tammes?

Holleeder: "Ach, kom op nou?! Dit gaat over liquidaties, wat is dit nou voor flauwekul!"

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Ik denk dat het Openbaar Ministerie u wil neerzetten als een dwingeland. Daar wilt u misschien op reageren? Misschien zegt u: 'Zo ga ik met vrouwen om en dat vinden ze prima', dat geeft alweer wat meer inzicht."

Holleeder: "Als je vast zit, komt bij een relatie wat meer kijken dan anders, dat weet iedereen."

In het gesprek zegt Holleeder dat Sandra best in een parfumerie mag werken, maar dat ze niet op beurzen mag staan. Holleeder: "Mijn vader heeft op beurzen gestaan dus ik weet hoe het daar werkt. Dat zie ik niet zitten in mijn relatie."

14:12 donderdag 22 februari 2018

De computers doen het weer, dus kan aanklaagster Sabine Tammes weer een gesprek aan Holleeder en de rechtbank voorleggen via de computerschermen.

Het gaat om een gesprek uit de zomer van 2010. Holleeder zegt dat Sandra best wat mag doen omdat zij 'niet ook vast hoeft te zitten', maar dan 'moet ze zich wel aan de afspraken houden'.

Holleeder: "Ik wilde niet dat ze weg ging met iemand die heel veel dronk. Dat wilde ik niet. Als ik iets niet leuk vind, dan zeg ik het. Als ze het niet met me eens is, mag ze weggaan. Dan laat je elkaar met rust."

Officier van justitie Sabine Tammes: "U zegt dat ze wel een opleiding met alleen maar vrouwen mag volgen, maar ze mag niet met die vrouwen op het terras gaan zitten."

Holleeder: "Weet u wat het is? Ik zit hier voor liquidaties. Het gaat niet om hoe ik met Sandra omgegaan ben. Voor de rest ga ik daar niks over zeggen. Dat is gewoon privé geweest."

Tammes: "Wij proberen het beeld te nuanceren dat u een heel gezellige familieman bent. U beknot mensen met wie u omgaat heel erg."

Holleeder: "Als ze dat niet had gewild, had ze toch weg kunnen gaan? Ik zit daar in die gevangenis en hoef toch niet alles te pikken? Kinderachtig, dit..."

14:09 donderdag 22 februari 2018

Zoals wel vaker in rechtbanken, laat de techniek de officieren van justitie in de steek. Het is even pauze tot het probleem is opgelost.

12:54 donderdag 22 februari 2018

Officier van justitie Sabine Tammes gaat verder met wat zij 'het hoofdstukje dreigen en opschudden' noemt.

Controleerde Holleeder weduwe Sandra den Hartog van Sam Klepper, die gaandeweg zijn vriendin werd en die nu tegen hem getuigt?

Holleeder: "Als ze omging met iemand die veel dronk terwijl ik vast zat, vond ik dat niet leuk. Verder zou ik het niet weten."

Vanuit detentie belde hij Sandra gemiddeld 2,5 keer per dag. Holleeder: "Ik had toen een looptelefoon en kon vanuit de cel bellen. Dan ging ik lekker bellen, ook met Sonja en zo."

Aanklaagster Tammes suggereert dat Holleeder Sandra controleerde, maar hij vindt dat 'onzin'.

12:51 donderdag 22 februari 2018

Nu klinkt het beruchte fragment waarin Willem Holleeder op tweede kerstdag 2013 tegen Sonja zegt: "Nog één keer een verraaiersdingetje. Één keer. Geloof me nou, dat wil je niet, dat wil je echt niet.”

(Sonja’s wilde naar de Verenigde Staten gaan, naar de set van de Hollywoodfilm over de Heinekenontvoering waar Holleeder zo fel tegen was).

Holleeder zegt dat hij haar 'een rooie kaart' geeft, 'een laatste waarschuwing' omdat ze 'die mensen niet moet provoceren' (mede-Heinekenontvoerders Jan Boellaard en Frans Meijer, die ook geld willen).

Holleeder, nu: "Rooie kaart. Zo zeggen wij dat als we iets beu zijn van iemand. 'Rooie kaart'."

Advocaat Sander Janssen: "Ik heb eerlijk gezegd Sonja de laatste dagen gespaard. Ik had haar ook tot waanzin kunnen drijven, maar heb dat niet gedaan. Nu draait u deze opnamen naar mijn idee vooral af om een sfeer te creëren en te laten horen hoe erg het allemaal is."

12:45 donderdag 22 februari 2018

Holleeder is héél boos omdat het Openbaar Ministerie volgens hem selectief fragmenten kiest om hem 'liquidaties aan te smeren'.

"Ik geef wel eens iemand een klap, ja, ik gaan dreigen, ik verzin dit en dat. Ik vind het prima als u mij neerzet als een boef, want ik bén ook een boef, maar van het beeld dat nu wordt geschetst klopt niks."

12:32 donderdag 22 februari 2018

Advocaat Stijn Franken wil namens Holleeder vragen of Peter R. de Vries in de rechtbank wil zeggen dat de bedreiging wel meeviel.

Holleeder, in het opgenomen gesprek tegen Astrid: ‘Maar hij gaat natuurlijk stoer doen.’

Holleeder hangt ‘drie jaar’ boven het hoofd (het voorwaardelijke deel van zijn straf voor afpersing).

Holleeder, wederom in het opgenomen gesprek: ‘Dit gaat alleen maar verliezers krijgen omdat die vieze kankerhond gewoon aangifte doet.’

Holleeder zegt in het gesprek bang te zijn dat zijn zoontje van zeven weer drie jaar zonder zijn vader moet leven ‘omdat híj zo nodig aangifte moest doen’, ‘die vieze hond’.

Holleeder, nu, met een brok in zijn keel: “Ik word hier emotioneel van. Ik word er hier door mijn eigen zus en De Vries ingeluisd. De vieze honden.”

Officier Tammes: “U legt de schuld alleen maar bij een ander.”

Holleeder: “Als je er zó ingeluisd wordt door die vieze smerige spelletjes omdat ze een boek willen schrijven en films willen maken!”

Holleeder: “Ik had hem in elkaar moeten trappen!”

12:28 donderdag 22 februari 2018

Het gaat nu over het bedreigen van misdaadverslaggever Peter R. de Vries aan zijn deur, waarvoor Holleeder is veroordeeld.

Holleeder zegt dat De Vries van die bedreiging ‘een mediahype’ heeft gemaakt. “Ik had hem hooguit een schop onder zijn kont willen geven zoals Steve Brown ooit ook had gedaan.”

In een door haar opgenomen gesprek zegt Holleeder dat het ‘een kankerstreek is van een vieze hond’. “Dan krijg ik maar levenslang.” (De suggestie zou zijn dat Holleeder De Vries zou willen laten liquideren omdat hij ‘heel bijdehand doet’).

12:18 donderdag 22 februari 2018

Tot verontwaardiging van Holleeder bevraagt officier Sabine Tammes hem over een reis die hij eind oktober 2000 naar Sarajevo maakt.

Sam Kleppers weduwe Sandra is dan nog in de overtuiging dat Sreten Jocic achter de moord op Klepper zit.

Het is dan een kleine twee weken na de liquidatie van Klepper. "Ik heb Sandra niet voorgehouden dat het kwam van Jocic. Dat heeft Mieremet bedacht! Maar hoe kan ik nou achttien jaar na dato weten wat ik op welke dag hoe laat heb gezegd?!"

Holleeders advocaat Sander Janssen: "Meneer Holleeder heeft toch wel een beetje gelijk als hij zegt dat de officier de zaak wat gek neerzet en ten onrechte de suggestie wekt dat Holleeder de informatie over Jocic als opdrachtgever voor de moord op Klepper aan Sandra heeft gegeven."

Aanklager Lars Stempher: “Sandra heeft gezegd dat Holleeder haar de informatie over Jocic gaf, en de suggestie wekte dat er voor haar dreiging was van Jocic.”

Holleeder: “Sandra heeft alles van Mieremet. Die kwam toen elke dag bij haar op de bank zitten. Ik heb dat niet gezegd!”

Holleeder: ”Sandra ken het nou allemaal verdraaien, maar het is gewoon onzin.”

12:08 donderdag 22 februari 2018

Sandra vlucht voor Sreten Jocic naar Oostenrijk, voor even. 'Op skivakantie'. Holleeder ging daar bij haar op bezoek. Dat erkent hij nu.

Tammes: "Trad u op als tussenpersoon tussen Mieremet en haar?"

Holleeder: "U gaat weer woordjes wegen, hè? Het is Mieremet geweest die haar gezegd heeft naar Oostenrijk te gaan. Ik ben daar wel effe heen gevlogen, maar ik geef verder zelf geen adviezen."

12:04 donderdag 22 februari 2018

Zo'n drie maanden na Kleppers dood had weduwe Sandra naar eigen zeggen meerdere gesprekken met Holleeder. Uiteindelijk spraken ze ook eens in een café bij het station van Eindhoven.

Officier van justitie Sabine Tammes legt Holleeder een gesprek voor dat hij vervolgens op 10 januari 2001 had met John Mieremet – dat werd afgeluisterd in het onderzoek onder codenaam Calkta5 naar de liquidatie van Klepper. Ze praten dan over Sandra.

Holleeder wil Mieremet 'iets leuks vertellen'. Sandra had hem 'dingen verteld over Klepper die Johnnie nog niet wist'. Dingen die 'Sam had verteld'. Holleeder heeft het over 'allemaal kleine dingetjes' en 'langzaamaan komt het toch allemaal zoals ik gezegd heb', zegt Holleeder dan tegen Mieremet. 'Het komt allemaal vanzelf'. Johnnie: 'Dus ik heb weer ongelijk'. Holleeder: 'Ja'.

Aanklager Lars Stempher: "U zegt dat het heel leuk is en dat langzaam de puzzel in elkaar valt' en dat het 'alleen maar voordelig is'.

Holleeder, nu: "Sandra had me allemaal dingetjes over Sam Klepper verteld die ze eigenlijk niet had willen vertellen en het kwam kennelijk goed uit, maar het is zeventien jaar geleden. Het zou toch wel gek zijn als ik me überhaupt dingen van zeventien jaar geleden zou kunnen herinneren."

11:51 donderdag 22 februari 2018

Bij de hervatting van de zitting vraagt aanklaagster Sabine Tammes waar Holleeder was toen crimineel Sam Klepper werd geliquideerd, op 10 oktober 2000? Holleeder: "Bij broodje Rai."

Later hoorde Holleeder dat Kleppers weduwe Sandra had gehoord dat 'als Klepper wat zou overkomen, dat Willem Holleeder en Willem Endstra daar achter zouden zitten'.

Holleeder: "Ik heb haar uitgelegd dat het niet zo was. Klaar."

Kleppers compagnon John Mieremet, 'Sjonnie', zocht volgens Holleeder uit wie het wel had gedaan. De 'Joegomaffia' onder leiding van Sreten 'Jotsa' Jocic.

11:24 donderdag 22 februari 2018

De rechtbank pauzeert voor twintig minuten.

11:15 donderdag 22 februari 2018

In een volgend 'fluisterfragment' zegt Holleeder volgens de recherche een en ander tegen Astrid over zus Sonja en Peter R. de Vries. Het gaat over de opbrengst van de Hollywoodfilm over de Heinekenontvoering. Sonja wil 50 procent van de opbrengst.

Holleeder fluistert volgens Tammes meteen nadat hij over Sonja heeft gezegd dat 'ze niet weet wat ze aanhaalt'. Daarna dreigt hij en schreeuwt dat hij het 'zát, zát, zát' is met 'die kankerhoer'. Holleeder zegt nu niet het 'fluistermoment' te horen.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland 'heeft het ook gemist'. Holleeder: "Ik praat gewoon daar hoor."

Tammes: "U zegt het."

Advocaat Malewicz: "Ik hoor dat de stem iets wegvalt omdat misschien in de jas wordt gesproken, maar dat is mijn conclusie."

Holleeder: "Als het wél fluisteren zou zijn geweest, zou ik het ook wel zeggen. Ik mag best fluisteren..."

Holleeder wijst de rechtbank er op dat het nog niet hoeft te kloppen als Astrid zegt dat hij tijdens het fluisteren over bijvoorbeeld moorden praat, of andere zware misdrijven.

Tammes vraagt zich af waarom Holleeder liefst buiten ging wandelen om te praten.

Holleeder: "Dat heb ik me aangewend. Dat doe ik mijn hele leven al, ik praat lekker op straat. Een beetje kletsen, een beetje lopen. Je weet nooit wat de ander gaat zeggen dat u, dat de politie niet mag horen, maar het hoeft nog niet over liquidaties te gaan.. Het is voorzichtigheid. (Uit voorzorg, zodat bijvoorbeeld de politie het niet kan opnemen)."

.Beeld anp

11:01 donderdag 22 februari 2018

Zijn zussen zeggen dat Holleeder 'fluistert als het spannend wordt'. Officier Tammes laat een door de zussen stiekem opgenomen geluidsfragment horen. Holleeder zegt daarin tegen Astrid over Sonja dat 'hij haar het ziekenhuis in slaat als hij 'haar' vanavond tegenkomt'. 'Ik kén hier niet mee leven', zegt Holleeder. Daarna fluistert hij.

Dan: 'Ik sla d'r echt hier door de bosjes heen. Ik breek d'r neus, ik breek d'r kaak, ik ben door het dolle heen'. Dan fluistert hij weer. Dan: 'Ik vind dat het nu het moment is dat ze niet alleen mij in de maling heeft genomen, maar jou ook. Het is gewoon een slijmbal, een hoer.'

Holleeder, nu: "Astrid weet dat ze het opneemt. Zij zegt woordjes die ik dan niet begrijp en die dan weggelaten. Ze heeft later een selectie gemaakt. Ze heeft de boel een beetje geknipt en geplakt en alle normale delen weggelaten. Ze had het ook met de politie kunnen opnemen en dan hadden we hier een eerlijk verhaal gehad."

Tammes: "U bent soms goed te verstaan, maar er zijn ook passages waarin u volgens mij fluistert."

Holleeder: "Misschien stond de wind anders of was de opname even slecht. Ik hoor dat dingen zachter zijn gezegd en harder zijn gezegd..."

Officier Stempher: "Fluisterde u wel eens tijdens die gesprekken?" Holleeder: "Hoe moet ik dat nou weten?" Stempher: "Doordat u niet weet dat u wordt opgenomen, kan je ook zeggen: dit is authentiek?"

Holleeder: "Fijn dat u dat zegt. Maar ja, of ik fluister, weet ik niet. Maar de waarde die Astrid er nu allemaal aangeeft, is gelogen."

Tammes: "Maar is het zo dat u fluistert als iets belangrijk is?"

Holleeder: "Ik fluister ook wel eens wat tegen meneer Malewicz (zijn advocaat). Zo ben ik, sorry. Dat gaat niet over liquidaties of weet ik veel wat.."

Tammes: "Astrid zegt dat u over belangrijke dingen in haar oor fluistert." Holleeder: "Astrid is gewoon een gluiperd. Punt."

De advocaten van Willem Holleeder, Sander Janssen en Robert Malewicz.Beeld anp

10:54 donderdag 22 februari 2018

Tammes schakelt over naar de heimelijk door zijn zussen opgenomen gesprekken, waarin Holleeder dreigt.

Holleeder: "Ik heb gewoon gedreigd omdat ik van Sonja wilde weten wat er aan de hand was (ze had gelogen over de erfenis van Cor van Hout). Ik had het idee dat wat aan de hand was en heb het geprobeerd na te gaan zoals ik ben opgegroeid in de Jordaan en dan doe je dat zo, met dreigen. Ik heb gelijk gekregen, hè? Er wás wat aan de hand, want ze waren die verklaringen aan het afleggen."

Holleeder herhaalt dat hij 'een grote mond heeft en schreeuwt'. "Dat doen Sonja en Astrid ook. Als ik eerder deze week vragen aan haar had gesteld, had Sonja hier ook de ramen er uit getrapt (uit de getuigencabine), net zoals Astrid hierboven (in de bunker) eerder heeft geprobeerd de deur er uit te trappen."

10:48 donderdag 22 februari 2018

Tammes: "Op 24 januari 2003 wordt Cor van Hout doodgeschoten. Weet u nog waar u was?"

Holleeder: "Buiten de stad. ik meen in Haarlem, maar weet het niet precies meer."

Tammes: "Toen Endstra was doodgeschoten?"

Holleeder: "Ik kwam toen uit Parijs. Gewoon met Maike (zijn toenmalige vriendin)."

Tammes: "Was het aldoor de bedoeling met Maike naar Parijs te gaan?"

Holleeder: "Ik ga met Maike naar Parijs wanneer ik wil."

Tammes: "Uw ex Sandra zegt dat u met háár naar Parijs wilde, maar dat ze hier wilde blijven voor de kinderen."

Holleeder: "Als ik haar het woord Parijs noemde, zat ze al in de auto. Dan verzon ze wel wat voor die kinderen, dat heeft ze altijd gedaan. Onzin."

Sandra zegt dat Holleeder uiteindelijk niet met haar maar met Maike naar Parijs ging en na terugkomst de familie van Endstra ging condoleren. Sandra zegt in haar verklaring: 'Toen draaide hij zich om en zei hij: 'De volgende keer als ik dat zeg, ga je gewoon mee''

De suggestie: hij had een getuige nodig die achteraf zijn alibi kon geven, dat hij in Parijs was.

Holleeder: "Als ik in Parijs mijn creditcard gebruik, is dat toch ook bewijs dat ik daar was? Dit heeft Astrid met Sandra verzonnen."

Tammes: "Doortrapt."

Holleeder: "U wilt zeggen dat u er nog niet uit was dat Astrid doortrapt is?!"

10:45 donderdag 22 februari 2018

Tammes legt Holleeder een rapportje voor van een reclasseringsmedewerker die hem in 2011 sprak. Holleeder zei toen dat hij afstand wilde nemen van 'het milieu' en van Amsterdam.

Tammes: "Na uw vrijlating zat u in een huisje ver buiten de stad, maar u ging weer iedere dag naar Amsterdam. Hoe kan dat?"

Holleeder: "Hier in Amsterdam woont mijn familie, ik ben stap voor stap weer gegaan en uiteindelijk elke dag, ja. Ik ben en blijf een Jordanees en het gaat toch om die Westertoren. Ik hoef die man van de reclassering toch niks op de mouw te spelden, waar heb ik hem voor nódig, ik was vrij. Dat u dit allemaal heeft opgezocht, zeg!"

10:43 donderdag 22 februari 2018

Tammes begint over een etentje in Club Jacky's waar Holleeder meermaals met andere criminelen zou zijn geweest, en met (hun) vriendinnen. "U zei aanvankelijk heel stellig dat u daar maar één keer bent geweest, terwijl het vaker was?"

Holleeder: "Dat is wéér dat woordjes wegen. Ik zei dat ik er met een vriendinnetje was geweest, maar kwam er later achter dat er in het dossier meer zat. 'O, met haar ben ik er óók geweest, dacht ik dan. Tja."

10:39 donderdag 22 februari 2018

Tammes: "U zegt mensen die u hebben geholpen niet te willen belasten door namen te noemen. Dan geeft u op 8 februari ineens out of the blue aan wie u (na de ontvoering van Heineken en de vlucht) de persoon gegeven die u van Parijs naar Nederland heeft gereden: de schoonvader van (vastgoedhandelaar) Leen B.

Holleeder: "Leen B. gaat hier ter sprake komen. U gaat mij daar ook toe dwingen. Daarom dacht ik: ik zeg het effe. Daar heb ik heel lang over nagedacht, want ik doe dat nooit, maar toen zag ik de verklaring van Leens vriendin dat ze bang is. In die context dacht ik: Ik zeg hoe het is. Dat is eenmalig. Dat is geen gift, ik doe dat niet voor u..."

Verder zal Holleeder in principe geen namen noemen. "Ik ben bijna zestig. Ik ga op mijn zestigste jaar geen verraaier worden omdat mijn zusters over me liegen."

Tammes: "U heeft eerder gezegd dat u (zus) Astrid 'eigenlijk bijna nooit' sprak. Dat blijkt anders: u heeft honderden contactmomenten met haar gehad."

Holleeder: "Daar hebben we weer dat woordjes wegen... Ik heb dat anders beleefd. U zegt nu ook dat ze 24 keer op bezoek is geweest in de gevangenis. Het is eigenlijk 31 keer blijkt mij nu. Maar afgezet tegen Sonja is het niks. Die is 97 keer geweest. Mijn moeder is 160 keer geweest. Ik heb me die honderden contacten niet kunnen herinneren. Het is ook dat zij mij belde of dat ik haar terugbelde omdat zij mij had gepiept (met een pieper, een semafoon)."

10:35 donderdag 22 februari 2018

Holleeder wordt, ruim een kwartier in het verhoor, al boos om het 'woordjes wegen' van de officieren.

Hij onderbreekt Tammes als haar vraag te lang duurt. "Ik dacht dat u wilde dat ík zou praten."

10:32 donderdag 22 februari 2018

Holleeder zegt zijn schriftelijke verklaringen van 127 pagina's 'in emotie te hebben geschreven'. Hij gaf die aan zijn toenmalige advocaat Stijn Franken. Die haalde er wat spelfouten af. Holleeder heeft het daarna 'velletje voor velletje overgeschreven', zegt hij.

Tammes: "Hoe is die werkwijze nou te rijmen met uw uitspraak dat het allemaal in emotie is geschreven?"

Holleeder: "Ik ben tot de dag van vandaag emotioneel over het feit dat mijn familie me er met valse verklaringen inluist."

10:27 donderdag 22 februari 2018

Het geld verdienen ging ook wel kwaadschiks. Holleeder: "Het geld verdienen in de misdaad stopte bij de ontvoering. Daarna heb ik geen misdrijven meer gepleegd behalve witwassen."

Holleeder wil het misdadig geld verdienen graag in perspectief plaatsen. "Ik ben een jongen uit de Jordaan. Ik had gaten in mijn schoenen, dat heeft u vast nooit gehad. Ik vond het geld uit mijn baantjes niet genoeg."

Holleeder: "Effe voor de helderheid, ik weeg niet mijn woorden, maar als mijn ouders gewoon geld hadden gehad zodat ik een normaal bedrijfje had kunnen beginnen, dan was het goed geweest. U moet niet mijn woordjes wegen."

Sabine Tammes, de andere officier van justitie: "Voelt u zich slachtoffer van uw afkomst?" Holleeder: "Dan komen we weer bij het afwegen van mijn woorden... Ik heb mijn eigen keuzes gemaakt en probeer het uitleggen. Zoveel mensen uit de Jordaan hebben zulke keuzes gemaakt.."

10:24 donderdag 22 februari 2018

Behalve zijn familie, waaraan hij veel gaf, kosten vriendinnen geld. Holleeder: "Wat het kost, kost het. De ene is duurder dan de andere."

Holleeder 'gaf wat meer weg', Cor van Hout 'gokte wat meer'. Betaalde Astrid wel eens wat? "Ze heeft wel eens wat betaald, maar ik zou bij god niet weten wat. Het kwam nooit uit haar zak. Dan had ik het haar cash gegeven."

Holleeder 'beschikte altijd wel over voldoende financiële middelen, bevestigt hij op een vraag van aanklager Stempher. "Ik zie geld als gereedschap. Ik hou het niet in mijn zak. Ik heb best wat geld verdiend."

10:16 donderdag 22 februari 2018

Holleeder erkent dat hij later 'twee overvallen heeft gezet'. "Ik ben toen ook aangehouden daarvoor."

Vervolgens kwam de Heinekenontvoering, in 1983, later de afpersingen van rijke zakenlieden onder wie vastgoedmagnaat Willem Endstra, 'voor 18 miljoen euro'.

Holleeder: "Daar ben ik voor veroordeeld, maar ik heb dat geld niet gehad, dat is net vastgesteld."

Holleeder verwijst naar een recent arrest waarin werd vastgesteld dat hij het afgeperste geld nooit heeft ontvangen, doordat het bij tussenpersoon Jan-Dirk Paarlberg bleef steken en Holleeder in zijn detentie en daarna niet bereikte.

Holleeder hoeft nu niet 18 miljoen maar 'slechts' 9 ton te betalen.

Over zijn levensstandaard zegt Holleeder: "Voor mezelf kocht ik een broodje en ging ik wat drinken met wat mensen, maar het meeste gaf ik weg."

Waar hij zoal ging eten, in een duur restaurant of bij de shoarmaboer op de hoek? "Ik eet overal, ook bij de shoarmatent op de hoek. Ik ga niet naar restaurants, maar wel naar gewone restaurants."

Stempher: "Wat geeft u uit op een avond?" Holleeder: "Weet ik veel... Hoe moet ik dat nou weten, dat slaat nergens op. U bent jurist. U heeft een agenda en leeft op vaste tijden, maar ik weet niet meer wanneer ik waar geweest ben. Ik heb geld in mijn zak en als het op is pak ik nieuw geld. Het zou kunnen dat het wel meer dan duizend euro was, ja, ik weet het niet."

Holleeder gaf ook wel auto's weg. Aanklager Stempher: "Is dat dan een brikkie van een paar duizend euro of eentje van twintigduizend euro?" Holleeder: "Dat ligt er aan voor wie het is, maar geen brikkies."

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'
Beeld anp
Het afgeperste geld bleef bij tussenpersoon Jan-Dirk Paarlberg steken.Beeld anp

10:08 donderdag 22 februari 2018

Officier van justitie Lars Stempher begint de ondervraging van Holleeder met de vaststelling dat Holleeder zichzelf ziet als een 'barmhartige Samaritaan'. "U ziet zichzelf als een familieman die zelfs bereid is een onterechte celstraf van zes jaar uit te zitten (voor afpersingen) om zijn familie uit de wind te houden."

Holleeder: "Over die zes jaar, dat heb ik gedaan om mijn zuster te helpen (door te zwijgen). Ik had niet verwacht daar negen jaar voor te krijgen (waarvan hij zes jaar moest uitzitten), maar ik ben gewoon Willem en voor mijn familie doe ik alles."

Wat betekent geld voor de verdachte? Holleeder: "Dat heb je nodig om iets te kopen. Het is maar net wat je wilt kopen."

Stempher: "Hoe verdiende u vanaf het begin uw geld?" Holleeder: "Ik heb in een modezaak gestaan, ben stukadoor geweest en later koppelbaas, samen met Cor (van Hout)."

Het werk als koppelbaas 'leverde heel veel op'. Holleeder: "Dat staat in geen enkele verhouding tot de rest. Je hebt mensen in dienst."

08:03 donderdag 22 februari 2018

In 'de bunker' van de rechtbank in Amsterdam-Osdorp zal donderdag een krijsende, tierende Willem Holleeder te horen zijn.

Het is de beurt aan het Openbaar Ministerie om de veelvoudige moordverdachte te ondervragen over de hoofdlijnen van wat hij tot nu toe heeft verklaard (in een handgeschreven stuk van 127 A4-tjes, in tien verhoren door de onderzoeksrechter en de afgelopen weken in de rechtbank).

Gedurende de dag willen aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher delen van de geluidsopnamen afdraaien die zussen Astrid en Sonja stiekem maakten van 'gesprekken' waarin hun broer met name Sonja vreselijk uitkaffert. Ze zullen Holleeder vragen daarop te reageren.

Holleeder heeft in de eerste weken van zijn monsterproces gezegd dat hij zo tegen Sonja dreigde om er achter te komen waarom ze loog over bijvoorbeeld de erfenis van de in januari 2003 doodgeschoten Cor van Hout.

Schreeuwen en tieren was volgens Holleeder nu eenmaal gebruik voor hem als 'jongen van de straat' én voor zijn zussen.

Voor de buitenstaander gaan de geluidsopnamen door merg en been. Toen delen op televisie waren afgespeeld, sneuvelde Holleeders reputatie als joviale knuffelcrimineel definitief.

Holleeder stelt overigens ook dat zijn zussen slinks in de opnames hebben geknipt om een zo negatief mogelijk beeld van hem te schetsen.

Volg de zaak hier live vanaf 10.00 uur.

18:02 dinsdag 20 februari 2018

De tweede dag van het verhoor van Sonja Holleeder in het monsterproces tegen broer Willem had twee gezichten. Lees hier de samenvatting van dag 7.

16:37 dinsdag 20 februari 2018

Niet Sonja Holleeder of haar advocaat Willem Jebbink neemt het woord na de hervatting van de zitting, maar officier van justitie Lars Stempher.

Die zegt te snappen dat het een moeilijke kwestie is voor de getuige en haar advocaat. Hij vraagt eerst de rechtbank over 'de relevantie' van de inhoud van de recentste overeenkomst te oordelen.

De rechtbank besluit vrijdagmiddag om 15.00 uur of Sonja Holleeder of haar advocaat moet vertellen waaruit de overeenkomst tussen Sonja en de Staat bestaat. De zaak tegen Holleeder gaat verder op donderdag, met vragen van het OM aan de verdachte.

16:10 dinsdag 20 februari 2018

Willem Jebbink, de advocaat van Sonja Holleeder: "In die (eerste) overeenkomst staat niets anders dan dat 1,1 is betaald om de vervolging van mevrouw Sonja Holleeder af te kopen. Verder staat er niets in. Voor ik spreek over de tweede overeenkomst, waarbij ik niet betrokken was, wil ik met mevrouw Holleeder overleggen."

De rechtbank onderbreekt de zitting voor een kwartier om Sonja Holleeder en haar advocaat Willem Jebbink de kans te geven te overleggen over de vraag of ze openheid willen geven over de recentste overeenkomst.

16:02 dinsdag 20 februari 2018

Officier van justitie Lars Stempher: "De onderzoeksrechter heeft vastgesteld dat mevrouw volledig verschoningsrecht had en dus niet hoefde te verklaren over de afwikkeling van de erfenis."

"Daarna heeft de verdediging van meneer Holleeder gezegd dat men de overheid er niet van zou beschuldigen een getuige te hebben gekocht als zij de waarheid zou spreken. Nu vertelt zij haar volledige verhaal. Wij snappen niet wat nog van belang zou kunnen zijn aan de inhoud van de overeenkomst."

Sonja Holleeder wil dat haar advocaat Willem Jebbink, die de schikking heeft gesloten, uitlegt hoe het zit.

15:51 dinsdag 20 februari 2018

Advocaat Janssen vindt dat de rechtbank moet beslissen dat Sonja Holleeder vragen over haar overeenkomst met de overheid uit 2017 moet beantwoorden.

Janssen: "De afwikkeling van de erfenis vormt het hart van de verklaring van Sonja Holleeder. Wij stellen ons op het standpunt dat deze getuige ook recent nog niet de waarheid heeft verteld over de verkoop van die prostitutiepanden aan de Alkmaarse Achterdam en dat ook de verklaring over die villa in Spanje niet klopt. Dit gaat over het motief dat meneer Holleeder volgens de getuige zou hebben gehad om Cor van Hout te vermoorden. Ik vind dat duidelijk moet worden of deze getuige zit te jokken of niet."

Sonja piept: "Níet te jokken."

Advocaat Janssen: "Ik ga niet betogen dat het Openbaar Ministerie deze getuige heeft gekocht, maar ik vind het relevant te weten hoe het is gegaan."

Janssen: "Wij vinden dat dit deel van het geld waar het allemaal om zou zijn gegaan, niet verborgen moet blijven."

Janssen: "Het Openbaar Ministerie heeft zeven maanden met deze getuige onderhandeld voordat is beloofd dat haar volledige verklaringen over al die transacties, geen gevolgen zou hebben. Wij willen weten hoe dat precies zit."

Sonja, weer: "Die Achterdam was gewoon van mij, niet van hém."

Rechter Mildner: "Wat zou nog in die overeenkomst uit 2017 kunnen staan dat rechtstreeks relevant is voor deze zaak?"

Janssen: "Het is toch evident dat het van belang kan zijn als in de overeenkomst is vastgelegd dat de fiscus heeft beloofd dat het geen financiële gevolgen zal hebben als mevrouw Holleeder nu wél naar waarheid verklaart? Dat zou toch een bevestiging kunnen opleveren van onze veronderstelling dat zij eerder niet de waarheid heeft verklaard?"

Janssen: "Ik wil weten of ik het juist heb dat mevrouw nu nog steeds niet naar waarheid verklaart hoe alles is gegaan."

15:43 dinsdag 20 februari 2018

Het verhoor verzandt steeds meer in een Babylonische spraakverwarring – of die door Sonja nou wordt gefingeerd of niet.

Advocaat Janssen: "Wat is er veranderd sinds juli 2016 waardoor u nu wel wilt spreken over de precieze afwikkeling van de erfenis en nu wel?"

Officier van justitie Sabine Tammes: "Ik weet niet of de getuige dat mag zeggen."

Rechter Benedicte Mildner: 'Is er sprake van een nieuwe overeenkomst met de overheid waardoor u nu wel vrijuit kunt verklaren?"

Sonja: "We hebben besproken dat ik nu kan verklaren en dat het dan geen consequenties voor mij heeft."

Dit laatste is een belangrijke vaststelling. Het was tot nu toe niet eerder bekend dat Sonja in 2017 een nieuwe overeenkomst met de overheid heeft gesloten waarin de overheid heeft beloofd dat ze gevrijwaard zal blijven van financiële gevolgen als ze de volledige waarheid vertelt.

De advocaten van Willem Holleeder, Robert Malewicz links, Sander Janssen rechts.Beeld anp

15:24 dinsdag 20 februari 2018

Janssen loopt allerlei transacties door via de Zwitserse banken, die met de erfenis van Cor van Hout te maken hebben. Sonja: "Als ik alles onder de pet had willen schuiven, had ik het natuurlijk niet via de bank gedaan."

Advocaat Janssen: "Een Zwitserse bank is misschien wat anders dan een gewone bank."

Hij gaat steeds dieper in op de leugens die Sonja volgens hem in haar eigen witwaszaak én later in haar verklaringen over Holleeder, heeft verteld over de afwikkeling van de erfenis van Cor van Hout.

Sonja windt zich in haar getuigencabine steeds meer op.

Sonja: "Als ik eerlijk zou verklaren over de Achterdam, moest ik óók verklaren over Willems (gok)halletjes op de Wallen en het bordeel (Satyricon) in de Roompotstraat."

Rechter Benedicte Mildner: "Maar u heeft ook in 2013 tijdens het getuigen tegen uw broer nog volgehouden dat u nooit de Achterdam had gehad. Waarom heeft u dat toen nog volgehouden? Wat kon dat u schelen als u inmiddels zei dat hij allemaal doden op zijn geweten had? Pas in 2017 heeft u volgens uzelf de waarheid verteld."

Rechter Mildner: "Als u in het geheim met de politie praat over liquidaties in opdracht van Holleeder, dan kunt u toch ook in het geheim met de politie praten over zijn hallen en dat bordeel?"

Sonja: "Hij heeft toch die petten?! (Corrupte politiecontacten.) U denkt toch niet dat ik het zou overleven als hij hoorde dat ik het over zijn hallen had
gehad? Die hallen waren zijn kindjes."

Rechter Mildner: "Maar wat maakte nou dat u de politie wel vertelde over wie allemaal vermoord waren en niet over die beleggingen van het losgeld uit de Heinekenontvoering? Was u bang weer met de overheid in de problemen te komen omdat u in de aanloop naar uw schikking had gelogen? Het blijft moeilijk te begrijpen."

Sonja: "Het is me nóóit om geld gegaan. het enige dat mij interesseert is dat híj (Willem) moet boeten (voor de moord op Cor van Hout) en dat hij er niet alsnog met de Achterdam vandoor zou gaan."

15:22 dinsdag 20 februari 2018

Janssen haalt getuigen aan die zeggen dat Cor van Hout en Rob Grifhorst al lang gebrouilleerd waren. Van Hout zou in Spanje hebben gezegd dat 'die laffe hond' (Grifhorst) niet naar buiten durfde te komen zo lang hij daar was.

Sonja: "Ze gingen samen nog eten."

Janssen legt Sonja meerdere getuigenissen en stukken voor over betalingen die haar zijn gedaan na de dood van Cor. Ook voor 'zestig kilo goud'. Over die geheimzinnige partij zijn geen documenten.

Sonja: "Ik had het ook contant kunnen krijgen, maar heb het keurig via de bank gedaan."

Janssen: "Het is toch niet gebruikelijk 5,5 ton contant te krijgen?" Sonja: "Ik heb ook voor dat huis in Spanje grote contante betalingen gekregen..."

Janssen gaat dieper in op details uit onderzoek waarin de Fiod concludeerde dat de afwikkeling van Cors erfenis anders is verlopen dan Sonja zegt.

Sonja: "Het huis was van mij en ik heb er mee gedaan wat ik wilde. Punt. Het is gegaan zoals ik het zeg (in eerdere onderzoeken en eerdere verhoren)."

Cor van Hout.Beeld anp

15:09 dinsdag 20 februari 2018

Advocaat Sander Janssen vraagt of het klopt dat Rob Grifhorst en Cor van Hout tot de liquidatie van Cor 'altijd goed' zijn gebleven.

Sonja zegt van wel.

Janssen: "Heeft u nadat Willem Holleeder en Cor van Hout via Rob Grifhorst hun gezamenlijke investeringen van het overgebleven Heinekenlosgeld hadden verdeeld, Rob Grifhorst nog gezien met Van Hout?"

Sonja: "Robbie was de peetvader van mijn dochter. Hij heeft zich altijd over haar ontfermd. Er was verder niets mis mee."

Janssen: "Vele getuigen zeggen dat Cor van Hout en Rob Grifhorst na de verdeling van de boedel (in 1996) helemaal niet meer goed waren..."

Janssen: "U heeft verteld dat Rob Grifhorst de raambordelen aan de Achterdam in 1998 van Cor heeft teruggekocht." Sonja: "Dat was niet waar, maar toen was ik verdachte (in de witwaszaak)."

Sonja: "Ik heb dat verhaal verzonnen omdat Wim mij afperste. Wim kwam bij mij om de Achterdam."

14:52 dinsdag 20 februari 2018

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder snijdt na de pauze een nieuw, belangrijk onderwerp aan: 'de afwikkeling van de erfenis van Cor van Hout'.

Janssen begint met het huis dat Cor van Hout en Sonja hadden in Spanje. Sonja heeft eerder verklaard dat ze dat huis meteen na de liquidatie van Van Hout op 24 januari 2003 van Willem heeft moeten verkopen zodat hij 'de schutters kon betalen'.

Het huis was volgens haar echter al verkocht. Een kennis zou het in delen betalen.

Janssen heeft in het dossier van het witwasonderzoek dat justitie deed naar de afwikkeling van de erfenis, een document gevonden waarin Sonja Holleeder wordt genoemd als eigenaar van het Panamese rechtspersoon. "Ik kan me dat nu niet herinneren."

Zo komt Janssen met meer documenten, uit Zwitserland, zoals eentje waarin staat dat zij drie jaar lang 90.000 euro zou krijgen vanwege een erfenis.

Sonja: "Ik weet dat nu niet."

Sonja zegt twee keer naar Zwitserland te zijn geweest, met haar dochter en met zus Astrid.

Volgens raadsman Janssen heeft Rob Grifhorst het huis gekocht van Sonja Holleeder, en niet de kennis over wie Sonja tot nu toe heeft gesproken.

Sonja: "Mag ik effe zeggen hoe het gegaan is?" Volgens haar heeft de kennis, Bertus H., het eerst betaald en heeft Rob Grifhorst het later overgenomen. Sonja: "Bertus H. zou elke drie jaar 90.000 euro betalen."

Janssen: "De koopsom die in de stukken van de Zwitserse bank wordt genoemd, komt precies overeen met de koopsom die u noemt, maar dan met Rob Grifhorst als koper. Ik heb het niet fout, ik lees alleen op wat de bank heeft vastgelegd."

Sonja: "En ík zeg hoe het gegaan is."

14:28 dinsdag 20 februari 2018

Janssen blijft gesprekken oplepelen waarin Willem zijn neefje en nicht cadeau's of concertbezoekjes aanbiedt, waarin zij hun 'oompie' bedanken voor cadeau's, ook voor 'het vuurwerk'.

Rechter Wieland: "Komt er ook een vraag, meneer Janssen?" Janssen: "Ik snap echt niet, als ik dit lees, dat u kunt zeggen dat u normaal moest blijven doen. Dan zet je je zoontje toch ook niet bij hem af om te blijven slapen?"

Sonja: "Dat is nooit gebeurd. Ik zal het je honderd keer blijven voorhouden: als wij van gedrag veranderen, hebben wij een probleem. Dat alles normaal leek, was ook de bedoeling. We konden andere mensen ook niet belasten daarmee. Als ik tegen een vriend zeg hoe het zit en die vertelt het door, heb ik hém in mijn nek! Hij heeft ons monddood gemaakt."

Janssen blijft het ene na het andere bedankje opdreunen. Steeds andere gesprekken waarin Willem aan Sonja of zijn nicht of neef zijn hulp biedt. Het reservoir lijkt inderdaad zowat onuitputtelijk. Sonja: "Ik ben altijd álles blijven doen om niet van gedrag te veranderen. Een ander kan dat niet begrijpen."

Janssen: "Nee, dat kan ik zeker niet begrijpen. Wij hebben tapgesprekken van 1995 tot 2006, tot vlak voor zijn arrestatie (voor zijn afpersingszaak), waaruit een volkomen normaal beeld rijst."

Sonja: "Allemaal gedaan om hem niet tegen je in het harnas te jagen. Luister nou, hij heeft de aanslag op Cor gepleegd! Dat heeft Cor ook zelf gezegd tegen de politie, dat mijn broertje het had gedaan. Ga daar nou niet overheen praten! Wat denk je nou zelf? Daar hoor ik jou niet over! Denk ja dat ik na de aanslag op Cor nog tegen Willem in durfde te gaan?"

14:15 dinsdag 20 februari 2018

Sonja zegt dat haar zoon pas op zijn twintigste te horen heeft gekregen dat Cor volgens haar door Willem was vermoord. Hij kwam toen terug van 2,5 jaar tennissen in Amerika.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Dat was in 2015, dus? Is dat mogelijk in deze tijd van blogs en vlogs en crimesites en weet ik wat, dat hij niet weet van het verhaal dat uw broer Cor van Hout zou hebben laten vermoorden?"

Sonja: "We moesten niet hebben dat hij met een slok op zou roepen dat Willem zijn vader had vermoord..."

Janssen herhaalt dat hij 'duizenden' gesprekjes heeft gelezen waarin van angst geen sprake lijkt, maar waarin juist op heel vriendelijke toon werd gesproken. Hij blijft voorbeelden aanhalen.

Janssen: "Hij doet normaal tegen uw kinderen en hij doet ook normaal tegen ú!" Sonja: "Ik moest normaal blijven doen."

Sonja: "Je kán geen nee zeggen tegen Willem. Je hebt toch ook het gesprek waarin ik met mijn moeder op pad ben, maar dat ik ineens naar huis moet omdat híj moet poepen (in Sonja's huis).

Ik móest altijd doen wat hij wilde, terwijl hij mijn kinderen met de dood bedreigde! Ik heb altijd normaal gedaan." Janssen: "Ook getuigen zeggen dat, hè? Dat u altijd een heel normale band had. Een getuige zegt dat hij het nu door u geschetste beeld (over Willems terreur) totáál niet herkent..."

Sonja: "Iedereen die mij echt kende, weet hoe het zat. Dat ik wel moest."

14:06 dinsdag 20 februari 2018

In mei 2004 belt Willem, ruim een jaar na de liquidatie van Cor van Hout, en krijgt zijn nichtje, neefje en Sonja aan de lijn. Ze zijn bij 'het dolfijnentrainen' en voeren een vrolijk gesprek. Sonja: "Wij kónden niet uit onze rol vallen van normaal blijven doen."

Officier van justitie Lars Stempher wijst er op dat het telefoontje op Willems verjaardag is. "Moesten u en uw kinderen dan bellen?" Sonja: "Ja."

Willem Holleeder, vanuit zijn verdachtenbank: "Ik bel hier toch?" Stempher: "Klopt. U bent degene die belt."

Een maand later bedanken Sonja en de kinderen Willem 'voor de kaartjes' die hij heeft gehaald. Zo gaat het door met vriendelijke gesprekjes, vaak met bedankjes voor cadeautjes van Willem Holleeder, of verzoekjes van zijn neefje en nicht om cadeautjes.

Janssen: "Als ik dat als buitenstaander zo lees..." Sonja: "Dan denk je: die zijn gek." Janssen: "Nee, dan denk ik: die zijn juist níet gek, maar doodnormáál." Sonja: "Ik moest wel, hè. We moesten normaal blijven doen."

Volgens Sonja heeft ze voor haar zoon lang verborgen kunnen houden 'hoe het zat' en dat Willem volgens haar Cor had vermoord. Dat verklaart dat haar zoontje Willem belt om 'bandjes'.

13:53 dinsdag 20 februari 2018

Sonja wordt woest als advocaat Janssen ter sprake brengt dat Cor en zij behalve de vaak besproken dochter en zoon nog een derde kind hadden, dat gehandicapt is en niet thuis woonde.

Totaal overstuur krijsend: "Dat moest híj (Willem) zo nodig in dat boek van hem hebben (ze bedoelt een boek van misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink). Híj wilde Cor zwartmaken! Ik wil het helemaal niet meer over mijn kindje hebben!"

Janssen suggereert dat zus Astrid voor het eerst over het gehandicapte kind schreef in haar boek 'Judas'. Sonja: "Het is níet wáár! Híj is daar over begonnen!"

Janssen haalt verschillende gesprekken aan waarin Sonja zich beklaagt dat haar man Cor 'weer lam' is en agressief. Ze is 'doodsbang' voor Cor. Janssen: "Ik zeg dit niet om u het leven zuur te maken, maar omdat het er sterk op lijkt dat het niet allemaal koek en ei was."

Sonja: "Hij kon lastig zijn, heel lastig, maar die keuze heb ik zelf gemaakt."

Sonja's dochter zegt in een gesprek met haar oom Willem dat haar vader (Cor van Hout) jaloers is 'op Willem en Maike' en dat het (tussen Sonja en Cor) 'helemaal niet goed gaat'. In een ander gesprek zegt Sonja dat hij 'haar kinderen ging vermoorden gisteren, met handschoenen aan en dat hij knettergek was'.

Sonja zegt dat hij 'echt gevaarlijk' is en 'knettergek'. Sonja: "Het is mijn leven, toch?" Advocaat Janssen: "U en uw zus beschrijven een leven dat door Willem Holleeder wordt geterroriseerd en dat het met Cor helemaal geweldig was. Dit schetst toch een ander beeld. U lijkt bang voor Cor en niet voor Willem."

Sonja: "Hij (Willem) weet het altijd zo te spelen dat hij er voordelig uit komt. Hij heeft nooit gezegd tegen Cor: 'Doe normaal en blijf van m'n zussie af'. Als-ie een kerel was, had ie dat gedaan."

Sonja: "Hij heeft Cór vermoord. Wat denk je nou zelf, man, dat ik hem ga tegenspreken? Zo lang je niet in die situatie zit, kun je er niet over oordelen. Je hebt wel honderd gesprekken waaruit blijkt dat ik normaal ben blijven doen." Janssen: "Wel duizend."

13:49 dinsdag 20 februari 2018

Raadsman Janssen blijft voorbeelden uit telefoongesprekken aanhalen waaruit het beeld rijst dat Holleeder een beer ophaalt voor zijn neefje en dat haar nichtje haar 'oompie' belt om hem te bedanken voor 'de Swarowski-steentjes'. Willem belooft Sonja's dochter een auto voor haar achttiende verjaardag.

Janssen: "Dat is nog geen máánd na de tweede aanslag op Cor (in 2000). U wilt mij toch niet wijsmaken dat zij alleen maar mooi weer speelt?" Sonja: "Het is zo. Wij moeten áltijd normaal blijven doen. Ik ben altijd normaal blijven doen en ik ben altijd komen opdagen."

Sonja: "Het is wat Cor altijd zegt, hè: 'Je moet je vijanden dicht bij je houden'. We moesten altijd normaal blijven doen. Jij kan dat niet begrijpen omdat je zo'n ongezonde situatie niet kent. Het is voor níemand te begrijpen dat wij expres aardig tegen hem doen omdat we moeten weten waar hij mee bezig is."

13:38 dinsdag 20 februari 2018

In 2000 spraken Cor van Hout en Willem Holleeder nog af. Janssen: "weet u nog hoe dat liep?" Sonja: "Ik zal je zeggen dat Willem absoluut geen contact had met Cor. Cor haatte Wim zó erg dat ze geen contact hadden." Als Willem in maart 2000 aan Sonja vraagt wanneer hij Cor kan zien?

Sonja: "Dat zal dan wel een reden hebben gehad, ja. Cor háátte hem, ja?! Weet je waarom ik altijd ruzie had met Cor? Door hém. 'Je broertje, je broertje, je broertje... Ik probeerde het nog een beetje goed kon houden. Kijken of het toch nog goed kon komen."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland waarschuwt de getuige dat ze 'zich niet op de kast moet laten jagen'. "U moet zich niet laten meeslepen, dat heeft geen zin."

Op 9 januari 2001 wordt Willem Holleeder gebeld door een meisje dat hij 'schattekind' noemt. Volgens Janssen moet het gaan om Sonja's dochter. Later belt ze hem wéér om te zeggen dat ze zo 'een zonnebank gaat nemen'.

Ze vraagt of ze kunnen afspreken en noemt Willem 'oompie'. Sonja: "Zij moest net zoals ik normaal blijven doen. Ook mijn kinderen zijn bang van hem." Ook haar dochter 'wist' volgens Sonja dat haar oom Willem het op Cor had voorzien en speelde mooi weer.

Willem probeerde haar zoon volgens Sonja 'in zijn kamp te trekken'. Hij vroeg hem iemand in elkaar te slaan. Sonja: "Mijn zoon wist niet dat Willem gek was." Holleeder schudt zijn hoofd.

13:30 dinsdag 20 februari 2018

Sonja belt Willem als haar auto stuk is, waarna Willem een andere auto regelt. Janssen: "Het is toch een heel ander beeld dan dat het allemaal zo vreselijk is."

Zo belt Sonja naar Willem met de mededeling dat ze 'iets moet kopen en dat het allemaal moeilijk wordt'. Ze vraagt 'eentje' van Willem (Janssen vult in: duizend euro) en die belooft dat aan haar broer Gerard mee te geven.

De raadsman vindt het niet passen bij Sonja's verklaringen dat ze nooit wat kreeg van Willem. Sonja: "Als ik wat moest kopen, zal het wel voor hem geweest zijn. Ik moest vaker dingen kopen."

Sonja ontkent dat ze ruzie had met haar man Cor over geld, terwijl ze heeft gezegd dat ze 'altijd alles kreeg'. Sonja: "Ik kreeg van Cor altijd alles. Iedereen heeft wel eens wat, maar dat we steeds ruzie hadden om geld, klopt niet."

Janssen ziet in de telefoontaps voortdurend aanwijzingen dat Sonja aan Willem geld vroeg. De officieren van justitie protesteren tegen die conclusie.

Sander Janssen haalt een gesprek aan uit 1997 waarin Sonja aan Willem vraagt of ze ergens wat zullen eten. Haar dochter noemt hem 'oompie'. Sonja: "Ik moest het contact met Willem goed houden van Cor. Hij wilde op de hoogte blijven. Ik ben altijd normaal blijven doen tegen Willem."

Janssen heeft 'niet de indruk van problematische familieverhoudingen'. Sonja: "Je moest altijd normaal blijven doen tegen hem. Anders denkt-ie dat je met de politie praat, hè. Natúúrlijk is het contact niet echt goed als-ie je man wil vermoorden, hè? Zodra je tegen Wim zegt: 'Rot op', dan ben je tegen hem. Dat kan niet. Ik kon niet tegen hem in gaan."

13:13 dinsdag 20 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent de zitting en geeft Holleeders advocaat Sander Janssen het woord. Die wil van Sonja Holleeder weten of ze ook voor 1996 al problemen had met haar broer.

"Ja, ook toen al. Dan was ik weer jaloers op zijn vriendin, dan weer dit, dan weer dat." Het contact 'ging altijd van Willem uit'. Hij kwam gewoon langs. Janssen vraagt net zoals de rechtbank gisteren naar het gegeven dat Holleeder als 'familieman' van haar kinderen hield.

Als Willem bij Sonja sliep, 'trok' Willem haar zoon, een fanatiek tennisser, 'om 5 uur zijn bed uit. "Dan moest-ie allerlei oefeningen doen. Hij was dan zo uitgeput dat-ie niet eens meer kon tennissen."

Sonja: "Nog één keer: hij houdt zogenaamd van mijn kinderen maar ik mag tossen wie het eerst wordt doodgeschoten. Zoveel houdt-ie van mijn kinderen."

Allebei haar kinderen hebben een hekel aan Willem, zegt Sonja. Janssen verwijst naar afgeluisterde telefoongesprekken. Sonja zegt in een gesprek in 1995 dat ze het 'lief' vindt dat Willem een auto voor een vriendin heeft gekocht. Sonja kan zich dat niet herinneren. Begin 1996 'lijkt het er op' dat Willem aan Sonja 'salaris betaalt'.

Janssen: "U zei dat u nooit wat van hem kreeg. Hier lijkt het toch zo dat u wat kreeg." Sonja: "Dat zit heel anders. Toen was hij nog met Cor hè. Het kan zijn dat ik toen op de loonlijst stond van een gezamenlijk bedrijfje. Misschien betaalde Cor het wel. Willem is niet zo met betalen, kan ik u nu wel zeggen."

Sander Janssen stelt vast dat Sonja naar Willem belt, terwijl ze zei dat hij háár altijd benaderde. Sonja: "Dit was nog in 1996, hè (voor de breuk)?"

Sonja zegt in het gesprek tegen Willem dat ze bezorgd is dat 'Cor weer lam thuis komt'. Sonja: "Gaat het nou om mijn relatie met Cor?"
Sonja: "1996 hè. Hallo. 1996."

Willem belt ook eens met de mededeling dat hij een woning voor Sonja heeft aan de Haarlemmerdijk, 'met bomvrije ramen, alles'. Sonja: "Dat was ook voor Cor, hè? Het kwam wel goed uit te weten waar Cor zou zijn. Er is altijd een belang."

Als Willem belt om te zeggen dat hij kleren heeft gekocht voor Sonja's dochter... Sonja: "Hij kocht een jassie van Versace voor me en andere kleren." In weer een ander gesprek, eind 1996, belt Willem opnieuw om te zeggen dat hij kleren voor haar dochter heeft.

'Een leuk rokkie...' Sonja: "Ik deed een beetje alsof. Je doet wat hij zegt, zo is het altijd geweest. Ik kon geen nee zeggen tegen Willem, hè? Hij heeft altijd wel een belangetje. Als-ie kleren komt brengen, vraagt hij daarna of er nog nieuws is. Of ik nog wat heb gehoord." Dat Sonja ook wel naar Willem belde 'zal een reden hebben gehad'.

Advocaat Janssen: "U heeft een gitzwart beeld geschetst van uw verhouding met Willem. In het half jaar na de eerste aanslag op Cor in 1996 lijkt het allemaal niet zo erg als u heeft verklaard.." Sonja: "Je doet mee. Of het nou leuk is of niet, je kunt niet anders."

09:42 dinsdag 20 februari 2018

De zevende zittingsdag in het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder is er een waarnaar Holleeder en zijn zus Sonja elk op hun eigen manier hebben uitgekeken.

Voor het eerst zullen Holleeder en zijn advocaten in het openbare proces vragen stellen. Waar het gisteren nog de rechtbank was die met Sonja een reeks inleidende kwesties doornam, zullen Holleeder en zijn advocaten indringendere vragen hebben.

Volgens zelfverklaard familieman Holleeder heeft zijn 'lievelingszusje' al haar beschuldigingen aan zijn adres gelogen onder invloed van hun jongste zus Astrid.

Sonja toonde zich gisteren al verontwaardigd over de kwalificaties 'familieman' en lievelingszusje'. Zij zegt al sinds 1996 te zijn geterroriseerd door haar broer, die haar man (en zijn gewezen 'bloedgabber') Cor van Hout liet doodschieten, haar en haar familie stelselmatig bedreigde en ook andere rivalen liet vermoorden.

Willem stelt dat zijn zussen liegen om er zelf financieel beter van te worden. Zij proberen er in zijn ogen mee weg te komen dat ze de criminele erfenis van Cor van Hout hebben weggesluisd door hem nu in een kwaad daglicht te stellen.

Omdat justitie de verklaringen van de zussen hard nodig heeft om hem veroordeeld te krijgen, hebben de zussen volgens Holleeder het heimelijk met hen op een akkoordje gegooid.

Belangrijk onderdeel van de misdaadnalatenschap van Van Hout vormden 'de hoerenpanden' aan de Alkmaarse Achterdam, met 67 ramen, waarin zijn deel van het overgebleven losgeld van de Heinekenontvoering plus andere inkomsten uit misdrijven waren belegd.

Sonja Holleeder heeft een schikking van 1,1 miljoen euro gesloten om vervolging voor witwassen en belastingfraude af te kopen.

Willem Holleeder zal de rechtbank veel aandacht vragen voor het handelen van zijn zussen en drugshandelaar Johan Verhoek, alias 'de Hakkelaar', die de panden van Sonja overnam.

Overigens gaat het ook vandaag nog om een inleidend verhoor op hoofdlijnen.

Pas later in het proces zal Sonja (net zoals haar zus Astrid en Holleeders ex Sandra) tot in detail worden bevraagd over wat zij weten van de liquidaties waartoe Holleeder volgens het Openbaar Ministerie opdracht heeft gegeven.

Volg de zaak hier vanaf 13.00 uur live.

17:46 maandag 19 februari 2018

Na veel inleidend getouwtrek brandde het verhoor van Willem Holleeders zus Sonja halverwege de middag toch los. Dat Willem haar zijn ‘lievelingszusje’ had genoemd en zichzelf ‘een familieman’? "Dat is helemáál niet zo!” Lees hier de terugblik op dag 6 van het megaproces.

Dinsdag vanaf 13.00 uur gaat het verhoor van Sonja Holleeder verder. Dan krijgt Willem Holleeder zelf ook de gelegenheid vragen te stellen aan zijn zus.

Een rechtbanktekening van Sonja Holleeder in een afgesloten ruimte (links) tijdens haar getuigenverklaring in de zaak tegen haar broer Willem Holleeder (midden, in groene trui).Beeld anp

16:25 maandag 19 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Wist u wat van het bestaan van een testament van Cor?"

Sonja: "Alles wat hij had, was voor de kinderen. De Achterdam niet, die was voor mij, maar de rest was voor de kinderen."

Wieland: "Nu hebben wij van Willem gehoord dat de Achterdam (67 'ramen') verkocht zou zijn. Zegt u dat wat?"

Sonja: "Ja, zeker. Voor mij was de Achterdam na Cors dood ineens een probleem. Willem zette heel veel druk. Ik wist niet wat ik moest. Ik was daar nog nooit geweest. (Vriend) Robbie Grifhorst zei: 'Zal ik het kopen?' Hij heeft het van mij gekocht en alles is zo doorgegaan. Ik kon dat tegen Willem niet zeggen. Ik heb tegen Willem gezegd dat Cor alles had verkocht en het geld voor tien jaar was vastgezet."

De eigendomsoverdracht was eenvoudig, want de Achterdam was vastgelegd in toonderaandelen. Sonja: "Ik hoefde niks te doen. Als ik die papiertjes aan u geef, is alles van u."

Dat Willem zegt dat zij hard is?

Sonja: "Echt niet!"

Rechter Somsen: "Maar wel stevig?"

Sonja: "Als het moet, ja."

16:16 maandag 19 februari 2018

Waarom vertelde Willem in Sonja's beleving dat mensen 'er aan zouden gaan', zoals over Willem Endstra?

Sonja: "Hij wil altijd dat je weet wat-ie doet. Hij zegt het gewoon. Hij maakt je monddood, want je mag nergens over praten. Dat is Wim. Hij trekt je ergens in mee en weet dat ik het toch niet verder vertel."

Sonja: "Hij heeft over Cor gezegd: 'Als ze over Cor praat, zeg ik dat zij het heeft gedaan'. Zo werkt het. Je weet dat als hij wat vertelt dat je nooit wat mag zeggen en dat doe je ook niet."

Na de dood van Cor van Hout was diens vriend Thomas van der Bijl 'moeilijk'.

Sonja: "Hij zei dat Cor hem twee (prostitutie)panden van de Achterdam had beloofd. Ik wist daar niks van. De hele familie van Cor stond bij me binnen omdat ze de Achterdam wilden hebben. Niemand had ergens recht op. Waarom hebben mensen recht op mijn geld? Dat geld van Cor was van mij. Willem had zijn hallen (op de Wallen) toch al en de Roompotstraat (seksclub Satyricon)?"

Oude vrienden van Cor werden vrienden van Willem. Sonja: "Willem wurmt zich daar dan weer in. Richard G. was ook een vriend van Cor, maar daarna hangt-ie weer bij Willem."

Bloemen in de Dorpsstraat in Amstelveen, waar Cor van Hout werd vermoord.Beeld anp

16:09 maandag 19 februari 2018

Wieland legt aan Sonja Holleeder voor dat een getuige heeft verteld dat zij 'alles deed' voor Willem toen hij met hartklachten in het ziekenhuis lag. Sonja: "Je kán niet wegblijven."

Willem Holleeder zei vorige week dat 'Sonja en Astrid niet bang zijn, maar hard', legt rechter Wieland Sonja voor. Sonja: "Zou u niet bang worden als uw kinderen bedreigd werden en je weet waartoe hij in staat is?!"

Kort voor de liquidatie van Cor van Hout had Willem tegen hem gezegd dat hij zich niet druk moest maken en dat alles goed was. Sonja: "Dán moet je je druk maken. Daarna lag hij op de grond."

Rechter Benedicte Mildner vraagt of Sonja ooit heeft gehoord van 'de Allesweter' waarover Willem Holleeder en journalist Bas van Hout eerder spraken. Sonja: "Nooit van gehoord."

Sonja mocht van Willem nergens meer komen, kwam eerder ter sprake. Sonja: "Dat was sowieso altijd al."

16:07 maandag 19 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland meldt dat een geaccrediteerde journalist uit de bunker is gezet vanwege het maken van geluidsopnamen.

De opnamen zijn gewist. Wieland: "Wie dat doet wordt verwijderd en komt er ook niet meer in."

15:38 maandag 19 februari 2018

Sonja mocht niet praten over het losgeld van de Heinekenontvoering. "Hij had gezegd: ik moet geen problemen hebben. Ik mocht dus niet praten over het losgeld, want dan kwamen zijn hallen in gevaar."

Het gaat over de gokhallen Molensteeg 1 en Buddy Buddy op de Wallen, waarin Willem Holleeder volgens Sonja zijn deel van het nooit gevonden losgeld had geïnvesteerd.

Sonja: "Ik kon dus niet verklaren hoe het zat, want dan zou ik hem in de problemen brengen."

15:35 maandag 19 februari 2018

Sonja ging bij de gedetineerde Willem Holleeder op bezoek in Vught. "Ik zei: 'Wat erg van Thomas.' Hij gebaarde meteen dat ik niet moest praten over hem. Bij het weggaan fluisterde hij in mijn oor, zoals altijd. 'Vraag eens aan As of zij iets gehoord heeft of er een fotootje in het dossier zit'."

Kan het grootspraak zijn geweest als Willem weer liet doorschemeren dat iemand zou worden doodgeschoten?

Sonja: "Nee. Hij zei het gewoon en het gebeurde. Hij zei ook altijd: 'Ik dreig niet, ik doe'. Hij heeft het gedaan."

Het is voor Sonja 'een hele opluchting' nu ze 'alles kan vertellen over hoe hij écht is'.

15:28 maandag 19 februari 2018

Nadat in november 2005 vriend George van Kleef was vermoord, moest Sonja naar een benzinepomp in Nieuwegein komen. "Hij zei: ja, Box, het was hij of ik."

Nadat Willem Endstra in mei 2004 was geliquideerd moest ze naar de carpoolstrook in Abcoude komen. "Maike (Holleeders vriendin) was er bij. Hij moest weten of ik nog nieuws had, of Natasja nog wat had gehoord (één van Endstra's vriendinnen) en hij zei ook weer: 'Het was hij of ik'."

Ook over de criminele kroegbaas Thomas van der Bijl, 'een lieve jongen', heeft Sonja verteld. "Willem moest ineens een foto van Thomas hebben. Daar stond-ie op. Maar die dozen met foto's zijn al zo vaak in beslag genomen door de politie, dat is een rommeltje. Ik vond er een van een kinderfeestje en heb die gegeven. Ik kon niet vragen waar hij die foto voor nodig had."

Thomas van der Bijl werd doodgeschoten.

Foto van cafe De Hallen op de hoek Willem de Zwijgerlaan/Jan van Galenstraat, waar kroegbaas Thomas van der Bijl werd vermoord.Beeld anp

15:18 maandag 19 februari 2018

Op 24 januari 2003 wordt Cor van Hout doodgeschoten in Amstelveen. Die dag komt Willem naar Sonja toe.

"Dan zit ie half te janken op de bank omdat-ie het zo erg vindt. Dan moet ik 's avonds met hem een rondje lopen en moet-ie die aandelen hebben van de (prostitutiebedrijven aan de) Achterdam."

Sonja gebaart: "Hij zei altijd 'Eerst dit, dan dit.'" Ze maakt eerst het handgebaar voor een pistool en schieten, dan het handgebaar voor graaien.

Na de begrafenis van Van Hout moest Sonja naar het Amsterdamse Bos komen. "Hij zei dat ik mijn huis in Spanje aan (crimineel Stanley) Hillis afgeven, want hij moest de schutters betalen." Het huis was echter al verkocht en werd in termijnen betaald.

Ze moest nog een keer komen in Zuidoost. "Hij zei: 'Die Joego's zijn niet blij, je moet geld geven'. Ik zeg het nu heel rustig tegen u, maar hij zei het op een heel dreigende manier."

Of Holleeder de schutters heeft betaald, weet Sonja niet zeker. "Ik weet dat hij ergens geld heeft gehaald." Waar hij geld haalde, wil Sonja niet zeggen.

Willem kwam naar Sonja, ging poepen, vroeg haar bij hem te komen zitten ('Het is een beetje een raar praatje') en zei dat hij bang was voor vastgoedmagnaat Willem Endstra omdat die met de CIE sprak (de Criminele Inlichtingeneenheid van de recherche). "Hij zette dan de douche aan, een kraan of de droger, zodat niemand het verder hoorde."

Onderzoek in de Dorpsstraat in Amstelveen, waar Cor van Hout werd doodgeschoten.Beeld anp

15:13 maandag 19 februari 2018

Sonja leidde tot 1996 een 'redelijk normaal leven'. Tot Willem 'overstapte naar Mieremet en Klepper'.

Sonja, huilend: "Ik kan me dat niet voorstellen. Als je zulke bloedgabbers bent, dat je dan overstapt naar degene die gewoon geschoten hebben op je vriend, op zijn kind, op je zus..."

Na die eerste mislukte aanslag in de Amsterdamse Deurloostraat (Rivierenbuurt) ging Cor revalideren in Frankrijk. Later werd hij gearresteerd voor drugszaak City Peak. In 2000 kwam hij weer vrij.

Sonja: "Dat was zó heftig. Ik moest zeggen waar Cor zat, waar hij verbleef. Dat ik moest vertellen waar Cor zit... Hij zou een raket naar binnen schieten als ik het niet zou zeggen."

"Dan moest ik ineens de luxaflex op een bepaalde stand zetten als Cor thuis was. Het is te krankzinnig voor woorden. Hij kan nu wel zeggen dat het niet zo is, maar ik zweer het."

Sonja hield de luxaflex maar 'half-half' open om het onduidelijk te houden. Cor wilde op zijn beurt weer weten waarmee Willem bezig was.

Willem 'heeft lopen tieren en schreeuwen' omdat Sonja hem niet naar Cor leidde. "Op een gegeven moment raakte ik helemaal murw. Hij heeft altijd gezegd: 'Ik dreig niet, ik doe'."

Cor van Hout en Willem Holleeder in een hotel in het Franse Beauvais.Beeld anp

15:07 maandag 19 februari 2018

Sonja's andere broer Gerard, zus Astrid en haar moeder zag ze geregeld. "Gewoon koffie drinken." Astrid kwam heel vaak bij haar over de vloer.

Willem kwam ook vaak bij haar thuis. Met hem sprak ze ook af op andere plekken. Met hem ging ze buiten rondjes lopen. "Dát was alleen met hem. Hij deed dat ook met Astrid, met (zijn ex) Sandra... Als-ie wat wil, loopt hij rondjes."

Willem kwam vaak onaangekondigd bij haar langs. "Om een koppie koffie te doen. Of ik moest weer komen. Dan was d'r weer wat."

Willem Holleeder maakt zo nu en dan aantekeningen. Hij heeft zijn vest uitgedaan en zit in zijn ruitjesoverhemd.

Willem bood haar nooit bescherming, zoals hij wel zei. "Was het maar waar!"

Rechter Somsen: "Hij zegt ook dat hij van uw kinderen houdt."

Sonja: "Zegt-ie dat?! Absoluut niet waar. Aan mijn zoon heeft-ie sowieso een hekel, terwijl dat gewoon een lieve jongen is die gewoon zijn best doet..."

Hoe was Willem als vriend, van Cor bijvoorbeeld? "Ik dacht dat het bloedgabbers waren, maar achteraf dus niet. Als je zoveel samen hebt meegemaakt, moet je die niet verloochenen. maar ja."

Holleeder en Van Hout.Beeld anp

14:59 maandag 19 februari 2018

Sonja voedde haar kinderen alleen op. "Met mijn moeder samen." Haar man Cor van Hout zat eerst vast voor de Heinekenontvoering, daarna weer vier jaar voor een drugszaak.In januari 2003 werd Cor doodgeschoten, na twee aanslagen te hebben overleefd in 1996 en 2000.

Willem fluisterde vaak of gebruikte gebaren. "Als niemand het mocht horen fluisterde hij en maakte gebaren. Als iedereen het juist moest horen praatte hij hard en de andere kant op."

Sinds 1996, toen Cor van Hout in haar bijzijn en dat van haar zoontje voor het eerst doelwit was van een aanslag, vertrouwde Sonja haar broer naar eigen zeggen niet meer.

Sonja: "Mijn zus (Astrid) was zijn vertrouwenspersoon. Bij mij kwam hij alleen maar schreeuwen en zeggen wat ik voor hem moest doen." Sonja was Willems 'bezit' sinds haar man was vermoord.

Als Willem wat over de telefoon zei, deed hij dat bewust omdat de politie het moest horen. Daarvan was Sonja zich naar eigen zeggen altijd bewust. Hij verspreidde volgens haar ook leugens over anderen in het milieu. Bracht verhalen de wereld in. "Dat was zijn werkwijze."

Sonja nam haar broer wel serieus. "Als mij wat zou overkomen, zouden (mede-Heinekenontvoerders) Frans Meijer en Jan Boellaard de schuld krijgen. Hij doet het, maar zet alvast in elkaar dat anderen het hebben gedaan. Dat heeft-ie gewoon gezegd ook, hè, tegen mijn zus."

14:51 maandag 19 februari 2018

Vanaf het moment dat Sonja, 'heel erg jong', haar eerste dochter kreeg, was de nog veel jongere Astrid vaak bij haar. Sonja: "Astrid en ik zijn één. Wij zijn altijd samen."

Rechter Somsen: "Hoe haalt u herinneringen terug?" Sonja: "Dingen zijn zo heftig dat ik die niet vergeet."

Heeft ze altijd veel gelezen in de media over de Amsterdamse zware criminaliteit? "Nee, nee." Na verhoren schoten haar vaak nog nieuwe dingen te binnen. "Dan dacht ik, o ja, dit en dat óók nog. Het gaat over dertig jaar, hè? Dingen komen terug."

Heeft ze bij de onderzoeksrechter alles kunnen vertellen dat van belang is? "Ik denk het wel. In elk geval heb ik alle vragen kunnen beantwoorden."

Sonja durfde nooit door te vragen als Willem haar wat vertelde. "Dan denkt-ie: waarom wil ze dat weten? Je kán hem niks vragen."

De laatste rechtbanktekening van Holleeder, van 5 februari.Beeld anp

14:48 maandag 19 februari 2018

Willem vond haar altijd 'een mongool' en 'een debiel'. "Dat schreeuwde-ie dan: 'Een debiel ben je!"

Sonja: "Hij zegt hier steeds dat ik zijn lievelingszusje ben en dat hij een familieman is. Dat is helemaal niet zo. Dan had hij me geholpen. De avond van de liquidatie van Cor kwam hij al om de aandelen van (de prostitutiepanden aan de Alkmaarse) Achterdam. Dan ben je gewoon een vieze hond."

Sonja: "U heeft geen idee hoe hij is. Hij windt iedereen om zijn vingertje. Hier ook. Hij is ineens de joviale jongen. Dat heeft hij altijd gedaan."

14:41 maandag 19 februari 2018

In het dossier gaat het héél vaak over geld. Heeft deze strafzaak voor Sonja financieel gevolgen? Sonja: "Daar wil ik vanwege mijn veiligheid niet op antwoorden."

De stiekem opgenomen 'gesprekken' waarin Willem Sonja zwaar bedreigt, draaien ook vooral om geld.

Dan gaat het weer om de opbrengst van de Hollywoodfilm over de Heinekenontvoering. Wanneer onstond de angst voor Willem? Sonja: "Die angst is er altijd geweest, sinds de eerste aanslag op Cor in 1996."

Rechter Somsen: "Waar was u bang voor?"

Sonja: "In 1996 zat ik bij die aanslag, met mijn kind (die Cor van Hout overleefde). We zijn naar Frankrijk gegaan. Hij zei dat Sam Klepper en John Mieremet daar achter zaten. Dat zijn zware mensen. Daar ben ik dan óók bang voor."

Sonja: "Cor moest gewoon dood. Toen was het mislukt en moest Cor van Klepper en Mieremet een boete betalen. Dan gaat Willem, omdat-ie zo laf is, met die tegenpartij in zee!"

Waarom ging ze niet naar de politie? "Als ik naar de politie was gegaan, had ik hier niet meer gezeten. Denkt u dat ik dan blijf leven? Willem wist alles. Alles wat ging gebeuren. Hij heeft me ook altijd gezegd dat hij die petten had via wie hij alles wist."

De angst ging nooit meer weg, zegt Sonja. "Ik ben alleen medicijnen gaan slikken om daar wat vlakker mee om te kunnen gaan. Anders is het ook niet vol te houden, hoor."

Voor Sonja speelt geld naar haar zeggen geen rol. "Je moet alleen niet Cor laten doodschieten en dan om het geld komen ook. Dat was het laatste dat ik hem gunde. Hij had nergens recht op. Het was mijn geld, niet dat van hem."

Holleeder zou steeds hebben gezegd: 'Als je niet met me bent, ben je tegen me'. Sonja. "Ik weet het nog heel goed. Bij de lift zei hij eens: 'Box, je weet het hè, als je niet voor me bent, ben je tegen me." ('Boxer' is Holleeders bijnaam voor zijn oudste zus.)

Beveiliging bij de rechtbank.Beeld anp

14:34 maandag 19 februari 2018

Sonja zegt wel met zus Astrid te hebben gesproken over haar verhoor vandaag, maar niet over de inhoud van wat ze gaat zeggen.

Ze heeft het proces tot nu 'via televisie en kranten' gevolgd. Sonja's gezondheid 'is niet optimaal', maar het gaat wel.

Waarom Sonja is gaan verklaren tegen haar broer? Sonja: "De moord op (haar man) Cor (Van Hout). De dreigementen door de jaren heen. De dreiging raketten naar binnen te schieten als ik wat zei. Het was een tikkende tijdbom. De dreiging dat hij één van mijn kinderen zou doodschieten. Dat hij zei dat hij ook andere mensen op een lijstje had staan: Op een gegeven moment houdt het een keer op."

Sonja zegt te hebben gehoopt dat hij zou hebben geleerd van zijn straf voor afpersingen. "Het werd alleen maar erger." Dat Holleeder alstijd had gezegd dat hij 'petten had' (corrupte politiecontacten) was 'voor ons wel een dingetje'. Sonja zegt ook door haar broer te zijn afgeperst.

Sonja zegt nooit te hebben begrepen waarom Willem nooit is vervolgd voor het witwassen van het losgeld van de Heinekenontvoering. "Ongelooflijk."

14:28 maandag 19 februari 2018

Willem Holleeder kan zijn zus zelf niet zien omdat hij een rij naar achteren is gezet. Advocaat Sander Janssen mag Sonja wel zien, maar hij zoekt nog even een plek voor in de zaal van waaruit dat mogelijk is.

'Jongste rechter' Margo Somsen zal Sonja Holleeder verhoren. De officieren van justitie bevestigen dat het Sonja Holleeder is die in de getuigencabine zit.

Ze wordt beëdigd. Vanmiddag zal de rechtbank haar vragen stellen. Vanaf morgen mogen Willem Holleeder en zijn advocaten haar vragen stellen.

Het gaat overigens om inleidende verhoren. Pas later zullen de zussen en Holleeders ex tot in detail worden bevraagd over de moorddossiers.

Als zus heeft Sonja 'verschoningsrecht' als ze vragen niet wil beantwoorden over haar broer. Ook hoeft ze niet te antwoorden op vragen over de witwaszaak om de erfenis van Cor van Hout die ze voor 1,1 miljoen euro heeft geschikt.

In 2013 heeft Sonja drie geheime 'kluisverklaringen' afgelegd. Daarna is ze vaker verhoord door de politie en later door het Openbaar Ministerie en de onderzoeksrechter. Acht dagen heeft ze inmiddels onder ede verklaringen afgelegd.
In totaal is Sonja op achttien dagen verhoord.

Rechter Somsen: "Dat gaan we natuurlijk niet allemaal overdoen, dat moge duidelijk zijn."

In het verleden heeft Sonja gelogen, maar sinds ze haar witwaszaak had geschikt, heeft ze altijd de waarheid verteld, zegt ze.

14:21 maandag 19 februari 2018

De zitting wordt hervat. Rechtbankvoorzitter Frank Wieland leest de beslissing van de rechtbank voor over het verzoek Holleeders zussen Sonja en Astrid en ex-vriendin Sandra achter gesloten deuren te verhoren.

De rechtbank wijst dat verzoek af. De rechtbank vindt dat voldoende veiligheidsmaatregelen zijn genomen.

Het vervormen van de stemmen van de zussen vindt de rechtbank ook onnodig. Zij zullen te horen zijn op door hen zelf opgenomen gesprekken. De stem van ex Sandra zal later wel worden vervormd, omdat haar stem niet bekend is.

Het eerste verhoor van Sonja begint over een paar minuten in ieders aanwezigheid.

13:03 maandag 19 februari 2018

De rechtbank schorst de zitting voor een uur, om na te denken over het verzoek om pers en publiek te weren van het proces.

De advocaat van Sonja Holleeder meent dat de getuigen gevaar lopen als bezoekers en media mee kunnen luisteren tijdens de verhoren.

De advocaat van Holleeder is het daar niet mee eens, en wijst er bovendien op dat de getuigen zelf met hun verhaal in de media zijn gekomen, en zelfs geluidsopnames naar buiten hebben gebracht.

Om 14.00 uur gaat de zitting verder.

12:54 maandag 19 februari 2018

Advocaat Jebbink herhaalt dat 'het psychische en emotionele welzijn' van de zussen en ex 'moeten worden bewaakt'.

Rond de veiligheid van de vrouwen is volgens Jebbink het afgelopen jaar veel veranderd, dus het eerdere oordeel van het gerechtshof in Passage is volgens hem nu niet meer relevant.

Rechter Benedicte Mildner vraagt of de officieren van justitie 'hebben gecheckt' of er inderdaad nieuwe risico's voor de vrouwen zij, zoals hun advocaat heeft betoogd. Nee, zegt aanklager Lars Stempher. Hij neemt het van de advocaat aan.

Advocaat Sander Janssen van Holleeder: "De getuigen hebben in het verleden naar buiten gebracht dat ze niet vertrouwden op de inschattingen van het Openbaar Ministerie over hun veiligheid. Het tweede boek van Astrid gaat daar over. Wat er ook van zij met die veiligheidssituatie: ik heb nog steeds niet duidelijk gekregen wat een verhoor op de zitting over de uitgebreid bekende verklaringen iets aan de situatie zou veranderen."

12:50 maandag 19 februari 2018

Janssen roept de rechtbank op zich niet onder druk te laten zetten door de opmerking van advocaat Willem Jebbink (van de vrouwen) dat zij toch niet mede-verantwoordelijk wil zijn voor een eventuele aanslag op één van de getuigen.

Het verzoek de deuren te sluiten heeft Janssen 'verrast'. "Eerder wilde de vorige advocaat van de vrouwen dat zij helemaal niet achter gesloten deuren bij de onderzoeksrechter wilden worden verhoord, maar alléén op een openbare zitting."

De zussen en ex hebben Holleeder 'op een ongekende wijze door het slijk gehaald', op alle mogelijke manieren 'en via allerlei kanalen'. "Hij wil die aantijgingen en beschuldigen natuurlijk gewoon in het openbaar weerleggen. Hij bevindt zich in het goed gezelschap van de grondwet én de wet."

De openbaarheid van zittingen is van groot belang. "Juist in deze grote zaak is er een grote betrokkenheid van de samenleving. Zo is er vorige week een nieuwe getuige gekomen die zich heeft geuit naar aanleiding van het besprokene in de eerste weken. Nu de media zo'n grote rol hebben gespeeld én juist de getuigen onze cliënt op grote achterstand hebben gezet, is het extra belangrijk dat hun verhoren gewoon in het openbaar kunnen plaatsvinden."

"De verklaringen van de getuigen zijn al uitgebreid in de media verschenen en worden daar volop becommentarieerd," herhaalt Janssen.

"Uw eigen rechtbank heeft inmiddels negen dagdelen besteed aan het verhoren van Holleeder, maar u zult niet vinden dat u hem afdoende heeft kunnen bevragen. Zo is het precies voor ons bij de getuigen Astrid, Sonja en Sandra (die volop zijn verhoord bij de onderzoeksrechter). Wij willen hen nog heel veel vragen en ze met van alles confronteren."

Janssen zegt dat het gerechtshof in de grote liquidatiezaak Passage het verzoek van de vrouwen om achter gesloten deuren te worden verhoord heeft afgewezen.

12:39 maandag 19 februari 2018

Advocaat Sander Janssen van Willem Holleeder neemt nu het woord. Hij wil dat de verhoren van de vrouwen gewoon openbaar blijven, dus in aanwezigheid van pers en publiek. Janssen: "Meneer Holleeder stelt zich op het standpunt dat van hem niets valt te vrezen."

Janssen: "Deze getuigen hebben de zeer weloverwogen beslissing genomen hun verhaal in de media te doen. Astrid Holleeder heeft een uitgebreid boek geschreven en (zus) Sonja en (ex) Sandra hebben een uitgebreid interview gegeven. De geluidsopnames van gesprekken met Holleeder hebben ze zelf naar buiten gebracht, waardoor de stem van Sonja breed bekend is."

"Eerst brengen ze delen van opgenomen gesprekken naar buiten en nu willen ze niet dat die op een openbare zitting worden besproken. Dat bevreemdt ons," zegt Janssen.

"Dat nu wordt gesteld dat er nieuwe informatie zou zijn over het risico van een aanslag, maakt niet dat het verhoor achter gesloten deuren zou moeten plaatsvinden. Een verhoor geeft geen extra veiligheidsrisico. Als nu wordt gesteld dat de nieuwe dreiging 'weliswaar verband houdt met Holleeder', maar niet vanuit hemzelf komt, lijkt me dat juist ontlastend. We moeten het doen met een vrij nietszeggende uitspraak daarover."

De advocaten van Willem Holleeder, Sander Janssen en Robert Malewicz, arriveren bij de rechtbank.Beeld anp

12:29 maandag 19 februari 2018

Het proces gaat weer van start. Officier van justitie Sabine Tammes wilde zich aanvankelijk verzetten tegen het verhoren van de getuigen achter gesloten deuren. De getuigen zijn met hun verklaringen in de openbaarheid getreden.

Ze zijn 'beschermde getuigen', maar genieten behalve bescherming geen bijzondere rechten. Toch, dat de dreiging jegens de getuigen volgens advocaat Jebbink breder is dan enkel afkomstig van Holleeder zelf, maakt dat zij het verzoek de deuren te sluiten wél steunt.

"Het kan zijn dat iemand op de tribune zit die de getuigen iets zou willen aandoen."

11:57 maandag 19 februari 2018

Officier van justitie Sabine Tammes vraagt om een korte pauze alvorens te kunnen reageren. De rechtbank schorst de zitting tot 12.15 uur.

Willem Holleeder maakt zich in de pauze vrolijk over de gedachte dat de rechtbank publiek en media zou weren. Met een gebaar richting de inmiddels achter schermen verdwenen tribune: “Zo, allemaal naar huis. Ha!”

Toch, hij en zijn advocaten zullen zich verzetten tegen het sluiten van de deuren. Zij willen juist dat iedereen de verhoren kan horen.

11:46 maandag 19 februari 2018

Jebbink wijst erop dat 'de kans reëel is' dat Holleeder zijn zussen kan laten vermoorden. De vrouwen worden beschermd omdat ook de overheid de dreiging serieus vindt. "Die dreiging is niet beperkt tot de persoon van Willem Holleeder en ook niet tot het leven van Willem Holleeder."

De vrouwen doen hun 'burgerplicht' door met hun getuigenissen te voorkomen dat in de toekomst nieuwe slachtoffers zullen worden vermoord, zegt Jebbink. Een openbaar verhoor is volgens de advocaat 'onverantwoord'.

Jebbink haalt aan dat Holleeder in 2016 in zijn cel is aangehouden voor het beramen van een moordaanslag op Sonja en Astrid Holleeder (voor dat moordplan heeft justitie overigens onvoldoende bewijs gevonden). Dit proces 'heeft een ongekende aandacht' van journalisten, wat de veiligheid van de vrouwen 'ondermijnt'.

Astrid Holleeder heeft weliswaar haar boek Judas gepubliceerd, maar daarin staan volgens Jebbink niet de inhoud van haar getuigenissen. Met haar (eerste) boek wilde Astrid vooral voorkomen dat Holleeder nog langer als knuffelcrimineel werd gezien.

Jebbink vreest dat uitspraken van de zussen en ex door journalisten zullen worden verdraaid of door media-consumenten verkeerd zullen worden geïnterpreteerd. Hij vreest 'macabere' krantenkoppen over een aanslag op één van zijn cliënten.

"Stel er gebeurt iets met mijn cliënten, dan moet niet achteraf kunnen worden vastgesteld dat niet het maximale is gedaan om een moord te voorkomen."

Het persoonlijk leven van de getuigen zal 'voor altijd publiek bezit zijn' als zij in het openbaar worden verhoord. 'Tot slot, maar niet in de laatste plaats' is de waardigheid van de getuigen in het geding. "Zaken moeten worden besproken met de grootst mogelijke bescherming van hun waardigheid."

Jebbink: "Het sluiten van de deuren zorgt er voor dat de getuigen vrijelijk kunnen verklaren en dat dient de waarheidsvinding. Het ondervragingsrecht door de verdediging (van Willem Holleeder) is bij de onderzoeksrechter al geëffectueerd."

De advocaat van Sonja Holleeder, Willem Jebbink.Beeld anp

11:39 maandag 19 februari 2018

Sonja Holleeders advocaat Willem Jebbink wil dat de media en het publiek tijdens de verhoren van allebei de zussen Holleeder en Holleeders ex Sandra den Hartog worden geweerd. Zij kunnen de getuigen überhaupt al niet zien, maar moeten ze ook niet kunnen horen tijdens de verhoren.

Zijn cliënten zijn verplicht als getuigen te verschijnen, zegt raadsman Jebbink, maar zij komen daardoor vol in de schijnwerpers terecht. Hij vreest dat 'reputaties door het slijk worden gehaald'.

Getuigen hebben het recht 'niet te worden blootgesteld aan persoonlijke risico's', stelt Jebbink. Als de media en het publiek worden geweerd, kan dat voorkomen dat zij worden geïntimideerd en kan het 'de druk op de getuigen verlichten'.

Alledrie de vrouwen zijn bedreigde getuigen, maar hun identiteit is uiteraard niet geheim gebleven. "Ze zijn niet anoniem, maar wel feitelijk bedreigd. Hun elementaire burgerrechten zijn in het geding."

Jebbink vindt dat het sluiten van de deuren van de rechtszaal 'het cruciale belang van de waarheidsvinding zo veel mogelijk waarborgt' omdat zij vrijelijk kunnen spreken als ze niet de druk van media en publiek voelen.

11:30 maandag 19 februari 2018

De rechtbank besluit dat Sonja als 'beschermde getuige' in de getuigecabine moet worden geplaatst.

"Er bestaat voor haar een belang dat de verdachte haar huidige uiterlijk niet kent. Als de verdachte haar kan zien, kan dat ook spanning opleveren die er voor zorgt dat zij niet vrijelijk kan verklaren."

Sonja Holleeder wordt opgehaald en in de getuigencabine geplaatst, zodat haar advocaat Willem Jebbink in haar bijzijn zijn verzoek kan onderbouwen haar achter gesloten deuren te verhoren – dus zonder pers en publiek.

Een getuige komt aan bij de bunker.Beeld anp

11:09 maandag 19 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland opent dag zes van het monsterproces tegen Willem Holleeder met de mededeling dat de zitting eerder begint vanwege het verzoek van de advocaat van Sonja Holleeder haar achter gesloten deuren te verhoren én een vordering van de aanklagers.

Officier van justitie Sabine Tammes vordert dat de getuige niet zichtbaar zal zijn voor de verdachte.

De getuigencabine is deels afgeplakt, Willem Holleeder zit wat verder naar achter in de zaal. Advocaat Sander Janssen zegt het geen probleem te vinden dat de getuige in de cabine plaatsneemt, maar wél dat zijn cliënt haar niet kan zien.

Janssen: "Na al die jaren waarin Holleeder in de media op ongekende wijze door het slijk is gehaald door de getuigen, heeft hij het recht haar te zien." Ook kan Holleeder 'de non-verbale communicatie' van zijn zus(sen) veel beter kan duiden dan zijn advocaten.

Dat de stemmen van de getuigen worden vervormd, zoals is verzocht, vindt Janssen ook onwenselijk. "Die stemmen zijn inmiddels breed bekend (door de heimelijk opgenomen 'gesprekken' tussen Holleeder en Sonja die op televisie zijn afgedraaid)."

Officier van justitie Tammes vindt het 'een heel slecht idee' Holleeder zijn zus wél te laten aankijken. "Hij kan buitengewoon intimiderend zijn en dat is voor de getuige zeer belastend. Dat is al gebleken bij de onderzoeksrechter."

10:24 maandag 19 februari 2018

Voor de bunker staat alweer een lange rij belangstellenden. Vorige week bleven dagjesmensen de hele dag buiten wachten op een kansje alsnog de afgeladen tribune op te mogen zodra anderen het voor gezien zouden houden.

De aantrekkingskracht van Holleeder blijft opmerkelijk groot.

De rij voor de bunker maandagochtend.Beeld anp

10:16 maandag 19 februari 2018

In het monsterproces tegen Willem Holleeder breekt een belangrijke fase aan. De rechtbank zet zich aan de verhoren van zijn zussen, deze week te beginnen met Sonja – de weduwe van Heinekenontvoerder Cor van Hout, ooit Holleeders ‘bloedgabber’.

Holleeder beschouwde Sonja als zijn lievelingszus. Hij zei vorige week dat hij nog steeds van haar houdt, maar zijn woede over de ‘misselijke leugens’ van Sonja en zijn jongste zus Astrid zit diep.

Willem als Sonja zijn allebei opgewonden standjes en ze zijn tot in de laatste vezel gespannen, dus de emoties zullen in ‘de bunker’ in Amsterdam-Osdorp hoog oplopen in de speciale getuigencabine en in de verdachtenbank.

Overigens kunnen de broer en zus elkaar niet in de ogen kijken: Holleeder wordt in de rechtszaal iets naar achteren geplaatst, zodat hij Sonja alleen kan horen.

Het verhoor begint volgens de planning om 11.00 uur. Dan zal de nieuwe advocaat van de zussen, Willem Jebbink, de rechtbank vragen de verhoren achter gesloten deuren te laten plaatsvinden – in afwezigheid van pers en publiek. Aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher mogen vervolgens op dat verzoek reageren, net zoals Holleeder en zijn advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz.

Vervolgens zal de rechtbank zich op het verzoek beraden.

Het is een opmerkelijke vraag van de nieuwe raadsman van de vrouwen, omdat zij zich de laatste jaren volop hebben geroerd in de media en Astrid liefst twee boeken publiceerde. Het eerste, Judas, over haar leven met Willem, het tweede Dagboek van een getuige, over haar wederwaardigheden sinds ze getuigt en in haar visie aanvankelijk slecht is beschermd door justitie.

De advocaten van Holleeder zullen zich tegen het sluiten van de deuren verzetten.

De kans dat de rechtbank het verzoek zal afwijzen, lijkt groot. Het verhoor zal aan het begin van de middag beginnen, is de verwachting.

07:49 maandag 19 februari 2018

De zaak begint vandaag met de vraag of de zussen van Holleeder in het openbaar of achter gesloten deuren moeten getuigen.

Beide zussen hebben een verzoek ingediend om hun verhaal te doen zonder aanwezigheid van pers en publiek.

07:42 maandag 19 februari 2018

Vandaag verschijnen voor het eerst de zussen van Willem Holleeder in de rechtszaal. Hoe zal Holleeders reactie zijn? Misdaadverslaggever Paul Vugts blikt vooruit.

07:40 maandag 19 februari 2018

In de gerechtsbunker in Osdorp gaat het megaproces tegen Willem Holleeder (59) maandagochtend zijn derde week in. Rond de klok van elf uur hoopt de rechtbank daar te beginnen met het verhoor van Sonja Holleeder, zijn oudste zus.

Sonja Holleeder geldt samen met haar jongere zus Astrid als een cruciale getuige in het proces tegen Holleeder. De twee hebben belastende verklaringen tegen hun broer afgelegd. Daarnaast hebben ze in het geheim gesprekken met hem opgenomen.

Voor het verhoor van Sonja Holleeder zijn drie dagdelen uitgetrokken. Behalve maandag wil de rechtbank haar dinsdag- en vrijdagmiddag horen.

Willem Holleeder noemde Sonja eerder in het proces "mijn lievelingszussie". Hij werd emotioneel toen hij sprak over de verklaringen die zij samen met Astrid bij de politie heeft afgelegd en die hij als "misselijke en valse leugens" omschreef.

Lees ook: Astrid Holleeder: 'Dit verhaal loopt niet goed af'

10:09 woensdag 14 februari 2018

Misdaadverslaggever Paul Vugts praat je in deze video bij over de voortgang van het megaproces tegen Willem Holleeder.

16:02 dinsdag 13 februari 2018

De rechtbank besluit de zitting voor vandaag. Maandag gaat de zaak om 13.30 uur verder met het eerste verhoor van zus Sonja Holleeder.

15:56 dinsdag 13 februari 2018

Dat hij Sonja op dreigende toon 'afraadde' naar Amerika te gaan, naar de filmset van de film de Heinekenontvoering, was goed bedoeld.

Holleeder: "Ik ben iemand die problemen wil voorkomen. Maar ja, Sonja doet toch gewoon wat ze wil. We komen allemaal uit hetzelfde nest. Sonja is een harde. Astrid ook. Alleen: Astrid is óók een gluiperd, zij is gemeen, dat zijn wíj niet."

Holleeder vindt Sonja 'een verraajer' omdat de Amerikaanse film over de Heinkenontvoering begint met een spectaculaire overval met speedboten door de Amsterdamse grachten.

Holleeder geeft nu wel toe dat hij met Van Hout en anderen spectaculaire overvallen pleegden waarna ze vluchtten met speedboten. dat kreeg de recherche nooit rond. Holleeder, nu: "Ja, dat vind ik ook. Ze is daar een verrader."

15:53 dinsdag 13 februari 2018

In een ander gesprek met Sonja zegt Holleeder: 'Ik zeg altijd tegen mijn zoon: 'Als je één keer liegt, wordt alles in twijfel getrokken.'

Rechter Mildner: "Het is misschien flauw dat ik dit er nu uit pik, maar het is natuurlijk met u ook zo..." De rechter doelt op de zeer uitvoerige verklaringen die Holleeder heeft afgelegd in zijn afpersingszaak Kolbak, waarvan hij nu zegt dat ze gelogen waren. hij zegt nu de waarheid te vertellen.

Holleeder: "Ja, ik snap dat u dat zegt..."

15:46 dinsdag 13 februari 2018

Heinekenontvoerders Meijer en Boellaard mogen Sonja doodschieten, hij gaat haar niet meer beschermen, zegt Holleeder in en gesprek.

Nu: "Dat heb ik gezegd, ja, maar dat meen ik natuurlijk niet. Ik zeg maar wat. Er zit geen enkele lijn in."

Holleeder: "Hun weten dat ze de gesprekken opnemen en hun willen dat het over liquidaties gaat als ik zeg 'ik dreig niet, ik doe', maar dat bedoel ik helemaal niet."

15:42 dinsdag 13 februari 2018

Holleeder klaagt in een van de opgenomen gesprekken met Sonja: 'Iedereen komt om geld. De tering. Ik heb helemaal geen geld. Ik ga naar Rob Grifhorst. Je weet wat ik ga doen, hè?'

Holleeder, nu, over Grifhorst, die Holleeder en Van Houts deel van de overgebleven losgeldmiljoenen uit de Heinekenontvoering belegde: "Ik dreigde gewoon weer. Ik ben wel naar (de doodzieke) Grifhorst gegaan, maar gewoon op ziekenbezoek. Ik heb een pondje paling meegenomen."

Als Holleeder in de opgenomen gesprekken soms zegt 'Ik dreig niet, ik doe', heeft dat niks met liquidaties te maken, zegt Holleeder nu. "Gewoon, een pak slaag."

15:35 dinsdag 13 februari 2018

Holleeder wordt nog steeds boos als hij het over het boek of de films en serie over de Heinekenontvoering heeft. "Iedereen vindt het maar normaal om boeken en films over de ontvoering te schrijven! Ik ben er wel klaar mee."

In het gesprek met Sonja, over Peter R. de Vries: 'Weet je wat hij verdient? De kogel. Misschien ga ik dat eens tegen (Mede-Heinekenontvoerder) Jan Boellaard zeggen.'

15:26 dinsdag 13 februari 2018

Het laatste deel van de zitting van vandaag begint met een gesprek op 26 december 2013, als Holleeder heel boos is omdat Sonja in Amerika naar de filmset is geweest waar de film over de Heinekenontvoering wordt opgenomen. Hij eist 'wat meer respect' en klaagt dat Peter R. de Vries 'een spelletje speelt'.

Holleeder, nu: "Ze wil (Heinekenontvoerders) Boellaard, Meijer en mij geen geld geven. Ik had haar al eens gewaarschuwd en dan gaat ze toch. Als klap op de vuurpijl had ze op haar Facebook een foto gezet van haar en Anthony Hopkins.." (Anthony Hopkins speelde in de Amerikaanse film over de ontvoering Freddy Heineken.)

In het gesprek zegt Holleeder over Peter R. de Vries, met wie Sonja naar Amerika was: 'Je weet hoe ik ben hè, pats boem en hij ligt op de grond'.

Holleeder, nu: "Ja. zo ben ik, dan sla ik hem tegen de grond."

Rechter Benedicte Mildner: "Het gaat niet om doodschieten? Op andere momenten bedoelt u met 'op de grond' doodschieten."

Holleeder: "Nee, klappen geven bedoel ik hier. Zoals ik hem ook aan zijn deur bijna klappen had gegeven."

14:58 dinsdag 13 februari 2018

In weer een ander gesprek zegt Sonja over iemand in een café tegen Holleeder: 'Die man die vindt jou gewoon een aardige man'. Holleeder: 'Iemand die mij niet kent die zegt mij aardig te vinden, is bang. Ik ben nooit aardig'.

Holleeder, later: 'Ik geloof altijd in mezelf en ik ben er nog steeds. De rest ligt allemaal op de grond (is geliquideerd'). Holleeder, nu: "Klopt. Ik geloof in mezelf. Als er wat is, dan ga ik er op af en los ik het op. Ik geloof inderdaad in mezelf."

14:52 dinsdag 13 februari 2018

In het beruchte gesprek dat op televisie is uitgezonden, laat Holleeder zus Sonja in een vreselijke scheldpartij geen kans zelf wat te zeggen. Hij kaffert haar op een ijzingwekkende manier uit en zij komt er nauwelijks tussen.

Rechter Benedicte Mildner: "Mij valt op dat u zegt dat ze niet zo moet schreeuwen, maar zíj is niet aan het schreeuwen."

Sonja 'Kan ook altijd doodgeschoten worden op straat, net als dat vrouwtje gisteren'. (Daags tevoren is Luana Lux Xavier voor de ogen van haar kinderen doodgeschoten in Amstelveen.)

Holleeder, nu: "Ik zeg gewoon maar wat. Ik verzin op dat moment een bedreiging en die uit ik gewoon, om haar onder druk te zetten. Daarom is het ook telkens wat anders."

Holleeder: "Ik ben gewoon aan het dreigen. Ik ben ruzie aan het maken en ik plaag haar een beetje door te verwijzen naar het doodschieten van die vrouw, waarna ze op televisie zeiden dat zij dat was." (Een nieuwsmedium op televisie had inderdaad gemeld dat getuigen dachten dat Sonja Holleeder was vermoord, die in dezelfde buurt woonde.)

Holleeder riep ook dat zijn zus een kogelvrij vest moest kopen. "Als ik dat echt had gewild, zou ik haar dat vest al gegeven hebben. Ik plaagde haar."

14:42 dinsdag 13 februari 2018

In een ander gesprek zegt Astrid dat Sonja gestrest is. Holleeder antwoordt: 'Het duurt nog effe en dan stapt ze in een hel' (..) 'Er kan een moment zijn dat ik gek ben'.

Holleeder, nu: "Ik dreig alles, maar elke keer is een ander dreigement. Het gaat hier om iets stoms, hè, het autootje van de zoon van Sonja."

Als Sonja 'gaat kloten', dan 'schiet hij haar dood, à la minute', zegt Holleeder op de band. 'Als je me op je af ziet stormen met dat ding, dan weet je hoe laat het is'.

Holleeder, nu: "Er staat toch ook niet dat ik hém op haar laat afstormen, er staat 'me'. En ik heb geen vuurwapen."

Als Holleeder zegt dat hij 'zo verschrikkelijk boos is dat hij haar dood zal slaan', moet dat van hem nu ook niet al te letterlijk worden genomen.

14:33 dinsdag 13 februari 2018

Astrid houdt Holleeder voor dat Sonja had gezegd dat Cor van Hout nog lang had geleefd omdat zij (Sonja) hem altijd heeft gewaarschuwd. Holleeder, op de opnames: 'Wat een hoer hè?'

Als Holleeder op de opnamen zegt dat Sonja niet over Cor van Hout mag praten, bedoelt hij niet de liquidatie van Van Hout, zegt hij nu, maar over overvallen die Holleeder en de andere Heinekenontvoerders ooit samen met Cor van Hout pleegden.

Holleeder, nu: "Overvallen verjaren, maar van witwassen kun je nog last krijgen. Dat bedoelde ik."

Holleeder zegt op de opnames tegen Astrid dat hij 'er niet mee kan leven als Sonja met de politie praat'.

Rechter Mildner: "Het klinkt heel dreigend. Alsof u haar wil laten vermoorden."

Holleeder: "Ik dreig, had ik niet moeten doen, maar het is onzin. Ik wilde Sonja niet vermoorden en ik heb nooit iemand vermoord."

Holleeder dreigt tegenover Astrid ook 'Marokkanen te laten zoeken' naar de auto die de zoon van Sonja gebruikt.

Holleeder nu: "Weet ik veel, ik zeg maar gewoon wat. Ik ben aan het dreigen. Ik heb geen Marokkanen. Ik ken genoeg Marokkanen, maar dan: 'Hai, Willem', 'Ben jij Willem, heej hallo'. Ik ken Marokkanen van de straat, maar dat stelt niets voor. Het is gewoon een dreigement dat ik daar op dat moment verzin."

14:22 dinsdag 13 februari 2018

Rechter Mildner: "U bent héél erg boos. Astrid zegt dat ze u nog nooit zo boos heeft gezien, omdat u drie jaar extra celstraf boven het hoofd hangt."

Holleeder: "Zij zegt het omdat ze weet dat ze het opneemt. Maar ja, ik wás ook boos."

Het klopt dat hij gezegd heeft dat hij Sonja zou laten tossen om te bepalen welke van haar kinderen zou worden vermoord. Tegen Astrid schreeuwt Holleeder op de opname: 'Als ik één dag binnen zit, gaan haar kinderen.' Hij bedoelt daar Sonja.

Holleeder noemt het 'een misselijke streek' van Peter R. de Vries dat hij met zijn zus Astrid 'spelletjes is gaan spelen' en ze gesteund heeft bij het afleggen van verklaringen tegen hem.

Over Sonja: 'As, ik kan er niet mee leven, mijn eigen zus verlinkt me voor geld. Ik breek haar kaak, ik breek haar neus, ik sla haar hier de bosjes in.'

Holleeder: "Het is, nogmaals niet goed dat ik zulke dingen gezegd heb, maar het is niet steeds dat ik één en hetzelfde ding herhaal dat ik met haar zal doen. Ik roep maar wat."

14:15 dinsdag 13 februari 2018

In verschillende gesprekken uit Holleeder stevige bedreigingen. "Ja, ik heb veel bedreigingen geuit. Ik werd gek van de leugens die ze vertelden. Het is niet correct, ik had dat niet moeten doen en ik ben er niet trots op, maar ik ben Willem, een jongen van de straat. Maar ik begreep echt niet wat er speelde en wist wat er niet klopte."

Rechter Mildner: "U zegt: 'Dan schiet ik die zoon van Sonja als eerste dood..."

Holleeder: "Dat zijn de dingen die ik tegen Astrid zeg om haar onder druk te zetten. Ze (Sonja) heeft al die tijd gezopen en gevreten van dat boek (over de Heinekenontvoering). Denk je dat Cor de baas is? Wie is de baas?!" Astrid: "Jij."

Holleeder: "Het is niet als een retorische vraag bedoeld. Dat boek is geschreven alsof Cor de baas was, maar we (de Heinekenontvoerders) waren alle vier de baas."

Holleeder: "De discussie gaat niet over het boek, maar over de film."

14:03 dinsdag 13 februari 2018

In een ander gesprek zegt Holleeder: "Sonja heeft mijn leven verkankerd en de familie van Cor."

Wie bedoelde hij, vraagt rechter Benedicte Mildner nu: "De familie van Cor, Thomas van der Bijl, Frans Meijer en Jan Boellaard (zijn mede-Heinekenontvoerders)."

Op de opname vraagt Holleeder aan Astrid of ze even mee loopt uit het huis van Sandra. Astrid zegt: "Zij is echt bang, Wim."

"Hij is ook bang," zou Holleeder hebben gezegd over de door hem bedreigde Peter R. de Vries, met wie hij dan een verzoeningsgesprek heeft gevoerd.

Holleeder is heel boos omdat hij bang is dat hij 'drie jaar moet zitten': het restje straf na de afpersingszaak. Hij heeft zes van de negen jaar cel uitgezeten, maar moet bij het overtreden van zijn vrijlatingsvoorwaarden ook de laatste drie jaar uitzitten. Hij is daar later inderdaad toe veroordeeld.

"Ik kon toen voor mezelf niet begrijpen dat Peter R. de Vries naar de politie gaat (na dat bedreigen). Hij weet ook dat ik weer rustig word. Naar de politie gaan is onvergeeflijk, dat vind ik tot op de dag van vandaag. Naar de politie gaan omdat ik zeg dat ik die film (over de Heinekenontvoering) niet wil en dat ik hem anders een paar klappen geef? Ik wist natuurlijk nog niet dat hij en de zussen in het geheim verklaringen aan het afleggen waren."

13:48 dinsdag 13 februari 2018

Na de lunchpauze wil de rechtbank het nu hebben over heimelijk opgenomen en afgeluisterde gesprekken, waaronder de veelbesproken 'gesprekken' die zijn zussen stiekem opnamen en waarin hij vreselijk uitvaart tegen Sonja.

Astrid en Sonja gebruikten verborgen opname-apparatuur.

Die opnames zijn op papier uitgewerkt. Rechter Benedicte Mildner neemt ze chronologisch door. Ze begin met een gesprek waarvan geen opname is, maar dat Astrid heeft uitgewerkt. Het gesprek vond plaats op 15 maart 2013.

Het onderwerp is 'petten' (corrupte politiecontacten').

Astrid vertelt Holleeder dat ze cursus heeft met iemand van politie of justitie die wel eens met haar spreekt. "Misschien wil hij wat zeggen." Holleeder zegt dat Astrid maar moet luisteren wat die man te zeggen heeft. Als hij vraagt naar 'die petten', moet ze zeggen dat Holleeder 'echt bang is' voor die petten. "Petten die plat zijn kunnen heel ver gaan. Ze kunnen informatie doorspelen of nep-informatie fabriceren."

Het gesprek heeft inderdaad plaatsgevonden, zegt Holleeder nu. "Dat verhaal gaat de ronde hè, dat weet iedereen in de onderwereld, over die petten. Ik heb zelf geen 'petten' (platte contacten). Ze kennen negatief of positief geven, dat weet je toch niet. Ik heb nooit geen contact gehad met petten, ken ook geen petten. Ik weet wat gezegd wordt, met name uit de tijd dat ik optrok met Sam Klepper en John Mieremet."

Het speelt in de tijd dat Willem Holleeder zich met crimineel Danny K. en ex-topvechter Dick Vrij had aangesloten bij motorclub No Surrender.

12:44 dinsdag 13 februari 2018

De rechtbank pauzeert een uur voor de lunch.

12:41 dinsdag 13 februari 2018

De 'jongste rechter' Margo Somsen: "U zegt dat u, een half jaar nadat de verklaringen van uw zussen bekend waren geworden, uw schriftelijke verklaringen van in totaal 127 pagina's in emotie heeft geschreven. Maar is het niet zo dat je, juist als je schrijft, extra zorgvuldig formuleert?"

Het was de onderzoeksrechter al opgevallen dat er geen doorhalingen in zaten.

Holleeder: "Ik heb het netjes overgeschreven."

De emotie zat er toch nog in.

Rechter Wieland: "U zegt totaal te zijn overvallen door de verklaringen van uw zussen omdat het zo'n hechte familie was. Heeft u nog eens nagedacht of dat zo was? Er zijn mannen die jarenlang hun vrouw in elkaar slaan en dan stomverbaasd zijn als ze uiteindelijk wegloopt. Ik wil niets suggereren, hoor..."

12:32 dinsdag 13 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Wieland begint over Peter R. de Vries. Die had Cor van Hout, toen ze op de vlucht waren, warm gemaakt voor een boek over de Heinekenontvoering en een film, wat de andere ontvoerders niet zagen zitten.

Peter R. de Vries zou voor Van Hout een koffertje met losgeld hebben gedragen. De Vries wilde de primeur mee te vliegen naar de Franse eilanden overzee, waar Holleeder en Van Hout heen vlogen.

Wieland: "Bent u het begin van De Vries' carrière geweest?"

Holleeder: "De Heinkenontvoering, ja. Cor hep dat gedaan." Van Hout zou hebben opgeschept dat hij 'De Vries aan een touwtje had'.

12:28 dinsdag 13 februari 2018

De rechtbank stelt nu vragen over de verklaring van Sandra dat hij na de liquidatie van Cor van Hout blij zou zijn geweest en zou hebben gezegd: "Weet je wel hoe lang dat heeft geduurd."

Rechter Wieland: Heeft u dat gezegd?

Holleeder: "Natuurlijk niet, dat is gewoon een smerige leugen."

Rechtbank Wieland: "U zegt dat u in het algemeen niet veel praat binnen, ook niet over legale dingen. Dan heb je binnen niet veel te bespreken, lijkt me." Dat vindt Holleeder een grappige constatering.

Holleeder heeft bij de onderzoeksrechter gezegd 'het beeld niet te herkennen dat hij dwingend was naar zijn zussen', zoals zij en andere getuigen uitgebreid verklaren.

12:24 dinsdag 13 februari 2018

Astrid moet Sandra hebben ingefluisterd dat ze moest verklaren dat Holleeder over in zijn opdracht gepleegde liquidaties sprak als hij dronken was. Onzin, stelt Holleeder. "Ik praat nooit over wat ik heb gedaan, zeker niet als ik dronken ben."

Holleeder, in zijn verklaring: 'Ik ben niet gek. Ik zou ook nooit binnen praten.'

Rechter Wieland: "Je zou denken dat er iets te verbergen was..."

Holleeder: "Er was niets te verbergen, maar het is zoals ik leef."

12:16 dinsdag 13 februari 2018

Zoon Dimitri van Sandra den Hartog bleek te werken in hasjcafé Excalibur op de Wallen, van één van de mede-oprichters van de Amsterdamse Hells Angels. Holleeder mocht vanwege een veroordeling geen contact met de Hells Angels hebben. Holleeder zei dat hij niet meer in het huis van Sandra den Hartog zou komen (waar Dimitri woonde) als hij in Excalibur zou blijven werken. Hij zou dat hebben beloofd, maar bleef toch werken.

Holleeder: "Zo is Mitri, die liegt altijd. Hij had toch ook gewoon kunnen zeggen dat hij daar gewerkt had? Dan had ik gewoon weggegaan."

Rechter Benedicte Mildner: "Waarom zou hij daarover liegen?"

Holleeder: "Hoe moet ík dat weten?"

Mildner: "Misschien omdat hij denkt dat hij anders problemen met u zou krijgen?"

Holleeder: "Ach, ben je gek."

Zijn zussen zeggen dat Holleeder Dimitri intimideerde. Onzin. Holleeder: "Ik zeg gewoon hoe het is."

Sandra den Hartog zegt dat Holleeder over haar zoon had gezegd 'anders gaat hij liggen, zoals zijn vader is gaan liggen'. Holleeder schrijft in zijn eerdere verklaringen dat het best kan dat hij dreigende dingen heeft gezegd. 'We hebben ruzies gehad.' Hij benadrukt dat hij Sam Klepper niet heeft doodgeschoten.

Zus Astrid heeft zijn ex Sandra er volgens Holleeder 'ingetrokken' (om verklaringen tegen hem af te leggen) doordat Astrid haar verklapte welke 'vriendinnetjes' hij naast haar had.

12:05 dinsdag 13 februari 2018

Weduwe Sandra den Hartog van Sam Klepper kende Holleeder via Klepper (die in oktober 2000 zou worden geliquideerd) en zijn vriendin Maike Dijkhuis. Hij sprak haar geregeld. Volgens Holleeder kreeg hij een relatie met Sandra na zakelijke bezoeken met haar namens vastgoedmagnaat Willem Endstra en John Mieremet. "Ze was een knappe vrouw."

Sandra den Hartog heeft op 11 mei 2017 bij een notaris verklaard dat ze niet 'op regelmatige basis (veel) geld kreeg van Holleeder', maar dat hij 'wel eens boodschappen deed.'

Holleeder: "Ik gaf haar 6000 euro per maand. Daar kocht ze vast ook wel boodschappen van. Het was dan 1500 in de week. Ze moet toch ook eten? Ze zal wel liegen nu omdat ze bang is voor een aanslag of zo."

Sandra heeft volgens Holleeder altijd geweten welke liquidaties Sam Klepper en John Mieremet hadden laten plegen. Erwin Tra zou zijn vermoord omdat hij Sandra had beledigd. Rechter Wieland: "Dat is nogal wat hè, vanwege een belediging."

De Joegoslaven die voor de moord op Erwin Tra zijn vervolgd, zijn vrijgesproken, memoreert rechter Wieland.

12:02 dinsdag 13 februari 2018

Dat Holleeder aan Sonja soezend in de gevangenis een foto vroeg van Thomas van der Bijl, kort voordat die zou worden geliquideerd, klopt volgens Holleeder niet. "Ik zat toen in de EBI (de Extra Beveiligde Inrichting in Vught). Daar kun je niet smoezen."

Holleeder ontkent allerlei details uit Sonja's beschuldigende verklaringen, die later nog uitgebreid aan de orde zullen komen.

11:48 dinsdag 13 februari 2018

De rechtbank hervat het verhoor met vragen over zus Sonja. Holleeder schreef 'in zijn emotie' op dat hij notabene de vriend, chauffeur en bodyguard Bas Vermeulen van de net geliquideerde Cor van Hout in elkaar had geslagen omdat hij volgens Sonja 'de lokker' was die de moordenaars naar Cor hadden geleid. "Het is nogal wat, hè, wat ze nu allemaal zegt."

Vanaf zijn vrijlating in januari 2012 maakte Holleeder zich vaker kwaad op Sonja omdat ze zou liegen over de erfenis van Cor van Hout.

Van (inmiddels) fotograaf Ferry de Kok, een bekende van vele criminelen, hoorde Holleeder dat Sonja een relatie had met Peter R. de Vries. Holleeder: "Als je de beste vriend van Cor bent, vind ik dat ik daar wat van mag vinden."

Officier van justitie Sabine Tammes: "Dat gaat u helemaal níets aan."

Holleeder: "Zo is onze familie. Ik vind dat ik daar wat van mag zeggen."

Tammes: "Ja, ú vindt dat normaal."

Holleeder: "Ja, en u vindt het niet normaal. Ik vind dat je niet met zijn vriend zijn vrouw gaat."

Holleeder reed boos naar het huis van Peter R. de Vries, op wie hij ook al kwaad was vanwege de film over de Heinkenontvoering waar Holleeder tegen was. Holleeder: "Sonja had hem al gebeld dat ik bonje kwam maken. Voor het eerst stond zijn vrouw ergens bij. Hij was natuurlijk vanaf het begin van plan aangifte te doen en had een getuige nodig. Hij dacht dat ik wist dat ze verklaringen had afgelegd tegen mij."

"Ik zei: zal ik het meteen doen? Daar bedoelde ik niet mee hem dood te schieten, maar gewoon een paar klappen geven."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "U was niet op uw hoede, toen De Vries' vrouw er bij stond?"

Holleeder: "Toen niet. Pas achteraf bedenk je dat pas."

Hoewel Holleeder niet over zijn vermeende relatie met Sonja begon omdat De Vries' vrouw er bij stond, 'bleef De Vries provoceren'. "Steeds als ik bij mijn scooter was, riep ie weer wat."

Officier van justitie Lars Stempher: "Het is wel steeds de ander die het gedaan heeft, hè? Misschien was deze man wel doodsbang omdat hij zwaar bedreigd werd door u."

Holleeder: "Schei nou toch uit man."

Stempher: "U bent tweemaal tot aan de Hoge Raad veroordeeld voor bedreiging."

Holleeder: "Peter kent me dertig jaar. Die weet heus wel dat-ie niet bang hoeft te zijn voor me. Het is een spelletje. Als ze (de officieren van justitie) steeds zo proberen me zo uit de tent te lokken, beantwoord ik geen vragen meer van het Openbaar Ministerie."

11:15 dinsdag 13 februari 2018

De rechtbank pauzeert een half uur. Daarna zal het gaan over zus Sonja, ex Sandra en Peter R. de Vries.

11:14 dinsdag 13 februari 2018

Dat Holleeder volgens Astrid over de liquidatie van Cor van Hout heeft gezegd: 'Ze huilen drie maanden en dan is het over', heeft Astrid overgenomen uit de 'achterbankgesprekken' van vastgoedmagnaat Willem Endstra bij de recherche.

Holleeder: "Ze had het met mij altijd over dingen verankeren. Dit is haar manier om haar verhaal te verankeren."

11:08 dinsdag 13 februari 2018

Holleeder klaagt weer over 'die misselijke verklaringen die Astrid in elkaar heeft laten zetten', door Sonja en zijn ex Sandra, door broer Gerard, door haar ex... "Er klopt helemaal niks van hè, maar niemand vraagt daar naar want ik ben Willem Holleeder."

Dat Holleeder zoon Richie van Sonja, zijn neefje, ooit een pistool op het hoofd zou hebben gezet om Sonja te dwingen te zeggen waar Cor was, is 'een vieze, smerige, vieze leugen'.

Holleeder: "Ze hebben veel leugens verteld, maar dit is een smerige, vieze leugen, ja. Ik hou van die kinderen en die hebben altijd van mij gehouden."

Het zit Holleeder hoog. "Wat is dát een mísselijke leugen."

11:06 dinsdag 13 februari 2018

Astrid kwam vaker bij haar broer op bezoek in de gevangenis dan hij zich eerst had gezegd te herinneren. Officier van justitie Lars Stempher: "Later heeft u uw verklaring daarop aangepast."

Holleeder: "Da's toch normaal? U beticht me steeds van leugens, maar ik wil wel eens weten waar u het dan over heeft... U maakt overal zo'n punt van."

Voorzitter Frank Wieland: "De officier wijst u op een puntje. U spreekt met juristen, dat is een vak apart."

Holleeder: "Ha, ja."

11:01 dinsdag 13 februari 2018

Astrid heeft volgens Holleeder zijn 'cash-geld ingepikt', herhaalt hij. Bij Astrid lag al 700.000 euro, de rest lag bij zijn toenmalige vriendin Sandra (de weduwe van Sam Klepper). "Ik heb getwijfeld, maar heb het toch maar naar Astrid gebracht."

Wieland: "Ze zei dat bij haar als advocaat geen inval mocht komen, dat lijkt me een misvatting."

Holleeder: "Zij heeft het weer bij een andere advocaat gelegd."

In december 2014 lag 1,4 miljoen euro bij Astrid en die advocaat. Dat zou er nog zijn. Holleeder: "Dat moet eerst nog maar waar zijn."

10:56 dinsdag 13 februari 2018

Astrid was niet Holleeders adviseur, zoals ze beweert. Holleeder: "Ik heb altijd heel goede advocaten gehad. Ze heeft me wel eens wat geholpen met een boekhouder, maar ik zag dat niet als echte adviezen. Misschien had ik in mijn eerdere verklaringen niet moeten zeggen dat Astrid mij nóóit adviseerde, maar voorzichtiger moeten zijn en moeten zeggen: nóóit over strafréchtelijke dingen."

10:45 dinsdag 13 februari 2018

Naast het kantoor van Astrid zat een waarzegger. Hij voorspelde de toekomst. 'Lachen'. Holleeder: "Ik ging daar luisteren, lachen en een biertje drinken."

Rechter Wieland: "Hoe zag die waarzegger úw toekomst?"

Holleeder: "Die zei ook maar wat. Het is onzin natuurlijk. Zelf had-ie aids, dus zijn toekomst was kort."

Dat Holleeder zijn zus Sonja op geheime opnamen 'kankerhoer' noemt, zit nu eenmaal in de familie. Holleeder: "Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Kanker is verschrikkelijk natuurlijk, maar Sonja zegt het ook steeds."

"Ik zeg ‘kankerhoer’, maar Sonja zegt over de familie van Cor ook ‘kankerfamilie’. Zo zijn wij."

Holleeder: "Die opnames die ze stiekem gemaakt heb (en waarin hij vreselijk tegen zus Sonja schreeuwt) is plak-en-knipwerk. Er is veel meer, maar zij zetten het zo in elkaar. Ik wilde weten wat er aan de hand was met de erfenis en de leugens en ben gaan dreigen. Ik had eerder gedacht: 'Neus, niet paranoia worden', maar ik ben gaan schreeuwen... Zo is het gegaan..."

10:39 dinsdag 13 februari 2018

Holleeder had 'meerdere telefoons en meerdere piepers'.

Rechter Wieland: "Ik zou er gek van worden."

Rechter Benedicte Mildner: "Waarom zo véél?"

Holleeder: "Ik had veel vriendinnetjes. Als een vriendinnetje me piept, bel ik haar terug met het nummer dat bij haar hoort. Als ik naast een ander vriendinnetje in de auto zit, belt ze tenminste niet op de verkeerde telefoon terug. Als vriendinnetjes steeds bellen, is dat vervelend. Ik heb een hekel aan die telefoons."

10:34 dinsdag 13 februari 2018

Vanwege het leeftijdsverschil heeft Holleeder 'nooit veel gehad' met zijn jongste zus Astrid. Met Sonja ging hij veel om. Met haar kon Holleeder het goed vinden tot hij na zijn vrijlating in 2012 over die film begon die over de Heinekenontvoering zou komen en die niemand wilde."

Dat Astrid een relatie kreeg met een oud-politieman zorgde voor hilariteit onder 'alle boeven' die bij Cor (van Hout) kwamen. Holleeder: "Iedereen vroeg (plagerig): 'Hoe is het met je zwager'. Nou, goed, zei ik dan. Cor zei: níks meer tegen Astrid zeggen."

10:27 dinsdag 13 februari 2018

Rechter Wieland: "Op de verklaringen van uw zussen zegt u: 'Astrid probeert alles dicht te timmeren nu'.

Holleeder: "Ze zegt ook dat ze het zo erg vind dat Cor is doodgeschoten, maar meteen na zijn dood stond ze op de stoep voor zijn geld'."

Holleeder: "Ja, dat is zo. Naderhand heeft ze het hele traject van (Cors weduwe) Sonja geregeld rond de erfenis en het gedoe, met de Fiod en de Belastingdienst. Het werd een fiasco. Alles wat zij aanraakt begint altijd goed, maar het eindigt in een drama."

Bij de onderzoeksrechter klaagde Holleeder dat Peter R. de Vries en Astrid de media manipuleren. "Ik ben nu al drie jaar door het slijk gehaald door die twee. Dat begint ook zo langzamerhand wel vervelend te worden. Peter R. de Vries krijgt telkens geld als ie ergens zit (in een televisieprogramma). Eerst is ie groot geworden met het Heinekenboek en nou ben ik de lul."

Holleeder: "Astrid gaat steeds alles verdraaien als ik weer wat heb verteld. Dat gaat ze hier nu ook weer doen. Ze gaat alles repareren en verdraaien."

Rechtbankvoorzitter Wieland: "We hebben nog haar eerdere verklaringen hè, dat ook."

10:22 dinsdag 13 februari 2018

Holleeder denkt dat Astrid 'haar verhaal' heeft verteld om zijn geld te kunnen inpikken. "Ik had bij Sonja altijd een potje van 700 ruggen liggen waar ik nooit aan kwam. Toen zei Astrid: 'Je kunt toch invallen krijgen, haal het daar weg.' Ik heb het naar haar gebracht. Achteraf blijkt het allemaal voorbedachte rade om mijn geld in te pikken.'"

"Astrid wil altijd de aandacht hebben, het zal dus ook een stukkie aandacht zijn, maar de hoofdmoot bij Astrid is altijd geld geweest. Dat Hep ze nooit gehad, door mijn geld in te pikken en die boeken te schrijven heeft ze het nu wel. Ze zal merken dat het niet gelukkig maakt. Geld is maar geld."

Wieland: "Toch heb ik het idee dat dit hele dossier daar om draait, om geld. Als ik in uw verklaringen op 'geld' zoek, krijg ik 485 hits."

Holleeder: "Misschien zit het in de familie."

Wieland: "In uw gezin speelde geld eerst geen rol, behalve dan dat er te weinig was. Waar zat het kantelpunt?"

Holleeder: "Ik ben er mee begonnen. Toen was er ineens geld, maar Astrid had alleen niks. Nu heeft ze geld zat. Ik hoop dat ze er gelukkig mee is."

Wieland: "We kunnen het haar binnenkort hier zelf vragen."

Astrid noemt iedereen die haar naar geld vraagt, volgens Holleeder 'een afperser'. "Toen (mede-ontvoerders) Frans Meijer en Jan Boellaard kwamen om het geld voor de film, riep ze meteen: 'afpersing'. Zo is Astrid."

Dat zijn jongste zus bang voor hem is, gelooft Holleeder niet. "Als je nou zo bang bent, dan ga je toch niet naar andere mensen toe om te zeggen dat ik ze ga vermoorden, terwijl ze niet weet of die mensen weer tegen mij gaan zeggen: 'Hé Wim, je zuster zegt...' Dan ben je toch niet bang?"

10:12 dinsdag 13 februari 2018

Dat zijn zussen Sonja en Astrid verklaringen tegen hem waren gaan afleggen, kwam 'als een donderslag bij heldere hemel'. Holleeder dacht dat hij droomde. "Ik heb het daar tot de dag van vandaag echt moeilijk mee dat ze me zo'n streek leveren."

Astrid 'zit overal achter'. "Alles draait voor haar om het geld en de aandacht. Ze is altijd op geld uit geweest."

Dat ze ruzie kregen om de verfilming van de Heinkenontvoering was tot daar aan toe. Later kwamen eerst die verklaringen en het boek Judas van Astrid. "Het gaat allemaal om geld. Ze heeft altijd al tegen me gezegd dat ik een boek moest schrijven omdat ik daar veel geld mee zou verdienen. Ik ga geen boek schrijven. Nu heeft ze gedacht: nu gaan-ik zelf een boek schrijven."

Rechter Wieland: "Het is curieus. Eerst zegt ze: door de ontvoering van Heineken waren we tegen onze zin ineens één gezin, en nu is er een boek over."

Holleeder: "Het is niet anders. In Amerika komt er nog een televisieserie over."

Wieland: "Ja, het past natuurlijk niet allemaal in één aflevering."

'De film van Peter R. de Vries' is 'geflopt', zegt Holleeder. "Van mij hoefde die film er niet te komen, maar áls er een film zou komen, zouden we het met zijn vieren doen (de vier Heinekenontvoerders). Als Cor er dan niet meer is, is dat kwart toch voor Sonja? Maar nee: Peter de Vries heeft volgens het contract ineens de helft. Ik heb geen idee of het wat opgebracht heeft.."

10:09 dinsdag 13 februari 2018

Wat Holleeder verder deed? "Columns schrijven, hè, in Nieuwe Revu. Na anderhalf jaar zijn ze gestopt omdat ik te duur was. Tweeduizend euro per column. Dat schijnt veel te zijn."

Holleeder had aanvankelijk 'nog 1,4 miljoen' euro, zegt hij.

10:05 dinsdag 13 februari 2018

Dag vijf in het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder is begonnen.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland begint met vragen over de periode na Holleeders vrijlating na zijn celstraf voor afpersingen, januari 2012. Holleeder zou bijna drie jaar vrij zijn, tot december 2014.

In Amsterdam was een en ander veranderd. Het clubhuis van de Amsterdamse Hells Angels was weg.

Op de dag van de vrijlating had Holleeder naar zijn zeggen met misdaadjournalist Peter R. de Vries afgesproken voor 'de eerste foto'. Die zou 'tien ruggen' opleveren, die de journalist en Holleeder zouden delen.

Eerst kreeg Holleeder naar zijn zeggen zijn geld niet omdat De Vries 'zijn geld niet van de bank kon halen'. "Dat is toch onzin?" Later kreeg Holleeder via zus Sonja alsnog drieduizend euro. "Hij zal de belasting er af gehaald hebben, denk ik."

Wieland: "Netjes."

Holleeder zocht Rob Grifhorst, 'de Bouwvakker' via wie Cor van Hout en Holleeder hun overgebleven losgeld hadden geïnvesteerd. "Hij schrok, maar dat was niet nodig."

17:02 maandag 12 februari 2018

Een lange parade aan criminele kopstukken passeerde de revue op de vierde dag van het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder. Hij kent of kende iedereen. De helft is geliquideerd. “Dat is nu mijn probleem: dat ik iedereen ken.”

Lees de volledige terugblik op dag 4 van het proces hier.

15:37 maandag 12 februari 2018

En dat was de eerste dag in de tweede week van het megaproces tegen Holleeder.

Morgen gaat het verder in de bunker. De rechtbank wilde dan de heimelijk gemaakte opnames bespreken én afspelen van het veelbesproken 'gesprek' waarin Holleeder zijn zus Sonja uitkaffert.

Holleeder vond het een goed idee: "Dat zou ik graag morgen doen. Ik ben hier morgen toch."

Maar het Openbaar Ministerie wil de gesprekken liever op een later moment in een andere context afdraaien in de rechtszaal (in een verhoor door de aanklagers, zodat ze er context bij kunnen schetsen), en de rechtbank gaat daarin mee.

Lees hieronder terug wat er vandaag gebeurde:

15:09 maandag 12 februari 2018

Mede-Heinekenontvoerder Jan Boellaard heeft in 2017 gezegd dat Cor van Hout met hem kort na de ontvoering (in 1983) schriftelijk had afgesproken dat hij zou delen in de opbrengst als er ooit een film zou komen over de ontvoering.

Holleeder: "Van die brief weet ik niks, maar het zou zomaar kunnen."

Uiteindelijk verloor Holleeder het contact met zijn mede-Heinekenontvoerders.

Over zijn kennissen herhaalt Holleeder wat hij ook in zijn afpersingszaak al geregeld had betoogd: "Dat ik teveel mensen ken, is zo langzaamaan mijn probleem. Ik eet een broodje, ik drink een drankje en ik krijg daar later last mee. Die mensen hoeven niet te werken hè?"

Voor Holleeder zelf lag dat in zijn ogen net anders. "In mijn tijd met Willem Endstra heb ik het wel geprobeerd, werken. Er is niets mooiers dan werken. Dat broodjes eten en drankjes drinken is saai hoor."

14:58 maandag 12 februari 2018

Mink Kok correspondeerde vanuit de gevangenis met Willem Endstra. Op Endstra's kantoor en het Amsterdamse Bos spraken Endstra en Kok ook af in het bijzijn van Holleeder. Die laatste keer gingen ze hardlopen, zegt Holleeder.

Er waren wel meer afspraken, maar Holleeder heeft 'niet overal meer beeld bij'. Als Mink Kok vrij was geweest, was het 'voor Endstra niet zo uit de hand gelopen met Mieremet', denk Holleeder. "Hij was het slotje op het slotje. Mink kon zeggen dat iemand die Endstra wat zou aandoen, ook een probleem zou hebben met de groep van Mink. Jammer dat ie d'r niet uit was (uit de gevangenis)."

Hoe Mink Kok aan zijn status kwam? Holleeder: "Dat was nou eenmaal zo. Hij, Sam Klepper en Jan Femer waren samen en die hadden een status."

Of Mink Kok echt machtig was? "Ik weet wat ik van Mieremet en Klepper heb gehoord en dat zij naar hem luisterden. Verder weet ik niet hoe machtig hij was."

14:48 maandag 12 februari 2018

De roemruchte crimineel Mink Kok kende Holleeder via Stanley Hillis. Kok en Hillis kregen uiteindelijk ruzie om Koks wapenhandel. Holleeder: "Dat wilde Hillis niet."

Mink Kok werd uiteindelijk tot een celstraf van 3,5 jaar veroordeeld voor een grote wapenvondst in een flat aan de Nachtwachtlaan in 1999. Later werd Mink Kok voor drugshandel veroordeeld in Libanon.

Hij is alweer enige tijd vrij, maar kan het land niet uit omdat Nederland hem geen nieuw paspoort wil geven omdat hij hier nog een forse belastingschuld heeft open staan.

Op enig moment maakte Holleeder een afspraak met Mink Kok namens zijn vriendin Sandra, die wilde weten hoe het zat met de vele miljoenen die ze nog van John Mieremet moest krijgen. Holleeder: "Volgens mij regelde (misdaadjournalist) Bas van Hout dat. Ik weet het niet zeker en wil er niet op worden gepakt. Mag ik het ook half goed zeggen?"

Mink Kok verweet het Holleeder dat die John Mieremet en Sam Klepper bij zijn vriend Willem Endstra had laten beleggen, de vastgoedmagnaat die van zoveel criminelen miljoenen had aangepakt. Holleeder: "Ik vond het hun zaak. Wat heb ik daar mee te maken?"

14:42 maandag 12 februari 2018

De Egyptisch-Amsterdamse crimineel Magdi Barsoum, geliquideerd op 2 maart 2002 op de wallen, kende Holleeder amper, zegt hij.

Holleeder was kort voor zijn dood volgens een getuige bij Barsoum in diens Red Light Bar op de Wallen om te vertellen dat er geen prijs meer op zijn hoofd stond door Mieremet.

Holleeder: "Die meneer zal het ongetwijfeld van Magdi gehoord hebben, maar het is niet waar. Ik ben nooit bij hem in die kroeg geweest. Ik weet dat Mieremet een miljoen op Barsoums hoofd heeft gezet na de liquidatie van Klepper, maar dat Mieremet die prijs weer van zijn hoofd heeft gehaald, ben ik hem niet komen vertellen. Dat waren twee mannen, onder wie 'Peter Jood' (Peter B., die ook bij Sam Klepper was toen die in 2000 werd geliquideerd)."

14:32 maandag 12 februari 2018

Het valt de rechtbank op dat Holleeder veel mensen in de gevangenis leerde kennen en daarna met ze bleef omgaan. "Zo gaat dat hé. Bij Cor (van Hout) ook. Je leert elkaar kennen en blijft elkaar zien."

Holleeder sprak nooit af met groepen vrienden. "Ik kom alleen en ik ga alleen. Anders heb je de hele tijd dat gedoe met die wil weg en die wil blijven." Met 'Bolle Richard' G. ging hij wel op kroegentocht, 'maar da's wat anders', dat is niet samen afspreken in The Bulldog of zo.

De op 10 november 2005 geliquideerde George van Kleef kende Holleeder al begin jaren negentig in de Hectorstraat in Amsterdam-Zuid. "Hij was mijn buurman daar. Veel later ging hij veel om met (zus) Sonja." Holleeder: "Ik ken hem als mijn buurman, hé, hallo. Ik heb zijn douche een keer gerepareerd."

14:22 maandag 12 februari 2018

De rechtbank schakelt over op wéér een voor Holleeder belangrijke crimineel: de Bosniër Maruf 'Paja' M., een goede vriend en één van zijn medeverdachten in zijn grote afpersingszaak en in een eerder onderzoek naar de liquidatie van de Montenegrijn Srdjan 'Serge' Miranovic. 'Paja' werd beide keren vrijgesproken.

Holleeder: "Hij had een boetiek in Den Haag en later een restaurant. Ik vond het een aardige vent. Een vriend, geen zakelijk contact." 'Paja' ging al met Sam Klepper en John Mieremet om 'voor mijn tijd', zegt Holleeder.

'Paja' en Holleeder zijn in Amsterdam wel eens samen gepakt voor wildplassen. Dat was in 2004 op de Rozengracht, in gezelschap van de beruchte 'Joego' Luka B. Maruf 'Paja' M. kende zowat alle zware criminelen in Amsterdam. Holleeder: "Hij had ruzie met Jocic. Dat kwam door Sam Klepper en John Mieremet."

De nieuwe Joegoslavische bodyguard Ferid S. van Sam Klepper zag Holleeder naar eigen zeggen pas voor het eerst 'een uur voor de liquidatie van Klepper' in 'Broodje Rai'. "Ik kende die jongen verder niet."

14:15 maandag 12 februari 2018

In zijn roemruchte 'achterbankgesprekken' bij de Criminele Inlichtingen Eenheid van de recherche zette Endstra het driemanschap Holleeder, Stanley Hillis en Dino Soerel neer als zijn belagers die hem uitknepen en voor wie hij doodsbang was. Holleeder schetst een heel ander beeld.

In zijn afpersingszaak hield Holleeder Hillis nog uit de wind. Waarom praat hij nu wel over de in febrauri 2011 geliquideerde Hillis? "Door zijn dood durf ik nu wel. En dit is voor mij het belangrijkste moment van mijn leven."

14:06 maandag 12 februari 2018

Rechter Benedicte Mildner hervat de zitting na de lunch om met Holleeder te spreken over Stanley Hillis.

Cor van Hout had hem leren kennen in de gevangenis in Scheveninge. Toen Hillis werd overgeplaatst naar Alkmaar, waar Holleeder zat, zei Van Hout dat Holleeder 'goed voor Hillis moest zorgen'.

Holleeder: "Hij was handig. Kon timmeren, kon van alles maken met zijn handen." Pas later zegt Holleeder te hebben gehoord dat Hillis had gewerkt voor maffiabaas Klaas Bruinsma 'allemaal drugs' en dat hij zaken bestierde in de Warmoesstraat.

Hillis werd als bemiddelaar ingeschakeld om de problemen tussen John Mieremet en 'Joegobaas' Streten 'Jotsa' Jocic op te lossen, in de tijd dat Holleeder nog goed was met Mieremet.

Geld terug
Nadat John Mieremet Endstra in augustus 2002 in De Telegraaf had neergezet als 'bankier van de onderwereld' en Holleeder als zijn bewaker, wilde ook Hillis zijn geld terug. Holleeder: "Hij zei tegen Endstra: 'Ik weet dat je het moeilijk hebt, dus ik wil nu mijn inleg terug, en hoef pas later de winst'. Ik vond dat wel redelijk. Anderen eisten meteen hun inleg én de winst."

Hillis had volgens Holleeder ook tien miljoen gulden geïnvesteerd bij vastgoedmagnaat Willem Endstra, in de tijd voordat Holleeder bevriend raakte met Endstra. "Ik ken u geen tijd noemen, want als ik fout zit heb ik dát weer gedaan."

Rechter Mildner: "Was Endstra bang van Hillis." Holleeder: "Ik heb Endstra nooit bang meegemaakt. Hij zei altijd: 'Joh, komt goed.' Ik heb hem nooit anders gezien of gehoord." Holleeder zegt er van uit te zijn gegaan dat Endstra er uit was gekomen met Hillis.

12:59 maandag 12 februari 2018

De rechtbank onderbreekt de zitting tot twee uur voor de lunch.

12:53 maandag 12 februari 2018

De rechter neemt nu door wie er, net zoals Willem Holleeder, allemaal contact hadden met de malafide advocaat Evert Hingst – die kantoor hield aan de Keizersgracht. "Magdi Barsoum, Mink Kok, maar ook Mieremet, terwijl ze wel problemen met elkaar hadden, zagen ze elkaar toch bij Hingst op de stoep?"

Holleeder: "Hij deed voor iedereen alles, voor die boeven." Rechter Mildner: "Hij kwam (als advocaat) niet in de rechtszaal." Holleeder: "Ha, nee."

Wat Hingst voor de criminelen kon betekenen? "Ik heb geen idee. ik vond het een aardige jongen, maar weet niet wat hij allemaal heeft uitgespookt. Na zijn dood (zijn liquidatie in november 2005) hoorde ik wel dat hij allemaal mensen had geript (bestolen), maar dat moet ook nog maar waar zijn natuurlijk."

Waarom Lucas Boom en Evert Hingst zijn geliquideerd, zegt Holleeder niet te weten. Holleeder: "Ik heb er niet over gedacht. Ik kende Lucas Boom pas een jaar. Je ken daar dan wel over na gaan denken, maar wat heeft dat hier voor zin? Ik had er hier geen belang bij het te weten. Het zal wel niet voor niks zijn, maar ik ga daar niet bij stil staan."

12:44 maandag 12 februari 2018

Rechter Mildner: "U kende ook Pjotr R."

Holleeder: "Ja, ik heb hem wel eens gezien in het clubhuis van de Hells Angels. Zijn vriendin werkte daar achter de bar. Later zag ik hem in de Scheldestraat, want hij was een vriend van Lucas Boom."

Nadat Lucas Boom op 9 juni 2015 in Zaandam was geliquideerd, was Peter 'Pjotr' R. in november 2015 doelwit van een moordaanslag in Diemen. Hij werd meermaals geraakt, vooral in zijn romp, maar overleefde met geluk. Nu zit hij sinds kort vast voor de poging een Porsche te stelen.

Beeld van de liquidatie van Lucas BoomBeeld Het Parool

12:42 maandag 12 februari 2018

Holleeder had ten tijde van zijn aanhouding eind 2014 naar eigen zeggen nog een vordering van 85.000 euro op Lucas Boom. "Ik heb het nooit gekregen. Ik heb sowieso geen geld meer, want alles hebben mijn zusters."

Had Holleeder na zijn laatste arrestatie nog contact met Lucas Boom? "Nee. In detentie heb ik nooit met iemand van buiten contact. Nu spreek ik ook al twee jaar niemand. Geen familie, geen kennissen, helemaal niemand. Ik bel ook niet en ik zie niemand. Lekker rustig."

Holleeder investeerde steeds ongeveer 70.000 euro bij Lucas Boom.

12:38 maandag 12 februari 2018

Holleeder kende de inmiddels geliquideerde Lucas Boom 'uit de Scheldestraat'. "Hij zat daar elke dag bij Oceania." Holleeder wilde via Lucas Boom 'geld verdienen'. "Ik heb via hem geïnvesteerd. Ik had geld nodig."

Rechter Mildner: "U zegt: met vrienden doe ik geen zaken. Maar met Lucas Boom wel?"

Holleeder: "Met Lucas Boom was het vriendschappelijk, maar échte vriendschap is wat anders. Lucas Boom was een uitzondering omdat ik in die tijd (tussen zijn vrijlating begin 2012 en zijn arrestatie eind 2014) minder geld had. Ik had geld nodig."

Lucas Boom was de enige bij wie Holleeder noodgedwongen echt in drugshandel zegt te hebben geïnvesteerd.

Eerder zegt hij alleen geld te hebben geleend aan criminelen die dan zelf in drugs investeerden, wat hij heel wat anders vindt, zoals eerder al ter sprake is gekomen. Holleeder: "Nu moest ik vanzelf terug in het criminele milieu, want alles is geblokkeerd."

12:35 maandag 12 februari 2018

Rechter Mildner: "U zegt bezig te zijn geweest uit de onderwereld te komen, en dan heeft u zo'n goede vriendschap met iemand zoals Dino Soerel die daar naar uw inschatting wel in zat..."

Holleeder: "Ik ken zo-veel mensen... Als mens. Ik doe gewoon mijn eigen ding, maar groet iedereen die ik ken gewoon.."

De in 2014 doodgeschoten 'moordmakelaar' Ali Akgün kende Holleeder ook uit The Bulldog. "Ik heb hem daar wel eens gezien, meer niet."

'Wapenhandelaar' Sjaak B. kwam ook op zondagavond in The Bulldog.

Holleeder: "Je staat niet in één grote kring, hè. De ene keer spreek je die, de andere keer die. Hij was bevriend met Puk."

Puk is de inmiddels geliquideerde Lucas Boom, met wie Holleeder na zijn detentie geregeld om ging.

12:25 maandag 12 februari 2018

Holleeder bleef lang goed met Dino Soerel.

Op de vraag van de onderzoeksrechter of hij op enig moment met Soerel gebrouilleerd was geraakt, beriep hij zich eerder op zijn zwijgrecht. Nu niet: "Ik heb nooit ruzie gehad met Soerel."

Na zijn arrestatie in januari 2006 voor zijn afpersingszaak, heeft Holleeder Soerel niet meer gezien, zegt hij.

Hij zegt nooit met Soerel te hebben gesproken over zaken. "Dat is niet heel normaal in het milieu, maar het is zo. Hij moest wel op zijn manier zijn geld verdiend hebben (zonder te werken), maar het is mijn zaak niet."

12:15 maandag 12 februari 2018

Holleeder en Dino Soerel leerden elkaar in de gevangenis kennen, in het staartje van Holleeders straf voor de Heinekenontvoering. Later gingen ze 'buiten' met elkaar om.

"Hij kon Stanley Hillis goed. Ik dacht: als ik ooit contact moet krijgen met die Ouwe (Hillis) is Dino wel handig. We leerden elkaar beter kennen en ik vond hem gewoon een aardige jongen. Ons contact was niet zakelijk zoals in dat ik wat aan hem kon verdienen, maar hij kon Hillis voor me bereiken en bijvoorbeeld geld naar (Joegobaas) Sreten Jocic brengen als dat nodig was."

Dino Soerel en Holleeder kwamen elkaar aanvankelijk ook geregeld tegen in coffeeshop The Bulldog aan het Leidseplein, waar 'de halve onderwereld' elkaar ontmoette, zeker op zondag.

Holleeder ging ook wel eens hardlopen 'met wat jongens uit de sportschool in Purmerend', onder wie zowel Dino Soerel als Willem Endstra. Dino werd een vriend van Holleeder. Holleeder was ook wel bij hem thuis geweest.

Rechter Mildner: "Hoe goed bevriend was u nou met Dino Soerel? Goed, toch?"

Holleeder: "Je komt zo snel bij elkaar over de vloer. Of ik close met hem was? Dat is snel gezegd: close, close, close... Ik ken Dino van het sporten en ik zag hem, maar we hebben nooit gesproken over liquidaties of zo. Ik zien-em gewoon als een aardige jongen. Er zijn momenten dat je vaker en momenten dat je minder vaak met elkaar om ging."

Rechter Mildner: "U kon meneer Soerel toch ook bellen?"

Holleeder: "Over het algemeen liep ik altijd met piepers (semafoons). Lekker rustig. Bellen deed ik meestal met vriendinnen."

Al hadden ook zijn vriendinnen 'altijd allemaal een eigen pieper'. Holleeder: "Iedereen had mijn pieper, al toen ik op de Wallen liep (in de jaren negentig). Peter R. de Vries had ook mijn pieper, mijn vriendinnen: iedereen. Iedereen een andere pieper natuurlijk, anders gaat-ie de hele dag af."

Holleeder zal Soerel wel eens zijn tegengekomen in de Rotterdamse clubs Baja Beach Club en BED.

Holleeder: "Dat zal wel. Maar ik hou niet zo van clubs, veel te veel lawaai. Ik ga liever naar een kroegie in de Jordaan. Ik ben er wel eens geweest, ook met een paar vriendinnetjes, maar voor mij is het niks."

12:08 maandag 12 februari 2018

Dino Soerel, die onlangs ook levenslang kreeg in liquidatiezaak Passage, was lang een compagnon van Holleeder. In zijn arrest wordt ook Holleeder genoemd als 'medepleger' van Soerel bij het geven van de opdrachten voor de moorden op Thomas van der Bijl en Kees Houtman.

"Daar ben ik niet blij mee natuurlijk. Maar ook daar geldt dat de rechters hebben moeten oordelen op basis van de stukken die ze hadden. Het is niet het hele verhaal. Dino Soerels advocaat Nico Meijering heeft mij belasterd. Ik kan me zeker niet voorstellen dat Dino zelf zo stom is geweest, want ik kan op allerlei manieren aantonen dat niet alles dat is gezegd, klopt."

Rechter Mildner: "Ik kan me het zo moeilijk voorstellen. Dat meneer Soerel zijn advocaat toestaat over u te liegen terwijl u het daar niet mee eens bent. U zou het toch ook niet goed vinden als uw advocaat Sander Janssen hier dingen zou beweren waar u niet achter staat..."

Holleeder: "Soerel volgt zijn advocaat. Ik ken me niet voorstellen dat Dino zelf heeft gezegd: dat moet je zo doen. Hij weet dat er taps en misschien observaties zijn die zijn ongelijk kunnen bewijzen. Dino is zeker geen stomme jongen."

"Ik ben er niet blij mee wat in Passage over mij is gezegd, maar ik weet zelf wat waar is en wat niet waar is. Ik ben in principe al veroordeeld door het hof, maar doordat ik hier mijn eigen informatie nog kan brengen heb ik er vertrouwen in dat u anders zult oordelen."

"Ik heb er vertrouwen in dat ik mij hier ken verdedigen, maar het hof heeft die (zeer nadelige) uitspraak over mij gedaan zonder de stukken te kunnen meewegen die ik nog kan inbrengen hier."

12:00 maandag 12 februari 2018

De tot levenslang veroordeelde huurmoordenaar Jesse R., die in cassatie is gegaan tegen zijn veroordeling in liquidatiezaak Passage, kende Holleeder ook wel, net zoals diens vader Greg.

Holleeder: "Ik heb hem wel in het uitgaansleven gezien, zoals in The Bulldog aan het Leidseplein, maar ook op de H.J.E. Wenckebachweg. Die hele Bulldog zat op zondag vol met boeven, dus daar kom je iedereen tegen. Ik ga geen datums noemen, want dan gaan de officieren me daar weer op pakken."

Als je elkaar tegenkomt, kom je via kennissen in contact. "Je praat er mee en als je wat te drinken geeft, geef je hem ook wat. Ik hou het wel altijd gescheiden: niks zakelijks. Daar ken je alleen ruzie over krijgen."

Op de H.J.E. Wenckebachweg vroeg Jesse R. aan Holleeder waar hij een auto kon huren. Holleeder: "Contant, wilde die. Ik zei: 'Ik loop wel met je mee naar een zaak even verderop, dan introduceer ik je, maar je moet wel je rijbewijs hebben'. Hij is zijn rijbewijs gaan halen en ik heb hem uiteindelijk achter op de scooter gebracht."

De recherche heeft onderzoek gedaan naar Holleeders contact met Jesse R. Kroongetuige Peter la Serpe noemt de ontmoeting op de H.J.E. Wenckebachweg en een ontmoeting in 't Gooi.

"Ik ben ook wel meerdere keren met meerdere vriendinnetjes in een club geweest waar zij ook waren, maar ik was niet met hen. In club Powerzone kwam ik ook, maar nog nooit met hen samen."

De gewezen uitsmijter (en Sterkste Man van Nederland) Siem Wulfse zei eerst dat Holleeder met Jesse R. en (de huidige kroongetuige) Fred Ros was, maar dat heeft hij volgens Holleeder later ingetrokken. "Ik was daar wel, maar niet met hun. Ik ken die hele Fred Ros niet."

11:51 maandag 12 februari 2018

Rechter Mildner vindt het vreemd dat Holleeder met de als zware crimineel te boek staande Danny K. omging terwijl hij naar eigen zeggen uit de onderwereld wilde komen, de bovenwereld in.

"Het contact met hen betekent niets. Je gaat een keer wat eten en zo. Het betekent niet dat ik zaken met ze wil doen. Ik probeerde door te dringen in de bovenwereld. In 2002 is Mieremet neergeschoten en een paar maanden daarna is het gedoe begonnen (toen Mieremet in De Telegraaf zei dat vastgoedmagnaat Willem Endstra de bankier was van de onderwereld en Holleeder zijn bewaker)."

"Ik ben iemand die nou eenmaal veel mensen kent. Heel veel mensen die in de onderwereld zitten. Ik ga niet met mijn neus in de lucht lopen."

"Natuurlijk ben ik ook een grote boef, gerust, al betekent dat niet dat ik opdrachten geef voor liquidaties. Maar ik ben niet arrogant of zo en ga met mensen om als ik ze tegenkom, ook al wil ik naar de bovenwereld."

Klein wereldje
Als de rechter een andere crimineel noemt, Ariën K., zegt Holleeder dat hij die K. 'een paar keer heeft gezien'. "Hij was altijd aan het eten en zuipen." Het criminele milieu van Amsterdam 'is één klein wereldje natuurlijk'.

Ariën K. heeft belastende verklaringen tegen Holleeder afgelegd. Holleeder: "Allemaal leuk en aardig, maar iedereen heeft elkaar beïnvloed."

11:42 maandag 12 februari 2018

Rechter Benedicte Mildner begint nu over crimineel Danny K. en diens rechterhand, ex-topvechter Dick Vrij. Danny K. kende Holleeder uit het clubhuis van de Hells Angels aan de H.J.E. Wenckebachweg in de Amsterdamse Watergraafsmeer. "Gewoon gezellig, een beetje dollen, meer niet."

Danny wilde uiteindelijk steeds afspreken nadat Holleeder in 2012 was vrijgekomen uit de gevangenis, maar Holleeder 'ontliep ze een tijdje' omdat zijn zus Astrid hem had gezegd dat Danny K. hem wat wilde aandoen.

Gebroken kaak
Holleeder: "Gewoon roddels en onzin waar niks van klopte. Maar ik heb het niet kunnen rechtzetten omdat ik hem niet wilde spreken."

Toen hij op het terras zat van brasserie De Joffers in Amsterdam-Zuid, sloeg Dick Vrij hem neer. Hij brak Holleeders kaak. "Dickie kan er ook niks aan doen dat hij zo sterk is."

Na de klap sprak Holleeder 'effe met Dickie om de hoek'. Het bleek te gaan om allerlei onzinverhalen. Daarna hebben ze het bijgelegd.

Danny K. en Dick Vrij zeggen dat ze kwaad waren op Holleeder omdat hij hun naam had misbruikt bij afpersingen. Zelf wil Holleeder niet zeggen waarover het ging. "Omdat het niet zo'n groot probleem was. Het wordt groter gemaakt dan het is. Het is maar een heel klein iets. Dat is alles."

Op bezoek in de gevangenis
De recherche is nagegaan in hoeverre Holleeder contact had met Danny K. Ze zagen elkaar inderdaad geregeld en Holleeder is in 2003 met compagnon Dino Soerel bij Danny K. op bezoek geweest in de gevangenis.

Dick Vrij kent Holleeder 'van de iT' (de roemruchte club in de Amstelstraat waar Vrij aan de deur stond). "Ik ken hem al uit de tijd dat wij De Wallen hadden (een trits zaken daar). Veel langer dan ik Danny K. ken."

11:36 maandag 12 februari 2018

De rechtbank vliegt soms héél hard over de deeldossiers waarover Holleeder zo veel zou willen zeggen. De uiteindelijke liquidatie van Mieremet in november 2005 in Thailand, de beweerde voornemens van anderen om Holleeder te liquideren, zoals uiteindelijk Willem Endstra, Kees Houtman en Thomas van der Bijl. Hij begint dan een heel betoog, terwijl de rechtbank het kort wil houden.

Holleeder: "Het is simpel. Als Willem Endstra mij had willen laten liquideren, had hij daarvoor geen mensen nodig. Hij had alleen John Mieremet hoeven door te geven wanneer ik waar zou zijn, want die wilde mij heel gráág liquideren. Het zelfde geldt voor Houtman en Van der Bijl.

Allerlei getuigen tegen hem, hebben hun 'informatie' volgens Holleeder van Mieremet, die er alle belang bij had hem zwart te maken.

Steeds wil Holleeder uitweiden, maar de rechtbank houdt hem kort, wat hem frustreert.

10:38 maandag 12 februari 2018

De rechtbank schakelt alweer over op de liquidatie van Kees Houtman, op 2 november 2005 in Amsterdam-Osdorp.

Holleeder houdt vol dat hij Houtman niet had afgeperst. Rechter Mildner: "U bent daarvoor onherroepelijk veroordeeld. Ik hoop dat u begrijpt dat wij er dan van uit moeten gaan dat het wel is gebeurd, tenzij we nieuwe inzichten krijgen."

Holleeder: "Ik heb het altijd ontkend. Kijk, de rechtbank heeft geoordeeld op basis van de stukken die in het dossier zaten. Als er andere stukken waren, hadden ze misschien anders geoordeeld."

Rechter Mildner: "Ik wil het op tafel leggen, dat tot en met de Hoge Raad is vastgesteld dat u Houtman had afgeperst. Maar u zegt: er zijn nieuwe stukken die daarop een ander licht werpen waar u goed moet kijken?" Holleeder: "Ja."

10:35 maandag 12 februari 2018

Holleeder is boos om de verklaringen van zijn ex Sandra den Hartog over de nasleep van de aanslag op Mieremet.

Zij zegt dat hij boos en dronken bij haar was en dat zij voor hem eten moest maken. "Ik heb met die aanslag niks te maken en dan erbij: ik eet nooit thuis. Misschien een stukkie kaas, ja. Maar ik at bijna altijd buiten de deur."

Aanklager Stempher: "Hoe kunt u zo stellig zijn over dat u die avond niet bij Sandra heeft gegeten, terwijl u zich andere details niet meer zegt te herinneren?"

Holleeder: "Omdat ik al-tijd buiten de deur eet. Dan ga ik naar Le Garage (het restaurant dat voorheen van Joop Braakhekke was, in Amsterdam-Zuid). Misschien at ik thuis hooguit een blokkie kaas."

10:30 maandag 12 februari 2018

Officier van justitie Lars Stempher gaat nu door op de ontkenning van Holleeder dat hij op de dag van de mislukte aanslag op Mieremet dronken was en boos.

"Waarom precies moest u nou super-alert zijn, zoals u zegt, na de mislukte aanslag op Mieremet? U mocht niet dronken zijn."

Holleeder: "Als je dronken bent, ben je minder alert, terwijl er van alles zou kunnen gebeuren. Ik moest zorgen dat ze (de politie) niet bij mij en Willem Endstra terecht zouden komen."

Vastgoedmagnaat Willem Endstra had in het geheim 23 miljoen euro van Mieremet aangenomen, die Mieremet terug eiste, maar dat wist de overheid vanzelfsprekend niet en dat moest ook niet uitkomen in het onderzoek naar de aanslag.

10:21 maandag 12 februari 2018

Sandra den Hartog zegt nu dat Holleeder na de mislukte aanslag op Mieremet steeds aan het mopperen dat hij het 'gewoon had overleefd'. "Ik snap het niet, het was zo goed voorbereid."

Onzin, zegt Holleeder.

De rechtbank wil weten waarom Holleeder namens de fiscalist van Sandra den Hartog naar het wegrestaurant De Lucht kwam, om Mieremets vriendin Ria Eelzak een overzicht te overhandigen van het geld dat Den Hartog nog van Mieremet moest krijgen.

Rechter Mildner: "Is dat niet vreemd, terwijl Mieremet zwaargewond in het ziekenhuis lag?"

Holleeder: "Ik heb het gewoon afgegeven. Mieremet lag zelf ook in zijn ziekenhuisbed te rekenen hoor. Ook al was ie doodziek, hij was ook altijd met geld bezig."

"Ik probeer altijd iedereen te helpen. Het was voor mij een kleine moeite die brief af te geven. Klaar. Dat is alles."

"Je ken zeggen dat het de verkeerde timing is. Ja, achteraf (Mieremet begon daardoor Holleeder van de aanslag te verdenken). Maar ik zag er geen kwaad in. Ik ben niet voor mijn eigen geld gegaan hè, het was voor Sandra."

10:10 maandag 12 februari 2018

'Oudste rechter' Benedicte Mildner begint met de aanloop naar de mislukte moordaanslag op crimineel John Mieremet op 26 februari 2002 op de Keizersgracht.

Mieremet zat in die tijd min of meer ondergedoken in Duitsland, vanwege spanningen na de liquidatie van zijn compagnon Sam Klepper in oktober 2000.

Hij woonde officieel met zijn vriendin Ria Eelzak in een villa in Neerpelt, net over de grens in België.

Mieremet had die ochtend telefonisch contact opgenomen met Holleeder, maar volgens Holleeder zei hij juist dat hij níet naar Amsterdam zou komen.

Na de aanslag dacht Mieremet eerst dat andere criminelen onder wie Magdi Barsoum daar achter zaten, maar later verdacht hij Holleeder. Die had namens zijn vriendin Sandra den Hartog in een hotel een brief aan Mieremet gegeven waarin stond wat Den Hartog nog van Mieremet moest krijgen. Holleeder: "Toen zei hij: zat jij er soms achter?"

Sandra den Hartog zegt in haar huidige verklaringen dat Holleeder op de dag van de mislukte aanslag dronken was en boos.

Hij ontkent dat. "Ik moest juist alert zijn omdat de recherche natuurlijk onderzoek gaat doen, misschien ook huiszoekingen."

John Mieremet werd na de aanslag al snel overgeplaatst naar het penitentiair ziekenhuis in Scheveningen, waar hij veiliger was dan in een normaal ziekenhuis, waar hij overigens ook zwaar werd bewaakt.

Nadat Sam Klepper in oktober 2000 was geliquideerd, was Mieremet min of meer ondergedoken, maar Holleeder niet. "Ik bleef gewoon op straat, mijn ding doen."

10:05 maandag 12 februari 2018

De rechtbank zet zich aan dag vier van het veelvoudige liquidatieproces tegen Willem Holleeder, die zojuist de rechtszaal is binnengekomen in de zwaarbeveiligde 'bunker' van in Amsterdam-Osdorp.

Weer zullen de rechters in vogelvlucht de eerder door hem afgelegde verklaringen doornemen: 127 handgeschreven A4-tjes en tien verklaringen die hij achter gesloten deuren heeft afgelegd bij de onderzoeksrechter.

Vorige week sprak Holleeder al honderduit met de rechtbank, al bleef het steeds op hoofdlijnen.

Later in het proces zullen alle belangrijke kwesties nog tot in detail terugkeren.

Deze week dienst Holleeders zaak op maandag en dinsdag. Vanaf volgende week maandag komen zijn zussen naar de bunker, te beginnen met Sonja.

09:18 maandag 12 februari 2018

In de gerechtsbunker in Osdorp begint vanochtend de tweede week van het megaproces tegen Willem Holleeder.

De komende twee dagen wordt hij verder ondervraagd over de verklaringen die hij schreef in zijn cel en eerder aflegde bij de onderzoeksrechter.

Vanaf ongeveer 10.00 uur doet misdaadverslaggever Paul Vugts hier live verslag van de zaak.

18:07 vrijdag 9 februari 2018

Heel even kreeg de rechtbank vrijdag een voorproefje: als het over zijn zussen gaat, zal Willem Holleeder moeite hebben zijn emoties te bedwingen.

Lees hier een samenvatting van procesdag 3: Emoties bij Holleeder: 'Ik houd nog steeds van Sonja'

15:36 vrijdag 9 februari 2018

De rechtbank tipt nog wat laatste puntjes aan uit de schriftelijke verklaringen die Holleeder heeft opgesteld en de verklaringen die hij heeft afgelegd bij de onderzoeksrechter.

Holleeder zegt pas veel later te hebben gehoord dat toenmalig Hells Angels-president Willem van Boxtel door Endstra was benaderd om hem te laten vermoorden, dus de gedachte 'het is hij of ik' gaat volgens hem niet op als motief voor Holleeder om Endstra te laten liquideren.

Na de liquidatie van Endstra wilde de familie geen contact meer met diens 'vriend' Holleeder. 'Ik heb de indruk dat als ik naast Endstra had gelopen toen hij werd beschoten, ik ook zou zijn gegaan,' schreef Holleeder.

Rechter Somsen: "Want het ging om geld."

Holleeder: "Het gaat altijd om geld, die moorden. Tenzij het passionel is. (een crime passionel)"

De rechtbank houdt het voor vandaag voor gezien. Maandag gaat het verhoor van Holleeder verder.

15:24 vrijdag 9 februari 2018

De rechtbank schakelt weer terug naar de problemen die vastgoedmagnaat Willem Endstra kreeg door het interview dat hun criminele rivaal John Mieremet in 2002 gaf aan De Telegraaf. Daarin noemde hij Willem Endstra 'de bankier van de onderwereld' en Holleeder diens bewaker.

Holleeder: "Dat is de doodsteek geweest."

Holleeder: "Ik heb nooit over (de in 2011 geliquideerde) Stanley Hillis gesproken, maar ik doe het nu wel. Zijn groep had ook tien miljoen bij Endstra belegd. Ik stond naast het gesprek waarbij Hillis een ijsmuts droeg en waarin hij zei: 'Je hebt het moeilijk. Wij willen ons geld terug. We hoeven geen winst, maar willen wel ons geld terug.' Toen werden de problemen te groot. Endstra had geld zat, maar nu kwamen alle criminelen hun geld vragen."

Holleeder herhaalt dat hij Endstra en Kees Houtman niet heeft afgeperst.

Rechter Somsen: "Maar u bent daarvoor wel veroordeeld."

Holleeder: "Dat ken gebeuren."

15:12 vrijdag 9 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Wieland schakelt over op een minder gevoelig onderwerp: Thomas van der Bijl, timmerman, eigenaar van café De Hallen, hasjhandelaar, maar vooral een goede vriend en helper van Cor van Hout.

Volgens Holleeder moest Sonja van hem naar Van der Bijls café De Hallen komen zodat hij haar kon zeggen dat hij niet meer zou rondbazuinen dat Sonja een relatie had met Peter R. de Vries.

Wieland: "Daar zou ik mijn bed niet voor uit komen."

Een andere theorie is dat Sonja aan Van der Bijl in zijn café moest vertellen dat Holleeder niet 'de Achterdam had ingepikt', zoals in het milieu rond ging.

Holleeder neemt alvast een voorschotje op de verdenking dat hij Thomas van der Bijl heeft laten vermoorden. "Wat heeft Van der Bijl (in een geheim gesprek met politie en justitie) nou eenmaal gezegd? Dat hij dácht dat ik de Achterdam had. Daar ga je toch niet iemand voor laten vermoorden? Ik heb nooit geweten dat hij met de politie sprak en met (toenmalig officier van justitie Fred Teeven)..."

14:49 vrijdag 9 februari 2018

Sonja Holleeder sloot een deal met het Openbaar Ministerie waarin ze voor 1,1 miljoen euro vervolging afkocht voor het witwassen van Cor van Houts erfenis – terwijl ze tegenover Holleeder had volgehouden dat ze bijvoorbeeld 'die Achterdam' niet meer had.

"Toen ik dat hoorde dacht ik: hoe kan dat nou?! Ik dacht: Neus, je moet niet paranoia worden, maar hier is iets vreemds. Waar ben je mee bezig? Heeft dat gelieg betrekking op mij? Nu blijkt het om mijn leven te gaan. Ze willen me levenslang aansmeren."

Rechter Mildner: "Wat kan het u schelen wat met de Achterdam was gebeurd als u daar geen belang bij heeft?"

Holleeder: "Ineens vertelde ze de ene leugen na de andere. Nu heeft ze gelogen om een deal te kunnen sluiten voor 1,1 miljoen euro terwijl de fiscus en iedereen weet hoe het zit. Haar leugens werden steeds gekker. Toen ben ik op mijn manier een beetje druk gaan zetten, een beetje gaan dreigen, om er bij Sonja achter te komen wat er aan de hand was."

Inmiddels weet Holleeder het: Sonja had een deal met justitie om tegen hem te verklaren. Rechter Mildner: "En nu vindt u dat u gelijk heeft gekregen, want ze zíjn met justitie gaan praten. Wat kunnen ze over u vertellen?"

Holleeder: "Niets! Maar ze is gaan liegen! Als ze die deal van 1,1 had gesloten zonder leugens, had ik gezegd: goed gedaan. Maar de leugens worden alleen maar gekker."

Zo verklaart Holleeder de opnamen die in het geheim zijn gemaakt van de schreeuwpartij waarin Holleeder Sonja bleef bedreigen. Holleeder: "Ik gebruik inderdaad dreigende taal. Beetje dreigen om te kijken hoe het zit. Maar ik wilde weten hoe het zat."

Wieland: "Je zou eerder denken dat iemand emoties zou tonen dan dat hij zijn zus volkomen verrot scheldt. U werd door die opnamen van een bekende Nederlander een psychopaat, een monster (nadat de bandopnamen op televisie waren afgespeeld)."

Holleeder: "Allemaal onmacht. Ik ben een jongen van de straat, zo ging dat. Dat maakt me nog geen psychopaat. Ik had dit nooit van Sonja verwacht. Ik heb dit niet verdiend."

Holleeder: "Hetzelfde geldt voor Peter R. de Vries. Ik had hem nog nooit gesproken over liquidaties. Nooit was iets aan de hand. Tot ik in 2012 buiten kom. Hij gaat in februari 2013 met ze naar de politie. Zomaar zonder wederhoor, terwijl hij daar altijd zo op hamert. Dan denk ik: 'Ik zie water branden!' Ging het om die film over de Heinekenontvoering? Ik hoop dat hij een inschattingsfout heeft gemaakt waardoor hij met die zussen is meegegaan. Als journalist en als vriend. Hij had me moeten confronteren."

Holleeder: "Ik heb Sonja nooit met een vinger aangeraakt. Zelfs niet tijdens die leugens. En ik houd van haar, tot de dag van vandaag..."

Wieland: "Het maakt u emotioneel."

Holleeder beaamt dat in gebaar en neemt een slok water.

14:37 vrijdag 9 februari 2018

Holleeder legde zijn geld bij zus Astrid. "Je moet het ergens leggen, hè? Het is altijd een gok. Maar zij is advocaat, dus dat leek me veilig."

Een ander deel van het geld legde Holleeder bij Sandra den Hartog, de weduwe van Sam Klepper, toen hij met haar een relatie kreeg.

Holleeder gaf Sandra naar eigen zeggen zesduizend euro per maand. Dat ontkent ze nu. Holleeder: "Ik ben blijven betalen toen het uit was. Waarom ze dat ontkent? Misschien vreest ze nog grotere fiscale problemen."

Toen hij in december 2014 werd gearresteerd, had Holleeder naar eigen zeggen nog 1,4 miljoen euro bij Astrid liggen.

Holleeder denkt dat zussen Sonja en Astrid 'het geld van de Achterdam hebben weggesluisd'.

Volgens hem heeft Astrid jaren een relatie gehad met de bekende drugshandelaar Johan Verhoek, alias 'De Hakkelaar'. In zijn handgeschreven verklaringen: 'Dat was zo toen ik in 2012 vrij kwam en in 2014 heb ik haar auto ook nog voor haar deur zien staan. Ze is niet de keurig advocaat voor wie ze wordt aangezien'.

Holleeder wil met afgeluisterde gesprekken aantonen dat Astrid er belang bij heeft Johan Verhoek uit beeld te houden.

Rechter Benedicte Mildner: "Ik neem aan dat we hier nog uitgebreid op terug gaan komen allemaal, want tot nu toe is het abacadabra."

Advocaat Sander Janssen van Holleeder: "Réken maar!"

14:32 vrijdag 9 februari 2018

Dan: hoe zit het met Holleeders eigen geld?

Rechter Wieland: "Het losgeld van de Heinekenontvoering was 35 miljoen gulden. Daarvan is 20 miljoen teruggevonden en nog 7 miljoen bij huiszoekingen. Dus was 8 miljoen over. Die zijn volgens u verdeeld over vijf man. Uw deel heeft u geïnvesteerd en dat werd uiteindelijk 11,5 miljoen gulden. Dan heeft u het met goed rendement belegd..."

Holleeder: "Ja, het was lucratief. Ik deed niet in drugs, maar ik leende alleen geld aan Cor die in drugs deed."

Wieland: "Ah, dus u doet dan niet in drugs, vindt u?"

Holleeder: "Nee. Als ik iemand geld leen die drugs wil kopen zeg ik: ga je gang. Ik investeer dan niet."

Wieland: "U houdt er Cruijffiaanse wijsheden op na."

Holleeder: "Misschien denk ik zoals Cruijff, dat kan. Voor mij was het alleen geld lenen."

Wieland: "Zei u dan, ik wil niet weten wat je er mee doet, met dat geld?"

Holleeder: "Ik leen geld uit en zeg: ik wil zoveel terug hebben."

14:28 vrijdag 9 februari 2018

Dan was er ook nog het goud van Cor van Hout. Volgens Holleeder had Van Hout dat goud al had verkocht, maar hebben Sonja en Astrid verzonnen dat ze na Cors dood het goud hadden verkocht om hun geld te kunnen verantwoorden.

Rechtbankvoorzitter Wieland: "Het gaat niet om weinig hè. Om veertig kilo goud. Dat zou Thomas van der Bijl voor de liquidatie van Van Hout van hem hebben gekregen."

Holleeder: "Er wás geen goud. Het is verzonnen."

14:15 vrijdag 9 februari 2018

Holleeder: "Sonja vond het een schande dat Cors familie meteen om geld kwam terwijl hij nét dood was. Maar dat was niet echt Sonja. Als je nou negen miljoen krijgt en je moet een miljoen weggeven... Wat maakt dat nou uit? Sonja is iemand die gewoon had betaald. Dat zou Sonja nooit doen. Dat hep Astrid in elkaar gezet."

Holleeder probeerde naar eigen zeggen een buffer te zijn die Sonja zou beschermen tegen mensen die haar iets aan wilden doen. "Dat ze Sonja een keer in elkaar zouden trappen of zo... Het zijn geen lekkertjes. (Cors halfbroer) Rem is ook geen lekkertje. Ik heb alleen gezeik met Cors familie omdat Sonja het geld niet hep gegeven."

Rechter Wieland: "Waarom heeft (Cors halfbroer) Martin Erkamps dan belastend over u verklaard?"

Holleeder: "Astrid heeft dat allemaal in elkaar gezet. Iedereen is over mij gaan roddelen. Iedereen dacht dat ik de erfenis had. Daar heb ik gezeur door. Thomas van der Bijl is ook bij (officier van justitie) Fred Teeven gaan zeggen dat ik de Achterdam had. Het was niet waar."

Holleeder: "Cor heeft de Achterdam in mijn ogen niet verkocht vlak voor zijn dood, zoals Sonja achteraf wél zei. Cor heeft letterlijk tegen mij gezegd: de Achterdam is voor de kinderen. Sonja en Astrid zijn gaan liegen. Nu is inmiddels uitgekomen hoe het zit: ze hadden de Achterdam nog wél."

Volgens Holleeder heeft zijn zus Astrid ruim geprofiteerd van de prostitutiepanden.

Holleeder: "Ik ben er van overtuigd dat zij aandelen heeft in de Achterdam. Astrid is zichzelf gaan verrijken."

14:03 vrijdag 9 februari 2018

De laatste etappe van zittingsdag drie begint met een verhandeling over de prostitutiepanden aan de Achterdam in Alkmaar, waarover onmiddellijk na Cor van Houts liquidatie veel te doen was.

Die panden waren van Cor van Hout, met 63 ramen. Volgens Sonja stond al op de dag van Van Houts liquidatie zijn familie op de stoep om geld te eisen. 'De Achterdam' gold als 'de kip met de gouden eieren'.

Willem Holleeder ging de dag na de liquidatie 'een rondje lopen' met Sonja om te bespreken hoe nu verder. Hij vond dat ze de panden voorlopig moest houden.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "U bent een buitenmens. Waarom altijd dat lopen?"

Holleeder: "Ik ben inderdaad een buitenmens. Ik ben graag buiten. Tijdens een rondje lopen kun je rustig praten, het hoeft niet per se belangrijk te zijn."

Holleeder vond dat Sonja Holleeder alleen 'de toonderaandelen' moest verkopen.

Wieland: "Toonderaandelen? Voor een hoerenkast? Heb je dat?"

Holleeder: "Het was ondergebracht in maatschappijtjes op de Antillen en daarvan waren aandelen aantoonder."

Sonja verkocht meteen na Van Houts dood de panden, voor tien miljoen. Een miljoen kreeg ze meteen, de rest zou volgen. Holleeder vond dat een slecht idee en wilde het terugdraaien. Op zijn minst moest Sonja van Willem keurig belasting betalen, 'want het valt meteen op natuurlijk'.

Holleeder: "Verkopen was onverstandig, want justitie gaat er natuurlijk bovenop zitten. Als je dan toch verkoopt, verander dan niks en laat alle mensen die er werken daar blijven werken. Dan valt het niet op en verkoop je alleen de toonderaandelen (aandelen op naam). Áls ze dan verkocht, moest het maar open en eerlijk met de belastingdienst."

Astrid Holleeder, Willem en Sonja's andere zus, zou de verkoop regelen. Holleeder: "Ik heb gezegd, dat ken ze niet. Daar weet ze niks van."

Holleeder: "Ik ben naar (Cors halfbroer) 'Rem' gegaan (Martin Erkamps, 'Remmetje' genoemd omdat hij alles altijd vertraagde) om te zeggen dat Cors familie Sonja met rust moest laten en dat ze heus hun geld zouden krijgen, al heb ik niet gezegd hoeveel."

12:59 vrijdag 9 februari 2018

De rechtbank pauzeert tot twee uur.

12:51 vrijdag 9 februari 2018

Holleeder zegt er van overtuigd te zijn dat John Mieremet een miljoen heeft betaald voor de liquidatie van Cor van Hout. "Mieremet heeft mij gezegd dat Jotsa Jocic, Magdi Barsoum en Cor achter de moord op Klepper zaten."

Holleeder: "Mieremet had een miljoen op het hoofd van Cor gezet en tien miljoen op de rest: Magdi Barsoum en Jocic."

Een paar dagen voor zijn dood zag Holleeder Cor van Hout toevallig op straat. Hij ging inmiddels niet meer om met John Mieremet, dus had geen zicht meer op waarmee zij bezig waren en of ze Van Hout nog wilden liquideren.

Holleeder zei tijdens het lopen van een rondje naar eigen zeggen tegen Van Hout dat 'alles rustig was'.

Holleeder: "Kijk, weet u wat het is, het is heel moeilijk een gesprek te reproduceren waarvan je toen niet de behoefte had het te onthouden. Ik heb gezegd dat het rustig is, maar ik weet niet hoe."

Dat hij ruzie had met Mieremet en hem dus niet sprak, hoefde Holleeder niet te vertellen, want 'dat wist Cor natuurlijk'. "Dat was algemeen bekend."

12:44 vrijdag 9 februari 2018

Vanaf het moment dat Cor van Hout was overleden, nam zijn zus Astrid volgens Holleeder 'de leiding over'.

Holleeder: "Daardoor ken ik Sonja niet meer terug. Dat Sonja Cors moeder en familie en Jan en Frans geen geld heeft gegeven zoals afgesproken, maar alles zelf heeft gehouden, komt niet door Sonja, maar door Astrid."

Officier van justitie Lars Stempher: "Sonja heeft blijkbaar gekozen niet te betalen aan Heinekenontvoerders Frans Meijer en Jan Boellaard. Dat is dan toch haar keus? Dan is de kous toch af?"

Holleeder: "Ástrid heeft geregeld dat niemand wat kreeg. Ze hebben echt alles uitgewrongen. Die Astrid stuurt op het moment dat Cor nog op de grond ligt in Amstelveen al haar man om het geld. Ik vind dat zó'n schande!"

Het is de eerste keer dat Holleeder zich in de rechtszaal openlijk heel boos uitspreekt tegen zijn zussen die verklaringen tegen hem hebben afgelegd, Astrid met name. Het zal zeker niet de laatste keer zijn.

Rechter Wieland: "Cor wordt geliquideerd. U gaat naar Sonja en maakt met Sonja en Astrid een wandeling in het Amsterdamse Bos..."

Holleeder: "Om over dat huis in Spanje..."

Wieland: "Dat ze dat huis in Spanje moet opgeven om de schutters te betalen.."

Holleeder: "Het is niet gebeurd. Dat huis in Spanje heb ik niet willen hebben. Over dat huis hebben mijn zusters al zóveel leugens verteld. Ze beschuldigen me nu overal van. Dat komt ze zeker goed uit nu denk ik."

12:36 vrijdag 9 februari 2018

Holleeder, over de erfenis van de geliquideerde Cor van Hout: "U weet, als er iemand dood gaat, dan rennen ze er allemaal naartoe om wat te halen."

12:21 vrijdag 9 februari 2018

Rechter Wieland neemt nu een aanloop naar de liquidatie van Cor van Hout op 24 januari 2003. De derde poging slaagde wel.

Bij leven had Van Hout volgens Holleeder mondeling beloofd dat er 'honderd ruggen' naar zijn moeder en andere familie zou gaan en een kwart miljoen naar Heinekenontvoerders Jan Boellaard en Frans Meijer.

Wieland: "Dat stond niet in zijn testament."

Holleeder: "Daar stond helemaal níets in! Ook niet over zijn prostitutiepanden aan de (Alkmaarse) Achterdam en zo."

Wieland: "U weet vast wel dat een testament boven mondelinge toezeggingen gaat."

Holleeder: "Daarin stond dat alles naar de kinderen zou gaan. Maar hij had dat testament alleen maar laten opstellen omdat hij wist dat Sam Klepper zou worden geliquideerd. Cor was gelieerd aan de groep Jocic. Hij dacht dat uit de hoek van Klepper wat zou kunnen komen nadat die geliquideerd zou zijn."

Holleeder: "Ik heb Cor zes maanden voor zijn dood gesproken. Dat testament heeft hij niet met mij besproken, maar als hij had gevonden dat onze financiële afspraken niet meer golden, had hij dat wel gezegd. Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat Sonja wel zou betalen."

Holleeder: "De Sonja die u ziet en die nu praat, is niet de Sonja die ik ken en die tóen sprak."

12:11 vrijdag 9 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland neemt het verhoor over. Hij bespreekt eerst de tweede aanslag die in 2000 werd gepleegd op Cor van Hout. Die riep als hij dronken was, en dat was hij heel vaak, dat hij allerlei mensen zou laten doodschieten.

Holleeder: "Dan probeerde ik dat weer recht te breien. Ze moesten dat niet serieus nemen."

Holleeder en Van Hout spraken in die periode af op vaste basis. Holleeder: "We konden niet bellen, want Sam en John mochten niet weten dat we contact hadden en zij hadden petten (corrupte politiecontacten), dus we moesten niet worden afgeluisterd."

Het contact met Van Hout was volgens Holleeder 'sociaal', niet zakelijk. Holleeder: "Hij wilde natuurlijk wel weten wat Mieremet en Klepper over hem zeiden."

Holleeder heeft Van Hout naar eigen zeggen geregeld gewaarschuwd dat Mieremet en Klepper het op hem hadden voorzien. Hij nam dat enigszins serieus. Holleeder: "Als ik zei dat ze hem daar en daar zouden zoeken, paste hij zijn leven wel aan, ja."

In 2000 werd Cor van Hout in Amstelveen voor de woning van zijn vrouw (Holleeders zus) Sonja neergeschoten van grote afstand, met een scherpschuttersgeweer. Hij raakte gewond, maar overleefde.

12:03 vrijdag 9 februari 2018

De zitting is weer hervat. Rechter Margo Somsen wil het hebben over Holleeders relatie met weduwe Sandra van Sam Klepper. Hij leerde haar kennen als de vrouw van Sam Klepper, in de jaren nadat hij was geliquideerd zag Holleeder haar geregeld bij besprekingen met Kleppers gewezen compagnon John Mieremet.

Holleeder was daar dan namens vastgoedmagnaat Willem Endstra, bij wie Mieremet en Klepper net zoals Holleeder miljoenen hadden belegd. Later kregen ze een relatie.

Holleeder: "Ze was gewoon een mooie vrouw." Sandra maakte schoon in Holleeders woningen in Den Haag, Amstelveen en Wassenaar (in zijn huis in IJmuiden kwam ze niet). Inmiddels getuigt ze tegen hem.

Holleeder heeft gezegd dat zij altijd heeft geweten van de liquidaties die Klepper en Mieremet hadden laten plegen. "Een beetje flauw dat ik dat heb gezegd, maar het is zo."

11:25 vrijdag 9 februari 2018

De rechtbank last een pauze in van een half uur.

11:20 vrijdag 9 februari 2018

Officier van justitie Stempher: "Denkt u dat Sreten Jocic achter de aanslag op Sam Klepper zat?"

Holleeder: "Dat had Mieremet gehoord. Ik twijfelde daar aan en heb met Paja (zijn criminele vriend Maruf M.) in Sarajevo gehoord dat Jocic er niet achter zat. Mieremet heeft zelf vervolgens toch geoordeeld dat het wel zo was. Mijn advocaat heeft het nu uitgezocht en nu blijkt dat Jocic er wél achter zat."

Holleeder: "Aan het eind van de rit heb ik hier allemaal gezeik omdat ik mensen geholpen heb. Toen heb ik Mieremet willen helpen, ik heb Sandra willen helpen, maar ik zit nu hier en zij geeft mij de schuld. Lekker dan."

11:02 vrijdag 9 februari 2018

Holleeder was bij zijn advocaat Bram Moszkowicz toen hij hoorde dat Klepper was geliquideerd. Bij de moordplek hoorde hij naar eigen zeggen dat Jocic daar achter zat.

John Mieremet ging na de liquidatie van Sam Klepper naar de Egyptisch-Amsterdamse crimineel Magdi Barsoum, die zaken deed met 'de Joego's' van Jocic. Toen hij bevestigd had gekregen dat hij nog steeds een boete van tien miljoen gulden moest betalen, vroeg hij Stanley Hillis te bemiddelen.

Mieremet betaalde. Hij vond dat Kleppers weduwe Sandra den Hartog (die later Holleeders vriendin zou worden) mee moest betalen. Dat deed ze ook. Ze gaf vijf miljoen Duitse Marken, via Hillis.

Holleeder was er tegen dat Sandra nog meer betaalde dan 'haar deel', namelijk ook het deel van de boete dat Mieremet nog moest betalen. Ze deed het toch.

Holleeder: "Tja, dat is haar keuze. Als zij het toch anders doet dan ik haar heb aangeraden, dan is het zo."

Mieremet had Sandra inmiddels bedreigd.

Holleeder: "Ik had tegen Johnny kunnen zeggen: 'Je moet zelf betalen, jongen.' Maar nadat Mieremet haar in bar Lexington (in Zuid) had bedreigd, heeft ze zijn deel toch betaald. Na die bedreiging had ze geen keuze vond ze."

Sandra den Hartog heeft net zoals Holleeders zussen Astrid en Sonja belastende verklaringen afgelegd tegen Holleeder. Zij zegt dat híj de opdracht heeft gegeven haar man Sam te liquideren. Die beschuldiging komt later nog uitvoerig aan de orde.

Overigens ziet justitie onvoldoende bewijs om Holleeder voor de liquidatie van Klepper aan te klagen.

10:56 vrijdag 9 februari 2018

De rechtbank gaat nu verder met de liquidatie van Sam Klepper in oktober 2000 voor zijn penthouse boven winkelcentrum Groot Gelderlandplein in Buitenveldert.

Volgens Holleeder hadden Klepper en John Mieremet ruzie met de groep van 'Joegobaas' Sreten 'Jotsa' Jocic. Klepper en Mieremet zouden Jocic en zijn compagnon Magdi Barsoum hebben 'geript' (bestolen van drugs). De groep van Jocic vorderde een boete van tien miljoen gulden.

Mieremet wilde betalen, maar Klepper niet. Mieremet verhuisde naar een villa net over de grens in België, in Neerpelt. Klepper bleef in Amsterdam. Holleeder hing rond Klepper en Mieremet heen.

Holleeder: "Met al hun zaken heb ik me nooit bemoeid. Dat heb ik altijd strikt gescheiden gehouden."

Rechter Somsen: "U had toch ook uw bezigheden? Was u op afroep beschikbaar?"

Holleeder: "Ja."

Omdat Klepper niet wilde betalen, is hij volgens Holleeder geliquideerd.

De lijkauto met het stoffelijk overschot van Sam Klepper verlaat het hoofdkwartier van de Hells Angels in Amsterdam.Beeld anp

10:51 vrijdag 9 februari 2018

Officier van justitie Lars Stempher: "Bent u ooit bang geweest voor Endstra?"

Holleeder: "Nee, nooit."

Stempher: "Eerst is uw broer ontvoerd en later is die aanslag gepleegd op Van Essen. Het zou allemaal te maken hebben met de beleggingen door Sam Klepper en John Mieremet bij Endstra. U had ook 8 miljoen belegd bij Endstra. Als Gerard wordt ontvoerd, gaat het ook in uw richting. Was u dan niet bang?"

Holleeder: "Daarom ben ik weloverwogen met Klepper en Mieremet omgegaan en heb ik ze een miljoen betaald om het oude probleem op te lossen."

10:42 vrijdag 9 februari 2018

De groep rond de neergeschoten Van Essen leek wraak te willen nemen op Willem Endstra vanwege de aanslag – er van uitgaand dat Endstra opdracht had gegeven voor de moordpoging. Daarom zou Sam Klepper in het restaurant waar werd bemiddeld hebben willen laten zien dat híj ook zeggenschap had over Endstra en zijn vastgoed.

Holleeder moest alleen mee naar de bespreking om extra druk te zetten. "Ik ben onderdanig aan Sam Klepper. Ik ga Sam niet vragen waarom ik in dat restaurant van hem in de hoek moet zitten. Ik ben niet het beest dat wordt beschreven in de media en waarover mijn zussen praten. Ik ben altijd geweest wie ik ben, dat was soms onderdanig aan Klepper. Ik heb geen haantjesgedrag, maar ík ben er nog."

"Ik ben geen ongevoelig mens, zoals ook justitie me wil neerzetten. Natúúrlijk vond ik het vreselijk dat mijn broertje was ontvoerd en dat Van Essen was neergeschoten. Ik ben een gevoelsmens. Mijn broertje was na die ontvoering overspannen. Ik heb hem naar Maastricht gebracht (waar hij rustig kon zitten tot de achtergronden van de ontvoering goed waren uitgezocht)."

Holleeder is altijd voorzichtig geweest tegenover Sam Klepper en John Mieremet: "Ik ben bij hun altijd op mijn qui vive gebleven en voorzichtig geweest. Taalgebruik kan al gevaarlijk zijn. Je kunt tegen hun niet zeggen wat je tegen een ander zegt. Taalgebruik is een heel belangrijk punt.," zegt Holleeder.

"Mij maakt het ook niet uit als ik even hun auto moest wassen. Ik ben een normale jongen. Ik ben een boef, ik heb die ontvoering gezet, dat klopt, maar ik ben niet ongevoelig en gewetenloos. Het omgekeerde is waar. En ik ben ook voorzichtig."

10:39 vrijdag 9 februari 2018

De familie Endstra was met name door de belegging van tientallen miljoenen aan xtc-winsten door Ronald van Essen bij hem, 'groot geworden' volgens Holleeder. Later zouden velerlei andere criminelen bij Endstra zijn gaan beleggen.

Van Essen was de eerste die na zijn gevangenisstraf voor zijn xtc-handel zijn beleggingen was komen terugvorderen. Dat was volgens iedereen binnen de Amsterdamse onderwereld de reden dat hij werd neergeschoten.

10:33 vrijdag 9 februari 2018

Sam Klepper zou hebben gezegd dat de groep rond de neergeschoten Van Essen Holleeder wilden vermoorden om een voorbeeld te stellen. Hij was immers de vooruitgeschoven post van Willem Endstra, die niet had willen betalen en die de groep rond Van Essen er van verdacht dat hij schuldeiser Van Essen had laten neerschieten.

Sam Klepper had vooral een belang dat Endstra ongedeerd zou blijven.

Holleeder: "Daar legt zijn geld."

10:20 vrijdag 9 februari 2018

De rechtbank gaat verder met de aanslag op xtc-handelaar Ronald van Essen met kerst 1999 in Zuid.

Van Essen was de vele miljoenen komen terugvorderen bij Willem Endstra, bij wie zoveel criminelen hun vermogen hadden belegd.

Van Essen overleefde de kogel door zijn hoofd.

Holleeder zegt zeker te weten dat Sam Klepper opdracht had gegeven voor de aanslag. Kennelijk waren ze bang dat zij hun beleggingen niet meer zouden terugkrijgen als Van Essen zijn geld uitbetaald zou krijgen.

Van Klepper mocht Holleeder zich niet met de nasleep van de aanslag bemoeien. Hij moest wel eens mee naar een onderhandeling over die nasleep tussen Klepper en andere criminelen, maar hij moest achter in de zaak blijven zitten. "Verder zei hij: bemoei je er niet mee."

De vrouw van Van Essen zou na de aanslag een fors geldbedrag en hasj ("natte Paak": Pakistaanse hasj die mogelijk onverkoopbaar was) gekregen hebben.

Holleeder vindt dat Endstra Ronald van Essen 'gewoon zijn geld had moeten geven' toen hij om zijn miljoenen kwam. "Die man hep dat gewoon betaald, die moet het terugkrijgen."

Rechter Somsen: "Wat deed deze kwestie voor u, vanwege uw eigen vordering (van 8 miljoen gulden) op Endstra?"

Holleeder: "Ik schrok wel van die aanslag omdat hij om zijn geld kwam vragen, net zoals andere criminelen die bij Endstra hadden belegd. Ik vond het ook een slechte afkoopsom voor de vrouw van Van Essen, Gaby. Die vrouw moest eten stelen in de supermarkt."

Holleeder: "Endstra zei: 'Het komt goed, ik ga het regelen'. Dat zei hij steeds, ook als anderen hun geld kwamen vragen. Dat is Endstra. Telkens weer 'het komt goed, het komt goed, maar dan lagen weer de twee broers Driesen (uit het Zuiden van Nederland) dood op de grond omdat ze bij Endstra om hun geld waren komen vragen. Zo was Endstra."

Het bedrag dat echtgenote Gaby van Essen naast de 'natte Paak' had gekregen, was volgens Holleeder 'een miljoen'. Ze kreeg 250.000 gulden als voorschot, de rest later.

10:18 vrijdag 9 februari 2018

Net zoals de rechters verbaast het officier van justitie Sabine Tammes dat Holleeder vrij luchtig doet over de ontvoering van zijn broer.

"Hij is bedreigd en ontvóerd.."

Holleeder herhaalt dat hij het voor zijn broer vervelend vond, 'maar hij is een sterke jongen.'

10:09 vrijdag 9 februari 2018

Volgens Holleeder zat de beruchte crimineel Sam Klepper achter de kortstondige ontvoering van zijn broer Gerard.

Holleeder tilde niet zo zwaar aan die ontvoering. "Ik ken niet vervelend tegen ze (Klepper en diens compagnon John Mieremet) gaan doen, want dan leg ik op de grond (wordt hij geliquideerd)."

De ontvoerders zeiden tegen Gerard: "Je broer heeft een schuld." Het zou gaan om tien miljoen.

Volgens Holleeder bedoelden ze eigenlijk een schuld van Endstra aan Sam Klepper en John Mieremet.

Holleeder: "(Vastgoedmagnaat) Willem Endstra had geld aangepakt van Klepper en Mieremet. Ik was de spreekbuis van Endstra. Daarom pakten ze mijn broer. Het was niet echt een ontvoering, ze hebben hem even meegenomen om dat geld te krijgen. Voor mijn broertje was het heel vervelend, dat is een gewone jongen, niet zoals ik."

Rechter Margo Somsen: "U zegt steeds dat u een familieman bent. Voor uw broer moet het toch meer zijn geweest dan vervelend."

Holleeder: "Voor hem was het verschrikkelijk."

Belangrijk als achtergrondinformatie: Willem Holleeder zat ten tijde van de kortstondige ontvoering van zijn broer in 1999 vast. Hij was gearresteerd vanwege een grote wapenvondst in een flat aan de Nachtwachtlaan. Hij kon dus zelf niet meteen ingrijpen, als hij dat zou hebben gewild.

10:06 vrijdag 9 februari 2018

De derde zittingsdag in Holleeders zaak is begonnen. De rechtbank zal vandaag in elk geval de ontvoering van Holleeders broer Gerard behandelen, de aanslag op xtc-handelaar Ronald van Essen en de problemen met andere criminelen, onder wie 'Joegobaas' Sreten 'Jotsa' Jocic.

09:09 vrijdag 9 februari 2018

Op de derde dag van zijn veelvoudige liquidatieproces zal Willem Holleeder vanaf 10.00 uur weer met de rechtbank zijn eerdere verklaringen doornemen over zijn handel en wandel sinds de Heinekenontvoering in 1983.

Het gaat nog steeds allemaal in vogelvlucht. De belangrijkste onderdelen komen op latere zittingen nog tot in detail aan de orde.

Holleeder is inmiddels weer afgeleverd in 'de bunker' van de rechtbank in Osdorp, waar de rechters rond 10.00 uur zullen beginnen met de kortsondige ontvoering van zijn broer Gerard, die in zijn gokhallen op de Wallen werkte.

Tijdlijn: wie is Willem Holleeder?
Willem Frederik Holleeder: van de Jordaan tot College Tour. Een tijdlijn van het leven van de laatste der Mohikanen uit de 'Hollandse netwerken' die de Amsterdamse onderwereld decennia domineerden, vind je hier.

Dit zijn de 5 moorddossiers
De strafzaak Vandros tegen Willem Holleeder is opgebouwd uit vijf moorddossiers die volgens justitie zijn begonnen én zouden moeten eindigen bij Holleeder. 'I have been ordered to kill you because of your behaviour.'

Willem Holleeder.Beeld anp

17:37 donderdag 8 februari 2018

Ook de tweede dag van zijn monsterproces praatte Willem Holleeder honderduit. Wel staan zijn verhalen van nu geregeld haaks op die in zijn afpersingszaak - over dezelfde onderwerpen.

16:10 donderdag 8 februari 2018

Nadat John Mieremet in een interview in De Telegraaf had onthuld dat Willem Endstra 'de bankier van de onderwereld' was, kon Holleeder niet meer mee naar Endstra's zakenrelaties in de bovenwereld. Holleeder: "De banken zegden hun rekeningen op en Endstra kon natuurlijk niet meer met mij worden gezien. Ik had nog wel op kantoor kunnen komen, maar we konden beter afspreken in het Amsterdamse Bos. Ik hield namens hem alleen nog contact met de boeven.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland over Endstra: "Je kunt toch je dagen tellen als je met allerlei criminelen zaken doet en weet dat je het uiteindelijk niet kunt terugbetalen?" Holleeder: "Het is onbegrijpelijk. Endstra was zó slim, maar dan kwam er weer een boef met een tas met geld en dan pakte hij toch weer dat geld aan. Dat is níet te begrijpen."

Wanneer wist Holleeder dat hij zijn miljoenen nooit meer terug zou krijgen van Endstra? Holleeder: "Toen hij dood was. Dan weet je, naar die erfenis hoef ik niet eens meer te vragen." Wieland: "Maar dan komt iedereen toch bij de erfgenamen aan de deur?" Holleeder: "Dat deden ze ook. maar Haico (Endstra's broer en voornaamste erfgenaam) belde meteen de politie. Dat doen ze dan: meteen de politie bellen." Dat lijkt Wieland een wijze les om mee te besluiten.

Morgen om 10 uur gaat de rechtbank door met het verhoor van Holleeder. Dan zal de ontvoering van zijn broer Gerard als eerste ter sprake komen.

15:57 donderdag 8 februari 2018

Holleeder vergezelde Endstra vaak naar zakenrelaties, 'voor de gezelligheid'. Rechter Somsen: "Het klinkt een beetje kinderachtig. Mag ik dat zeggen? Dat hij u meenam naar die relaties voor de gezelligheid." Holleeder: "Ik ken van me eige zeggen dat ik wel gezellig ben."

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Maar vroegen ze dan nooit van: 'Dat is toch die meneer Holleeder van de Heinekenontvoering?" Holleeder: "Ik werd geaccepteerd. Ik was best goed op weg naar de bovenwereld. Dit was voor Kolbak, hè? (De grote strafzaak over het afpersen van zakenlieden die Holleeder jarenlang vol in de schijnwerpers plaatste en waarin hij uiteindelijk negen jaar cel zou krijgen)."

Holleeder, die ook een studie economie begon: "Het was mijn doel al mijn geld wit te krijgen en dan te stoppen met de onderwereld. Het maakt me dan ook niet uit of ik dan iets minder krijg dan wanneer ik op de penning was geweest. Ik kijk onder de streep en neem mijn verlies. Ik wilde de bovenwereld in. Ik verwachtte natuurlijk wel dat ik meer dan de ingelegde 8 miljoen wit zou krijgen, maar ik hoefde niet het onderste uit de kan. Ik ben een langetermijndenker."

15:46 donderdag 8 februari 2018

Holleeder maakte zich zorgen om de enorme bedragen die Mieremet en Klepper bij Endstra hadden gestald. "Het blijven boeven, hè. Uiteindelijk vinden ze dat alles van hun is."

Endstra vroeg Holleeder als 'spreekbuis' te fungeren naar Mieremet en Klepper. Die klus liep uit de hand. "Het was net als met dat broodjes eten. Ineens zit je er de hele tijd mee. Dat Klepper en Mieremet de hele tijd alles zouden willen weten, had ik niet verwacht."

Nadat Endstra in mei 2004 was geliquideerd, zei Holleeder in 2005 tegen crimineel Mink Kok, een goede vriend van Endstra, dat 'hij hem niet had kunnen redden'. Rechter Somsen: Waarom? "Mink had mij gevraagd Endstra te beschermen en te zorgen dat hij geen geld meer aanpakte van criminelen omdat dat mis zou gaan. Later heb ik hem daarom gezegd dat het me niet lukte. Endstra wilde niet luisteren."

15:37 donderdag 8 februari 2018

Holleeder introduceerde de door hem als extreem gevaarlijk beschouwde Sam Klepper en John Mieremet bij zijn 'vriend' vastgoedmagnaat Willem Endstra, bij wie ze 50 of 35 miljoenen gulden belegden – van het precieze bedrag wil Holleeder even af zijn.

Dat begrijpt de rechtbank niet goed. Holleeder: "Sam en John vonden het prima om dat allemaal te beleggen en via mij op de hoogte te blijven. Voor mij was dat gunstig omdat ik een wagonnetje werd in de trein van Klepper en Mieremet. Zij werden op deze manier ook een beetje afhankelijk van mij."

Mieremet was heel precies. Holleeder: "Die noteerde alles. Dan vroeg hij via mij aan Endstra wat met de verkoop van wat panden was verdiend. Endstra riep dan wat. Mieremet schreef het op. Dan kwam hij later terug op de precieze optelsom terwijl Endstra al lang niet meer wist wat hij geroepen had."

Endstra had er weer voordeel bij dat Klepper en Mieremet 'petten hadden' (corrupte politiecontacten). Rechter Somsen: "Het valt op dat mensen u veel vertellen. Kennis is macht." Holleeder: "Ik ben ook bijna zestig, hè? Ik weet ook veel. Ik zie kennis niet als macht, maar als iets waardoor je niet meer verrast kan worden. Macht is niks, maar door wat je weet ken je niet verrast worden."

15:17 donderdag 8 februari 2018

Van John Mieremet en Sam Klepper was John 'de gezellige gozer' ('Hij hep humor'). Sam was 'de serieuze'. De geweldsman.

Nadat Sam Klepper in oktober 2000 was geliquideerd, begon Holleeder uiteindelijk een relatie met Kleppers weduwe Sandra. Holleeder 'werd er een beetje flauw van' dat Mieremet Sandra vervolgens wilde laten opdraaien voor de miljoenenschuld die Klepper en Mieremet aan 'de Joegomaffia' hadden (volgens die Joegomaffia).

Mieremet werd na Kleppers dood 'helemaal paranoia'. Holleeder en Mieremet hadden daarna alleen nog telefonisch contact.

15:09 donderdag 8 februari 2018

Sam Klepper en John Mieremet zouden uiteindelijk ook zelf tegen Holleeder hebben gezegd dat zij achter de eerste moordaanslag op Cor van Hout hadden gezeten.

Had hij dat tegen Cor gezegd? Holleeder: "Cor wist het van dag één al. Ik zal het hem gezegd hebben, maar kan het me niet herinneren."

Rechter Somsen: "Heeft u ook iets tegen de bovenwereld gezegd?"

Holleeder: "Ik zal het tegen Endstra misschien hebben gezegd."

Somsen: "Maar...de politie?"

Holleeder kijkt duidelijk op van de vraag. "Nee! Nee, haha. Cor wist het ook en Cor heeft zelf ook niks tegen de politie gezegd trouwens."

14:54 donderdag 8 februari 2018

'Jongste rechter' Margo Somsen vraagt zich af hoe de toenadering tot Sam Klepper en John Mieremet ging. 'De Allesweter' had Holleeder geadviseerd toenadering te zoeken, nadat Cor van Hout in 1996 een eerste keer was neergeschoten.

Holleeder: "Eerst drink je een kopje koffie en eet je een broodje. Daarna rij je mee ergens naartoe. In het begin moest ik voor in de auto zitten en zaten zij met hun wapens op de achterbank. Dan denk ik: 'Nou ben ik wel heel makkelijk (te pakken)'."

Rechter Somsen: "Dat was voor u wel spannend."

Holleeder: "Nee ik vond het niet spannend, ik vond het eng!"

Uiteindelijk mocht Holleeder ook achterin zitten. Klepper en Mieremet gaven hem zelfs een vuurwapen.

"Achteraf bleek dat ze de haan er uit hadden gehaald, zodat-ie niet zou afgaan als ik zou schieten, maar ja, dat weet ik op dat moment niet. Het was om me te testen."

14:47 donderdag 8 februari 2018

Waar heeft Holleeder die miljoenen gekregen? Hij zegt immers 8 miljoen gulden te hebben belegd via Endstra, maar ook 3,5 miljoen contant te hebben gekregen?

"Gewoon ergens gekregen."

Aanklager Stempher: "Maar het gaat om miljoenen. Dat weet u toch nog wel? Het gaat toch niet om een envelopje?"

Holleeder: "Dat zal een flinke envelop zijn, maar ik ga het hier niet preciezer zeggen omdat ik het niet zo precies meer weet, want u gaat me proberen te vangen op details. Ik laat me daar niet op vangen."

Stempher: "Daarom stel ik ook open vragen."

Holleeder: "Ja, en daarom geef ik open antwoorden."

14:40 donderdag 8 februari 2018

Na de pauze doet Holleeder een nieuwe poging de rechtbank de onnavolgbare constructies uit te leggen waarmee de gewezen Heinkenontvoerders op de Wallen investeerden zonder ooit in beeld te komen. Die geeft zoveel miljoen aan die en die verrekent dat weer met die – zodat geen papieren sporen naar de investeerders leiden.

Officier van justitie Lars Stempher zou wel eens willen weten welke concrete bedragen bij de duizelingwekkende transacties horen.

Holleeder: "Precies is moeilijk. Ik kan daar wel een slag naar slaan, maar daar gaat u me op proberen te vangen en vast te pinnen."

In het wereldje ging alles nu eenmaal uit de losse pols. Holleeder: "Je ken dan wel argwanend gaan doen van klopt dit en klopt dat, maar daar schiet je niks mee op. Het klopt dat ik me niets op de mouw laat spelden, maar ik weet de bedragen alleen in grote lijnen."

13:25 donderdag 8 februari 2018

De rechtbank pauzeert voor ruim een uur.

13:22 donderdag 8 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland heeft aan het einde van het tweede deel van het verhoor nog een nabrander. "Dat u na de aanslag op Cor van Hout een miljoen moest betalen aan Sam Klepper en John Mieremet hing samen met een mislukt drugstransport hè? Hoe hard was dat?"

Holleeder: "Dat zeiden Klepper en Mieremet, Cor ontkende. Ik kan daar niets mee. Die zegt dit, die zegt dat.."

Wieland: "Die Allesweter, hè, kon die nou niet tegen Klepper en Mieremet zeggen: lazer op?"

Holleeder: "Nee, zo werkt het niet."

13:15 donderdag 8 februari 2018

Uiteindelijk verkochten Cor van Hout en Holleeder hun hele boedel. Wat de bezittingen op de Wallen betreft: Casa Rosso, De Bananenbar en het Seksmuseum werden verkocht aan 'Dikke Charles' Geerts, de gokhallen Buddy Buddy en Molensteeg 1 gingen naar Willem Endstra.

Holleeder wilde alleen geld, geen zaken meer, omdat de overheid harder ingreep om de onderwereld uit de bovenwereld te weren. "Ik heb gezegd: 'Ik neem het geld en ga dat bij Willem Endstra investeren'. Ik wilde niets meer waarvoor je vergunningen moest hebben. Als die vergunningen omvallen, is het waard: nul. Ik heb 11,5 miljoen gulden gekregen."

12:46 donderdag 8 februari 2018

Holleeder betaalde na de aanslag op Cor van Hout in 1996 naar eigen zeggen een miljoen aan Sam Klepper en John Mieremet, om de problemen definitief op te lossen.

Toen Holleeder dat aan de in Frankrijk revaliderende Cor van Hout kwam vertellen, stuurde die hem meteen weer terug naar Nederland. Holleeder: "Rot maar op, zei hij."

'De Allesweter' zou er voor garant staan dat Sam Klepper en John Mieremet zouden afzien van nieuw geweld als hij dat miljoen zou betalen. De bekende Amsterdamse crimineel Mink Kok zou volgens Holleeder óók garant staan.

Cor van Hout bleef een probleem: die zou 'terugbetalen met lood' voor de aanslag op zijn leven. Daarna was Holleeder veilig, maar Cor niet.

Holleeder wilde zich per se aan de afspraken houden. "Een bloedbad is een bloedbad hè? Niet alleen ik liep gevaar, maar ook mijn zussie en allerlei anderen. Geld interesseert me helemaal niet hè? Het is voor mij als een hamer voor een timmerman: de ene keer win je en de andere keer verlies je. Ik heb betaald."

Rechter Mildner: "Dat is nogal een uitspraak van iemand die mensen heeft ontvoerd om aan miljoenen te komen." Holleeder: "Dat klopt, ik moest een beginnetje maken, maar ik geef het ook net zo makkelijk weer uit. Ik heb betaald gewoon om dat bloedbad te voorkomen. Ook voor Cor, hè? Ik hoopte dat hij weer normaal zou gaan doen."

In zijn afpersingszaak zei Holleeder nog dat hij het miljoen waarmee hij de dreiging van Klepper en Mieremet afkocht, had geleend. En dat het om 'een symbolisch bedrag' ging.

"Dat klopte niet. Ik heb het van mezelf gepakt en gegeven. Het was ook geen symbolisch bedrag, maar vijfhonderd ruggen voor mij en vijfhonderd ruggen voor Rob Grifhorst. En ik heb wat klokkies gegeven."

Holleeders lijn: hij loog in zijn afpersingszaak omdat hij dacht aan een veroordeling én een ontnemingsvordering te kunnen ontkomen. Inmiddels moet hij een slordige 18 miljoen euro aan de staat betalen.

Holleeder: "Ik heb steeds geprobeerd uit de onderwereld te komen, maar ik werd er steeds weer ingetrokken."

12:42 donderdag 8 februari 2018

Nadat Cor van Hout de waarschuwing van 'de Allesweter' over een naderende aanslag in de wind had geslagen, tot Holleeders onbegrip, werd Van Hout op 27 maart 1996 beschoten in zijn auto waarmee hij bij zijn woning in de Deurloostraat in de Rivierenbuurt arriveerde. Hij overleefde dat met geluk.

Holleeder zegt van 'de Allesweter' te hebben gehoord dat Sam Klepper en John Mieremet achter de aanslag zaten.

Van Hout raakte zwaargewond maar overleefde, Sonja Holleeder en hun zoontje bleven fysiek ongedeerd.

Na die aanslag probeerde Holleeder de problemen met Klepper en Mieremet alsnog op te lossen.

Holleeder ontkent dat hij Cor van Houts adres had doorgegeven aan Sam Klepper en John Mieremet zodat die hem konden liquideren. "Waarom zou ik dat doen? Dan zou ik het geld van Cor daarna met Klepper en Mieremet moeten delen."

12:34 donderdag 8 februari 2018

Het zal de opsporingsdiensten als muziek in de oren klinken hoe Holleeder spreekt over alle problemen die criminelen tegenwoordig ondervinden van strafzaken over witwassen, het intrekken van vergunningen, et cetera.

"Vroeger waren klokkies en auto's, zwart geld en vergunningen geen probleem, nu wel."

Het begon er al mee dat de politie steeds 'razzia's hield' in zaken van Van Hout en Holleeder, om ze dwars te zitten.

Rechter Mildner: "U klinkt bijna verontwaardigd."

Holleeder: "Ik ben niet verontwaardigd. Ach, het is het spel, toch? Wij zetten iemand op de gracht die de hele dag oplette of de politie niet kwam."

12:23 donderdag 8 februari 2018

Rechter Mildner begint weer over de mysterieuze 'Allesweter' die volgens Holleeder in de onderwereld een machtige positie had en alles overzag.

Holleeder kreeg van hem informatie. "Er zijn mensen, ik kan Stanley Hillis noemen want die is toch dood, die weten veel."

Holleeder zal nooit zeggen wie die Allesweter is: "Die man hep mijn leven gered."

Volgens Holleeder had de Allesweter hem gewaarschuwd voor een liquidatie. "Cor was eigenwijs, die wilde niet luisteren en die wilde per se terug naar zijn huis (waar hij zou worden neergeschoten)."

Holleeder: "De term 'de Allesweter' komt van (misdaadjournalist) Bas van Hout. Ik noemde nooit zijn naam. Cor wist wel wie die man was die ons gewaarschuwd heeft."

Verder wil Holleeder voorzichtig blijven in zijn antwoorden. "Ik ga niet allemaal dingen zeggen of uitsluiten zodat u uiteindelijk toch bij de Allesweter terecht komt."

De Allesweter komt volgens Holleeder niet voor in zijn strafdossier.

De Allesweter wist dat Sam Klepper en John Mieremet 'extreem gevaarlijk' waren, terwijl Cor van Hout en Holleeder nog dachten dat zij 'twee leipies' waren.

Pas toen levensgevaarlijke problemen begonnen en de Allesweter Van Hout en Holleeder in de PC Hooftstraat tipte, wist Holleeder naar eigen zeggen pas met wie hij van doen had.

12:19 donderdag 8 februari 2018

Het was aanvankelijk het idee van Cor van Hout dat Holleeders zus Astrid de prostitutiepanden in Alkmaar zou gaan runnen, maar dat blokkeerde Willem Holleeder.

"Zij wilde advocaat worden en moest gewoon blijven studeren. Als zij die prostitutiepanden zou gaan runnen, kwam van dat meissie natuurlijk niks meer terecht. Ik was druk bezig vanuit de onderwereld in de bovenwereld te komen, dan moet zij natuurlijk niet van de bovenwereld in de onderwereld terecht komen."

11:41 donderdag 8 februari 2018

De zitting is hervat na een korte pauze.

Rechter Benedicte Mildner begint met vragen over seksclub Satyricon in de Amsterdamse Rivierenbuurt, die Cor van Hout en Holleeder via Rob Grifhorst kochten, met Heinkenlosgeld dat in de Zuid-Amerikaanse drugshandel was geïnvesteerd en daarna weer terug was gekomen.

De toenmalige partner van zus Astrid ging er werken als exploitant, 'zodat Astrid ook wat geld zou hebben'.

Die ex-man van Astrid heeft in verhoren gezegd dat aan de seksclub niet veel werd verdiend omdat het slecht liep en meer een clubhuis werd van Cor van Hout, Holleeder cum suis.

Holleeder lacht schamper. "Het was een heel goede seksclub en er werd veel verdiend. Zwart natuurlijk. Maar Jaap (Astrid's ex) heeft 'm leeggestolen."

Later kreeg Holleeder Satyricon via vastgoedmagnaat Willem Endstra weer in handen "via een Antilliaan" (een maatschappij op de Antillen).

Het ging medio jaren negentig volgens Holleeder 'goed met de Wallen en goed met Satyricon', waarna Cor van Hout, Holleeder en Rob Grifhorst ook een trits prostitutiepanden kochten in Alkmaar, aan de Achterdam.

11:34 donderdag 8 februari 2018

Een rechter raakt verstrikt in de verschillende werkelijkheden die voor de Heinekenontvoerders bij het investeren door elkaar lopen. De papieren werkelijkheid, de echte werkelijkheid en de werkelijkheid waarvan 'tussenpersoon' Rob Grifhorst wist. Die wist niet dat Holleeder ook één van de miljoeneninvesteerders was.

De rechter: "Waar baseert u dan uw vertrouwen op dat u uw geld terugkrijgt?"

Holleeder: "Zonder vertrouwen kom je nergens. Als je meedoet in een partij drugs, kunnen ze ook wel zeggen dat het is verdwenen."

11:21 donderdag 8 februari 2018

Het wemelt alweer van de 'vriendinnetjes' van Holleeder, zoals ook gedurende zijn afpersingszaak.

Zo kwamen Cor van Hout en hij aan de bezittingen op de Wallen doordat Holleeder en een vriendinnetje op een terras zaten van een zaak van de weduwe van 'Zwarte Joop' de Vries.

Die liet zich ontvallen dat ze 'het zó zat was' dat ze afwilde van de Casa Rosso, de Bananenbar, café Torenzicht, het Seksmuseum, twee gokhallen en 'twee pandjes'. Holleeder zei dat hij wel iemand wist die het wilde kopen.

Zonder dat iemand wist dat Cor van Hout en Holleeder er achter zaten, en dat het om losgeld en drugsgeld ging, kochten zij via 'De Bouwvakker' Rob Grifhorst alles op.

11:08 donderdag 8 februari 2018

Holleeder stelt dat het losgeld dat Cor van Hout en Holleeder hadden, uiteindelijk inderdaad in een cocaïnelijn in Zuid-Amerika is geïnvesteerd.

De opbrengst van de drugshandel heeft dat geld weer bij 'de vijfde Heinekenontvoerder' Rob Grifhorst terecht laten komen. Grifhorst, 'de Bouwvakker', zal volgens Holleeder 'ongetwijfeld hebben gedacht dat het om drugsgeld ging'.

Grifhorst is in 2014 overleden, dus hem kunnen de rechters niets meer vragen.

Rob Grifhorst moest wel meewerken aan het beleggen van het geld, omdat Cor van Hout hem volgens Holleeder onverwacht had betrokken bij de Heinekenontvoering door hem bij de loods waar zij zaten opgesloten 'door een gaatje te laten kijken', waardoor hij Heineken en Doderer vastgeketend zag zitten.

Freddy Heineken en chauffeur Ab Doderer poseren daags na hun vrijlating bij de villa van Heineken.Beeld anp

10:59 donderdag 8 februari 2018

Waarom wil Holleeder geen namen noemen van mensen die zijn relaas zouden kunnen bevestigen? "De vorige keer, voorafgaand aan het begin van de Kolbakzaak (Holleeders afpersingszaak ruim een decennium geleden) had ik op televisie gezegd dat ik openheid van zaken zou geven. Daags voor het proces schoten ze hier (in de bunker) twee granaten naar binnen, toch? Mensen hebben grote belangen."

Vastgoedhandelaar
Holleeder noemt toch wel, 'na lang nadenken' de identiteit van de man die hem op zijn vlucht na de Heinekenontvoering eens van Frankrijk naar Nederland bracht. Hij is inmiddels overleden, het zou gaan om de vader van de vrouw van vastgoedhandelaar Leen B.

Dat verbaast de rechters en de officieren van justitie.

Aanklager Lars Stempher: "U is vaak gevraagd bij de onderzoeksrechter om achter gesloten deuren namen te noemen. Waarom heeft u dat toen niet gedaan als u mensen wilt beschermen? Dan hadden niet alle media het gehoord."

Advocaat Sander Janssen: "Ik krijg wel een beetje een damned if you do, damned if you don't-gevoel. U vraagt steeds om namen, nu noemt mijn cliënt een naam en dan is het ook weer niet goed."

10:36 donderdag 8 februari 2018

Daags voordat de ontvoerde Freddy Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer zouden worden bevrijd uit de loods in het Amsterdamse Westelijk Havengebied, vluchtten de ontvoerders omdat ze al hadden gemerkt dat ze door de politie werden gevolgd. Ze groeven twee zakken losgeld op, in verschillende valuta. In een hotel verdeelden ze het geld.

Frankrijk
Holleeder: "Ik heb het verdeeld, in pakkies. De een wilde meer guldens, de ander meer francs. Cor vroeg mij waar ik heen zou gaan. Naar Frankrijk. 'Dan ga ik mee, zei hij'. Ik had in Parijs een vriendinnetje, maar ik wist niet of ik daar terecht zou kunnen of dat ze bijvoorbeeld weer een nieuw vriendje had. We gingen dus eigenlijk op de bonnefooi."

Cor van Hout en Holleeder wilden hun deel van het losgeld investeren in cocaïne in Zuid-Amerika. Holleeder: "Dat losgeld was natuurlijk genummerd en gemerkt. Dat kon je niet ergens uitgeven. Het is net zoals met een gestolen schilderij: je kunt het wel aan de muur hangen, maar niet verkopen."

Willem Holleeder (r) en Cor van Hout staan in 1985 de pers te woord. Ze worden ervan verdacht medeplichtig te zijn aan de ontvoering van Fred Heineken.Beeld anp

10:25 donderdag 8 februari 2018

De rechter vraagt waarom Holleeder in eerdere procedures en in interviewprogramma College Tour heeft gezegd dat het nooit gevonden deel van de losgeldmiljoenen inderdaad op het strand waren verbrand, zoals mede-ontvoerder Frans Meijer had verteld.

Maandag lachte Holleeder daar hartelijk om. "Ik heb altijd gelogen om mijn zusters te beschermen. Nu is het een ander verhaal. Nu wil ik dat de waarheid op tafel komt. Dit keer gaat het om levenslang, niet om een paar jaar zitten."

Andere versies van de werkelijkheid
De rechter merkt op dat het bij het beoordelen van Holleeders huidige verklaringen zal meewegen dat hij eerder heel andere versies van de werkelijkheid heeft gegeven.

Holleeder: "Mijn zusters toch ook? Toen hebben ze dit gezegd, nu dat. Dat zal voor u als rechters toch niet ongewoon zijn. In de onderwereld wordt wel vaker gelogen. Ik vertel nu de waarheid. In mijn afpersingszaak heb ik gelogen om mijn zusje (Sonja Holleeder, Cor van Houts weduwe) te beschermen. Nu kom ik met mijn hele verhaal. U heeft hier toch wel vaker mee te kampen toch, dat verdachten eerst liegen en pas later de waarheid spreken als ze daar pas later belang in zien?"

10:19 donderdag 8 februari 2018

De zitting is weer begonnen.

Vanmorgen zal een van de twee vrouwelijke rechters vragen stellen aan Holleeder. Zij gaat toch weer, veel meer in detail, terug naar het prilste begin van de schriftelijke verklaringen van Holleeder.

We gaan weer helemaal terug naar de Heinekenontvoering; de investeringen van het losgeld; het bezit van seksclub Satiricon in de Amsterdamse Rivierenbuurt; de investeringen in de prostitutiepanden aan de Achterdam in Alkmaar; de verhouding met criminelen Sam Klepper en John Mieremet; de eerste aanslag op Cor van Hout, de poging een conflict met Klepper en Mieremet af te kopen voor 1 miljoen gulden en de verdeling van de boedel toen Cor van Hout en Holleeder definitief braken.

Veel herhaling van zetten weer, dus.

09:03 donderdag 8 februari 2018

De rechtbank zet zich in 'de bunker' in Osdorp aan dag twee van het monsterproces tegen Willem Holleeder. Die zal weer veel aan het woord zijn.

Hij wordt uitvoerig bevraagd aan de hand van de 127 pagina's aan handgeschreven verklaringen en de tien verhoren bij de onderzoekrechter waarin Holleeder zijn visie heeft geschetst op de ontwikkelingen en conflicten in de Amsterdamse onderwereld vanaf de Heinekenontvoering in 1983.

Belegging van 8 miljoen
Maandag kapte rechtbankvoorzitter Frank Wieland het verhoor af toen Holleeder had verteld over zijn verhoudingen tot crimineel John Mieremet (eerst een nauw contact, later een rivaal) en tot vastgoedmagnaat Willem Endstra. Hij vertelde dat ook hij grof bij zijn 'vriend' Endstra had belegd: 8 miljoen gulden. Dat geld kreeg hij maar niet terug, omdat Endstra alleen Mieremet zou zijn gaan terugbetalen.

Vanmorgen zal de rechtbank toewerken naar een belangrijke liquidatie op Holleeders aanklacht: die van Endstra op 17 mei 2004.

Monsterproces
Voor het verhoor is de hele dag gepland en ook vrijdag gaat het nog verder. Kijk hier voor de planning van het hele proces de komende maanden.

Dit zijn de getuigen tegen Willem Holleeder
Dit zijn de 5 moorddossiers in de zaak-Holleeder

Advocaten Sander Janssen (L) en Robert Malewicz arriveren bij de extra beveiligde rechtbank.Beeld anp
Auto's komen aan bij de extra beveiligde rechtbank de Bunker voor het vervolg van de strafzaak tegen Holleeder.Beeld anp

15:41 maandag 5 februari 2018

Op de openingsdag van zijn strafproces, dat volgens justitie ‘misschien wel heel 2018 gaat duren’, zat Willem Holleeder al snel op zijn praatstoel – zoals ook het geval was tijdens zijn afpersingsproces.

Nadat de rijen voor de deur van de zwaarbeveiligde ‘bunker’ van de rechtbank waren weggewerkt, kon het monsterproces met drie kwartier vertraging van start.

Zowel de officieren van justitie als de advocaten gaven een schot voor de boeg.

Aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher benadrukten onder meer dat het wat hen betreft definitief klaar moet zijn met het beeld van Holleeder als ‘topcrimineel’ en ‘knuffelcrimineel’. Zij vroegen aandacht voor het onpeilbare leed dat families is berokkend ‘door iemand die het recht dacht te hebben het leven van een ander te kunnen nemen’.

Advocaat Sander Janssen nam een voorschot op de verdediging die hij samen met Robert Malewicz wil voeren: het beeld dat Holleeder de oppermachtige crimineel was die heerste in het criminele milieu en rivalen uit de weg liet ruimen, is betrekkelijk recent ontstaan. In het verleden werden sommige liquidaties waarvan hij nu wordt beticht, juist aan andere groepen toegeschreven.

In de middag liep rechtbankvoorzitter Frank Wieland met Holleeder losjes door de verklaringen die hij heeft afgelegd: 127 handgeschreven vellen en tien verhoren bij de onderzoeksrechter.

In vogelvlucht scheerden ze van de Heinekenontvoering in 1983 langs de jaren negentig waarin ‘bloedgabbers’ Cor van Hout en Holleeder braken, via de periode dat Holleeder optrok met Sam Klepper en John Mieremet tot de ‘vriendschap’ met vastgoedmagnaat Willem Endstra, bij wie Holleeder 8 miljoen gulden zegt te hebben belegd.

We zagen weer de Holleeder die we uit de rechtszaal kenden: met in plat Amsterdams geformuleerde, soms onnavolgbare betogen over de criminele verhoudingen én de behoefte aan een lach nu en dan.

Hij zal wel niet nog eens de fout maken te denken dat gemoedelijke conversaties met rechters zullen leiden tot een mild oordeel aan het eind.

Donderdag en vrijdag gaat de rechtbank verder met Holleeders visie op de liquidatie van Willem Endstra en anderen.

Rechtbanktekening van Willem Holleeder.Beeld ANP
Belangstellenden in de rij voor aanvang van de rechtszaak tegen Willem HolleederBeeld anp
Advocaten Sander Janssen (L) en Robert Malewicz van Willem HolleederBeeld anp
Rechtbanktekening (vlnr achter) van de officieren van justitie Lars Stempher en Sabine Tammes, rechter Benedicte Mildner, voorzitter Frank Wieland, en rechter Margo Somsen. (Voor) advocaat Robert Malewicz, Willem Holleeder en advocaat Sander Janssen.Beeld ANP

15:03 maandag 5 februari 2018

Na Cor van Hout en Robert ter Haak worden ook Willem Endstra, John Mieremet, Kees Houtman en Thomas van der Bijl doodgeschoten. Over die moorden, waar het hele monsterproces Vandros om draait, begint de rechtbank donderdag de eerste inleidende gesprekken met Holleeder.

Zo is de openingsdag van het proces ineens voorbij. Donderdag om 10.00 uur gaat de zaak weer door.

14:52 maandag 5 februari 2018

In 2002 leiden twee artikelen in De Telegraaf de val van Willem Endstra in. John Mieremet zet Endstra in een interview neer als 'de bankier van de onderwereld en Holleeder als zijn bewaker'.

Na dat interview komt Endstra klem te zitten als banken hun contacten stopzetten. De druk op Holleeder wordt steeds groter. Dat zou het moment zijn waarop Holleeder Endstra zou zijn gaan afpersen omdat hij bang zou zijn dat hij anders nooit meer geld zou terugzien.

Volgens Holleeder heeft Endstra zijn hele verhaal op de achterbank bij de geheime dienst van de recherche 'met Mieremet in elkaar gezet'.

Holleeder en het groepje om hem heen moesten de schuld krijgen. Holleeder: "Dan ben ik het slachtoffer. Of, slachtoffer... Ik was gewoon de lul." Mieremet had contracten, Holleeder had alleen zijn onderhandse toezeggingen. Holleeder: "Dus ja."

Dat Endstra Holleeder twintig miljoen heeft betaald, zoals de rechtbank en het gerechtshof bewezen achtte, is onzin. Holleeder: "Het staat vast dat ik het niet heb."

14:44 maandag 5 februari 2018

Holleeder ging samen met Endstra, bij wie hij inmiddels acht miljoen gulden had geïnvesteerd, steeds naar zakenrelaties. Vond hij wel gezellig. Hij had ook geen afspraken met Endstra op papier over zijn beleggingen. "Ik word bijna zestig hè, in mei. Ik kom nog uit de tijd dat je elkaar gewoon een hand gaf." Holleeder zegt in 2002 nog de indruk te hebben gehad dat alles goed zou komen.

Steeds meer criminele schuldeisers kregen hun geld terug, maar behalve Mieremet werd niemand uitbetaald. Holleeder vroeg geregeld om zijn geld, maar liet zich naar eigen zeggen aan het lijntje houden. "Ik heb nooit de indruk gehad dat ik mijn geld niet zou krijgen."

14:25 maandag 5 februari 2018

Nadat John Mieremet op februari 2002 werd neergeschoten op de Keizersgracht, 'is het gaan rommelen'. Mieremet begon te geloven dat Holleeder de opdracht heeft gegeven.

Mieremet zegt in een roemrucht interview in De Telegraaf dat Holleeder en Willem Endstra achter de aanslag zitten.

Zo hangen de criminelen steeds tegen vastgoedhandelaren aan. Rechtbankvoorzitter Wieland: "Dat hele conglomeraat aan vastgoedhandelaren dat in het dossier voorkomt klinkt als een slangenkuil."

14:18 maandag 5 februari 2018

Holleeder beschrijft dat Sam Klepper in oktober 2000 wordt geliquideerd omdat Klepper en Mieremet de beruchte 'Joegobaas' Sreten 'Jotsa' Jocic en de Egyptenaar Magdi Barsoum hebben geript. Die eisen tien miljoen boete, die Klepper niet wil betalen. Dat is volgens Holleeder de reden dat Klepper is geliquideerd. "Dat kan mijn advocaat aantonen."

14:06 maandag 5 februari 2018

Een poging van Holleeder 'een bloedbad' te voorkomen door een miljoen gulden boete aan Klepper en Mieremet te betalen, is dan al mislukt, bespreken Holleeder en de rechtbank nu.

Cor van Hout had niet willen meebetalen. Hij riep dat hij Klepper en Mieremet 'met lood zou betalen'.

13:54 maandag 5 februari 2018

Gaandeweg gaat Holleeder weer om met de criminelen Sam Klepper en John Mieremet. Met hem lag Cor van Hout overhoop vanwege een mislukt drugstransport.

Dat Van Hout de brildragende Mieremet in een kledingzaak in de PC Hooftstraat 'schele' noemt, doet de ruzie oplaaien. Klepper wordt dan in 2000 geliquideerd.

In 2002 geeft Mieremet een interview in De Telegraaf waarin hij Willem Endstra 'de bankier van de onderwereld' noemt en Holleeder zijn sterke arm.

13:43 maandag 5 februari 2018

Holleeder probeert in hoofdlijnen uit te leggen hoe de Heinekenontvoerders na de breuk hun belangen verdeelden. Holleeder kreeg belangen op de Wallen. In 1999, 2000 verkocht hij die belangen. Hij ging met Willem Endstra in zaken. Hij had de vastgoedmagnaat nodig om zijn geld in onroerend goed te kunnen steken.

Holleeder kwam vaak bij Endstra om naar zijn investeringen te informeren, uiteindelijk zagen ze elkaar bijna elke dag en werden ze vrienden, zo heeft Holleeder verklaard.

13:34 maandag 5 februari 2018

De rechter neemt met Holleeder de jaren negentig door. Ook zijn breuk met Cor van Hout.

"Die scheiding kwam door wat Cor altijd deed, ook met andere vrienden. Het is echt wel zielig hoe Sonja bijvoorbeeld geterroriseerd is. Het is vervelend om over Cor te praten, maar omdat Astrid over hem heeft gesproken moet het wel. Cor sloeg Sonja. Hij haalde haar uit bed bij de kinderen en ging de hele nacht op haar liggen rommelen. Als ze niet deed wat hij wilde, sloeg hij haar. Die man was echt onmogelijk. Als je daar geen ruzie mee kreeg, was het niet goed met je.""

Rechtbanktekening van Willem Holleeder.Beeld ANP

13:30 maandag 5 februari 2018

In een gesprekje over het boek dat Peter R. de Vries schreef over de Heinekenontvoering maakt Wieland grapjes over de R. die De Vries als tussenvoegsel gebruikt. "Ik ken het verder alleen van Annie M.G. Schmidt en John F. Kennedy, zo'n tussenletter." Dat vindt Holleeder grappig. De missie van de rechtbank is duidelijk: een ontspannen sfeer kweken.

Misdaadverslaggever Peter R. de Vries, als journalist aanwezig, mag het strafproces tegen Willem Holleeder maandag niet verder bijwonen. De Vries is getuige in de strafzaak en wordt in april gehoord. De rechtbank wil niet dat getuigen in de zaak aanwezig zijn op de momenten dat Willem Holleeder zelf wordt gehoord.

13:22 maandag 5 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland wil het toch even over de ontvoering van Freddy Heineken en Ab Doderer hebben. Op 9 november 1983 werden zij door Cor van Hout, Frans Meijer, Jan Boellaard en Holleeder ontvoerd. Het losgeld, 35 miljoen gulden, woog vierhonderd kilo. "Dat hep Boellaard berekend. Dat is een timmerman."

Terwijl Boellaard en een hele trits anderen werden gearresteerd na de vrijlating van het ontvoerde duo, vluchtten Holleeder en Van Hout naar Frankrijk. Voor vrijheidsberoving en afpersing konden zij niet worden uitgeleverd. Dat kon in 1986 pas nadat Frankrijk de wet had aangepast.

Frans Meijer werd uiteindelijk onderzocht in het Pieter Baan Centrum omdat aan zijn verstandelijke vermogens werd getwijfeld. Hij gooide een boenmachine door een ruit en vluchtte.

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland: "Hij is degene die heeft verteld dat hij het losgeld op het strand heeft verbrand." Holleeder: "Ja." Wieland: "Geloofde u dat?" Holleeder: "Nee, natuurlijk niet." Wieland: "Nee, dan moet je ook hartstikke gek zijn. Misschien één briefje om er een sigaar mee aan te steken." Holleeder lacht hard om die opmerking.

13:15 maandag 5 februari 2018

In reactie op een formulering in NRC dat zijn proces kenschetste als een langslepend familiedrama, zegt Holleeder dat daarvan absoluut geen sprake van. "Met mijn advocaten heb ik alle afgeluisterde gesprekken van 1995 tot mijn (eerdere) arrestatie in 2006 op een rij gezet en daaruit blijkt dat ik mijn familie altijd op handen gedragen."

"Wat je leest komt door de spelletjes die Astrid pleegt. Ik zou mijn familie hebben geterroriseerd, ik zou ze geen leven hebben gegeven, ik zou een pistool op het hoofd van (Sonja Holleeders zoon) Ritchie hebben gezet. Kortom ik ben een beest. Het omgekeerde is waar."

In handgeschreven verklaringen van 127 pagina's heeft Holleeder uitvoerig verteld hoe het volgens hem zit. Hij heeft over zijn familieleven geschreven. Met zijn twee jaar jongere zus Sonja had hij goed contact, met de zeven jaar jongere Astrid niet. "Met haar zijn altijd problemen geweest."

13:10 maandag 5 februari 2018

De zitting wordt hervat met de ondervraging van Willem Holleeder zelf.

11:59 maandag 5 februari 2018

Rechtbankvoorzitter Frank Wieland neemt de planning van de strafzaak in hoofdlijnen door: een kleine zestig zittingsdagen tot aan de zomer, daarna is het waarschijnlijk tijd voor het requisitoir en het pleidooi."

Eerst zal Holleeder worden verhoord, daarna getuigen onder wie zijn zussen en de twee kroongetuigen.

Tegen de wens van Holleeder in verbiedt de rechtbank media zijn stem uit te zenden 'in het belang van de rechtspleging'.

De zitting wordt geschorst tot 13.00 uur.

11:54 maandag 5 februari 2018

De advocaten van Holleeder zullen er alles aan doen 'de rol van Willem Holleeder in de onderwereld tot de juiste proporties terug te brengen', zeker in de aanloop naar de eerste liquidatie waarvan hij wordt verdacht: de moord op zijn zwager en mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout (en de doodslag op de man die naast hem stond: botenhandelaar Robert ter Haak).

De verklaringen van zussen Astrid en Sonja Holleeder en zijn ex Sandra den Hartog waren aanleiding voor 'een media-offensief dat zijn weerga niet kent' "Daar kwamen ook nog de twee boeken van Astrid Holleeder bij."

"Het auteurschap van Astrid Holleeder maakt dat zij zonder enige kritische vragen haar versie van de werkelijkheid mag debiteren, zonder ook maar een poging tot wederhoor."

Overigens zegt Janssen dat Malewicz en hij geen 'trial by media' vrezen. "Wij zíen die trial by media buiten gaande zijn, maar vertrouwen volledig op de wijsheid en objectiviteit van uw rechtbank."

Het beeld dat van Holleeder is ontstaan in de media is volgens de advocaten 'een karikatuur'. Janssen: "Hij was níet de spil in de onderwereld en hij heeft zijn zussen níet geterroriseerd."

11:43 maandag 5 februari 2018

Holleeders advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz hebben in hún openingsrede een veelzeggende illustratie opgenomen. Het is de schets die de recherche van de criminele verhoudingen heeft gemaakt in het onderzoek naar de liquidatie van Martin Hoogland in 2004.

Een wirwar van criminelen, nog levend of al vermoord, die in een soort van organogram met pijlen aan elkaar zijn verbonden. Holleeder speelt, letterlijk, een rolletje in de marge, linksboven, met lijntjes naar Willem Endstra en de Hells Angels.

Wat de advocaten willen zeggen: Holleeder is pas recent gebrandmerkt als het begin en het einde van alle kwaad in het hoofdstedelijke criminele milieu, tot zijn arrestatie op 13 december 2014.

De recherche kreeg sinds de jaren negentig zoveel andere mogelijke opdrachtgevers van liquidaties in beeld – óók van de liquidaties die Holleeder nu worden aangewreven. De ‘Joego-maffia’ van Jocic. Groepen andere Nederlandse criminelen.

“Zowel Holleeder als Cor van Hout werden midden jaren negentig gezien als avonturiers die met de ontvoering van Heineken weliswaar een spectaculair misdrijf hadden gepleegd, maar die zeker niet mochten meedoen met de grote jongens,” zegt Janssen. “Het beeld van Holleeder als centrale figuur in de Amsterdamse onderwereld dateert van vele jaren daarna. Van heel recent.”

Zijn advocaten zullen soms als een soort officieren van justitie proberen aan te tonen dat anderen dan Holleeder de liquidaties hebben laten plegen waarvan hij wordt beschuldigd.

Janssen neemt meer voorschotten op de te voeren verdedigingsstrategie. Hij stelt dat Holleeders zussen ‘stelselmatig, gecoördineerd en tot op heden’ hebben gelogen over de afwikkeling van de erfenis van Cor van Hout ‘die zij juist in het hart van hun beschuldigingen aan het adres van Willem Holleeder leggen’.

Twitter bericht wordt geladen...

11:19 maandag 5 februari 2018

Holleeder vraagt kort het woord. "Ik wil heel effetjes een paar kleine dingen zeggen." Behalve over de vele contacten die hij blijkens bijvoorbeeld telefoontaps volgens justitie nog met zus Astrid Holleeder had in een periode waarvan hij zelf zegt dat het contact toen juist op een laag pitje stond. "Ik heb alles op een rij gezet en zal daar later op terugkomen."

Over zijn afpersingszaak: "Het klopt dat ik in de zaak Kolbak niet de waarheid heb gesproken over de erfenis van Cor van Hout en over Stanley Hillis, maar voor de rest heb ik wel de waarheid gesproken."

11:11 maandag 5 februari 2018

De tweede officier van justitie, Lars Stempher, verwijst naar de tien verklaringen die Holleeder gedurende acht dagen heeft afgelegd bij de onderzoeksrechter. Hij vertelt over zijn leven in de onderwereld sinds de Heinekenontvoering in 1983.

Stempher: "Het is vooral een stellige ontkenning dat hij de hem aangewreven liquidaties heeft gepleegd. In zijn verhaal voert hij mensen ten tonele die een bepaalde rol zouden hebben gespeeld, maar gevraagd naar de namen, geeft hij die dan niet."

Holleeder zegt mensen niet te willen 'belasten' die hem hebben geholpen.

Saillant is 'de Allesweter' die Holleeder opnieuw opvoert, zoals hij eerder in zijn afpersingszaak had gedaan. Stempher: "Het zal u niet verbazen dat wij graag in gesprek zouden gaan met deze Allesweter, maar desgevraagd wil hij diens naam dan weer niet noemen."

"Wij zien uit naar de verhoren van verdachten. Gaat hij eindelijk man en paard noemen?"

10:55 maandag 5 februari 2018

Officier van justitie Sabine Tammes hekelt het gegeven dat zeer velen ‘geen minuut van Holleeders leven willen missen’. “Hij had een huisfotograaf, ging met jan en alleman en met bekende Nederlanders op de foto, zat achter de computer om een column te schrijven en trad zelfs aan in de toen bejubelde maar nu verguisde interviewshow College Tour.”

Het Openbaar Ministerie hoopt in het proces een eind te maken aan de mythe Holleeder. Een verklaring van de in Amsterdam beruchte Joegoslavische maffiabaas Sreten ‘Jotsa’ Jocic typeert wat justitie pijnigt. Tammes: “Hij noemde Holleeder naast kaas het bekendste product van Nederland. Wij willen af van die status van topcrimineel of knuffelcrimineel. Er is níets tops of knuffeligs aan.”

10:48 maandag 5 februari 2018

In een rijk gevulde zaal, waar achterin ook de top van het Amsterdamse Openbaar Ministerie en vooraanstaande rechercheurs toehoren – en voor een volle publieke tribune arriveert Holleeder vanmorgen om tien over half elf. Hij kijkt rustig wat rond en neemt plaats tussen zijn advocaten Sander Janssen en Robert Malewicz.

Officier van justitie Sabine Tammes leest een inleidende verklaring voor die voelt als een inauguratierede. Ze neemt een voorschot op de waarschijnlijk ellenlange duur van het proces. “Wellicht het gehele jaar 2018 zal een ongekende stroom informatie de revue passeren, die het zicht niet mag benemen op het enorme leed dat slachtoffers, echtgenoten, kinderen, ouders, broers en zusters is berokkend door iemand die het recht dacht te hebben het leven van een ander te kunnen nemen."

10:40 maandag 5 februari 2018

Geen granaataanslag, zoals in de nacht voor de openingsdag van Willem Holleeders vorige grote proces om afpersingen. Wél weer de extreme belangstelling van tientallen journalisten en andere belangstellenden.

Met enige vertraging begon zo maandagmorgen in ‘de bunker’ van de rechtbank in Amsterdam-Osdorp het monsterproces tegen Willem Holleeder (59).

Voor de zwaarbeveiligde rechtbank stond een lange rij voor wat het proces moet worden van de laatste der Mohikanen uit de Hollandse Netwerken in de Amsterdamse onderwereld.

10:13 maandag 5 februari 2018

De media-aandacht voor de zaak-Holleeder is groot. Voor de toegangsdeur van de bunker staat door de strenge veiligheidsmaatregelen een lange wachtrij. Het proces zal hierdoor iets later dan de geplande 10.00 uur van start gaan.

De media-aandacht voor de zaak is groot. Voor de toegangsdeur van de bunker staat door de strenge veiligheidsmaatregelen een lange wachtrij.Beeld anp

09:28 maandag 5 februari 2018

Hoezeer de opsporingsdiensten er ook van waren overtuigd dat Willem Holleeder de hand had in vele liquidaties: hij bleef heel lang ongrijpbaar. Tot er alsnog getuigen tegen hem opstonden.

09:15 maandag 5 februari 2018

De strafzaak Vandros tegen Willem Holleeder is opgebouwd uit vijf moorddossiers die volgens justitie zijn begonnen én zouden moeten eindigen bij Holleeder. 'I have been ordered to kill you because of your behaviour.'

08:53 maandag 5 februari 2018

Willem Frederik Holleeder: van de Jordaan tot College Tour. Een tijdlijn van het leven van de laatste der Mohikanen uit de 'Hollandse netwerken' die de Amsterdamse onderwereld decennia domineerden, vind je hier.

08:45 maandag 5 februari 2018

Willem Holleeder is aangekomen in de strengbeveiligde 'bunker' in Amsterdam-Osdorp.

Twitter bericht wordt geladen...

08:35 maandag 5 februari 2018

De capo di tutti capi waarvoor hij wel wordt aangezien, is Holleeder nooit echt geweest, schrijft misdaadverslaggever Paul Vugts. Maar hij was tot zijn arrestatie eind 2014 wel zo'n beetje the last man standing van de Amsterdamse penoze.

08:01 maandag 5 februari 2018

Het proces tegen Willem Holleeder draait in de kern om moordmotiéven. Met ruim een half miljoen pagina's aan dossiers zullen justitie en de verdediging hun eigen antwoord hebben op de vraag: wie had belang bij de dood van de slachtoffers?

07:52 maandag 5 februari 2018

Hoe lang het precies gaat duren weten we niet. Maandag 5 februari is de eerste zittingsdag. De rechtbank heeft een planning opgesteld tot aan de zomer. In die planning zijn circa zestig zittingsdagen opgenomen. Het OM zal in ieder geval niet vóór de zomer met een strafeis komen.

07:26 maandag 5 februari 2018

In deze afbeelding zet het Openbaar Ministerie wat feitjes rond de zaak op een rij.

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'
Beeld Openbaar Ministerie

07:22 maandag 5 februari 2018

Wie is wie in 'Onderzoek Vandros', de naam van het megaproces tegen Willem Holleeder? Een overzicht:

Willem Holleeder: enige verdachte. Vermeend opdrachtgever voor een reeks onderwereldmoorden en pogingen daartoe in de periode van 2002 tot en met 2006. Verder aangeklaagd voor het lidmaatschap van een criminele organisatie. Holleeder zal als eerste worden gehoord.

Rechtbank: mr. F.M. (Frank) Wieland (voorzitter) en de rechters Benedicte Mildner en Margo Somsen. Als voorzorgsmaatregel is in dit proces een vierde rechter (Merel Eggink) toegevoegd. Deze vierde rechter mag alleen luisteren en heeft geen bevoegdheden, maar kan bij onverhoopte uitval van een van de leden van de rechtbank de opengevallen plaats innemen. Hierdoor hoeft het proces niet geheel opnieuw te beginnen.

Openbaar Ministerie (OM): aanklagers Sabine Tammes en Lars Stempher.

Verdediging: Sander Janssen en Robert Malewicz: advocaten van Holleeder sinds 2016. Verdedigden eerder onder meer Jesse R. in liquidatieproces Passage, dat raakvlakken heeft met het proces tegen Willem Holleeder

Belangrijkste getuigen: Astrid en Sonja Holleeder (zussen) en Sandra den Hartog (ex-vriendin). Zij komen uit de directe omgeving van Willem Holleeder. Astrid Holleeder schreef met Judas een bestseller over haar ervaringen met haar broer Willem. Het zette haar leven op zijn kop.

Verder: Peter la S. en Fred R., kroongetuigen in liquidatieproces Passage. Deze criminele 'spijtoptanten' hebben in Passage eerder al belastend verklaard over de (opdrachtgevende) rol van Willem Holleeder.

November vorig jaar is een getuige in de zaak tegen Holleeder omgekomen door een bizar ongeluk tijdens het vissen.

Teruglezen - Astrid Holleeder getuigt: 'Het ultieme verraad'
Beeld anp

07:00 vrijdag 2 februari 2018

Ruim drie jaar na zijn aanhouding op 13 december 2014 en na veertien inleidende zittingen start de rechtbank in Amsterdam maandag 5 februari met de inhoudelijke behandeling van het megaproces tegen Willem Holleeder.

Plaats van handeling: de streng beveiligde 'bunker' in Amsterdam-Osdorp. Op de lijst met aanklachten: een reeks onderwereldmoorden, pogingen daartoe en het lidmaatschap van een criminele organisatie.