Van Gogh-dief 'Okkie' biecht nog een trits aan inbraken op

Zijn bekentenis, twee jaar geleden, van de roof van Zeegezicht op Scheveningen en Het uitgaan van de hervormde kerk te Nuenen uit het Van Goghmuseum in 2002, maakte Octave Durham (46) op slag een bekende Amsterdammer. In zijn biografie 'Meesterdief' biecht hij nog een trits verjaarde inbraken en kluisroven op.

De halve Amsterdamse onderwereld passeert de revue. De liquidaties van kopstukken Sam Klepper (2000) en Cor van Hout (2003) dwarsboomden op het laatste moment hun aankoop van de gestolen schilderijen, vertelt 'Okkie'.

Hij kraakte met een groepje jongens een auto en stal een jas. Met de revolver die daar in bleek te zitten, is daarna vermoedelijk broer Jovanny van de beruchte Gwenette Martha vermoord op het Rembrandtplein. Gwenette, in 2014 geliquideerd, kende hij uit kickboksschool Chakuriki Gym.

Durham brak in met een crimineel die later groot in de cocaïnehandel zat. De hoofdpersoon in Meesterdief was bevriend met de in 2009 vermoorde Boneka Belserang en diens broer Etou's - een leidende figuur in motorbende Satudarah.

En zo verder, enzovoorts.

Kortom: Durham kent uit eigen waarneming de Amsterdamse onderwereld van toen en nu.

Hoeveel van uw oude vrienden zijn vermoord?
"Pfffff. Jezus, man... Door de jaren heen moeten dat er wel veertien, vijftien zijn geweest."

We kunnen dus niet stellen dat het met die ooit machtige generatie fantastisch ging, maar wat ziet u als het grote verschil met nu?
"Dat je met die jongens van vroeger een zinnig gesprek kon voeren. Ik zat vast met een jonge jongen van nu en vroeg: 'Wat zou jij doen als je wegreed na een inbraak en de politie sprong voor je auto? Je overgeven en drie maanden (cel) pakken, of gas geven en vier jaar riskeren?'"

"Ik pakte die drie maanden, maar hij zou het laatste doen, zei hij. Die jongens snappen niet dat je soms wint door je verlies te pakken."

Jonge jongens schakelen nu heel snel over naar zware misdrijven. Herkent u dat beeld?
"Het is bizar. Mijn generatie begon onderaan en leerde langzaamaan van de grote jongens. Nu slaan ze elke stap over. Mo met zijn zes broers wil ook wat Jantje met zijn rijke familie heeft. Hij wil ook de nieuwste iPhone en een scooter en dan al snel die jas van 6000 euro."

Het geweld is al snel excessief...
"Wij stompten elkaar 25 jaar geleden op het gezicht en deden de volgende dag weer zaken. Nu schieten ze elkaar af. De taart die wij konden verdelen, was groter. Inbraken, overvallen, fraude, drugs, softdrugs, het hoerengebeuren. Nu zijn het vooral nog drugs en fraude en zijn er véél meer concurrenten. Het wantrouwen en de achterdocht zijn levensgevaarlijk."

De versleutelde e-mails die justitie onverwacht alsnog kan lezen, geven ook een beeld van totale normloosheid rond bijvoorbeeld moorden.
"Wij gebruikten die dingen hooguit om met elkaar af te spreken. Als inbreker weet ik als geen ander: wat dicht kan, kan ook open. Nu we hun berichten kunnen lezen, denk ik: hoe dúrf je dat te sturen?! Je snapt toch zeker wel dat dat niet safe is?!"

U bent opgegroeid in de Staatsliedenbuurt. Zag u ooit een ander pad dan het criminele?
"Mijn vader was een heel harde drugshandelaar. Cocaïne, heroïne, alles. Daar groeide ik mee op. Ik weet wat ik zeg, maar zeg niet wat ik weet, zo'n wereld. Ik wist als zesjarige niet beter en liep al op mijn vijftiende met een heel grote crimineel."

In een cultuur waar snitch (verrader) het naarste scheldwoord is, bent u niet uit de media weg te slaan. Levert dat geen problemen op?
"Ik heb altijd gezegd dat er een documentaire en een boek zouden komen. Bepaalde personen heb ik vooraf geïnformeerd. Wat in het boek staat klopt en ik lap er niemand bij."

Wilson Boldewijn, Meesterdief, Just Publishers. €20