Hoe groot is de doorbraak over opvang van illegalen?
Na zes jaar actievoeren geeft Den Haag groen licht én geld voor 24 uursopvang van ongedocumenteerden. Een historisch moment, al is We Are Here beducht voor de invulling ervan.
Wat is er precies afgesproken?
Nog niet zoveel, VVD-staatssecretaris Mark Harbers (Asielzaken) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zijn het volgens Haagse en Amsterdamse bronnen eens over een raamovereenkomst over de opvang van afgewezen asielzoekers.
Er is een deal over het budget, (48 miljoen), de duur (een proef van drie jaar), en de gemeenten waar 24 uursopvang wordt gerealiseerd: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Groningen en Eindhoven. Elk van deze steden krijgt toestemming voor de opening van een Landelijke Voorziening Vreemdelingen (LVV), zoals het rijk de 24 uursopvang noemt.
Daar kunnen asielzoekers die om wat voor reden dan ook niet door het COA worden opgevangen, terecht totdat zij terugreizen naar hun land van herkomst, of tot zij alsnog een status krijgen. Volgende week zou de deal per brief naar de Tweede Kamer worden gestuurd.
Wat betekent dit voor uitgeprocedeerde asielzoekers of ongedocumenteerden in Amsterdam?
Eerlijk is eerlijk, een deal tussen Den Haag en de gemeenten zou een eclatant succes zijn voor de activisten van We Are Here. Ruim zes jaar nadat zij op een drassig veldje aan de Notweg in Nieuw-West zijn begonnen met hun strijd voor permanente opvang, is Den Haag nu bereid om opvang toe te staan en ervoor te betalen.
In het stadhuis klinkt ook de waarschuwing dat de echte doorbraak nog moet komen. Want Harbers zal met elk van de vijf gemeenten aparte afspraken maken over de details. Bijvoorbeeld: hoe lang de opvang beschikbaar is voor de doelgroep.
In het Amsterdamse coalitieakkoord staat dat de doelgroep anderhalf jaar mag blijven, maar in Rotterdam zou het gaan om ongeveer een half jaar.
Dan is er nog de vraag wie er toegang krijgt. Geldt de opvang ook voor asielzoekers uit veilige landen als de Filipijnen of Brazilië? Hierop is geen antwoord geformuleerd, waarschuwt een betrokkene.
Wat vindt We Are Here van de deal?
Dat is lastig vast te stellen want de groep is inmiddels uit elkaar gevallen. Mensenrechtenactivist Marjan Sax, die We Are Here vanaf de eerste kraakacties in 2012 ondersteunt, staat niet te juichen.
"Dat er nu in Den Haag iets gebeurt, terwijl ze het daar altijd alleen hadden over de manier waarop ze mensen konden wegsturen, is wel historisch te noemen. Maar de crux is onder welke voorwaarden de mensen mogen blijven," zegt ze.
Er was in Den Haag toch al veel eerder een deal gesloten?
In 2015 bereikten toenmalige coalitiepartijen VVD en PvdA ook al een akkoord over de bed-bad-broodopvang. Dat werd nooit uitgevoerd. Onder burgemeester Eberhard van der Laan experimenteerde Amsterdam in 2013 met een 24 uursopvang in de Havenstraat, maar stopte daarmee omdat deze 'Vluchthaven' niet voor hogere uitstroomcijfers zorgde.
€48.000.000
In de overeenkomst met de gemeenten stelt het kabinet 48 miljoen euro beschikbaar voor de 24 uursopvang van afgewezen asielzoekers
Intussen gingen de activisten van We Are Here door met hun acties. Ze wezen de beschikbare nachtopvang (bed-bad-brood) consequent af en kraakten gebouwen in de stad, waar zij dan enkele weken tot maanden konden blijven. In het regeerakkoord van 2017 zijn de contouren van de huidige deal geschetst.
Wanneer gaat de LVV in Amsterdam open?
De verwachting is dat Amsterdam in januari de plannen voor zijn eigen 24 uursopvang presenteert. Daarna wordt gekeken of de wens van Harbers en de ambities van de coalitiepartijen in de raad te verenigen zijn.
In gemeenten als Groningen en Utrecht bestaat al 24 uursopvang. In Amsterdam blijft men dus voorlopig aangewezen op de bed-bad-broodopvang of de (tijdelijke) winterkoudeopvang.
Zie ook: 'Akkoord over opvang uitgeprocedeerden'
De crux is onder welke voorwaarden de mensen mogen blijven