Waarom vrouwen nog steeds minder verdienen dan mannen

1. Vrouwen vragen minder snel om een loons­verhoging (Niet waar)
Uit een enquête van vakbond FNV blijkt dat mannelijke en vrouwelijke werknemers evenveel onderhandelen over hun loon. Maar of die onderhandelingen succesvol zijn, is een andere kwestie.

Een onderzoek van de Harvarduniversiteit laat zien dat vrouwen negatiever worden beoordeeld dan mannen als ze proberen te onderhandelen over hun salaris. Van vrouwen wordt verwacht dat ze aardig zijn, en niet zo veeleisend dat ze om meer loon vragen. Ze beginnen dus al met een achterstand.

Yvonne Benschop, hoogleraar organizational behaviour aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, herkent dit patroon. "Dit heeft alles te maken met genderprocessen. Het is gemakkelijker om mannen te associëren met belangrijke taken dan vrouwen," zegt ze.

"Daar moeten beoordelaars zich niet alleen bewust van worden, ze moeten er ook echt iets aan gaan doen."

Monic Bührs, onderhandelingstrainer en auteur van het boek Strategisch onderhandelen voor vrouwen, merkt dat vrouwen de neiging hebben in een onderhandelingsgesprek snel af te haken: "Als ze de loonsverhoging aankaarten en hun leidinggevende zegt zoiets als: 'nee, daar kunnen we niet aan beginnen', dan geven ze het meteen op." 

"Soms ook nog met een sorry-dat-ik-het-gevraagd-heb blik er achteraan. Terwijl het dáár pas begint."

2.Vrouwen werken minder uren, dus verdienen ze ook minder (niet waar)
Het beloningsverschil tussen mannen en vrouwen wordt in onderzoeken gecorrigeerd voor kenmerken als opleidingsniveau, beroeps­niveau, arbeidsduur en werkervaring. 

In dit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het beloningsverschil gecorrigeerd door de invloed van twintig algemene kenmerken - waaronder leeftijd, opleiding en soort contract - mee te wegen. Vervolgens is berekend wat het loonverschil zou zijn indien mannen en vrouwen op elk van deze kenmerken hetzelfde zouden scoren.

3.Vrouwen werken in sectoren met minder hoge lonen dan mannen (ligt genuanceerd)
Vrouwen werken relatief gezien vaker in sectoren waar de lonen lager liggen, zoals het onderwijs en de zorg. In de financiële sector werken veel mannen en daar staan hogere salarissen tegenover. Maar of dat de belangrijkste reden is voor het verschil tussen mannen en vrouwen? Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS, denkt van niet.

"Er is inderdaad een positieve relatie, maar in het onderwijs, waar veel vrouwen werken, zijn de lonen niet uitgesproken laag. In de zorg zijn de salarissen van het verplegend personeel wel laag, maar de salarissen van medisch specialisten juist heel hoog. Het grote verschil zit dus niet zozeer in de sector, maar vooral op beroepsniveau."

Henk Volberda, hoogleraar Strategisch Management aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit, is het daarmee eens. 

"Je moet de lonen binnen een sector vergelijken, dan kun je pas echt de gender gap bepalen. Het is namelijk onzinnig om een leidinggevende in de zorg te vergelijken met een leidinggevende in de commerciële sector."

4.Vrouwen zijn minder hoogopgeleid dan mannen (niet waar)
Jonge mensen zijn steeds hoger opgeleid en het aantal hoogopgeleiden is onder vrouwen iets hoger dan onder mannen, becijfert het CBS. En dat heeft gevolgen voor de salarissen: jonge vrouwen tot 36 jaar verdienen bij de overheid meer dan hun mannelijke collega's. 

In 2008 was dat tot 33 jaar. In het bedrijfsleven ligt dat omslagpunt eerder: tot 26 jaar verdienen vrouwen meer dan mannen. Vanaf 32 jaar wordt het voordeel voor de mannen 'aanzienlijk'.

5.De carrière van vrouwen blijft steken zodra ze kinderen krijgen (waar)
Uit voorgaande vraag blijkt dat de carrières van mannen en vrouwen redelijk gelijk opgaan, en dat vrouwen zelfs voorlopen, tot ze ongeveer 30 jaar zijn. Vrouwen gaan vaker in deeltijd werken, ongeacht of ze kinderen hebben, en beginnen in salaris achter te lopen op mannelijke collega's van dezelfde leeftijd, aldus het CBS.

Volberda: "In de beginfase van hun carrière verdienen vrouwen meer, maar mannen maken een inhaalslag als vrouwen kinderen krijgen. Veel vrouwen kiezen voor deeltijd, terwijl mannen vaak voltijds doorgaan. Mannen die laag zijn opgeleid, halen hoogopgeleide vrouwen nooit meer in, maar mannen die ietsje minder of gelijk zijn opgeleid, doen dat wel." 

Er is hoop, zegt Van Mulligen: "We zien in topfuncties waar mensen voltijds werken, een ononderbroken carrière en meer ervaring hebben, dat het aandeel vrouwen gelijk is aan het aandeel mannen." Dat betekent dat als jonge mannen bijvoorbeeld besluiten om ook minder te gaan werken, dat invloed heeft. 

"Ik denk dat vrouwen dan binnen een generatie iets gaan voorlopen op de mannen," aldus de econoom.