De vergelijking met Somalië is de doodssteek voor elk debat

In Amsterdam mogen we van burgemeester Femke Halsema niet meer spreken over een handhavingscrisis. We moeten maar eens in Somalië gaan kijken, zei ze onlangs tegen de gemeenteraad. Daar is het pas crisis.

Dit had ze eerder laten weten aan ombudsman Arre Zuurmond, die al een tijdje op de Wallen woont en zich daar verbaast over de 'urban jungle' en het gebrek aan handhaving.

Zuurmond heeft de term 'handhavingscrisis' gemunt, maar hij overdrijft, vindt Halsema. De vergelijking met Somalië is de bestuurlijke variant van 'in Afrika eten ze hun bord wel leeg' en de doodssteek voor elk debat.

Heeft Amsterdam een drugsprobleem? Moet je in Colombia kijken.

De huizen duur? Nee, dan Londen.

Vieze straten? Al eens in Napels geweest?

Bovendien kan Halsema erop wachten dat zo'n uitspraak ooit als een boemerang terugkeert.

Bij deze: als Amsterdam geen handhavingscrisis heeft, hoe moeten we dan de situatie omschrijven waarbij handhavers de burgemeester smeken of ze tijdens oud en nieuw alstublieft niet de Wallen op hoeven?

Ze vrezen dat ze massaal onder vuur komen te liggen van rotjes en pijlen.

Ik weet niet of ze in Mogadishu ook gemeentelijke handhavers hebben die de lokale prostitutiebuurt liever mijden, maar dit is nogal wat: handhavers die een buurt in Amsterdam omschrijven als een oorlogszone tijdens oud en nieuw en daar geen toezicht willen houden, omdat ze zelf in gevaar zijn.

Deze week zaten tientallen handhavers op de publieke tribune van de gemeenteraad om meer verdedigingsmiddelen te eisen. Onze buitengewone opsporingsambtenaren, in de Stopera boa's genoemd, hebben niet meer dan handboeien op zak. Alleen handhavers in het openbaar vervoer dragen een wapenstok bij zich, de boswachter in het Amsterdamse Bos heeft pepperspray op zak.

Voor aanhoudingen en bij nood­situaties moeten ze de hulp inroepen van de politie. Probleem is, met name op de Wallen, dat agenten lang niet altijd snel ter plekke kunnen zijn. Dat erkent Halsema. Vertraging kan noodlottig zijn, zei een handhaver tegen de raad: "Binnen dertig seconden kunnen we worden afgetuigd."

Het gaat dan ook vaak mis. Vorig jaar was 86 procent van de handhavers slachtoffer van agressie of geweld. Een wapenstok zou helpen, vinden de boa's. Net als pepperspray of een bodycam, een klein cameraatje op het uniform.

Het is niet voor het eerst dat bewapening van handhavers ter discussie staat. Vorig jaar pleitte de toenmalige baas van de handhavers al voor wapenstokken. Hij kreeg slechts steun van VVD en CDA, maar de meerderheid van de vorige gemeenteraad zag daar niets in.

Ook nu staat iedereen achter het werk van de handhavers zonder dat ze hun zin krijgen. De steun voor bewapening neemt wel toe in de gemeenteraad. VVD en CDA vinden in de nieuwe raad in ieder geval Forum voor Democratie en Partij van de Ouderen aan hun zijde in een pleidooi voor betere verdedigingsmiddelen. Partij voor de Dieren twijfelt.

GroenLinks, D66 en PvdA, die samen een meerderheid hebben, zijn principieel tegen en krijgen steun van Denk. SP heeft geen principiële bezwaren, maar vindt de roep om bewapening nog te makkelijk.

Ook burgemeester Halsema ziet nog andere mogelijkheden dan bewapening, zoals betere samenwerking met de politie, publiekscampagnes en een masterplan handhaving. Maar ze wil wel kijken naar bodycams en gaat, als al haar plannen geen verbetering opleveren, opnieuw de discussie aan met de raad.

Drie trends spelen de handhaving momenteel parten: toenemende drukte, te weinig agenten en de verhuftering van de maatschappij. Dat maakt Amsterdam nog geen Mogadishu, maar als handhavers delen van de stad niet meer in durven, zijn we ver weggezakt.

Politiek verslaggevers Michiel Couzy en Ruben Koops belichten beurtelings op zaterdag in 'Republiek Amsterdam' een politiek onderwerp uit de stad.

Reageren? m.couzy@parool.nl