Direct naar artikelinhoud
Opinie

'Je studie is de mooiste tijd van je leven. Toch?'

Studenten moeten voldoen aan allerlei eisen, zowel voor hun studie als op sociaal gebied. Pascal Cuijpers bepleit een milde omgang met studenten.

Studenten hebben vaak de neiging elk berichtje dat binnenkomt te beantwoordenBeeld Getty Images

Een onderdeel van de examenvreestrainingen die we op school aanbieden, bestaat uit het bewust worden van het feit dat niemand kan multitasken.

Hoofdverantwoordelijk voor deze misvatting is voornamelijk de aanwezigheid van de telefoon tijdens het studeren. Studenten zijn al snel geneigd elk binnenkomend bericht te lezen en te beantwoorden.

Vergeten wordt hierbij dat het telkens extra onnodig tijd kost om de te bestuderen materie te hervatten en te verwerken. Daarnaast levert elk berichtje en ­elke like een klein shotje dopamine op, wat zorgt voor een kortdurend geluksmomentje.

Dit kan een van de vele aanleidingen zijn voor het ontstaan van psychische klachten onder de huidige studenten. Artsen en psychologen zien namelijk een enorme toename van studenten met uiteenlopende, aan stress gerelateerde problemen in hun praktijk.

Bijbaantjes
De Universiteit van Amsterdam verrichtte in 2016 een onderzoek en de uitkomsten liegen er niet om: 29 procent van de studenten heeft last van concentratieproblemen, 24 procent lijdt aan faalangst en ruim 25 procent heeft weleens zelfmoordgedachten.

Tevens zouden deze problemen veelal gepaard gaan met verslavingen zoals het excessieve gebruik van alcohol, drugs of het internet. 

En wellicht is deze groep nog groter. Veel studenten vinden hulp zoeken moeilijk, waardoor persoonlijke problemen ­onder de oppervlakte blijven en zich kunnen opstapelen. 

Uiteraard kunnen we deze problemen niet enkel toedichten aan de toenemende afhankelijkheid van sociale media in al hun gedaantes. Het zijn ook de strenge selectiecriteria die opleidingen vaak hanteren die zorgen voor studiedruk, in combinatie met het afschaffen van de basisbeurs. 

Studenten worden aan de ene kant verplicht te voldoen aan bepaalde criteria en eisen die logischerwijs worden gesteld aan een opleiding, anderzijds voelen ze de druk om de gekozen opleiding spoedig met goed gevolg af te ronden. Bijbaantjes zijn hierbij haast noodzakelijk. 

Op deze manier zorgen studenten dat ze niet (nog) diep(er) in de schulden ­terechtkomen, schulden die tot ver in het volwassen leven financiële sporen kunnen achterlaten. 

Het studentenleven wordt vaak op een voetstuk geplaatst als 'de mooiste tijd van je leven'. Er 'moet' worden meegedaan aan diverse ongeschreven verplichtingen die deze beleving met zich mee kan brengen, in de vorm van veel feesten en bijbehorende korte nachten. Begrijpelijk, neem het ze maar eens kwalijk. 

Maar dat is niet het enige. Er wordt vaak voorbijgegaan aan het feit dat de hersenen van jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot ongeveer 25 jaar nog niet volledig zijn volgroeid.

Pascal Cuijpers

Kunstdocent en faalangst­reductietrainer

Pascal Cuijpers
Beeld -

Met name de functies in de prefrontale cortex - die zorgen voor planning, het kunnen overzien van oorzaak-gevolg en het aanleren van bepaalde remmingen - zijn nog onderhevig aan groei, waardoor bijvoorbeeld het langetermijndenken nog in aanbouw is. 

Een andere, niet te onderschatten bijkomstigheid is dat veruit de meeste studenten voor het eerst uit huis gaan wonen. Dit kan een grote impact hebben op het welzijn en het dagelijkse functioneren, waarbij de adolescent moet kunnen omgaan met de eerder beschreven verleidingen, uitdagingen en eisen die het (studenten)leven met zich mee kan brengen. 

Oplossingen bedenken voor een tegemoet­koming in het welzijn van studenten is niet moeilijk. Het probleem daadwerkelijk een halt toeroepen ligt echter een stuk gecompliceerder. 

Smartphones en sociale media zijn haast niet uit het huidige leven weg te denken. Mensen voelen zich al snel verloren, buitengesloten en achtergesteld bij het ontbreken van bepaalde social devices. Het zijn gevoelens die bepaald niet bijdragen aan een gezonder functioneren en welbevinden. 

De toekomst
Scholen moeten gebruik blijven maken van ­selectiecriteria, deels ter handhaving van het opleidingsniveau. Al zou de nadruk op hoge cijfers wel wat minder mogen - maar dat geldt voor het gehele onderwijs. 

Ook de vaderlandse politiek mag zich een en ander aantrekken van de psychische staat van de studenten. Studenten zijn immers de toekomst! Het herzien van de basisbeurs zou al een stap in de goede richting zijn, net als het aanpakken van de soms onmenselijk hoge huurprijzen voor slechts enkele vierkante meters woonoppervlak. 

En dan is het nog de taak van de ouders, begeleiders en docenten om te sturen en te waken over het studie- en leefgedrag van studenten. Laat los, maar stuur tevens aan op het ontwikkelen van bewustwording. 

Neem ze niet te veel kwalijk als het even mis dreigt te gaan, daar kan men ook van leren. 

En voor de studenten zelf: geniet van je studententijd, neem verantwoordelijkheid voor jezelf en je medestudenten en doe wat goed voelt én wat uiteindelijk, in de toekomst, ook goed zal zijn.

Er 'moet' mee worden gedaan aan diverse verplichtingen