Direct naar artikelinhoud
De strijd om de tijd

Hoe twee moeders de zorg verdelen in een gezin

Nederland is kampioen deeltijdwerk. Waarom eigenlijk? Een serie over persoonlijke keuzes in de verdeling van werk en zorg. Vandaag de aftrap: een 'traditioneel' gezin met twee moeders. 'We hebben heel veel aan ouders van schoolvriendjes.'

Monique ten Hagen (links) en Sepp. Coos Kouwenhoven (rechts): 'Ik ben de vrouw, Monique is meer de man. Zij doet het gamen, ik de kopjes thee'Beeld Ivo van der Bent

Voor Monique ten Hagen (50) is het leven behoorlijk duidelijk. Ze werkt gewoon altijd, tenzij zoon Sepp iets wil of nodig heeft. Als er iets belangrijks is, een afspraak bij de oogarts of een uitje of zo, laat ze alles uit haar handen vallen. Die vergadering moet dan maar even wachten. "Ik heb dat geschipper niet, want mijn kind gaat altijd voor."

Ze is ook voorzitter van de ouderraad, en elke vrijdag leesmoeder. Kwestie van plannen. "Je carrière is niet van vrijdagochtend van half negen tot negen, hè. Je kunt zeven dagen per week carrière maken."

De ouders van Ten Hagen werkten vroeger allebei fulltime. "Ik heb dat nooit als een probleem ervaren, dus ik ga dat niet nu opeens als een nadeel zien." Ook haar vrouw, Coos Kouwenhoven (48), groeide op met werkende ouders.

Kinderwens
Haar vader was chirurg - "Echt zo'n man die op zondag het vlees sneed" -, haar moeder had als arts-acupuncturist een praktijk aan huis. "Heel slim. Die kon om drie uur met ons een kopje thee drinken, ging ze daarna weer naar haar patiënten."

Ten Hagen en Kouwenhoven leerden elkaar ruim veertien jaar geleden kennen in Club Panama. Het was nog net niet op de avond zelf, maar zeker niet lang daarna dat de kinderwens ter sprake kwam. Ten Hagen: "Ik was al 36. Je gaat op die leeftijd niet meer rondklooien." Kouwenhoven, toen 34: "We wilden allebei kinderen. Maar ik heb wel gezegd: ik wil eerst met jou het jaar rond, alles eerst een keer meemaken."

Een kind krijgen ging niet bepaald vanzelf. Ten Hagen 'begon', maar dat werd geen succes. Kouwenhoven: "Dus ik zei, hop, ik doe het wel even. Viel dat even tegen."

Het duurde uiteindelijk vijf jaar voor Sepp geboren werd. Het bleef bij hem - beide moeders waren inmiddels te oud voor een tweede kind. Kouwenhoven: "Twee baarmoeders, één baby. Wel een magere score."

Altijd bereikbaar
Ze hadden van tevoren geen afspraken gemaakt over hoe ze de zorg voor Sepp zouden verdelen. Eigenlijk gaat het min of meer vanzelf. Kouwenhoven: "Ik doe de sport. Sepp zit sinds drie jaar op hockey, en daar is Monique heel duidelijk in: dat doet ze niet. Bij Athena hebben ze haar nog nooit gezien." Ze lacht: "Waarschijnlijk denken ze daar dat ik alleen ben, of getrouwd met een man met dure baan."

Ten Hagen: "Ik begrijp best dat sporten leuk en belangrijk is, maar ik vind verplichtingen zonde van het leven. Waarom moet hij twee keer in de week trainen? Het zijn geen professionals, maar kinderen van 8, 9 jaar die een leuke sport beoefenen. En ik snap al helemaal niet waarom dat op vrijdagmiddag moet, de laatste dag van de week."

Kouwenhoven: "Die vrijdag is facultatief."

Ten Hagen: "Mooi!"

Kouwenhoven: "Sepp voelt die ruimte dus ook."

Ten Hagen: "Dat wil ik ook. Ik vind dat een mens vrijheid moet hebben in zijn leven."

Kookclub
Kouwenhoven is manager bij De Telegraaf Media Groep, van de afdeling die alle branded content, commerciële redacionele uitingen, maakt voor verschillende merken, Ten Hagen runt een strategisch adviesbureau op het snijvlak van hr en IT.

Ze wonen in een ruim huis in het Oostelijk Havengebied. Kouwenhoven werkt 36 uur, de woensdagmiddag is ze thuis. "Als ik geen afspraken heb, werk ik 's ochtends vanuit huis. Die dag loopt alles door elkaar, ik ben wel echt altijd bereikbaar voor mijn team."

Waarschijnlijk denken ze daar dat ik alleen ben, of getrouwd met een man met dure baan

Op maandag en dinsdag gaat Sepp naar de opvang, op donderdag naar de Knutselkookclub, waar hij zijn eigen potje kookt. Op vrijdag is Ten Hagen thuis.

"Sepp neemt eigenlijk altijd een vriendje mee. Dan gaan zij spelen en werk ik door. Leeftijd bij leeftijd, je moet niet altijd met je moeder spelen. Heel soms komt er niemand mee. Dat vind ik dan ook wel leuk, want dan ga ik natuurlijk niet werken, dan ga ik iets met Sepp doen. Als ie tijd voor me heeft."

Naschoolse opvang
Ten Hagen vindt het geen probleem om altijd te werken. "Als je in een strak stramien leeft, gaat dat ten koste van je flexibiliteit. Daar beperk je jezelf enorm mee. Dat betekent dus wel dat je altijd aan moet staan. Ik heb het weleens anders geprobeerd, maar de stand-bystand past niet bij mij. Ik ben kennelijk op de wereld gezet om aan te staan."

Kouwenhoven: " Dat heb ik veel minder. In het weekend heb ik echt weekend, dan wil ik rust."

Sinds anderhalf jaar heeft Ten Hagen een opdracht in Heerlen. Sindsdien staat Kouwenhoven, ze zegt het licht ironisch, er van maandag tot en met woensdag alleen voor. "Dat moet je dan regelen. Onze ouders leven niet meer. Dus nu neemt maandag de moeder van een vriendje Sepp mee van de opvang, dan eet hij ook daar, en op dinsdag haal ik beide jongens en eten ze hier. Ik heb dan net wat meer rust op mijn werk."

De sluitingstijden van de naschoolse opvang, uiterlijk half zeven, passen eigenlijk slecht bij een baan waarbij je van de andere kant van de stad moet komen. "We hebben gelukkig heel veel aan ouders van vriendjes van school. Dankzij ons netwerk kunnen we veel oplossen."

Al moet Kouwenhoven zeggen: ze vindt het best zwaar, die eerste dagen van de week. "Maar Sepp wordt ouder, het wordt allemaal steeds makkelijker. Hij kan als het nodig is ergens logeren, met vriendjes mee. Het scheelt in dat opzicht enorm dat we maar één kind hebben."

De stand-bystand past niet bij mij. Ik ben kennelijk op de wereld gezet om aan te staan

Ten Hagen vertrekt op maandagochtend. Pas na de file - ze zou niet weten wie er blij van zou worden als zij om vijf uur 's ochtends in de auto zou stappen. Dat krampachtige gedoe, daar gelooft ze niet in. "Dat is toch geen kwaliteit van leven." Afspraken waar zij bij moet zijn, worden om haar heen gepland. Sepp spreekt ze die dagen niet. Kouwenhoven: "Soms zeg ik wel: mama aan de lijn. Maar dan is het meestal: o, boeien."

Rolverdeling
Als ze kijken naar hun rolverdeling, dan is die even klassiek als in een traditioneel gezin met een vader en een moeder. Kouwenhoven: "Ik ben de vrouw, Monique is meer de man. Zij doet het gamen en het mountainbiken, ik de kopjes thee. Ik ben ook van de rust en de regelmaat."

Ten Hagen: "En van de regels."

Kouwenhoven: "Ze noemen me hier de generaal. Dat heeft Monique bedacht, en Sepp neemt dat natuurlijk over. Ik zorg ook dat alles klopt, dat Sepp op tijd naar school gaat. Vorig jaar was ik er één dag niet, en toen was Sepp dus te laat. Toen moest Monique brengen."

Laatst was Kouwenhoven een paar dagen weg, naar Berlijn. "Toen waren ze een paar dagen met zijn tweeën. Vroeger vond ik dat heel ingewikkeld, wilde ik het liefst hele Excelsheets achterlaten met wat er moest gebeuren. Nu heb ik geprobeerd het los te laten."

Een blik op haar vrouw: "Dat heb ik best goed gedaan toch?" En dan: "Sepp zei: mam, we hebben de placemats gewoon drie dagen op tafel laten liggen!"

Ten Hagen: "Coos moet er nog aan wennen dat als je 50 bent, dat je dan best zelfstandig een kind naar school kunt brengen en eten kunt geven."

Bron: CBSBeeld Barbara Lateur

Eindejaarsserie

Voor sommigen is het een keuze, voor anderen de enige optie. Bijna de helft van de Nederlandse beroepsbevolking werkt in deeltijd. Een eindejaarsserie over de verdeling tussen werk, zorg en vrije tijd.

1. Twee moeders
2. De huisvader
3. De mantelzorger
4. De migrant
5. De werkgever
6. De alleenstaande moeder
7. De schoolleider
8. De activist