Al 200 jaar een een kersthit: Stille Nacht, Heilige Nacht

Het is een lied dat op het repertoire van alle kerstkoren staat, een lied dat je deze dagen zult horen als je op het laatste moment ergens in een hokje je kerstoutfit staat te passen, of iemand neuriet het naast je als je bij de poelier je zwijnenbout in ontvangst neemt. Je ontkomt er niet aan: Stille Nacht, Heilige Nacht.

Maandag is het tweehonderd jaar geleden dat het lied voor het eerst werd gezongen. In een kleine kerk in Oberndorf, in het Oostenrijkse Salzburgerland. Het lied is in die twee eeuwen in meer dan driehonderd talen en dialecten vertaald, en mag als het populairste kerstlied de boeken in.

De tekst van het lied werd geschreven door de 24-jarige hulppriester Joseph Mohr. Componist Franz Gruber schreef de melodie.

Mohr schreef de tekst al in 1816, nadat Napoleon was verslagen en Europa na het Congres van Wenen opnieuw was verdeeld. Maar er heerste nog steeds armoede en hongersnood.

Het klimaat in Europa werd beïnvloed door aswolken na een zware uitbarsting in 1815 van de vulkaan de Tambora op het eiland Soembawa in Nederlands-Indië.

In Europa staat 1816 bekend als 'het jaar zonder zomer'. Het was koud en nat, met veel onweer. De oogst mislukte. Tegen die achtergrond schreef Mohr zijn hoopvolle gedicht.

Muizen
Op kerstavond 1818 was het lied voor het eerst te horen in de St. Nikolauskerk. Gruber en Mohr zongen. De laatste begeleidde op gitaar. Naar verluidt omdat muizen aan het orgel hadden geknaagd.

Sinds die avond is het lied een kersthit. Wellicht door de boodschap van hoop en vrede. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zongen Duitse en Engelse soldaten het samen tijdens kerst. En in 1941 zongen Franklin D. Roosevelt en Winston Churchill het in de tuinen van het Witte Huis. Ook is Stille Nacht in 2011 door Unesco tot immaterieel erfgoed uitgeroepen.