Direct naar artikelinhoud

Lhbti-activist Hans Verhoeven: 'Wij moeten gezien worden'

Hans Verhoeven (54) heeft zondag in Paradiso de Bob Angelo Penning ontvangen. Veertig jaar strijdt hij al voor de lhbti-gemeenschap. 'Diversiteit moeten we vieren.'

Hans VerhoevenBeeld Tammy van Nerum

Homo's en hetro's zijn niet hetzelfde. Het is geen uitspraak van een fervent homohater, maar van Hans Verhoeven (54), de lhbti-activist die zondag in een uitverkocht Paradiso de Bob Angelo Penning uitgereikt kreeg. "We zijn wel gelijk," zegt hij er direct achteraan.

Het is nog wat onwerkelijk voor Verhoeven: hij, een nuchtere, bescheiden Amsterdammer, mag zich aansluiten bij de 'bewonderingswaardige winnaars' die hem voorgingen. Marjan Sax, Leo Schenk, Paul de Leeuw en voor hem nog de meest bijzondere: pater Jan van Kilsdonk.

Hij was pastor van de Amsterdamse studentenkerk en stond veel mannen bij uit de homogemeenschap. "Ik keek echt tegen hem op. Vooral aan het begin van de jaren tachtig, in de hiv- en aidstijd. Kilsdonk begeleidde jongens tot aan hun einde. Nu hoor ik ineens in hetzelfde rijtje winnaars thuis."

Activisme
"Ik was altijd al activistisch ingesteld," zegt Verhoeven, nadat hij een kop koffie op een onderzetter met afbeelding van een ontbloot mannenbovenlijf op zijn salontafel zet.

Bij Greenpeace streed Verhoeven op zijn vijftiende tegen het doodknuppelen van zeehonden en het dumpen van chemisch afval. "Ik weet nog goed dat ik in de RAI achter een stand van de milieuorganisatie stond en folders toegeschoven kreeg die over de homogemeenschap gingen. Dat trok gelijk mijn aandacht."

Een officieel coming-out-moment herinnert Verhoeven zich niet. "Dat was er ook niet. Mijn vader zei kort nadat een vriend van mij voor de zoveelste keer bij ons had gegeten: 'Als je wat voor hem voelt, dan moet je dat toelaten.' Het was voor mij heel makkelijk, maar het gaat in de maatschappij niet enkel over jezelf."

Om zich heen zag de activist dat anderen, niet-hetero's, wel tegen problemen aanliepen. "In Nederland hebben we het goed. Nee, je kan niet altijd hand in hand over straat. Dat is echter een gemis van niets vergeleken met wat er nog altijd buiten onze grenzen gebeurt: nog dagelijks worden in landen als Ghana homo's vermoord of vogelvrij verklaard. Het gebeurt overigens ook dichter bij huis."

Voor Verhoeven was het een van de redenen om in 1991 te starten met EuroPride, een Europese parade die jaarlijks een andere stad aandoet. Hopelijk ook ooit in Tsjetsjenië, waar homoseksuelen nog altijd worden vervolgd voor hun geaardheid.

"Ik begon dat initiatief niet alleen, maar met twee andere activisten uit Berlijn en Londen."

Een typische reactie voor de 54-jarige, die liever niet over zichzelf praat. "Het gaat om de lhbti-gemeenschap. Wij, niet ik, moeten gezien worden."

Het gaat in de maatschappij niet enkel over jezelf

Dat mag best bovenmatig extravert, vindt Verhoeven. "Ik vind dat we diversiteit moeten vieren, die verschillen die zijn er nu eenmaal."

Want voor wie nog steeds denkt dat homo's, lesbiennes, biseksuelen, transgenders en interseksuelen hetzelfde zijn als ieder ander, heeft Verhoeven een pasklare reactie: "Dat is niet waar. Wij zijn ons op jonge leeftijd hyperbewust van onszelf. We moeten al vroeg bewust nadenken over wie we zijn, wat ons gevoel zegt en wat dat betekent. Een ontwikkeling die veel anderen pas op latere leeftijd doormaken." 

Nashville verklaring
"We zouden wel dezelfde kansen moeten krijgen en op dezelfde manier behandeld moeten worden. Dat is wat anders dan zeggen dat we hetzelfde zijn. Dat is pertinent onwaar. En daarbij: het is belangrijk om gezien te worden, zodat anderen weten dát we er zijn. Alleen dan kunnen gesprekken plaatsvinden en kan er iets veranderen."

Recentelijk nog organiseerde Verhoeven na de ophef over omstreden Nashville-verklaring in 36 uur een bijeenkomst bij het homomonument. "Ik voelde dat er verdeeldheid ontstond. Alsof je niet gelovig en niet-hetero kan zijn. Daar moest ik wat mee."

Maar zoals gezegd: het gaat niet om mij

Verhoeven vindt dat in Nederland louter nog geïnvesteerd moet worden in het voorlichten van kinderen en jongeren.

"Begrijp me niet verkeerd, maar het veranderen van de gedachten van een heteroman van 65 is, zolang er over de grens nog mensen gelyncht worden, niet de investering waard. We moeten in eigen land vooral de toekomst veiligstellen en in het buitenland mensen aan een veiliger 'nu' helpen."

Drijvende kracht
Regelmatig vliegt Verhoeven daarom de grens over om in andere landen te helpen. In Belgrado, Oekraïne en Servië bijvoorbeeld. Alles in eigen tijd en meestal op eigen kosten. Zijn strijd voor gelijkheid kost hem zeker twee dagen per week.

Daarnaast runt hij zijn eigen winkel met gayattributen in de Spuistraat. "Ik ben al vijf jaar niet op vakantie geweest," antwoordt hij op de vraag wat hij doet om te ontspannen. "Dat zit er financieel niet in." Het activistenbestaan kost geld. "Maar zoals gezegd: het gaat niet om mij. "

Daar dacht het COC echter anders over: in de motivering wordt Verhoeven een drijvende kracht voor de Nederlandse en Amsterdamse lhbti-beweging genoemd. "Natuurlijk ben ik ook trots. Maar zolang er in de wereld nog mensen worden vervolgd, mishandeld en vermoord vanwege hun geaardheid, strijd ik door."

Het veranderen van de gedachten van een heteroman van 65 is niet de investering waard