Direct naar artikelinhoud

Afscheid van de Tomos: 'Toeristen maken foto's van me'

De Tomos is geliefd onder jongeren. Maar brommers van vóór 2011 mogen per 1 januari de stad niet meer in, en dus nemen ze afscheid.

Freek Breeman (26)Beeld Tammy van Nerum

'De Tomos is net even iets anders' was de reclameslogan van Tomos in Nederland. Die kreet lijkt in 2017 weer springlevend. Wie niet zoals de meerderheid op een ­Vespascooter door de stad wil rijden, kiest vaak voor een ­Tomos.

Onder Amsterdamse jongeren is het karakteristieke brommertje met het hoge stuur weer helemaal hip. ­Bovendien is hij goedkoop, handzaam en licht, als een fiets met een motortje. Het gaat dan om de ­automatisch geschakelde Tomos A35, die vanaf de jaren tachtig werd gemaakt.

Hobbyprojecten
De Tomos-bromfiets werd in 1954 ontwikkeld in Slovenië. Van 1966 tot 2009 werd hij gebouwd in de Nederlandse Tomosfabriek in Epe. De handgeschakelde 4L-, 3L- en 2L-modellen uit de jaren zestig en zeventig zijn vaak meer de hobbyprojecten van oudere mannen, die samen toertochten maken en met nostalgie terugdenken aan hun ­eigen brommertijd.

De modellen van voor 2011 mogen per 1 januari 2018 de stad niet meer in. De milieuzone voor brom- en snorfietsen geldt voor de gehele bebouwde kom van de ­gemeente.

Van de circa 55.000 brom- en snorfietsen in Amsterdam zijn er zo'n 30.000 van voor 2011. Dat betekent dat Amsterdamse Tomosrijders binnen nu en vier dagen afscheid moeten nemen. Met pijn in hun hart.

Freek Breeman (26) 
marketingmedewerker
"Jammer dat mijn Tomos uit 2005 per 1 januari de stad niet meer in mag! Het is echt een brommer van de oude garde; old school. Ik kan wel een nieuwe kopen, maar vind juist zo'n opgepimpte oldtimer zo leuk.

Mijn Tomos heeft een heel eigen stijl. Ik heb hem zelf matzwart gespoten en er BMW-stickers opgeplakt, omdat ik dat een mooi automerk vind. Het staat heel vet.

Doordat hij ­opvallend is, krijg ik er heel veel reacties op. Als ik bij een stoplicht sta, willen toeristen foto's van me maken. Ze zijn vooral vaak verbaasd dat er BMW op staat - 'BMW heeft toch nooit brommers gemaakt?!'

In 2014 kocht ik mijn Tomos voor maar 150 euro bij een man in Deventer. Thuis heb ik hem eerst helemaal uit elkaar gehaald en toen zelf weer in elkaar gezet. Dat deed ik niet alleen omdat ik sleutelen erg leuk vind, maar ook om te weten hoe hij in elkaar zit, mocht er iets kapotgaan.

Het kwam goed van pas toen hij in een koude winter een keer niet wilde starten. Ik haalde de brommer uit elkaar en keek alles na. Met een tandenborstel heb ik de carburateur schoon zitten maken. Het geeft een kick als hij daarna ineens toch weer start.

Als ik ergens niet uitkom met sleutelen, kijk ik op YouTube. Daar staan allerlei filmpjes waarin jongens stap voor stap uitleggen hoe je bepaalde dingen doet.

Bij de Tomos is het makkelijk dat je alle onderdelen gewoon online kunt bestellen. Op dit moment is hij kapot. Toen ik een keer iets te hard een drempel nam, brak de ketting. Ik moet er dus een nieuwe op leggen.

De afgelopen vier jaar reed ik er elke dag op. Eerst naar mijn studie, later naar mijn werk. Voortaan zal ik op de fiets moeten gaan.

Ik ga m'n Tomos bij mijn ouders in Rotterdam zetten. Dan kan ik er daar op rijden en samen met mijn jongere broer aan sleutelen."

'Als ik voor het stoplicht sta, maken toeristen foto's van me'
Koen van Assema (17)Beeld Tammy van Nerum

Koen van Assema (17)
student podium- en evenemententechniek,
loopt stage bij VondelCS
"Bijna al mijn vrienden hebben een Tomos A35. Een half jaar geleden heb ik er ook een van twintig jaar oud gekocht. Het is een leuke, simpele brommer en weer eens wat anders dan een Vespascooter. Voordeel is ook dat de Tomos weinig ­onderhoud nodig heeft.

Verder rijdt hij zuinig en is hij heel ­betrouwbaar. Het enige minpuntje is de kleur. Hij is groen, terwijl ik liever een zwarte had gehad. Doordat hij een blauw kenteken heeft, kan ik er gewoon zonder helm op.

Ik rijd maar dertig kilometer per uur en dat vind ik prima. Samen met mijn broer, die ook een Tomos heeft, ben ik afgelopen jaar helemaal naar Limburg gereden - in totaal vierhonderd kilometer. Heel gaaf was dat. Fietstassen achterop, ­routeplanner aan, oortjes in en gaan. Je kunt met een Tomos ook gewoon over onverharde wegen rijden zonder dat je meteen lek rijdt. Dat hoef je met een Vespa niet te proberen.

Het enige wat tijdens die lange tocht stuk ging, was een lampje. We kregen veel reacties, vooral van ouderen die zeiden dat zij vroeger ook met de brommer op vakantie gingen. Ze vonden het leuk dat wij dat deden, omdat je dat tegenwoordig bijna niet meer ziet.

Ik gebruik hem ook om naar mijn school en stageplek te gaan. Per 1 januari mag dat niet meer. Dat vind ik jammer, want ik vond het altijd een fijne rit van Haarlemmerliede, waar ik woon, naar ­Amsterdam. Nu zal ik de bus moeten nemen. Maar ik doe hem niet weg; er zijn nog genoeg plekken waar ik wél mag rijden."­

'Ik doe hem niet weg, er zijn genoeg plekken waar hij wel mag rijden'
Eline van Galen (24) en Isabelle van Galen (26)Beeld Tammy van Nerum

Eline van Galen (24), student multimedia design
Isabelle van Galen (26), marketingmanager bij Max Brown Hotels
Eline (r): "Toen wij drie jaar geleden zochten naar een makkelijk, snel en goedkoop vervoermiddel voor in de stad, kwamen we uit bij de Tomos. Eigenlijk is dat een soort fiets met een motortje. En dat hoge stuur vonden we er leuk uitzien."

Isabelle: "We merkten ook dat het hier hip aan het worden was. Vroeger was het een Sjonnieachtig ding, nu niet meer. We hebben er allebei één gekocht bij een brommerzaak in Zwanenburg. De verkoper zei dat die van mijn zus, uit 2007, sneller was dan die van mij, uit 2006. En ik ging inderdaad wat langzamer. Totdat mijn Tomos warm ­gedraaid was en ik haar voorbij racete!"

Eline: "We reden er de hele stad mee door. Al gauw merkten we dat we opvielen: twee blonde, fashionable meisjes op een Tomos. We hadden veel aanspraak en werden nageroepen. Mensen vonden het komisch om te zien hoe wij op die dingen door de stad scheurden."

Isabelle: "Als grapje hebben we de Facebookpagina ­'Tomossissies' opgericht. Het idee was om ­allerlei plekjes te fotograferen waar we met de Tomos ­kwamen."
Eline: "Helaas moesten we er noodgedwongen mee stoppen.

Een paar weken geleden hebben we allebei onze Tomos verkocht, vanwege de milieuzone die wordt ingesteld. Ik heb hem ingeruild voor een nieuwere, Isabelle is nog op zoek naar een andere. Ik vind het heel jammer, want de Tomos was echt mijn baby."

Isabelle: "De gemeente neemt met die nieuwe regel een lolletje van de locals af. Al die touringcars met toeristen zijn toch ook vervuilend?"

Eline: "Het meest missen we de aanspraak. We vonden het erg grappig om mooi aangekleed op die oude roestbak naar een chic restaurant te rijden."

Isabelle: "Bij mijn afstuderen reden we helemaal opgedoft op onze Tomosscootertjes vanuit De Pijp naar de ­Hogeschool van Amsterdam. Achter ons reed een karavaan van vrienden. Een moment om nooit te vergeten."

'Heel jammer, het was echt mijn baby'