De ‘cowboys’ mijden het debat over de huizenmarkt

De verwijten aan het adres van beleggers zijn inmiddels legio: ze drijven de huizenprijzen op, verstoren de markt, drukken gewone Amsterdammers de stad uit en houden zich niet altijd aan de verhuurregels.

Dan heb je iets uit te leggen, vindt de Amsterdamse gemeenteraad, die dinsdag een hoorzitting organiseert over de rol van beleggers op de huizenmarkt.

“Het is een urgent onderwerp,” zegt Marjolein Moorman, fractievoorzitter van de PvdA, die de hoorzitting met steun van GroenLinks, SP en Partij van de Ouderen door de raad heeft gekregen, onder meer na publicaties in deze krant. “We zien dat beleggers een belangrijke rol spelen en dat het voor Amsterdammers ondoenlijk is tegen hen op te bieden. De prijzen stijgen.”

Deze week kwam naar buiten dat de huizenprijzen afgelopen jaar 13,5 procent zijn gestegen. Volgens Rabobankeconoom Christian Lennartz zijn de prijzen inmiddels zo hoog dat alleen beleggers en expats een woning in Amsterdam kunnen kopen.

‘Ze hebben wat uit te leggen’

Moorman zou graag van beleggers horen hoe zij hierover denken. Maar die komen niet, althans niet de, veelal particuliere, beleggers die zo’n belangrijke rol spelen in de huizenmarkt door huizen op te kopen, te verbouwen en te verhuren, vaak aan studenten of expats.

Ze zijn wel uitgenodigd, maar opkomst is bij een hoorzitting niet verplicht en dus komen ze niet. “Een zwaktebod,” oordeelt Rutger Groot Wassink, fractievoorzitter van GroenLinks. “Beleggers hebben wat uit te leggen. Dit is een gemiste kans.”

De afwezigheid past wel bij de modus operandi van particuliere beleggers, vindt Groot Wassink. “Het zijn cowboys, die zich onttrekken aan het debat en aan controles. Ik kan mij voorstellen dat ze voelen alsof ze dinsdag in het beklaagdenbankje moeten zitten en dat is voor een deel ook zo. Des te belangrijker dat ze uitleggen wat ze doen.”

Moorman vindt dat beleggers die niet op komen dagen, zichzelf buitenspel hebben gezet. “Als ze niet willen komen, moeten ze achteraf niet zeuren.”

Wie wel komt, is Frank van Blokland, directeur van IVBN, de belangenbehartiger van institutionele vastgoedbeleggers. Hij vertegenwoordigt de grote investeerders, uitsluitend pensioenfondsen en verzekeraars.

Als de politiek hem uitnodigt iets te vertellen over beleggingen op de huizenmarkt, dan is hij daartoe altijd bereid. Maar om nu te zeggen dat hij staat te trappelen; nou nee.

Huizenopkopers

“De hoorzitting voelt als een uitwedstrijd," zegt Van Blokland. “Alsof ik in Ajaxshirt de Kuip betreed.”

Van Blokland kent de politieke verhoudingen in Amsterdam en met name het linkse blok is erg wantrouwend tegenover beleggers. Bij deze partijen bestaat behoefte om in te grijpen in de markt.

Moorman had in Het Parool al gepleit om de stad te beschermen tegen de ‘rijke patsers’, waarbij ze doelde op beleggers. Geen wonder dat Van Blokland niet staat te trappelen.

Maar hij vertegenwoordigt niet de beleggers waarom het bij deze hoorzitting gaat: de huizenopkopers. Institutionele partijen hebben de afgelopen jaren veel geld gestoken in nieuwbouwprojecten en exploiteren in Amsterdam enkele duizenden huurhuizen, maar zijn geen pandjesbazen en kopen geen individuele huizen op.

De markt dicteren

Van Blokland stoort zich aan de vijandige houding van de politiek en de beeldvorming rondom beleggers. “De verschillen in onze markt zijn groot, bijvoorbeeld tussen particuliere en institutionele beleggers. Maar alles wordt op één hoop gegooid. Ik kan mij dan ook best voorstellen dat beleggers wegblijven.”

In zijn ogen kunnen institutionele vastgoedbeleggers juist een belangrijke rol spelen in Amsterdam. De gemeente wil veel nieuwe huizen bouwen, vooral voor middeninkomens. Zijn achterban is hierbij cruciaal. Volgens Van Blokland probeert de politiek in Amsterdam de markt juist te veel te dicteren.

Zo is meer dan de helft van de woningen in Amsterdam sociale huur. De prijzen waarvoor Amsterdam grond kan aanbieden voor woningbouw is veelal te hoog, als gevolg van een overvloed aan regulering. “Amsterdam zou meer oog moeten hebben voor normale marktwerking.”

Lees ook: ‘Een huis verkopen is geen kunst, een volgend huis vinden wel’