Jerry Afriyie: 'Strijden doe je niet met een lach'

Bechem (Ghana)
"Een dorpje bij Kumasi, waar ik tot mijn tiende heb gewoond. Ik ben Ashanti. Ik had een jonge moeder die er alles aan deed om voor haar ­kinderen te zorgen, maar om me heen zag ik mensen die veel tekortkwamen. Het was niet makkelijk."

"Ik ben opgegroeid in een huishouden met alleen vrouwen, mijn vader was al in Nederland. De frustraties in Ghana werden afgereageerd op mensen die niet in de fysieke positie waren om de dienst uit te maken: vrouwen en kinderen."

Zuidoost
"Ooit een getto gezien waar je zo veel huur moet betalen? Het is mijn thuis, maar als je tijdens de lunch door de Amsterdamse Poort loopt, denk je dat je in Volendam bent. Totaal wit. Zuidoost heeft een slechte naam. Wat zit daarachter? Het lijkt wel opzet. Alles wat mooi is, raken we kwijt."

"Als iemand advocaat wordt, vertrekt hij. Als iemand dokter wordt, verhuist hij. Mensen investeren niet in de wijk, maar ­komen wél langs om er geld uit te halen."

Verene Shepherd
"De vrouw die Nederland namens de Verenigde Naties moest komen vertellen dat Zwarte Piet racistisch is. Ongelooflijk: veel mensen wilden daarna liever de VN afschaffen dan Zwarte Piet."

"Nederland is de schaamte voorbij. Ik sprak Shepherd op een conferentie in Straatsburg. Ze krijgt dreigmails. Nog altijd vinden mensen dat zij op haar plek gezet moet worden."

Blokkeerfriezin
"Jenny Douwes, die mij een terrorist noemt. Diep in haar hart weet ze dat het niet zo is, maar het is goed voor haar zaak om me af te blijven schilderen als een kinderfeestverpester. Ik ben niet boos op haar." 

"Mensen die doen alsof ze slapen kun je toch niet wakker maken. Ze laat zich misbruiken door rechts, door Wierd Duk, de huisactivist van de Telegraaf. Ik ben blij dat ze nu is veroordeeld, vooral vanwege de argumentatie. De rechtbank ziet onze intenties: op vreedzame wijze demonstreren voor een racismevrije samenleving."

Twan Huys
"Hoe journalistieke professionaliteit moest ­wijken voor de kijkcijfers. Maar de zonen en dochters van de Nederlanders die geen Nederlanders mochten zijn, mompelen niet meer." 

"Onrecht kun je niet bestrijden met een lach op je gezicht. Wie gaat je dan nog serieus nemen? Witte mensen heb ik nooit onrecht zien bevechten met een glimlach. Waarom verwacht je dat wel van een zwarte man?" 

"Ik mocht bij RTL Late Night niet aan tafel, omdat één witte vrouw dat eiste. Als ík daarom had gevraagd, hadden ze ­gedacht dat ik op mijn hoofd was gevallen."

Dieuwertje Blok
"Ik vind het laf dat ze nog bij het Sinterklaasjournaal zit. Zij heeft gezegd dat we van black face af moeten. Waarom blijf je dan bij een ­redactie die de roetpiet zo vaak door de schoorsteen laat gaan dat hij alsnog zwart is? Ik snap het wel: als mijn vriendin thuis de kleur van de gordijnen verandert, heb ik er al moeite mee. Laat staan als het gaat om zo'n lange traditie."

"Als kind hield ik ook enorm van sinterklaas, met parade en al. Ik vraag alleen om erover na te denken hoe het een feest kan worden voor ­alle kinderen."

Soul Rebel Movement
"De zwarte gemeenschap heeft te maken met twee gevaren: een van buiten en een van binnen. Die van buiten is witte suprematie en ­racisme. Maar intern zijn we als gemeenschap zo gebroken dat we onszelf opnieuw moeten uitvinden." 

"Met Soul Rebel Movement wil ik bijdragen aan de interne genezing, het hervinden van onze identiteit. We organiseren zomeractiviteiten voor de kinderen in Zuidoost . We gaan niet alleen lekker spelen, maar praten ook. We leren ze om niet op te geven. We laten ze zien dat als ze willen, Nederland ook hun land is."

Zaandam
"De intocht. Wat is daarmee? Als je nu nog aankomt met Zwarte Piet, ben je zelf de demonstrant. Dan wil je ons kennelijk duidelijk maken dat zwarte mensen hier niet thuishoren."

Kno'ledge Cesare
"Mijn artiestennaam als rapper. Toen ik veertien was, bedacht ik dat ik mijn boodschap beter via muziek naar buiten kon brengen. Ik zag de kracht van woorden, maar van praten hield ik niet. Machiavelli vond Cesare Borgia de beste leider. Ik ben ook iemand die niet over zich heen laat lopen."

Intelligent Gangster
"Een van de liedjes die ik heb geschreven. Ik wilde laten zien dat je ook gangster kunt zijn zonder je gemeenschap naar beneden te halen. In de zwarte gemeenschap zijn de grootste gangsters de moeders." 

"Jij denkt dat een gangster een crimineel is, maar voor mij staat het voor iemand die doet wat hij moet doen om te overleven. Als die voor God komt te staan, zegt God waarschijnlijk: ik begrijp het."

Quincy Soetosenojo
"Op 20 augustus 2012 is hij doodgeschoten. Hij had zich aangesloten bij de Crips, een bekende gang in Zuidoost. We hebben samen op school gezeten. Hij was slim, hij kon goed observeren. Net als ik wilde hij de wereld beter maken, maar hij had niet mijn geduld." 

"Het straatleven werd zijn uitlaatklep. Wat moest hij? Hij kwam niet meer aan werk toen hij uit de gevangenis kwam. Die tweede kans, die bestaat helemaal niet. Hij is een doodlopende weg ingeslagen, maar ik heb een vriend verloren die veel had kunnen betekenen voor Nederland."

Quinsy Gario
"Wat moet ik zeggen? Mijn strijdmakker van het eerste uur. Mensen gaan aan deze strijd onderdoor. We kwamen op een punt dat we niet met elkaar verder konden."

Beveiliging
"Een kennis belde me op: je kunt een cursus volgen voor beveiliger. Het leverde me een ­inkomen op, zodat ik voor mijn kinderen kon zorgen. Na mijn arrestatie in 2014 bij de sinterklaasintocht in Gouda ben ik mijn vergunning kwijtgeraakt." 

"Ik kreeg meteen een brief: je kunt een uitkering aanvragen. Ik dacht: rot op met je uitkering. Nu leef ik van mijn optredens. Het levert niet veel op, maar ik ben niet materialistisch ingesteld. Ik heb niet eens een horloge."

Vaderschap
"Ik heb een zoon van vijftien en een dochter van acht. Ik probeer ze zo veel mogelijk buiten de publiciteit te houden. Ze zijn veilig, ze hebben liefdevolle mensen om zich heen. Ik zie ze regelmatig, maar ze wonen bij hun moeder."

"Het is niet makkelijk voor haar: zit je op je werk en hoor je dat de vader van je kinderen weer is gearresteerd. Het is bewonderenswaardig hoe zij met de situatie omgaat."

Midterms
"Laten we niet doen alsof Amerika pas racistisch is geworden met de komst van Donald Trump. De uitslag van de verkiezingen zijn ­teleurstellend: de Republikeinen hebben nog steeds de Senaat. Maar zou het onder de Democraten nou zo veel beter zijn? Ik volg het niet meer. Ik stop mijn energie liever in dingen die voor mij van betekenis zijn."

King Luther
"Mijn volledige naam is Jerry King Luther ­Afriyie. Mijn vader heeft mij naar Martin Luther King vernoemd. Als kind dacht ik: wie is die ­dude? In Nederland werd ik er steeds op gewezen: is dat je naam? Ik vind het een eer, maar ik voel geen enkele behoefte om hem na te doen."

Walt Whitman
"Er zijn drie mensen waarin ik mezelf herken: Steve Biko, James Baldwin en Walt Whitman. Ken je Walt Whitman? Een witte Amerikaanse dichter uit de negentiende eeuw, die over alles schreef: de burgeroorlog, slavernij, homofobie." 

"De mensen dachten: die is coocoo. Zijn eerste bundel begon pas te lopen toen hij er onder pseudoniem zelf meerdere positieve recensies over had geschreven. Je kunt ver komen als je in jezelf gelooft."

ThePoetTheRebel
"Een rebel en een dichter, dat is wat ik ben. Mijn poëzie gaat over alles, over racisme, over liefde, maar ook over een vriendin die een kind heeft met beperkingen. Ik schrijf vanuit mijn hart."

"Ik heb nooit poëzielessen gehad, ik heb zelfs nooit een poëziebundel gekocht. Ik lees überhaupt weinig boeken. Ik heb meer dan vijftig gedichten gemaakt. Die wil ik uitgeven, maar het moet speciaal worden, een bijdrage aan de literatuur in Nederland."

Denkend aan Holland
"Ik heb het in alle oprechtheid geschreven. Sommige mensen denken dat ik niet van Nederland hou, dat ik Nederland haat. Ze zeggen: je bent niet eens hier geboren. Maar ik ken ­Nederland als mijn broekzak. Ik bekijk Nederland van een afstand, als een matroos die zijn geliefde mist." 

"Of wacht, bedoel je het gedicht van Marsman? Ik had mijn gedicht al geschreven, voordat ik dat had gelezen. Ik kende de ­titel wel, die vond ik zo mooi dat ik hem heb overgenomen. Als ik een gedicht schrijf, begin ik bijna altijd met de titel."

Piet Schreuders
"Een minimalistische tekenaar. Simpel en toch veelzeggend. Met de vormgever van Nederland Wordt Beter, Raul Balai, had ik altijd ruzie: ik wilde meer, hij wilde minder. Hij heeft me geleerd het minimalisme te waarderen."