Direct naar artikelinhoud

DNB bezorgd over dalend gebruik van contant geld

De Nederlandsche Bank (DNB) is ernstig bezorgd over het snel dalende gebruik van contant geld. Voor het eerst doen Nederlanders minder dan vier op de tien betalingen contant, blijkt uit nieuwe cijfers.

Sinds mei betalen Nederlanders nog maar 39 procent van de gevallen contant.Beeld anp

Coen Voormeulen, directeur Cash van De Nederlandsche Bank is bezorgd. "Veel mensen hebben moeite met pinnen: een deel van de ouderen, visueel gehandicapten. Ook zijn er 2,5 miljoen laaggeletterden." Hij wijst op storingen en hackers. "Cashloos maakt je als samenleving kwetsbaar."

De opmars van pinbetalen is afgelopen jaren versneld, mede dankzij de komst van contactloze bankpassen. Sinds mei betalen Nederlanders nog maar 39 procent van de gevallen contant, aldus nieuwe cijfers van DNB en Betaalvereniging Nederland. 

Doel gehaald
Daarmee is het in 2014 door de banken en aanbieders van betaaldiensten gestelde doel gehaald om 60 procent van de Nederlanders elektronisch te laten betalen. Destijds betaalden Nederlanders in 6 op de 10 gevallen met cash. 

In 2005 richtte de Betaalvereniging Nederland de stichting Bevorderen Efficiënt Betalen op om pinnen makkelijker te maken. Die stichting wordt vandaag opgeheven.

Toezichthouder DNB wil dat banken, detailhandel, overheid en belangenclubs afspreken dat contant geld algemeen geaccepteerd blijft. "Wij hopen op de poldermanier," zegt Voormeulen. "Lukt dat niet dan kun je aan regels denken. Dat zie je in Scandinavië ook. Het is aan de politiek om te bepalen of regelgeving aangepast moet worden."

Voormeulen waarschuwt de detailhandel. "Zodra grote supermarktconcerns of grote ketens geen contant geld meer zouden accepteren dan vinden wij dat een groot probleem."

Rijbewijs en paspoort
De waarschuwing geldt ook voor gemeenten. Een waarschuwing gaat naar gemeenten. Onder meer Amersfoort, Leiden en Tilburg eisen dat burgers een rijbewijs of paspoort met pin betalen. "Gemeenten moeten cash gewoon accepteren, zo simpel is het."

De gemeente Amsterdam staat cash afrekenen van een paspoort of rijbewijs toe, maar niet van harte. Op de site van het stadsloket staat: 'Het is de bedoeling dat u betaalt met uw pinpas of creditcard. Als pinnen niet gaat, kunt u contant betalen.'

Cashloos maakt je als samenleving kwetsbaar
Coen Voormeulen, DNB

DNB suggereert dat een belangenclub als de Consumentenbond naar de rechter zou kunnen stappen als men ergens niet contant kan betalen.

De Betaalvereniging Nederland zegt gemeenschappelijk overleg op prijs te stellen. "Wij hebben ons altijd redelijk opgesteld," zegt woordvoerder Berend Jan Beugel. Tegelijk zegt de vereniging te blijven streven naar minder cashgeld.

Straataankopen
De populariteit van elektronisch betalen verschilt sterk per sector en per leeftijdscategorie. Zo vindt het aantal straataankopen nog voor driekwart contant plaats. Maar pin wint overal terrein. In de horeca wordt voor het eerst vaker met pin afgerekend dan contant. 

Grote verschillen zijn er per leeftijdsgroep. Jongeren (19-24 jaar) betalen ruim driekwart van hun aankopen met de pinpas (77 procent). Ouderen (75+) rekenen nog voor 61 procent contant af. Vrouwen, academici, middelbaar opgeleiden en de categorie 55-64 jaar zijn afgelopen jaar vaker gaan pinnen. Hun pingebruik steeg 4 procent.

Berry den Brinker (72) - Slechtziende
"Ik vind pinnen juist veel makkelijker dan contant geld. Het is zo lastig controleren: je kunt de verschillende biljetten wel onderscheiden aan de lengte, maar daar ben ik te langzaam voor. Er staat toch altijd een rij achter je. En die muntjes zijn ook lastig. Ik heb weleens buitenlands geld teruggekregen. Bij de pinautomaat kan ik ook niet zien wat ik afreken, nee. Dat is een kwestie van vertrouwen. Maar ik kan in elk geval op mijn bankafschriften zien of het goed is gegaan."

Max Witsenhuijsen (20) - Café Hegeraad, Noordermarkt
"Bij ons kun je alleen cash betalen. De eigenaar vindt dat meer bij ons café passen. Lekker ­ouderwets. Vaste klanten weten dat, er zijn weleens toeristen of nieuwe mensen die zich vergissen. Dan schrijven we het even op, en er is een pinautomaat om de hoek."

Esther Hussener (25) - Café Anne & Max, Oostelijke Handelskade
"Wij hebben een 'pin only'-beleid, maar cash voor noodgevallen. ­Eigenlijk zijn het alleen toeristen die soms cash willen betalen, de meeste Nederlanders vinden het prima om te pinnen."

Joost Leeflang (51) - Directievoorzitter Marqt
"Pinnen is veiliger, en minder belastend voor het milieu. Van toeristen accepteren we alle creditcards, die hebben ze altijd wel op zak. En ook met ouderen zijn nooit problemen. In het begin kwam er een oudere man zonder bankpas. Die heeft meteen die dag een afspraak gemaakt bij de bank en sindsdien is hij vaste klant."