Regels zitten brug over het IJ in de weg
Slecht nieuws voor de voorstanders van een brug over het IJ vanaf het Javaeiland: deskundigen vegen de vloer aan met de ontwerpen. Amsterdam geeft niet op, maar de brug kan er alleen maar komen als de regels worden aangepast.
Maar er is toch allang besloten dat er een brug komt?
Dat is nog maar de vraag. Het gemeentebestuur wil een brug vanaf het Javaeiland naar het Hamerkwartier, maar het voorgenomen ontwerp kan leiden tot gevaar voor de scheepvaart op het IJ. Wat al in kannen en kruiken leek, staat dus nu op losse schroeven. Wethouder Marieke van Doorninck stelt nu een deskundigenpanel in dat nog eens naar de brug gaat kijken. Het advies wordt begin volgend jaar verwacht.
Wat is het probleem?
Amsterdam heeft een brug bedacht die op ernstige bezwaren stuit van de 'nautische partijen': Rijkswaterstaat, Havenbedrijf en Centraal Nautisch Beheer. Half september stuurden zij alle drie een brief naar de gemeente waarin zij gehakt maakten van de plannen voor de Javabrug. Die brief verdween in een kluis en bleef daar tot deze week: Van Doorninck kreeg zo veel vragen over de brieven dat ze ze wel openbaar moest maken. Wie de brieven leest, kan niet anders dan concluderen dat een brug op deze plaats onmogelijk is. Als je ten minste wilt voldoen aan de regels.
Er waren zes varianten gemaakt door Amsterdam, zijn die allemaal afgekeurd?
Ja, geen enkel ontwerp kan ermee door, zeggen Rijkswaterstaat, Havenbedrijf en Centraal Nautisch Beheer. Uit de documenten blijkt overigens dat Amsterdam zelf al was gekomen tot één voorlopige voorkeursvariant. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de punt van het Javaeiland om op hoogte te komen.
Rijkswaterstaat, Havenbedrijf en Centraal Nautisch Beheer maken gehakt van de plannen
Er waren zes varianten gemaakt door Amsterdam, zijn die allemaal afgekeurd?
Ja, geen enkel ontwerp kan ermee door, zeggen Rijkswaterstaat, Havenbedrijf en Centraal Nautisch Beheer. Uit de documenten blijkt overigens dat Amsterdam zelf al was gekomen tot één voorlopige voorkeursvariant. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de punt van het Javaeiland om op hoogte te komen.
Waarom zou een brug op deze plek onveilig zijn?
Er zijn drie belangrijke bezwaren. Aangezien het een brug wordt die regelmatig opengaat, moet er ook ruimte worden gecreëerd voor wachtend scheepvaartverkeer. Daar is te weinig ruimte voor, waardoor wachtplaatsen volgens Rijkswaterstaat in de vaarweg komen te liggen. Ook maakt de ligging van de brug het voor grote cruiseschepen onmogelijk een draai te maken: zij zouden dan kunnen botsen met wachtende schepen. En dan is er het 'kruisende verkeer': binnenvaart, cruiseschepen en pleziervaart moeten elkaar kruisen om goed onder de brug te kunnen doorvaren. Dit voldoet niet aan de richtlijnen voor vaarwegen.
Is het IJ dan zó druk bevaren?
Deskundigen stellen dat het IJ een van de intensiefst bevaren binnenwateren van Nederland is. Ook behoort het IJ tot het stelsel van hoofdtransportassen van Nederland, wat inhoudt dat scheepvaartverkeer altijd voorrang heeft en de brug op aanvraag open moet. De nautische sector stelt dat de brug ook te dicht bij de bocht in het IJ ligt, waardoor er een onoverzichtelijke situatie kan ontstaan.
Maar er moet een brug komen, toch?
Daar klinken hoe langer hoe meer twijfels over. Steeds meer mensen poneren de mogelijkheid van een tunnel. Sommigen wijzen daarbij op de IJtunnel. Die wordt steeds minder intensief gebruikt en sinds de Noord/Zuidlijn is gaan rijden is ook het aantal streekbussen meer dan gehalveerd. Het idee is dat gemotoriseerd verkeer nog maar een van de twee tunnelbuizen gaat gebruiken waardoor fietsers de andere tot hun beschikking krijgen. Ook de nautische partijen, die hun reactie aan de gemeente zorgvuldig op elkaar hebben afgestemd, opperen de mogelijkheid van een tunnel.
Wat is er tegen een tunnel dan?
Een tunnel is 'sociaal onveilig': mensen voelen zich er niet prettig. In Antwerpen en Rotterdam, waar fietsers al decennia onder de Schelde en de Maas doorfietsen, valt dat overigens reuze mee. In Rotterdam staan er wel continu toezichthouders aan beide zijden van de tunnel. De gemeente wordt ervan verdacht een brug te willen omdat die veel sexy'er is: een brug is zichtbaar, van een tunnel zie je alleen maar twee gaten in de grond.
En meer pontjes dan?
Amsterdammers zijn zeer gesteld op hun pontveren, maar de toekomstige groei opvangen met meer vervoer over water lijkt onmogelijk omdat het aantal reizigers de komende twaalf jaar zou kunnen verdrievoudigen. Nu al hebben pontveerschippers het soms moeilijk wanneer zij de drukke vaarweg moeten oversteken.
Hoe moet het nu verder?
Van Doorninck stelt dat de gemeente nog in gesprek is over de nautische bezwaren. Het lijkt erop dat zij graag aanstuurt op een discussie over het IJ in plaats van over de brug. Tijdens een vergadering in de Stopera werd duidelijk hoe zij aankijkt tegen de nautische bezwaren. "Je ziet dat wij de laatste jaren meer en meer een stad aan het IJ zijn geworden. De vraag is: betekent dat ook niet dat we op een andere manier naar het IJ moeten gaan kijken? Sommige mensen zeggen: het is alsof je een zebrapad over een snelweg aanlegt. Je kunt ook zeggen: er loopt dus een snelweg door onze stad."
De gemeente wordt ervan verdacht een brug te willen omdat die sexy, want zichtbaar is.