De man achter Tours & Tickets: 'Er is een hetze tegen de toerist'

Erik de Visser neemt plaats aan een tafeltje in Café Karpershoek. "Van mij," zegt hij en kijkt tevreden om zich heen. "Ik kom hier al sinds mijn geboorte. Vroeger dronken de schippers hier een neutje voordat ze op de rondvaartboot stapten. Het oudste café van Amsterdam. Toen ik het overnam, stond het op instorten."

De Visser is oprichter en grootaandeelhouder van Tourism Group International, bekend van Tours & Tickets, dat toeristen in Amsterdam voorziet van toegangskaarten voor excursies, musea en attracties.

In de loop der jaren is er nogal wat bijgekomen: Lindbergh, Citytours, Keytours, Holland Pass, City Sightseeing Amsterdam en Rotterdam en rederij Lovers. Het bedrijf is actief in Bodyworlds, Ripley's Believe It or Not, Icebar, Red Light Secrets, Woltje's Backerij en Cheese Factory Volendam, Marken Express en Hop-on-hop-off in Kopenhagen, Berlijn en Stockholm.

Opknapbeurt
Hij is, zoals dat heet, geboren op de steiger. Zijn vader, afkomstig uit de binnenvaart in Brabant, stapte begin jaren zestig over op de rondvaartboot in Amsterdam. Daar ontmoette hij, weduwnaar, bij rederij Meijer zijn nieuwe grote liefde, 25 jaar jonger en 'de beste gids van de stad'. Haar familie kwam uit de grote vaart in Zeeland. Zelf was ze ook 'de hele wereld rondgegaan'.

Tegenover Karpershoek, aan de overkant van de Prins Hendrikkade, liggen de boten van rederij Lovers, het zestigjarige familiebedrijf dat hij in februari 2015 overnam van de zoon van de oprichter, Karel Lovers. Zijn ouders gingen er werken toen De Visser nog maar vier jaar was. Hij begon er op zijn twaalfde als fotograaf.

De papieren van de overname werden onder toeziend oog van zijn moeder feestelijk getekend op The Flying Enterprise, de boot waarvan zijn vader, overleden inmiddels, 25 jaar de schipper was geweest. "Die heb ik een extra mooie opknapbeurt gegeven," zegt De Visser. "Helaas moet hij er nu uit. Zestig procent van onze vloot is elektrisch, maar deze ombouwen kost me 300.000 euro."

Hij laat foto's zien, zwart-wit, keurig weggestoken in een mapje met plastic doorkijkvensters. In een wiegje op de steiger, als peuter achter het grote wiel van de rondvaartboot. Wonen deed de familiein de Spaarndammerbuurt, maar geleefd werd er op het water.

De Visser: "Als jongen mocht ik de fotorolletjes op en neer rennen. Twee jaar later was ik de beste verkoper op de steiger. Links had je Lovers, rechts had je Bergmann, later Holland International. Zij hadden avondvaarten, candle light tours. Dat hadden ze bij Lovers niet. Ik had een deal gemaakt met Bergmann: als ik ze de mensen bracht, kreeg ik commissie. Zo kon ik nog een salarisje bijverdienen naast mijn werk als fotograaf."

Moest u niet naar school?
"Ik zat op het atheneum in Noord, maar daar ben ik na vier jaar weggestuurd, omdat ik er bijna nooit was. Ik wilde voor mezelf beginnen. Ik was bezig om haringkramen neer te zetten op toeristische locaties in Nederland, bij Madurodam en de Zaanse Schans. Toen belde mijn moeder."

Want?
"Die had op een gegeven moment een beetje genoeg van rondjes varen en was als gids op de bus bij Lindbergh terechtgekomen, op het Damrak. Dat vond ze heel leuk, maar na een aantal jaar kreeg ze ruzie met de boekhouder, omdat hij niet al haar uren wilde uitkeren. Echt zo'n pennenlikker. Hij had een groot kasboek voor zich liggen. Daar heeft ze hem mee op zijn hoofd geslagen en is vertrokken. De chauffeur ging ook mee."

"Vijftig meter verderop zat een souvenirwinkeltje van de familie Van Olffen, oud-eigenaren van Lindbergh die nog vol rancune zaten over de verkoop. Ze zeiden tegen mijn moeder: kom maar binnen met je knecht, we maken een balietje voor je. Dat was het moment dat ze mij belde. We maakten een folder en zijn begonnen."

Bus gekocht?
"Bus gehuurd bij Hans van Nood, een bekende Amsterdamse touroperator. Ik heb mijn busrijbewijs gehaald. Dan reed ik met mijn moeder tours door de stad, naar Volendam en de Keukenhof en naar Brussel. Ik deed alles zelf. Ik ging de hotels en beurzen af, ik zocht verkooplocaties en verkocht de kaartjes. Ik was chauffeur en af en toe gids."

Was er geen andere familie die kon helpen?
"Ik heb een volle zus, die zit in de klankschalen. Mijn twee halfbroers en halfzus zijn een stuk ouder en wonen ver weg."

En uw vader deed ondertussen zijn rondjes.
"Op zijn boot, ja. Die was minder avontuurlijk ingesteld. Hij ging op zijn 73ste met pensioen, toen wij net waren begonnen. De man heeft altijd keihard gewerkt. Te hard, maar hij kon niet anders. Op zijn 73ste zag hij er uit als 53 en op zijn 78ste als 78. Vijf jaar later is hij overleden."

Het bescheiden kantoortje van De Visser en zijn moeder op het Damrak, begonnen in 1983 als Best of Holland Excursions, groeide in de loop van de jaren negentig uit tot miljoenenbedrijf Tours & Tickets. In 2011 opende hij in een klap twaalf verkooplocaties in het centrum van de stad, een jaar later begon een succesvolle samenwerking met zakenman Henk Philip van World of Delights, een keten van souvenirwinkels.

"Ik luisterde goed naar mijn klanten," zegt De Visser. "Als die tien keer vroegen waar ze een kaartje konden kopen voor het Rijksmuseum, stapte ik op het Rijksmuseum af en zei: kan ik uw kaartjes verkopen? Al snel konden toeristen alle producten die ze wilden bij ons kopen: Madame Tussauds, het Van Gogh, Heineken Experience, bedenk het maar."

Wat hielp: De Visser bedacht, onder het motto 'het aanbod is groter dan de vraag', voor zijn excursies, musea en attracties een top 5: slechts wie daar tussen zit, is in de toerismejungle van Amsterdam verzekerd van de nodige aandacht. "Ik creëerde een soort schaarste voor de producten die ik verkocht. Dat maakte de onderhandelingen een stuk makkelijker, want wie wil nou niet in de top 5 staan?"

Inmiddels is de Tourism Group de grootste aanbieder van urban tourism in Nederland met 4,5 miljoen tickets per jaar, 28 vestigingen. Zoals sommigen, niet altijd zonder afgunst, zeggen: het bedrijf heerst met ijzeren hand over het toerisme in de stad en laat zich daarbij weinig gelegen liggen aan het welzijn van de inwoners.

Hoe is het om overal de schuld van te krijgen?
"Luister: wij zijn niet degenen die toeristen de stad binnen rijden. Wij kijken naar spreiding, in tijd en plaats. Achter het Centraal Station maken wij gebruik van de nieuwe busterminal, nu daar minder gewone bussen komen."

"Van daaruit rijden we jaarlijks 500.000 mensen de stad uit. Op CS hebben we daarvoor een winkel geopend. Wij vervoeren met acht schone bussen jaarlijks 300.000 mensen door Amsterdam, zonder dat iemand er iets van merkt. In Londen rijden er bijna duizend."

"Mijn gemiddelde klant is tussen de dertig en zestig jaar. Keurige mensen die een museum bezoeken, een excursie boeken en nog een wandeltocht maken. Het zijn geen zuipende toeristen. En toch worden alle excessen aan ons toegeschreven."

"Toen ik Lovers overnam hadden ze nog een hele afdeling waar ze met kleine bootjes vrijgezellengroepjes vervoerden. Op mijn eerste dag op de steiger zag ik zo'n jongen lopen met een kunstlul van een meter hoog op zijn hoofd. Tussen mijn toeristen. Ik heb er meteen een einde aan gemaakt."

U biedt wel een kroegentocht aan voor 18 euro.
"Ook zo'n mooi verhaal."

Het staat gewoon op uw site: Amsterdam Pub Crawl met 'unlimited vodka shots'.
"Die pub crawl is niet van mij. Ik verkoop ook kaartjes voor het Rijksmuseum, maar daarmee is het Rijksmuseum niet van mij. Wethouder Kajsa Ollongren zei: 'Tours & Tickets verkoopt zuiptours.'"

Ze zei: 'Dit is uitlokking van asociaal gedrag.'
"Weet je wie het ook verkoopt? Het ATCB, het toerismebureau van de gemeente. Ook voor 18 euro. Er zijn duizend partijen die dit verkopen. Het is een fenomeen voor de jeugd."

U kunt er ook voor kiezen om het niet te verkopen.
"Dat heb ik overwogen, maar het is een partij waar we al lang mee samenwerken. Misschien dat het ATCB het goede voorbeeld kan geven. Ik verkoop kaartjes voor Casa Rosso. Moet ik daar ook mee stoppen? We worden al de meest vertrutte stad van Europa. Het is heel simpel: wij nemen onze bijdrage aan goed toerisme in Amsterdam serieus. Echt heel serieus."

Ook omdat u anders uw eigen graf graaft?
"Daar denk je wel over na. Je wilt de publieke opinie niet continu tegen je hebben. Daar word je niet vrolijk van. Ik heb me eens vier maanden lang alle negatieve berichten over het bedrijf op sociale media toe laten sturen."

"Nou slaap ik drie uur per nacht, maar toen sliep ik helemaal niet meer. Negen van de tien keer sloeg het helemaal nergens op. Er was iemand met de naam Roos020. Ik was in de gracht gesprongen als ik die Roos020 was. Als je zo veel negatiefs te melden hebt, heb je volgens mij geen prettig leven."

Deze zomer heeft u het bedrijfje e-Buur ingehuurd om de kots en poep van toeristen van de straat te halen.
"Sinds 1 november vorig jaar ben ik niet meer operationeel in het bedrijf. Henk Philips en ik zijn alleen nog adviseur, Dirk Lubbers is nu de ceo. Hij komt van de Heineken Experience."

"Dit was een project waar ik niet in gekend was. Hij vond het een goed initiatief om in gesprek te blijven met de buurt, maar ik was er geen voorstander van. Nu worden wij geassocieerd met de stront van de toerist, maar ik heb helemaal geen schijtende toerist."

U bent boos.
"Het wordt steeds erger, het is een hetze tegen de toerist. Als die nette mensen bij mij in de rij staan voor een bootje en ze zetten per ongeluk een stap op het fietspad, worden ze volkomen verrot gescholden. Is er iets ergers dan een fietser in Amsterdam?"

Een fietsende toerist in Amsterdam?
"Ja, dat is nog erger, hahaha. Ik heb fietsen verhuurd aan toeristen, maar daar ben ik snel mee gestopt toen ik zeven Japanners weg zag rijden, van wie er drie meteen omvielen."

"Mijn punt is: een groot deel van de klagers in Amsterdam is helemaal geen Amsterdammer. Die zijn in de stad komen wonen en gaan nu heel hard roepen hoe erg de toeristen zijn. Ondertussen hebben ze een bootje in de gracht liggen en maken ze drie, vier keer per jaar een stedentrip. Zouden ze het leuk vinden om in Barcelona uitgescholden te worden?"

Amsterdam is erg druk.
"Ja, ja, ja, het is druk. Amsterdam is druk. De hele wereld is druk."

U ziet het probleem niet zo?
"Waar is het nou druk in Amsterdam? Is het overal druk? Toen ik in 1983 begon, lag de hele stad op zijn reet. Het was een vieze, smerige bende hier. Je kon de Zeedijk niet op omdat het er te gevaarlijk was. En kijk nu naar de rijkdom. Kijk nu hoe de stad eruitziet. Dat is mede te danken aan de toeristen."

"In plaats van de toerist overal de schuld van te geven, kun je beter kijken hoe we in deze stad weer een beetje klantvriendelijk kunnen worden. Ik was vorige maand met mijn twee oudste dochters uit mijn eerste huwelijk in Parijs en heb me daar nog nooit zo welkom gevoeld."

Hoe kwam dat?
"Door die aanslagen. Ze hebben daarna een enorme dip gehad en snappen nu dat ze de toeristen nodig hebben."

U wordt ook wel verweten dat u van het toerisme in Amsterdam een eenheidsworst maakt.
"Daar ben ik het niet mee eens. Een van onze speerpunten is om in kleine groepjes dingen te doen die de reguliere toerist niet doet: meet the locals. Een tourtje richting Zaanse Schans of Volendam en dan worden opgevangen door de molenaar zelf. Behind the scenes, noemen we dat. Niet het gangbare, maar juist aparte dingen."

"Wij kijken tegenwoordig veel meer naar het tweede en derde bezoek. Dan kun je mensen niet weer hetzelfde product aanbieden: een rondvaart, het Van Gogh Museum, de Wallen en het Anne Frank Huis. Dus wij zorgen voor een steeds breder aanbod."

Het gerucht gaat dat u een standbeeld van uzelf heeft staan in uw tuin.
"Dat is weer een van die dingen. Daar klopt niets van, maar het staat wel gewoon op internet. Aan het einde van een interview met AT5 heb ik gezegd: jongens, denk nou eens na over wat wij doen."

"Wij proberen in Amsterdam de toerist juist te spreiden. Wij brengen de mensen de stad uit. Dus zet liever een standbeeld voor me neer. Een geintje, maar dat hebben ze zo uit hun verband geknipt dat het net leek of ik echt een standbeeld voor mezelf wilde."

"Dirk Lubbers heeft toen een grap met me uitgehaald. Bij Ajax hadden ze voor de wedstrijden in de Champions League een 4,5 meter groot beeld van een voetballer. Hij heeft een vrachtwagen gecharterd en dat ding in mijn tuin gezet. Daar heeft het drie maanden gestaan en nu staat het bij de voetbalvereniging Monnickendam."

Bent u rijk geworden van uw bedrijf?
"Mijn bedrijf is rijker geworden van mij."

Hoe bedoelt u?
"Ik heb bijna al het geld in het bedrijf laten zitten. Ik ben voor 45 procent eigenaar, dus als ik verkoop word ik misschien rijk."

Ik las dat u in een Porsche Cayenne rijdt.
"Lang geleden, ik rij nu in een Bentley."

Kijk aan, armer bent u er dus niet op geworden.
"Nee, armer ben ik er niet op geworden. Mijn vader is nooit verder gekomen dan een Ford Taunus. Ik heb een leuk huis in Monnickendam, een bootje voor de deur. Maar belangrijker: ik heb vier kinderen, vier lieve kleinkinderen en veel vrienden."

Zou u weer in Amsterdam willen wonen?
"Mijn ouders zijn naar Monnickendam vertrokken toen ik vijf was. Ik ben er blijven hangen, mijn kinderen hebben er hun vrienden en hun sportclubs."

"Mijn vrouw krijg ik ook niet mee, maar als ik alleen was geweest zou ik het helemaal te gek vinden. Ik zou een flatje in Noord nemen met uitzicht op het water."

Dus u heeft uzelf niet de stad uitgejaagd?
"Nee, hoor, nee. We hebben een mooie stad en ik deel dat graag. Ik ga drie keer per jaar op een stedentrip en dan vind ik het ook fijn om mooie dingen te zien. Dan verwacht ik ook dat de mensen een beetje normaal tegen me doen."

Waarom heeft u zich uit het bedrijf teruggetrokken?
"Mijn compagnon Henk Philips en ik zijn tegelijk uit de leiding gestapt. Er zijn belangrijker dingen in het leven dan werken. Zijn vrouw is vorig jaar overleden, 44 jaar, met jonge kinderen. Ik heb drie keer wat aan mijn hart gehad, waaronder een hartstilstand. Best heftig."

"Maar het vertrek had ook te maken met de negatieve berichtgeving over het toerisme in Amsterdam. We waren er een beetje klaar mee. Strik erom en zoek het lekker uit. Het is toch nooit goed."

U heeft niet verkocht.
"Dat was wel het plan, maar ik vond dat we het niet konden maken. Sommige mensen zijn al dertig jaar bij me in dienst. Nu zijn we adviseur van de nieuwe directie."

Wat moet u nu met al uw tijd?
"Ik bouw tegenwoordig hotels. In Zaandam ben ik bezig, in Spanje doe ik veel op het gebied van onroerend goed."

Lekker rustig.
"Anders dan mijn vader ben ik er op tijd bij om af te bouwen. Hij wist niet wat hem overkwam toen hij op zijn 73ste ophield. Ik ben 54 en leer te genieten van het leven."