Direct naar artikelinhoud

Chaos resteert na de vernederende nederlaag van May

De verslagen premier May houdt vol, zoals de ridder zonder ledematen van Monty Python. Ook als ze woensdagavond niet wordt afgezet, is de brexitimpasse compleet.

Premier Theresa MayBeeld ANP

Chaos resteert na de vernederende nederlaag van de Britse premier Theresa May dinsdagavond in het Lagerhuis, dat haar brexitdeal met 432 tegen 202 stemmen bij het grofvuil zette. De laatste keer dat een Britse premier een belangrijke stemming afgetekend verloor was in 1924.

De historische uitslag brengt een no-dealscenario dichtbij. Gevreesd wordt voor grote economische problemen en sociale onrust als de Britten over 72 dagen zonder akkoord over de toekomstige betrekkingen uit de EU stappen.

De uitslag stelt alle uitgangspunten rond de brexit ter discussie: blijft 29 maart de officiële vertrekdatum van de Britten?

Motie van wantrouwen
Handhaaft Londen de 'rode lijnen' van May, waarbij een Brits lidmaatschap van de douane-unie (vrij verkeer van goederen) is uitgesloten? Komt er een nieuw brexitreferendum? Houdt de rest van Europa de gelederen gesloten?

Eerst moet May woensdagavond een motie van wantrouwen overleven. Labourleider Jeremy Corbyn zegt dat ze is uitgeregeerd.

Geharnaste Conservatieve tegenstanders van de brexitdeal, zoals Boris Johnson, mikken juist niet op Mays val. Zij vrezen vervroegde verkiezingen en een machtsovername door Labour. Omdat ook de Noord-Ierse gedoogpartij DUP zegt May te steunen, is de kans groot dat de stemming woensdagavond beter voor haar afloopt dan die van dinsdag.

Van de 317 Conservatieven stemden 118 parlementariërs tegen de deal van hun premier. Slechts drie van de 256 fractie­leden van Labour steunden het ­akkoord.

Uitstel tot december
May zei na de stemming dat het parlement duidelijk moet maken wat het dan wél wil. Ze kondigde gesprekken aan met andere partijen. Tot woede van Labour behoort Corbyn niet tot de genodigden. Bovendien blijft ze gekant tegen Labours wens voor een zo 'zacht' mogelijke brexit, inclusief een douane-unie.

May moet maandag in het parlement een plan B voorleggen. Een groep Toryparlementariërs werkt aan een wetsvoorstel dat de regering buitenspel zet.

Als het parlement niet snel een meerderheid vindt voor een alternatief brexitplan, zou de uittreeddatum volgens dit voorstel moeten worden  verschoven naar december. Vooral in Labour geven velen de voorkeur aan een nieuw referendum, al houdt partijleider Corbyn tot nu toe de boot af.

432

Met ongekend grote meerderheid stemde het Lagerhuis de brexitdeal weg. 432 van de 650 parlementariërs waren tegen.

Brexiteers als Boris Johnson zien mogelijk­heden om concessies af te dwingen in Brussel en een nieuw brexitakkoord te sluiten. De meeste reacties vanuit Europese hoofdsteden geven weinig reden voor Johnsons optimisme. Premier Mark Rutte zegt dat alleen als de Britten hun voorwaarden herzien, heronderhandelen zinvol is.

Spanje noemt heropening van de onderhandelingen 'een gevaarlijk scenario'. De Franse president Emmanuel Macron is afhoudend: "Ik geloof er niet echt in, want we zijn al zo ver gegaan als we konden." Zoek het onderling uit, adviseert hij de Britse leiders.

Toeschietelijk
Wel valt er volgens bronnen rond Macron te praten over uitstel van de uittreeddatum, maar net als Rutte vindt hij dat May dan haar 'rode lijnen' moet loslaten.

Toeschietelijker is de Duitse ­minister van Economische Zaken, Peter Altmaier, die vanmorgen op de BBC-radio geen voorwaarden verbond aan uitstel van de uittreed­datum. Altmaier gunt de Britten extra tijd om het onderling eens te worden. Ook Ierland wil uitstel geven. May zelf voelt daar (nog) niet voor.

Volg alles over de brexit in ons blog

Brexiteers als Boris Johnson zien mogelijk­heden om concessies af te dwingen in Brussel